W IT O L D SIEN K IEW IC Z
K ilk a uw ag o u d z ia le szlach ty w se jm ik u now ogródzkim
(w zw ią z k u z a r ty k u łe m H . W i s n e г a p t. P r z e d s e jm o w y s e jm ik n o w o g r ó d z k i w la ta c h 1607— 1648, P H t. L X I X , 1978, z. 4, s. 677— 689)
B a d a n ia n a d fu n k c jo n o w a n ie m ora z ro lą p o lity czn ą se jm ik ó w lite w sk ic h w X V II w ie k u z n a jd o w a ły się p r z e z w ie le la t n a m a r g in e sie za in te r e so w a ń badaczy.
W y b itn i litu a n iś c i r o sy jsc y o g r a n ic z a li s w o je z a in tereso w a n ia d o 1569 токи, rzadko w y k r a c z a ją c poza tą cezu rę. S tą d poza p racą zn a n eg o h isto ry k a , p ro feso ra u n i- w e r s y te tu w D orp acie i K o w n ie , I. Ł а p p у o se jm ik u p iń s k im w o k resie b e z - y k r ó le w ia 1668— 1669, g d zie o b szern ie o m ó w io n o in str u k c je p o se lsk ie n a se jm y k o n - î/w o k a c y jn y i e le k c y jn y , b rak je s t o p ra co w a ń p o św ię c o n y c h te j te m a ty c e *. S to su n
k o w o ob szern a praca N . S t o r o ż e n k i o „Z a p a d n o -ru ssk ich ” s e jm ik a c h w dru- - giej p o ło w ie X V II w ie k u z a jm u je s ię sejm ik a m i k o ro n n y ch w o je w ó d z tw ru sk ich \
zaś pod w zg lęd em m eto d o lo g icz n y m i m ery to ry czn y m p o zo sta w ia w ie le do ży czen ia . P o dru giej w o jn ie św ia to w e j — poza p ra ca m i M a l c e w a , a ta k ż e a rty k u łe m H. W i s n e r a — n a te m a t s e jm ik ó w lite w s k ic h w X V II w ie k u n ic n ie n a p is a n o 3.
N a jśw ie ż sz y jeg o a r ty k u ł z a ją ł s ię p rzed sejm o w y m se jm ik ie m n ow ogród zk im . Ze w z g lę d u n a liczb ę sz la c h ty o ra z sp e c y fic z n ą str u k tu r ę w ła sn o ś c i sta n u szla ch ec
k ieg o , sejm ik ten o d g r y w a ł is to tn ą r o lę w W ielk im K s ię s tw ie L ite w s k im 4. N a t e ren ie p o w ia tu sp otk ać m ożn a b y ło n a jw ię k s z e w s k a li R zeczy p o sp o litej la ty fu n d ia R a d ziw iłłó w , a le i m in ia tu r o w e p ó łd y m o w e, czy je d n o w łó k o w e o sia d ło śc i szla ch ty p o w ia to w ej lu b sz la c h ty — z ie m ia n p ry w a tn y ch . J a k w y n ik a ze sp isu d y m ó w z 1690 ro k u , R a d z iw iłło w ie p o sia d a li 2/3 d y m ó w c a łe g o p o w ia tu n o w o g r ó d z k ie g o 5.
J ed n o cześn ie p rzeszło 60°/o sz la c h ty n ow ogród zk iej p o sia d a ło z a le d w ie 2,3°/* d y m ó w p o w ia to w y c h 6. T ak zn a czn a k o n cen tra cja dóbr R a d z iw iłłó w , p rzew a g a m a ją tk o w a nad p ozostałą szla ch tą , m u sia ła rzu tow ać n a ro lę sejm ik u n o w o g ró d zk ieg o o ra z jeg o
1 i . Ł a p p o , Piński} sejmik p o śle otreczenija J a n a Kazim ira, „ 2 u m a l M in is te rs tw a N a ro d n o g o P ro s w ie s z c z e n ija ” 1910, z. 2.
2 N . S t o r o ż e n k o , Zapadno-russkije prowincionalnyje sejmiki w o wtoroj p o to w i nie X II w ieka, K ije w 188«.
