WPŁYW KWASU GIBERELINOWEGO NA WZROST I KWITNIENIE NIECIERPKA WALLERIANA (IMPATIENS WALLERIANA HOOK.) Z GRUPY SPELLBOUND

(1)

Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 195-200

ANITA SCHROETER-ZAKRZEWSKA, BEATA JANOWSKA

WPŁYW KWASU GIBERELINOWEGO

NA WZROST I KWITNIENIE NIECIERPKA WALLERIANA (IMPATIENS WALLERIANA HOOK.)

Z GRUPY SPELLBOUND

Z Katedry Roślin Ozdobnych

Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu

ABSTRACT. Young plants of the Impatiens walleriana ‘Spellbound Lilac’ and ‘Spellbound Pink Imtrarepu’ were sprayed with GA3 at the concentrations of 0, 10, 30, 50, 100 and 150 mg·dm^-3. Gibberellic acid affected plant growth. After the application of GA3 the main and lateral shoots were much longer. Under the influence of GA3 plants were flowering more abundantly. In the case of GA3 the number of buds and flowers increased by 57.4-87.8% in comparison to control plants. However, gibberellic acid had an adverse effect on the appearance of plants and resulted in low chlorophyll index in leaves.

Key words: Impatiens walleriana, growth, flowering, gibberellic acid

Wstęp

Niecierpek Walleriana jest cenioną rośliną wykorzystywaną do sadzenia na kwietni- kach oraz ozdabiania balkonów i tarasów. Początkowo firmy hodowlane oferowały odmiany o pędach wyprostowanych i pojedynczych kwiatach. Przełomem w hodowli były odmiany o kwiatach pełnych. Odmiany z grupy Spellbound to kolejna kreacja tego gatunku. Charakteryzują się one przewieszającymi pędami oraz kształtnym i kulistym pokrojem. Są doskonałymi roślinami odpornymi na niesprzyjające warunki pogodowe.

Nadają się do uprawy w pojemnikach podwieszanych oraz do sadzenia w gruncie. Ze względu na długie pędy mogą być wykorzystane jako rośliny okrywowe w terenach zieleni. Warunkiem jest jednak bardzo obfite kwitnienie, na które mają wpływ m.in.

gibereliny. Niekiedy stosowanie regulatorów wzrostu, zwłaszcza w małych dawkach, nie wpływa w widoczny sposób na wzrost roślin oraz przebieg faz rozwojowych, po- prawia jednak ich wygląd (Whipker i in. 1997)

(2)

W doświadczeniu podjęto próbę regulacji wzrostu i kwitnienia niecierpka Walleria- na za pomocą kwasu giberelinowego.

Materiał i metody

Doświadczenie na dwóch odmianach niecierpka Walleriana (Impatiens walleriana Hook.) ‘Spellbound Lilac’ i ‘Spellbound Pink Imtrarepu’ przeprowadzono w szklarni w 2006 roku. Młode rośliny, w fazie 5-7 liści, opryskano kwasem giberelinowym 12 kwietnia, dokładnie pokrywając powierzchnie blaszek liściowych (fot. 1). Stosowano Gibrescol 10 MG, łatwo rozpuszczający się w wodzie preparat zawierający 10% kwasu giberelinowego – GA3, w sześciu stężeniach: 0, 10, 30, 50, 100 i 150 mg·dm^-3. Do- świadczenie składało się z 12 kombinacji (stężenie GA3 × odmiana). W każdej kombinacji sprawdzano jakość 15 roślin traktowanych jako powtórzenia.

Fot. 1. Młode rośliny niecierpka Walleriana po posadzeniu do doniczek Phot. 1. Young plants of the Impatiens walleriana after planting to pots

Zmierzono długość pędów głównych i bocznych, liczbę pąków i kwiatów oraz in- deks zazielenienia liści, który jest skorelowany z zawartością chlorofilu (Gregorczyk i Raczyńska 1997, Gregorczyk i in. 1998), aparatem Chlorophyll Meter SPAD-502 (Minolta). Pomiary długości pędów wykonano po dwóch tygodniach od zastosowania kwasu giberelinowego, natomiast liczbę pąków i kwiatów oraz indeks zazielenienia liści określono w połowie maja. Wyniki opracowano statystycznie za pomocą dwuczynni- kowej analizy wariancji, testem Duncana, na poziomie istotności α = 0,05.

