WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

(1)

WP-IV.9932.4.6.2018 Kraków, 3 czerwca 2019 roku

Pani

Helena Kruszec Kierownik

Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2018 r., poz. 998 t.j. z późn. zm.) rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 roku w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r., poz. 1477), upoważnień do kontroli Nr 65/2018 z 9 października 2018 roku (znak: WP-IV.0030.65.2018) oraz Nr 70/2018 z 22 października 2018 roku (znak: WP- IV.0030.70.2018) wydanych z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Jacka Kowalczyka – Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie przeprowadzona została w trybie zwykłym kontrola kompleksowa w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie, ul. Sienkiewicza 18, 32-200 Miechów.

Czynności kontrolne zostały przeprowadzone w dniach 22-24 października 2018 roku przez zespół kontrolny w składzie:

 Damian Brozenbach – inspektor wojewódzki – przewodniczący zespołu kontrolnego,

 Sylwia Przybyło – inspektor wojewódzki,

 Łukasz Szczur – inspektor wojewódzki,

Zakres kontroli obejmował: ocenę realizacji zadań powiatu wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz kwalifikację kadry realizującej ww.

zadanie.

Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2017 roku do dnia kontroli.

Klasyfikacja wg budżetu zadaniowego: Funkcja 13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny; zadanie 13.4. Wspieranie rodziny; podzadanie 13.4.2. Wsparcie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych oraz piecza

(2)

zastępcza nad dzieckiem; działanie 13.4.2.4. Finansowanie, monitorowanie oraz kontrola realizacji zadań w obszarze wspierania rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Ilekroć w wystąpieniu pokontrolnym użyto następujących skrótów należy przez to rozumieć:

 „ustawa” – ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2018 r., poz. 998 t.j. z późn. zm.),

 „PCPR” lub „Centrum” – Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie ul. Sienkiewicza 18, 32-200 Miechów.

W wystąpieniu pokontrolnym dane nieobecnego starszego pracownika socjalnego zostały zastąpione określeniem „pracownik nr 1”, natomiast dane zastępującej go osoby określeniem

„pracownik nr 2”.

Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, wyjaśnienia Pani Heleny Kruszec – Kierownika PCPR.

Postępowanie kontrolne zostało przeprowadzone na podstawie dokumentów przedłożonych przez Kierownika, akt osobowych pracowników PCPR, danych zawartych w listach kontrolnych oraz sprawozdań rzeczowo-finansowych przekazywanych w Centralnej Aplikacji Statystycznej.

Sformułowanie oceny działalności Jednostki nastąpiło na podstawie wyników:

 analizy dokumentacji rodzin zastępczych oraz dzieci w nich umieszczonych,

 analizy dokumentacji świadczeń dla rodzin zastępczych,

 analizy dokumentacji postępowań alimentacyjnych,

 analizy dokumentacji usamodzielnianych wychowanków,

 analizy dokumentacji prowadzonych szkoleń i grup wsparcia.

W trakcie przygotowań do przeprowadzenia kontroli w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie, Kierownik Centrum zwrócił się z wnioskiem o zmianę terminu kontroli ze względu na czasową nieobecność jednego z pracowników. Ostatecznie wspólnie z Kierownikiem PCPR ustalono, że nieobecność pracownika (funkcja i zakres wykonywanych przez niego obowiązków) nie powoduje konieczności zmiany terminu kontroli i czynności kontrolne w siedzibie jednostki zostaną przeprowadzone zgodnie z pierwotnie wyznaczonym terminem w dniach od 22 do 24 października 2018 roku.

W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych zespół kontrolujący uzyskał informację, że listę kontrolną wypełniał pracownik nr 1 przebywający na zwolnieniu lekarskim i jest on jedyną osobą, która może złożyć wyjaśnienia w sprawie danych zawartych w ww. liście.

Kierownik PCPR złożył wyjaśnienia, cyt.:

„Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie informuje, że (pracownik nr 1) pracownik PCPR w Miechowie merytorycznie odpowiedzialny za realizację części zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej znajduje się na zwolnieniu lekarskim.

Pozostali pracownicy PCPR nie są w stanie udzielić informacji związanych z zakresem kontroli.

Na czas nieobecności (pracownika nr 1), jej obowiązki zostały przydzielone (pracownikowi nr 2).

(3)

Analiza tabeli stanowiącej załącznik do listy kontrolnej pn. „Kwalifikacje pracowników realizujących zadania z zakresu systemu pieczy zastępczej” wykazała, że pracownik nr 2, któremu powierzono obowiązki nieobecnego pracownika nr 1 nie został wykazany jako osoba realizująca zadania z zakresu ustawy (Rozdział II. Zasoby kadrowe niniejszego wystąpienia).

W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych ustalono również, że pracownik nr 2 nie posiadał wiedzy dot. realizacji zadań w okresie podlegającym kontroli (z uwagi na krótki staż pracy w Centrum) i nie był w stanie udzielić informacji i wyjaśnień w zakresie prowadzonej kontroli.

W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w siedzibie jednostki kontrolowanej (22-24 października 2018 roku) kontrolującym nie udostępniono kompletu dokumentów potwierdzających realizację przez PCPR w Miechowie zadań z zakresu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W związku z powyższym, wspólnie ustalono, że po powrocie nieobecnego pracownika nr 1 do pracy, wyznaczony zostanie dodatkowy termin przeprowadzenia czynności kontrolnych w siedzibie PCPR w Miechowie.

Zgodnie z ustaleniami dokonanymi z Kierownikiem Centrum, kontrolerzy przesłali pocztą elektroniczną prośbę o przesłanie dodatkowych informacji i wyjaśnień dot. zakresu prowadzonej kontroli.

Przesłana przez Kierownika PCPR korespondencja zwrotna zawierała niepełne informacje lub nie zawierała odpowiedzi na część pytań (korespondencja elektroniczna z PCPR została dołączona do akt sprawy).

W rozmowie telefonicznej, przewodniczący zespołu kontrolnego uzyskał informację, że przekazane drogą elektroniczną wyjaśnienia wyczerpują zakres zadanych pytań. Do dnia obowiązywania wydanego przez Wojewodę Małopolskiego upoważnienia do kontroli (23 listopada 2018 roku) zespół kontrolujący nie otrzymał dodatkowych wyjaśnień.

W związku z powyższym oraz brakiem informacji o powrocie do pracy (pracownika nr 1) ustalono, że zespół kontrolujący zakończy czynności kontrolne i sformułuje wnioski w oparciu o dotychczas zgromadzoną dokumentację.

Dnia 18 grudnia 2018 roku Kierownik PCPR w Miechowie poinformował członków zespołu o powrocie do pracy pracownika nr 1.

Ustalenia kontroli kompleksowej:

I) Podstawy formalno-organizacyjne kontrolowanej jednostki oraz wyznaczenie organizatora rodzinnej pieczy zastępczej

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie jest jednostką organizacyjną Powiatu Miechowskiego (Uchwała nr VII/33/1999 z dnia 26 marca 1999 r. Rady Powiatu Miechowie w sprawie utworzenia Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie).

Zadania wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zostały ujęte w Uchwale nr XV.145.2012 Rady Powiatu Miechowskiego z dnia 25 kwietnia 2012 r.

w sprawie nadania Statutu Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie. Statut określa zakres działania Centrum, jego organizację i zarządzanie oraz gospodarkę finansową.

W § 1 (Postanowienia Ogólne) wykazano realizowanie zapisów ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

PCPR w Miechowie zostało wyznaczone przez Starostę Miechowskiego na organizatora rodzinnej pieczy zastępczej (Zarządzenie nr 44/2011 Starosty Miechowskiego z dnia 30 grudnia 2011 r. w sprawie wyznaczenia organizatora pieczy zastępczej na terenie Powiatu Miechowskiego.).

Regulamin Organizacyjny PCPR w Miechowie przyjęty został Uchwałą Nr 79/187/2012 Zarządu Powiatu w Miechowie z dnia 24 marca 2012 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Organizacyjnego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie i zmieniono

(4)

Uchwałą Nr 81/256/2017 Zarządu Powiatu w Miechowie z dnia 24 marca 2017 r. w sprawie przyjęcia Regulaminu Organizacyjnego Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie. W zmienionym dokumencie ujęto: postanowienia ogólne (rozdział I);

podstawę prawną (rozdział II, w którym w punkcie 3 wpisano realizację zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej); kierownictwo centrum (rozdział III); zakres działania Centrum (rozdział IV); strukturę organizacyjną Centrum (rozdział V, w którym w § 8 ust. 1 pkt wpisano dział ds. pieczy zastępczej); zakres zadań komórek organizacyjnych Centrum (rozdział VI, w którym w ust. 1 określono zadania działu ds. pieczy zastępczej); tryb pracy Centrum (rozdział VII); gospodarkę finansową Centrum (rozdział VIII); zasady podpisywania pism, dokumentów finansowych, decyzji, aktów normatywnych (rozdział IX); postanowienia końcowe (rozdział X) oraz sporządzono graficzny schemat organizacyjny (załącznik nr 1) wraz z działem ds. pieczy zastępczej.

