[Program:] Scena bydgoska. Sezon 1936/37, 1937-02

Nr. 4

Składaj

cCwoje Oszczędności

k . k. o.

powi atu b y d g o s k i e g o (Bydgoszcz

G d ań ska 10

STelef. n - 3 2

P U P I L A R N A P E W N O Ś Ć

S e z o n 1936/37

ODłaóysław Stoma

dyrektor te a tr u OTZiejskicgo

OJDykwintne

obuwie

C ukiernia i Kawiarnia

■ „ R O O r ^MM

— ■■■

■ —

p o l e c a :

swoją wyśmienitą kawę i ciastka własnego wyrobu oraz śniadania wiedeńskie — dostarcza pieczywo w dom.

JSistoria teatralnego afisza.

Przeciętny bywalec teatralny nie może wyobrazić sobie przed­

stawienia bez afisza, czyli programu. Po wyjściu z teatru, rzuca się go obojętnie, jako rzecz niepotrzebną, nie zastanawiając się zupełnie, że przecież ten kawałek zadrukowanego papieru, ma za sobą długą i urozmaiconą przeszłość, że był obiektem dość licznych ewolucji zanim stał się tym, czym jest.

W roku bieżącym mija 507 lat od daty narodzin afisza, może nawet i więcej, lecz najwcześniejszy afisz, jaki się zachował, nosi datę r. 1429 i rok ten z konieczności musimy uważać za-pierwszy w historii programu teatralnego.

w stosunku więc do rozmaitych drobiazgów codziennego użytku, afisz jest jednym z najstarszych.

Znacznie starszym od znaczków pocztowych, używania tyto­

niu, zapałek, zegarków kieszonkowych i t. d. Po raz pierwszy zjawił się w Londynie, gdzie też jest do dnia dzisiejszego przecho­

wany, w muzeum teatralnym. Afisz z r. 1429 jest pięknym perga­

minem, ręcznie wykaligrafowanym, a ozdobionym artystycznymi winietami i inicjałami.

Początkowo afisze były swego rodzaju unikatami i tym tłu­

maczyć należy fakt, że pozostało ich stosunkowo tak bardzo nie­

wiele! Sporządzano je bowiem tylko w jednym egzemplarzu, zwy­

kle na pergaminie i afisz taki, wraz z teatrem wędrował z miasta do miasta, Skoro trupa przyjeżdżała do jakiegoś miasta, afisz wywieszano w najruchliwszym punkcie, aby każdemu mógł wpaść w oko, a. po skończonych występach zdejmowano go i wieziono dalej.

Naturalnie tekst tych afiszów, w niczym nie przypominał tekstu dzisiejszych. Afisz był raczej formą zaproszenia na przed­

stawienie, a nie zawiadomieniem, o nim, jak obecnie. O ile był to teatr prywatny jakiegoś możnego lub panującego, wt jego imieniu zapraszano na przedstawienie, jeśli był teatrem wędrownym, za­

praszał dyrektor trupy. Nikomu też wówczas nie przyszło na

myśl, aby wymienić nazwiska występujących w sztuce. Zwyczaj ten wprowadzono dopiero w r. 1770, a więc w trzysta kilkadziesiąt lat później.

Również i pod względem stylistycznym były ogromne różnice- Afisz ówczesny utrzymany był w tonie przesadnym, patetycznym, niejednokrotnie uniżonym. Jednym słowem, przypominał nieco obecne afisze cyrkowe lub kinowe, w bardzo podrzędnych, prowin­

cjonalnych miasteczkach.

Z chwilą, gdy afisze zaczęto drukować na papierze, sporzą­

dzano je w większych ilościach, tym bardziej, że miały one przez pewien okres podwójne znaczenie. Służyły nie tylko jako zawia­

domienie o widowisku, ale były zarazem biletem wstępu na salę.

Kto bowiem nabywał afisz, naturalnie za odpowiednią cenę, naby­

wał prawo wejścia.

Stosunkowo dość wcześnie, z afiszem teatralnym związała się reklama handlowa. Widząc rozpowszechnianie się afiszy, kupcy zaczęli wykorzystywać je dla celów ogłoszeniowych. W muzeum teatralnym w Londynie, w niezłym stanie, znajduje się kilka afi­

szów z X V III w., zrobionych z ciasta i czekolady. Koncesję na tego rodzaje „słodkie programy teatralne“ uzyskał pewien przed­

siębiorczy Amerykanin. Wyrabiał je z cienkiego słodkiego ciasta, na którym z czekolady pięknie wykonane literki, objaśniały tytuł sztuki i nazwiska grających. Był to pomysł bardzo dowcipny, afisz taki z powodzeniem mógł zastępować obecne bombonierki.

Piękna pani, siedząca w loży, rozczulając się sztuką, na pociesze­

nie chrupała afisz, lub delektowała się jego literkami.

Afisz teatralny w Polsce ma też ciekawą i urozmaiconą hi­

storię.

Po raz pierwszy ukazał się przed 172 laty, a więc w r. 1765.

Było to 19 listopada, kiedy oficjalnie otwarto dla publiczności teatr królewski, jako teatr płatny i gdy na mieście rozlepiono afisze, będące prototypem dzisiejszych. Tekst tego afisza, zapo­

wiadającego komedię Bielawskiego, był następujący:

Pierwszorzędna KAWIARNIA - RESTAURACJA - COCTAIL BAR

P©ID> ©PŁEIMJ

C o d z i e n n i e d a n c i n g o d g o d z i n y 9 w i e c z o r e m , R e w i a a r t y s t y c z n a . — ....- ... ... -

P A L A I S D E D A N S E u l i c a M a r c i n k o w s k i e g o 4.

