Jeszcze jeden list Naruszewicza

Jeszcze jeden list Naruszewicza

Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce

literatury polskiej 58/4, 507-508

И.

VI А Т К К I A Ł V

1

N O T A T К I

JESZC ZE JED EN LIST NA RUSZEW ICZA

JERZY STARNAWSKI

N aruszewicz obok Krasickiego, Trem beckiego i Karpińskiego jest jednym z czterech poetów doby stanisław ow skiej, których listy są już w głównym zrębie zebrane i w ydane, a należy przy tym podkreślić, że w szystkie w ym ienione bloki listów opracowano z w ielką starannością. Tom Korespondencji Adama N arusze­ wicza liczy 627 stronic, stanow i w ynik gruntownego przetrząśnięcia bibliotek p ol­ skich, a cz k o lw iek . . . kw erendy pozapolskie przeprowadzono m oże niezupełnie wyczerpująco. Jeden nie opublikowany list N aruszewicza, pisany w r. 1796, znalazł się m ianow icie w Archiw um Literackim na Strachowie w Pradze czeskiej. W k a ­ talogu (kartkowym, nie drukowanym) Archiwum zanotowano ów list: „Narusze­ wicz N e z n â n é m uprzechow ywany jest pod sygn. 4 а В 10.

Nazwiska adresata w sposób zupełnie pew ny w skazać się nie da; wiadomo tylko, że był nim książę. O prow eniencji listu, o tym, jak on dotarł do zbiorów praskich, nic konkretnego pow iedzieć nie można. Habent sua fata epistolae.. %

Jaśn ie O św iecony Mci Xżę D obrodzieju!

S ta ra się o pozyskanie łaski i w zględów W Xcia D [obrodziej]a JP . J ó ­

zef M adaliński, ażebyś m u raczy ł puścić a re n d ą w ioski jak ie w kordonie

cesarskim lub gdzie by się podobało sytuow ane. Znam ja tego obyw atela,

sieradzkiego co do k rw i i fam ilii, a brzeskiego co do p o s e s y i o d la t

blisko sześciu i m ogę m u dać św iadectw o, że to jest vir in quo dolus

non est. Złączony k rw ią z X ięciem B iskupem krakow skim , p rzy ja cie ­

lem W XM 2, a ze m n ą cnotliw ym , spokojnym i nie in tereso w an y m są­

2 Biskupem krakowskim i ostatnim , tytularnym już tylko, księciem siew ier­ skim był od r. 1790 F. P. Turski (1729—1800), przedtem (od 1769) biskup łucki, bezpośredni poprzednik Naruszewicza na tej stolicy; zwolennik reform Sejm u Czteroletniego i propagator K onstytucji 3 maja. Wzmianka o przyjaźni biskupa

508 J E R Z Y S T A R N A W S K I

siedztw em , rz e te ln y w przyrzeczeniach, sku teczn y w d o trz y m an iu , spo­

d ziew am się, że znajdzie łaskę WXM, a razem i sobie d a powód do

w dzięczności i m nie do ośw iadczenia, żem je st z w ysokim szacunkiem ,

a fek tem i pow ażaniem Ja śn ie Ośw ieconego W XM D z serca życzliw ym

i najm ilszy m sługą.

A d a m N aruszewicz, В Ł i В 3

Z Janow a, 1796, 17 Martii

krakowskiego z adresatem listu pozw ala wysunąć nieśm iałą hipotezę, iż list pisany był do A. K. Czartoryskiego, k sięcia generała ziem podolskich, który w r. 1780 popierał kandydaturę Naruszew icza do koadiutorii łuckiej przy Turskim i po­ średniczył w przeprowadzeniu planu (zob. Korespondencja Adama Naruszewicza. 1762—1796. Z papierów po L. B e r n a c k i m uzupełnił, opracował i w ydał J. P l a t t . Pod redakcją T. M i k u l s k i e g o . W rocław 1959, s. 156— 158).

3 N aruszew icz używ ał tytułu „biskup łucki i brzeski”, od r. 17.98 w szedł w życie tytuł „biskup łucki i żytom iersk i”.