, 'l
?.
I
? I J
iI
H R R A W O Z D A N I E
••
".
"t
,. , ?\? " ?
t S
? .; ..
"" J -... \"
"\? \
....
.
l
\
.j".
f <1';? t?
h? .".
r- ....? \..'. '." \'
•• J., I
."t?
.... )-}. tJ .
... {?? 1.'
I'
11 .. 1·
V I
c
Ostatnio r7alno Zgromczenio fJldy Gospodarczej przy Badz fo
rrndzorczoj Lp. z ocr. odp. Ch?odnia i Sk?ady Portowe VI Gdyni odby-
?o oi? w 11oto,adzie r. 1934, to te? spla?ozdaniG n1niejeze obejnu-
je okres procy Spó?ki ry1 listopa.da r. 19}1 do lutego r.1937.
Ton okron d.zia.?alno?ci t3p6lki z 0.0. Cb? odni Q i ?k?ady ?'ortow·
fi Gdyni cechujb' nie tylko druozy 1 to b. znaczny rozrJ6j jej pracy
i e?QbokiG przoc.la.ny, które zostn?y przopr(J.tla.dzono w So:!Dj jej
organizaoji, a10 tak?e i dokor??le b.rozleg?yoh i donios?ych inwoo
tycji jak t'1 sano j Chlcxlnl Portowej fi Gdyni tak i 1>0 za jej obr?bom,
Hozw6j opomeji sk?odooych Ch?odni PortoflOj rJ Gdyni najlepiej
charakteryzuje ni?ej pod.'\Ilo. tablica 110801 przechor,rannych Vl la-
tach 1931-1936 gl ..flniejnzych produktów, za. kt6ro uwa?? jaj?1 ma-
lo I dr-ób i r:o.rzr.:a z jodnoj strony 1 Ot?jOCC po?udniom ??cznio z to
\7o.rami kolonialnymi i t.p. z drugioj G trorJY I a ta k?o ??a??c wny do
ninlojozeeo ?Inwozdnnia sunaryczny uykl?S obrotów Ch?odni za lata
193G-19.36.
Przeoz?o
w tonach
Mas?a ?46 6000
J a .I' 260 2860 ?735 4390
Zootnt1ion1o to vlY"kazujo zna.czm wn?'.An1a. il03ci przoch?.;'lYh'a!lyc?J
w pos2czegól??c? latach produktów, u 6Blo?noócl oczywi?cie od tak
okonpliko'.Jtl.'lych obo onfe warunków mQdzynorcxlcn?ogo handlu produkta-
mi opo?yf.iczymi I uzake? nt onogo nie tylko od nore1l1noj konjunktury
- 2 -
handl0?Gj, alo tak?e 1 to mo?e g?6vmio od kontyngont6?, zakazów
p rz ywczów , premii ckspor-towych , a onta tnio i od o granfcz e? deul-
zorzych, l?loringu.J aporaoji kompensa.cyjnych, wi?za.nych 1 t.d.
nymlon1ony wy?ej nykros suna?cznycll abrot6? Ch?odni uco?li-
nia unypuklonio drr?ch okron?tpraoy Ch?odni - jodnogo, o te j.I"'Jj1co3
lata od 1931 do 1933/34 i d rugi.ego , ot>ojmuj-?cogo lata. 1935 i 1936 •
.Podozas p Icr-znzo go z tych okrco?n t11dziny prawie ?O rOOllnr-
no rok roczno podwo jo ni.o ol? obrot5w a? do la.t 19:;3/34, kiody to
ca?o. zdolno?? pr-zepuet.owe Chloini zosta..:ta wykorzyotana. i rryjo.6ni-
?a m? komccano?? rozbadorla.nla Ch?odni do plornotnio przewidyr.'n-
nyc:l roz min rów.
fi d rugtm okro ct o, t. j. ju? po dokonaniu toj rozblliioU"J obroty
zn ru por:i?kGzy?y oiq drra rury I p oaouta j?o w obydwóch tych latach
na mniej \71Qcoj jodnnkowyrn. poziomie i osi?Lllj(?C cn?n p ram o ?e
g.?rn? granic? zdolnoJci PI'ZGpustorJoj roabudor.ano j Ch?odni.
?ozntoL1 unje Eli? za.uwa?y? znamienny p rocea - nt onunkowo po-
t,l?kDzonio oi? obr.)t6w okoportot'JYch 1 atosunkorre z:nnle jo.·?enie si?
obrot ?rr inportouych, przy oz?n dok?adne 11c?:by, cbo jmuj?oo obrót
WSt·yotkir..u tÓf:nram \1 r. 19.16 r:ykCZ?,lj?, 7.0 w r. 1936 toWo.r6W1
eksportowych by?o 52%, atomrów 1mportowycll 413%.
