Polskie mianownictwo botaniczne w zakresie cytologji i histologji roślin - Biblioteka UMCS

Prof. Z. WÓYCICKI

POLSKIE M1AN0WNICTW0 BOTANICZNE

W ZAKRESIE

C YT OLOG JI i

HISTOLOGJI ROŚLIN

Uchwalono i przyjęto przez WALNE ZEBRANIE POLSKIEGO TOWARZYSTWA BOTANICZNEGO we Lwowie w dniu 15.V. 1932 r.

WYDANO Z ZASIŁKIEM MINISTERSTWA OPIEKI SPOŁECZNEJ

WARSZAWA 1934

. ■ *

ä

' - -

■

I. CYTOLOGJA.

Komórka naga obłoniona

parenchymatyczna prozenchymatyczna Idjoblast

Syncytjum Plazmodjum

Pseudopodjum, nibynóżka

Peryplazmodjum, ośluźnia Protoplast

Protoplazma, zaródź Cytoplazma

Jądro Plastydom Chondrjom

Metaplazma, paraplazma Peryplazma

Wakuom, system wodnicz- kowy

Ściana komórkowa

Oponka cytoplazmatyczna Ektoplazma

Endoplazma

Cellula Gymnoplast Dermatoplast

Idioblast Syncytium

Zgodnie z opinją lingwisty prof.

Adama Kryńskiego należy mó­

wić i pisać „cytoplazma“, „plaz­

modjum“, analogicznie do: ka­

taplazmy, „materjalizm“.Wpro- wadzając głośne „z“ zamiast ci­

chego „s“ (cytoplasma), nada- jemy terminowi lepsze brzmie­

nie i ułatwiamy jego wyma­

wianie, unikając skoku od bezczynności strun głosowych przy cichem „s“ do czynnego udziału przy „m“.

Plasmodium Pseudopodium

Periplasmodium Protoplast

Plasma, Protoplasma Cytoplasma

Nucleus Plastidom Chondriom Metaplasma Periplasma Vacuom Zellwand

Hautschicht, Plasmoderma Ectoplasma

Endoplasm.

u 5Ш

Hialoplazma Plazma ziarnista Alweola

Struktura alweolarna, Struktura piankowata Jądro spoczynkowe Jądro interfazowe Interfaza

Błona jądrowa Sok jądrowy Sieć jądrowa Jąderko Karjotyna Chromatyna Achromatyna Linina

Karjozom Prochromozom Chromocentr Heterochromatyna Euchromatyna Plastyd

(przym.: plastydowy) Chromatofor

Chloroplast, ciałko zieleni Chromoplast

Leukoplast Elajoplast Oleozom

Stroma (plastydu) Pirenoid

Po włoka skrobiowa (pirenoidu) Pole skrobiowe (pirenoidu)

Chondrjozom Mitochondrjum Chondrjokont Chondrjomit Mikrozom

Hyaloplasma, Enchylema Körnerplasma

Alveole

Alveolarstruktur

Schaum-, Wabenstruktur Ruhekern

Interphase Kernwand Kernsaft Kerngerüst

Nucleolus, Kernkörperchen Karyotin

Chromatin Achromatin Linin Karyosom Prochromosom Chromocentrum Heterochromatin Euchromatin Plastid

Chromatophor Chloroplast Chromoplast Leukoplast Elaioplast Elaiosom Stroma Pyrenoid

Terminem: „pole skrobiowe*

określamy teren, na którym tworzy się powloką; w wy­

padku, gdy pirenoid pozba­

wiony jest skrobi, teren ten pozostaje wolny.

