Andrzej Chrzanowski, Małgorzata
Nesteruk
Konserwacja drewna
archeologicznego
Ochrona Zabytków 39/1 (152), 57
1986
K O N S E R W A C JA D R E W N A A R C H E O LO G IC Z N E G O
VJ! dniach 23—25 stycznia 1985 r. o d b y ło się w Jabłonnie koło W arszawy X I111 Sympozjum Ochrony Drewna, zor- gcanizowane przez Komitet Technologii Drrewna PAN i Z akład Ochrony Drew- nca S G G W -A R w W arszaw ie. W sym- pcozjum wzięło udział około 90 osób resprezentujqcych wyższe uczelnie: Uni- wrersytet Warszawski, A kadem ię Sztuk Piręknych, A kadem ię Rolniczą w Kra- koDwie i Poznaniu, S G G W -A R w W a r- szcawie, instytuty naukow o-badaw cze: Insstytut Technologii Drewna, Instytut W /łókien Naturalnych, Centralny Ośro- dœk N aukow o-Badaw czy Kolejnictwa, Insstytut Przemysłu O rganicznego, Insty- tu it Badawczy Leśnictwa, PP Pracownie Kconserwacji Zabytków w W arszaw ie orraz liczne instytucje gospodarcze i prrzemysłowe interesujące się ochroną drrewna.
Sy/mpozjum otworzył prof. dr hab. J. W /ażny, a krótkie przemówienie powi- taslne wygłosił doc. dr hab. A. Grzy- wracz — prorektor SG G W -A R . W czasie otb rad wygłoszono i przedyskutowano 177 referatów, dotyczących następują- cy/ch zag ad n ień :
— występowania i biologii mikroorga- niizm ów niszczących drewno,
— czynników biotycznych i abiotycznych ni iszczących drewno,
— środków i metod ochrony drewna,
— problemów konserwacji drewna a r cheologicznego.
Pracownicy Ośrodka Badań i Konser wacji PP PKZ wygłosili referat na te mat konserwacji drew na archeologicz nego pochodzącego z wykopalisk w Pułtusku; autoram i referatu byli: T. W ażny, M. Nesteruk i M . W akulińska. Konserwacji drewna archeologicznego poświęcony był również referat na te m at właściwości drewna sosny po 300 latach przebywania w wodzie morskiej. Problem konserwacji drew na arch eolo gicznego był niejednokrotnie przedm io tem dyskusji na odbywających się co dwa lata sympozjach ochrony d rew na.
Przedstawiony na XIII Sympozjum re fera t pt. Niektóre właściwości drewna archeologicznego z wykopalisk w Pułtu sku nasyconego żywicami sztucznymi był etapowym podsumowaniem badań i dyskusji, ja k a w yw iązała się na XI Sympozjum w 1980 r., oraz doraźnym rozwiązaniem zastosowanym przy kon serwacji drew nianego grodu w Pułtu sku. Zaproponowano w nim do konser wacji mokrego drewna archeologiczne go dwa nowe środki: żywicę acetono- wo-form aldehydowq AF-3, opracow aną w Pracowni M ikrobiologicznej OBiK do zabezpieczania drobnych e lem en tów drewna archeologicznego oraz me todę podwójnej im pregnacji z zasto
sowaniem preparatu PSB ja k o środka stabilizującego i preparatu wykończe niowego opartego na żywicy epoksy dowej, powszechnie stosowanej w Pra cowni B adań i Konserwacji Drewna Zabytkowego OBiK do zabezp ieczan ia drewna archeologicznego w ielkow ym ia rowego. O cenę obydwu m etod prze prowadzono na podstawie zmian w ła ściwości fizycznych i mechanicznych drew na: gęstości, skurczu liniowego i objętościowego, higroskopijności, n a- siąkliwości, twardości oraz wytrzym ało ści na ściskanie wzdłuż w łókien. B a d a nia wykazały przydatność obu koncepcji do konserwacji drewna o różnym stop niu d eg rad acji. Stwierdzono również konieczność kontynuowania prac nad udoskonaleniem technologii nasycania. Wygłoszony referat spotkał się z dużym zainteresowaniem, pozytywnie oceniono wyniki wstępnych b ad ań dotyczących możliwości wykorzystania metody pod w ójnej im pregnacji do zabezpieczania drewna archeologicznego w ielkow ym ia rowego.
