[Program:] Scena bydgoska. Sezon 1936/37, 1937-02-13

Sezon 1936/37

Składaj

C U woje O szczędności

k . k. o.

powiatu bydgoskiego (Bydgoszcz

Gdańska 10

STelef. lk-32

P U P I L A R N A P E W N O Ś Ć

Nr. 4

ODłaóysław Słoma

d yrektor te a tr u OTZiejskiego

OJDykwintne

obuwie

C ukiernia i Kawiarnia

Bydgoszcz, ul. Gdańska 67 - tel. 3511

p o l e c a :

sw o ją w yśm ienitą kaw ę i ciastka w łasn ego wyrobu oraz śniadania w iedeńskie — dostarcza pieczyw o w dom.

historia teatralnego afisza.

Przeciętny bywalec teatralny nie może wyobrazić sobie przed­

stawienia bez afisza, czyli programu. Po wyjściu z teatru, rzuca się go obojętnie, jako rzecz niepotrzebną, nie zastanawiając się zupełnie, że przecież ten kawałek zadrukowanego papieru, ma za sobą długą i urozmaiconą przeszłość, że był obiektem dość licznych ewolucji zanim stał się tym, czym jest.

W roku bieżącym mija 507 lat od daty narodzin afisza, może nawet i więcej, lecz najwcześniejszy afisz, jaki się zachował, nosi datę r. 1429 i rok ten z konieczności musimy uważać za pierwszy w historii programu teatralnego.

w stosunku więc do rozmaitych drobiazgów codziennego użytku, afisz jest jednym z najstarszych.

Znacznie starszym od znaczków pocztowych, używania tyto­

niu, zapałek, zegarków kieszonkowych i t. d. Po raz pierwszy zjawił się w Londynie, gdzie też jest do dnia dzisiejszego przecho­

wany, w muzeum teatralnym. Afisz z r. 1429 jest pięknym perga­

minem, ręcznie wykaligrafowanym, a ozdobionym artystycznymi winietami i inicjałami.

Początkowa afisze były swego rodzaju unikatami i tym tłu­

maczyć należy fakt, że pozostało ich stosunkowo tak bardzo nie­

wiele. Sporządzano je bowiem tylko w jednym egzemplarzu, zwy­

kle na pergaminie i afisz taki, wraz z teatrem wędrował z miasta do miasta. Skoro trupa przyjeżdżała do jakiegoś miasta, afisz wywieszano w najruchliwszym punkcie, aby każdemu mógł wpaść w oko, a po skończonych występach zdejmowmno go i wieziono dalej.

Naturalnie tekst tych afiszów% w niczym nie przypominał tekstu dzisiejszych. Afisz był raczej formą zaproszenia na przed­

stawienie, a nie zawiadomieniem, o nim, jak obecnie. O ile był to teatr prywatny jakiegoś możnego lub panującego, w jego imieniu zapraszano na przedstawienie, jeśli był teatrem wTędrowmym, za­

praszał dyrektor trupy. Nikomu też wmw^czas nie przyszło na

myśl, aby wymienić nazwiska występujących w sztuce. Zwyczaj ten wprowadzono dopiero w r. 1770, a więc w trzysta kilkadziesiąt lat później.

Również i pt)d względem stylistycznym były ogromne różnice- Afisz ówczesny utrzymany był w tonie przesadnym, patetycznym, niejednokrotnie uniżonym. Jednym słowrem, przypominał nieco obecne afisze cyrkowe lub kinowe, w bardzo podrzędnych, prowin­

cjonalnych miasteczkach.

Z chwilą, gdy afisze zaczęto drukować na papierze, sporzą­

dzano je w większych ilościach, tym bardziej, że miały one przez pewien okres podwójne znaczenie. Służyły nie tylko jako zawia­

domienie o widowisku, ale były zarazem biletem wstępu na salę.

Kto bowiem nabywał afisz, naturalnie za odpowiednią cenę, naby­

wał prawo wejścia.

Stosunkowo dość wcześnie, z afiszem teatralnym związała się reklama handlowa. Widząc rozpowszechnianie się afiszy, kupcy zaczęli wykorzystywać je dla celów ogłoszeniowych. W muzeum teatralnym w Londynie, w niezłym stanie, znajduje się kilka afi­

szów z X V III w., zrobionych z ciasta i czekolady. Koncesję na tego rodzaje „słodkie programy teatralne“ uzyskał pewien przed­

siębiorczy Amerykanin. Wyrabiał je z cienkiego słodkiego ciasta, na którym z czekolady pięknie wykonane literki, objaśniały tytuł sztuki i nazwiska grających. Był to pomysł bardzo dowcipny, afisz taki z powodzeniem mógł zastępować obecne bombonierki.

Piękna pani, siedząca w loży, rozczulając się sztuką, na pociesze­

nie chrupała afisz, lub delektowała się jego literkami.

Afisz teatralny w Polsce ma też ciekawą i urozmaiconą hi­

storię.

Po raz pierwszy ukazał się przed 172 laty, a więc w r. 1765.

Było to 19 listopada, kiedy oficjalnie otwarto dla publiczności teatr królewski, jako teatr płatny i gdy na mieście rozlepiono afisze, będące prototypem dzisiejszych. Tekst tęgo afisza, zapo­

wiadającego komedię Bielawskiego, był następujący :

P ierw szo rzęd na

KAWIARNIA - RESTAURACJA - COCTAIL BAR

P > © D © I ^ Ł ilM I H I

C o d z i e n n i e d a n c i n g o d g o d z i n y 9 w i e c z o r e m , R e w i a a r t y s t y c z n a . --- —

PALAIS DE DANSE

W y s t ę p y p i e r w s z o r z ę d n y c h sił a r t y s t y c z n y c h .