8 A. M a 1 с e w , N a k a z y biełorusskich i lltowsklch szljacheckich sejm ików 1657 д.,
!w :] Probliemy obszczestwienno-politiczieskoj istorii Rossii i slawjanskich stran, M oskw a 1963; H . W i s n e r , Se jm ik i litewskie t k w e s tia w y z n a n io w a 1611—1S4S, „ O d ro d z e n ie I R e fo rm a c ja w P o ls c e ” t . X X III. 1978.
* J a k w y n ik a ze s p is u d y m ó w p o w ia tu n o w o g ró d z k ie g o z 1690 r ., n a o b s z a rz e ty m b y ło P rz e sz ło 600 s z la c h e c k ic h o s ia d ło ś c i. N ie z a b ito w s k i (B N , B O Z r k p s 911, k . 354) o b lic z a ł, że n a p o p is ie n o w o g ró d z k im 1697 r . s t a n ę ło 3 ty s . sz la c h ty . W y m ie n io n ą p o w y ż e j lic z b ę s z la c h ty n a le ż y p o d w o ić o b a r d z o lic z n ą n a t y m t e r e n i e w a r s tw ę z ie m ia n , k t ó r z y r ó w n ie ż o d g r y w a li i s to tn ą r o lę p o lity c z n ą u b o k u R a d z iw iłłó w .· P o d a n a p rz e z n a s lic z b a s z la c h ty n ie Je st w ie lk o ś c ią p rz e s a d z o n ą , Je ś li z w a ż y m y , że w 1596 r . P i o t r S k a r g a o c e n ia ł lic z b ę s z la c h ty w w o je w ó d z tw ie n o w o g ró d z k im n a 600 ro d z in . Z o b . A . B r ü c k n e r , D z ie je kultury pol
skiej t. I I , W a rs z a w a 1958, s. 366.
* A G A D , A r c h iw u m R a d z iw iłłó w [ c y t. d a l e j : A R ] d z . V I, n r II-50: R e je s tr s łu c h a n ia a b j u r a t w e d łu g s e jm u w a r s z a w s k ie g o — 1690 r o k u .
« T a m ż e .
p r z e g l ą d h i s t o r y c z n y , t o m l x x , 1979, z e s z . з
520
W I T O L D S I E N K I E W I C Zp ro ra d ziw iłło w sk i ch arak ter. S tą d — ja k p isze W isn er — in stru k cja trak tow an a b y ć m ogła ja k o p r z e ja w o p in ii r a d z iw iłło w s k ie j7.
P o d sta w o w y m — obok la u d ó w — ty p em źród eł d la te g o rodzaju se jm ik ó w są in stru k cje se jm ik o w e n a se jm y , k tóre d la p o w ia tu n o w o g ró d zk ieg o za la ta 1607—
1648 zeb ra ł c z ę śc io w o W isn er. N a p o d sta w ie w y k o r z y sta n y c h in stru k cji, in c y d e n ta l
n ie s ię g a ją c do in n e g o ty p u źród eł, au to r zam ieszcza b ardzo n ie k o m p le tn y w y k a z p o słó w n o w ogród zk ich . „N iezn a n i są p o sło w ie n a se jm y la t 1611, 1620, 1621, 1628, 1642 oraz po jed n y m z se jm ó w 1609, 1613, 1618, 1632, 1633, 1635, 1640, 1646, 1647” *.
Z u p ełn ie p o m in ięty z o sta ł p rzez au tora sejm n a d z w y c z a jn y , k tó ry ob rad ow ał od 3— 18 c z erw ca 1637 r o k u 9. C zęść o w y ch ,.n iezn a n y ch ” p o słó w m ożn a zid en ty fik o w a ć sięg a ją c do p o w szech n ie d ostęp n y ch , d ru k o w a n y ch źród eł. J e d n y m z d w ó ch „nie
zn an ych ” p osłów w 1621 r. z p o w ia tu n o w o g ró d zk ieg o b y ł F ilip K a zim ierz O bucho- w icz, o czym in fo rm u je on n a s w sw o im „D iariu szu ” 10. W 1618 r. drugim posłem obok Jan a K iersn o w sk ieg o b y ł — ja k czytam y w „ P a m ię tn ik u ” S a m u ela M askie- w icza — J a n F r ą ck iew icz (zm . 1635 r.), k tó ry został p óźn iej ch orążym lid zk im . Jego sy n o w ie M aciej i S te fa n z a sia d a li p rzez w ie le la t n a ch o r ą stw ie n o w o g r ó d z k im 11.