Podczas kontroli ustalono, że w okresie objętym kontrolą funkcję Kierownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie pełniła Pani Helena Kruszec. Starosta Miechowski upoważnił Kierownika PCPR w Miechowie do dysponowania następującymi upoważnieniami w zakresie realizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej:

 upoważnieniem z dnia 2 stycznia 2012 r. do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń w indywidualnych sprawach z zakresu pieczy zastępczej,

 upoważnieniem z dnia 27 marca 2015 r. do sporządzania, podpisywania i przesyłania drogą pisemną i elektroniczną wszelkich informacji i sprawozdań z zakresu pomocy społecznej, pieczy zastępczej oraz innych zakresów, w tym obsługiwanych przez Centralną Aplikację Statystyczną, w imieniu Starosty Miechowskiego.

Zgodnie z art. 76 ust. 2 ustawy, w przypadku, gdy organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej jest powiatowe centrum pomocy rodzinie, w centrum tworzy się zespół do spraw rodzinnej pieczy zastępczej. W toku czynności kontrolnych stwierdzono, zgodnie z Zarządzeniem nr 12/2014 Kierownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie z dnia 30 grudnia 2014 roku w sprawie utworzenia zespołu do spraw rodzinnej pieczy zastępczej, powołanemu zespołowi nadano nazwę: zespół do spraw rodzinnej pieczy zastępczej (§ 1). W § 3 zarządzenia wskazano skład zespołu: koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej, psycholog, pedagog, pracownik socjalny.

II) Zasoby kadrowe

W kontrolowanej Jednostce w okresie objętym kontrolą do realizacji zadań z zakresu systemu pieczy zastępczej wyznaczonych zostało 3 pracowników, tj.:

 koordynator rodzinnej pieczy zastępczej (umowa o pracę od 1 kwietnia 2013 roku [1 etat]

od 1 września 2014 roku ½ etatu). Ukończył studia wyższe zawodowe na kierunku pedagogika na kierunku: zintegrowana edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna z logopedią szkolną, uzupełnione studiami magisterskimi na kierunku: pedagogika o specjalności edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna z terapią pedagogiczną,

 koordynator rodzinnej pieczy zastępczej (umowa o pracę od 2 maja 2015 roku w wymiarze 1 etat). Ukończył studia wyższe zawodowe na kierunku: pedagogika w specjalności pedagogika z turystyką, uzupełnione studiami magisterskimi na kierunku: pedagogika w zakresie pedagogika opiekuńczo-wychowawcza oraz studiami podyplomowymi z zakresu doradztwa zawodowego,

 starszy pracownik socjalny (umowa o pracę od 12 lipca 2002 roku). Ukończył studia zawodowe na kierunku: socjologia w zakresie pracy socjalnej oraz studia magisterskie na kierunku: socjologia o specjalności zarządzanie pracą socjalną.

(5)

Kontrola wykazała, że koordynatorzy spełniają wymogi zawarte w art. 78 ust. 1 pkt 1 lit. a) oraz lit. b) ustawy oraz że ich praca nie była łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego. Ponadto, zgodnie z art. 79 ust. 4 ustawy, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej nie prowadzili postępowań z zakresu świadczeń realizowanych przez powiat.

W okresie objętym kontrolą koordynatorzy nie mieli pod opieką więcej niż 15 rodzin zastępczych/rodzinnych domów dziecka w tym samym czasie, co jest zgodne z art. 77 ust. 4 ustawy.

Ponadto w okresie objętym kontrolą PCPR zatrudniał 2 psychologów, którzy spełniali wymagania kwalifikacje do wydawania opinii o posiadaniu predyspozycji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka określone w art. 42 ust.

1 pkt 5 lit. b) ustawy. Pierwszy z nich zatrudniony został 16 marca 2017 roku (½ etatu), natomiast drugi od 31 sierpnia 2018 roku (¼ etatu) na czas określony na czas długotrwałej nieobecności psychologa nr 1.

W okresie objętym kontrolą, psycholog zatrudniony na zastępstwo ukończył studia podyplomowe z zakresie logopedii (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, 2017 rok).

W zakresach czynności do umów ww. psychologów stwierdzono zapisy poświadczające realizację zadań z zakresu pieczy zastępczej, w tym m.in.: dokonywanie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej; dokonywanie oceny sytuacji dziecka poniżej 3 lat nie rzadziej niż co 3 miesiące, a w przypadku dzieci starszych nie rzadziej niż co 6 miesięcy; sporządzanie na piśmie opinii dotyczących pobytu dziecka w pieczy zastępczej do właściwego sądu; dokonywanie oceny kandydatów na rodziny zastępcze; udział w pracach zespołu do spraw pieczy zastępczej; współpraca z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej, PCPR i sądem; udzielanie porad i wsparcia dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą;

udział w wizjach lokalnych przeprowadzanych w miejscu zamieszkania rodzin zastępczych lub osób kandydujących do pełnienia rodziny zastępczej.

III) Podnoszenie kwalifikacji przez pracowników Organizatora Rodzinnej Pieczy Zastępczej

W okresie objętym kontrolą koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej podnosili swoje kwalifikacje w zakresie pracy z rodziną i dziećmi poprzez udział w szkoleniach:

 Koordynator nr 1:

 „Organizacja pracy koordynatora pieczy zastępczej. Praktyczne aspekty pracy” – 24.02.2017 r., (Centrum Profilaktyki i Reedukacji „Atelier” w Krakowie),

 „Współczesne zachowania ryzykowne wśród dzieci i młodzieży – perspektywy profilaktyki i terapii” – 02.03.2018 r., (Stowarzyszenie EKWINOCJONUM w Miechowie),

 „Praktyczne aspekty prowadzenia interwencji i motywowanie do zmiany – w ramach prowadzenia procedury Niebieskich Kart – jak to działa w praktyce pracy zespołów interdyscyplinarnych. Procedura odbierania dziecka z rodziny w związku z przemocą na podstawie art. 12 a Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie” – 08.10.2018 r., (M-M Marek Mudant w Słaboszowie),

 Koordynator nr 2:

 „Organizacja pracy koordynatora pieczy zastępczej. Praktyczne aspekty pracy” – 24.02.2017 r., (Centrum Profilaktyki i Reedukacji „Atelier” w Krakowie),

 „Kontrakt socjalny jako narzędzie wsparcia i motywowania w procesie zmiany” – 17.04.2017 r., (Profilaktyka KIER w Miechowie),

(6)

 „Jak rozpoznać dziecko, wobec którego stosowana jest przemoc” – 11.05.2017 r., (Profilaktyka KIER w Miechowie),

 „Współczesne zachowania ryzykowne wśród dzieci i młodzieży – perspektywy profilaktyki i terapii” – 02.03.2018 r., (Stowarzyszenie EKWINOCJONUM w Miechowie),

 „Praca z dziećmi i młodzieżą przejawiającymi zaburzenia (emocjonalne, zachowania lub zaburzenia psychiczne) i ich rodzinami. Depresja dzieci i młodzieży” – 12.09.2018 r., (Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie),

 „Praktyczne aspekty prowadzenia interwencji i motywowanie do zmiany – w ramach prowadzenia procedury Niebieskich Kart – jak to działa w praktyce pracy zespołów interdyscyplinarnych. Procedura odbierania dziecka z rodziny w związku z przemocą na podstawie art. 12 a Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie” – 08.10.2018 r., (M-M Marek Mudant w Słaboszowie).

W aktach osobowych koordynatorów znajdowały się zaświadczenia/certyfikaty poświadczające ukończenie ww. szkoleń.

Ponadto koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej podnosili swoje kwalifikacje w formie samokształcenia, co zostało potwierdzone przez złożenie stosownych oświadczeń wraz z zakresem działań w powyższym zakresie, które znajdują się w aktach sprawy.

a) korzystanie z poradnictwa zawodowego oraz przeciwdziałanie zjawisku wypalenia zawodowego koordynatorów

Kierownik PCPR w Miechowie złożył oświadczenie, cyt.: „Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie informuje, że przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu kadr wspierania rodziny i pieczy zastępczej ukierunkowane jest przede wszystkim na wzajemne rozmowy koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, kierownika PCPR i psychologa zatrudnionego w PCPR. Ponadto pracownicy uczestniczą w licznych szkoleniach, mogą liczyć na wsparcie ze strony kierownika PCPR i psychologów w Punkcie Interwencji Kryzysowej przy PCPR.