Aczkolwiek z natury rzeczy i>p6?ka nanza jeot t7iQccj na:Jtanio-
00. no. pmc? tv okzpor-c.to I nic mnie j jodnak obroty importowa maj?
dln nioj b.rm?no znaczenie, edY? przypadajqc na mart\T.Y pod wzgl?-
dom ekoportottyl!l okroa roku, da.j? mo ?nc?? c1r;;E?oOci pracy Ch?odni,
n t'1 tym oart't'zyr.l Bozonie, nio tylko zmnlojnzaJ?o kOtjzta ota?o,
kt6ro inaczej ro.?k?o.da..?y by ol? rry?qczn10 no. ckoport, alo 1 przy-
nonz?c t'lp?Yr1Y1 okala których jest znacznio wy?sza od skali wp?y-
w6w z ekoportu. Nio boz znac?onia t"T tym t7ypo.dku jo ot i ta okolicz-
n?6ó, ?O obecn10 inport noni chaluktor kO:Jpensacy jny, to znac:y,
?O powiQkszonio i?ort'J. pOf!iQkom rÓrJnio? i oksport, ozo2,og61nle
- 3 -
wobec okoliczno?ci, ?o ca?y szereg or[?n1zo.cj1 '70. -adnf.c zo ckspor-
tvUYC?l, juk np. ZVliqzok Za.w. Zrzoozo? Ekoportoroo Jaj I Eksport
UiQsny 1 t.d. o? poórodnl0 albo boZpOÓralllio w skutkach togo im-
portu zafnbero sowane rJzglqdnic nb. dysponuj?;.
Co si? dotyozy przCGian ? orvunizncji Spó?ki, która zosta?y
dokoneno \7 okresio ep rawozda.rozym, to U!!lo?liflione ono zosta?y
og?o8t.eniemI ustawy, zoz \.aJ.oj?c..1l0j na sp rzoda? na to renie Gdyni
crunt6t7 poprzednio t1Tyt7?o.szCZOnyC?l •
.!.tla?o to ·?o znaoaerue , ?O b'pó?ka naoac mog?o. naby? na. Vllao-
no
?? cd Portu Gdy?okiogo toron, na którym joot p obudowana Ch?odni,
co to? znalaz?o snój wyra.z fl nowya otat:.;cio Sp6?ki. Jednoczo?nie-
przeprowadzone by?o powi?kszonl0 kapita?u zakcadoncgo f)p6?ki, a
to T1 zni?zktl z konreczno?o t? pok ryc Iu koaz t ów /1.500.000. - z?/
roz budocy Ch?o.ini, wy?o?orzy-ch przoz Pn?sti.7o:7y Bank Halny.
li doJ.czym ci?GU w no\';'yt'l ntntuoio :3p6?ki aporty rzoozoro
oj)61nlk6w /plnc od .Portu Gclytlf:kieeo 1 koszt bud.ony Ch! roni od
Par"'stl"/OWOgo Banku nolnego/ zonta?y zaotf}piono udzia.?ami no.rto?ci
po 1.000.- z?. ka?dy.
VI ro?ul tae Le tych ws??ystkich zml an Sp6?ka. objq?a na. r,'?aonoa?
plnc, na któlym Ct-?odnia r; Gdyni joot pobudowana , powi?kszy?a. ka-
pita? znkladovzy z 11.100.0'0.- z?. do 12.1;6.000.- z?., d?iolqc
ton kapitol znk?adorry na 12.156 udzill?6n, z kt6ryc?1 10.000 udz La-
16\'7 no.lo?y obucnle do Pa?stw. Banku Rolnogo, 2056 udzio.?6w do
Portu Gdyfl?.ikiCgo i 100 udzin?6tV do Gminy 0.. Gdyni.
Tym D?ym zootn?a uzyskana. mo?liwoó6 wyvJo?a.nia. hipoteki
Spó?ki, co dla. er/ont. wi,tkozych oporneji krodytorwych ma. najdonio6-
lo j GZO ZIlllC Z'.J'l io •
Nie t?lej donios?? od ostatnich, zmiany zootaly przeprowadzo-
ne t'1 okrosio opra\7ozduwozym te.k?o w toohnicznych urz?dzmio.ch
Gp6?ki.
O 110 chodzi o Ch?odni? \V Gdyni to ju? po przopro .. adzonej
- 4 -
w latach 1935/34 nadbudowio Ch?odni o dwa górno piQtra, zoste?y
b. enaoame powf ?kcz one komor'.f do przcchor.?\'!ania musla o rac kO.!lory
do zamra?untu drobiu.