F r ą c k iew icze-R a d zy m iń scy b y li czo ło w ą w p o w ie c ie n o w o g ró d zk im k a lw iń sk ą ro
d ziną, zw ią za n ą z R a d z iw iłła m i b irżań sk im i. M aciej F r ą ck iew icz-R a d zy m iń sk i był p o ru czn ik iem h u sa rsk iej ch o rą g w i B o g u sła w a R a d z iw iłła 12. S łu g ą teg o R ad ziw iłła b y ł ró w n ież S te fa n F r ą c k iew icz-R a d zy m iń sk i. W 1635 r., ob ok P a w ła T ryzn y, po
s ło w a ł n a s e jm sę d z ia z iem sk i n o w o g ró d zk i A n d rzej O b ryń sk i, k tó rą to in form ację p rzek a zu je A łb ry ch t S ta n is ła w R a d z iw iłł w s w o ic h „ P a m iętn ik a ch ” u . Ponadto w B ib lio te c e P o lsk iej w P a r y ż u — o c zy m in fo rm u je n a s k a ta lo g ręk o p isó w — z n a jd u je s ię in stru k cja ( w k o p ii d z ie w ię tn a sto w ie c z n e j) se jm ik u n o w o g ró d zk ieg o na se jm 1628 r o k u 14. J a k w y n ik a z tr e śc i te j in stru k cji, jed n y m z p o słó w b y ł K rzysztof R a d ziw a n o w icz K a m iń sk i, p o d sto li n o w o g r ó d z k i15. K a m iń sk i w r a z z m ałżon k ą H e
len ą D ru ck ą-H orsk ą, m a rsza łk ó w n ą oszm iań sk ą b y li w ła śc ic ie la m i dużej m a jęt
n o śc i W olna p ołożonej w p o w ie c ie n o w o g r ó d z k im 16. O bok p od stolego p o słem mógł być: J a n R u d o m in a -D u sia ck i, ch orąży n o w o g ró d zk i lu b J an K iersn o w sk i, podsędek n ow ogród zk i lu b te ż A n d rzej O bryński, sęd zia z ie m i n o w o g r ó d z k ie j17. Drugim p osłem n a sejm 1629 r., k tó reg o W isn er — poza w y m ie n ie n ie m z n a zw isk a — b liżej n ie id e n ty fik u je , b y ł za p ew n e A lek sa n d er J u n d ziłł, cześn ik now ogródzki (w 1633 r.), e le k to r k ró la W ła d y sła w a IV z w o je w ó d z tw a n o w o g ró d zk ieg o
P e łn ie n ie fu n k c ji p o se lsk ic h i sp ra w o w a n ie u rzęd ó w p o w ia to w y c h — ja k to w id zim y n a p o d sta w ie in s tr u k c ji — b y ło ze sobą śc iśle zw ią za n e. S tąd kTąg rodzin,
7 H . W i s n e r , P r z e d s e jm o w y s e j m i k , s. 678.
8 T a m ż e .
9 W . K o n o p c z y ń s k i , Chronologia se jm ó w polskich 1493—1793, K r a k ó w 1948.
ίο D iariusz F ilip a K a zim ierza ObuchouAcza, [w :] P a m i ę t n i k i h isto ryczn e do w yjaśn ie
nia spraw pu bliczn ych w P olsce XVJI w ie k u posługu jące, w y d . M . B a l i ń s k i , W ilno 1859, s. 3.
11 P am iętn ik Sam uela M askiew icza, [w :] P a m iętn ik i Sam uela i Bogusława Mackiewi
czów , o p r a ć . A . S a j k o w s k i , W ro c ła w 1981, s . 209; W . К o J a 1 o w i с z , H erbarz rycer
stw a W X L ile w sk ie g o t a k zw a n y C om pendium , w y d . F . P i e k o s i ń s k i , K r a k ó w 1897, s. 29 n .
12 P a m ię tn ik i M askiew iczów , s. 259.
is A . S. R a d z i w i ł ł , M em oriale reru m gestarum in Polonia t. I I , W a rsz a w a 1970, s. im .
u С z. C h o w a n i e c , K a ta lo g r ę k o p is ó w B ib lio te k i P o ls k ie j w P a r y ż u t. I: r ę k o p isy n r 1—i31, K r a k ó w 1939, s. 9.
15 B ib l. P o l. w P a r y ż u , r k p s n r 11, s. 245 n n .
и A k ta W ile ń s k o } A r c h e o g r a jic z ie s k o j K o m is ji [c y t. d a le j: A W A K ] t. X I, s. 98.