W przypadku trudnych sytuacji i problematycznych poruszany jest ten temat w w/w gronie i wspólnie ustalane są próby rozwiązania danej sytuacji czy problemów.”

IV) Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zastępczej i Sprawozdanie z realizacji działań z zakresu pieczy zastępczej

W okresie objętym kontrolą w powiecie miechowskim obowiązywał kolejny powiatowy program rozwoju pieczy zastępczej przyjęty Uchwałą Nr XIV.107.2016 Rady Powiatu Miechowskiego z dnia 22 marca 2016 r. w sprawie przyjęcia powiatowego programu rozwoju pieczy zastępczej na lata 2016-2018. Wcześniejszy program przyjęto Uchwałą Nr XIX/207/2012 Rady Powiatu Miechowskiego z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie przyjęcia powiatowego programu rozwoju pieczy zastępczej na lata 2013-2015.

Powiatowy program rozwoju pieczy zastępczej zawiera diagnozę sporządzoną na podstawie własnych danych statystycznych, w tym dotyczących funkcjonowania systemu pieczy zastępczej w powiecie miechowskim (rozdział 6. Funkcjonowanie pieczy zastępczej

…), tj.: liczby rodzin zastępczych, umieszczonych w nich dzieci oraz rozwiązanych i utworzonych rodzin zastępczych (za lata 2013 – 2015), funkcjonowaniu rodziny zastępczej zawodowej (za lata 2012 do 2015), danych dotyczących usamodzielnionych wychowanków oraz informacji o funkcjonujących placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Rozdział VII zawiera podsumowanie realizacji programu rozwoju pieczy zastępczej obowiązującego w latach 2013-2015.

W Programie wyznaczono cel główny (pkt 9), cyt.: „Doskonalenie systemu pieczy zastępczej w powiecie miechowskim” oraz 5 celów szczegółowych (9.1 – „Doskonalenie form działania Zespołu ds. pieczy zastępczej”; 9.2 – „Zapewnienie osobom sprawującym

(7)

funkcję rodziny zastępczej odpowiedniego wsparcia”; 9.3 – „Rozwój i doskonalenie współpracy z instytucjami, organizacjami i osobami mającymi wpływ na funkcjonowanie rodzin oraz pieczy zastępczej na terenie powiatu miechowskiego”; 9.4 – „Organizacja instytucjonalnej pieczy zastępczej”; 9.5 – „Podejmowanie działań umożliwiających powstawanie nowych rodzin zastępczych”), dla których (dla każdego osobno) wskazano:

realizatorów (bez określania partnerów), źródła finansowania oraz termin realizacji (bez określenia szczegółowych terminów realizacji - wyznaczone terminy realizacji: 2016-2018).

REKOMENDACJA NR 1:

Wyznaczanie konkretnych terminów realizacji zadań określonych w 3-letnim Programie Rozwoju Pieczy Zastępczej.

TERMIN REALIZACJI:

Powyższą rekomendację należy zrealizować przy przygotowywaniu kolejnych Programów.

Zgodnie z art. 180 pkt 1 ustawy w Rozdziale 9.5 Programu, wskazano limit rodzin zastępczych zawodowych na okres obowiązywania programu:

 w 2016 roku ustalono limit „1” rodzina zastępcza zawodowa,

 w 2017 roku ustalono limit „1” rodzina zastępcza zawodowa,

 w 2018 roku ustalono limit „1” rodzinny dom dziecka.

W Programie nie sformułowano spodziewanych efektów realizacji programu, natomiast określono sposób jego ewaluacji i monitoringu (pkt 10 – Ewaluacja i ocena realizacji Programu).

Na podstawie przedstawionej dokumentacji stwierdzono, iż Kierownik PCPR na podstawie art. 76 ust. 4 pkt 15 złożył Zarządowi Powiatu Miechowskiego następujące sprawozdania:

 sprawozdanie z efektów pracy za 2016 roku w dokumencie pn.: Informacja o funkcjonowaniu pieczy zastępczej w powiecie miechowskim w 2016 roku, wraz z zestawieniem potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej (przedłożone do Zarządu Powiatu Miechowskiego 20 marca 2017 roku, przyjęte przez Zarząd Powiatu Miechowskiego Uchwałą nr XXII/168/2017 z dnia 29 marca 2017 r. w sprawie funkcjonowania pieczy zastępczej w Powiecie Miechowskim). W sprawozdaniu zawarto zestawienie potrzeb dotyczących systemu pieczy zastępczej, wśród których wskazano potrzebę zatrudnienia pedagoga oraz koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej,

 sprawozdanie z efektów pracy za 2017 roku w dokumencie pn.: Informacja o funkcjonowaniu pieczy zastępczej w powiecie miechowskim w 2017 roku, wraz z zestawieniem potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej (przedłożone do Zarządu Powiatu Miechowskiego 14 marca 2018 roku, przyjęte przez Zarząd Powiatu Miechowskiego Uchwałą Nr XXX/243/2018 z dnia 28 marca 2018 r w sprawie funkcjonowania pieczy zastępczej w Powiecie Miechowskim). W sprawozdaniu zawarto zestawienie potrzeb dotyczących systemu pieczy zastępczej, wśród których wskazano potrzebę zatrudnienia pedagoga oraz koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.

Ww. sprawozdania przekazane zostały z zachowaniem ustawowego terminu przekazania do Rady Powiatu co znalazło potwierdzenie w dokumencie.

Zgodnie z zapisami ustawy coroczne sprawozdanie z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie oraz zestawienie potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej kierujący PCPR powinien złożyć na podstawie art. 182 ust. 5 ustawy. W związku z tym, że ww.

sprawozdania, składane przez Kierownika Centrum jako organizatora rodzinnej pieczy

(8)

zastępczej na podstawie art. 76 ust. 4 pkt 15 zawierało potrzeby w zakresie rozwoju pieczy zastępczej, odstępuje się od wydania zalecenia pokontrolnego, formułując rekomendację.

REKOMENDACJA NR 2:

Składanie zarządowi powiatu corocznych sprawozdań z działalności powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz przedstawianie zestawienia potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej na podstawie zapisów art. 182 ust. 5 ustawy.

Powyższą rekomendację należy realizować, poprzez stosowanie ww. przepisów, od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.

a) przedstawianie corocznego sprawozdania z efektów pracy organizatorowi rodzinnej pieczy zastępczej

Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej przedłożyli Kierownikowi PCPR wspólne sprawozdania z realizacji powierzonych zadań pod nazwą, cyt.: „Sprawozdanie z efektów pracy koordynatora za rok 2016” (złożone 9 stycznia 2017 roku) oraz cyt.: „Sprawozdanie z efektów pracy koordynatora za rok 2017” (złożone 5 stycznia 2018 roku), w których zawarli m. in.: informacje dotyczące wymiaru zatrudnienia i liczby rodzin objętych opieką; głównych przyczyn umieszczenia dzieci w rodzinnej pieczy zastępczej; liczby rodzin zastępczych (z podziałem na formy); udzielanego wsparcia, czyli udzielania pomocy rodzinom zastępczym w realizacji zadań wynikających z ustawy; współpracy koordynatora z rodzinami zastępczymi z terenu powiatu miechowskiego; spotkań wychowanków rodzin zastępczych z ich rodzicami i innymi osobami bliskimi; zespołów oceniających sytuację dziecka umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej; przygotowania we współpracy z odpowiednio rodziną zstępczą oraz asystentami rodzin a w przypadku gdy rodzinie dziecka nie został przydzielony asystent rodziny – we współpracy z podmiotem organizującym pracę z rodziną planu pomocy dziecku; pomocy rodzinom zastępczym w nawiązywaniu wzajemnego kontaktu; zapewnienia rodzinom zastępczym dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci;

współpracy z instytucjami na rzecz dziecka i rodziny; zgłaszania do ośrodków adopcyjnych informacji o dzieciach z uregulowaną sytuacją prawną w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających; udzielania wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej; usamodzielniania wychowanków oraz podnoszenia kwalifikacji w zakresie pracy z dzieckiem lub rodziną, poprzez udział w szkoleniach.