W y s t ę p y p i e r w s z o r z ę d n y c h sił a r t y s t y c z n y c h .

Aktorowie J. M. M-ći Komedyów Polskich bądą Reprezentowali 19 listopada

N A T R Ę T Ó W - Komedia w trzech aktach

z dwiema balletami.

Początek będzie o 6 godzinie i będzie się płacie.

1 Billet do Cyrkułu tynf 9

1 Billet do pierwszego piętra 9

1 Bidet do loży w Parterze w Cirkulu N-ry 11 9

1 Billet do drugiego piętra 4

1 Billet do loży w Parterze 6

1 Billet do Parteru Szostaków 7

1 Billet do trzeciego piętra Szostaków 5 Billety od południa będą przedawane w operalnyi.

Od przedstawienia „Natrętów4’ w Teatrze Królewskim, afisz coraz częściej ukazuje się na murach Warszawy. Staje się już nieodzowny, bez niego nie można sobie wyobrazić przedstawienia.

W kilka lat po upadku powstania styczniowego, gdy nie­

szczęśliwe Królestwo gnębi fala coraz większych represji ze strony rządu rosyjskiego, przychodzi i kolej na afisze teatralne.

Z rozporządzenia władz muszą one być drukowane w dwóch językach: polskim i rosyjskim. Pierwszy tego rodzaju afisz uka­

zał się dnia 22 marca 1867 r., ostatni zaś 4 sierpnia 1915 roku.

Z okresu okupacji rosyjskiej i gwałtownego prześladowania pol­

skości, której jednym z najgorliwszych rzeczników był zawsze teatr, należy przypomnieć dwa afisze z r. 1872 i 1873.

Dnia 1 marca 1872 r. w teatrze Wielkim, na benefis Heleny Modrzejewskiej, wystawiono po raz pierwszy tragedię Słowac­

kiego „Maria Stuart44. Jednakże ówczesna cenzura nie pozwoliła na uwidocznienie nazwiska autora. Na afiszu widniały jedynie litery J. S.

To samo mniej więcej powtórzyło się w rok po tym, tylko jeszcze z większymi zmianami.

26 kwietnia 1873 r. również w teatrze Wielkim obchodził be­

nefis Jan Królikowski, wybierając „Mazepę44 Słowackiego na dzień swego aktorskiego święta. Na afiszu, jako autor, figurował p. J. S- przy tym cenzura osobę króla zmieniła na księcia. Słowo „król44 w pojęciu bowiem moskiewskich czynowmikówr mogło budzić nie- błagonadiożne myśli.

Jest jeszcze jeden bardzo ciekawy afisz z teatru Narodowego z datą 29 listopada 1830 r. z tego przedstawienia, które zostało zerwane przez wybuch powstania. Dnia tego, a raczej wieczoru, grano „Bankructwo partacza44, krotochwilę ze śpiewkami, komedię z francuskiego „K ról migdałowy44 oraz operę Scribe4a i Malesvil- le4a „Drugi rok, czyli i któż winny44. Na afiszu tym widnieje bar­

dzo charakterystyczna notatka ówczesnego aktora i bibliotekarza Józefa Śwuergockiego, dotycząca „Króla migdałowego44.

„Miał być grany, ale dla słabości nagłej Niwińskiego, miano grać „Go głown to rozum", ale nie grano, bo o 8 wieczór rozpoczę­

ła się rewolucja'1.

Takie są mniej więcej ważniejsze daty z dziejów afisza pol­

skiego, dziś uważanego za pospolity druk, nie mający żadnego znaczenia.

Lecz obok swego codziennego, informacyjnego znaczenia, afisz odgrywa ogromnie ważną rolę przy wszelkiego rodzaju stu­

diach i badaniach historii teatru. Polska literatura teatrologicz- na jest na ogół dość szczupła, afisz oddaje więc nieocenione usługi, będąc niejednokrotnie wyłącznym i autentycznym źródłem infor­

macji, udzielającym rzeczowych danych z historii teatru, piśmien­

nictwa i aktorstwa polskiego.

Jan Sokolicz Wroczyński, („Scena Polska ').

cffalina OTZichalska

Cwient Hennaftkampoon

farbuje włos przez zwykłe mycie,

1 2 k o l o r ó w

W s z ę d z i e d o n a b y c i a , n a p e w n o w d r o g e r i i W A t i n n A l * ' ! 8 o ś o c *

M^/IA>CfIIII|fUl gąszcz, ul. Droorcoroa 1%

F U T R A

W I E L K I W V B O R ! tfe lik s ^ cu a ócsk i

PIERWSZORZĘDNE SPECJALNE PRZEDSIĘBIORSTWO FUTRZANE

TELEFON 13-41 BYDGOSZCZ DW ORCOW A 35

I f a ż d i i s m a k o s z d o b r z e w ic,

że największy wybór zawsze świeżych delikatesów znajdzie w najstarszej i naj poważ ni ej s z ej firmie

S I . Z i m o c h

B y d g o s z c z — N ie d ź w ie d z ia 7 — Telefon 16-48 Obsługa fachowa — wykonuje natychmiast zlecenia telefoniczne.

