Cena pojedynczego egzemplarza 15 Dzisiejszy numer zawiera l sfronv
Wąbrzeźno, wtorek 19 listopada 1929 ■
Nr. 137 Rok IX
W kraju pobratymców czeskich.
LKJIHGFEDCBAP o w s ta n i e i r o z w ó j R e p u b li k i C z e c h o s ł o w a c k i e j.
S t o s u n k i m i ę d z y P o l s k ą a C z e c h o s ło w a c ją j u ż o d k i l k u l a t s t a ł y s i ę n o r m a ln e o t y łe j ż e r o z m a w ia m y i u k ł a d a m y s i ę n a w z a j e m b e z u p r z e d z e ń , s z c z e r z e , z c a ł ą g o t o w o ś c i ą w s p ó ł p r a c y . S k ł a d a m y s o b i e r ó w n i e ż w i z y t y s ą s ie d z k ie , o g l ą d a m y w z a j e m n i e p l o n y g o s p o d a r k i p a ń s tw o w e j c z e c h o s ł o w a c k i e j i p o l s k ie j i d o k o n u j e m y w y m i a n y w r d z i e d z in i e d o r o b k u u m y s ło w e g o i a r t y s t y c z n e g o .
J e s t t o j u ż t a k w ie l e w o b e c p o c z ą tk o w o p a n u j ą c e j n i e u f n o ś c i, ż e ś m i a ł o p o w i e d z i e ć m o ż n a o d o k o n a n iu w ię k s z e j c z ę ś c i d z i e ł a n a p o l u p r z y s z ł e g o ś c i s ł e g o w s p ó ł ż y c ia p o l i t y c z n e g o i g o s p o d a r c z e g o o b u n a r o d ó w .
W o b e c c o r a z t o s i l n ie j s z y c h p r ą d ó w p o o b u s t r o n a c h g r a n i c y , z d ą ż a j ą c y c h d o t e g o ś c i ś le j s z e g o w s p ó ł ż y ł a , n i e o d r z e c z y b ę d z ie r z u c ić t u k i l k a s z c z e g ó ł ó w o p o w s t a n i u i r o z w o ju C z e c h o s ło w a c j i , t e r n b a r d z i e j, i ż b r a t n i t e n n a r ó d r o z p o c z ą ł n i e d a w n o d w u n a s t y r o k n i e p o d l e g ł e g o ż y w o ta p a ń s t w o w e g o .
P o d o b n i e j a k w P o l s c e , t a k s a m o i w d z i s i e j s z e j C z e c h o s ło w a c ji z c h w il ą w y b u c h u w o j n y ś w ia t o w e j o d ż y ł y i w y b u c h n ę ły s i l n y m p ł o m i e n i e m n a d z i e j e n a o d z y s k a n ie n i e p o d l e g ło ś c i . Z a r ó w n o C z e s i, j a k i S ł o w a c y n i e w ą t p i li a n i n a c h w i lę , ż e A u s t r j a i N i e m c y w o j n ę p r z e g r a j ą i n a d z i e j a t a ż y ł a w n i c h n a w e t w o k r e s a c h n a j w ię k s z y c h s u k c e s ó w m i li t a r n y c h p a ń s t w c e n tr a l n y c h .
Z t e g o w y c h o d z ą c z a ł o ż e n i a n a t y c h m i a s t p o w y b u c h u w o j n y r o z p o c z ę l i C z e s i w e s p ó ł z e S ł o w a k a m i w i e l k ą a k c j ę p r o p a g a n d o w ą z a g r a n i c ą n a r z e c z u z y s k a n i a n i e p o d l e g ło ś c i s w e j O j c z y z n y .
D u s z ą t e g o r u c h u n i e p o d l e g ło ś c io w e g o , n i e j a k o a m b a s a d o r e m n a r o d u c z e s k i e g o n a z a c h o d z i e E u r o p y b y ł d z i s i e j s z y d o ż y w o t n i p r e z y d e n t r e p u b l i k i d r . T o m a s z M a s s a r y k , p r a c u j ą c y w s p ó l n ie z d z i s ie j s z y m m i n i s t r e m s p r a w z a g r a n i c z n y c h d r . B e n e s z e m i z m a r ły m j u ż d r . S t e f a n ik i e m , p ó ź n i e j
s z y m m i n is t r e m w o j n y w o l n e j r e p u b li k i.
D z i ę k i w i ę c w y t ę ż o n e j a k c ji t y c h t r z e c h w i e l k i c h m ę ż ó w s t a n u , a g ł ó w n ie p r o f . M a s s a r y k a , k t ó r z y p o d o b n i e j a k n a s z P a d e r e w s k i j e ź d z i ł d o p r e z y d e n t a W i l s o n a , a b y m u p r z e d s t a w i ć p r a w o n a r o d u c z e s k ie g o i s ł o w a c k i e g o d o n i e p o d l e g ło ś c i,
— s p r a w a c z e c h o s ł o w a c k a j e s z c z e p r z e d u k o ń c z e n i e m w o j n y w y p ł y n ę ł a n a f o r u m p o l i t y k i p a ń s t w k o a l i c y jn y c h .
