Analizy widokowe z użyciem narzędzi cyfrowych

Problemy

Wprowadzenie

Introduction

W warunkach lokalnych przed- VLöZ]LöFLDEXGRZODQHORNDOL]RZDQH

QDWHUHQDFKREMöW\FKRFKURQñSUDZ- Qñ SRGOHJDMñ SU]HZDĔQLH RFHQLH

HNVSHUFNLHM NWÑUD SU]HSURZDG]DQD

MHVWQDMF]öĈFLHMQDSRGVWDZLHVXELHN- W\ZQ\FKNU\WHULÑZ>6PDUGRQ@

:DUWR ]DXZDĔ\è ĔH REV]DU\ WDNLH

VWDQRZLñ RNRäR  SRZLHU]FKQL

3ROVNL &KRFLDĔ SHUFHSFMD NUDMR- EUD]XQDNWÑU\]Z\NOHVNäDGDMñVLö

elementy naturalne i kulturowe, jest zjawiskiem trudnym do parametryza- FMLQLH]Z\NOHSRĔñGDQHVñZDUWRĈFL

ZVNDĒQLNRZHSRPRFQHSU]\SRGHM- mowaniu decyzji na temat dopusz- F]DOQRĈFLRNUHĈORQ\FKSU]HNV]WDäFHþ

ZLGRNÑZ>%ÔKP@

$UW\NXäPDQDFHOXSUH]HQWDFMö

NRPSXWHURZHM PHWRG\ ED]XMñFHM

QD LQG\NDWRUDFK NWÑUH ZVSRPDJDMñ

RELHNW\ZL]DFMö RSLQLL HNVSHUFNLHM

]DSHZQLDMñFGDQHOLF]ERZHSR]ZD- ODMñFH RFHQLè FKDUDNWHU LVWQLHMñFHJR

krajobrazu oraz zakres planowanej LQJHUHQFMLZMHJRVWUXNWXUö2SLVDQ\

VSRVÑESRVWöSRZDQLDPRĔHE\èSU]H- SURZDG]RQ\ZUÑĔQ\FKĈURGRZLVNDFK

LQIRUPDW\F]Q\FK,FKGREÑU]DOHĔ\RG

UR]OHJäRĈFLPRGHOXLORĈFLGDQ\FKF]\

VWRSQLD]QDMRPRĈFLGDQHJRĈURGRZL- VND SU]H] RSHUDWRUD 3RV]F]HJÑOQH

RSHUDFMHPRJñE\èSU]HSURZDG]DQH

ZĈURGRZLVNDFK*HRJUDSKLF,QIRUPD- WLRQ6\VWHPL&RPSXWHU$LGHG'HVLJQ

DWDNĔH'LJLWDO&RQWHQW&UHDWLRQuGH- dykowanych do tworzenia animacji

F]\ JLHU NRPSXWHURZ\FK ZNWÑU\FK

Z\NRU]\VW\ZDQHVñV]\ENLHUHQGHUHU\

$XWRU]\ QLH ZVND]XMñ NRQNUHWQHJR

ĈURGRZLVNDWDNĔHGODWHJRĔHSRV]F]H- JÑOQH QDU]öG]LD u UÑĔQHJR URG]DMX

VNU\SW\ XVSUDZQLDMñFH SUDFH ZNRQ- NUHWQ\P ĈURGRZLVNX ILOWU\ NWÑU\FK

GHILQLFMHVñRJÑOQLHGRVWöSQHDSOLND- FMH Z\NRQXMñFH ĔPXGQH LWHUDF\MQH

RSHUDFMH u Vñ SURGXNWDPL ZäDVQ\PL

i nie ma ich na rynku.

Metoda badawcza

Research method

Numeryczny model terenu Digital Terrain Model

W ostatnich latach coraz po- ZV]HFKQLHM GRVWöSQH Vñ GDQH F\- IURZH SRFKRG]ñFH ]SRPLDUÑZ

Z\NRQ\ZDQ\FKSU]\XĔ\FLXVNDQLQJX

ODVHURZHJR u OLGDUX MDN UÑZQLHĔ

Z\VRNRUR]G]LHOF]\FK]GMöèRUWRIRWR

:VSÑäF]HVQH V\VWHP\ *,6 QD SRG- VWDZLH eFKPXU\ SXQNWÑZs EöGñFHM

efektem zastosowania tych technik do skanowania powierzchni terenu, SR]ZDOD Z\JHQHURZDè WUÑMZ\PLD- URZ\PRGHOQXPHU\F]Q\ZNWÑU\P

Z\UÑĔQLèPRĔQDZDUVWZ\SRZLHU]FK- ni terenu oraz jego pokrycia.

3RZDĔQ\SUREOHPVWDQRZLMHG- QDN NRQLHF]QRĈè UHGXNFML GDQ\FK

uLFKQDGPLDU]ZäDV]F]DZSU]\SDG- NDFK UR]OHJä\FK REV]DUÑZ RSUDFR- ZDQLDSRZRGXMHĔHSU]HWZDU]DQLH

VWDMH VLö F]DVRFKäRQQH QDZHW SU]\

XĔ\FLX QDMQRZV]HJR VSU]öWX ,ORĈè

A na liz y w id o ko w e z u ¿y ci em n a rz êd zi cy fro w yc h A gn ie sz ka O zi m ek , P a w e³ O zi m ek , P io tr £ a b êd Ÿ

Scenic Analyses

with Application

of Digital Tools

LQIRUPDFMLGRW\F]ñFHMXNV]WDäWRZDQLD

WHUHQXPRĔHE\è]PQLHMV]RQDQDGZD

sposoby: poprzez ograniczenie tery- torialne oraz uproszczenie modelu SRPLQLöFLH QLHNWÑU\FK HOHPHQWÑZ