Ola dobrą kawę i wyśmienite ciastka lub najlepszej jakości potrawy i napoje

tylko óo

Najmodniejszej P ie rw s z o rz ę d n e j K A W I A R N I wzgl R E S T A U R A C J I

Gdańska 30 T e l . 2 8 - 3 2 Krasińskiego 1

S Z M E L T E R A

B I L A N S A R T Y S T Y C Z N Y

od dnia 28. V III. 1936 do 17. II. 1937 r.

D R A M A T .

b' ' A u t o r T y ‘ u t s z t u k i p^ ,t e r y U w a g i

1. Ruszkowski • • • Mąż z grzeczności • • 29. 8. 36 grany i dla młodz.

2. Al. Hr. Fredro - • Wielki człowiek do małych

interesów • • • - • 5. 9. 36 grany i dla młodz,

3. Fodor - • Matura • • • 12. 9. 36

4. Konczyński • Zburzenie Jerozolimy • 26. 9. 36 5. Grzymała-Siedlecki Czwarty do brydża ■ • 24. 10. 36 6. Buss-Fekete • Trafika Pani Generałowej 7. 10. 36

7. Słowacki . . . . Fantazy • • 28. 11 36 grany i dla młodz 8. Bałucki • • Dom o t w a r t y ... 19. 12. 36 grany i dla młodz.

9. Foland . . . B e s s i e ... 9. 1. 37 10. Kiedrzyński • • Serce na wolności • 30. 1. 37

P R Z E D S T A W I E N I A D L A M Ł O D Z I E Ż Y .

b !' A u t o r T y t u ł s z t u k i premiery U w a g i

1. Konczyński • • • Królewna Lilijka • • • 4. 12. 36 2. Popławski • H ajduczek...17. 2. 37

D Z I A Ł M U Z Y C Z N Y .

bf' A u t o r T y t u 1 o p e r e t k i premiery U w a g i

1. Lehar • • • • Carewicz ... 10. 10. 36 2. Kalman . . . . Diabelski jeździec 31. 10. 36 3. Gilbert • . . . Katia tancerka • • 21. 11. 36 4. N e d b a l .... Polska k r e w ... 12. 12. 36 5. — — — Na bydgoskiej fali (rewia) 31. 12. 36 6. Brodszky • • Zakochana Królowa 16. 1. 37 7. Raymond . . . Jego wielka miłość • • 13. 2. 37

N a j m o d n i e j s z y S a l o n K a p e l u s z y D a m s k i c h

...“O... ... inni... .

„ ^{Au C} łtic‘j)aeióitn“

w ł a ś c . : H e l e n a K r o l l ó w n a

Bydgoszcz, ulica Dworcowa nr. 18,

p o l e c a s w ó j m a g a z y n b o g a t o z a o p a t r z o n y w n a j n o w s z e m o d e l e

{przyjm uję asy gnaty Spółdzielni ,,7ćreóyt“)

N O W E Z A C I S Z E

RENOMOW ANA JADŁODAJNIA

przy ul. Śniadeckich 3 (róg Gdańskiej), Tel. 23-49

Na świeżych i zdrcwych produktach oparta kuchnia, zapewnia Szat ovnej Klienteli zdrowie i prawdziwe zadowolenie Naprawdę smuczne i tanie pouawy jarskie i mięsne.

O b ia d y z 3 eh p e łn y ch lu b 4-ch p ó łp o r c jo w y c h dań 1 z tf z 2-ch dań 9 0 g r , w ab on a m en cie 9 0 i 8 0 g r.

M a łe o b ia d y z 3-ch dań 6 0 g r. K olacje 6 0 , 80 i 1 0 0 g r.

D u że u rozm a icen ie ja d łosp isu . K aw a, Herbata. Eez d op ła ty za usługę.

Bilard autom atyczny.— G ry tow arzyskie. — W y b ó r pism.

Ostatnie modele radioodbiorników „ T E L E F U N K E N "

na dogodnych warunkach spłaty p o l e c a

Z / I M Ł / I D E L E K T R O - T E C H H I I C 2 Ł N Y

W. TYBOGIS&D

w ł a ś c i c i e l e : W a c ł a w T y b o r s k i i J ó z e f W e y n a

w y k o n u j e solidnie i tanio instalacje światła, siły i radia S p r z e d a ż : żyrandoli, grzejników, aparatów radiowych i wszelkich pizyborów elektro - technicznych po cenach konkuiencyjnych.

BYDGOSZCZ, u lica Ś n iad eck ich 25 - iel. 33-15.

Najbardziej

elegancki magazyn naszego miasta

taw Grzegonewski

M o s fo w a 9, łel. 1 3 - 7 2 poleca po najniższych cenach płaszcze, sukienki, bluzeczki

oraz znane ze swej dobroci obuwie

F. K R E S K I

BYDGOSZCZ, ulica Gdańska nr. 9

p o l e c a

Szkło, porcelanę, żyrandole Sprzęty domowe i kuchenne

Jtazimierz Jtorecki

R e s t a u r a c j a i

JCotel §elh o rn

p r z y D w o r c u

Tu stołuje się i mieszka WP. dobrze i tanio!

P r o s z ę s i Q p r z e k o n a ć !

