Kronika
Palestra 1/2, 90-95
1957
1. N OW I PO D SEK R ETA R ZE STA N U W M IN IS T ER ST W IE SPR A W IED LIW O ŚC I W dniu 6 k w ie tn ia 1957 ro k u P re ze s R ad y M in istró w m ia n o w ał P o d sek reta rzam i S ta n u w M in iste rstw ie S p raw ied liw o ści: a d w o k a ta F ra n c isz k a S adurskiego, do tychczasow ego S e k re ta rz a N aczelnej R ady A dw okackiej i członka K o m ite tu R e d akcyjnego „ P a le stry “, oraz d ra S ta n is ła w a W alczaka, docenta U n iw ersy tetu W rocław skiego i k ie ro w n ik a K a te d ry teorii p a ń stw a i p raw a.
Jed n o cześn ie P rezes R ady M in istró w odw ołał ze sta n o w isk P o d se k re ta rz y S tan u Z enona K liszkę i T adeusza R eka. O d w o łan ie Z enona K liszk i n a stą p iło w zw iązku z pełn ien iem fu n k c ji W icem arszałka S ejm u.
N owi P o d sek reta rze S ta n u objęli urzęd o w an ie w d n iu 9 k w ie tn ia 1957 roku.
2. PREZYD IU M N RA U M IN ISTR A SPR A W IED LIW O ŚC I
W d niu 10 k w ie tn ia 1957 ro k u P re z y d iu m N aczelnej R ad y A dw okackiej złożyło w izytę k u rtu a z y jn ą now em u M in istro w i S praw iedliw ości M arian o w i R ybickiem u.
3. TYM CZASOW E ZM IA N Y W P R EZY D IU M NRA
W zw iązku z p ow ołaniem dotychczasow ego S e k re ta rz a N RA adw . F ranciszka S ad u rsk ieg o n a stan o w isk o P o d se k re ta rz a S ta n u w M in iste rstw ie S praw iedliw ości, fu n k c je S e k re ta rz a NRA o b ją ł tym czasow o adw. W ładysław P ociej, R zecznik D y sc y p lin a rn y NRA.
W ybory now ego se k re ta rz a odbędą się n a najb liższy m posiedzeniu p le n a rn y m N aczelnej R ady A dw okackiej, k tó re p raw d o p o d o b n ie odbędzie się w k ońcu m a ja br.
4. W ALNE ZG RO M ADZENIA IZB A D W O K AC KICH
W okresie: styczeń — m arzec br. odbyły się w e w szy stk ich izbach adw o k ack ich d oroczne w aln e zgrom adzenia, n a k tó ry c h ra d y złożyły sp raw o zd a n ia z dotychcza sow ej działalności i p rze d staw iły p ro g ra m d ziała n ia n a najb liższy rok. U chw alono poza tym b u d ż e t izb n a ro k 1957 oraz dokonano w y b o ró w w ojew ódzkich k om isji dy scyplinarnych.
P o d k re ślić należy, że w Izbie K ra k o w sk iej i Izb ie P o zn ań sk iej w aln e zg ro m a dzenia m u siały być zw oływ ane d w u k ro tn ie ze w zględu n a b r a k przew idzianego reg u la m in e m quorum . P ociągnęło to oczyw iście dla ty c h izb zbędne w ydatki.
5. K O M IS JA K S IĘ G I PA M IĄ T K O W E J
K om isja K sięgi P a m ią tk o w ej A d w o k ató w p rz y R ad zie A dw okackiej w W a r szaw ie rozpoczęła ju ż p ra c ę n a d z b ieran ie m m a te ria łó w dotyczących działalności a d w o k a tu ry polsikiej w przeszłości, a zw łaszcza działaln o ści, losów i o fia r ad w o k a
N r 2 KR O N IK A 91 tu ry w okresie o k u p acji w o kręgu (w g ran ic ac h z 1.IX.1939 r.) Izby A dw okackiej w W arszaw ie. P ra c e K om isji podzielone zostały n a poszczególne n a s tęp u jące re fe ra ty :
1. D ziałalność zaw odow a i sam o rząd o w a — ref. kol. J. Podkom orski,
2. U dział ad w o k a tu ry w ru c h u oporu — ref. kol. S. K oziołkiew icz i J. S to p - nicki,
3. U dział adw okatów w k am p an ii w rześniow ej 1939 r. — ref. kol. L. Cohn i J. Podkom orski,
4. Obozy k o n ce n trac y jn e i w ięzienia — ref. kol. K. Pędow ski, 5. P ra c a społeczna — ref. kol. K. P ęd o w sk i i J. S topnicki, 6. Obozy je n iec k ie — ref. kol. L. Cohn,
7. A dw okaci w g ettac h — ref. kol. L. Laskow ski, 8. P o w sta n ie w arszaw sk ie — ref. kol. W. S ieroszew ski.
W szelkie m a te ria ły należy nad sy łać bądź d o R ad y A dw okackiej w W arszaw ie (K om isja K sięgi P am ią tk o w ej), b ąd ź bezpośrednio n a ręce poszczególnych re fe re n tó w w te rm in ie do d n ia 1 p aź d ziern ik a 1957 roku.