EXGXMñF\FKSRZLHU]FKQLö%DGDQLD

HPSLU\F]QH GRZLRGä\ ĔH UR]G]LHO- F]RĈè OXG]NLHJR ZLG]HQLD Z\QRVL

RNRäR  PLQXW\ NñWRZHM GOD SU]HG- PLRWX PDNV\PDOQLH NRQWUDVWXMñFHJR

]WäHP>6KDQJ@8Z]JOöGQLHQLH

RGOHJäRĈFL ]MDNLHM PRĔOLZH MHVW

]DXZDĔHQLH QRZHJR RELHNWX SU]\

najlepszych warunkach atmosferycz- Q\FKLGRVNRQDä\PZ]URNXSR]ZDOD

QD]DZöĔHQLHREV]DUXEDGDþ:]D- kresie generalizacji modelu terenu QDV] ]HVSÑä SRGHMPXMH G]LDäDQLD

NWÑUHVäXĔñHOLPLQDFMLQLHLVWRWQ\FKGH- tali, przy jednoczesnym zachowaniu RVREOLZRĈFLWHUHQXLVWRWQ\FKZNRQ- kretnych badaniach. Interaktywne metody eliminacji nadmiarowych SXQNWÑZPRGHOXQLHVñQRZDWRUVNLH

DXWRPDW\F]QH IXQNFMH Vñ ZID]LH

opracowania. Wygenerowanie opty- malnego modelu do zastosowania VSU]öWX RNRQNUHWQHM PRF\ REOLF]H- QLRZHM ]DZLHUDMñFHJR PRĔOLZLH

GXĔRLVWRWQ\FKV]F]HJÑäÑZVWDQRZL

pierwszy etap metody analitycznej.

Wykresy i zakres widocznoœci inwestycji Diagrams of visibility and its range

Kolejny etap proponowanej metody to wyznaczenie ]DNUHVX

ZLGRF]QRĈFL planowanej inwestycji.

W miejscu jej lokalizacji umiesz- F]DQ\ MHVW F\IURZ\ PRGHO ĈZLDWäD

SXQNWRZHJR3U]\MPXMHVLöSU]\W\P

]DäRĔHQLHĔH]JRGQLH]DOJRU\WPHP

ĈOHG]HQLDSURPLHQLUD\WUDFLQJWRU\

ZLñ]HN ĈZLDWäD WZRU]ñ OLQLH SURVWH

>)ROH\ @ :\NRU]\VWXMñF Wö

SUDZLGäRZRĈèPRĔQDZQLRVNRZDè

ĔH SRZLHU]FKQLH RĈZLHWORQH SU]H]

ĈZLDWäR ]ORNDOL]RZDQH Z]DGDQ\P

SXQNFLH Vñ ]DUD]HP ]WHJR PLHMVFD

widoczne. W wyniku symulacji otrzymywany jest zbinaryzowany F]DUQRELDä\REUD]>0DOLQD@

QD NWÑU\P REV]DU\ ELDäH R]QDF]DMñ

IUDJPHQW\SRZLHU]FKQLWHUHQXVNñG

REVHUZRZDè PRĔQD SODQRZDQ\

obiekt budowlany.

Ch³onnoœæ i pojemnoœæ widokowa terenu

Visual absorption capacity and range

&KäRQQRĈèZLGRNRZDNUDMREUD- ]XR]QDF]DMHJR]GROQRĈèSU]\MPR- ZDQLDQRZ\FKHOHPHQWÑZEH]XWUDW\

VZRMHJR FKDUDNWHUX LMHVW RNUHĈODQD

ZVSÑäF]\QQLNLHP VAC 9LVXDO $E

VRUSWLRQ&DSDFLW\>6PDUGRQ@.

Pozwala on na dokonanie oceny, F]\ZGDQHPLHMVFH]HZ]JOöGXQD

XNV]WDäWRZDQLH SRNU\FLH QDVäR- QHF]QLHQLH EñGĒ ZLGRF]QRĈè ]D- nieczyszczenia atmosferyczne) itp.

PRĔQDZSURZDG]LèRNUHĈORQ\URG]DM

]PLDQEH]V]NRG\GODZDORUÑZNUD- MREUD]RZ\FK=SRZ\ĔV]HMGHILQLFML

Z\QLNDĔHWHUHQFKDUDNWHU\]XMñF\VLö

]UÑĔQLFRZDQñU]HĒEñLERJDWñV]DWñ

URĈOLQQñ OXE LQWHQV\ZQñ ]DEXGRZñ

Z\ND]\ZDè EöG]LH Z\VRNñ FKäRQ- QRĈè ZLGRNRZñ QDWRPLDVW ZSU]\- SDGNXUR]OHJäHMQL]LQ\F]\WDIOLZRG\

ZVSÑäF]\QQLN9$&RVLñJQLHZDUWRĈFL

bardzo niskie.

%DGDQLDGRW\F]ñFHPRĔOLZRĈFL

zastosowania technik komputero- Z\FKQLHSURZDG]ñGRRSUDFRZDQLD

automatycznej oceny dopuszczal- QRĈFL SURSRQRZDQ\FK ]PLDQ SR- ]ZDODMñQDWRPLDVWQDZVND]DQLHRE- V]DUÑZXPRĔOLZLDMñF\FKORNDOL]DFMö

LQZHVW\FMLFDäNRZLFLHQLHZLGRF]Q\FK

z zadanego miejsca obserwacji.