Jrena ^Paszkowska

N a jb liż s z e p r e m ie r y :

1. Sztuka Lavary’ego w 7 obrazach p, t.

J R K E R W S Z Y L E G I O / % /

(WIARA I WIEDZA)

Rzecz dzieje się współcześnie w Kolegium O O . Jezuitów w wielkim mieście Stanów Zjednoczonych Ameryki.

2. O. Feliksa i W. Goetze’go operetka w 3 aktach p.t.

A D R I E M I M E

Rzecz dzieje się za panowania króla Sasów Augusta Mocnego.

Głośną bohaterką jest słynna aktorka komedii francuskiej Adriannę Lecouvreur. Rolę tytułową kreować będzie p. Mary Gabrielli.

Dbaj o piękność, a będziesz

zawsze m iała powodzenie.

O b o w i ą z e k k a ż d e j k u lt u r a ln e j P a n i

dbać: o ła d n y ajyyłcęd.

„ F a c h o w e Siły"

w Instytucie Piękności „Halina"

BYDGOSZCZ, Marsz. Focha 14

Telefon 38-53

udzielają bezpłatnych porad jak osiągnąć i zachować piękność.

MAG Nr. 1

u s u w a ł u p i e ż i z a p o b i e g a

w y p a d a n i u w ł o s ó w . Żądać wszędzie!

Polska Żegluga Rzeczna

„ ^wistoua

”

O d d z i a ł w Bydgoszczy

Ul. Grodzka 21. Tel. 30-30 i 11-96

Korzystajcie z przewozu towarów drogą wodną!

Jest to najtańszy i najdogodniejszy transport!

Regularne codzienne linie pospieszne i holownicze na całej długości Wisły i zatoce Gdańskiej,

= = = = = N a j w i ę k s z y w ł a s n y t a b o r ż e g l u g o w y , = = = = = (niefarba)

muraca\ IWYMWtDIOH PIERWOTNY K O L O R

O d d ziały i Agentury:

Tarnobrzeg, Sandomierz, Puławy, Warszawa, Wyszogród, Płock, Włocławek, Łódź, Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Tczew, Gdańsk, Gdynia.

BuKlemla Kawiarnia „Ziemiańska"

d a w n . K u c h a r s k i , D ł u g a 29, tel. 3211.

P o l e c a :

Dobrą kawę i wyborne ciastka. Przyjmuje zamówienia w zakresie c u k i e r n i c z y m po cenach pr zyst ępnych.

Jerzy Szyndler

P R Z E D S I Ę B I O R S T W O R O H Ó I TECHNICZNYCH

Inź. A. GADZIŃSKI i SKA

S p ó ł k a z o g r a n i c z o n ą o d p o w i e d z i a l n o ś c i ą

T e le fo n 3 3 9 3 BYDG O SZCZ D w o rc o w a 4 2

W y k o n u j e : I n s t a l a c j e

ogrzewań centralnych, wodociągów, kanalizacyj, gazu etc.

Posiada na skiadzip* materiały instalacyjne jak wanny, piece kąpielowe, fajanse sanitarne, armaturę - - - , — : mosiężną i niklowaną, rury i łączniki do rur i inne materiały instalacyjne.

Techniczne wypracowania projektów i kosztorysów. — Zaprzysiężony rzeczoznawca sądowy.

Zał. 1843 r. Zał. 1843 r.

C. Siebert

ul. Gdańska 1-3 _ Telefon nr. 12-26

najstarszy magazyn na miejscu

p o l e c a :

B ie liz n ę d a m s k ą i m ęską, trykotaże, artykuły dziecięce i t o w a r y g a l a n t e r y j n e .

Cszezędza ten

k to k u p u je w p r o s t z fa b r y k i

K K A W A T O W S Z E L E K

i C Z A P E K

S t a l e n o w o ś c i w w i e l k i m w y b o r z e

9 9 O \ M T * * F . O S I E Ń S K I F a b r y k a k r a w a t ó w , s z e l e k i c z a p e k

B yd^ osicz, l*lar§z, Focha 16

H u r t D e t a l

A . M A R C I N I A K s». > o . «.

H U R T Bydgoszcz, Długa 6, tel. 13-43 i 28-99 D E T A L Poleca: Ż y r a n d o l e elektr. i nowoczesne

oprawy oświetl, własnego wyrobu!

O d b io rn ik i rad io w e „Elektrit” , „Philips", „Kosmos", „Telefunken" i inne,

A r t y k u ł y e l e k t r y c z n e i r a d i o w e

Szkło oświetleniowe elektr. i gazowe. Materiały techniczne.

Gzekolaóki i wyroby cukiernicze

najsmaczniejsze u

<§rey’a

"firma oó 65 lat przodująca w (Bydgoszczy.

Jrena Szabe/okówna absolwentka Q). J. <5 9~.

M a r i a H i r s z- La n g e r o w a

TEL. 10-96 B Y D G O S Z C Z GDAŃSKA 33 W v f f l i i 7 i i i f i i a g a l a n t e r i a m ę s f o a

P o l e c a m y r ó w n i e ż b o g a t o z a o p a t r z o n e d z i a ł y :

Pończochy damskie,rękawiczki,ostatnie modele torebek

r*»•

m■

«©m

•#

HM03 csf

mB ow o&

Ns V*O -oen

5203

OĆ

€ 3«fc 'N5*

%o Oa IM«u 3

Ę la*

oo.