Chondriosom Mitochondrium Chondriocont Chondriomit Microsom

Wakuola (wakuolizacja), wodniczek

Tonoplast Kryształy

pojedyncze złożone

Kryształy śródbłonne Ziarnistości śródbłonne Rafidy

Druzy Cystolit Sferokryształ Piasek krystaliczny Ziarno aleuronowe Krystaloid

Globoid Skrobia Ziarno skrobi

Ziarno skrobi pojedyncze Ziarno skrobi złożone Ziarno skrobi półzłożone Błona komórkowa

Błona pierwotna Blaszka środkowa

Wzrost błony przez apozycję, przez nakładanie

Wzrost błony przez intusus- cepcję, przez wnikanie Pokłady błony

Warstwy błony

Wtórne warstwy zgrubień Warstwy trzeciego rzędu Ześluzowacenie błony Lignifikacja, zdrewnienie

błony

Suberynizacja, skorkowace- nie błony

Kutynizacja błony Kutykula, nabłonek

Vakuole Tonoplast Kristalle

Raphiden Drusen Cystolith Sphärokristall Kristallsand Aleuronkorn Kristalloid Globoid Stärke Stärkekorn

Zellmembran Zellhaut Mittellamelle Apposition Intussusception

Pokłady błony są w naszem rozumieniu pojęciem szerszeni, niż warstwy; błona kómórkowa może być zróżnicowana na kil­

ka pokładów, charakteryzują­

cych się odmiennym składem chemicznym, z których każdy rozpada się na warstwy.

Sekundäre Verdickungsschichten Tertiäre Verdickungsschichten Verschleimung der Membran Verholzung der Membran Verkorkung der Membran Kutinisierung der Membran Cuticula

Błony zdrewniałe Błony skorkowaciałe Błony skutynizowane Błony ześluzowaciałe Błony spektynizowane Błony kalozowe Jamka

Jamka prosta jednostronna Jamka prosta obustronna Jamka lejkowata jednostronna Jamka lejkowata obustronna Jamka jajowata

Torus, zatyczka Pasemko Caspary’ego Plazmodesmy

Ściany peryklinalne, ściany styćzne Ściany antyklinalne,

ściany promieniste Podział komórki

Karjokineza,mitoza, pośredni podział jądra(przym. karjo- kinetyczny)

Amitoza, bezpośredni podział jądra (przym.: amitotyczny) Swobodny podział jąder Fragmentacja jądra

Karjokineza somatyczna, po­

dział jądra zwykły Karjokinezy generatywne,

allotypowe, mejotyczne, mejoza, podział jądra re­

dukcyjny

Karjokineza homotypowa Karjokineza heterotypowa Profaza (przym.: prof azowy) Metafaza

Tüpfel

Einfacher einseitiger Tüpfel Einfacher zweiseitiger Tüpfel Einseitiger Hoftüpfel

Zweiseitiger Hoftüpfel Eipore

Torus

Caspary’scher Streifen

Plasmodesmen zgodnie zopinją lingwisty, prof

x wwxx A Kryńskiego, należy pisać i wymawiać: „plazmodesmy*, a nie „plazmodezmy“, ze wzglę­

du na to, że w danym wypad ku spółgłoska „s“ kończy syla bę, zatem nawet głośne „z brzmieć będzie, jak ciche „s“

Perikline Zellwände Antikline Zellwände

Karyokinese Amitose

Freie Kernteilung Kernfragmentation Somatische Karyokinese

Allotype Kernteilungen Homeotype Teilung Heterotype Teilung Prophase

Metaphase

Anafaza Telofaza

Chromozom (przym.: chro- mozomowy)

Garnitur chromozomów Chromomer

Trabant

Chromonema (przym.: chro- monemowy)

Achromatynowy podkład chromozomu

Rozszczepienie się chromo­

zomu

Chromozomy pochodne Płyta równikowa

Anaphase Telophase Chromosom

Chromosomengarnitur Chromomer

Trabant Chromonema

Chromosomenspaltung Tochterchromosomen Aequatorialplatte Okapy biegunowe

Wrzeciono karjokinetyczne Wrzeciono karjokinetyczne

jednobiegunowe

Wrzeciono karjokinetyczne dwubiegunowe

Wrzeciono karjokinetyczne wielobiegunowe

Polkappen Kernspindel

Centrozom Centrosom

Centrjola Centriol

Sfera Sphäre

Astrosfera Astrosphäre

Centrosfera Centrosphäre

Haploidalny Haploid

Diploidalny Diploid

Poliploidalny Polyploid

Parakonjugacja Paraconiugation Metakonjugacja Metaconiugation

Parasynapsa Parasynapsis

Metasynapsa Metasynapsis

Parasyndeza Parasyndese

Metasyndeza Metasyndese

Leptoten (przym.: leptote-

nowy) Leptotene £

Zygoten Zygotene

Pachyten Pachitene

Diploten Diplotene

Strepsyten Strepsitene

Leptonema (przym.: leptone-

mowy) Leptonema Nazwa nici.