%D]XMñFQDQXPHU\F]Q\PPR- GHOX WHUHQX PRĔQD Z\JHQHURZDè

WUÑMZ\PLDURZHZ\NUHV\SRMHPQRĈFL

ZLGRNRZHMGDQHJRWHUHQX-HVWRQD

OLF]RQDZ]JOöGHPLVWRWQHJRSXQNWX

ZLGRNRZHJR LRNUHĈOD PDNV\PDOQH

JDEDU\W\VWUXNWXUEXGRZODQ\FKNWÑ- U\FKZ]QLHVLHQLHQLHEöG]LHVWDQRZLè

LQJHUHQFMLZDQDOL]RZDQñSDQRUDPö

:SU]HFLZLHþVWZLH GR eFKäRQQRĈFL

ZLGRNRZHMsQLHFKRG]LWXR]DFKR- wanie podstawowych cech fizjono- mii krajobrazu, lecz niezmienionego ZLGRNX7HJRW\SXDQDOL]\VñFHQQH

GOD SODQLVWÑZ SURZDG]ñF\FK SUDFH

dedykowane terenom chronionym, JG\ĔG]LöNLQLPPRĔOLZHMHVWVIRUPX- äRZDQLH Z\W\F]Q\FK RNUHĈODMñF\FK

GRSXV]F]DOQñORNDOL]DFMöRUD]Z\VR- NRĈè]DEXGRZ\äñF]ñFNRQLHF]QRĈè

ochrony z potrzebami w zakresie UR]ZRMX GDQHM PLHMVFRZRĈFL >2]L- PHN@

Czêstotliwoœæ obserwacji widoku

Frequency of observation

W prowadzonych badaniach LVWRWQD MHVW QLH W\ONR PRĔOLZRĈè

postrzegania nowego elementu kra- MREUD]X DOH SU]HGH ZV]\VWNLP F]ö- VWRWOLZRĈè MHJR REVHUZDFML RUD]

emocjonalne nastawienie odbiorcy.

W pierwszym wymienionym zagad- QLHQLX GR ZVNDĒQLNÑZ PRJñ QDOH- ĔHèQDWöĔHQLHUXFKXGURJRZHJROXE

SLHV]HJR OLF]ED NLHURZFÑZ LSU]H- FKRGQLÑZF]\ORNDOL]DFMDV]ODNXWX- U\VW\F]QHJREñGĒĈFLHĔNLURZHURZHM

:DUWRZW\PPLHMVFX]DXZDĔ\èĔH

FLñJL UHNUHDF\MQH SU]\FLñJDè EöGñ

RVRE\SRV]XNXMñFHNRQWDNWX]SU]\UR- GñDFR]DW\PLG]LHuKDUPRQLMQ\FK

ZLGRNÑZ .DĔG\ G\VRQDQV ZNUDMR- EUD]LHEöG]LH]DWHPRGELHUDQ\SU]H]

nie bardzo dotkliwie.

']LöNLZ\NUHVRPZLGRF]QRĈFL

QDEDGDQ\PIUDJPHQFLHWHUHQXPRĔ- QDRNUHĈOLèNWÑUHSXQNW\ZLGRNRZH

IUDJPHQW\V]ODNÑZSLHV]\FKĈFLHĔHN

rowerowych czy tras wycieczek NRQQ\FK ]QDMGñ VLö Z]DVLöJX RG- G]LDä\ZDQLDZL]XDOQHJRZ]DNUHVLH

ekspozycji biernej) projektowanej inwestycji. O ile SXQNW\ ZLGRNRZH RGQRV]ñVLöGRZUDĔHþZ]URNRZ\FK

odbieranych przez statycznego ob- serwatora, o tyle FLñJL ZLGRNRZH

PRJñE\èWUDNWRZDQHMDNR]ELÑUSR- V]F]HJÑOQ\FKSXQNWÑZL]DSHZQLDMñ

eVHULDO YLVLRQs u ZLG]HQLH ZRGFLQ- NDFK>&XOOHQ@2SLHUDVLöRQR

QDSHUFHSFMLG\QDPLF]QHMuRGELRU]H

ZLGRNXSU]H]REVHUZDWRUDEöGñFHJR

ZUXFKX>$SSOH\DUG@

Z miejsc reprezentatywnych GOD SRZ\ĔV]\FK RGFLQNÑZ RUD]

]SXQNWÑZ ZLGRNRZ\FK SXQNWÑZ

ZUDĔOLZ\FKZ\NRQ\ZDQHVñXMöFLD

IRWRJUDILF]QH 6ñ RQH NDOLEURZD- QH Z]JOöGHP PRGHOX WHUHQX QD

SRZLHU]FKQL NWÑUHJR XVWDZLDQH Vñ

PRGHOH SURMHNWRZDQ\FK RELHNWÑZ

:Z\QLNXWHJRPRĔOLZDMHVWDQDOL]D

LSRUÑZQDQLHSDQRUDPSU]HGVWDZLD- MñF\FKVWDQREHFQ\RUD]SU]\V]ä\

Cyfrowa analiza panoram widokowych

Digital analyses of panoramas

W fotografii panoramicznej SU]HGVWDZLDMñFHMZLGRN]]DGDQHJR

SXQNWXPRĔQDZ\UÑĔQLèWäR]Z\NOH

QLHER NWÑUH QLH SRGOHJD DQDOL]LH

oraz WZRU]\ZRNXOWXURZHLSU]\URG- QLF]H3RQLHZDĔFHOHPEDGDQLDMHVW

SU]HZDĔQLHRFHQDZSä\ZXQRZHJR

RELHNWX QD LVWQLHMñF\ NUDMREUD]

SU]HGPLRW]DLQWHUHVRZDQLDVWDQRZLñ

obiekty budowlane i infrastruktura WHFKQLF]QD $QDOL]LH PRJñ ]RVWDè

SRGGDQH ]DUÑZQR LFK NV]WDäW JD- EDU\W\ MDN LUR]PLHV]F]HQLH NWÑUH

WZRU]\ FKDUDNWHU\VW\F]Qñ VWUXNWXUö

Z]ÑUuSDWWHUQ).