B j go

"%»»y OJ CL3 JXZ 03 BO

"57 -a*o

>*

H M03 tnmmmm

€

XJ oa

o*N*

#*»

5o

XI_"ł

N<D N

mm O 90s

ss

f

<OB

a co oIM WA

»«N O c o A 0

€fii

W

1

JD (0■o 0 3 W 01■

01 N I■

Jedwabie —

W ełna

G A L A N T E R I A - O S U W I E

E M M E T L A V E R Y

W E R W S Z Y L E G I O M

(W i Ą « / ł i M)1

Sztuka w 3-ech aktach OO obrazach). Przekład Teofila Trzcińskiego.

O S O B Y :

O. Paweł Duąuesne, rek tor... .... - Kazimierz Korecki 0 . Marek Ahern • • • • ...Jerzy Szyndler O. Karol Keene, w icerektor... Piotr Połoński 0 . Sergiusz Strelsky ... Stefan Lochman O. Robert Stuart, magister nowicjatu • • Zdzisław Nowakowski Monsignore Michał Carey, proboszcz • • Roman Jaglarz O. Edward Q u a rte rm a n ...Lucjan Dytrych Dr Piotr Moreli, lekarz kolegium Jezuitów - Mieczysław Serwiński O. John Fulton • ... .... Zbigniew Koczanowicz Jimmy M a g e e ... Halina Michalska O. Tomasz Rawieigh ... Witold Rychter

Rzecz dzieje się współcześnie, w przeciągu dwóch tygodni w Kollegium Jezuitów pod wezwaniem św. Grzegorza, w wielkim mieście na północy Stanów Zjednoczonych Ameryki.

P r z e r w y p o o b r a z i e trzecim i p o ósmym.

Reżyser: Kazimierz Korecki j Dekoracje: Jan Hawrylkiewicz

N A J W I Ę K S Z Ą Z B I O R N I C Ą OS Z C Z Ę BN O Ś C I J E ST

KOMUNALNA GO

© SZCZĘOHOSCI

iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiEiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

uj B y d g o s z c z i f , u l i c a J a g i e l l o ń s k a n r . 4.

T e le fo n 20-06 ⁱ 2 0 -0 7

ORIGINAL REKORD

WAJLERSZY ROWER

OTlieczuslaw

PIER W SZO R ZĘD NY ZAKŁAD KRAWIECKI

I g n a c y K o w a l c z y k

Umundurowanie i mody męskie

W i e l k i w y b ó r m a t e r i a ł ó w s ta le n a s k ł a d z i e .

B i f i l g o ^ z c z , Ś f i i a i l e c l k i c l i 1 3 , # e # . I « 4 4

H O T E L i R E S T A U R A C J A

Gastronomia

ro ła ś c . J f . J f a t o r s f c i

Tel. 3340 Tel. 3841

&2oman Jaglarz

Najnowsze modele radioodbiorników na rok 1936-37

o ra z o s ta tn ie now ości ż y r a n d o l i i l a m p n o c n y c h

po cenach konkurencyjnych poleca:

P .n iC H A IS K I

Z A K Ł A D E L E K T R O — R A D I O T E C H N I C Z N Y T e le fo n 3 2 -0 7 B Y D G O S Z C Z G d a ń s k a 3 9 W ykonuje również wszelkiego rodzaju instalacje jak: siły, światła radia itd., oraz naprawy w zakres wchodzące.

Zdzisław OZowakowski

U.

S T ilM Z IL

BYDG O SZCZ ® d a ń s k a 5_ .

" --- — D w o r c o w a 75

Gukiernia i ^Kawiarnia

poleca znane z swej jakości wyroby cukiernicze

A D A M M M K D Ł A J S H i

Zakład Krawiecki

W y k w i n t n e j G a r d e r o b y d a m s k i e j i m ę s k i e j J m jfo o r a z p o s z y c i a f u t e r

O b f i t y w y b ó r m a t e r i a ł ó w k r a j o w y c h

^ i z a g r a n i c z n y c h s t a l e n a s k ł a d z i e

BYDGOSZCZ, Pomorska 7

Tej. 14 4 4 (w pobliżu Gdańskiej i Dworcowej) Tel. 1 4 4 4

„Je&a ufkiŁi

(Na marginesie)

W poszukiwaniu nowych pomysłów i nawet formy dla teatrów muzycznych, jedną z ostatnich rewelacyjnych utworów operetkowych jest najnowsza operetka Freda Raymonda „Bali der Nationen", grana od dwóch lat z olbrzymim powodzeniem na wszystkich scenach euro­

pejskich. Nowość ta, łącząca w sobie wszystko to, czego wymaga się dzisiaj od widowisk muzycznych, posiada ten właściwy, pełnowarto­

ściowy charakter widowiska, które dostarczyć może maksimum wra­

żeń, a więc: żywą akcję przenoszoną za pomocą 8-miu obrazów scenicz­

nych, z Ameryki do Europy, z Europy do Indii, fascynującą intrygę, trzymającą widza w napięciu, a przede wszystkim oryginalną, pełną inwencji utalentowanego kompozytora - instrumentalisty muzykę.

Egzotyczne tło poszczególnych obrazów, urozmaicone tańcami, nadaje całości to właśnie co tak porywa i zachwyca! Nowość ta, wystawiona w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy p. t. „Jego wielka miłość" jest pra­

premierą na scenie polskiej i niewątpliwie zainteresuje publiczność, zyskując uznanie prawdziwych melomanów lżejszej muzyki. „Jego wielka miłość11 jest bezwątpienia jedną z tych operetek, którą się słucha z wielkim zainteresowaniem, takie jest ogólne zdanie prasy zagranicznej.