Zygonema Zygonema

Pachynema Pachynema

Diplonema Diplonema

Strepsynema Strepsynema

Diakineza Diakinese

Synizeza Synizesis

Geminy Gemini

Cytokineza, podział komórki Cytokinese Podział komórki przez prze­

wężenie Einschnürung

Podział komórki przez pącz­

kowanie Sprossung

Podziały równoczesne Simultane Teilungen Podziały kolejne Succedane Teilungen Fragmoplast, wrzeciono cy-

tokinetyczne Phragmoplast

Fragmosfera Phragmosphäre

Włókna łączące V erbindungsf äden Włókna płaszczowe Mantelfasern Przegroda pierwotna Zellplatte

II. EMBRJOLOGJA.

Sporangjum, zarodnia Sporangium

Archespor Archesporium

Spora, zarodnik Spore

Makrospora, megaspora Makrospore, Megaspore

Mikrospora Mikrospore

Peryspor Perispor

Przedrośle Prothallium

Anterydjum, plemnia Antheridium Archegonjum, rodnia Archegonium Oogonjum, lęgnia Oogonium

Komórki szyjkowe

Komórki kanałowe szyjki Komórka kanałowa brzuszna Spermatozoid, plemnik Blefaroplast

Spermacjum Witka Rzęski Zalążek

Integument, osłonka Funikulus, sznureczek Mikropyle, okienko Nucelius, ośrodek Chalaza, osadka Placenta, łożysko Komora pyłkowa

Archespor żeński, komórka pramacierzysta woreczka zalążk.

Komórka macierzysta wo­

reczka zalążkowego Komórka przykrywkowa Aparat jajowy

Jaje Synergidy Antypody

Jądro biegunowe Jądro bielmowe Zygota

Zapłodnienie

Podwójne zapłodnienie Porogamja

Aporogamja Chalazogamja

Proembrjon, prazarodek Embrjon, zarodek Kwadranty

Oktanty

Piętra zarodka

Suspensor, wieszadełko Epifiza

Halskanalzellen Bauchkanalzelle Spermatozoid Blepharoplast Spermatium Geissel Wimpern

