ROK DWUDZIESTY PIĄTY
ZESZYT PIERWSZY
RUCH PRAWNICZY
E K O N O M I C Z N Y
i SOCJOLOGICZNY
ORGAN
UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA
I WYŻSZEJ SZKOŁY EKONOMICZNEJ
W POZNANIU
KWARTAŁ PIERWSZY
P A Ń S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A U K O W E
WARSZAWA — POZNAŃ 1963
KOMITET REDAKCYJNY R e d a k t o r z y
Alfred Ohanowicz (Redaktor naczelny i redaktor działu prawniczego). Stanisław Smoliński (Zast. redaktora naczelnego i redaktor działu eko nomicznego), Stanisław Kowalski (Zast. redaktora naczelnego i redaktor działu socjologicznego), Adam Łopatka (Sekretarz redakcji), Stanisław
Borowski (Zast. sekretarza redakcji) C z ł o n k o w i e
Wiktor Jaśkiewicz, Alfons Klafkowski, Seweryn Kruszczyński, Włady sław Markiewicz, Tadeusz Molenda, Tadeusz Szczurkiewicz, Stanisław
Waszak, Franciszek Wróblewski, Zbigniew Zakrzewski, Marian Zim mermann
Sekretarz techniczny: Anna Michalska
Adres Redakcji
Poznań, ul. Czerwonej Armii 90, Coll. Iuridicum UAM
pokój 87, tel. 546—60
Copyright by
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Warszawa 1962 Printed in Poland P A Ń S T W O W E WYDAWNICTWO N A U K O W E — ODDZIAŁ W P O Z N A N I U Z a m ó w i e n i e 730/207.- N a k ł . 731+129 egz. — A r k . w y d . 29,75. A r k . d r u k . 23,75. + 1 wkł. + 1 w k l . — P a p i e r d r u k . sat. V kl. 70 g. 70×100 cm. — O d d a n o do s k ł a d 17 XII 1962 r. P o d p i s a n o do d r u k u 22 III 1963 r. — D r u k ukończono w m a r c u 1963 r. — P-4 C e n a zł 30,— D R U K A R N I A U N I W E R S Y T E T U im. A. M I C K I E W I C Z A — P O Z N A Ń , F R E D R Y 10
S P I S T R E Ś C I
I. ARTYKUŁY
Prof. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Alfons K l a f -k o w s -k i . Współczesne tendencje rozwojowe prawa międzyna
rodowego
Prof. Instytutu Prawniczego w Saratowie, dr nauk prawnych, Igor I. Ł u k a s z u k , Nowe cechy współczesnego prawa międzynarodowego Pro". Instytutu Morskiego w Gdyni, dr Remigiusz Z a o r s k i , Współ
praca międzynarodowa w dziedzinie ochrony biologicznych zasobów
Morza Bałtyckiego
Adiunkt Uniwersytetu im. M. C. Skłodowskiej w Lublinie, dr Wiesław S k r z y d ł o , Geneza i społeczna istota V Republiki
Prof. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Jan Z d z i t o -w i e c k i , O dochodach i -wydatkach budżetu państ-wa -w Konsty
tucji PRL
Kierownik Oddziału Administracji Przemysłowej w Wydz. Przemysłu Rady Narodowej m. Poznania, mgr Kryspina J a s i ń s k a ,
Nie-które uwagi o zakresie stosowania kodeksu postępowania admi nistracyjnego . . .
Prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, dr Bronisław W a l a -s z e k , Powództwo prokuratora w niektórych -sprawach o prawa
stanu a polskie prawo międzynarodowe prywatne . . . . Doc. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Janusz W i e r z
b i c k i . Kierunki przebudowy systemu podatkowego w gospodarce
socjalistycznej
Adiunkt Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Janusz S z p u -n a r , Zdol-ność płat-nicza lud-ności a podstawa opodatkowa-nia . Doc. Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Ludwik J a n k o
-wiak. Zagadnienie stosunków wymiany w teorii i praktyce handlu
zagranicznego
Adiunkt Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Poznaniu, dr Stanisław W i e r z c h o s ł a w s k i , Efektywność przedsiębiorstw handlowych
jako przedmiot badań ankietowych
Adiunkt Politechniki Poznańskiej, dr Andrzej S z a m e b e l a n , Struk
tura płac w przemyśle państwowym planowanym centralnie i te
renowo .