{Piotr <Połoński

Swój do swego

po los do Rzannego

Bydgoszcz, Gdańska 25—Tel. 33-32

Kolektura — Specjalny skład wyrobów tytoniowych.

BŁAWATY-JEDWABIE FIRANY

Czesław

PIAĆ TEATRA

Tel. 37-08 i 31-34

Cukiernia ^-

HILfiSClClEL:y TRAłiGlSZEK MMECKI G d a ń s k a 2 2 , t e le f o n 2 3 - 7 0

Pierwszorzędny lokal towarzyski.

Poleca ciastka i kawę dla najwybredniejszych smakoszy.

H r o n i h u T e u t r u i n a .

Uczczenie zasług Nuny Młoclziejowskiej-Szczurkiewiczoirej w Wilnie.

Starsze społeczeństwo wileńskie uczciło pobyt twórczyni od­

rodzonego teatru polskiego w Wilnie, p. Nuny Młodziejowskiej- Szczurkiewiczowej, bankietem, na którym jednocześnie podniesio­

no wielkie zasługi artystki dla teatru polskiego na całych dzi­

siejszych kresach północno-wschodnich. Uczczenia zasług doko­

nano także w czasie ostatniej tzw. „Środy literackiej44, urządzanej stale przez sfery literackie i artystyczne Wilna. P. Nuna Mło­

dzie jo wska-Szczurkiewiczowa i tutaj była powodem wielkiej owa­

cji. Referat o zasługach artystki, uwzględniający historycznie całą jej działalność, jako dyrektorki i aktorki, wygłosił prezes syn­

dykatu dziennikarzy wileńskich, krytyk miejscowy dr Charkie- wicz-

Teatr w pociągu.

W Ameryce na linii Nowy Jork— Floryda dołączany jest do pociągów luksusowych wagon-teatr, w którym odbywają się nor­

malne przedstawienia teatralne. Nowość tę mają zamiar wpro­

wadzić u siebie i inne amerykańskie towarzystwa kolejowe.

„Dziady“ w Bułgarii.

Dyrektor Teatru Narodowego w Sofii Borys Jocow przyjeżdża w styczniu do Warszawy, celem nawiązania kontaktu z polskim światem teatralnym. W lutym mają być wystawione w sofijskim teatrze „Dziady“ Mickiewicza w inscenizacji i reżyserii Leona Schillera. Równocześnie ma się odbyć w Sofii wystawa projektów dekoracyjnych polskich malarzy-dekoratorów.

„Halka“ w Berlinie.

Dnia 10 listopada ub. r. odbyła się w Berlinie w „Staatsoper44 przy „Unter den Linden4 premiera „H alki44 Moniuszki. Dyrygował Leo Blech, reżyserował dyr. Strohm; Halkę śpiewała Tiana Lem- nitz, Jontka Marcel Wittrisch.

,,Nieboska komedia44w Budapeszcie.

Dnia 11 listopada ub- r. Teatr Narodowy w Budapeszcie wy­

stawił po raz pierwszy na Węgrzech „Nieboską komedię41 Z. K ra­

sińskiego. Hrabiego Henryka grał Fr. Taray, Pankracego Fr.

Kiss. Sztukę inscenizował i wyreżyserował dyr. A. Nemeth, który niedawno gościł w Warszawie.

Zgon Pirandella.

Słynny dramaturg włoski, były dyrektor teatrów wT Rzymie, Turynie, Mediolanie — Luigi Pirandello — zmarł na zapalenie płuc dnia 10 grudnia 1936 r. Urodził się 28 czerwca 1876 r.

w Girgenti na Sycylii. Rozgłos zdobył powieścią „Cień Macieja Paskala44, która jest jednym z najpiękniejszych włoskich utworów literatury beletrystycznej. Z utworów dramatycznych najgłośniej­

sze: „Światło Sycylii, „Sześć postaci scenicznych w poszukiwa­

niu autora*V „Rozkosze uczciwości4* i „Henryk IV 44. Charaktery­

styczny sposób pisania, jaki był właściwy temu dramaturgowi, na­

zwano pirandelizmem. W r. 1929 zostaje członkiem królewskiej akademii włoskiej. Pirandello pozostawił w swym dorobku lite­

rackim około 400 nowel i 45 utworów dramatycznych. W r. 1934 otrzymał nagrodę literacką No^a. Napisał kilka trylogii dra­

matycznych, z których nie wszystkie były dotąd wystawione i to miało być poniekąd jedną z przyczyn depresji psychicznej, jaka go nie opuszczała przez cały ciąg choroby.

Pierwszy telewizyjny teatr w Londynie.