Ovulum, Samenanlage Integumentum

Funiculus Mikropyle Nucelius Chalaza Placenta

Chambre pollinique Cellule mere primordiale

du sac embryonnaire Cellule mere definitive

du sac embryonnaire Deckzelle

Eiapparat Ovum, Eizelle Synergiden Antipoden Polkern

Sekundärer Embryosackkern Zygote

Fecondation, Befruchtung Doppelte Befruchtung Porogamie

Aporogamie Chalazogamie Proembryo Embryo

Suspensor Epiphyse

Hipofiza Hypophyse

Bielmo Endosperm = albumen Bonnier’a

(Angiospermae) Obielmo

Prabielmo, przedrośle

Perisperm

Primäres Endosperm = Endosperm«

Bonnier’a (Gymnospermae) Bielmo jądrowe

Bielmo komórkowe

Haustorjum, ssawka Haustorium Nasienie

Testa, łupina

nasienna zewnętrzna Tegmen, łupinka

nasienna wewnętrzna Epistaza

Hipostaza Postament Obturator

Arylus, osnówka Karunkula, brodawka Hilum, znaczek Rafa, szew Elajozom

Okienko zewnętrzne Okienko wewnętrzne

Semen, Samen Testa

Tegmen Epistase Hypostase Postament Obturator Arillus

Caruncula, Strophiolus Hilum

Raphe Elaiosom Exostom Endostom Pręcik

Nitka pręcika Główka pręcikowa Pylnik

Komora pylnikowa

Przegroda międzykomorowa Łącznik

Stomjum, klamra

Endotecjum, warstwa mecha­

niczna

Warstwa tranzytoryczna Tapetum, warstwa wyście­

łająca

Stamen, Staubblatt Filamentum

Anthere, Staubbeutel Theca, Antherenhälfte Pollensack, Loculus Connectivum

Stomium

Endothecium, Assise mecanique Assise transitorique

Tapetum

X

Płytki nabłonne Praarchespor męski

Komórka praarchesporowa Archespor męski

Komórka macierzysta pyłku Diada

Tetrada

Podziały kolejne Podziały równoczesne Ziarno pyłku

Ściana ziarna pyłku Egzyna, Egzospor Intyna, Endospor

Jądro macierzyste ziarnapyłku Komórki przedroślowe

Komórka generatywna pierwotna

Łagiewka

Jądro wegetatywne Komórka trzonowa Komórka generatywna

właściwa

Komórki plemnikowe Komórka generatywna Komórka wegetatywna Łagiewka pyłkowa Jądra plemnikowe

Porus, ujście łagiewkowe Peryplazmodjum, ośluźnia

Są to utwory, powstające na błonach komórek tapetum, przy degeneracji tych ostatnich w stadjum rozluźniania się tetrad.

Primärarchespor

Primäre Archesporzelle Sekundärarchespor,

Pollenurmutterzelle Pollenmutterzelle Diade

Tetrade

Succedane Teilungen Simultane Teilungen Pollenkorn

Pollenwand

Exine, Exosporium Intine, Endosporium

Primärer Kern des Pollenkornes Prothalliumzellen Nagoza' Spermatogene Zelle

Pollenschlauch

Pollenschlauchkern, vegetativer Pollenkern

Stielzelle

Antheridiummutterzelle Spermazellen

Generative Zelle Vegetative Zelle Pollenschlauch Spermakerne Keimpore Periplasmodium

(Terminy dotyczą Okryto zalążkowych)

III. HISTOLOGJA.

Tkanka komórkowa Tkanka strzępkowa Idjoblast

Wzrost wierzchołkowy Wzrost interkalarny,

wzrost wstawowy

Zellgewebe Hyphenchym Idioblast

Apikales Wachstum Interkalares Wachstum

Wzrost ślizgowy Wzrost krokowy Strefa wzrostu Strefa podziałów Stożek wzrostu Parenchyma, miękisz Pseudoparenchyma, miękisz

pozorny Prozenchyma Tkanka twórcza Tkanka stała

Gleitendes Wachstum Schrittwachstum Wachstumszone Teilungszone Vegetationskegel Parenchym

Pseudoparenchym Prosenchym Bildungsgewebe Dauergewebe Układ twórczy

Układ twórczy Bildungs­

gewebe

Merystem, tkanka twórcza Pramerystem, pratkanka

twórcza

Komórka brzeżna Komórka szczytowa Komórka inicjalna Stożek wzrostu Brzeg wzrostu Histogeny Dermatogen Peryblem Plerom Kaliptrogen

Merystem pierwotny, tk.

twórcza pierwotna Protoderma, praskórka

Meristem

Dla ujednostajnienia pragnie­

my wszędzie mówić o układach jako o pojęciach szerszych, niż tkanki, i ujętych z punktu wi­

dzenia czynności fizjologicz­

nych. Posuwamy się w danym wypadku dalej, niż autorowie niemieccy (Haberlandt), którzy choć wyróżniają układy (Syste­

me), to jednak w odniesieniu do komórek twórczych mówią o tkance.

