Ukrywanie żydowskiej koleżanki - Sylwia Warakomska-Grzycka - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

SYLWIA WARAKOMSKA-GRZYCKA

ur. 1923; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, II wojna światowa

Słowa kluczowe Lublin, II wojna światowa, Żydzi, ukrywanie Żydówki, żydowska koleżanka, stosunki polsko-żydowskie

Ukrywanie żydowskiej koleżanki

[19]43 rok, marzec, godzina policyjna, dzwonek od furtki. Ja wychodzę, za furtką stoi moja szkolna koleżanka, Żydówka, która nazywała się Maryla Upartówna. [Mówi]:

„Lalka”, bo tak mnie nazywano w rodzinie, „przenocuj mnie.”. Otwieram jej furtkę, wchodzi: „Maryla, ale ja nie mogę ciebie przenocować bez wiedzy rodziców, ja muszę im powiedzieć.”. Powiedziałam rodzicom, myśleli, że na jedną noc, na dwie, ale ona mi mówi, „Wiesz, moja rodzina już zginęła. Ja nie noszę gwiazdy.”. Nie była podobna wcale do Żydówki, zupełnie, „I mój narzeczony szuka gdzieś dla nas schronienia na wsi, nie wiem, kiedy znajdzie, ale możesz mnie tu przechować?”. Znowu rodzicom powiedziałam, zgodzili się. Była 4 miesiące, do czerwca, wychodziła, wracała, nie pytaliśmy gdzie, o nic jej nie pytaliśmy. Ponieważ była mniej więcej mojego wzrostu, to wszystkie moje ubrania na nią były dobre. [Kiedy tylko był] dzwonek do furtki jakiś, to widzę, że już ona zdenerwowana i ja też. Staraliśmy się odwracać jej uwagę od tych przeżyć, ale to nie takie łatwe. W czerwcu, nie pamiętam, którego dnia, w pierwszej połowie czerwca wyszła i nie wróciła. Sądzę, że zginęła, bo gdyby nie zginęła, to by się ze mną spotkała po okupacji.

Data i miejsce nagrania 2012-08-09, Lublin

Rozmawiał/a Łukasz Kijek

Redakcja Weronika Prokopczuk