Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych
do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów oraz ich możliwości psychofizycznych
na lekcjach matematyki i przedmiotów przyrodniczych
Indywidualizowanie pracy z uczniem
Uczniowie o inteligencji niższej niż przeciętna:
1. Omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności oraz pozostawienie więcej czasu na jej utrwalenie.
2. Podawanie poleceń w prostszej formie, powtarzanie ich i upewnianie się, czy zostały dobrze zrozumiane przez ucznia.
3. Unikanie trudnych i bardzo abstrakcyjnych pojęć.
4. Częste odwoływanie się do konkretu, przykładu.
5. Unikanie pytań problemowych i przekrojowych.
6. Wydłużenie czasu pracy podczas realizacji samodzielnych zadań oraz sprawdzianów.
7. Szerokie stosowanie zasady poglądowości.
8. Odrębne instruowanie uczniów.
9. Podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy, w razie potrzeby udzielanie pomocy, wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku.
10. Pozytywne wzmacnianie ucznia.
11. Zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.
12. Unikanie odpytywania i rozwiązywania zadań na forum klasy.
13. Chwalenie za drobne sukcesy, podkreślanie mocnych stron.
14. Angażowanie w pomoc w rozdawaniu i zbieraniu pomocy dydaktycznych.
15. Stosowanie „zachętek” (naklejki, pieczątki).
Specyficzne trudności w uczeniu się (dysleksja, dysgrafia, dysortografia):
1. Uwzględnianie trudności z zapamiętywaniem pojęć i wzorów.
2. Dyskretne wspomaganie w odpowiedziach ustnych.
3. Częste powtarzanie i utrwalanie materiału.
4. Niebranie pod uwagę błędów wynikających z dysleksji, dysgrafii i dysortografii.
5. Omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności oraz pozostawienie więcej czasu na jej utrwalenie.
6. Podawanie poleceń w prostszej formie, powtarzanie ich i upewnianie się, czy zostały dobrze zrozumiane przez ucznia.
7. Częste odwoływanie się do konkretu, przykładu.
8. Unikanie pytań problemowych i przekrojowych.
9. Wydłużenie czasu pracy podczas realizacji samodzielnych zadań oraz sprawdzianów.
10. Odrębne instruowanie uczniów.
11. Podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy, w razie potrzeby udzielanie pomocy, wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku.
12. Pozytywne wzmacnianie ucznia.
13. Zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.
14. Unikanie odpytywania i rozwiązywania zadań na forum klasy.
15. Chwalenie za drobne sukcesy, podkreślanie mocnych stron.
Dyskalkulia:
Oprócz sposobów pracy zaplanowanych dla ucznia ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się dodatkowo przewiduje się następujące ćwiczenia – zabawy:
1. labirynty, 2. rebusy,
3. leniwe ósemki,
4. odwzorowywanie figur geometrycznych, 5. równoczesne pisanie prawą i lewą ręką, 6. budowanie grafik przestrzennych,
7. wyszukiwanie ukrytych liczb, symboli na ilustracjach, 8. porządkowanie według poleceń słuchowych,
9. wykreślanki, itp..
Uczniowie zdolni:
1. Wyznaczanie zadań o zwiększonym stopniu trudności.
2. Zachęcanie do udziału w projektach badawczych.
3. Dialogowanie – odpowiadanie na zadane pytania.
4. Proponowanie interesujących lektur, gier, zabaw, programów edukacyjnych.
5. Wspomaganie nauczyciela podczas lekcji i zajęć dodatkowych poprzez pełnienie roli asystenta, mistrza wiedzy, prowadzenie lekcji przez ucznia.
6. Zachęcanie do opracowywania i zgłaszania własnych zadań, prezentacji.
7. Docenianie i chwalenie przejawianej przez ucznia indywidualności.
8.Stwarzanie sytuacji wymagających nieszablonowego myślenia, nowych rozwiązań.
9. Stwarzanie atmosfery, w której niepowodzenie nie oznacza przegranej, ale stanowi informację zwrotną, co należy zmienić, poprawić, by osiągnąć sukces.
10. Organizowanie pracy w zespole, przydzielanie funkcji lidera i członka zespołu.
11.Powierzanie niesienia pomocy uczniom, którzy mają trudności w nauce.
12.Motywowanie do udziału w konkursach, olimpiadach, turniejach,
warsztatach, także e-learningowych, projektach i programach przeznaczonych dla uczniów zdolnych.
13.Rozwijanie aktywności i kreatywności.
Uczniowie słabowidzący:
1. Właściwe umiejscowienie dziecka w klasie (zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna, zapewniające właściwe oświetlenie i widoczność).