(3)

Wyniki

W przeprowadzonym doświadczeniu rośliny bardzo szybko zareagowały na zasto- sowany do opryskiwania liści kwas giberelinowy, gdyż już po dwóch tygodniach od jego podania odnotowano istotne różnice w cechach jakościowych (tab. 1). Badane odmiany zareagowały podobnie na kwas giberelinowy i nie odnotowano pomiędzy nimi istotnych różnic. Nie zaobserwowano także różnic pomiędzy zastosowanymi stężeniami GA3. Niezależnie od odmiany pędy główne były o 98,7-142,7% dłuższe w porównaniu z pędami roślin kontrolnych. Odnotowano również intensywny przyrost długości pędów bocznych. Były one o 104,3-117,4% dłuższe od pędów roślin, których nie opryskano GA3.

Opryskiwanie kwasem giberelinowym istotnie wpłynęło na rozwój pąków kwiatowych (tab. 1). Niezależnie od odmiany na roślinach opryskanych kwasem giberelinowym tworzyło się o 57,4-87,8% więcej pąków i kwiatów. Kwas giberelinowy nie miał natomiast wpływu na termin kwitnienia.

Znaczne wydłużenie pędów na skutek zastosowania GA3 było połączone z istotnym zmniejszeniem się wartości indeksu zazielenienia liści (SPAD). Obie odmiany zarea- gowały podobnie na zastosowane stężenia kwasu giberelinowego.

Warto jednak zaznaczyć, że mimo znacznego wydłużenia pędów pod wpływem gibereliny wygląd roślin pozostawiał wiele do życzenia, gdyż pędy były wiotkie i rozja- śnione, a rośliny charakteryzowały się luźnym pokrojem (fot. 2).

Fot. 2. Odmiana ‘Spellbound Lilac’. Od lewej: rośliny kontrolne i po opryskaniu GA₃ w stężeniu 50 i 150 mg·dm^-3

Phot. 2. ‘Spellbound Lilac’ variety. From the left: control plants and the plants after spraying with GA₃ at the concentrations of 50 and 150

mg·dm^-3

(4)

Tabela 1 Wpływ kwasu GA3 na jakość dwóch odmian niecierpka Walleriana Effect of GA3 on the quality of two cultivars of Impatiens walleriana Długość pędu głównego Length of main shoot (cm)

Długość pędu bocznego Length of lateral shoot (cm) Liczba pąków i kwiatów Number of buds and flowers Indeks zazielenienia liści Greening index (SPAD)

Stężenie GA3 Concen- tration of GA3 (mg·dm-3 ) Spell- bound Lilac

Spell- bound Pink Imtrarepu

Średnia Mean Spell- bound Lilac

Średnia Mean 0 10 30 50 100 150

7,6 a 16,0 b 15,2 b 17,6 b 19,6 b 15,8 b

7,4 a 17,0 b 16,6 b 16,0 b 16,8 b 17,2 b

7,5 a 16,5 b 14,9 b 16,8 b 18,2 b 16,5 b

2,3 a 4,1 b 4,5 b 5,3 b 4,9 b 4,5 b

2,4 a 5,5 b 5,0 b 4,8 b 4,8 b 5,1 b

2,3 a 4,8 b 4,7 b 5,0 b 4,8 b 4,8 b

19,4 a 32,5 b 31,6 b 31,8 b 36,4 b 37,8 b

20,0 a 32,0 b 33,1 b 31,1 b 35,5 b 36,2 b

19,7 a 32,2 b 32,3 b 31,4 b 35,9 b 37,0 b

54,4 b 43,2 a 44,0 a 45,8 a 44,0 a 45,6 a

52,6 b 45,2 a 44,6 a 46,4 a 46,8 a 48,6 a

53,5 b 44,2 a 44,3 a 46,1 a 45,4 a 47,1 a Średnia Mean15,3 b15,2 b4,3 b 4,6 b 31,6 b 31,3 b 46,2 a 47,3 a Średnie oznaczone tymi samymi literami nie różnią się istotnie. Means indicated by the same letters are not significantly different.

(5)

Dyskusja

W przeprowadzonym doświadczeniu kwas giberelinowy miał ogromny wpływ na długość pędów głównych i bocznych. Po jego zastosowaniu pędy te zaczęły gwałtownie rosnąć, zawiązując bardzo liczne pąki kwiatowe i osiągając długości znacznie przekra- czające te, którymi charakteryzowały się rośliny kontrolne. W badaniach Piskornik i Piskornika (1995) stosowanie kwasu giberelinowego skutecznie polepszało jakość kwiatów zawilca wieńcowatego wyrażoną masą i długością pędów kwiatowych. Opry- skiwanie kwasem giberelinowym cyklamenów nie tylko inicjuje wzrost pędów kwiato- wych, lecz także znacznie przyspiesza kwitnienie i zwiększa liczbę kwiatów (Thomas i in. 1983, Treder i in. 1999 a, b, Nowak 2000). U niecierpka nowogwinejskiego nie obserwuje się zmian w długości pędów po zastosowaniu kwasu giberelinowego o stęże- niu 10 mg·dm^-3 (Dobrowolska i Startek 2004).