W oata tni.u roku /1936/ zosta? pobudor a.ny na zepaoowyn placu
Ch?odni obczornymnuazyn =nnipulacyjny, narazio nic och?uJzany,
na I-c pi?tro którego przon1oo1ono z G?ómloco budynku Ch?odni
cp oo je ..lne urz ?daoni a do odch?adzania ?o.ja. Magazyn ton zoota.?
t'::'y,[Jo3n.?ony t1 mmp? do j 'dnOC4: o ono go ?adornmin drugieg:\ statku,
gdy? d?ueoó? plerwotnio posla?\nej r??)y, umo?liwiaj?cej ?ado?a-
nic tylko jodnoco o ta t ku, t10bbc powiQks?·cnla. obrotu okaza?a ol?
niod-onto.toczn?·
Koozt flB?'ystkich tych inrlostycji, dokono.nych z fuznuozl:w
t7?asr.yc:l :.1p??ki od poczqtku iot1ionia. Chlcxlni, t.j. od roku 1931
do r. 1936 Vl?r"cznie' wyn160? przeoz?o 650.000.- z?.
Nnjdon1o?lcjszy? jodnak mowcntcm ok=cou opDl?ozdanczcgp by?o
pobudcnamo 1 uruchomionia VI ;'arazo..l10 Ch?odni li?,61nceo U?ytku,
w ::n,i?zku z czym zosta? zorganlzot"llmy i ot\"nlrty CdJ zia? n/Dp6?ki
li Cal·ozarno, przy ul. l701okioj 90.
Ch? odn1 n CG61nogo U?:ytkll rT t::ra.! s?Bwic zoo ta.la. pobudovena konz -
tC!.'l 2.500.000.- z?. z krodyt6?7 lnt"10oty?yjnych. uzyakanych od l?.ni-.
otorotua. noln. 1 nofor"J fiolnych.
Pr-ao anao.sontcn Ch?oclrJ. ha.raz??oki.cj nfo joot tylko obolu[;it"/o, ..
nic rynku r.ar"jzo, .. ek tego , jako jodnego z najw!QkGzych oórrAlków
konoumpcyjnych 1"1 Polnoe, oJ.3 tak?o 1 p mea \"1 okoporcie ! to g?6w-
nio \"1 kierunku ll?do?Jych gronie Polok! , do czego Ch! odn ta \7 Gdyni
ze wzgl?du na swo ucytuo cani,e goografiozm IaO?O by? tylko t7 ?-
j?tkowrych nypadknch wykorzyota.na.
W zuiq,zku z ta.k ckOOlplikonanym i odmiennym cho.I'nktoro? opo-
dzio,?uncgo za.krcrn.l pIney Ch?cxlni t7 t7o.m?Ja.mo, toohn1c zno zalo? ania
jOj budowy 1 'joj v:ypo:Ja?enl0 techniozno o? zupo?nio odmienne ni?
- 5 -
w Ch?odni VI Gdyni, tym bardziej, ?e t1 za?o?eniach tych musia?y
by? i zosta?y ut7?gl?dniono opocjo.lno potrzoby obronnoóo l Par!.s'Giia.
Dalnzq oGoblir;oóciq: Ch?odni \1 rJa:rozo.wl0, joot TIJPosa?onio jej
Y'1 apccjaln1 hal? Hurt,J. dl a. Bprzoda.:ty I!liQsa pr2yi./Ozorogo I Po której
odbyna. si? jednoczo?nie 1 npror:dzanle f!ota rynary jno to o mi?oa.
Hnlo. te , zo mgl?du na pooiad.o.nie p raez rti? 1,lrzQdo110B::> ci-a rakte ru
jako filii :n1?jnkioj ntc.cji kontroli oani tarnej mi?sa. prZY?l0Z0r-/0-
f!P, p l" ot700 Z on n jest wócl??ym porozumieniu z Zarz?dom m. at. flar-
sznYTy, kt6r.f un Lawowo do wykonywania. tej kontroli wateryna.ry jneJ
jost zoboniqzany.
-
Jcdnoczo?\nle z HaJ.tl sprzeda?y zootaly uruchcnn one przy
Ch?odni oddzin?y Kaoy Ta.rgowej i Gie?dy Mi?snoj, obo?uguJ?ce t?
Hal?·
Aczkolwiok p rowadzonfe to j hall nie pooz?o na. razio oa.?kowi-
cie \'1 kf.e runku przonlc1Y':fa.ny!l p raoz Bpó?kQ, nio mnioj jednak nato-
?y epodz Icwa? al?, ?e prozadacruo jej u?a.twi zamiojocowyn ol'gani-
cao jon rolnlcZl'=l 1 rze?niom donta rczcnto do ':farozu,'1Y mlQsa przy-
wozowego, przyczyniaj 10 siQ do pomnto jazonie. zb?dnego poóroJnic !;tia
1 po·.liqkD?f)nit. eony ?y\"lco. t1 rejonach t rodukoj1.
v ·
ru... ?