Aktorowie J. M. M-ći Komedyów Polskich bądą Reprezentowali 19 listopada

N A T R Ę T Ó W ' Komedia w trzech aktach

z dwiema balletami.

Początek będzie o 6 godzinie i będzie się płacić.

1 Billet do Cyrkułu tynf 9

1 Billet do pierwszego piętra 9

1 Bidet do loży w Parterze w Cirkulu N-ry 11 9

1 Billet do drugiego piętra 4

1 Billet do loży wr Parterze 6

1 Billet do Parteru Szostaków 7

1 Billet do trzeciego piętra Szostaków 5 Billety od południa będą przedawane w operalnyi.

Od przedstawienia „Natrętów4' w Teatrze Królewskim, afisz coraz częściej ukazuje się na murach Warszawy. Staje się już nieodzowny, bez niego nie można sobie wyobrazić przedstawienia.

W kilka lat po upadku powstania styczniowego, gdy nie­

szczęśliwe Królestwo gnębi fala coraz większych represji ze strony rządu rosyjskiego, przychodzi i kolej na afisze teatralne.

Z rozporządzenia władz muszą one być drukowane wr dwóch językach: polskim i rosyjskim. Pierwszy tego rodzaju afisz uka­

zał się dnia 22 marca 1867 r., ostatni zaś 4 sierpnia 1915 roku.

Z okresu okupacji rosyjskiej i gwałtownego prześladowania pol­

skości, której jednym z najgorliwszych rzeczników był zawsze teatr, należy przypomnieć dwa afisze z r. 1872 i 1873.

Dnia 1 marca 1872 r. w teatrze Wielkim, na benefis Heleny Modrzejewskiej, wystawiono po raz pierwszy tragedię Słowac­

kiego „Maria Stuart44. Jednakże ówczesna cenzura nie pozwoliła na uwidocznienie nazwiska autora. Na afiszu widniały jedynie litery J. S.

To samo mniej więcej powtórzyło się w rok po tym, tylko jeszcze z większymi zmianami.

26 kwietnia 1873 r. również w teatrze Wielkim obchodził be­

nefis Jan Królikowski, wybierając „Mazepę44 Słowackiego na dzień swego aktorskiego święta. Na afiszu, jako autor, figurował p. J. S- przy tym cenzura osobę króla zmieniła na księcia. Słowo „król44 w pojęciu bowiem moskiewskich czynowników mogło budzić nie- błagonadiożne myśli.

Jest jeszcze jeden bardzo ciekawy afisz z teatru Narodowego z datą 29 listopada 1830 r. z tego przedstawienia, które zostało zerwane przez wybuch powstania. Dnia tego, a raczej wieczoru, grano „Bankructwo partacza44, krotochwilę ze śpiewami, komedię z francuskiego „K ról migdałowy44 oraz operę Scribe‘a i Malesvil- le4a „Drugi rok, czyli i któż winny44. Na afiszu tym widnieje bar­

dzo charakterystyczna notatka ówczesnego aktora i bibliotekarza

Józefa Świergockiego, dotycząca „Króla migdałowego44.

„Miał być grany, ale dla słabości nagłej Niwińskiego, miano grać „Go głowa to rozum“ , ale nie grano, bo o 8 wieczór rozpoczę­

ła się rewolucja4'.

Takie są mniej więcej ważniejsze daty z dziejów afisza pol­

skiego, dziś uważanego za pospolity druk, nie mający żadnego znaczenia.

Lecz obok swego codziennego, informacyjnego znaczenia, afisz odgrywa ogromnie ważną rolę przy wszelkiego rodzaju stu­

diach i badaniach historii teatru. Polska literatura teatrologicz- na jest na ogół dość szczupła, afisz oddaje więc nieocenione usługi, będąc niejednokrotnie wyłącznym i autentycznym źródłem infor­

macji, udzielającym rzeczowych danych z historii teatru, piśmien­

nictwa i aktorstwa polskiego.

Jan Sokolicz Wroczyński, („Scena Polska“ ).

OTiazy §abnelli

Ctient 3Cenna

f a r b u j e w ł o s p r z e z z w y k ł e m y c i e .

1 2 k o l o r ó w W s z ę d z i e d o n a b y c i a , n a p e w n o w d r o g e r i i

„Jffonopol"

F J L J J t A ,

W I E L K I W Y B Ó R! ^ c u t w e s k i PIERWSZORZĘDNE SPECJALNE PRZEDSIĘBIORSTWO FUTRZANE

TELEFON 13-41 BYDGOSZCZ DW ORCOWA 35

9 £ a z d u s m a R o s z d o & r z e n > i e

że największy wybór zawsze świeżych delikatesów znajdzie w najstarszej i naj po wa ż ni ej s z ej firmie

S i . Z i m o c

B ydg o szcz — N ie d ź w ie d z ia 7 — Telefon 16-48 Obsługa fachowa — wykonuje natychmiast zlecenia telefoniczne.