17 B ib l. P o l. w P a r y ż u , r k p s Lir U , s. 245 n n .
is A r c h e o g r a flc z ie s k ij S b o r n ik D o k u m e n tó w o tn a s ia s z c z ic h s ja к is to r ii S ie w ie r o za p a d - n o j R u s i [c y t. d a le j: A S D ] t. V I, W iln o 1869, s. 292. P o r . A . B o n i e c k i , H e r b a r z p o lsk i t. IX , s. 106; J . D u n i n - B o r k o w s k i , E le k to r o w ie k r ó ló w W ła d y s ła w a IV, M ich a ła K o- r y b u ta , S ta n is ła w a L e s z c z y ń s k ie g o i s p is s tr o n n ik ó w A u g u s ta III, L w ó w 1910, s. 83.
k tóre n a zw a ć m ożn a u rzęd n iczy m i i p o selsk im i, b y ł p odobny. S p ośród 140 w a ż n ie j
sz y c h u rzęd n ik ó w p o w ia tu n o w o g ró d zk ieg o za o k res od 1566 r. do k o ń ca X V II w ie ku, b lisk o p o ło w a n a le ż a ła do 19 rod zin n o w o g ró d zk ich , c o sta n o w iło 5°/» rod zin o b ję ty c h ab ju ra tą 1690 rok u . P r z e d sta w ic ie le ty c h Todzin p e łn ili w ie lo k r o tn ie fu n k cje d ep u ta tó w lu b p o słó w , ja k np.: F rą c k ie w ic z e -R a d z y m iń sc y , R u d o m in o w ie-D u - sia ccy , O b ryń scy, O b u ch ow icze, S z w y k o w sc y , K ie r sn o w sc y , P r o ta so w icze i in .
D ziw ić m u szą w ą tp liw o ś c i W isnera w za liczen iu do gron a p o sesjo n a tó w w p o w ie c ie n o w o g ró d zk im n ie k tó r y c h p o słó w , ja k np.: A n d rzeja K u rczą, k tó r y o tr z y m ał w 1629 т. dobra K ołod zieran a w k s ię s tw ie s ł u c k im 19. D o łm a to w ie b y li zn a n y m i w N o w o g ró d czy źn ie z iem ia n a m i — szla ch tą k ie c k ą , sie d z ą c p rzez k ilk a p o k o leń w C eprze D o łm a to w s k ie j20. N a leżą cy do zn an ej k a lw iń s k ie j ro d zin y S a m u el S z w y - k o w sk i, ele k to r k ró la W ła d y sła w a IV z w o je w ó d z tw a n o w o g ró d zk ieg o , w la ta c h d w u d ziesty ch z a sia d a ł n a u rzęd zie ch orążego n o w o g ró d zk ieg o i b lisk o sp o k rew n io n y b y ł ze zn a n y m p a m iętn ik a rzem , k a lw in em , J a n em C e d r o w sk im 21. A lek sa n d er J u n d ziłł, cześn ik n o w o g ró d zk i, b y ł w ła śc ic ie le m W o łk o w icz w p o w ie c ie n o w ogród z
k im 22. J arosz J e w ła sz e w sk i, s y n p a m iętn ik a rza F ed ora, p o ch o d ził z ziem ian la c h o - w id k ich C h od k iew iczów . P o śm ierci F ed ora (ok oło 1621 r.) J e w ła sz e w sc y p osiad ali w p o w ie c ie n o w o g ró d zk im m a jętn o ść J e w ła sz e w o D o C h o d k iew iczó w , o których W isner p isze, że „m ogli te ż m ie ć ja k ie ś dobra”, n a le ż a ła od k o ń ca X V I w . położona w p o w iecie n o w o g ró d zk im ob szern a m a jętn o ść T u rzec w r a z z m ia s te c z k ie m 24.