2. Udostępnianie tekstów (np. testów sprawdzających wiedzę) w wersji powiększonej.
3. Podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska.
4. Zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową (wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań).
5. Częste zadawanie pytania - „Co widzisz?” w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych.
Uczniowie słabosłyszący:
1. Zapewnić dobre oświetlenie klasy oraz miejsce dla dziecka w pierwszej ławce w rzędzie od okna. Uczeń, będąc blisko nauczyciela (od 0,5 do 1.5 m), którego twarz jest dobrze oświetlona, może słuchać jego wypowiedzi i jednocześnie odczytywać mowę z ust. Należy też umożliwić dziecku odwracanie się w kierunku innych kolegów odpowiadających na lekcji, co ułatwi lepsze zrozumienie ich wypowiedzi.
2. Nauczyciel, mówiąc do całej klasy, powinien stać w pobliżu dziecka zwrócony twarzą w jego stronę - nie powinien chodzić po klasie czy być odwrócony twarzą do tablicy, to utrudnia dziecku odczytywanie mowy z jego ust.
3. Należy mówić do dziecka wyraźnie, używając normalnego głosu i intonacji, unikać gwałtownych ruchów głową czy nadmiernej gestykulacji.
4. Trzeba zadbać o spokój i ciszę w klasie, eliminować zbędny hałas, m.in.
zamykać okna przy ruchliwej ulicy, unikać szeleszczenia kartkami papieru, szurania krzesłami, to utrudnia dziecku rozumienie poleceń nauczyciela i wypowiedzi innych uczniów, powoduje też większe zmęczenie. Takie zakłócenia stanowią również problem dla uczniów z aparatami słuchowymi, ponieważ są wzmacniane przez aparat.
5. Nauczyciel winien upewnić się, czy polecenia kierowane do całej klasy są właściwie rozumiane przez dziecko niedosłyszące. W przypadku trudności zapewnić mu dodatkowe wyjaśnienia, sformułować inaczej polecenie, używając prostego, znanego dziecku słownictwa. Można też wskazać, jak to polecenie wykonuje jego kolega siedzący w ławce.
6. Dziecko niedosłyszące powinno siedzieć w ławce ze zdolnym uczniem, zrównoważonym emocjonalnie, który chętnie dodatkowo będzie pomagał mu, np. szybciej otworzy książkę, wskaże ćwiczenie, pozwoli przepisać notatkę z zeszytu itp.
7. W czasie lekcji wskazane jest używanie jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy (m.in. zapisanie nowego tematu, nowych i ważniejszych informacji).
8. Aktywizowanie dziecka do rozmowy poprzez zadawanie prostych pytań, podtrzymywanie jego odpowiedzi przez dopowiadanie pojedynczych słów, umowne gesty, mimiką twarzy.
9. Stosować ćwiczenia polegające na układaniu zdania z podanej rozsypanki wyrazowej oraz przepisywaniu zdań z uzupełnieniem „luk” odpowiednimi wyrazami lub działaniami.
10.Uwzględniać niedosłuch w ocenianiu ucznia – oceniać głównie za wkład pracy.
Wymagania dostosowuje się indywidualnie na podstawie opinii Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej.
Dostosowanie metod i form pracy
Uczniowie o inteligencji niższej niż przeciętna oraz z dysleksją/ dysgrafią/
dysortografią lub dyskalkulią:
1. Gry i zabawy edukacyjne.
2. Praca z programami komputerowymi do nauczania przedmiotów bloku matematyczno-przyrodniczego.
3. Zajęcia manualne.
4. Nauka przez doświadczenia.
5. Praca w parze lub grupie – korzystanie z pomocy innych.
6. Praca indywidualna.
7. Metoda projektu.
8. Rozsypanki wyrazowe, teksty z luką.
9. Labirynty, rebusy, wykreślanki, grafiki przestrzenne.
10. Filmy edukacyjne.
Uczniowie zdolni:
1. Praca samodzielna (praca z tekstem matematycznym, zadania dodatkowe, rozszerzające omawiane zagadnienie, konkursowe).
2. Praca w grupie (uczeń w roli lidera lub członka zespołu).
3. Gry dydaktyczne i logiczne.
4. Rozwiązywanie łamigłówek i zadań logicznych.
5. Dyskusja z udziałem ucznia.
6. Pełnienie przez ucznia roli asystenta oraz prowadzącego fragmenty lekcji.
7. Elementy wykładu.
8. Praca z programami komputerowymi.
9. Mapa myśli.
10. Rozwiązywanie zadań problemowych, niestandardowych, konkursowych.
11. Metoda projektu.
12. Projekty edukacyjne.