Ola dobrą kawę i wyśmienite ciastka lub najlepszej jakości potrawy i napoje

tylko óo

Najmodniejszej Pi e r ws z o r z ę d n e j K A W I A R N I WZQi R E S T A U R A C J I

S Z M E L T E H A

Gdańska 30 Tel. 2 8 -3 2 Krasińskiego 1

B I L A N S A R T Y S T Y C Z N Y

od dnia 28. V III. 1936 do 17. II. 1937 r.

D R A M A T .

P R Z E D S T A W I E N I A D L A M Ł O D Z I E Ż Y .

--- ^ N a j m o d n i e j s z y S a l o n K a p e l u s z y D a m s k i c h

... ... . II... min...ii... ... .

, , A u & t i e f l a e i ó i e n

w ł a ś c . : H e l e n a K r o l l ó w n a

Bydgoszcz, ulica Dworcowa nr. 18,

p o l e c a s w ó j m a g a z y n b o g a t o z a o p a t r z o n y w n a j n o w s z e m o d e l e ((przyjmuję asy gnaty Spółdzielni „ZKreóyt") j

Nr.

b. A u t o r T y t u ł s z t u k i Dzień

premiery U w a g i

1. Ruszkowski • • • Mąż z grzeczności • • 29. 8. 36 grany i dla młodz.

2. Al. Hr. Fredro • • Wielki człowiek do małych

interesów . . . 5. 9. 36 grany i dla młodz.

3. Fodor • - Matura * . . . 12. 9. 36 4. Konczyński Zburzenie Jerozolimy • 26. 9. 36 5, Grzymała-Siedlecki Czwarty' do brydża • • 24. 10. 36 6. Buss-Fekete Trafika Pani Generałowej 7. 10. 36

7. Słowacki . . . . Fantazy 28. 11. 36 grany i dla młodz 8. Bałucki Dom o t w a r t y ... 19. 12. 36 grany i dla młodz.

9. Foland . . . B e s s i e ... • 9. 1. 37 10. Kiedrzynski • • Serce na wolności 30. 1. 37

Nr.

b. A u t o r T y t u ł s z t u k i Dzień

premiery U w a g i

1. Konczyński • • • Królewna Lilijka • • • • 4. 12. 36 2. Popławski . . . Hajduczek... 17. 2. 37

D Z I A Ł M U Z Y C Z N Y .

Nr.

b. A u t o r T y t u ł o p e r e t k i Dzień

premiery U w a g i

1. Lehar . . . . Carewicz . . . . 10. 10. 36

Kalman... Diabelski jeździec ■ 31. 10. 36

3. G ilb e r t... Katia tancerka • • • 21. 11. 36

4. N e d b a l... Polska k rew ... 12. 12. 36

5. — — _ Na bydgoskiej fali (rewia) 31. 12. 36

6. Brodszky Zakochana Królowa • 16. 1. 37

7. Raymond . . . Jego wielka miłość • • 13. 2. 37

NOWE ZACISZE

RENOM OW ANA JADŁODAJNIA

przy ul. Śniadeckich 3 (róg Gdańskiej), Tel. 23-49

Na świeżych i zdrowych produktach oparta kuchnia, zapewnia Szanownej Klienteli zdrowie i prawdziwe zadowolenie Naprawdę smaczne i lanie potrawy jarskie i mięsne.

Obiady z 3-ch pełnych lub 4-ch półporcjow ych dań 1 zł, z 2-ch dań 90 gr, w abonamencie 90 i 80 gr.

Małe obiady z 3-ch dań 60 gr. Kolacje 60, 80 i 100 gr.

Duże urozm aicenie jadłospisu. Kaw a, H erbata. Bez dopłaty za usługę.

Bilard au tom atyczny.— G ry tow arzysKie. — W y b ó r pism.

O s t a t n i e m o d e l e r a d i o o d b i o r n i k ó w „ T E L E F U N K E N "

n a d o g o d n y c h w a r u n k a c h s p ł a t y

p o l e c a Z A K Ł A D E E E K T R D - T E E H N U 2 Z I M Y

W . T Y B O R S K I

w ł a ś c i c i e l e : W a c ł a w T y b o r s k i i J ó z e f W e y n a w y k o n u j e solidnie i tanio instalacje światła, siły i radia S p r z e d a ż : żyrandoli , grzejników, aparatów radiowych i wszelkich ptzyborów elektro - technicznych

BYDGOSZCZ, ulica Śniadeckich 25 - lei. 35-15.

Najbardziej

elegancki magazyn naszego miasta

Mostowa 9, tel. 13-72

poleca po najniższych cenach płaszcze, sukienki, bluzeczki

oraz znane ze swej dobroci obuwie

F . K R E S K I

B Y D G O S Z C Z , ulica Gdańska nr. 9 p o l e c a

Szkło, porcelanę, żyrandole Sprzęty domowe i kuchenne

OTZarian omosławski

reżyser operetki

R e s ta u ra c ja i

JCotel §elhorn

p r z y D w o r c u

Tu stołuje się i mieszka WP. dobrze i tanio!

P r o s z ę s i ę p r z e k o n a ć !

c.Barbara d^almirska

Najbliższe premiery:

1. Sztuka Layary^go w 7 obrazach p. t.

J R B E R W S Z r L E G I O N , ,

(WIARA I WIEDZA)

Rzecz dzieje się współcześnie w Kolegium O O . Jezuitów w wielkim mieście Stanów Zjednoczonych Ameryki.

2. O. Feliksa i W. Goetze’go operetka w 3 aktach p.t

A D M ł l E ! M I E

Rzecz dzieje się za panowania króla Sasów Augusta Mocnego.

