WPŁYW GA3

(1)

Rocz. AR Pozn. CCCLXXXIII, Ogrodn. 41: 75-79

ZBIGNIEW KOZIARA, ANNA GŁOWNIA

WPŁYW GA

3

, BA I PREPARATU CHRYSAL CLEAR NA POZBIORCZĄ TRWAŁOŚĆ PĘDÓW WYBRANYCH GATUNKÓW EUKALIPTUSA

STOSOWANYCH NA ZIELEŃ CIĘTĄ

Z Katedry Roślin Ozdobnych

Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

ABSTRACT. The research was carried out to establish the influence of Chrysal Clear, different GA3, BA concentrations and methods of application on postharvest durability of cut stalks Euca- lyptus globulus, E. gunnii and E. niphophila cultivated for florist greens. Also the influence of these compounds and preparation, which the tested species were treated with, on the loss of their fresh weight was observed. The research showed negative influence of all of these bioregulators on the postharvest durability of the tested eucalyptus stalks.

Key words: florist greens, postharvest treatment, durability, Chrysal Clear, GA3, BA

Wstęp

Różnice w przebiegu starzenia się kwiatów i zieleni ciętej są na tyle duże, że prepa- raty przedłużające trwałość kwiatów często skracają trwałość zieleni. Duża różnorod- ność gatunków i odmian roślin wykorzystywanych na zieleń ciętą, a także ciągłe wpro- wadzanie nowości sprawia, że konieczne są badania nad trwałością zielonych dodatków i sposobami jej przedłużania (Skutnik i Łukaszewska 2001, Skutnik 1998 a, b, Pogro- szewska i Wiater 1998, Łukaszewska 2000).

Celem pracy było zbadanie wpływu kwasu giberelinowego (GA3) i benzyloadeniny (BA) oraz odżywki Chrysal Clear na trwałość i walory dekoracyjne ulistnionych pędów trzech gatunków eukaliptusów stosowanych na zieleń ciętą.

(2)

Materiał i metody

Doświadczenia przeprowadzono w pokoju wzrostowym Katedry Roślin Ozdobnych AR w Krakowie w 2006 roku. Obserwacjom poddano ulistnione pędy trzech gatunków eukaliptusów z rodziny mirtowatych (Myrtaceae): eukaliptusa gałkowego – Eucalyptus globulus Labill., e. Gunna – E. gunnii Hook i E. niphophila Maiden & Blakely (syn.

E. pauciflora), które pozyskiwano z katedralnej kolekcji dydaktycznej roślin doniczko- wych.

Pędy wymienionych gatunków zaraz po ścięciu przenoszono do laboratorium, gdzie poddawano je następującym zabiegom: kondycjonowaniu, tzn. umieszczaniu w wodnym roztworze GA3 o stężeniu 0,25 mM·dm^-3 na 24 godziny; zamaczaniu, czyli zanu- rzaniu całych pędów w wodnym roztworze GA3 o stężeniu 1 mM·dm^-3 na 30 sekund;

kondycjonowaniu w roztworze BA o stężeniu 0,1 mM·dm^-3 przez 24 godziny; zamaczaniu w roztworze BA o stężeniu 1 mM·dm^-3 przez 30 sekund. Następnie pędy umiesz- czono w wodzie destylowanej na głębokość do 3 cm, a poziom wody systematycznie uzupełniano.

Wpływ bioregulatorów na pozbiorczą trwałość pędów porównano z działaniem od- żywki Chrysal Clear. Kontrolę stanowiły pędy nie poddane żadnym zabiegom umieszczone w wodzie destylowanej. Schemat doświadczenia był taki sam dla wszystkich gatunków. Doświadczenie założono w czterech powtórzeniach, każde reprezentowane przez trzy pędy danego gatunku, czyli cała kombinacja liczyła dwanaście pędów tego samego gatunku.

Badania nad trwałością pędów prowadzono w pomieszczeniu o temperaturze 20- -25°C, wilgotności względnej powietrza 60-70% i następującym rytmie dobowym: 15 h światła o natężeniu 30 µmol (photon·m^-2·s^-1) i 9 h ciemności. Źródłem światła były:

lampa sodowa SON-T AGRO 400 W firmy Philips oraz świetlówka Philips TLD 36W/54.

Trwałość pozbiorczą zieleni określono w dniach, licząc od zbioru do pierwszych oznak utraty walorów dekoracyjnych, tj. pojawienia się plam na blaszce liściowej i jej zasychania, zwijania się, zasychania wierzchołków pędów.

