Józef Wroceński
Doktorat ks. Witolda
Adamczewskiego
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 41/3-4, 298-300
1998
Rozprawa została napisana zwięzłym i jasnym językiem. W swoich badaniach
Autor zastosował metody: historyczną oraz opisu i analizy tekstów źródłowych.
W pracy zwraca uwagę bardzo obszerna bibliografia, na którą składają się licz
ne materiały źródłowe, a także opracowania autorów polskich i zagranicznych.
Szczególnie interesujące jest ukazanie instytucji prezbiterium w szerokim kon
tekście historycznym, praktycznie od czasów apostolskich. Trzeba również pod
kreślić odważną próbę Autora podjęcia się wyjaśnienia przyczyn utraty swoje
go pierwotnego znaczenia w Kościele Kapituł katedralnych i Synodów diece
zjalnych. Rozprawa habilitacyjna autorstwa ks. Józefa W r o c e ń s k i e g o ,
stanowi poważny wkład w badaniach nad niezwykle ważnym gremium działa
jącym od czasów Kościoła pierwotnego, jakim jest prezbiterium, czyli wspól
nota kapłanów danego Kościoła partykularnego.
Rada Wydziału Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w War
szawie, biorąc pod uwagę pozytywną ocenę rozprawy habilitacyjnej, całego do
robku naukowego i kolokwium habilitacyjnego w tajnym głosowaniu podjęła
uchwałę w sprawie nadania ks. dr Józefowi W r o c e ń s k i e m u stopnia nauko
wego doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego.
Ks. Zbigniew Janczewski
2 9 8 Z Ż Y C IA W Y D Z IA Ł U [2 ]
D o k t o r a t k s . W ito ld a A d a m c z e w s k ie g o
W dniu 17 marca 1998 r. odbyła się publiczna obrona pracy doktorskiej ks.
mgra Witolda A d a m c z e w s k i e g o , kapłana Towarzystwa Jezusowego,
absolwenta Wydziału Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Gregoriańskiego
w Rzymie. Doktorant przedstawił Radzie Wydziału rozprawę pt. Małżeństwo
we współczesnych umowach Stolicy Apostolskiej z państwami, której promoto
rem był ks. prof, dr hab. Wojciech G ó r a l s k i , kierownik Katedry Kościelnego
Prawa Małżeńskiego i Rodzinnego. Recenzentami pracy byli: prof, dr hab. bp
Tadeusz P i e r o n e k /PAT/ i ks. prof, dr hab. Józef К r u к o w s k i /АТК/. Ks.
mgr Witold A d a m c z e w s k i w swojej pracy podjął próbę całościowego
ukazania problematyki małżeństwa pojawiającej się we współczesnych umo
wach konkordatowych. Autor przebadał umowy zawarte przez Stolicę Apostol
ską po Soborze Watykańskim II z następującymi państwami: Portugalią/1973/
, Kolumbią/1975/, Hiszpanią/1979/, Włochami /1984/, Maltą/1993/, Polską/
1993/ i Chorwacją/1996/ wskazując na ewolucję zapisów konkordatowych do
tyczących małżeństwa. Praca została podzielona na dwie części, które z kolei
dzielą się na rozdziały.
W pierwszej części pracy Autor zajął się problemem uznawania skutków cy
wilnych małżeństwa kanonicznego, wskazując na te elementy aktualnych syste
[3] Z Ż Y C I A W Y D Z IA Ł U 2 9 9
m ó w praw a c y w iln e g o , które u m o żliw ia ją za sto so w a n ie tej instytu cji w praktyce. L o g icz n ie w ię c w p ierw szy m rozd ziale tej c z ę śc i pracy o g ó ln ie p rzed staw ion a zo sta ła tem atyk a sk utk ów c y w iln y ch m ałżeń stw a. A u tor u k azał r ó w n ie ż asp ek t h istoryczn y instytucji uznaw ania sk utków c y w iln y ch m ałżeń stw a zw racając s z c z e g ó ln ą u w a g ę na m a łżeń stw o k an on iczn e, które je s t p o d sta w ą z a sto so w a n ia tej instytucji w e w s p ó łc z e sn y c h u m o w a ch k onkordatow ych . R o z d z ia ł drugi p o ś w ię c o n y z o sta ł p rob lem ow i w p isu do rejestrów stanu c y w iln e g o . Jest to p o d sta w o w y w arun ek sk u teczn o ści prawnej instytucji uznaw ania sk u tk ów c y w iln y c h m a łżeń stw a k a n o n iczn eg o . O m ó w io n a została w ię c ew o lu cja problem u oraz p o s z c z e g ó l n e elem en ty i charakter praw ny w p isu do rejestrów cy w iln y ch .