Adiunkt Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu, dr Klemens R a t a j c z a k , Dynamika płac oraz wydajności pracy w Państwowych Go
spodarstwach Rolnych w latach 1955—1960
1 21 37 53 75 99 107 123 143 159 179 199 213
IV Spis treści
Adiunkt Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie, dr Władysław K w i e c i e ń , Możliwości wzrostu światowej produkcji rolnej Prof. Uniwersytetu Warszawskiego, dr Stefan N o w a k o w s k i , Prze
miany podstaw w stosunkach wieś—miasto w Polsce . . . . PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA
W. Czachórski, Zarys prawa zobowiązań, Warszawa 1962, PWN, ss. 359 (rec. Alfred O h a n o w i c z ) .
S. Szer, Prawo cywilne, część ogólna. Warszawa 1962, Wyd. Prawnicze, ss. 317 (rec. Zbigniew R a d w a ń s k i )
Z. Trybulski, Bibliografia prawa i postępowania cywilnego 1945—1960 Literatura-orzecznictwo, Warszawa 1962, Wyd. Prawnicze, ss. 695+ XXVII (rec. Alfred O h a n o w i c z )
A. Kopff, Dzieło sztuk plastycznych i jego twórca w świetle przepisów
prawa autorskiego, Kraków 1961, PWN, ss. 194 (rec. Józef G ó r s k i )
M. B. Arctowa, Z zagadnień społecznego działania prawa, Kraków 1962. PWN, ss. 199 (rec. Jerzy N o w a c z y k )
J. Paliwoda, Nadzór ogólny prokuratury, Warszawa 1961, Wyd. Praw nicze, ss. 211 (rec. Witold F. D ą b r o w s k i )
J. Tunkin, Woprosy tieorii mieżdunarodnogo prawa, Moskwa 1962, Gos. Jur. Izdat, ss. 329 (rec. Alfons K l a f k o w s k i , Adam Ł o p a t k a )
I. I. Łukaszuk, Programma KPSS i sowriemiennoje mieżdunarodnoje
prawo, Saratow 1962, ss. 55 (rec. Bolesław W i e w i ó r a ) .
G. Schulz, Entwicklungsformen internationaler Gesetzgebung, Institut für Völkerrecht der Universität Göttingen, t. V, 1960. ss. 117 (rec. Krzysztof S k u b i s z e w s k i )
H. L. A. Hart, The Concept of Law, Oxford, At the Clarendon Press 1961, ss. X + 263 (rec. Jerzy W r ó b l e w s k i )
Z. Pirożyński, E. Winter, Budżet państwowy Polski Ludowej, War szawa 1961, PWE, ss. 280 (rec. Janusz W i e r z b i c k i ) .
Wstęp do teorii ekonomicznej J. M. Keynesa, Wybór pism, Londyn 1961,
ss. XV + 350 (rec. Edward T a y l o r ) .
Jeszcze w sprawie Teorii i historii gospodarstwa społecznego. Polemika (Edward T a y l o r )
R. Nurske, Problemy tworzenia kapitału w krajach gospodarczo słabo
rozwiniętych, Warszawa 1962, PWN, ss. 234 (rec. Marian F r ą c
k o w i a k ) .
Z. B a r t e l , Ekonometryczna analiza rynku, Warszawa 1962, PWN, ss. 130 (rec. Zbigniew P a w ł o w s k i )
M. Perczyński, Interwencjonizm na rynku rolnym Wielkiej Brytanii, Warszawa 1962, PWE, ss. 239 (rec. Halina F r ą c k o w i a k ) .