W akranio npmvlozdaV7czym po)rzod?io flnanoo ... onie eksportu,
p re cchcda?cego przez Ch?odniQ, p racp rowadzano by?o przewa?nie
przez ?efilltnowy Bank Rolny.
Os t.a trd,o coraz to ni?kszy udzia? 't7 flna.1.!D07/aillu obrotu towa-
rot*Jogo Ch?ooni VI Gdln! biorzo Bank Po11och-Brytioch fi Cdaf1Sku,
po przez 9\10 j? ekspozytur? Dom ??kowy Dr. Józef Kueol i ts-ka VI •
Gdyni.
\
Co oi? dotyczy aar.Al j [.\Jó?ki, to ja.k 1 poprzodnio proood.zona.
ona joot na zncop.o.ch cz yoto handloflYch., b'P6?ka p?aci wjzystkie te
00...."lO poda.tki, óniadczonla i t. d. do p?aconia. których oboui?za.no
s? inna pryr:atno przodoi?b1or:htv.o. tv Gdyni i nio otrzr1mtlJo oni
-- 6 -
ulbo\·?'"ch kr..::dyt6:-: za po?yczono órodki obro t ccc, anf znik?d ?ad-
nych zapom6g, jnv.rcych lub ukrytych, proroi ek?Portov;ych i t.p.
rltmi zc.tyn cena dba? o zwi?zanie snych b11ans6vJ, co to? i atom
ol? robi?, nic tl'l'lko przoz cl??en1e do pOTIi?kszcnia cnych wp?yrl6w,
ole tak?e i przez obnf ?anre kODZt6\1 w?: snyeLl p rowadzcnt a Ch?odni.
2c r?c??ki nic s; pod t? TIZgl?dem bez rozult?tuJ do?odzi
zn?- ..czony do ninio .1ezo.co sprat10? dania v??'·krGs, no. kt6rym uwidocznio
no jcot j ok to koszta, 1)rzypadaj'1:co na 1 ton?/obrotu zme.la,?y
z 51 z.?. 96 gr. w r.1931 do 11 z?. 50 er. w r. 1936?
Jcdnocze6nie bilanse 0p6?ki, pOCZ?WDZy od roku 1933 wykazuj?
nad fl?r?ki v!plyvr6rt, umo±liwiaj?tcu vdpic;{!.'l1n1 o ckro.r:mej amortyzacji
i osir;.atniD niodu?ych zyak6\1, ill?cych na pokrycie strat z piornsz'
go okresu profla.dzonia Ch?odni.
r; dalszym p Lam e rozr;ojowym naszej :-p6?ki p Lcrwcze .miojnco
z!\jmuje budo on Chlorlnt UgólnoBo U:6ytku w !JOdzi, co zonta?c p rz c-
widziane tuk?c 4-0 lotnim planom inwcotycyjnym.
bIJrn.v:ozd.an1e Znrzfirlu by?oby nl.ca Ipo?ny ..'l, o i10 nie zllui0rn?o-
by [j?Qbok1 czo podz iqko,:ania zdokol!a.ctO\'1a.n;...InU nientaty przez
ó?ior? Bp. p.Prt)zosa Esd?m Tempokiogo 1 b.p. Vico -pr-ozooc
p.W1?lickiogo, .Prezydium Rady Gonpoclarczoj, z którym Zarz?d
b?6?kl by? w sta?y? kontakcie, co u?at?i?o mu nani?zanio boz-
po?redniej ??6?p?cy z zaintorvoonnnymi SfClumi goapodarczym1.-
Ch?orir:?a i S??ady p,: rto1 .•1a ?l C?lJ?i
ip6-rka x cagranlC'l.ouq perqk:,\
TONA?.
?.OOO
?---+--1-- --
55".000
25.000
o,
Roz\X/o/ SVHARYCZ.A/Y
oeeordve rOWAROWYC?i
CH?ODNI POR. r a wg
W GDYNI W LA TAel-!
1930·193/-1932'/93.3 /9jJ.f '/9.35,
/936 .
,DOR?WNAWCZE WIELI<OSC/· OCjdJL-
NYCH ??.sUHARYCZNYCH·/(O"ZTdw
PROWAOZENIA CH?ODNI- PORTOWEJ
W GDYNI; PRZYPADAJACYCli NA
jrON/? TON? OBROTU W LA TACI-(
193/-/932 -/9:33 -/9311-/935-/936
.,.,
-'
I i
MUZEUMI MIASTAGDYNI
BIBUOTEKA
'.I
l