Po zakończeniu doświadczenia obliczono także ubytek świeżej masy pędów po- szczególnych gatunków, określając w ten sposób wpływ związków i preparatu, którymi były traktowane, na ich walory dekoracyjne. W związku z tym dwa razy w tygodniu ważono pędy na wadze elektronicznej MK-2000B.

Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Różnice pomiędzy wartościami średnimi oceniano testem Fishera, na poziomie istotności α = 0,05.

Wyniki i dyskusja

Najdłuższą trwałością odznaczały się pędy E. niphophila w wodzie destylowanej, a także potraktowane kwasem giberelinowym w formie moczenia i kondycjonowania (ryc. 1). Długą dekoracyjnością charakteryzowały się również pędy E. gunnii stanowią- ce kontrolę. Najkrótszą zaś trwałością odznaczały się pędy E. globulus kondycjonowane w roztworze benzyloadeniny o stężeniu 0,1 mM, a także w roztworze gibereliny o stę- żeniu 0,25 mM. Trwałość pędów pozostałych gatunków nie różniła się istotnie. Istotnie

(3)

Tabela 1 Sposób aplikacji bioregulatorów

Mean of bioregulators application

Sposób traktowania – The way of treatment Kontrola – woda destylowana – Control – distilled water

1 mM GA3 (moczenie 30 s) – (soaking 30 s) → H2O

0,25 mM GA3 (24 h kondycjonowanie) – (24 h conditioning) → H2O 1 mM BA (moczenie 30 s) – (soaking 30 s) → H₂O

0,1 mM BA (24 h kondycjonowanie) – (24 h conditioning) → H2O Chrysal CLEAR – traktowanie ciągłe – constant treatment

* Wartości średnie oznaczone tymi samymi literami nie różnią się istotnie.

** Sposób aplikacji bioregulatorów patrz tabela 1.

* Means marked with the same letters do not significantly differ.

** Mean of bioregulators application see Table 1.

Ryc. 1. Wpływ preparatów na pozbiorczą trwałość pędów badanych gatunków (dni) Fig. 1. The influence of bioregulators on the postharvest durability of tested species stalks

(days)

najmniejszy ubytek świeżej masy nastąpił w wodzie destylowanej i odżywce Chrysal Clear u E. gunnii, a także w wodzie destylowanej, 0,1 mM BA, 1 mM BA oraz 1 mM GA3 u E. niphophila (ryc. 2). Największy ubytek świeżej masy zaobserwowano nato- miast u E. globulus w odżywce Chrysal Clear, roztworze BA o stężeniu 0,1 mM BA oraz w 1 mM GA3.

0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26

E. niphophila E. gunnii E. globulus

H2O**

Chrysal Clear 0,1 mM BA 1 mM BA 0,25 mM GA3

1 mM GA3

e*

bc bcd bcd de cde

cde bcd

ab ab ab ab

bcd

ab ab ab

a a

Trwałość (dni) – Durability (days)

Gatunek – Species

(4)

* Wartości średnie oznaczone tymi samymi literami nie różnią się istotnie.

** Sposób aplikacji bioregulatorów patrz tabela 1.

* Means marked with the same letters do not significantly differ.

** Mean of bioregulators application see Table 1.

Ryc. 2. Wpływ roztworów GA3, BA i preparatu Chrysal Clear na ubytek świeżej masy ulistnionych pędów badanych gatunków eukaliptusa

Fig. 2. The influence of GA3, BA solutions and Chrysal Clear on the fresh weight stalks loss of tested species

Skutnik (1998 b) sprawdziła wpływ odżywki zawierającej cytrynian 8-hydroksy- chinoliny (8 HQC) z dodatkiem 2% cukru na trwałość 19 gatunków roślin wykorzystywanych na zieleń ciętą. Odżywka ta nie tylko nie wpłynęła na przedłużenie trwałości większości testowanych gatunków, lecz wręcz na jej spadek w porównaniu z obiektem kontrolnym. Potwierdzają to zarówno wyniki badań uzyskanych dla odżywki Chrysal Clear zastosowanej w odniesieniu do pędów trzech badanych gatunków eukaliptusa (Głownia 2006), jak i wcześniejsze badania, np. nad wpływem tej odżywki na trwałość liści difenbachii, zroślichy i skrzydłokwiatu czy sprawdzające trwałość pędów figowca Benjamina (Sikora 2005, Olesińska 2005).