Współczesne poglądy na podział dochodu narodowego w kapitalizmie,
(rec. Zygmunt K o w a l c z y k )
R. Fossaert, L'avenir du capitalisme, Paryż 1962, Editions du Seuil, ss. 255 (rec. Zygmunt K o w a l c z y k )
D. V. Huntsberger, Elements of Statistical Inference, Boston 1961, Allyn and Bacon Inc., ss. 291 (rec. Stanisław B o r o w s k i ) .
235 261 277 279 281 282 290 293 295 300 302 304 312 315 316 317 319 321 324 327 329
Spis treści
V
331 333 335 340 341 346 353 353 362 365 367 C. A. Blyth, The Use of Economic Statistics, Londyn 1961, G. Allen& Unwin LTD, ss. 250 (rec. Stanisław B o r o w s k i )
Z. Pietrasiński, Sprawne kierownictwo, Warszawa 1962, Wiedza Po wszechna, ss. 254 (rec. Tadeusz M a g a c z )
W. Markiewicz, Przeobrażenia świadomości narodowej reemigrantów
polskich z Francji, Poznań 1960, Wyd. Poznańskie, ss. 252 (rec.
Stanisław K o w a l s k i )
W. Markiewicz, Społeczne procesy uprzemysłowienia. Kształtowanie się
zakładów produkcyjnych w konińskim rejonie górniczo-energe tycznym, Poznań 1962, Wyd. Poznańskie, ss. 291 (rec. Stefan
N o w a k o w s k i )
III. PRZEGLĄD ORZECZNICTWA
Orzecznictwo cywilne Sądu Najwyższego (zebrał Witold Ś w i ę c i c k i ) Orzecznictwo karne Sądu Najwyższego (zebrał Stefan K a l i n o w s k i )
IV. SPRAWOZDANIA I KOMUNIKATY
55-lecie pracy naukowej i 75-lecie urodzin Profesora dra Alfreda Oha-nowicza (Józef G ó r s k i )
Druga sesja naukowa Zawodowego Studium Administracyjnego (Jan
S z r e n i a w s k i ) .
Zjazd Koleżeński Wydziału Prawa UAM w Poznaniu (Anna M i
-c h a l s k a )
Przewód habilitacyjny dra Mariana Iwanejki (Jan S a n d o r s k i ) Rozprawy doktorskie na Wydziale Prawa i Wydziale Filozoficzno-Hi
C O N T E N T S
I. ARTICLES
Dr. Alfons K l a f k o w s k i , Professor of the Adam Mickiewicz Uni versity in Poznań, Contemporary Tendencies in the Development
of International Law
Dr. Igor I. Ł u k a s z u k , Professor of the Institute of Law in Saratow (USSR), New Features of the Contemporary International Law . Dr. Remigiusz Z a o r s k i , Professor of the Maritime Institute in
Gdynia, International Cooperation in Preservation of Biological
Resources of the Baltic Sea
Dr. Wiesław S k r z y d ł o , Adjunct of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Origin and Social Reality of the Fifth
Republic . . .
Dr. Jan Z d z i t o w i e c k i , Professor of the Adam Mickiewicz Uni versity in Poznań, On Income and Expenses of the State Budget
in the Constitution of the Polish Peoples Republic
Mag. Kryspina J a s i ń s k a , Head of the Section of Industrial Admi nistration in Department of Industry, National Council of the City of Poznań, Some Remarks on the Scope of Application of the
Code of Administrative Procedure
Dr. Bronisław W a l a s z e k , Professor of the Jagiellonian University in Cracow, The Suit of Public Prosecutor in Some Cases Concerning
State Rights and the Polish International Private Law .