6. REA K TYW O W A N IE „PA TR O N A TU “
G rono d aw n y c h działaczy T o w arzy stw a O pieki n a d W ięźniam i „ P a tro n a tu ” zw róciło się do S tołecznej R ady N arodow ej z w nioskiem o ponow ne z a re je stro w a n ie T ow arzystw a.
T ow arzystw o O pieki n a d W ięźniam i „ P a tro n a t” p o w stało w 1909 roku. D ziałal ność T o w arzy stw a zm ierzała z je d n ej stro n y do niesien ia pom ocy m a te ria ln e j w ięź n iom i ic h rodzinom , a z d ru g iej stro n y do p ro w ad zen ia w a lk i z przestępczością, do za pobiegania recy d y w ie oraz do roztoczenia opieki n a d dzieckiem przestępczym i nad dziećm i w ięźniów w celu u ch ro n ie n ia ich od złego w p ły w u środow isk p rz e stępczych. T ow arzystw o zajm ow ało s ię rów nież d ziałalnością w ychow aw czą, u d zie lało pom ocy w u zy sk an iu zaw odu czy pracy. K om isja p ra w n a „ P a tro n a tu “ p o d e j m ow ała się obrony oskarżonych, k tó rzy n ie m ieli m ożności za angażow ania adw o k a t a z w yboru.
W o k resie dw udziestolecia m iędzyw ojennego S te fa n ia S em połow ska u dzielała pom ocy w ięźniom politycznym , szczególnie kom unistom , za p o śred n ictw em T o w a rz y s tw a „ P a tro n a t“ .
P o d o b n ą ro lę ja k S te fa n ia S em połow ska w P olsce o d eg ra ła w R osji P ieszkow a, żo n a G orkiego. A k cja niesien ia pom ocy w ięźniom politycznym p row adzona przez S em połow ską i P ieszkow ą b y ła w y n ik ie m p o ro zu m ien ia m iędzy P o lsk im a R o sy j s k im C zerw onym K rzyżem .
W o k resie o k u p acji T ow arzystw o „ P a tro n a t“ działało fak ty c zn ie do 1945 roku. R o zw iązane w 1941 ro k u , w łączyło się do RGO ja k o d ział O pieki n a d W ięźniam i, u trz y m u ją c w dalszym ciągu p o p u la rn ą nazw ę „ P a tro n a t“ . W ty m okresie T o w a rzy stw o „ P a tro n a t“ odegrało szczególnie d o n io słą rolę, dow ożąc d o zu p ełn ie w y gło d zo n y ch w ięzień w arszaw sk ich tłuszcze i w szelk ie in n e sk ła d n ik i odżywcze. S e t k i ty sięcy paczek szło do w ięzień i obozów k o n ce n trac y jn y ch . T ow arzystw o dosy- ła ło d o w ięzień le k a rstw a , biblioteczki, pośredniczyło w d o sta rc z a n iu paczek w ięź n io m o d rodzin, udzielało pom ocy ro dzinom w ięźniów z n a jd u ją c y m się w ciężkich w a ru n k a c h . P o n ad to T ow arzystw o zajm ow ało się p isan iem p o d ań do w ładz n ie
m ieckich, u dzielaniem pom ocy p ra w n e j itp . Ś ro d k i fin an so w e czerpało T o w arzy stw o z o fiarności p u blicznej i z fu n d u szó w RGO.
W ykonana została w ty m czasie olbrzym ia p ra c a n a d rato w a n ie m i n ie sie n iem pom ocy osobom w ięzionym p rze z w ładze niem ieckie.
P o w ojn ie „ P a tro n a t“ istn ia ł d o 1948 roku.
W niosek o re a k ty w o w a n ie „ P a tro n a tu “ po d p isali w szyscy w y b itn ie jsi jego d z ia łacze z o k resu p rzedw ojennego i z ok resu okup acji: o sta tn i prezes „ P a tro n a tu “ K a zim ierz R udnicki, kiero w n iczk a działu opieki n a d w ięźniam i Ire n a N ow odw orska, d eleg a tk a n a P a w ia k w pow yższym okresie D anielew iczow a oraz k ie ro w n ic zk a b iu ra „ P a tro n a tu “ od 1911 r. W anda G ąsiorow ska.