Głośną bohaterką jest słynna aktorka komedii francuskiej

Adriannę Lecouvreur. Rolę tytułową kreować będzie p. Mary

Gabrielli.

Dbaj o piękność, a będziesz

zawsze m iała powodzenie.

O b o w i ą z e k k a ż d e j ,.

k u lt u r a ln e j P a n i . ''•••. •' fllic r ć o fcrcfizcf ująj€jl<ęfi.

„ F a c h o w e Siły"

w Instytucie Piękności „Halina**

BYDGOSZCZ, Marsz. Focha 14

Telefon 38-53

udzielają bezpłatnych porad jak osiągnąć i zachować piękność.

przuunm \IWYH WtOiOH PIERWOINYKOLOR

MAG Nr. 1

u s u w a łupież i z a p o b i e g a

w y p a d a n i u w ł o s ó w .

Ż ą d a ó w s z ę d z i e !

Polska Żegluga Rzeczna

Sp. z ogr. odp.

O d d z i a ł w B y d g o s z c z y

Ul. Grodzka 21. Tel. 30-30 i 11-96

Korzystajcie z przewozu towarów drogą wodną!

Jest to najtańszy i najdogodniejszy transport!

R egularne codzien n e linie pospieszne i holow nicze na całej długości W isły i zatoce Gdańskiej.

============== N a j w i ę k s z y w ł a s n y ta bo r ż e g l u g o w y . Oddziały i Agentury:

Tarnobrzeg, Sandomierz, Puławy, Warszawa, Wyszogród, Płock, Włocławek, Łódź, Toruń.

Bydgoszcz, Grudziądz, Tczew, Gdańsk, Gdynia.

Cukiernia ^Kawiarnia „ZiEffliańsKa

d a w n . K u c h a r s k i , D ł u g a 29, tel. 3211.

P o l e c a *

Dobrą kawę i wyborne ciastka. Przyjmuje zamówienia w zakresie c u k ie r ni c z y m po cenach pr zyst ępnych.

Jrenci Sobołtówna i Eugeniusz QJDo)nov

PRZEDSIĘBIORSTWO ROEiÓI TECHNICZNYCH

In£. A. GADZIŃSKI i SKA

S p ó ł k a z o g r a n i c z o n ą o d p o w i e d z i a l n o ś c i ą

Telefon 3393 BYDGOSZCZ Dworcowa 42

W y k o n u j e : i n s t a l a c j e

ogrzewań centralnych, wodociągów, kanalizacyj, gazu etc-

PfKiaria na ckłaftoiP’ materiały instalacyjne jak wanny, piece kąpielowe, fajanse Sanitarne, armaturę rUaldUd lid MUdUtlo. mosiężną i niklowaną, rury i łączniki do rur i inne materiały instalacyjne.

Techniczne wypracowania projektów i kosztorysów. — Zaprzysiężony rzeczoznawca sadowy-

Z a ł . 1 8 4 3 r. Z a ł . 1 8 4 3 r.

C . S i e b e r t

w ł a ś c . W. Jarinowa 6ftY D C i€9S ZC Z

ul. Gdańska 1-3 Telefon nr. 12-26

najstarszy magazyn na miejscu

p o l e c a :

B ie liz n y dam ską i męską, trykotaże, artykuły dziecięce i t o w a r y g a l a n t e r y j n e . C s z e z ę d z a t e w t

k to k u p u j e w p r o s t z f a b r y k i

K R A W A T Ó W

S Z E L E K

i E Z A R E K

S t a l e n o w o ś c i w w i e l k i m w y b o r z e

9 9 ©

F. O S I E Ń S K I

oszcz, ra a rs z, F o c h a

H u r t D ę t a !

A. M A m G . m i A K ip * O. »

H U R T Bydgoszcz, Długa 6, tel. 13-43 i 28-99 D E T A L Poleca: Ż y r a n d o l e elektr. i now oczesne

opraw y ośw ietl, w łasnego w yrobu!

Odbi orni ki r a di owe

A r t y k u ł y e l e k t r y c z n e i r a d i o w e

Szkło oświetleniowe elektr. i gazowe. Materiały techniczne.

OZatalia OTLotozowiczowa

M a r i a H i r s z - L a n g e r o w a

TEL. 10-96 B Y D G O S Z C Z GDAŃSKA 33

" W i f U i n i n i n a g a l a n m ę s k a

P o l e c a m y r ó w n i e ż b o g a t o z a o p a t r z o n e d z i a ł y :

Pończochy damskie, rękawiczki,ostatnie modele torebek

Gzekolaóki i wyroby cukiernicze najsmaczniejsze u

Jirma od 65 lat przodująca w (Bydgoszczy.

Jedwabie — Wełna — Konfekcja damska Strój -Konfekcja męska

GALANTERIA - OBUWIE

T B e D e T e

Gdańska 15 BYDGOSZCZ Tel. 3354 i 3017

J E G O W I E L K A

9 9

Operetka w 3 ech aktach (8 obrazach) Pawia Beyera Heinza Hentschke.

O S O B Y :

Muzyka Freda Raymonda. Polska wersja: Jerzego Waldena.

Senator Renius

Inżynier Jan Renius, jego syn Mister Brown, impresario Wera van Leon ...

Mizzi Heuberger • ...

Harry Holter ...