W c e lu o k r e śle n ia sp e c y fic z n e j stru k tu ry w ła s n o ś c i ziem sk iej p o w ia tu n o w o gródzkiego i zw iązan ej z ty m szczególn ej r o li sejm ik u , w y k o r z y sta ł W isn er popis szla ch ty n o w o g ró d zk iej z 1651 r o k u 25. To zn a k o m ite źród ło z o sta ło jed n a k n iezb y t dok ład n ie o p racow an e, co sp o w o d o w a ło p o w sta n ie w ie lu b łę d ó w i n ie śc isło śc i. N a
leży uznać za n iep o ro zu m ien ie w y r ó ż n ie n ie p rzez W isnera o bok k o n i h u sarsk ich i k ozack ich g ru p y tz w . k o n i, k tó reg o to o k reślen ia u ży w a n o „być m oże za m ien n ie
z k o za k a m i” 26. „K on ie” p o p isu 1651 ro k u — ja k m ożna o d c z y ta ć ze źródła — b y ły końm i k o za ck im i. Z b y teczn y je s t w ię c p od ział p o c z tó w — ja k ie g o d o k o n a ł W isn er w ta b e la r y c z n y m u ję c iu p o p isu n o w o g ró d zk ieg o — n a tr z y k a te g o r ie 27. N a sk u tek zbyt p o śp ieszn eg o tr a k to w a n ia w sp o m n ia n eg o źród ła, do sfo rm u ło w a ń W isnera w k ra d ły s ię b łę d n e le k c je . W p o p isie n ie w y stę p u je B oh d an L esz c z y k o w sk i — ja k o d czy ta ł to n a z w isk o W isn er — le c z L e s z c z y ło w s k iM. R o d zin ę L e sz c z y ło w sk ic h z L eszczy ło w a B o n ie c k i w y w o d z i z w o je w ó d z tw a p o ło ck ieg o , jed n a k w p o w iecie n ow ogród zk im r ó w n ie ż sp o ty k a m y s ię z je j p r z e d s ta w ic ie la m iM. W ed łu g pod ym n ego tego p o w ia tu z 1690 r., d w aj L esz c z y ło w sc y p o sia d a li p o 1 d y m ie 30. N a p op isie szla ch ty p o w ia tu n o w o g ró d zk ieg o 1596 r., F ed o r L e sz c z y ło w sk i z u czestn ik iem w y sta w ili 2 k o n ie 31. J a k u b L e sz c z y ło w sk i p od p isał e le k c ję k r ó la M ich ała K oryb u ta z w o je w ó d z tw a a K a zim ierz A u g u sta III z p o w ia tu n o w o g r ó d z k ie g o 32. B łęd n ie zo
stało o d czy ta n e n a z w isk o zn an ej w p o w ie c ie n ow ogród zk im rod zin y L ich o d ziejew -
» A . B o n i e c k i , H e r b a rz t. X III, s. 20.
20 A G A D , A R , d z. X X V , n r 1677, s. 197; dz. V I, n r 11-50, p oz. 264.
s i J . D u n i n - В о г к o w s к i, o p. c it., s. 223; D w a p a m i ę t n i k i z X V I I w ie k u , o p ra ć . A. P r z y b o ś , W ro c la w 1954, s. X V I; S z . K o n a r s k i , S z la c h ta k a lw iń s k a w P o lsce, W a rsz a w a 1936, s. 39.
22 A SD t. V I, s . 292.
23 A G A D , A rc h . P o to c k ic h z R a d z y n ia , n r 400.
24 A W A K t. X V , S. 26.
25 A G A D , A R d z . V I, n r 11-50 : R e je s tr p o p iso w y 1650 r.
26 H . W i s n e r , P rzed sejm o w y sejm ik , s. 677 n.
27 T a m ż e , s. 678.
28 T a m ż e , s. 677; A R , d z . V I, n r 11-50.
29 A . B o n i e c k i , H e r b a r z t . X IV , s. 132.
30 A G A D , A R , d z . V I, n r 11-50, p o z. 394 i 458.
31 Zerela do Istorii U krain y-R u sy t . V I II , L w iw 1908, s . 79 Z ob. te ż A W A K t . X X IV , s. 35.
» J . D u n i n - B o r k o w s k i , o p . c it., s. 117; V ol. le g . t. V , s. 440.