7. Z ŻYCIA IZB ADWOKACKICH
I z b a w a r s z a w s k a
1. N a sk u te k rez y g n acji członka R ady adw . S tan isław a R ybczyńskiego z pow o du choroby — n a sta n o w isk o członka R ad y został pow ołany adw . Z y g m u n t K ro - piw nicki.
2. N a sk u te k p rze jścia członka R ady adw . M ieczysław a D źbikow skiego n a s ta now isko sędziego S ą d u N ajw yższego — n a s tą p ił v a c a t jednego m iejsca w sk ład zie R ady A dw okackiej w W arszaw ie.
3. W d n iu 9 m a rc a 1957 r. w sali A u d y to riu m M ax im u m U n iw e rsy te tu W a r szaw skiego odbyło się W alne Z grom adzenie Izby A dw okackiej w W arszaw ie.
W z e b ra n iu w zięło u d ział 842 Kolegów.
W w y n ik u u zu p e łn ia ją c y c h w yborów zostali w y b ra n i: a) n a stanow isko członka R ady i zastępców członków Rady:
adw. Karol Pędow ski adw. Tadeusz de Virion „ Zdzisław W ęgliński „ W itold Szulborski „ W itold Bayer „ Jerzy Odyniec
b) n a członków W ojew ódzkiej K o m isji D yscy p lin arn ej:
łd w . Ryszard Csaky adw. Henryk Lenartowicz „ Antoni Maciejko „ Adam Bień
„ Eugeniusz Modrzejewski „ W acław Pęski „ Bronisław W innicki » A leksander Lasocki „ Ludwik Kołakowski „ Włodzimierz Goettel „ M arian Sokołow ski „ Antoni Pajdak „ Ryszard Rżewski » Stanisław Fabijański „ Jerzy M ajewski >, Bożena Jabłońska „ W ładysław W itkowski „ W iesław Łukawski „ Juliusz K loss .. Zygfryd Pow alow ski „ H enryk Jarm usiewicz „ W acław K lein „ Lucjan Laskowski
N r 2 KR O NIKA 93 W alne Z grom adzenie p rzy jęło w y k o n an ie b u d ż e tu R ad y za ro k 1956, udzieliło R adzie A dw okackiej ab so lu to riu m za ok res od 1.IX .1956 r. d o 31.XII.1956 r. i za tw ierdziło b udżet R ady n a ro k 1957.
N a potrzeb y Izby ustalono sk ła d k ę w w ysokości 3°/o od obrotu, n ie m n ie j je d n a k niż 52 zł.
I z b a k a t o w i c k a
1. D nia 17.11.1957 r. odbyło się w sali P ań stw o w ej F ilh a rm o n ii Ś ląsk iej w K a tow icach W alne Z grom adzenie członków W ojew ódzkiej Izby A dw okackiej w K a tow icach celem uch w alen ia bu d żetu n a ro k 1957 o raz w y b ra n ia K om isji D yscypli n a rn e j i d elegatów n a Z jazd A dw okatury.
Podczas gdy dw a p o p rzed n ie W alne Z grom adzenia, zw ołane w celu w y b o ru członków R ady A dw okackiej, n ie ty lk o cieszyły się dużą fre k w e n cją, a le i c h a r a k teryzow ały się gorącą d y sk u sją, ty m razem za in te re so w an ie kolegów Z eb ran iem było słabe, a liczba obecnych zaledw ie osiągnęła w y m ag a n e quorum .
2. R a d a A dw okacka w K atow icach n a p osiedzeniu w d n iu 2 m a rc a br. ro z strzy g a ła szereg problem ów n asu w a ją c y c h się w zw iązku z prac am i R ady i rozw o je m zespołów.
Ze w zględu n a to, że k ilk u kolegów w ystąp iło z zespołów adw okackich, a p ew n a liczba ad w o k ató w zdradza ochotę do dalszy ch w ystąpień, R ada A dw ocka w K a to w icach w y jaśn iła, że w y stąp ien ie a d w o k a ta z zespołu należy oceniać n a ró w n i z w ypow iedzeniem p rac y , w obec czego w ypow iedzenie to p ow inno być zgłoszone na 3 m iesiące naprzód. W cześniejsze w y stą p ie n ie m ożliw e je s t tylk o w ów czas, gdy zebranie członków zespołu zw olni w y stęp u jąceg o a d w o k a ta od o bow iązku p o n o szenia p rzez 3 m iesiące części kosztów ad m in istra c y jn y c h p rz y p a d ają cy c h n a niego albo też gd y a d w o k a t ta k i m im o w y stą p ien ia zobow iąże się do dalszego częściow e go p o k ry w a n ia kosztów zespołu.