Druga c zę ść pracy została p o św ięco n a om ów ien iu spraw y c o fn ięcia sk utk ów c y w iln y ch m ałżeństw a k an oniczn ego poprzez d ecy zję o rozw iązaniu m ałżeń stw a c y w iln e g o lub uznaniu przez praw o cy w iln e k o ścieln y ch decyzji d o ty czą cy ch stw ier dzenia n iew ażn ości m ałżeństw a k o ścieln eg o . I tak w pierw szym rozd ziale A utor w sk azał na sytuacje w których p ań stw ow e sy stem y prawne uznają sk u teczn ość c y w iln ą k ościeln ych w yrok ów w sprawie niew ażności m ałżeństw a. W iąże się to z k w e stią uznania lub nie uznania w yłączn ej jurysdykcji k ościeln ej nad m ałżeń stw em . W zw iązk u z tym znalazły sw oje o m ó w ien ie takie zagadnienia jak: zakres sto so w a nia instytucji uznaw ania sk utk ów c y w iln y ch decyzji k ościeln ych w spraw ach m ał żeń sk ich , rola sąd ów cy w iln y ch w tej materii i s z c z e g ó ło w y p rzeb ieg procesu uzna w an ia decyzji k o ścieln y ch oraz szeroko dysku tow any problem w y łą c zn o śc i ju rys dykcji kościelnej nad m ałżeństw em . Z k olei w drugim rozdziale Autor zajął się trudną problem atyką ro zw o d ó w cy w iln y ch zwracając u w a g ę na stan ow isk o K o ścio ła w tej kw estii. Poruszone tu zostały też spraw y dotyczące separacji m ałżonków .
A n a liza m ateriału b a d a w c z e g o p o z w o liła A u to ro w i p o sta w ić w n io s e k , ż e s p o só b regu lacji spraw m a łżeń sk ich je s t ś c iś le z w ią z a n y z relacjam i p a ń stw o -K o - ś c ió ł. Z a u w a ża ln a e w o lu c ja z a p isó w k o n k o rd a to w y ch w tej m aterii z a c z y n a s ię od n iem al a u to m a ty c zn eg o u zn a w a n ia sk u tk ó w c y w iln y c h m a łże ń s tw a k o ś c ie l n e g o p o p rzez p e w n e o g ra n iczen ia a ż d o n o w y c h r o zw ią z a ń , p o le g a ją c y c h na p o sza n o w a n iu w o ln o ś c i n u ptu rien tów c o d o w y w a r c ia sk u tk ó w c y w iln y c h p rzez ich m a łż e ń s tw o k a n o n ic zn e. To o sta tn ie r o z w ią z a n ie z n a la z ło z a s to s o w a n ie w k o n k o r d a c ie p o lsk im . P o d o b n a e w o lu c ja z d a n ie m k s. W. A d a m c z e w s k i e g o p rzeb ieg a ła w sfe rz e z a p is ó w k o n k o rd a to w y ch d o ty c z ą c y c h sa n k c jo n o w a n ia w p r a w ie c y w iln y m k o ś c ie ln y c h d e c y z ji w sp ra w a ch m a łż e ń s k ic h , z w ła s z c z a w y r o k ó w są d ó w k o ś c ie ln y c h d o ty c z ą c y c h stw ie rd z e n ia n ie w a ż n o ś c i m a łżeń stw a ; o d r o zw ią za ń , które b ezw a ru n k o w o u z n a w a ły s k u te c z n o ś ć d e c y z ji k o ś c ie ln y c h p o p rzez p rzy zn a w a n ie co ra z w ię k sz e j roli są d o m c y w iln y m a ż p o n o w o c z e s n e ro zw ią z a n ie z a sto so w a n e w k o n k o rd a cie p o lsk im p o le g a ją c e na r o zd ziele n iu o b y d w u za k resó w i o p o w ie d z e n iu s ię za w y łą c z n ą k o m p ete n c ją k a ż d e g o forum w sw o im zakresie.
N ie w ą tp liw ą z a słu g ą Autora je s t fakt, ż e sw o je w n io sk i form u łuje w y k o rz y stu ją c szero k ą b azę źród łow ą, do której słu szn ie za lic za n ie ty lk o u m o w y kon korda to w e , ale także inne p o zy cje o charakterze źró d ło w y m , tak z zakresu praw a k o
śc ieln e g o ja k i praw a p a ń stw o w eg o . N a le ż y też p o d k reślić, ż e na trafn ość w n io s k ó w i sw o b o d ę w p o słu g iw a n iu się tekstam i źró d ło w y m i n iem a ły w p ły w m ia ł z p e w n o śc ią fakt, iż A utor je st pracow n ik iem N uncjatury A p o sto lsk iej w P o lsce. P onadto w pracy została w yk orzystan a b ogata literatura o b co języ czn ą .