W tym celu fotografie prze- NV]WDäFDQHVñZREUD]\F]DUQRELDäH

ELQDUQHJG]LHWZRU]\ZRNXOWXURZH

Z\UÑĔQLDQH MHVW NRORUHP ELDä\P

U\F 2LOH DXWRPDW\F]QH RGILO- WURZDQLHQLHEDVWDQRZLñFHJRWäRZL-

GRNXMHVWVWRVXQNRZRSURVWHLPRĔH

E\èSU]HSURZDG]RQHSU]HZDĔQLHQD

podstawie charakterystyki barwnej GRPLQDFMD NRORUX QLHELHVNLHJR

RW\OHZ\UÑĔQLHQLHVWUXNWXUDQWURSR- JHQLF]Q\FKQDVWUöF]DZLHOHWUXGQR- ĈFL0RĔQDZ\OLF]\èWXLFKGRZROQñ

NRORU\VW\Nö QS GDFK PRĔH PLHè

NRORU ]LHORQ\ ]EOLĔRQ\ GR EDUZ\

URĈOLQQRĈFL OHF] WDNĔH ]PLDQ\ ]D- EDUZLHQLDVSRZRGRZDQHUÑĔQRURG- QRĈFLñ ZDUXQNÑZ RĈZLHWOHQLRZ\FK

>2]LPHN @ :Z\UÑĔQLDQLX

WZRU]\ZDURĈOLQQHJRSRPRFQHEöGñ

fotografie rejestrowane w bliskiej SRGF]HUZLHQL>ãDEöGĒ@

-DNR QXPHU\F]QH ZVNDĒQLNL

zmiany krajobrazu przyjmowana jest ĈUHGQLDMDVQRĈèREUD]X oraz jego Z\PLDUIUDNWDOQ\. W obrazie binar- Q\PSLNVHOHQDMPQLHMV]HeMHGQRVWNLs

REUD]XREDUZLHF]DUQHMSU]\MPXMñ

ZDUWRĈèUÑZQñQDWRPLDVWELDäHu

ZDUWRĈè  ćUHGQLD MDVQRĈè REUD]X REOLF]DQD MHVW MDNR VXPD ZDUWRĈFL

SRV]F]HJÑOQ\FKMHJRSLNVHOLSRG]LH- ORQDSU]H]LFKOLF]Eö=DWHPZLGRN

SU]HGVWDZLDMñF\ NUDMREUD] R]QDF]- Q\P VWRSQLX XUEDQL]DFML EöG]LH

FKDUDNWHU\]RZDäVLöZ\ĔV]ñMDVQRĈFLñ

ĈUHGQLñ QLĒOL WHQ ZNWÑU\P RELHNW\

NXOWXURZHVñQLHOLF]QH3RUÑZQDQLH

SDQRUDP REOLF]HQLH UÑĔQLF\ SR- PLöG]\ LFK ĈUHGQLPL MDVQRĈFLDPL REUD]XMñF\FK VWDQ LVWQLHMñF\ RUD]

SU]\V]ä\ PRĔH GDè RGSRZLHGĒ QD

WHPDW]DLVWQLDäHM]PLDQ\LORĈFLRZHM.

'UXJL ]H ZVSÑäF]\QQLNÑZ

Z\PLDU IUDNWDOQ\, bywa definio- ZDQ\UR]PDLFLH'RDQDOL]VWUXNWXU

SRZLHU]FKQLRZ\FK SODP SU]HGVWD- 5\F2EUD]F]DUQRELDä\]Z\UÑĔQLRQ\P

WZRU]\ZHPNXOWXURZ\PuPHWRGDREOLF]DQLD

Z\PLDUXIUDNWDOQHJR )LJ%ODFNDQGZKLWHLPDJHZLWKWKH

FXOWXUDOVXEVWDQFHGLVWLQJXLVKHGLQZKLWHu

DPHWKRGRIIUDFWDOGLPHQVLRQFDOFXODWLRQ

ZLDMñF\FK EXG\QNL QDMRGSRZLHG- niejsza jest definicja Z\PLDUX SX- GHäNRZHJR$E\JRREOLF]\èREUD]

SRNU\ZDP\UHJXODUQñVLDWNñRZLHO- NRĈFLRF]HNsDQDVWöSQLH]OLF]DP\

RF]NDVLDWNLZNWÑU\FK]QDMG]LHVLö

FKRèQDMPQLHMV]\IUDJPHQWRELHNWX

R]QDF]RQ\ NRORUHP ELDä\P /LF]ED

]DSHäQLRQ\FKRF]HN1MHVW]ZLñ]D- QD]LFKZLHONRĈFLñ]DWHP]DSLVDQD

zostanie jako 1V. W kolejnym ruchu ZLHONRĈè RF]HN ]PQLHMV]DQD MHVW

GZXNURWQLHDQDVWöSQLHSRZWDU]DQD

MHVWRSHUDFMD]OLF]DQLDU\F3RZ\- NRQDQLXNLONXLWHUDFMLPRĔHP\SU]HG- VWDZLè RWU]\PDQH GDQH ZSRVWDFL

Z\NUHVX QD NWÑUHJR RVL SR]LRPHM

]QDMGXMñVLöORJDU\WP\RGZURWQRĈFL

ZLHONRĈFLRF]HNDQDRVLSLRQRZHM

u ORJDU\WP\ OLF]E\ RF]HN ]DSHäQLR- Q\FK 'R Z\]QDF]RQ\FK SXQNWÑZ

GRSDVRZDè PRĔQD SURVWñ UHJUHVML

NWÑUHM ZVSÑäF]\QQLN QDFK\OHQLD Db

odpowiada wymiarowi fraktalnemu GODGDQHJRREUD]X>3HLWJHQ@

2JÑOQLH PRĔQD VWZLHUG]Lè ĔH

ZVSÑäF]\QQLN SU]\MPXMH ZDUWRĈFL

QLĔV]HGODVWUXNWXUUR]GUREQLRQ\FK

QDWRPLDVW Z\ĔV]H u ZSU]\SDGNX

RELHNWÑZ RUHJXODUQ\P NV]WDäFLH

LZLöNV]\FK UR]PLDUDFK 1DOHĔ\

MHGQDNPLHèQDXZDG]HIDNWĔHGZD

REUD]\SU]HVWDZLDMñFH]XSHäQLHUÑĔ- QHWUHĈFLPRJñFKDUDNWHU\]RZDèVLö

jednakowym wymiarem fraktalnym, SRGREQLHuREUD]\WUHĈFLRZR]EOLĔR- QHPRJñSU]\MPRZDèUÑĔQHZDUWRĈFL