Dokument każdorazowo zatwierdzany był przez Kierownika Centrum.

b) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych, o których mowa w art. 180 pkt 14 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

Pracownicy PCPR sporządzali sprawozdania rzeczowo-finansowe z zakresu pieczy zastępczej oraz przekazywali je Wojewodzie Małopolskiemu, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego. Sprawozdania rzeczowo-finansowe zostały przekazane zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej:

 sprawozdanie za II półrocze 2016 r. przekazano 29.01.2017 r. (ostateczny termin przekazania: 31.01),

 sprawozdanie za I półrocze 2017 r. przekazano 27.07.2016 r. (ostateczny termin przekazania: 31.07),

 sprawozdanie za II 2017 r. przekazano 29.01.2017 r. (ostateczny termin przekazania:

31.01),

(9)

 sprawozdanie za I półrocze 2018 r. przekazano 30.07.2016 r. (ostateczny termin przekazania: 31.07).

V) Zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz placówkach opiekuńczo – wychowawczych

Ze względu na opisany we wstępnie do niniejszego wystąpienia pokontrolnego brak możliwości zweryfikowania przekazanych w liście kontrolnej danych, poniższe tabele opracowano na podstawie wypełnionej przez PCPR listy kontrolnej (załącznik: Dane liczbowe dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej).

Kontrolujący ustalili liczbę funkcjonujących na terenie powiatu form pieczy zastępczej (29 rodzinne i 2 instytucjonalne - stan na dzień 30 września 2018 roku) lecz ze względu na rozbieżności w przekazanych danych oraz brak możliwości dokonania ich weryfikacji, ostatecznie nie ustalono liczby dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej na terenie powiatu (według stanu na dzień 30 września 2018 roku).

Rodzaje form pieczy zastępczej:

Na terenie powiatu miechowskiego w 2017 r. w 39 rodzinach zastępczych przebywało 55 dzieci, do 30.09.2018 r. w 36 rodzinach – 51 dzieci.

Tabela nr 1.

2017 r. Do 30.09.2018 r.

Rodziny zastępcze:

Liczba rodzin

Liczba dzieci

Liczba Rodzin

Liczba dzieci

spokrewnione rodziny zastępcze 24 31 24 30

niezawodowe rodziny zastępcze 14 21 11 18

zawodowe rodziny zastępcze, w tym: 1 6 1 4

pełniące funkcję pogotowia rodzinnego

zawodowe specjalistyczne 1

- 6

- 1

- 4

-

rodzinne domy dziecka - - - -

Tabela nr 2.

Dane liczbowe dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej

w rodzinnej pieczy zastępczej w instytucjonalnej pieczy zastępczej

Liczba dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej na

terenie powiatu:

w 2017 r. – 5 dzieci od 01.01.2018 r.

do 30.09.2018 r.

– 4 dzieci

w 2017 r. – 2 dzieci od 01.01.2018 r.

do 30.09.2018 r.

- 7 dzieci Liczba dzieci

umieszczonych w pieczy zastępczej

poza terenem powiatu

w 2017 r. – 0 w okresie od 01.01.2018 r.

do 30.09.2018 r.

– 2 dzieci w zawodowej rodzinie zastępczej pełniącej funkcję

pogotowia rodzinnego

w 2017 r. – 1 dziecko od 01.01.2018 r.

do 30.09.2018 r.

– 0

Na terenie powiatu miechowskiego funkcjonują:

(10)

 placówka opiekuńczo - wychowawcza typu socjalizacyjnego o nazwie Placówka Socjalizacyjna nr 1 w Miechowie, ul Konopnickiej 15, 32-400 Miechów, utworzona decyzją nr WP-IV.9423.1.2012 z dnia 24 stycznia 2013 roku. W Placówce jest zapewnione miejsce dla 28 dzieci,

 placówka opiekuńczo - wychowawcza typu socjalizacyjnego o nazwie Placówka Socjalizacyjna Nr 2 w Miechowie, ul. Konopnicka 15, 32-400 Miechów, utworzona decyzją nr WP-IV.9423.2.2012 z dnia 24 stycznia 2013 roku. W Placówce jest zapewnione miejsce dla 10 dzieci.

Liczbę dzieci umieszczonych w ww. placówkach (stan na 30 września 2018 roku - 35 wychowanków) ustalono na podstawie analizy przekazywanych za pośrednictwem CAS (Centralnej Aplikacji Statystycznej) danych w rejestrze wolnych miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówkach opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodkach preadopcyjnych, tj.:

 Placówka Socjalizacyjna Nr 1 w Miechowie na 28 miejsc - brak miejsc wolnych,

 Placówka Socjalizacyjna Nr 2 w Miechowie na 10 miejsc - 3 miejsca wolne dla chłopców.

W okresie objętym kontrolą do placówki socjalizacyjnej w Miechowie nie zostały skierowane dzieci z terenu powiatu miechowskiego (nie było postanowień sądu).

Zgodnie z art. 191 ust. 5 ustawy powiat, na terenie którego funkcjonują mogące przyjąć dziecko rodziny zastępcze, rodzinny dom dziecka lub placówka opiekuńczo-wychowawcza, zawiera z powiatem, o którym mowa w ust. 1-4 ustawy porozumienie w sprawie przyjęcia dziecka oraz warunków jego pobytu i wysokości wydatków, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy.

W 2017 roku obowiązywało 26 porozumień w sprawie określenia warunków i sposobu przekazywania środków finansowych za pobyt dziecka pochodzącego z terenu innego powiatu umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowawczej (nr 1 lub nr 2 w Miechowie). W trakcie 2017 roku zawarto 2 nowe porozumienia w sprawie umieszczenia 2 dzieci na terenie powiatu.

W okresie objętym kontrolą (1 stycznia 2017 roku do 30 września 2018 roku) podpisano jedno porozumienie w sprawie warunków pobytu i wysokości wydatków na opiekę i wychowanie dziecka przebywającego w spokrewnionej rodzinie zastępczej zamieszkałej na terenie powiatu miechowskiego (DZP.073.01.ZM.2018 z 23 marca 2018 roku).

Z powodu braku miejsc w rodzinie zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego na terenie powiatu miechowskiego, w 2017 roku 3 dzieci z terenu powiatu umieszczono 2 w pogotowiach rodzinnych na terenie powiatu nowotarskiego oraz krakowskiego, natomiast kolejne (trzecie) dziecko zostało umieszczone w placówce specjalistyczno-terapeutycznej na terenie powiatu kazimierskiego. W zawodowej rodzinie zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego w 2018 roku umieszczono 1 dziecko pochodzące z powiatu jędrzejowskiego.

W porozumieniach określano warunki pobytu, wysokość i sposób przekazywania przez powiat wydatków na opiekę i wychowanie dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych niezawodowych oraz w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

W okresie objętym kontrolą powiat miechowski zawarł 9 porozumień (2 w 2017 roku oraz 7 w 2018 roku) w sprawie określenia warunków i sposobu przekazywania środków finansowych za pobyt dziecka pochodzącego z terenu innego powiatu umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowawczej na terenie powiatu miechowskiego. Porozumienia dotyczyły umieszczenia 2 dzieci w Placówce Socjalizacyjna nr 1 w Miechowie oraz 7 dzieci w Placówce Socjalizacyjna nr 2 w Miechowie.

(11)

W dniu 30 września 2018 roku obowiązywało 29 porozumień z innymi powiatami.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy placówki opiekuńczo-wychowawcze należą do jednostek organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. Kontrolę w tego typu jednostkach sprawuje zarząd powiatu lub upoważniony przez niego podmiot lub osoba (art. 38 b ustawy). Kierownik PCPR w dniu podjęcia czynności kontrolnych w siedzibie jednostki nie posiadał upoważnienia do realizacji powyższych zadań.

W okresie objętym kontrolą, w funkcjonujących na terenie Powiatu Miechowskiego placówkach opiekuńczo-wychowawczych, za zgodą Wojewody Małopolskiego, na podstawie art. 95 ust. 4a, umieszczono 4 dzieci, z czego:

 3 dzieci w 2017 roku, sprawa: WP-IV.991.2.5.2017 z 2 kwietnia 2017 roku),

 1 dziecko w 2018 roku (sprawa: WP-IV.991.2.9.2018 z 11 lipca 2018 roku).

a) kierowanie dzieci do pieczy zastępczej

Zgodnie z danymi zawartymi w liście kontrolnej, w okresie objętym kontrolą na podstawie orzeczeń sądowych, w rodzinnej pieczy zastępczej umieszczono dzieci 10 dzieci, w tym:

 w 2017 r.:

 2 dzieci w rodzinach zastępczych niezawodowych,

 3 dzieci w zawodowej rodzinie zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego na terenie powiatu miechowskiego,

 w 2018 r.:

 2 dzieci w spokrewnionych rodzinach zastępczych,

 1 dziecko w zawodowej rodzinie zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego na terenie powiatu miechowskiego.