R ada A dw o k ack a zw róciła uw agę, że w m yśl § 4 Tym czasow ego re g u la m in u zesp. adw . członek zespołu adw okackiego pozostaje w sto su n k u z a tru d n ie n ia do ze społu adw okackiego.
I z b a o l s z t y ń s k a
1. A d w o k a t u r a O l s z t y ń s k a w n o w y c h l o k a l a c h . Dzięki u siln y m sta ra n io m W ojew ódzkiej R ady A dw okackiej w O lsztynie oraz dzięki życzliw em u u sto su n k o w a n iu się P re zy d iu m M iejskiej R ad y N arodow ej w O lsztynie, z początkiem bieżącego ro k u zaró w n o R ada A dw okacka w O lsztynie, ja k i Z espoły A dw okackie N r 1 i 2 o trzy m ały n o w e lokale, k tó re z a p e w n ia ją im w łaściw y to k p ra c y o raz p raw id ło w ą o bsługę p ra w n ą ludności.
D otychczas R ada A dw okacka dysp o n o w ała je d n y m tylk o pokojem , w k tó ry m p racow ał S e k re ta ria t, p rzy jm o w ał in te re sa n tó w D ziekan oraz d y żurow ali człon kow ie R ady; rów nież w ty m je d y n y m p o k o ju o d b y w ały się zeb ran ia R ady.
O becnie R ad a o trz y m a ła d w a pokoje, k tó re ze w zględu n a sw ą pow ierzch n ię użytkow ą zap ew n ią w łaściw e w a ru n k i pracy.
P o dobnie p rz e d sta w ia ła się do n ie d a w n a sp ra w a w Z espołach N r 1 i 2. O becnie mieszczą się one w ty m sa m y m b u d y n k u co i R a d a A dw o k ack a (ul. P a rty z a n tów 87), p rzy czym Z espół A dw okacki N r 1 o trzy m ał do dyspozycji 3 p o k o je (d aw
n iej m iał tylk o 2), a Zespół A dw okacki N r 2 też 3 pokoje, o dużej pow ierzchni użytkow ej.
W tym sam ym b u d y n k u m ieści się także B iuro Rozliczeń p rzy W ojew ódzkiej R adzie A dw okackiej, a p o n ad to m a tu być stw orzony (na m a łą skalę) klu b , w k tó ry m b ę d ą m ogli spędzać w olne chw ile zarów no koledzy z zespołów te re n o w y ch (przyjeżdżający n s sp ra w y do O lsztyna), ja k i koledzy z m iejscow ych zespołów.
N areszcie w ięc ciasnota lokalow a, k tó ra ta k u tr u d n ia ła p ra c ę R ady i w łaściw ą działalność zespołów, p rz e sta ła istnieć.
2. E c h a Z w y c z a j n e g o W a l n e g o Z g r o m a d z e n i a W o j e w ó d z k i e j I z b y A d w o k a c k i e j w O l s z t y n i e . W d n iu 16 m arca 1957 ro k u odbyło się W alne Z grom adzenie W ojew ódzkiej Izby A dw o kac k ie j w O lsztynie, k tó re obecnością sw ą zaszczycili: W iceprezes S ą d u W ojew ódz kiego w O lsztynie S te fa n K arb o w sk i oraz p rze d staw ic ie l Z. P. P. w osobie W ice prezesa S ąd u W ojew ódzkiego w O lsztynie O sw alda S znepfa.
O dczuw ało się b r a k p rze d staw ic ie la P ro k u r a tu ry W ojew ódzkiej w O lsztynie. Z zag ad n ień m ogących zain tereso w ać K olegów z innych Izb p rzed y sk u to w an e zostały dw ie spraw y, k tó re od d a w n a n u rto w a ły i n u rtu ją n a d a l członków naszej Izby, a m ianow icie:
1) sp raw a e m e ry tu ry adw okatów , 2) sp raw a fu n d u szu urlopow ego.