%DGDQLHZ\PLDUXSXGHäNRZHJRGOD

pojedynczego obrazu jest zatem EH]FHORZH QDWRPLDVW SRUÑZQDQLH

REUD]ÑZ eSU]HGs LeSRs ZSURZD- dzeniu nowego elementu pozwala na RFHQö MDNRĈFLRZñ ]DLVWQLDäHM

]PLDQ\7DNVDPRPRĔQD]HVWDZLDè

]HVREñUÑĔQHZDULDQW\SURMHNWXDE\

Z\EUDèWHQNWÑU\QDMOHSLHMeZSLV]H

VLösZRWRF]HQLH=DVWRVRZDQLHSR- Z\ĔV]HJRZVNDĒQLNDMHVWQRZDWRUVNLH

w zakresie architektury krajobrazu, MHGQDNĔHRGQLRVäRSR]\W\ZQHUH]XO- taty w wielu dziedzinach, a szcze- JÑOQLHZREUD]RZDQLXLGLDJQRVW\FH

PHG\F]QHM>2F]HUHWNR@

Farma wiatrowa – aspekty widokowe w kontekœcie turystyki

Wind farm – visual aspects in the context of tourism

3LHUZV]\]SU]\NäDGÑZLOXVWUX- MñF\FK PRĔOLZRĈFL Z\NRU]\VWDQLD

RPÑZLRQHM SRZ\ĔHM PHWRG\ GR- W\F]\ GHF\]ML RGRSXV]F]DOQRĈFL

budowy elektrowni wiatrowej na terenach stosunkowo atrakcyjnych SRG Z]JOöGHP NUDMREUD]RZ\P

2MDNRĈFLZLGRNÑZGHF\GXMñ]MHG- QHM VWURQ\ u NRPSOHNV ]DEXGRZ\

uzdrowiskowej Iwonicza-Zdroju, QDWRPLDVW]GUXJLHMuOLF]QHRWZDUWH

ZLGRNL ZNWÑU\FK GRPLQXMH NUDMR- braz kulturowy oraz naturalno-kul- WXURZ\2EV]DUSRNU\ZDMñZ]JÑU]D

RSU]HZ\ĔV]HQLDFK GRFKRG]ñF\FK

GR RN  P LäDJRGQ\FK VWRNDFK

%DUZQHMPR]DLFHSÑOXSUDZQ\FKäñN

SDVWZLVN LODVÑZ WRZDU]\V]ñ JUXS\

]DEXGRZDþ ZLHMVNLFK RQLHZLHONLFK

JDEDU\WDFKZ\VRNRĈFLRZ\FKRPDäHM

L ĈUHGQLHM LQWHQV\ZQRĈFL '\VRQDQV

ZNUDMREUD]LHVWDQRZLñOLF]QHQDSR- wietrzne linie energetyczne, niskiego, ĈUHGQLHJRRUD]Z\VRNLHJRQDSLöFLD

ZW\PV]F]HJÑOQLHPLöG]\QDURGRZD

PDJLVWUDOD  N9 ELHJQñFD ZNLH- UXQNXSRäXGQLRZHMJUDQLF\SDþVWZD

RUD]PDV]W\WHOHIRQLLNRPÑUNRZHM

:\NRU]\VWXMñF RPÑZLRQñ SR- Z\ĔHM PHWRGö REV]DU DQDOL] RJUD-

QLF]RQR GR WHUHQX OHĔñFHJR ZSUR- mieniu 17,5 km od projektowanych VWUXNWXU'ODQDMZLöNV]HMF]öĈFLWXUEL- Q\ZLUQLNDRZ\PLDUDFK[