Wszystkie referaty wygłoszone na XIII Sympozjum O chrony Drew na będą wy drukowane w „Zeszytach Problemowych Postępu N auk Rolniczych".
Andrzej Chrzanowski Małgorzata Nesteruk
IN T E R D Y S C Y P L IN A R N A WSPÓŁPRACA SPECJALISTYCZNA W D Z IE D Z IN IE KO NSERW ACJI ZABYTKÓW
W / dniach 29 i 30 kwietnia 1985 r. na Uilniwersytecie w Konstantynie odbyło sieę polsko-algierskie sympozjum nau- koowe Problematyka konserwacji i re- sttauracji zabytków oraz interdyscyplinar- nca współpraca specjalistyczna. O rg a n i z a to ra m i spotkania były PP Pracownie Kconserwacji Zabytków oraz Instytut Arrchitektury, Urbanistyki i Budownictwa Urniwersytetu w Konstantynie. Sympo- zjium miało charakter szkolenia kadry dyydaktycznej i studentów instytutu z a interesow anych problem atyką konser- wcacji zabytków architektury. Fakt, iż koDnferencja była pierwszym tego ro- dzzaju spotkaniem, rzutował na tem a- tykkę i zakres referatów zaproponow a- nyych przez stronę polską i wygłoszo- nyych przez pracowników PKZ. Tem aty ka] referatów dotyczyła zarówno spraw tecoretyczno-metodologicznych, ja k i wy- brcanych zagadnień konserwatorskich. Ceelem sympozjum było bowiem wyłącz nice zasygnalizowanie wielopłaszczyzno- wyych działań składających się na czę- stco bardzo złożony i skomplikowany prroces konserwatorski, w ym agający wsspółpracy wielu specjalistów z róż
nych dziedzin wiedzy teoretycznej i praktycznej. Ramy czasowe seminarium ograniczyły zakres prezentacji dorobku naukow o-badaw czego i projektow o-re- alizacyjnego PKZ. W wypowiedziach z konieczności pominięto stronę w arszta tową tych specjalności.
Część referatowa o b ję ła następujące w ystąpienia :
— Teorie konserwatorskie — krótki rys historyczny od XIX w. do czasów współ czesnych, na tle ew olucji pojęcia za bytku (mgr T. M ałko w ska-H olcerow a); — M etodologia prac konserwatorskich stosowana w Pracowniach Konserwacji Zabytków oraz b ad a n ia naukowe jako podstawa do sform ułowania wniosków i zaleceń konserwatorskich (autorka jw .);
— Konserwacja ruin zabytków historycz nych (m gr inż. arch. J. Burek); — Konserwacja zabytków architektury (au tor jw.) ;
— D efin icja zabytkowego zespołu hi storycznego w świetle m iędzynarodo wych i narodowych aktów prawnych.
Typy rewaloryzacji i innych interwencji w historycznych zespołach zabytkowych w przeszłości (mgr inż. arch. J. G o n ta rczyk) ;
— Kompleksowa rew aloryzacja stoso wana obecnie jako rezultat interdyscy plinarnej współpracy różnych sp e c ja li stów na przykładach miast polskich d u żych, średnich i małych (autor jw .). Seminarium spotkało się z dużym z a interesowaniem, czego wyrazem była liczna frekw encja zarówno podczas re feratów, ja k i ożywionej dyskusji. D y skusja często przekraczała ramy te m a tyki objętej referatam i. Poruszała spra wy praktyki konserwatorskiej, tak w odniesieniu do zagad nień poruszonych w referatach, ja k i problemów konser watorskich A lgierii. Strona algierska stwierdzając dużą przydatność zo rg a nizowanego sympozjum wyraziła chęć kontynuowania cyklicznych spotkań poświęconych innym sferom za in te re sowania konserwatorskiego, połączo nych z prezentacją warsztatu nauko w o-badaw czego i projektow o-realiza- cyjnego.
Teresa Małkowska-Holcerowa
