1
SPIS ZAWARTOŚCI TECZKI —
I. IWaferlaly dokum entacyjne
1/1 — relacja właściwa l . i 5 . J - l
1/2 - dokumenty (sensu slricfo) doł. osoby relalora--- 1/3 - inne materiały dokumentacyjne dot. osoby relatora —
II. Materiały uzupełnłenlające relację
III. In n e m a t e r ia ły (zebrane przez „relatora”): —
111/1- dot. rodziny relalora ---
III/2 - doł. ogólnie okresu sprzed 1039 r.
III/3 - dot. ogólnie okresu okupacji (1939 -1945) ____
111/4 - dot. ogólnie okresu po 1045 r.
V. Wypisy ze źródeł [tzw.: „nazwiskowe kaity informacyjne"]
VI. Fofnnrafln Li
111/5 - Inne...
IV. Korespondencja
i).h k M ę y i / . A Ł . A ...£>J.
2
3
Wanda Cybulska-Swarcewicz zame 00-735 Warszawa
Przebieg działalności w okresie okupacji
Jesienią 1939r. wstąpiłam do tajnej organizacji "Rota" w Grudzią
dzu, pełniąc funkcję łączniczki między Pomorzem a Warszawą /"Szare Szeregi^.
W czerwcu 1940r„ aresztowana w Warszawie jako zakładniczka za ów
czesnego mojego narzeczonego Jana Cybulskiego prze
bywałam na "Pawiaku" do jesieni 1940 r* Przewiezio
na do więzienia w Grudziądzu, gdzie toczyło się
śledztwo Berlińskiego SęĄu Wojennego w sprawie "Roty".
Na skutek gruźlicy płuc zostałam warunkowo zwolnio
na z więzienia z obowiązkiem meldowania się w Gestapc Uciekam przez zieloną granicę do Warszawy, gdzie
kontynuuję działalność konspiracyjną w ZWZ AK kol
portując tajną prasę /w Warszawie do lipca 1942r»
a w Raitciborowicach k/H#rubieszowa do października 42 Jesienią 1942r. wraz z mężem Janem Cybulskim skierowana zostaję
przez Komendę Główną AK na tereny wschodnie,gdzie działam najpierw w Peliszczach k/Kamieńca Litewskie
go /placówka "Emilia"/, a następnie do lata 1944r.
w Kobryniu "/Obwód "Kasztan",/pełniąc funkcję łącz
niczki między obwodem a placówkami w terenie. Dzia
łam pod p s ."Janina".
22.VII 1944r. - zakończenie wojny zastaje mnie w maj.Łańcuchów k/Lublina.
Za działalność konspiracyjną zostałam odznaczona m.inn Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem za Warszawę.
4
Żona J.Cybulskiego /obecnie Wanda Cybulska-Swarcewicz/ z d.Pawelec ta członkiem organizacji "Rota" oraz Szarych Szeregów jak również iłnierzem AK ps."Janina". W czerwcu 1940 r. została aresztowana jako zakładniczka za ówczesnego jej narzeczonego <$ana Cybulskiego i osadzo
na na Pawiaku. Na okres śledztwa członków "Roty" została przewieziona do więaienia w Grudziądzu.Z powodu choroby /gruźlica płuc/ została
zwolniona warunkowo i uciekła do Warszawy.Kolportowała tajną prasę na terenie Warszawy do lipca 1942r. Razem z mężem Janem Cybulskim została skierowana przez Komendę Gł.A K na teren Polesia. Była łączniczką mię
dzy Obwodem "Kasztan" a jego placówkami w terenie. Za działalność w kon
spiracji została odznaczona:Krzyżem Armii Krajowej /leg.9-93-20 z 7.VII 93r.nadana przez Prezydenta RP# Krzyżem Partyzanckim/leg.1011-82-14 z 6.X.82 r./ nadany przez Radę Państwa/, Medalem za Warszawę) /leg.2286- 76-82 z dn. 15.XII.76r./ nadany przez Radę Państwa/^f939 - 1945 /
Medal Zwycięstwa i Wolności /leg.537-75-41 z dn.21.V.1975 r./ nadany przez Radę Państwa.
5
6
F U N D A C J A A
BIURO FUNDACJI • 87-100 TORUŃ • UL. WIELKIE GARBARY 2 • TEL. (0-56) 65-22-186 http://www.um.torun.pl/archAK, e-mail: AK@um.torun.pl, fapak@wp.pl
KONTO: WIELKOPOLSKI BANK KREDYTOWY SA W TORUNIU NR RACHUNKU 82 1090 1506 0000 0000 5002 0244
Toruń 14.02.2005 r.
ARCHIWUM I MUZEUM POMORSKIE ARMII KR A JO W E J ORAZ W O JSKO W E J SŁUŻBY POLEK
O -
WilSLLK l . d a .
Pani
Swarcewicz Wanda 00-735 Warszawa Szanowna P an i!
Jestem dokumentalistką Archiwum Fundacji i w związku z tym chciałabym prosić o podanie niektórych faktów dotyczących Pani życia oraz walki z okupantem w czasie II wojny światowej. Informacje te są niezbędne do opracowania w przyszłości Pani biogramu celem opublikowania go w „Słowniku biograficznym konspiracji pomorskiej 1939-1945”. Na pewno wie Pani, że biogram śp. Jana Cybulskiego został opublikowany w cz. 3 wspomnianego wyżej „Słownika”. Wracając do mojej prośby, to byłabym zobowiązana za udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
-proszę o datę i miejsce urodzenia, imiona rodziców oraz nazwisko panieńskie matki,
-czym zajmowała się Pani do wybuchu wojny ( nazwa szkoły), do jakich organi zacji Pani należała, pełnione tam funkcję; czy przeszła Pani jakieś szkolenia, -kto wprowadził Panią do „Roty”, kiedy składała Pani przysięgę, z kim współpra
cowała, czy były punkty kontaktowe w Warszawie, do których docierała Pani ja ko łączniczka; co może Pani powiedzieć o swojej działalności w „Szarych Szere gach”,
-przez kogo została Pani w Warszawie wprowadzona do ZWZ-AK i z kim na tamtym terenie Pani współpracowała; czy może spotkała Pani tam też innych mieszkańców Pomorza działających w konspiracji.
-z jakim wydziałem K Gł. AK współpracowała Pani w Warszawie , kto był Pani przełożonym zarówno w Warszawie jak i potem, gdy działała Pani w Placówce AK „Emilia” oraz w Obwodzie „Kasztan”.
-jaki posiada Pani zawód, kiedy przeszła Pani na emeryturę oraz do jakich organizacji należy Pani; czy posiada Pani uprawnienia kombatanckie.
Proszę także o przesłanie swojego zdjęcia oraz chociaż kserokopii legitymacji posiadanych odznaczeń, stopni wojskowych oraz innych materiałów.
Z góry dziękuję za spełnienia mojej prośby.
Łączę życzenia zdrowia. 7 , ,
Z wyrazami szacunki i poważania... ...
Elżbieta Skerska dokumentalistka
7
8
9
10