W 2018 r. 2 dzieci pozostawionych w szpitalu po urodzenie umieszczono w zawodowych rodzinach zastępczych funkcjonujących na terenie powiatu krakowskiego i nowotarskiego.

Analiza danych wykazanych w liście kontrolnej wykazała, że są rozbieżne w zakresie liczby dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej w 2018 roku umieszczonych na terenie powiatu miechowskiego (liczba dzieci w tabeli 2 powyżej to 4 dzieci, natomiast w liście kontrolnej 3 dzieci ). Powyższe potwierdza brak spójności w danych oraz trudności w ustaleniu faktycznego na podstawie dokumentów przekazanych przez jednostkę kontrolowaną.

b) rotacja dzieci w pieczy zastępczej

W 2017 r. rodziny zastępcze opuściło 6 osób, w tym:

 4 osoby pełnoletnie (usamodzielniły się),

 1 dziecko z zawodowej rodziny zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego zostało przysposobione w oparciu o postanowienie sądu,

 1 dziecko ze spokrewnionej rodziny zastępczej, w oparciu o zmianę postanowienia sądu zostało skierowane do placówki opiekuńczo – wychowawczej typu specjalistyczno – terapeutycznego.

W okresie od 1 stycznia 2018 r. do 30 września 2018 r. rodziny zastępcze opuściło 3 wychowanków ze względu na usamodzielnienie się.

Ustalono, że dokonano zmiany osób sprawujących pieczę zastępczą nad 1 dzieckiem (ze względu na pogarszający się stan zdrowia dziadka, który pełnił funkcję rodziny

(12)

zastępczej). Ponadto 2 dzieci wraz z rodziną zastępczą zmieniło miejsce zamieszkania (przeprowadzili się na teren powiatu zawierciańskiego).

W kontrolowanym okresie żadne dziecko umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej nie powróciło do rodziny biologicznej.

Ustalono, że placówki opiekuńczo-wychowawcze typu socjalizacyjnego w Miechowie opuściło:

 2017 r. – 4 wychowanków opuściło placówki po ukończeniu 18 r.ż. i powróciło do miejsca swojego stałego zamieszkania,

 2018 r. – 7 wychowanków opuściło placówki, w tym 1 osoba powróciła do rodziny biologicznej, 6 wychowanków po ukończeniu 18 roku życia powróciło do miejsc swojego stałego zamieszkiwania.

c) pozyskiwanie, nabór i kwalifikowanie kandydatów do prowadzenia funkcji rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka

PCPR w Miechowie prowadził nabór kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Na stronie internetowej Centrum zamieszczono informacje o poszukiwaniu rodzin zastępczych oraz warunkach jakie musi spełniać kandydat do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Prowadzenie naboru kandydatów odbywało się również we współpracy z ośrodkami pomocy społecznej, które mają możliwość dotarcia do szerszego grona odbiorców.

W okresie objętym kontrolą PCPR pozyskało:

 5 kandydatów (8 osób) do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej,

 1 kandydata (małżeństwo) do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej.

Wszyscy kandydaci przeszli proces kwalifikacyjny i zostali ustanowieni rodzinami zastępczymi. 7 czerwca 2017 roku utworzona została rodzina zastępcza niezawodowa, której proces kwalifikowania rozpoczął się w 2016 roku.

Pracownicy Centrum wszczynali procedurę kwalifikacyjną osób/rodzin kandydujących do pełnienia funkcji rodziny zastępczej po złożeniu przez kandydatów wniosku o skierowanie na szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz przeprowadzeniu przez pracowników Centrum wstępnej rozmowy z kandydatami.

Warunkiem umożliwiającym przystąpienie do szkolenia było przejście przez etap diagnozowania (zgodnie z art. 43 ustawy była to wstępna akceptacja kandydatury polegająca na ocenie spełniania przez kandydata warunków określonych w art. 42 ust. 1 i 2 ustawy) oraz przeprowadzeniu analizy, o której mowa w art. 42 ust. 7 ustawy.

Na etapie diagnozowania zbierano informacje, kompletowano wymagane dokumenty oraz przeprowadzeno badania psychologiczne kandydatów. Kandydaci na rodziców zastępczych przed przystąpieniem do rozmów diagnostycznych wypełniali oświadczenie dotyczące zgody na zbieranie i przetwarzanie danych osobowych oraz oświadczenie o braku przeciwskazań do pełnienia funkcji rodziny zastępczej (tj. nie są pozbawienii władzy rodzicielskiej lub nie jest/nie była ona im ograniczona, nie są ograniczeni w zdolności do czynności prawnych, nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo). Kandydaci wypełniali także oświadczenie o dochodach rodziny z uwzględnieniem stałych wydatków miesięcznych, a także przedstawiali stosowne zaświadczenia lekarskie i poświadczenie zatrudnienia.

Dodatkowo pracownicy Centrum zwracali się z wnioskiem o udzielenie informacji na temat rodziny do właściwego ze wzgędu na zamieszkanie rodziny ośrodka pomocy spolecznej oraz z wnioskiem do szkół o informacje o sposobie wykonywania funkcji rodzicielskich.

(13)

Pracownicy merytoryczni Centrum sprawdzali warunki mieszkaniowe i bytowe przyszłych kandydatów na rodziców zastępczych, a następnie formułowali opinię o kandydatach uwzględniającą informacje na temat spełniania przez nich warunków, o których mowa w art.

42 ust. 1-3 ustawy.

Badania psychologiczne, które pozwalały określić predyspozycje psychiczne i osobowościowe kandydatów oraz kompetencje wychowawcze kandydatów prowadził zatrudniony w Centrum psycholog. Rozmowy diagnostyczne miały na celu pozyskanie informacji na temat funkcjonowania kandydatów na rodziców zastępczych lub rodziny zastępczej. Informacje pozyskiwano m.in. za pomocą wywiadu psychologicznego, analizy kwestionariuszy i testów psychologicznych, genogramu i histori związku/małżeństwa, prezentowanych stylów wychowawczych.

Badania psychologiczne realizowane były przez psychologa spełniającego wymagania, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy, przeprowadzano m.in. w oparciu o:

 Skalę Postaw Rodzicielskich – Mieczysław Plopa,

 Kwestionariusz CUIDA,

 Test EPQ-A - H.J. Eysenck, S.B.G. Eysenck.

Stwierdzono, że u kandydatów nie przeprowadzano badań pedagogicznych wynikających z art. 76 ust. 4 pkt 13 ustawy. W wyjaśnieniach Kierownik napisał, cyt.: „…Mimo podejmowanych prób poszukania, nie udało się znaleźć pedagoga, który podjąłby się zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Jako organizator rodzinnej pieczy zastępczej poczynię starania, aby rodzinom zastępczym zapewnić również przeprowadzenie badań pedagogicznych”. [pisownia oryginalna].

Podkreślić należy, że pierwszy zapis mówiący o potrzebie zatrudnienia w Centrum pedagoga, Kierownik PCPR wskazał w powiatowym programie rozwoju pieczy zastępczej na lata 2013-2015, czyli potrzebę taką zauważono i określono już co najmniej 5 lat temu.

Potrzebę zatrudnienia pedagoga określono również w zarządzeniu nr 12/2014 powołującym zespół do spraw rodzinnej pieczy zastępczej, wyznaczając jego członków (§ 3), tj.

koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej, psychologa, pracownika socjalnego oraz pedagoga.

15 listopada 2018 roku Kierownik PCPR w Miechowie przesłał do siedziby Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie drogą elektroniczną wyjaśnienia, w których poinformował, cyt.: „Od 6 listopada udało się zatrudnić pedagoga na ¼ etatu, który zapewni rodzinom zastępczym przeprowadzenie również badań pedagogicznych”.

W związku z powyższym odstępuje się od wydania zalecenia pokontrolnego w zakresie zatrudnienia pedagoga, jednocześnie formułując zalecenie przeprowadzania badań pedagogicznych kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka.

ZALECENIE NR 1:

Przeprowadzanie badań pedagogicznych kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka.

Powyższe zalecenie należy zrealizować od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego.

(14)

W okresie objętym kontrolą przeprowadzono badania 5 kandydatów (8 osób) do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej oraz 2 badania kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej oraz dokonano 7 analiz, o których mowa w art. 42 ust. 7.

Na podstawie wyników badań oraz opinii psychologicznych dokonywano wstępnej akceptacji i kierowano kandydatów na szkolenie. W okresie objętym kontrolą zakwalifikowano 3 kandydatów na szkolenie do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej, w tym jednego, wobec którego procedurę kwalifikacyjna rozpoczęto w 2016 roku.

W okresie objętym kontrolą 2 rodziny odbyły szkolenia poza kontrolowaną jednostką.