Brzmi to nieprawdopodobnie .jak bajka, a przecież jest fak­

tem, że na londyńskiej wystawie radiowej zainstalowano w tzw.

olimpijskiej hali pierwszy na świecie teatr telewizyjny i oddano go do publicznego użytku. Wynalazca jest Szkotem i nazywa się inż. John Logie Baird, liczy w tej chwili 48 lat i pracuje dalej nad udoskonaleniem wynalazku twierdząc, że zdoła jeszcze uzy­

skać odbicia obrazów plastyczne i kolorowre. Stację nadawczą tego teatru zainstalowano w tzw- pałacu aleksandryjskim, budowa jej i urządzenie kosztują ponad sto tysięcy funtów. Stacyj odbior­

czych jest w chwili obecnej już siedem i koszt budowTy każdej z nich wynosi ponad 100 funtów. Obrazy uzyskiwane w teatrze telewizyj­

nym mają w tej chwili rozmiary 18X25 cm, są zdumiewająco wy­

raźne i nie drgające, jak to było np. przy pierwszych filmach. Do tej pory nadawTano tylko filmy, koncerty i wykłady, nadawanie całych specjalnych spektakli jest sprawą najbliższej przyszłości, zależną tylko od względów; organizacyjnych, a nie techniezno- telewizyjnych. Pierwszymi aktorami, których oglądano w tea­

trze telewizyjnym, byli: Elżbieta Bergner, Charles Laughton, Jessie Mathews i Jack Buchanan. Wynalazek zapowuada nową epokę nie tylko w radio i kino, ale i w teatrze.

p ijcie w in a i m ió d y

U. ttlai&utsiiem

z K R U S Z W I C Y SKŁAD TOW AROW Y w BYDGOSZCZY, FARNA nr. 1

' . ■ " • ~S. r ' *

IACUTY

w Specjaln tJ\£ut

w Be De Te

ul. Qdańska 15. II. piętro. — Telefon 20-78.

F a r b u j e

C z y ś c i

Pierwszorzędne fachowe wykonanie M # *

Terminowa dostawa

Filie: Bydgoszcz, ul. Dworcowa 2,ul.Gdańska 54

p ijcie m n a i m io tłą

H.

fl

z K R U S Z W I C Y SKŁAD TOW AROW Y w BYDGOSZCZY, FARNA nr. 1

£ucjan Wytrych

I Dr. P R O E B S T E L i S k a ^f

| --- |

£ F a r b u j e i

| C z y ś c i |

w Pierwszorzędne fachowe wykonanie f Ę - ^ * U R * ~ W ^

w Terminowa dostawa g"

o Filie: Bydgoszcz, ul. Dworcowa 2, ul. Gdańska 54 s

Jan ćffawryłkiewicz

Z A K Ł A D Y P R Z E M Y S Ł O W E R O M A N A Ż U R O W S K I E G O

„ ^leszczków **

B Y D G O S Z C Z , ul. Gdańska 20a, tel. 29-19.

Zapraszamy uprzejmie J.W . P. do łask. obejrzenia nowość sezonu, które są wyrazem wytworności i dobrego smaku.

Samodziały Leszczkowskie są wyrabiane w 100% z najlepszej wełny Polskiej. — Wykonane w oryginalnych barwach i wytwornych deseniach — pod kierunkiem artystów. —

D o s k o n a ł e na p ł a s z c z e , u b r a n i a , k o s t i u m y z a r ó w n o d l a P a ń , j a k i P a n ó w . --- ---- ---

T i o s e n k i z operetki

„ Jeg o W ielka

D u e t ł f i z z i - H o r r y w ykona: Barbara Halmirska i Stanisław Iwański.

Harry: Życie dobre strony ma Gdy jesteś sam.

Mizzi: Dzisiaj tamta, jutro ta...

Masz wybór dam.

Harry: Aż przyszła jakaś gęś, głupia jak kołek Mizzi: Napozór głupia gęś, a da ci szkołę.

Harry: Żyłeś sobie jak ten pan, Jak pan — jak król.

Mizzi: Nagle koniec. Żadnych zmian.

I buzię stuł.

Harry: Zapadła klamka już Mizzi: Bezemnie ani rusz.

Oboje: To właśnie jest harmonia dusz.

Refren s

Harry: Kiedy człowiek się ożeni Ha, trudno: ha! Skończone.

Mizzi: Co znaczy: „Ha, skończone11?

Harry: „Ha“ znaczy „ha“... Ma żonę.

Całe życie się odmieni

Już od dziś dnia — skończone...

Mizzi: Żona ci da: „skończone11...

Harry: Ach! Nie bądź taka zła Mizzi: A poskarż się, że jest ci źle.

Harry: Ja się nie skarżę, nie... Ja cieszę się.., Oboje: Kiedy człowiek się ożeni,

Hahahaha — hahaha!

Całe życie się odmieni, Hahahaha — hahaha!

Hahaha — hahaha!

Ha!

Pieśń Wery.

W ykona: M ary Gabrielli.

Raz tu... raz tam... raz tu... raz tam...

To mój los... smutny los...

Choć cały świat napozór znam, Lecz nigdzie nie brak trosk.

Coś w świat mnie pędzi... Dalej... Nie wiem gdzie...

W pogoni za czem? Po co? Wszędzie jest mi źle...

Dlaczego? Dlaczego?

Los obcy tak gna?

(nieoczekiwanie) Uwaga... Dzwonek... Kurtyna Zaczyna się gra...

Refren:

Wielki świat ma wiele scen Lecz jest wszędzie taki sam.

Życie mija tak jak sen Choć dziś tu, a jutro tam.

Czym jest świat? Czym jestem ja?

Kto mi tę odpowiedź da?

Los po całym świecie gna Tyle lat... Co dnia, co dnia...

Chociaż zawsze suche mam oczy, Robak smutku serce mi toczy.