[PPRGOHJäRĈèWDRGSRZLDGD

NñWRZHMUR]G]LHOF]RĈFLZLG]HQLDUÑZ- QHM qq 2ELHNW WHRUHW\F]QLH PRĔH

E\è ]DXZDĔRQ\ ZRSW\PDOQ\FK

ZDUXQNDFK SU]H] RVREö ĈZLDGRPñ

MHJR LVWQLHQLD LeSRV]XNXMñFñs JR

w danym widoku. Cyfrowe modele

ĈZLDWHäSXQNWRZ\FK]RVWDä\XPLHV]- F]RQH QD NRþFÑZNDFK äRSDW ZLFK

najszerszych miejscach, na wirnikach oraz w ѿ Z\VRNRĈFL ZLHĔ ']LöNL

WHPX Z\]QDF]RQH ]RVWDä\ Z\NUHV\

ZLGRF]QRĈFL SRV]F]HJÑOQ\FK HOH- PHQWÑZZLDWUDNÑZU\F

Podobne wykresy ekspozycji ELHUQHMZ\JHQHURZDQRGODNDĔGHJR

]RELHNWÑZ RQHJDW\ZQ\P ZSä\ZLH

QDNUDMREUD]OLQLHSU]HV\äRZHPDV]-

W\ WHOHIRQLL NRPÑUNRZHM NWÑUHJR

]DVLöJ RGG]LDä\ZDQLD ZL]XDOQHJR

PLDäSRQDGORNDOQH]QDF]HQLH

W wyniku analiz otrzymano REUD]\ SU]HGVWDZLDMñFH REV]DU\

]NWÑU\FK ZLGRF]QH EöGñ RELHNW\

RQLVNLHMZDUWRĈFLHVWHW\F]QHM5\FL- na 3 ukazuje niewielkie fragmenty

terenu, gdzie planowana farma ZLDWURZD VWDQRZLè EöG]LH MHG\Q\

G\VRQDQVREV]DU\MDĈQLHMV]H1DäR- ĔRQ\QDPDSöZ\NUHVMHVWZ\QLNLHP

UÑĔQLF\]DNUHVÑZZLGRF]QRĈFLZLD- WURZQLRUD]LQQ\FKHOHPHQWÑZNWÑUH

GHSUHFMRQXMñNUDMREUD]

Wykorzystanie danych cyfro- Z\FK SR]ZDOD QD äDWZH SU]HSUR- ZDG]HQLH SRGVXPRZDþ Z\QLNÑZ

w tym obliczanie zakresu widocz- QRĈFL RELHNWÑZ ]Z\UÑĔQLHQLHP

WHUHQÑZ SRGOHJDMñF\FK RFKURQLH

W granicach Magurskiego Parku 1DURGRZHJR]QDMG]LHVLöMHG\QLHQLH- 5\F=DNUHVHNVSR]\FMLELHUQHMNRþFÑZHNäRSDWMDVQ\

SRSLHODW\LMDVQ\]LHORQ\uR]QDF]HQLHZOHJHQG]LH )LJ7KHH[WHQWRISDVVLYHH[SRVLWLRQIRUEOHQGVWLSV

EULJKWDUHDVDQGOLJKWJUHHQuORRNOHJHQG

ZLHONLNP²WDNLREV]DUV]F]öĈOL- ZLHSRNU\W\ODVHP:REUöELHSDUNÑZ

NUDMREUD]RZ\FK-DĈOLVNLHJRL&]DUQR- U]HFNR6WU]\ĔRZVNLHJR SRZLHU]FK- QLH WH Z\QRV]ñ RGSRZLHGQLR 

oraz 36,5 km² -HG\QLH QD RVWDWQLP

]WHUHQÑZ FKURQLRQ\FK ZLGRF]QRĈè

LQZHVW\FML EöG]LH ]DSHZQLRQD SR- QLHZDĔZ\]QDF]RQ\IUDJPHQWZSR- äRZLHQLHMHVW]DOHVLRQ\:DUWRZW\P

PLHMVFX QDGPLHQLè ĔH ]DOHGZLH

0,1 km² obejmuje obszar, gdzie farma EöG]LHZLGRF]QDMDNRMHG\Q\HOHPHQW

]DNäÑFDMñF\ ZLGRN 1D SRGVWDZLH

Z\]QDF]RQHJR]DNUHVXZLGRF]QRĈFL

ZLDWUDNÑZZ\UÑĔQLèPRĔQDE\äRIUDJ- PHQW\FLñJÑZWXU\VW\F]Q\FKLSXQNW\

ZLGRNRZH ]NWÑU\FK SU]HSURZD- G]RQRDQDOL]\SDQRUDP3U]\PLDUNL

3XäDZ\6LHQLDZD

W tabeli 1 zebrano i podsu- PRZDQR Z\QLNL REOLF]Hþ ZDUWRĈFL

ZVNDĒQLNRZ\FK ZUD] ]DQDOL]ñ

ZDULDQWX XZ]JOöGQLDMñFHJR )DUPö

:LDWURZñ ,ZRQLF]  LZDULDQWX

z dwiema farmami FW Iwonicz 2 L):,ZRQLF]-DNPRĔQD]DXZDĔ\è

]DUÑZQR ĈUHGQLD MDVQRĈè REUD]ÑZ

REUD]XMñFD]PLDQ\LORĈFLRZHZZL-

GRNX MDN LZ\PLDU IUDNWDOQ\ NWÑU\

PRĔQD X]QDè ]D ZVNDĒQLN ]PLDQ

MDNRĈFLRZ\FK ]PLHQLDMñ VLö ZQLH- ZLHONLP ]DNUHVLH 'RW\FKF]DVRZH

GRĈZLDGF]HQLH ZVND]XMH MHGQDN LĔ

UÑĔQLFD ZZ\PLDU]H IUDNWDOQ\P GOD

ZLGRNX Z6LHQLDZLH ]EOLĔD VLö GR

ZDUWRĈFL GRSXV]F]DOQHM :WDNLFK

SU]\SDGNDFK VXJHURZDè QDOHĔ\ GR- GDWNRZHPDVNRZDQLHRELHNWÑZQS

]DSRPRFñV]SDOHUXGU]HZ

Nadbudowa kamienicy w historycznym centrum miasta Building extension

in the city centre

.ROHMQ\ SU]\NäDG PD ]D ]DGD- QLH GRZLHĈè ĔH RPDZLDQD PHWRGD

MHVW VWRVXQNRZR XQLZHUVDOQD MHĔHOL

chodzi o zakres zastosowania.