Nie zaobserwowano również pozytywnego wpływu GA3 i BA. W tym wypadku trwałość pędów eukaliptusów w różnych kombinacjach była mniejsza niż pędów umieszczonych w wodzie destylowanej będącej kontrolą. Potwierdzają to również ba- dania Skutnik i Łukaszewskiej (2001) przeprowadzone na gatunku E. cinerei.

Wnioski

1. Najdłuższą trwałością charakteryzują się pędy E. globulus, E. gunnii i E. ni- phophila nie traktowane preparatami, lecz umieszczone w wodzie destylowanej.

2. Największy ubytek świeżej masy występował u E. globulus, u pozostałych gatun- ków zmiany były niewielkie.

0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4

E. niphophila E. gunnii E. globulus

H2O**

Chrysal Clear 0,1 mM BA 1 mM BA 0,25 mM GA3

1 mM GA3

cd

ab

bcd e

a* a a

ab a

a

a ab abc ab ab

e

cd d

e

Trwałość (dni) – Durability (days)

Gatunek – Species

(5)

Literatura

Głownia A. (2006): Badanie pozbiorczej trwałości wybranych gatunków eukaliptusa stosowa- nych na zieleń ciętą. Maszyn. Pr. magisterska. AR, Kraków.

Łukaszewska A. (2000): Przedłużanie trwałości ciętej zieleni. Ogrodnictwo 1: 19-21.

Olesińska A. (2005): Badanie trwałości wybranych odmian Ficus benjamina wykorzystywanych na zieleń ciętą. Maszyn. Pr. magisterska. AR, Kraków.

Pogroszewska E., Wiater J. (1998): Przydatność zieleni ciętej z wybranych gatunków bylin ogrodowych do wiązanek ślubnych. Najnowsze metody przedłużania trwałości ciętych kwia- tów. W: Konf. Naukowa „Najnowsze metody przedłużania trwałości ciętych kwiatów”. War- szawa: 33-39.

Sikora E. (2005): Wpływ kwasu giberelinowego, benzyloadeniny i preparatu Chrysal na pozbior- czą trwałość wybranych gatunków stosowanych na zieleń ciętą. Maszyn. Pr. magisterska. AR, Kraków.

Skutnik E. (1998 a): Wpływ pożywek i egzogennego etylenu na trwałość ciętych pędów Molu- cella laevis (dzwonki irlandzkie). W: Konf. Naukowa „Najnowsze metody przedłużania trwa- łości ciętych kwiatów”. Warszawa: 41-44.

Skutnik E. (1998 b): Gatunki stosowane na zieleń ciętą i próby przedłużania ich pozbiorczej trwałości. W: Konf. Naukowa „Najnowsze metody przedłużania trwałości ciętych kwiatów”.

Warszawa: 45-49.

Skutnik E., Łukaszewska A. (2001): Regulacja pozbiorczej trwałości gatunków uprawianych na zieleń ciętą. Post. Nauk Roln. 5: 111-124.

THE INFLUENCE OF GA3, BA SOLUTIONS AND CHRYSAL CLEAR ON THE POSTHARVEST DURABILITY FOR FLORIST GREENS

OF EUCALYPTUS TESTED SPECIES

S u m m a r y

Nowadays, the most popular bioregulators prolonging florist greens durability are gibberellins and cytokinins. The research was carried out to establish the influence of Chrysal Clear, different GA3, BA concentrations and methods of application on postharvest durability of cut E. globulus, E. gunnii and E. niphophila stalks.

The stalks received the following treatment: conditioning – immersing the stalks for 24 hours in GA3 solution (0.25 mM·dm^-3); dipping the whole stalks for 30 seconds in GA3 solution (1 mM·dm^-3); conditioning for 24 hours in BA solution (0.1 mM·dm^-3); dipping for 30 seconds in BA solution (1 mM·dm^-3).

E. niphophila stalks durability was the longest (both in cases of GA₃, BA conditioning and dipping). Also E. gunnii stalks durability (which were put into distilled water) is about 20 days.

The E. globulus stalks showed the shortest durability (both in cases of GA₃ and BA conditioning).

The shortest loss of fresh weight were of E. gunnii stalks treated with Chrysal Clear and in dis- tilled water, whereas E. globulus stalks treated with both in cases of BA, GA₃ and Chrysal Clear showed the greatest loss of fresh weight.