Więc gram swą komedię i komedię gra świat, A szczęście tymczasem nagle skrycie ktoś skradł.

Wielki świat ma wiele scen...

Wszystkie znam i wszędzie źle...

Ale gdy się skończy sen, Nie wiem, gdzie przebudzę się.

Pieśń Sinyhta.

W ykona: W itold Rychter.

Tak, oto słońce... To słońca jest wschód...

Sen stał się jawą i sprawdził się cud.

Dziś wszystkie życia troski Twój uśmiech skreślił boski Jeśli to sen — całe życie chcę śnić...

Życie jest piękne — Tak dobrze jest żyć...

Dziś każdą krzywdę i ból wybaczę...

Dziś jeśli płaczę — to nic... Ja ze szczęścia tak płaczę.

Dziś dobrze wiem, żeś ty mój los.

Tak mi było ponuro i źle Ale wszystko dziś zmieniło się Dziś już dobrze wiem, że warto żyć.

Duet taneczny Wera—Mizzi.

W ykona: M ary Gabrielli — Barbara Halmirska.

Mizzi: Jestem dziś w humorze Ciągle śmieję się, I tak mi się chce Potańczyć...

Wera: Nawet gdy sercem ból owładnie, Nie poddaję się,

Tylko wołam: chcę Potańczyć!...

Mizzi: Tak tańczyć mogę cały dzień bez tchu

Wera: A kiedy przyjdzie noc — nie pragnę wcale snu.

Refren :

Nocą, gdy świat tonie w mgle Zaczyna miłość nocne rządy swe I łączy serca z sobą parami po dwa...

Ja, tylko ja, Samotna...

Nocą, gdy świat tonie w mgle, Zaczyna miłość nocne rządy swe...

Ja na nic już nie czekam... Noc dobrze znam...

Serce w nocy mam Samotne...

A przecież tak niewiele brak:

Serca — co bije z moim w takt...

Ach! żeby ktoś me serce raczył przyjąć...

Nie chcę wiecznie być niczyją, Nocą, gdy świat tonie w mgle, Zaczyna miłość nocne rządy swe...

I łączy serca z sobą parami po dwa...

Dlaczego ja Samotna?

SNIADALNIA

F I R M Y

BACON EXP0RT GNIEZNO S. A.

w B Y D G O S Z C Z Y

przy ulicy Gdańskiej 10 (l-sze piętro)

s t o s u j e z a s a d ę :

— t a n i o ś ć

— ODykwint

— h i g i e n a

— C zystość

—

Otwarta codziennie od godz. 8 do 22-ej.

p i c r u ^ j . u j Nakład Ąiyzjeuki

D L A P A Ń i P A N Ó W

Trwała i wodna ondulacja

ROMAN FORMANOWSKI

Mostowa 12, tel. 38-56

W i e l k i w y b ó r k o s m e t y k ó w i p e r f u m e r i i

„&au óe £avan óe“

jest niedościgniona

óo nabycia tylko

w DROGERII POD „ŁABĘDZIEM"

Bydgoszcz, ulica Gdańska nr. 5. Telefon 3 8 -2 9 .

„ B / M t O K O C I M S K I "

G D A l i / S H A 8 1 , ^ e l . 1 8 4 1 . P o l e c a :

Znane ze swej dobroci kuchnie oraz dania „ a la fourchette"

specjalność ryby i sałatki włoskie. — Znakomite porcje barowe po 60 gr oraz kanapki firmowe po 10 groszy.

---— Trunki krajowe i zagraniczne —--- ---:=

N A J W I Ę K S Z Y D O M D E L I K A T E S Ó W

B E IM O IM J A

B Y D G O S Z C Z , PLAC TEA TR A LN Y, TE L. 1 4 6 2 Poleca największy wybór

delikatesów, win i wódek krajowych i zagranicznych.

ł— . — P r ó f t - d z i c z i / z n c i .

Bydgoska Fabryka Środków Spożywczych

Z. J. KOSIŃSKI Sp. z O. O.

Bydgoszcz, Gdańska 143, tel.21-26 Oddział Jagiellońska 2 p o l e c a budynie, galaretki, leguminy, proszek

do pieczenia, esencje, aromaty i t. d.

n a j w y ż s z e j J a k o ś c i .

UWAGA: Firma nagrodzona najwyższym odznacz, za swoje fabrykaty na Wystawie Cukierniczo Gastronomicznej w Gdyni.

N A J M O D N I E J S Z Y N A J W Y T W O R N I E J S Z Y

L o k a l R o z r y w k o w y

- „ ^{ta riota} “ - —

Bydgoszcz, ulica Pomorska

Codziennie oó goóz. 21 ,00 dancing połączony z programem artystycznym, przy udziale pierw szorzędm ch sił. QV niedzielą i swiąta od godz. 17,00

„ & iz > e o ’c I o c f l “

Bufet zaopatrzony w trunki krajowe i zagraniczne oraz dobrze pielęgnowane wina.

) ) L Ę J K Ę J L L Ę J S «

p o l e c a s w e

s m a c z n e i oiligii/cze

czekolady, cukry i kakao.

Filie i reprezentacje w wszystkich większych miastach Polski.

w s z y s c y w o b y w a t e l s k i e j k o l e k t u r z e

KAPTURKIEWICZA

S p . z o. o.

P L A C T E A T R A L N Y T E L E F O N 30-6 3.