Urmeristem Randzelle Scheitelzelle Initialzelle Vegetationskegel

Scheitelkante Dermatogen

Periblem Terminy Hansteina

Plerom Kalyptrogen Primäres Meristem

Protod erm iiuiuuciiii Termin „protoderma-, dla któ-rego wprowadzamy odpowied­

nik o brzmieniu polskiem: „pra­

skórka“, jest pojęciem szei- szem, niż „dermatogen“ Han­

steina. Ten ostatni bowiem występuje tylko w wypadkach zupełnie określonej stru­

ktury stożka wzrostu. (Ha­

berlandt pag. 89)

Prokambjum, desmogen, pramiazga

Pramiękisz

Kambjum, miazga

Kambjum wiązkowe, miazga wiązkowa

Merystem pochodny, tkanka twórcza pochodna

Kambjum międzywiązkowe, miazga międzywiązkowa Felogen, miazga korkorodna Kalus merystyczny

Układ Epiderma, skórka

Hipoderma, podskórnia Egzoderma

Kutykula, nabłonek Nalot woskowy Szew komórkowy Szew nabłonkowy Komórki zawiasowe Włosek

Włoski jednokomórkowe Brodawka

Pęcherzyk Szczecinka Włosek parzący Perełka

Włoski wełniste

Prokambium, Desmogen,

Grundmeristem Wprowadzamy termin „pra­

miękisz“ na określenie tej tkanki twórczej, która w po­

dręcznikach niemieckich jest określona jako „Grundmeris­

tem“. Nie podajemy tłomacze- nia dosłownego tego terminu, gdyż wydaje się on nam niezbyt szczęśliwy. Proponujemy ter­

min „pramiękisz“ dlatego, że jest to tkanka twórcza, która wytworzy jako tkankę stałą miękisz. Postępujemy wdanym wypadku analogicznie do po­

danych powyżej transkrypcyj:

protoderma—praskórka i pro- cambium—pramiazga.

Kambium

Faszikularkambium Folgemeristem

Interfaszikularkambium Phellogen, Korkkambium Kallusgewebe

okrywający Epidermis

Hypodermis Exodermls Kutikula Wachsüberzug Zellennaht Cuticularnaht

Gelenkzellen (Carioes, Gramineae)

Haar

Papille Blase Borste Brennhaar Perldrüse Wollhaare

Włoski wielokomórkowe Podstawa włoska

Trzon włoska Włosek tarczowaty, Włosek gwiazdkowaty Włosek główkowaty Włosek mączny Kosmek

Emergencja, wyrostek Kolec

Włosek czuciowy Brodawka czuciowa Szczecinka czuciowa Włosek czepny Włosek gruczołowy Włosek odżywczy Włosek, chłonący wodę Łuska, chłonąca wodę Hydropoty

Aparat szparkowy Komórka szparkowa Szparka

Zawiasy

Komórka przyszparkowa Jama przedechowa Zewn. jama przedechowa Przedsionek przedni Przedsionek tylny Wcistki podszparkowe

Eusstück Haarkörper Schuppenhaar Sternhaar Köpfchenhaar

Mehlhaar (Chenopodiaceae)

Zottenhaar Emergenz Stachel Fühlhaar Fühlpapille Fühlborste Kletterhaar Drüsenhaar Futterhaar

Wasserabsorbierendes Haar Saugschuppe

Hydropoten

Spaltöffnungsapparat Schliesszelle

Spaltöffnung Hautgelenke Nebenzelle Atemhöhle

Äussere Atemhöhle Vorhof

Hinterhof

Thyllen der Atemhöhlen Peryderma, korkowica

Korek

Felogen, miazga korkorodna Feloderma

Peryderma powierzchniowa, korkowicapowierzchniowa

Periderm Kork Phellogen Phelloderm Oberflächen-

periderm

Obejmuje: korek, fellogen i fellodermę

Powstaje w wypadku tworze­

nia się fellogenu w warstwach zewnętrznych, np. w epider- mie, hipodermie

Peryderma głębinowa, korkowica głębinowa

Inneres

Periderm Powstaje w wypadkach two­

rzenia fellogenu w warstwach głębszych

Martwica korkowa Martwica łuskowata,

łuszczyca

Martwica pierściei i jwata Korek kamienny

Feloid Przetchlinka

Komórki wypełniające

Rorkft Obejmuje wszystkie tkanki ze-

duikc wnętrzne, odcięte przez naj­

głębszą korkowicę głębinową, z wyjątkiem fellogenu i fello- dermy tej ostatniej

Schuppenborke Ringelborke Steinkork Phelloid Lentizelle Füllzellen

Układ wzmacniający.