7DEHOD:VNDĒQLNL]PLDQZDQDOL]RZDQ\FKZLGRNDFK 7DEOH,QGLFDWRUVRIFKDQJHLQWKHDQDO\VHGYLHZV

Średnia jasność obrazów Lokalizacja

(punkt widokowy)

A Stan istniejący

B Z uwzględnieniem

FW Iwonicz 2

B A Różnica między stanem istniejącym

a przyszłym

C Z uwzględnieniem

FW Iwonicz 2 oraz FW Iwonicz

C–A

Różnica między stanem istniejącym a przyszłym (z FW Iwonicz 2

oraz FW Iwonicz)

Przymiarki 8,62 8,81 0,19 8,93 0,31

Puławy 0,26 0,27 0,01 0,28 0,02

5\F=DNUHVLVNDODZLGRF]QRĈFL

SURSRQRZDQ\FK]PLDQZLVWQLHMñF\FK

EXG\QNDFK )LJ9LVLELOLW\H[WHQWDQGVFDOHRIWKH

FKDQJHVSURSRVHGIRUWKHH[LVWLQJEXLOGLQJV

7HPDW HNVSHUW\]\ VWDQRZLäD

DQDOL]D ZSä\ZX SODQRZDQHJR SRG- Z\ĔV]HQLD LSU]HEXGRZ\ GDFKÑZ

kamienic na charakter pierzei Rynku

*äÑZQHJRZ.UDNRZLH3UÑF]V\PX- lacji komputerowych, standardowo wykonywanych w takich przypad- kach, wyznaczono zakres wizualne- JRZSä\ZXZSURZDG]RQ\FK]PLDQ

3U]HGVWDZLRQD QD U\FLQLH  eVNDOD

ZLGRF]QRĈFLs REUD]XMH MDND F]öĈè

SU]HNV]WDäFRQHJR IUDJPHQWX EöG]LH

]DXZDĔDOQD ]GDQHJR PLHMVFD LP

MDĈQLHMV]\NRORUW\PZLöNV]DF]öĈè

EöG]LHSRVWU]HJDQD

1D Z\NUHVLH PRĔQD Z\UÑĔQLè

dwa rozdzielne obszary ekspozycji biernej projektowanej nadbudo- wy: jeden zlokalizowany od strony XO6]HZVNLHM GUXJL ]DĈ ZRNROL- F\ .RĈFLRäD 0DULDFNLHJR %DGD- QLRPSRGGDQH]RVWDä\]DWHPZLGRNL

]SXQNWÑZ UHSUH]HQWDW\ZQ\FK GOD

W\FKREV]DUÑZ

=DVWRVRZDQLHILOWUÑZF\IURZ\FK

>0DOLQD @ SR]ZROLäR Z\UÑĔQLè

ZZLGRNDFK NUDZöG]LH NWÑUH QDM- SHäQLHMRGGDMñFKDUDNWHUEXG\QNÑZ

'ODWDNSU]HWZRU]RQ\FKREUD]ÑZRE- OLF]RQRZ\PLDUIUDNWDOQ\XZ]JOöG-

QLDMñFVWDQREHFQ\RUD]SODQRZDQ\

3RUÑZQDQLH RWU]\PDQ\FK Z\QLNÑZ

UÑĔQLFDUÑZQDGRZRG]LĔH

]PLDQDMDNRĈFLRZDZLGRNXQLHMHVW

]QDF]QD U\F  :GUXJLHM ]DQD- OL]RZDQ\FK SDQRUDP UÑĔQLFD WD

MHVW MHV]F]H PQLHMV]D LRVLñJD ZDU- WRĈè  -DNR SR]\W\ZQ\ DVSHNW

SURSRQRZDQHM SU]HEXGRZ\ X]QDè

QDOHĔ\Z\UÑZQDQLHSR]LRPXJ]\P- VÑZ NDPLHQLF LSU]HVäRQLöFLH DQWHQ

]QDMGXMñF\FKVLöQDGDOV]\PSODQLH

FR ZSä\ZD QD REQLĔHQLH ZDUWRĈFL

wymiaru fraktalnego.

5\F:LGRNDQDOL]RZDQHMSLHU]HLRUD]Z\PLDUIUDNWDOQ\GODVWDQXREHFQHJRRUD]SU]\V]äHJR

)LJ7KHYLHZRIWKHDQDO\VHGIURQWDJHDQGWKHIUDFWDOGLPHQVLRQIRUWKHFXUUHQWVWDWHDQGWKHIXWXUHRQH

Wnioski

Conclusions

%DGDQLDQDGSRZ\ĔHMRSLVDQ\PL

WHFKQLNDPLF\IURZ\PLGRSURZDG]Lä\

GR VIRUPXäRZDQLD PHWRG\ DQDOL]

NUDMREUD]RZ\FK stosowanej w przy- SDGNX SODQRZDQLD LQZHVW\FML NWÑUD

PRĔH ZSä\ZDè QD RGELÑU ZL]XDOQ\

krajobrazu. Pozwala ona na wyzna- czenie jej WHU\WRULDOQHJR ]DNUHVX

RGG]LDä\ZDQLD jak i rozmiaru wy- ZRäDQHMSU]H]Hþ]PLDQ\FKDUDNWHUX

NUDMREUD]X. Metoda ta wykorzystuje Z\NUHV\LPDS\ZLGRF]QRĈFLGRZ\- znaczenia PLHMVFZUDĔOLZ\FK]NWÑ- U\FK ZLGRF]QD PRĔH E\è SURSRQR- wana inwestycja. Kolejnym krokiem jest wykonanie DQDOL]ZLGRNÑZ z tych SXQNWÑZ 0DMñ RQH QD FHOX VSUDZ- dzenie, na ile nowy obiekt ingeruje w charakter panoram. ćUHGQLñMDVQRĈè

REUD]X i jego Z\PLDUIUDNWDOQ\ uznaje VLö]DZDUWRĈFLZVNDĒQLNRZHRGSR- wiednio dla ]PLDQ LORĈFLRZ\FK iMD- NRĈFLRZ\FKZZLGRNX-HĔHOL]PLDQ\