W przeprowadzonym doświadczeniu po zastosowaniu kwasu giberelinowego zmniejszyła się wartość indeksu zazielenienia liści badanych odmian. Podobne wyniki otrzymały Dobrowolska i in. (2004) u niecierpka nowogwinejskiego z grupy Petticoat.

Wnioski

1. Kwas giberelinowy stymulował wzrost wydłużeniowy.

2. Po zastosowaniu GA3 pędy główne i boczne były znacznie dłuższe w porównaniu z roślinami kontrolnymi.

3. Pod wpływem GA3 na roślinach tworzyło się o 57,4-87,8% więcej pąków i kwia- tów niż u roślin kontrolnych.

4. Kwas giberelinowy wpłynął niekorzystnie na wygląd roślin i powodował zmniej- szenie się wartości indeksu zazielenienia liści.

Literatura

Dobrowolska A., Startek L. (2004): Wpływ regulatorów wzrostu na wzrost i pokrój niecierpka nowogwinejskiego Impatiens Hawkeri W. Bull. z grupy Petticoat. Folia Univ. Agric. Stetin.

236, 94: 27-32.

Dobrowolska A., Startek L., Zawadzińska A. (2004): Wpływ regulatorów wzrostu na wielkość oraz indeks zazielenienia liści niecierpka nowogwinejskiego z grupy Petticoat. Folia Univ.

Agric. Stetin. 241, 97: 19-26.

Gregorczyk A., Raczyńska A. (1997): Badania korelacji między metodą Arnona a pomiarami zawartości chlorofilu za pomocą chlorofilometru. Zesz. Nauk. AR Szczec. 181: 119-123.

Gregorczyk A., Raczyńska A., Pacewicz K. (1998). Analiza krzywych wzorcowych zawartości chlorofilu dla podstawowych gatunków zbóż. Biul. Magnezol. 3, 1: 19-24.

Nowak J. (2000): Wpływ różnych preparatów zawierających kwas giberelinowy na wzrost i kwit- nienie cyklamena i gerbery. Zesz. Nauk. Inst. Sadown. Kwiac. 7: 259-263.

Piskornik M., Piskornik Z. (1995): Wpływ dawki i terminu stosowania kwasu giberelinowego (GA3) na jakość kwiatów zawilca wieńcowatego (Anemone coronaria L.) uprawianego w gruncie. W: Mater. konf. „Fizjologiczne aspekty produkcji ogrodniczej”. Wyd. AR, Kraków:

101-104.

(6)

Thomas P.A., Coorts G.D., Preece J.E. (1983): Phthalimides, gibberellic acid, and flowering of Cyclamen. HortScience 18, 5: 752-753.

Treder J., Matysiak B., Nowak J. (1999 a): Przyspieszanie kwitnienia cyklamenów przy użyciu kwasu giberelinowego. W: Mater. konf. „Postęp w produkcji roślin doniczkowych i rabato- wych”. Skierniewice: 6-10.

Treder J., Matysiak B., Nowak J. (1999 b): The effect of gibberellic acid on growth and flower- ing of Cyclamen persicum Mill. Folia Hortic. 11, 2: 81-86.

Whipker B.E., Hammer P.A., Connell J. (1997): Vegetatively propagated geranium response to single and multiple applications of chemical growth retardants. PGRSA Quarterly 25, 3: 130- -133.

THE EFFECT OF GIBBERELLIC ACID ON GROWTH AND FLOWERING OF IMPATIENS WALLERIANA HOOK. FROM THE SPELLBOUND GROUP

S u m m a r y

Young plants of the Impatiens walleriana ‘Spellbound Lilac’ and ‘Spellbound Pink Im- trarepu’ were sprayed with GA3 at the concentrations of 0, 10, 30, 50, 100 and 150 mg·dm^-3.

Measurements of the plants length of main and lateral shoots and the number of buds and flowers were carried out two weeks after application of gibberellic acid.

Gibberellic acid forced plant development. After the application of GA3 the main and lateral shoots were much longer. Under the influence of GA3 plants were flowering more abundantly. In case of GA3 the number of buds and flowers increased by 57.4-87.8% in comparison to control plants. In the case of GA3 the number of buds and flowers increased by 57.4-87.8% in comparison to control plants. However, gibberellic acid had an adverse effect on the appearance of plants and resulted in low chlorophyll content in leaves.