Układ wzmacniający Stereom

Stereid

Sklerenchyma, twardzica

Mechanisches Stereom Stereid Sklerenchym

System

Sklereid

Komórka kamienna

Sklereid Steinzelle

Całokształt tkanek wzmacnia­

jących.

Komórka tkanki wzmacniającej Przez „sklerenchymę“ rozumie­

my tkankę wzmacniającą, zbu­

dowaną z elementów mniej wię­

cej zdrewniałych i mniej więcej równowymiarowych. To zna­

czenie pokrywa się z pojęciem HaberlandtaiRonniera,jest zaś węższe od „sklerenchymy“ Ro- therta, który zaliczał do tej tkanki również włókna

Tkanka włóknista

Włókno

Tissu fibreux Odpowiada terminowi francus­

kiemu Bonniera, w zestawieniu zterminologją H aber 1 andta, obejmuje zarówno Bast z ei­

len jak i Libriformfasern

Faser Włókno drzewne

Włókno łykowe

Kolenchyma, zwarcica Kolenchyma płatowa,

zwarcica płatowa Kolenchyma kątowa,

zwarcica kątowa

Libriformfaser, Holzfaser Bastzelle, Bastfaser

Rozróżnienie włókien łyko­

wych i drzewnych ma charakter zróżnicowania topograficz­

nego. Włókna łykowe są to włókna, występujące w łyku, włókna drzewne — w drewnie.

Te dwie kategorje nie wyczer­

pują zresztą wszystkich rodza­

jów włókien, które proponu­

jemy nazywać przez omó­

wienie, zależnie od miejsca, gdzie występują

Kollenchym

Układ chłonny.

Układ chłonny Tkanka chłonna Włośnik

Ryzoid, chwytnik Welamen

Skutelum, tarczka Epitel tarczkowy Haustorjum, ssawka Hydropoty

Układ Układ przyswajający Miękisz zieleniowy Miękisz palisadowy Miękisz gąbczasty Miękisz odprowadzający Miękisz doprowadzający

Układ

Absorptionssystem Absorptionsgewebe Wurzelhaar

Rhizoid Velamen Scutellum Zylinderepithel Haustorium Hydropoten

przyswajający.

Assimilationssystem Chlorophyllparenchym Palisadenparenchym Schwammparenchym Ableitungsgewebe Zuleitungsgewebe

przewodzący.

Układ przewodzący Wiązka przewodząca Wiązka łykodrzewna Mestom, wiązka sitowo

naczyniowa

Miękisz przewodzący Hydroid

Leptoid

Leitungssystem Leitbündel

Fibrovasalstrang Wiązka łykodrzewna

= mestom + włókna

Cribrovasalbündel Leitparenchym Hydroid

Leptoid Ksylem, wiązka drzewna

Hadrom, wiązka naczyniowa Włókno drzewne

Naczynie

Xylem Hadrom

Libriformfaser, Holzfaser Gefäss

Ksylem = hadrom 4- włókna drzewne

Tracheja, naczynie właściwe Tracheida, cewka

Naczynie jamkowate Naczynie drabinkowate

Trachee Tracheide Tüpfelgefäss Leitergefäss

Naczynie siatkowate Naczynie spiralne

Naczynie pierścieniowate Tylis, wcistka

Miękisz drzewny Protoksylem Ksylem pierwotny Metaksylem

Ksylem wtórny, drewno

Floem, wiązka łykowa Leptom, wiązka sitowa Włókno łykowe

Rurka sitowa Sito

Kalus sitowy, zasklepka Kaloza

Miękisz łykowy

Komórka przyrurkowa Komórka kambiformowa Protofloem

Floem pierwotny Metafloem

Floem wtórny, łyko Rury mleczne

Rury mleczne pojedyńcze Rury mleczne złożone Tkanka przetokowa

Wiązka przewodząca prosta Wiązka przewodząca złożona Wiązka kolateralna

Wiązka bikolateralna Wiązka koncentryczna Wiązka leptocentryczna Wiązka hadrocentryczna Wiązki promienisto ułożone Wiązka otwarta

Netztrachee Schraubentrachee Ringtrachee

Thylle Z greckiego: th/kkię

Xylemparenchym Protoxyleme

Bois primaire Rozróżnienie według Bonnier

Metaxyleme

Bois SÓCOndaire Nie tłumaczymy „Bois sócon- daire“ i „Bois primaire“, jako

„drewno“ pierwotne i wtórne, pragniemy bowiem eachowaó termin „drewno“ wyłącznie dla elementów wtórnych.