Singh, przedstawiciel Radży Ivapuru

Lucjan Dytrych

■ Mieczysław Serwiński Marian Domosławski Mary Gabrielli Barbara Halmirska Stanisław Iwański Witold Rychter

Aga, jego se k r e ta rz ... Zbigniew Koczanowicz Baron Ksawery Brambacher

Dyrektor przedsiębiorstwa Reniusa Pani Hansen, właścicielka pensjonatu Tukalla, indyjska tancerka ■ • Dyrektor lokalu w Barcelonie • • •

Zdzisław Nowakowski Stefan Lochman Natalia Morozowiczowa Irena Soboltówna Edward Ziemski

Finansiści, gitarzyści, goście, girlsy, tancerki indyjskie, kapłani indyjscy, przekupnie, służba. Rzecz dzieje się w Ameryce, Europie i Indjach współcześnie.

Obraz I. Posiedzenie koncernu Reniusa. Obraz II. Na tarasie „Grand Hotelu". Obraz III. W drogę po szczęście. Obraz IV. W Barcelonie. Obraz V. W Bombaju.

Obraz VI, Święte ogrody Ivapuru. Obraz VII. Cel osiągnięty. Obraz VIII. Halli-Hallo! Antrakty: po obrazie Ili. i IV.

A T R A K C J E :

W akcie II, obraz lV-ty: Nr. I. „Hiszpańskie gitary** - Stanisław Iwański, Reveilersi - Tancerki Nr. II. „Kochaj mnie** — Mary Gabrielli. Nr. III. „Nocą gdy świat tonie w mgle** — Mary Gabrielli — Barbara Halmirska — Zespół taneczny.. Nr. IV. Bobby-excentric. Nr. V. ,,Fox elektryczny** — primabalerina Irena

Soboltówna — Eugeniusz Wojnar i Zespół. W akcie III. obraz VI-ty: „Święto Iwapur** — Primabalerina Irena Soboltówna — Eugeniusz Wojnar i Zespół.

R e ż y s e r :

M arian Domosławski

K i e r o w n i k c h o r e o g r a f i i Eugeniusz W ojnar

K a p e l m i s t r z : Karol Kulecki

D e k o r a c j e : Jan Hawryłkiewicz

N A J W I Ę K S Z Ą Z B I O R N I C Ą O S Z C Z Ę D N O Ś C I J E S T

T O M U M M M A ® l Z £ I l f © M © l €0 MI ASTA B Y D G O S Z C Z Y

IIIIIUIIIIIIlllllllll»lllllllllinillllll!lllll!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIHIinillllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIHIlll1)lll!lllll»IIIIIIIIMI[*llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!llllilllllllllllllllllll>lllllllllllliniilllllllllllllllflllllllllllllllllllllllll ęju

B y d g o s z c z y , u l i c a J a g i e l l o ń s k a n r .

T e l e f o n 2 0 - 0 6 i 2 0 - 0 7

W p o d ró ż ty lk o p rz e z „ O R B IS “ — B y d g o s z c z , D w o rc o w a 2 — te le fo n 3 6 -6 7

• Z

* * * =

U© i

ł =

<0 =

<V) i

____ * Z CU

i

•» ; CM ;

ro l 3 i o = _w w O = 3 | N w TM CO O en

*53

>

ca Iff;

aa os o -TM ' O

*53

O ca a?

h_

l o E w o

C L

3 j g o

s>»

•*— * I oy I fe«* | cu

*Z3 C L

3

JC

OJ

3 o

*QJ

' O -SC

-3* *03

aa

ORIGINAL REKORD

W A J L E P S Z r R O I

Stanisław Jwańshi

PIERWSZORZĘDNY ZAKŁAD KRAWIECKI

I g n a c y K o w a l c z y k

Umundurowanie i mody męskie

Wielki w y b ó r m a t e r i a ł ó w s t al e n a s kł a d z i e .

ffgtfgoszcz, ŚnioilecIticl> 13, l e i , Yd44

Jrena Soboltóuuna i Eugeniusz ODojnar

Najnowsze modele radioodbiorników na rok 1936-37

oraz ostatnie nowości ż y r a n d o l i i l a mp nocnych

po cenach konkurencyjnych poleca:

P .n iC H A lS K I

Z A K Ł A D E L E K T R O — R A D I O T E C H N I C Z N Y

Telefon 32-07 B Y D G O S Z C Z Gdańska 39 Wykonuje również wszelkiego rodzaju instalacje jak: siły, światła radia itd., oraz naprawy w zakres wchodzące.

H O T E L i R E S T A U R A C J A

Gastronomia

w w ła ś c . J € . J £ a t o v s $ k i

T e l . 3 3 4 0 T e l . 3 8 4 1

Zdzisław OTowakowski

i!. ST i M U L

BYDGOSZCZ 9 d a ń s k a 5__

— —--- D w o r c o w a 75

Cukiernia i

poleca znane z swej jakości wyroby cukiernicze

f \ D / \ M M I K O Ł A J S K I

Z a k ł a d K r a w i e c k i

,5$^ W y k w i n t n e j G a r d e r o b y d a m s k i e j i m ę s k i e j /m m , oraz p o s z y c i a futer

m W O b f i t y w y b ó r m a t e r i a ł ó w k r a j o w y c h

^ i z a g r a n i c z n y c h s t a l e n a s k ł a d z i e

BYDGOSZCZ, Pomorska 7

Tel. 1 4 4 4 (w pobliżu Gdańskiej i Dworcowej) T®l. 1 4 4 4

(Na marginesie)

W poszukiwaniu nowych pomysłów i nawet formy dla teatrów muzycznych, jedną z ostatnich rewelacyjnych utworów operetkowych jest najnowsza operetka Freda Raymonda „Bali der Nationen", grana od dwóch lat z olbrzymim powodzeniem na wszystkich scenach euro­

pejskich. Nowość ta, łącząca w sobie wszystko to, czego wymaga się dzisiaj od widowisk muzycznych, posiada ten właściwy, pełnowarto­

ściowy charakter widowiska, które dostarczyć może maksimum wra­

żeń, a więc: żywą akcję przenoszoną za pomocą 8-miu obrazów scenicz­

nych, z Ameryki do Europy, z Europy do Indii, fascynującą intrygę, trzymającą widza w napięciu, a przede wszystkim oryginalną, pełną inwencji utalentowanego kompozytora - instrumentalisty muzykę.