Szkolenie dla pierwszej z nich, kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej, prowadzone było przez Ośrodek Adopcyjny Stowarzyszenia „Pro Familia”.

Szkolenie odbyło w terminie od 24 kwietnia do 26 maja 2017 roku i obejmowało 62 godziny zajęć, w tym 10 godzin stażu w Placówce Socjalizacyjnej Nr 1 i Nr 2 w Miechowie.

Szkolenie prowadzone było na podstawie programu „Rodzina” dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej, który został zatwierdzony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 30/2013/RZ z dnia 19 grudnia 2013 r. W przypadku drugiej rodziny, również kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej niezawodowej, szkolenie prowadzone było w Ośrodku Adopcyjnym „Towarzystwa Przyjaciół Dzieci” w Krakowie.

Szkolenie odbyło w terminie od 4 listopada do 2 grudnia 2017 roku i obejmowało 50 godzin zajęć, w tym 10 godzin stażu w Placówce Socjalizacyjnej Nr 1 i Nr 2 w Miechowie.

Szkolenie prowadzone było na podstawie programu dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej, który został zatwierdzony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 10/2015/RZ z dnia 20 kwietnia 2015 r.

Na podstawie wydanych zaświadczeń o ukończeniu szkoleń PCPR organizował posiedzenia komisji kwalifikacyjnej, która wydawała opinie o zakwalifikowaniu do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Zgodnie z informacjami zawartymi w liście kontrolnej, w okresie objętym kontrolą zespoły kwalifikacyjne odbyły się 7 czerwca 2017 roku oraz 25 stycznia 2018 roku, podczas których zakwalifikowano do pełnienia funkcji 2 rodziny zastępcze (3 osoby). W dokumentacji Centrum stwierdzono wnioski o wydanie zaświadczenia oraz potwierdzenie odbioru zaświadczenia.

d) prowadzenie rejestru danych o osobach zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodziny zastępczej niezawodowej oraz prowadzących rodzinny dom dziecka

Kierownik PCPR w Miechowie dysponował upoważnieniem nr Or.077.1.2015 z dnia 27.03.2015 roku do sporządzania, podpisywania i przesyłania drogą pisemną i elektroniczną wszelkich informacji i sprawozdań z zakresu pomocy społecznej, pieczy zastępczej oraz innych zakresów, w tym obsługiwanych przez Centralną Aplikację Statystyczną w imieniu Starosty Miechowskiego.

Zgodnie z zapisem zawartym w liście kontrolnej, cyt.: „Rejestr danych o osobach zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej i rodziny zastępczej niezawodowej prowadzi Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie jako organizator rodzinnej pieczy zastępczej i przekazuje Staroście. Rejestr zawiera dane dla każdej rodziny zgodnie z art. 46 ust.2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W/W rejestr Starosta przesyła do Sądu Rejonowego w Miechowie, z datą wpływu.

Aktualizacje rejestru przekazywane są do Sądu w sytuacji zmiany danych”.

Kontrolujący dokonali wglądu w udostępniony przez Kierownika rejestr. Dokument prowadzony był w formie tabeli, zawierającej dane rodzin zastępczych, cyt.: „imię i nazwisko”, „datę urodzenia”, „obywatelstwo”, „miejsce zamieszkania”, „stan cywilny”,

(15)

„wykształcenie”, „zawód”, „miejsce pracy”, „źródła dochodu”, „dane o warunkach mieszkaniowych”, „dane o stanie zdrowia”, „dane o ukończonych szkoleniach”, „liczba dzieci”. Na podstawie analizy dokumentu zespół kontrolujący stwierdził, że w okresie objętym kontrolą ww. rejestr został sporządzony, zaktualizowany i przesłany do sądu jeden raz (4 października 2018 roku). W pisemnym wyjaśnieniu Kierownik PCPR informuje, cyt.:

„W ostatnim czasie faktycznie zaniedbano aktualizacji rejestru danych osób zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodzin zastępczych. W dniu 4 października br.

Uzupełniono dane osób, zaktualizowano rejestr i przekazano do Starosty Miechowskiego oraz Sądu Rejonowego w Miechowie”.

ZALECENIE NR 2:

Realizowanie zapisów art. 46 pkt 1 poprzez bieżące aktualizowanie rejestru danych o osobach zakwalifikowanych i pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzących rodzinny dom dziecka zawierającego dane, o których mowa w art. 46 pkt 2, a także art. 46 pkt 4 dotyczącego przekazywania danych z rejestru do właściwego sądu.

Powyższe zalecenie należy realizować od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego.

VI) Przygotowanie rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka i placówki opiekuńczo-wychowawcze do przyjęcia dzieci

a) kompletowanie i przekazywanie dokumentacji dziecka umieszczonego w rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej. Przygotowanie rodziny zastępczej i prowadzącego rodzinny dom dziecka na przyjęcie dziecka

Stwierdzono, że kontrolowana jednostka po otrzymaniu postanowienia sądu kompletowała dokumentację związaną z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej zgodnie z art. 38a ust. 1 pkt 1-8 ustawy. Koordynatorzy występowali z wnioskami do odpowiednich instytucji o m.in.: wydanie odpisu aktu urodzenia dziecka, potwierdzenia aktu zameldowania dziecka, udzielenie informacji o sytuacji szkolnej dziecka, udzielenie przez ośrodek pomocy społecznej informacji dotyczących sytuacji rodziców biologicznych dziecka, itp.

W teczkach dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego stwierdzono dokument pod nazwą „Protokół z przekazania dziecka”, który zawierał wykaz dokumentacji przekazanej rodzinie razem z dzieckiem. W pisemnej informacji Kierownika PCPR czytamy, cyt.: „Dokumentacja, która jest kompletowana po przekazaniu dziecka, zostaje przekazana rodzinie zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego (…) ale bez potwierdzeń odbioru.”

W teczkach dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych spokrewnionych oraz niezawodowych stwierdzono potwierdzenia przekazywania części dokumentacji wynikającej z art. 38a ust. 1 pkt 1-8 ustawy. Zespół kontrolny poprosił Kierownika PCPR o wyjaśnienie sposobu realizacji zadania, w którym czytamy, cyt.: „W przypadku dzieci, które zostały umieszczone w rodzinach zastępczych spokrewnionych i niezawodowych, ale też spokrewnionych z dziećmi (…), rodziny były już w posiadaniu dokumentów, o których mowa w art. 38 a ust. 1 pkt 1-6”.

W okresie objętym kontrolą nie zaistniała potrzeba umożliwienia przyszłym opiekunom kontaktu z dzieckiem przed jego umieszczeniem w rodzinach zastępczych. Zgodnie z pisemną informację pozyskaną od Kierownika PCPR w Miechowie, dzieci umieszczane w rodzinach zastępczych prowadzonych przez członków najbliższej rodziny dzieci.

(16)

W przypadku planowania zmiany rodziny zastępczej, organizator informował nową rodzinę zastępczą o sytuacji prawnej i rodzinnej dziecka z wyprzedzeniem. W teczkach rodzin zastępczych stwierdzono zapisy świadczące o realizacji zadania (notatki służbowe z prowadzonych rozmów z rodzinami zastępczymi) lecz nie stwierdzono dokumentacji potwierdzającej odbiór/przekazanie dokumentacji lub o której mowa w art. 38a ust. 1 pkt 1-8 ustawy.

Zespół kontrolujący poinformował pracowników kontrolowanej jednostki o zasadności dokumentowania potwierdzeń przekazania ww. dokumentacji dziecka nowym opiekunom.

W okresie objętym kontrolą na terenie powiatu miechowskiego nie było przypadku umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej w trybie interwencyjnym.

b) zapewnienie przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich

Zgodnie z listą kontrolną, cyt.: „Dzieci, które w okresie objętym kontrolą zostały umieszczone w pieczy zastępczej miały zapewnione niezbędne badania lekarskie.

 1 dziecko przed Postanowieniem Sądu o umieszczeniu go w pieczy zastępczej mieszkało już u dziadków, którzy byli w stałym kontakcie z lekarzem rodzinnym dziecko przez co były zapewnione badania lekarskie,

 dla 2 dzieci rodzina zastępcza zobowiązała się do przeprowadzenia badań lekarskich dla małoletniej umieszczonej w pieczy zastępczej,

 dla 3 dzieci rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego zobowiązała się do przeprowadzenia badań lekarskich dla małoletniej umieszczonej w pieczy zastępczej, jak również została poinformowana o możliwości pomocy ze strony koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w powyższej kwestii.”.