W\FKSDUDPHWUÑZVñQLHZLHONLHPRĔQD

VWZLHUG]LèĔHLQZHVW\FMDQLHZSä\ZD

na charakter krajobrazu. W przypad- NXPLHMVFZUDĔOLZ\FK]NWÑU\FKUR]- WDF]DMñVLöZLGRNLQDWXUDOQHSRGF]DV

wprowadzenia nowego obiektu oba ZVNDĒQLNL ]PLHQLDMñ VLö Z\UDĒQLH

]DWHPLQJHUHQFMöZLVWQLHMñFHZLGRNL

QDOHĔ\X]QDè]D]QDF]Qñ

=H Z]JOöGX QD WRZDU]\V]ñFñ

QDP SUHVMö Z]DNUHVLH XUEDQL]DFML

]DUÑZQR WHUHQ\ RWZDUWH MDN LFHQWUD

PLDVW QDUDĔRQH Vñ QD G\QDPLF]QH

zmiany. Warto jednak wykorzysty-

DE\ SRJRG]Lè NRQLHF]QRĈè UR]ZRMX

]PRĔOLZRĈFLñ ]DFKRZDQLD KDUPR- QLMQ\FKZLGRNÑZ'RVWöSQHREHFQLH

WHFKQLNLNRPSXWHURZHGRVWDUF]DMñLQ- VWUXPHQWÑZNWÑUHFRSUDZGDQLHPRJñ

]DVWñSLèF]äRZLHNDZ]DNUHVLHRFHQ\

ZDUWRĈFLHVWHW\F]Q\FKNUDMREUD]XOHF]

GRVWDUF]DMñ RELHNW\ZQ\FK ZDUWRĈFL

ZVNDĒQLNRZ\FK SRPRFQ\FK ZSR- GHMPRZDQLXGHF\]MLGRW\F]ñF\FKGR- SXV]F]DOQRĈFLSODQRZDQ\FKLQJHUHQFML

w krajobraz czy wyboru najlepszego ]SURSRQRZDQ\FKZDULDQWÑZSURMHNWX

5\FLQ\Z\NRQDOLDXWRU]\

)LJXUHVE\DXWKRUV

Agnieszka Ozimek 3DZHä2]LPHN 3LRWUãDEöGĒ ,QVW\WXW,QIRUPDW\NL

3ROLWHFKQLND.UDNRZVNDLP7.RĈFLXV]NL

,QVWLWXWHRI&RPSXWHU6FLHQFH

&UDFRZ8QLYHUVLW\RI7HFKQRORJ\

Literatura

1. $SSOH\DUG ' /\QFK . 0\HU

-57KH9LHZIURPWKH5RDG, MIT Press, Cambridge.

2. %ÔKP $  3ODQRZDQLH

SU]HVWU]HQQH GOD DUFKLWHNWÑZ NUD

MREUD]X 2F]\QQLNX NRPSR]\FML.

Wydawnictwo Politechniki Krakow- VNLHM.UDNÑZ

3. &XOOHQ *  7KH &RQFLVH

7RZQVFDSH $UFKLWHFWXUDO 3UHVV, /RQGRQu

4. )ROH\ -' YDQ 'DP $ )HLQHU

6.+XJKHV-)3KLOOLSV5/

:SURZDG]HQLHGRJUDILNLNRPSXWH

URZHM:17:DUV]DZDu

5. Malina W., Smiatacz M., 2005.

0HWRG\ F\IURZHJR SU]HWZDU]DQLD

REUD]ÑZ, Oficyna Wydawnicza EXIT, :DUV]DZDuu

6. 2]LPHN $ 2]LPHN 3 

&RPSXWHU$LGHG 0HWKRG RI 9LVXDO

$EVRUSWLRQ&DSDFLW\(VWLPDWLRQ>LQ@

%XKPDQQ3LHWVFK+HLQVHGV'LJL- WDO'HVLJQLQ/DQGVFDSH$UFKLWHFWXUH

3URFHHGLQJVDW$QKDOW8QLYHU- sity of Applied Science, Wichmann, +HLGHOEHUJu

7. 2]LPHN $ 2]LPHN 3 

$OJRU\WP\ SU]HWZDU]DQLD REUD]X

ZZ\UÑĔQLDQLXWZRU]\ZDNXOWXURZH

JRLSU]\URGQLF]HJRQDIRWRJUDILDFK

NUDMREUD]RZ\FK>Z@1DXND3U]\UR- da Technologie, tom 3, zeszyt 1, #12,

u3R]QDþ

 ãDEöGĒ32]LPHN$5HMH

VWUDFMDSDQRUDPZLGRNRZ\FKZ]DNUH

VDFKSR]DVSHNWUDOQ\FKMDNRQDU]öG]LH

RFHQ\DWUDNF\MQRĈFLNUDMREUD]X>Z@

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 14/2010 Krajobraz a turystyka, 6RVQRZLHFu

 Oczeretko E., 2006. :\PLDUIUDN

WDOQ\ZDQDOL]LHV\JQDäÑZLREUD]ÑZ

ELRPHG\F]Q\FK)UDFWDOGLPHQVLRQLQ

VLJQDOVDQGELRPHGLFDOLPDJHVDQD

O\VHV :\G 8QLZ Z%LDä\PVWRNX

%LDä\VWRN

10. 3HLWJHQ+2-ÚUJHQV+6DXSH

'  *UDQLFH FKDRVX IUDNWDOH

Wu3:1:DUV]DZD

11. 6KDQJ + %LVKRS ,' 

9LVXDO WKUHVKROGV IRU GHWHFWLRQ

UHFRJQLWLRQ DQG YLVXDO LPSDFW LQ

ODQGVFDSH VHWWLQJV >Z@ -RXUQDO RI

(QYLURQPHQWDO3V\FKRORJ\

(OVHYLHUu

12. 6PDUGRQ 5& 3DOPHU -) )HO- OHPDQ -3  )RXQGDWLRQV IRU