Egzotyczne tło poszczególnych obrazów, urozmaicone tańcami, nadaje całości to właśnie co tak porywa i zachwyca! Nowość ta, wystawiona w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy p. 1. „Jego wielka miłość" jest pra­

premierą na scenie polskiej i niewątpliwie zainteresuje publiczność, zyskując uznanie prawdziwych melomanów lżejszej muzyki. „Jego wielka miłość" jest bezwątpienia jedną z tych operetek, którą się słucha z wielkim zainteresowaniem, takie jest ogólne zdanie prasy zagranicznej.

OTlieczysław Setwiński

w i e l k a m i t e ó e “

BŁAWATY-J E DWABIE FIR A N Y

Czesław

t l ą c

m m m m *

S w ó j d o s w e g o

po lo s d o Rzannego

Bydgoszcz, Gdańska 25 — Tel. 33-32 Kolektura — Specjalny skład wyrobów tytoniowych.

U)ŁfiSaClEL:U TRAUG1SZEK MEWILCK1

G d a ń s k a 2 2 , t e le f o n 2 3 - 7 0

Pierwszorzędny lokal towarzyski.

Poleca ciastka i kawę dla najwybredniejszych smakoszy.

Teł. 37-08 i 31-34

Cukiernia

K r o n i h f g T c a t r a i a a .

Uczczenie zasług Nuny Młodziejowskiej-Szczurkiewiczowej w Wilnie.

Starsze społeczeństwo wileńskie uczciło pobyt twórczyni od­

rodzonego teatru polskiego w w ilnie, p. Nuny Młodzie jo wskiej- Szczurkiewiczowej, bankietem, na którym jednocześnie podniesio­

no wielkie zasługi artystki dla teatru polskiego na całych dzi­

siejszych kresach północno-wschodnich. Uczczenia zasług doko­

nano także w czasie ostatniej tzw. „Środy literackiej4*, urządzanej stale przez sfery literackie i artystyczne Wilna. P. Nuna Mło- dziejowska-Szczurkiewiczowa i tutaj była powodem wielkiej owa­

cji. Referat o zasługach artystki, uwzględniający historycznie całą jej działalność, jako dyrektorki i aktorki, wygłosił prezes syn­

dykatu dziennikarzy wileńskich, krytyk miejscowy dr Charkie- wicz-

Teatr w pociągu.

W Ameryce na linii Nowy Jork— Floryda dołączany jest do pociągów luksusowych wagon-teatr, w którym odbywają się nor­

malne przedstawienia teatralne. Nowość tę mają zamiar wpro­

wadzić u siebie i inne amerykańskie towarzystwa kolejowe.

,,Dziady ' w Bułgarii.

Dyrektor Teatru Narodowego w Sofii Borys Jocow przyjeżdża w styczniu do Warszawy, celem nawiązania kontaktu z polskim światem teatralnym. W lutym mają być wystawione w sofijskim teatrze „Dziady* ‘ Mickiewicza w inscenizacji i reżyserii Leona .Schillera. Równocześnie ma się odbyć w Sofii wystawa projektów

dekoracyjnych polskich malarzy-dekoratorów.

„Halkau w Berlinie.

Dnia 10 listopada ub. r. odbyła się w Berlinie w „Staatsoper**

przy „Unter den Linden * premiera „Halki** Moniuszki. Dyrygował Leo Blech, reżyserował dyr. Strohm; Halkę śpiewała Tiana Łem- nitz, Jontka Marcel Wittrisch.

,,Nieboska komedia“ w Budapeszcie.

Dnia 11 listopada ub- r. Teatr Narodowy w Budapeszcie wy­

stawił po raz pierwszy na Węgrzech „Nieboską komedię** Z. Kra­

sińskiego. Hrabiego Henryka grał Fr. Taray, Pankracego Fr.

Kiss. Sztukę inscenizował i wyreżyserował dyr. A. Nemeth, który

niedawno gościł w Warszawie.

Zgon Pirandella.

Słynny dramaturg włoski, były dyrektor teatrów w Rzymie, Turynie, Mediolanie — Luigi Pirandello — zmarł na zapalenie płuc dnia 10 grudnia 1936 r. Urodził się 28 czerwca 1876 r.

w Girgenti na Sycylii. Rozgłos zdobył powieścią „Cień Macieja Paskala“ , która jest jednym z najpiękniejszych włoskich utworów literatury beletrystycznej. Z utworów dramatycznych najgłośniej­

sze: „Światło Sycylii, „Sześć postaci scenicznych w poszukiwa­

niu autora'4, „Rozkosze uczciwości" i „Henryk IV". Charaktery­

styczny sposób pisania, jaki był właściwy temu dramaturgowi, na­

zwano pirandelizmem. W r. 1929 zostaje członkiem królewskiej akademii włoskiej. Pirandello pozostawił w swym dorobku lite­

rackim około 400 nowel i 45 utworów dramatycznych. W r. 1934 otrzymał nagrodę literacką Nobła. Napisał kilka trylogii dra­

matycznych, z których nie wszystkie były dotąd wystawione i to miało być poniekąd jedną z przyczyn depresji psychicznej, jaka go nie opuszczała przez cały ciąg choroby.