W myśl art. 180 pkt 10 ustawy zapewnienie przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich jest zadaniem własnym powiatu. Zadanie to ma charakter organizacyjny i polega na tworzeniu warunków umożliwiających przeprowadzenie niezbędnych badań lekarskich dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej oraz na udzielaniu pomocy i wsparcia rodzinom zastępczym np. poprzez kierowanie do specjalistycznych poradni. W udostępnionej kontrolującym dokumentacji nie stwierdzono dokumentów potwierdzających realizację ww. zadania.

ZALECENIE NR 3:

Dokumentowanie działań odejmowanych w celu realizowania zapisów art. 180 ust. 10 ustawy, tj. zapewnienia przeprowadzenia przyjętemu do pieczy zastępczej dziecku niezbędnych badań lekarskich

VII) Praca z dziećmi przebywającymi w pieczy

a) przygotowywanie planu pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej Plan pomocy dziecku sporządzany był niezwłocznie (do 2 tygodni) po objęciu rodziny zastępczej wsparciem koordynatora. Podczas przeprowadzenia oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej koordynatorzy wspólnie z opiekunem i często dzieckiem aktualizowali plan pomocy dziecku na formularzu „Plan pracy z dzieckiem”. Plan aktualizowany był jednocześnie z ww. oceną w terminach ustawowych przewidzianych dla

(17)

dokonywania oceny okresowej (co 3 miesiące dla dzieci poniżej 3 roku życia i co 6 miesięcy – dzieci starsze), co determinowało okres realizacji danego planu.

Plan pomocy dziecku składał się z dwóch części:

 I część zawierała: dane dziecka, dane rodziny zastępczej i jej adres a następnie w formie tabelarycznej ujęto: cel pracy z rodziną, działania do podjęcia, realizatora działań, termin i monitoring.

 II część podzielona została na siedem obszarów, do których określono zakresy i terminy realizacji zaplanowanych działań, wskazano osobę towarzysząca w działaniu lub odpowiedzialną za jego realizację. Wskazano następujące obszary:

 wychowanie dziecka w poczuciu godności i wartości osobowej,

 zapewnienie dostępu do przysługujących świadczeń zdrowotnych,

 zapewnienie kształcenia, wyrównywania braków szkolnych i rozwojowych,

 zapewnienie rozwoju uzdolnień i zainteresowań,

 zaspokajanie potrzeb emocjonalnych, bytowych, rozwojowych, społecznych, religijnych,

 zapewnienie ochrony przed arbitralną lub bezprawna ingerencją w życie prywatne dziecka,

 umożliwienie kontaktu z rodzicami i innymi osobami bliskimi.

Obie części sporządzane były na rok, a analiza realizacji założonych celów odbywała się na bieżąco oraz na posiedzeniu, na którym dokonywano oceny sytuacji dziecka w rodzinie zastępczej. Plany podpisywane były przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej oraz rodzica zastępczego.

PCPR na wniosek pracowników ośrodka pomocy społecznej udostępniał sporządzone plany pomocy dziecku, a także występował w tym zakresie o przekazanie opracowanego planu pracy z rodziną biologiczną.

W okresie podlegającym kontroli opracowano we współpracy odpowiednio z rodziną zastępczą 7 nowych planów pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej oraz dokonano aktualizacji 66 planów pomocy (w tym 4 plany zostały skoordynowane z planem pracy z rodziną sporządzonym przez asystenta rodziny).

Podczas prowadzenia czynności kontrolnych przedstawiono inspektorom dokumenty potwierdzające realizację działań w zakresie koordynowania planów pracy poprzez udostępnienie planów pomocy dziecku podpisanych przez asystentów rodziny na formularzach oraz korespondencję z ośrodkami pomocy społecznej w zakresie współpracy z rodzinami biologicznymi (dotyczącą rodzin nieobjętych asystenturą).

W okresie objętym kontrolą plan pomocy dziecku opracowano dla każdego dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej.

b) ocena sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej

Podczas kontroli dokonano analizy 10 teczek dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy zastępczej. Na tej podstawie ustalono, że Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej, zgodnie z art. 131 ust. 1 ustawy dokonywał okresowej oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. W przypadku dzieci do 3 roku życia odbywała się ona nie rzadziej niż raz na 3 miesiące, a w przypadku dzieci powyżej 3 roku życia nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy lub częściej w zależności od potrzeb lub nagłych wydarzeń.

W posiedzeniach w sprawie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej brali udział m.in.: koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, rodziny zastępcze, przedstawiciel ośrodka adopcyjnego (w przypadku dzieci z uregulowaną sytuacją prawną),

(18)

psycholog, asystent rodziny (pisemne zaproszenia znajdowały się w udostępnionej podczas kontroli dokumentacji).

Na podstawie dokumentów znajdujących się w teczkach dzieci dokonano analizy składu osobowego uczestników posiedzeń okresowej oceny sytuacji dziecka i ustalono, że nie uczestniczył w nich pedagog (ze względu na brak zatrudnionego przez PCPR pedagoga).

Ponadto ustalono, że nie we wszystkich posiedzeniach uczestniczył psycholog zatrudniony przez PCPR.

W związku z powyższymi Kierownik PCPR udzielił wyjaśnień, cyt.: „W okresie objętym kontrolą zatrudnione były dwie panie na ½ etatu psychologa. Obecnie panie te przebywają na urlopie macierzyńskim. Na zastępstwo zatrudniono Panią psycholog, która uczestniczy w posiedzeniach i dokonuje oceny okresowej sytuacji dziecka.

Od 6 listopada br. udało się zatrudnić pedagoga na ¼ etatu, który zapewni rodzinom zastępczym przeprowadzenie również badań pedagogicznych.”

W oparciu o powyższe ustalenia wydaje się zalecenie pokontrolne w przedmiocie sprawy.

ZALECENIE NR 4:

Dokonywanie oceny okresowej sytuacji dziecka z udziałem wszystkich osób o których mowa w art. 130 ust. 1, adekwatnie do sytuacji dziecka, którego sytuacja podlega ocenie, w tym z udziałem pedagoga i psychologa.

Na spotkanie dotyczące oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej Organizator z odpowiednim wyprzedzeniem przekazywał rodzinom zastępczym zaproszenie do uczestnictwa w posiedzeniu.

Organizator przed oceną występował do placówek oświatowych (szkoły, przedszkola) z prośbą o udzielenie informacji na temat funkcjonowania dziecka w szkole, uwzględniając w szczególności: zachowanie dziecka, osiągnięte wyniki, trudności wychowawcze, współpracę z opiekunami dziecka.

Ocena sytuacji dziecka sporządzana była przez koordynatorów na druku pn.: „Ocena aktualnej sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej w powiecie miechowskim”. Dokument zawierał w szczególności następujące dane, cyt:

1. „Dane dziecka.

2. Dane osób pełniących funkcje rodziny zastępczej.

3. Pobyt dziecka w pieczy zastępczej.

4. Ustalenie aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka.

5. Analizę stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną.

6. Modyfikacja planu pomocy dziecku.

7. Ocenę stanu zdrowia dziecka.

8. Monitoring procedur adopcyjnych.

9. Przebieg procesu kształcenia.

10. Ocenę zasadności pobytu dziecka w pieczy zastępczej.”

Sporządzany był również protokół z przebiegu spotkania dotyczącego oceny. W okresie objętym kontrolą dokonano 146 ocen okresowych sytuacji dziecka.

Po każdym zespole formułowana była opinia o zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej. Opinia przekazywana była do Sądu, zgodnie z art. 131 ust. 2 ustawy (osobiście lub listownie).

(19)

W dokonywanych ocenach sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej uwzględniano opinie ze szkół, informacje na temat rodziny biologicznej dziecka uzyskane od pracowników ośrodków pomocy społecznej i od kuratorów sądowych.

Ustalono, iż pracownicy PCPR informowali Ośrodek Adopcyjny Stowarzyszenia „Pro Familia” w Krakowie o terminach planowanych posiedzeń, a następnie telefonicznie potwierdzali obecność pracowników ośrodka na posiedzeniach dzieci z uregulowaną sytuacją prawną.

Zgodnie z art. 4 pkt 8 ustawy, dziecko ma prawo do informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą odpowiednio do jego wieku i stopnia dojrzałości. W związku z powyższym dziecko przebywające w pieczy zastępczej powinno mieć możliwość wyrażenia opinii podczas posiedzenia, na którym rozstrzygane są i podejmowane decyzje związane z jego osobą.

Zgodnie z informacjami zawartymi w liście kontrolnej, cyt.: „Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej w trakcie swoich wizyt w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej informują rodziny zastępcze i wychowanków o możliwości wyrażenia przez dziecko opinii w sprawach, które go dotyczą adekwatnie do wieku i stopnia podczas posiedzenia zespołu ds. oceny sytuacji dziecka.”