522
W I T O L D S I E N K I E W I C Zsk ic h (Wisraer p isze o L ic h o d z ie w sk ic h )и . K n ia z io w ie L ic h o d z ie je w sc y (od m a ję t
n o ś c i L ich o d zieje w k s ię s tw ie słu ck im ) w y stę p u ją w p o p isa ch w o jsk o w y c h 1528, 1565, 1567 i 1596 r.34. C zęść te j ro d zin y (k n iaź A lek sa n d er i jeg o p o to m k o w ie) stała s ię w d rugiej p o ło w ie X V I w . z iem ia n a m i n ie ś w ie sk ie j lin ii R a d z iw iłłó w i w in w e n ta rza ch d ób r n ie ś w ie s k ic h w y stę p u ją w X V II w . o b ok in n y c h z ie m ia n 35. C zęść p r z e d sta w ic ie li tej ro d zin y za c h o w a ła w X V II s tu le c iu sta tu s szla ch ty p o w ia to w ej
W e w sp o m n ia n y m p o p isie 1651 r. n ie w y stę p u je fo rm a u czaśn ik , ja k ie j użył W isner, le c z w e w s z y stk ic h p rzyp ad k ach p o słu g iw a n o się term in em u czesn ik . B liżej n ie z id e n ty fik o w a n y m p rzez W isn era p od stolim n o w o g ró d zk im C zark ow sk im (s. 679) b y ł A lek sa n d er C zark ow sk i (zm. 1661)эт. A ndrzej O b ryń sk i b y ł sęd zią ziem sk im n o w o g ró d zk im d o sw o jej śm ie r c i (grudzień 1653 lu b sty c z e ń 1654 r.), g d yż 16 sty c z n ia 1654 r. n a m ie jsc e O b ry ń sk ieg o obrano sęd zią z ie m sk im n o w o g ró d zk im S am u ela R y m szę з®. P isa rze m z iem sk im n ow ogród zk im w 1651 r. b y ł n ie J a n P rotasow icz, le c z J erzy P ro ta so w icz, k tó r y o b ją ł te n urząd po zm a rły m w 1646 r. M ichale C h r e p t o w i c z u J a n P ro ta so w icz b y ł p isarzem zie m sk im od 1612 lu b 1613 r. do 1630 r., p o k tórym urząd p rzeją ł M ich ał C h r e p to w ic z w . In n y J a n P ro ta so w icz w y stęp u je ja k o p isarz z ie m sk i p od czas e le k c ji M ich ała K o ry b u ta W iś n io w ie c k ie g o 41.
Z agad k ow o b rzm i data 22 J an a p od an a p rzez W isn era p rzy in str u k c ji n a sejm 1619 r. (s. 690). Ze w sp o m n ia n ej in stru k cji w y n ik a , że ch od zi o dzień 22 styczn ia.
A r ty k u ł H en ry k a W isnera został za m ieszczo n y w d zia le „M a teria ły ”, w ob ec czego tru d n o d om agać się o d au tora p ełn eg o p rzytaczan ia źró d eł i litera tu r y . N ie zw a ln ia to jed n a k o d p o p ra w n eg o p rzed sta w ien ia źród eł, k tó re w yk o rzy sta n o w pracy.
83 H . W i s n e r , P r z e d s e jm o w y s e j m i k , s. 677.
84 R u s s k a ja I s to r ic z ie s k a ja B ib lio te k a t . X X X III, c o l. 35, 414,, 417, 818; Z e re ła t. V H I, s. 80.
SS A G A D , A R d ą , X V , t. 14, p lik 4; d z . X X V , n r 2666 i 2669.
86 P o r. A G A D , A R dz. V I, n r 11-50, p oz. 246, 273; A c ta s ta n ó w w X I.it. n a p o sp o lite r u s z e n ie [...] m ię d z y Ł a w n e m a P u z e w ic z a m i A D 1698 d n 21 D e c e m b r is , W iln o 1699; P o sta n o w ię - n ie g e n e r a ln e s ta n ó w W X L ite w s k ie g o p o d O lk ie n iiza m i u c h w a lo n e R P 1700, W iln o [1700].
87 C e n tra ln y } G o s u d a rs tw ie n n y j A rc h lw D r e w n ic h A k tó w w M o sk w ie , fo n d . 389, M e try k a L ite w s k a , K s ię g a Z a p is ó w 131, s. 1132 n .
88 A G A D , A R dz. XXÜII, t. 51 p itk 2.
8« A G A D , A R d z . V I, n r 11-50:1 R e je s tr p o p iso w y 1651 r .
40 A . R a d z i w i ł ł , M e m o ria le t. I II, s. 296. Z o b . B ib l. P A N K r a k ó w , r k p s n r 377, t. I , s. 249; A G A D A R , dz. II, n r 1029; BU W , r k p s 317, n r 28.
11 J . D u n i n - B o r k o w s k i , o p. c it., s. 177.