Pierwszy telewizyjny teatr w Londynie.

Rrzmi to nieprawdopodobnie jak bajka, a przecież jest fak­

tem, że na londyńskiej wystawie radiowej zainstalowano w tzw.

olimpijskiej hali pierwszy na świecie teatr telewizyjny i oddano go do publicznego użytku. Wynalazca jest Szkotem i nazywa się inż. John Logie Raird, liczy w tej chwili 48 lat i pracuje dalej nad udoskonaleniem wynalazku twierdząc, że zdoła jeszcze uzy­

skać odbicia obrazów plastyczne i kolorowe. Stację nadawczą tego teatru zainstalowano w tzw- pałacu aleksandryjskim, budowa jej i urządzenie kosztują ponad sto tysięcy funtów. Stacyj odbior­

czych jest w chwili obecnej już siedem i koszt budowy każdej z nich wynosi ponad 100 funtów. Obrazy uzyskiwane w teatrze telewizyj­

nym mają w tej chwili rozmiary 18X25 cm, są zdumiewająco wy­

raźne i nie drgające, jak to było np. przy pierwszych filmach. Do tej pory nadawano tylko filmy, koncerty i wykłady, nadawanie całych specjalnych spektakli jest sprawą najbliższej przyszłości, zależną tylko od względów organizacyjnych, a nie techniczno- telewizyjnych. Pierwszymi aktorami, których oglądano w tea­

trze telewizyjnym, byli: Elżbieta Bergner, Charles Laughton,

Jessie Mathews i Jack Buchanan. Wynalazek zapowiada nową

epokę nie tylko w radio i kino, ale i w teatrze.

p ijcie mm i miodą

I t h z K R U S Z W I C Y SKŁAD TOWAROWY w BYDGOSZCZY, FARNA nr. 1

Bucjan W ytrych

I Dr. PROEBSTEL i Ska f _C --- --- ---eS

KJ rs

■o F € M M * f o U «'

§ C z y ś c i I

w Pierwszorzędne fachowe wykonanie =§#

® Terminowa dostawa g “

o Filie: Bydgoszcz, ul. Dworcowa 2, ul. Gdańska 54 t

3 €alina OTlichalska

Z A K Ł A D Y P R Z E M Y S Ł O W E R O M A N A Ż U R O W S K I E G O

.. leszczków

BYDGOSZCZ, ul. Gdańska 20a, tel. 29-19.

Zapraszamy uprzejmie J.W P. do łask. obejrzenia nowość sezonu, które są wyrazem wytworności i dobrego smaku.

Samodziały Leszczkowskie są wyrabiane w 100% z najlepszej wełny Polskiej. — Wykonane w oryginalnych barwach i wytwornych deseniach — pod kierunkiem artystów. —

D o s k o n a ł e na p ł a s z c z e , u b r a n i a , k o s t i u m y

z a r ó w n o d l a P a ń , j a k i P a n ó w . ...

i ' P i o s e n k i z o p e r e t k i

„ J e g o W i e l k a

Duet IMizzi— H w ykona: Barbara Halmirska i Stanisław Iwański.

Harry: Życie dobre strony ma Gdy jesteś sam.

Mizzi: Dzisiaj tamta, jutro ta...

Masz wybór clam.

Harry: Aż przyszła jakaś gęś, głupia jak kołek Mizzi: Napozór głupia gęś, a da ci szkołę.

Harry: Żyłeś sobie jak ten pan, Jak pan — jak król.

Mizzi: Nagle koniec. Żadnych zmian.

I buzię stul.

Harry: Zapadła klamka już Mizzi: Bezemnie ani rusz.

Oboje: To właśnie jest harmonia dusz.

Ret re n

Harry: Kiedy człowiek się ożeni Ha, trudno: ha! Skończone.

Mizzi: Co znaczy: „Ha, skończone11?

Harry: „Ha“ znaczy „ha11... Ma żonę.

Całe życie się odmieni

Już od dziś dnia — skończone...

Mizzi: Żona ci da: „skończone11...

H Harry: Ach! Nie bądź taka zła Mizzi: A poskarż się, że jest ci źle.

Harry: Ja się nie skarżę, nie... Ja cieszę się...

Oboje: Kiedy człowiek się ożeni, Hahahaha — hahaha!

Całe życie się odmieni, Hahahaha — hahaha!

Hahaha — hahaha!

Ha!

Pleśń Wery.

W ykona: M ary Gabrielli.

Raz tu... raz tam... raz tu... raz tam...

To mój los... smutny los...

Choć cały świat napozór znam, Lecz nigdzie nie brak trosk.

Coś w świat mnie pędzi... Dalej... Nie wiem gdzie...

W pogoni za czem? Po co? Wszędzie jest mi źle...

Dlaczego? Dlaczego?

Los obcy tak gna?

(nieoczekiwanie) Uwaga... Dzwonek... Kurtyna Zaczyna się gra...

R e fre n :

Wielki świat ma wiele scen Lecz jest wszędzie taki sam.