Dr. Janusz W i e r z b i c k i , Docent of the School of Economics in Po znań, Ways of Renovation of the Tax System in Socialist Economy Dr. Janusz S z p u n a r , Adjunct of the School of Economics in Po
znań, The Paying Capability of the Population and the Basis of
Taxation
Dr. Ludwik J a n k o w i a k , Docent of the School of Economics in Poznań, The Problem of Exchange Relations in Theory and Prac
tice of International Trade
Dr. Stanisław W i e r z c h o s ł a w s k i , Adjunct of the School of Economics In Poznań, The Efficiency of Commerce as a Subject
o f Anquete Research . . . ;
Dr. Andrzej S z a m b e l a n , Adjunct of the Technical College in Po znan, The Structure of Wages in Central and Local State Industry Dr. Klemens R a t a j c z a k , Adjunct of the School of Agriculture in Poznań, Dynamics of Wages and Labor Productiveness in State
Farms 1955—1960 1 21 37 53 75 99 107 123 143 159 179 199 213
Spis treści VII
Dr. Władysław K w i e c i e ń , Adjunct of the School of Economics in Kraków, The Increase Faculties of the World Agricultural Pro
duction . . .
Dr. Stefan N o w a k o w s k i , Professor of the University in Warsaw,
Changes of Attitudes in Country-Town Relations in Poland .
II. SURVEY OF LITERATURE
III. SURVEY O F JUDICIAL DECISIONS . . . .
I.V. NOTES AND INFORMATIONS
235 261 277 341 353
С О Д Е Р Ж А Н И Е
I. СТАТЬИ Проф. Университета им. А. Мицкевича в Познани, др. А. К л я ф -к о в с -к и , Современные тенденции развития международного права Проф. Юридического Института в Саратове, др. юридических наук Игорь И. Л у к а ш у к , Новые черты современного международ ного права Проф. Морского Института в Гдыне, др. Ремигиуш З а о р с к и , Ме ждународное сотрудничество в области охраны биологических ресурсов Балтийского моря . . . Адъюнкт Университета им. М. С. Склодовской в Люблине, др. Ве-слав С к ш и д л о , Генезис и общественная сущность V Респу блики Проф. Университета им. А. Мицкевича в Познани, др. Ян З д и -т о в е ц к и , О приходах и расходах государс-твенного бюдже-та в Конституции ПНР (Польской Народной Республики) Заведующая Отделением Промышленной Администрации в Отделе Промышленности Народного Совета в Познани, мгр. Криспина Я с и н ь с к а , Некоторые замечания о пределах применения КАП (Кодекса Административного Права) Проф. Ягеллонского Университета в Кракове, др. Бронислав В а -л я ш е к , Иск прокурора в некоторых процессах по де-лам граж данско-правового состояния и польское частное международ ное право . Доц. Высшей Экономической Школы в Познани, др. Януш В е ж -б и ц к и , Направления перестройки налоговой системы в социа листическом хозяйстве Адъюнкт Высшей Экономической Школы в Познани, др. Януш Ш п у н а р , Платежеспособность населения и основа налогообло-жения . . . Доц. Высшей Экономической Школы в Познани, др. Людвиг Я н -к о в я -к , Проблема товарообмена в теории и пра-кти-ке внешней торговли Адъюнкт Высшей Экономической Школы в Познани, др. Станислав В е ш х о с л а в с к и , Эффективность торговых предприятий, как предмет анкетных исследований . . Адъюнкт Познанской Политехники, др. Анджей Ш а м б е л я н , Структура заработной платы в государственной промышленности в масштабе всей страны и в территориальной дифференциации 1 21 37 53 75 99 107 123 143 159 179 199Spis treści IX Адъюнкт Высшей Сельскохозяйственной Школы в Познани, др. Клеменс Р а т а й ч а к , Динамика заработной платы и произво дительность труда в Государственных Сельских Хозяйствах в 1955—1960 гг Адъюнкт Высшей Экономической Школы в Кракове, Владислав К в е ц е н ь , Возможности роста мирового сельскохозяйственного производства Проф. Варшавского Университета, др. Стефан Н о в а к о в с к и , Преображение основ в отношениях между деревней и городом в Польше II. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ III. ОБЗОР СУДЕБНОЙ ПРАКТИКИ IV. ОТЧЕТЫ И СООБЩЕНИЯ 213 235 261 277 341 353