Analiza udostępnionej dokumentacji wykazała, że pracownicy PCPR rozmawiali z dziećmi i przedstawiali ich opinie dot. pobytu w pieczy.

VIII) Zapewnienie wsparcia dla prowadzących rodzinną pieczę zastępczą. Udzielanie pomocy rodzinom zastępczym i prowadzącym rodzinne domy dziecka w realizacji zadań wynikających z pieczy zastępczej

a) organizacja szkoleń

W okresie objętym kontrolą PCPR w Miechowie zorganizował dwudniowe warsztaty psychoedukacyjne dla osób pełniących funkcję rodziny zastępczej pt.: „Jak radzić sobie z dzieckiem w okresie dorastania?” (17 i 24 listopada 2017 roku). W szkoleniu uczestniczyło 12 rodziców zastępczych. Główne zagadnienia omówione podczas warsztatów dotyczyły okresu dorastania, zmiany psychiki dziecka w tym czasie; pomocy dziecku w radzeniu sobie z uczuciami; grupy rówieśniczej i zagrożeń idących za tym; określenia dziecku granic;

kar i nagród oraz postępowania z trudnym dzieckiem.

W udostępnionej dokumentacji znajdowało się również pismo informujące rodziny zastępcze o możliwości uczestnictwa w odbywającej się 2 marca 2018 roku konferencji pn.:

„Współczesne zachowania ryzykowne wśród dzieci i młodzieży – perspektywy profilaktyki i terapii”. Rekrutacją chętnych rodzin na szkolenie zajmował się koordynator rodzinnej pieczy zastępczej.

b) udzielanie wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą w ramach grup wsparcia

W liście kontrolnej Kierownik poinformował, cyt.: „Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Miechowie nie organizuje zajęć w ramach grupy wsparcia”. W związku z tym poproszono Kierownika o wyjaśnienie jakie działania podejmowało PCPR w celu utworzenia grupy wsparcia. Do dnia obowiązywania upoważnienia, zespół kontrolujący nie uzyskał odpowiedzi w przedmiotowej kwestii.

W związku ze stwierdzeniem braku realizacji zadania formuje się zalecenie.

ZALECENIE NR 5:

Realizowanie zapisów art. 10 ust. 3 pkt 5, poprzez organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji, zwanych dalej

„grupami wsparcia” lub „grupami samopomocowymi”.

(20)

Zalecenie należy zrealizować od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego.

c) zapewnianie osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą pomocy prawnej oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa. Umożliwianie rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinny dom dziecka uzyskanie porady w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub w innej poradni specjalistycznej oraz podjęcie specjalistycznej terapii oraz zapewnienie dzieciom dostępu do pomocy specjalistycznej, w tym psychologicznej, reedukacyjnej i rehabilitacyjnej

Specjalistyczne poradnictwo prowadził psycholog i prawnik zatrudnieni w Punkcie Interwencji Kryzysowej w Miechowie. Ponadto koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej pomagali rodzicom zastępczym w umawianiu terminów konsultacji w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Miechowie oraz udzielali informacji o adresach specjalistycznych placówek medycznych. Jak wynika z listy kontrolnej oraz analizowanej dokumentacji w siedzibie kontrolowanej Jednostki, z poradnictwa w roku 2017 skorzystało 8 rodzin, natomiast w 2018 roku 12 rodzin.

Rodziny zastępcze informowane były przez koordynatorów rodzinnej pieczy o możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia w ramach działalności Punktu Interwencji Kryzysowej w Miechowie, PCPR w Miechowie, Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Miechowie. Informacje te przekazywane są również w trakcie organizowanych szkoleń, spotkań przy ocenie rodziny zastępczej i ocenie sytuacji dziecka w rodzinie zastępczej, co znalazło odzwierciedlenie w przeanalizowanej dokumentacji rodzin.

d) organizowanie dla osób sprawujących rodzinną pieczę zastępczą pomocy wolontariuszy

W liście kontrolnej Kierownik PCPR wskazał, cyt.: „W okresie objętym kontrolą żadna z rodzin zastępczych nie oczekiwała wsparcia poprzez pomoc wolontariuszy”.

Kontrolującym nie przedstawiono dokumentacji potwierdzającej podejmowania działań zmierzających do realizacji zapisów art. 76 ust. 4 pkt 7, tj. zapewnienia rodzinom zastępczym pomocy i wsparcia w formie wolontariuszy. Informacji o prowadzonym naborze nie stwierdzono również na stronie internetowej jednostki ani w gablocie w budynku PCPR.

Poproszono Kierownika o złożenie pisemnych wyjaśnień w zakresie podejmowanych działań, które do dnia obowiązywania upoważnienia (23 listopada 2018 roku) nie zostały udzielone.

W związku ze stwierdzeniem braku realizacji zadania formuje się zalecenie w przedmiotowej kwestii.

ZALECENIE NR 6:

Realizowanie zapisów art. 76 ust. 4 pkt 7 ustawy poprzez organizowanie dla rodzin zastępczych oraz prowadzących rodzinne domy dziecka pomocy wolontariuszy.

e) zapewnianie osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą wsparcia rodzin pomocowych

Na podstawie analizy listy kontrolnej, udostępnionej dokumentacji (np. sprawozdań z efektów pracy koordynatorów za 2017 rok) oraz przeprowadzonych rozmów stwierdzono, że w okresie objętym kontrolą na terenie powiatu miechowskiego nie utworzono rodziny pomocowej.

(21)

Zwrócono się do Kierownika z zapytaniem czy rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego składała wniosek o wsparcie ze strony rodziny pomocowej Kierownik wyjaśnił, cyt.: „Rodzina zastępcza zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego w roku 2017 nie wnioskowała o urlop wypoczynkowy”.

W analizowanej dokumentacji nie stwierdzono podejmowania działań zmierzających do utworzenia rodziny pomocowej.

ZALECENIE NR 7:

Realizowanie zapisów art. 76 ust. 4 pkt. 6 poprzez zapewnianie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą, w szczególności w ramach grup wsparcia oraz rodzin pomocowych w powiązaniu z art. 180 pkt 4, poprzez tworzenie warunków do powstawania i działania rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka i rodzin pomocowych.

f) pomoc rodzinom zastępczym oraz prowadzącym rodzinne domy dziecka w nawiązaniu wzajemnego kontaktu

W okresie objętym kontrolą Centrum podejmowało działania służące integracji rodzin zastępczych poprzez np. współorganizowanie Mikołajek dla dzieci z rodzin zastępczych organizowanych przez Fundację „Rodzina Plus” w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie (2 grudnia 2017 roku), a także poprzez udział w Małopolskim Dniu Rodzicielstwa Zastępczego organizowanym przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie, w którym wzięły udział rodziny zastępcze, zarówno spokrewnione, niezawodowe jak i zawodowe.

W kolejnych latach rekomenduje się zintensyfikowanie działań mających na celu realizację zadania.

IX) Ocena predyspozycji rodzin zastępczych i prowadzących rodzinne domy dziecka Organizator Rodzinnej Pieczy Zastępczej w powiecie miechowskim dokonywał oceny rodzin zastępczych do pełnienia powierzonej im funkcji oraz jakości wykonywanej pracy.

Procedura oceny rodziny zastępczej polegała na sporządzeniu przez koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej wspólnie z rodziną zastępczą formularza o nazwie, cyt.: „Ocena rodziny zastępczej/prowadzącego dom dziecka” będącego samooceną rodziny zastępczej.

Na podstawie pozyskanych od rodziny informacji oraz własnych wniosków koordynator rodzinnej pieczy zastępczej przygotowuje projekt oceny rodziny zastępczej, na podstawie której, podczas spotkania zespołu oceniającego, omawiano ocenę rodziny zastępczej oraz formułowano wnioski.

W ww. spotkaniach uczestniczyli: Kierownik PCPR, pracownicy zespołu (koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, psycholog). Ponadto, w uzasadnionych przypadkach wynikających z sytuacji rodziny zastępczej, do udziału w posiedzeniach oceniających zapraszani byli również osoby zaangażowane w sytuacje dziecka (m.in. kurator zawodowy, pracownik szkoły).

Informacje o rodzinach zastępczych pozyskiwane były przez pracowników Organizatora w toku bieżącej współpracy z rodzinami (obserwacje własne pracowników) oraz od innych podmiotów/ osób zaangażowanych we współpracę z rodzinami (placówki oświatowe, ośrodki pomocy społecznej, kuratorzy sądowi).

Ocena obejmowała m.in. następujące obszary:

 warunki mieszkaniowe, bytowe rodziny zastępczej,