Pllloem Floem = leptom 4- włókna.

Leptom Bastfaser Siebröhre Siebplatte

Siebröhrenkallus Kallose

Phloemparenchym Geleitzelle

Kambiformzelle

Protophloeme Por. uwagę o ksylemie

Liber primaire Metaphloeme Liber secondaire Milchröhren

Ungegliederte Milchröhren Gegliederte Milchröhren Transfusionsgewebe Einfaches Leitbündel

Zusammengesetztes Leitbündel Kollaterales Bündel

Bikollaterales Bündel Konzentrisches Bündel Leptozentrisches Bündel Hadrozentrisches Bündel Radiale Bündel

Offenes Leitbündel

Pochwa wokółwiązkowa Stele

Budowa łodygi:

protosteliczna solenoksyliczna dykcjoksyliczna solenosteliczna dykcjosteliczna Kora pierwotna Walec osiowy Rdzeń

Pierwotny promień rdzeniowy

Korona rdzeniowa Endoderma, śródskórnia Komórka przepustowa Perycykl, okolnica Perykambjum, omiażdże

Wzrost pierwotny Przyrost wtórny Pierścień miazgi Miazga wiązkowa

Miazga międzywiązkowa Promień rdzeniowy

pierwotny

Promień rdzeniowy wtórny Kora wtórna

Drewno

Łyko

Drewno:

Tracheja, naczynie właściwe Tracheida, cewka

Bündelscheide Stele

Primäre Rinde Zentralzylinder Mark

Primärer Markstrahl Zone perimedullaire Endodermis

Durchlasszelle Perizykel

Perikambium Termin „perycykl“ (van Thie- gem) obejmuje tkankę, znajdu­

jącą się między endodermą, a pierścieniem wiązek w pędzie, podczas gdy „perykambjum“

(Naegeli) odpowiada analogicz­

nej tkance w korzeniu (Schnei­

der, pag. 452)

Kambiumring Faszikularkambium Interfaszikularkambium Primärer Markstrahl Sekundärer Markstrahl Sekundäre Rinde

Obejmuje cały zespół tkanek pierwotnych i wtórnych aż do pierścienia miazgi włącznie

Holz Mówiąc o drewnie (łyku), my- ślimy o drewnie wtórnem (łyku wtórnem), w przeciwnym razie używamy terminu „ksy- lem", względnie „wiązka drzewna“ (tak samo „floem“, względnie „wiązka łykowa“)

Bast W danym wypadku łyko odpo­

wiada terminowi „Bast“, uży­

temu w znaczeniu floemu, nie zaś tkanki wzmacniającej

Trachee Tracheide

Pasemka Sanio Cewka naczyniowata Cewka włóknowata Cewka poprzeczna Cewka brzeżna Włókno zastępcze Zgrubienia spiralne Rysy spiralne Miękisz drzewny

Promień rdzeniowy drzewny Promień rdzeniowy

pojedyńczy

Promień rdzeniowy złożony Promień rdzeniowy jedno —

lub wielopiętrowy

Promień rdzeniowy jedno — lub wieloszeregowy Komórki leżące promienia

rdzeniowego

Komórki stojące promienia rdzeniowego

Słój przyrostu Twardziel Biel

Drewno zabliźniające Łyko:

Rurka sitowa

Komórka przyrurkowa Komórka kambiformowa Miękisz łykowy

Włókno łykowe

Sanio’sche Streifen Gefässtracheide Fasertracheide Quertracheide Randtracheide Ersatzfaser