Życie mija tak jak sen Choć dziś tu, a jutro tam.

Czym jest świat? Czym jestem ja?

Kto mi tę odpowiedź da ? Los po całym świecie gna Tyle lat... Co dnia, co dnia...

Chociaż zawsze suche mam oczy, Robak smutku serce mi toczy.

Więc gram swą komedię i komedię grą świat, A szczęście tymczasem nagle skrycie ktoś skradł.

Wielki świat ma wiele scen...

Wszystkie znam i wszędzie źle...

Ale gdy się skończy sen, Nie wiem, gdzie przebudzę się.

Pieśń Siny ha.

W ykona: W itold Rychter.

Tak, oto słońce... To słońca jest wschód...

Sen stał się jawą i sprawdził się cud.

Dziś wszystkie życia troski Twój uśmiech skreślił boski Jeśli to sen — całe życie chcę śnić...

Życie jest piękne — Tak dobrze jest żyć...

Dziś' każdą krzywdę i ból wybaczę...

Dziś jeśli płaczę — to nic... Ja ze szczęścia tak płaczę.

Dziś dobrze wiem, żeś ty mój los.

Tak mi było ponuro i źle

Ale wszystko dziś zmieniło się

Dziś już dobrze wiem, że warto żyć.

Duet taneczny

W ykona: M a ry Gabrielli — Barbara Halmirska.

Mizzi: Jestem dziś w humorze Ciągle śmieję się,

I tak mi się chce Potańczyć...

Wera: Nawet gdy sercem ból owładnie, Nie poddaję się,

Tylko wołam: chcę Potańczyć!...

Mizzi: Tak tańczyć mogę cały dzień bez tchu

Wera: A kiedy przyjdzie noc — nie pragnę wcale snu.

R e fre n :

Nocą, gdy świat tonie w mgle Zaczyna miłość nocne rządy swe I łączy serca z sobą parami po dwa...

Ja, tylko ja, Samotna...

Nocą, gdy świat tonie w mgle, Zaczyna miłość nocne rządy swe...

Ja na nic już nie czekam... Noc dobrze znam...

Serce w nocy mam Samotne...

A przecież tak niewiele brak:

Serca — co bije z moim w takt...

Ach! żeby ktoś me serce raczył przyjąć...

Nie chcę wiecznie być niczyją, Nocą, gdy świat tonie w mgle, Zaczyna miłość nocne rządy swe...

I łączy serca z sobą parami po dwa...

Dlaczego ja

Samotna?

SNIADALNIA

F I R M Y

BACON EXP0RT GNIEZNO S. A.

w B Y D G O S ZC ZY

przy ulicy Gdańskiej 10 (l-sze pięłro)

s t o s u j e z a s a d ę ;

— t a n io ś ć

—

QDy kwint

—

Jfigiena

—

Czystość

—

Otwarta codziennie od godz. 8 do 22-ej.

„ B / 1 R O K O C I M S K I * *

GD/1/VSft/l 81, le i. 1841.

P o l e c a :

Znane ze swej dobroci kuchnie oraz dania ,, a la fourchette"

specjalność ryby i sałatki włoskie. — Znakomite porcje barowe po 60 gr oraz kanapki firmowe po 10 groszy.

— = Trunki krajowe i zagraniczne - ... - - -

j W w s g f a g Z g k U d Ą tyZjCttki

D L A P A Ń i P A N Ó W Trwała i wodna ondulacja

ROMAN FORMANOW5KI

M o s t o w a 1 2 , t e ł . 3 8 - 5 6

Wielki w y b ó r k o s m e t y k ó w i perf umerii

„Cau óe £avanóe“

jest niedościgniona

óo nabycia tylko

w DROGERII POD „ŁABĘDZIEM"

Bydgoszcz, ulica Gdańska nr. 5. Telefon 38-29.

N A J W I Ę K S Z Y

DOM DELIKATESÓW

BEIMGIM JA

B Y D G O S Z C Z , PLAC TEATRALNY, TEL. 14 62

Poleca największy wybór

delikatesów, win i wódek krajowych i zagranicznych.

— ... Oróto - d z i c z y z n a .

Bydgoska Fabryka Środków Spożywczych

Z. J. KOSIŃSKI Sp. Z O . O .

Bydgoszcz, Gdańska 143, tel.21-26 Oddział Jagiellońska 2

p o l e c a budynie, galaretki, leguminy, proszek do pieczenia, esencje, aromaty i t. d.

n a j w y ż s z e j j a k o ś c i

UWAGA: Firma nagrodzona najwyższym odznacz, za swoje fabrykaty na Wystawie Cukierniczo Gastronomicznej w Gdyni.

> N A J M O D N I E J S Z Y NAJWYTWORNIEJSZY

L o k a l R o zryw ko w y

„ t m i o e a " — -

Bydgoszcz, ulica Pomorska

Codziennie oó goóz.

21,00

17,00

,/jTire o’cIocfz''

Bufet zaopatrzony w trunki krajowe i zagraniczne oraz dobrze pielęgnowane wina.

» L L / K U L L L I S «

p o l e c a s w e

smaczne i odźgii/cze

czekolady, cukry i kakao.

Filie i reprezentacje w wszystkich większych miastach Polski.

w s z y s c y w o b y w a t e l s k i e j k o l e k t u r z e

KAPTURKIEWICZA

S p . z o. o.

PLAC T E A T R A L N Y TELEFO N 30-63.