R ada W y d zia łu P raw a K a n o n ic zn eg o A TK , b iorąc p od u w a g ę w y n ik i e g z a m i n ó w d ok torsk ich , w ła ś c iw y dla te g o typ u rozp raw w a lo r n a u k o w y , a tak że o p i n ie r e c e n z e n tó w oraz p o z y ty w n y w y n ik ob ron y, n a d a ła k s. m g r W ito ld o w i A d a m c z e w s k i e m u stopi eń n a u k o w y doktora nauk p raw n ych w za k resie pra w a k a n o n iczn eg o .
Ks. J ó z e f Wroceński S C J
D o k to r a t k s. K r z y s z to fa K o s k
D n ia 21 k w ietn ia 1998 roku na W y d z ia le P raw a K a n o n ic z n e g o o d b y ła s ię p u b liczn a obrona p racy d oktorskiej ks. m g r K rz y sz to fa K o s k , k ap łan a A r ch i d ie c e zji W arszaw sk iej, a b so lw en ta W y d z ia łu P raw a K a n o n ic z n e g o A T K . D o k torant p r z ed ło ż y ł R a d zie W yd ziału r o zp ra w ę pt.
Zadania Kościoła w dziedzinie
wychowania dzieci i młodzieży w świetle powszechnego ustawodawstwa kościel
nego oraz dokumentów Magisterium Kościoła od Soboru Watykańskiego II.
P rom otorem p racy b y ł ks. prof, dr hab. W o jciech G ó r a 1 s к i. W charakterze r ec e n ze n tó w w y stą p ili ks. prof, dr hab. T ad eu sz W a l a c h o w i c z /P W T P o z n a ń / i ks. prof, dr hab. Julian K a ł o w s k i /А Т К /.
K s. К. К o s к p o s ta w ił so b ie p rak tyczn y c el, ab y się g n ą ć d o sk arb ca d o ś w ia d c z e ń oraz m ąd rości K o śc io ła , w y ra żo n ej w j e g o praw ie i d o k u m en ta ch , a w ie l c e przydatnej w d z ied zin ie w y c h o w a n ia d z iec i i m ło d zieży . D o k u m e n ty K o śc io ła p r e cy z y jn ie o k reśla ją fo rm ę i sp o só b r ea lizo w a n ia k o ś c ie ln e j m isji n au czan ia. Stąd istn ieje k o n ie c z n o ść za p o zn a w a n ia s ię z p ro p o n o w a n y m i w n ich form am i pracy. Z dan iem Doktoranta w w ie lu przypadkach m a ło o w o c n a p o słu g a nau czania j e s t sp o w o d o w a n a sła b ą z n a jo m o śc ią w sk a za ń , treści i m e to d p racy z a le c a n y c h
p rzez K o śc ió ł.
G łó w n y tek st rozp raw y p o d z ie lo n y z o sta ł na c zte ry rozd ziały. R o z d z ia ł p ie rw sz y m a charakter w p row ad zający, w którym A u tor p o o g ó ln y m za ry so w a n iu pro b lem a ty k i za g a d n ien ia - j e g o celu , śr o d k ó w i m e to d y p racy o m ó w ił ró żn e ro d zaje w y c h o w a n ia , akcentując przy tym r ó ż n ic ę z a c h o d z ą c ą m ię d z y w y c h o w a n ie m n a tu ra ln y m i c h r z e ś c ija ń s k im . P o n a d to z w r ó c i ł u w a g ę na p r o b le m s a m o w y c h o w a n ia oraz u k a za ł p e r s p e k ty w ę w s p ó łp r a c y K o ś c io ła i p a ń stw a w d z ie d z in ie w y c h o w a n ia d z ie c i i m ło d z ie ży . R o z d z ia ł drugi ilu stru je n a u c z y c ie ls k ą p o s łu g ę K o śc io ła . A u tor p o d d a ł a n a lizie różn e fo rm y p r zep o w ia d a n ia S ło w a B o ż e g o i w sk a z a ł kon kretn e zad an ia w y c h o w a w c z e K o śc io ła r e a liz o w a n e p rzez k a tech e zę, sz k o ły , u n iw er sy te ty i in n e w y ż s z e u c z e ln ie k o ś c ie ln e i k a to lick ie. P od k reślon a te ż zo sta ła potrzeb a a k ty w n o śc i K o śc io ła w s fe rz e śro d k ó w s p o łe c z n e g o p rzek azu i z n a c ze n ie k o ś cie ln e j kon troli k s ią ż e k i p ism r eli