N a n ie jed n y m ju ż ze b ra n iu R ady A dw okackiej i poszczególnych zespołów ad w okackich w ielo k ro tn ie dyskutow ano, w ja k i sposób m ożna by było rozw iązać ta k w ażną d la w szy stk ich ad w o k ató w sp ra w ę ja k sp ra w a em ery tu ry . M a teria ły d y sk u sy jn e w y k o rzy stał kol. adw . W łodzim ierz M ajew ski i n a ich p o d sta w ie o praco w ał p ro je k t reg u la m in u em erytalnego, k tó ry w sw ej początkow ej fazie został om ó w iony na ze b ran iu kiero w n ik ó w zespołów adw o k ack ich z te re n u całego w o je w ództw a olsztyńskiego. Na ze b ra n iu ty m w yłoniono K om isję, k tó re j pow ierzano b ardziej szczegółow e o pracow anie tego reg u la m in u przy u w zględnieniu now ych w niosków zgłoszonych przez poszczególnych Kolegów. U zupełniony w te n sposób p ro je k t przew idyw ał, że fu n d u sz e m e ry ta ln y zostanie zeb ran y z w p ła t w w yso kości 50 zł, p rzek azy w an y ch co m iesiąc przez w szystkich kolegów adw okatów , i że z fu n d u szu tego b ęd ą w y p łacan e sta łe re n ty ta k dla adw o k ató w niezdolnych ju ż do p ra c y zaw odow ej, ja k też d la w dów po zm arły ch K olegach. W ysokość tych r e n t zapro jek to w an o w w ysokości 1000 — 1500 zł m iesięcznie.
Po om ów ieniu tego p ro je k tu n a W alnym Z grom adzeniu, w szyscy K oledzy, k tó rzy b ra li u d ział w dyskusji, opow iedzieli się za koniecznością szybkiego ro zw ią zan ia tego problem u, głosow ali je d n a k przeciw ko u ch w a len iu tego p ro je k tu u w aż ają c, że fundusz e m ery taln y p ow inien być stw orzony p rzy N aczelnej R adzie A dw okackiej.
D la za ak cen to w an ia je d n a k konieczności p rzy jśc ia z pom ocą K olegom n ie zd o l n y m do p rac y oraz w dow om po zm arły ch a d w o k a tac h W alne Z grom adzenie u c h w a liło, że z d n ie m 1 k w ietn ia 1957 r. od w y nagrodzeń b ru tto poszczególnych K olegów będzie się p o trą c a ć l°/o od o b ro tu i w te n sposób zostanie stw orzony fundusz, k tó ry m będzie dysponow ała R ad a A dw okacka w każdym w y p ad k u , g d y za jd z ie p o trze b a u dzielenia pom ocy bąd ź K olegom niezdolnym do pracy, bądź też w dow om po zm arły ch adw o k atach .
Jednocześnie W alne Z grom adzenie zobow iązało R ad ę do o p racow ania p ro je k tu fu n d u szu em ery taln eg o i p rze d staw ie n ia go do d n ia 1 lipca 1957 ro k u N aczelnej R adzie A dw okackiej celem ew en tu aln eg o w prow adzenia n a szczeblu cen traln y m .
N r 2 KR O N IKA 95
D ru g ą sp raw ą, k tó rą zajm ow ało się W alne Z grom adzenie, był p roblem fu n d u szu urlopow ego.
D otychczas zag ad n ien ie to było u reg u lo w a n e w te n sposób, że od o b ro tu (brutto) w szy stk ich członków Izby p o trą c a n o 5°/o n a tzw . fu n d u sz urlopow y i z fu n d u szu tego k ażdy a d w o k a t u d a ją c y się n a u rlo p o trzym yw ał b ru tto 2000 zł.
T ak a o rg an izacja om aw ianego fu n d u sz u ok azała się je d n a k n iew łaściw a i d la tego z dniem 1 lipca 1957 ro k u ogólnoizbow y fu n d u sz urlo p o w y zostanie zniesiony, n a to m ia s t fu n d u sz u rlo p o w y m a być n a d a l realizow any w sposób u sta lo n y przez
poszczególne zespoły adw o k ack ie.
O rg an izacja tego fu n d u sz u w iąże się ściśle z zastę p stw em K olegów u d ając y ch się n a u rlo p i z tego w zg lęd u będzie b ard z iej w łaściw e, ażeby k ażdy zespół a d w o k a c k i ro zw iązał to za g a d n ie n ie w sposób n ajb a rd z ie j dla siebie odpow iedni.
P o w y czerp an iu p o rzą d k u dziennego W alnego Z grom adzenia odbyło się w spól n e p rzy jęcie w n ow ych lo k a la c h R a d y A dw okackiej i m iejscow ych zespołów adw o kackich. S p o tk a n ie u p ły n ę ło w bardzo m iłej atm osferze i doprow adziło do dalszego zbliżenia członków Izby.