Spiralverdickungen Spiralrissbildungen Holzparenchym Holzmarkstrahl Einfacher Markstrahl

Zusammengesetzter Markstrahl Ein—mehrstöckiger Markstrahl Ein—mehrreihiger Markstrahl

Jahresring

Duramen, Kernholz Alburnum, Splintholz Wundholz

Siebröhre Geleitzelle Kambiformzelle Phloemparenchym Bastfaser

Układ Tkanka wydzielnicza Narząd wydzielniczy Komórka wydzielnicza Tarczka gruczołowa Epitel gruczołowy Komórka gruczołowa Gruczoł zewnętrzny

wydzielniczy.

Sekretgewebe Sekretionsorgan Sekretzelle Drüsenschuppe Drüsenepithel Drüsenzelle Äussere Drüse

2

Gruczoł solny Gruczoł wapniowy Gruczoł trawienny Miękisz żywiczny Komórka żywiczna Hydatoda, wypotnik Szparka wodna Epitem

Miodnik

Miodnik kwiatowy Miodnik pozakwiatowy Zbiornik wydzielin Zbiornik wydalin Przewód olejowy Przewód śluzowy Przewód żywiczny Przewód gumowy Zbiornik olejów Zbiornik garbników Zbiornik fermentów Zbiornik kryształów Litocysta

Stegmat

Układ Układ śpichrzowy

Miękisz śpichrzowy Tkanka wodna Tkanka śluzowa Korek śluzowaciejący Cewka śpichrzowa

Układ Układ wentylacyjny Aerenchyma, tkanka

powietrzna

Diafragma, przepona Włosek wewnętrzny Pneumatody

Salzdrüse Kalkdrüse

V erdauungsdrüse Harzparenchym Harzzelle Hydathode Wasserspalte Epithem Nektarium

Nuptiales Nektarium Extranuptiales Nekt.

Sekretbehälter Exkretbehälter Ölgang

Schleimgang Harzgang Gummigang Ölbehälter

Gerbstoff behälter Fermentbehälter Kristallbehälter Lithocyste Stegmat

spichrzowy.

Speichersystem Wassergewebe Schleimgewebe Schleimkork Speichertracheide wentylacyjny.

Durchlüftungssystem Aerenchym

Diaphragma Inneres Haar Pneumathoden

Przestwory

międzykomórkowe Przestwory reksygenowe Przestwory lizygenowe Przestwory schizogenowe

Interzellularen

Aparaty szparkowe, przet- chlinki — patrz wyżej

Układ bodźcoodbiorczy.

Układ bodźcoodbiorczy Sinnesorgane 0 uk,adlie Jamka czuciowa Fühltüpfel

Brodawka czuciowa Fühlpapille Włosek czuciowy Fühlhaar Szczecinka czuciowa Fühlborste Kaliptra, czapeczka korze­

niowa Kalyptra

Skrobia statolitowa

Pochwa skrobiowa Stärkescheide

Oczko Ocelle

Stygma, plamka Stigma

Układ ruchowy.

Układ ruchowy Bewegungssystem Tkanka ruchowa Bewegungsgewebe

Staw Gelenk

Węzeł Knoten

Kolanko Halmknoten

Poduszeczka Polster

Komórki zawiasowe Gelenkzellen Pierścień (zarodni) Annulus Endotecjum, warstwa me­

chaniczna (pylnika) Endothecium,fibröse Schicht Elatery, sprężyce Elateren

Włośnia Capillitium

BlfCS

.Л- • • 1-‘ . '

v< ! ■§ !т1»т xiOwi-mM 9W<Mi‘ sM ^flOWłHOSłS

'■ -

!> - ■ Mni ■>

9bl9f! •

авчй&

5 w о ri > b a * 4 J

■■ ' Ü Iv xt-

! J;'

saliiii •.

Я WO ! II !,-'fl.:: mT

■

irbff! 9fe(">T<li'i imn

fldisłfif

w Lublinie

164598

1000182596

1

DRUKARNIA SPOŁECZNA

WARSZAWA

PL. GI1ZVBOW8KI 3/5 TEL. 205-80