W p i e r w s z e j p o ł o w i e r o k u 1 9 1 8 p o w s t a ły w e W ł o s z e c h l e g j o n y c z e s k i e , k t ó r e p ó ź n i e j w c z e r w c u u z n a n e z o s t a ły o f i c j a l n i e p r z e z p a ń s t w a k o a l ic y jn e z a a r m ję p r z y s z łe j R e p u b l i k i C z e c h o s ł o w a c k i e j i o d d a n e p o d z w i e r z c h n i ą w ł a d z ę R a d y N a r o d o w e j w P a r y ż u , u z n a n e j r ó w n i e ż z a p i e r w s z y r z ą d c z e c h o s ł o w a c k i. T a k ż e i w R o s j i b y ł y p r ó b y u t w o r z e n ia l e g j o n ó w c z e s k i c h , k t ó r e t e ż f a k t y c z n i e p o w s ta ł y , a l e z p o w o d u o p o r u b o l s z e w ik ó w n i e m o g ł y n a c z a s d o t r z e ć d o k r a j u . P r z y s z ło n a w e t d o z b r o j n y c h p o t y c z e k z b o l s z e w i k a m i, w k t ó r y c h z a r ó w n o C z e s i j a k i S ł o w a c y w y k a z a l i i m p o n u ją c e m ę s t w o i b o h a t e r s k i e p o ś w i ę c e n i e .
W k r a j u z a ś u p a d a j ą c a A u s t r ja w o b e c d z i a ł a c z y n i e p o d l e g ł o ś c i o w y c h s t o s o w a ł a d o t k li w e r e p r e s j e . Z a p e ł n ił y s i ę w i ę z i e n ia p a t r j o t a m i c z e s k i
m i , p o s y p a ł y s i ę k a r y p i e n i ę ż n e i b a n i c j e , s z a l a ł a
w n i e b y w a ły s p o s ó b c e n z u r a p r a s y .
W s z y s t k i e t e ś r o d k i t e r o r y s t y c z n e w o b e c z b l i ż a ją c e j s i ę k l ę s k i p a ń s t w c e n t r a l n y c h n i c j u ż p o m ó c n i e m o g ł y . R z ą d a u s t r j a c k i p o d n a c i s k i e m u - z n a ć m u s ia ł ż ą d a n ia n i e p o d l e g ł o ś c i o w e n a r o d u
Za gałązkę oliwną -
M i m o u k ł a d u l i k w i d a c y jn e g o N i e m c y d ą ż y ć b ę d ą n a d a l d o o d e r w a n i a P o m o r z a .
J u ż M i c k ie w i c z p o w i e d z i a ł t r a f n ie , ż e „ k r z y ż a c k i e g o g a d u n i c z e m n i e u g ł a s z c z c s z “ . W i e lk i t e n p r o r o k n a r o d o w y z n a ć m u s i a ł d o s k o n a l e p s y c h o l o g ię n i e m i e c k ą , w y p o w i a d a j ą c t ę w i e lk ą , z a v z s z e a k t u a ln ą p r a w d ę .
S z c z e g ó l n i e j d z i s i a j s ło w a t e n a b i e r a j ą s p e c j a l n e g o z n a c z e n i a , k i e d y w n a s z y c h o c z a c h d o k o n u j e s i ę d o n i o s ły a k i p o j e d n a n i a z N i e m c a m i k o s z t e m ż y w o t n y c h i n t e r e s ó w p a ń s t w o w y c h n a r u b i e ż a c h z a c h o d n i c h R z e c z y p o s p o li t e j .
W o s t a tn i c h d n a c h d o n i o s ł y b o w i e m g a z e t y , ż e m i n i s t e r s p r a w z a g r . p . Z a le s k i i p o s e ł n i e m ie c k i w W a r s z a w i e p . R a u s c h e r p o d p i s a n i i m i e n i e m s w y c h r z ą d ó w t . z w . u k ł a d l ik w i d a c y jn y , m o c ą k t ó r e g o P o l s k a m . i n . r e z y g n u j e z p r a w a l i k w i d a c j i o k o ł o 5 0 0 0 0 h e k t a r ó w w i e l k ie j w ł a s n o ś c i n i e m i e c k i e j w P o l s c e , j a k t e ż z p r a w a p i e r w o k u p u b l i s k o 1 2 0 0 0 w ł o ś c i a ń s k i c h o s a d n i e m ie c k i c h , t o z n a c z y , ż e d z i e s i ą t k i t y s i ę c y , c z ę s t o n a j g o r s z e g o g a t u n k u h a k a t y s t ó w p o z o s t a ć m a n a d a l w P o l s c e i w d a l s z y m c i ą g u p r o w a d z i ć k r e c i ą r o b o t ę p r z e c i w k o p a ń s t w u p o l s k ie m u .
J e s t t o o f i a r a t a k w i e l k a d l a N i e m c ó w , ż e s p o ł e c z e ń s t w o p o l s k i e , z a s k o c z o n e t ą w i a d o m e ; c ią o d c z u w a ć m u s i p o w a ż n y n i e p o k ó j o l o s n a s z y c h z i e m z s c h o d m c h , a w s z c z e g ó l n o ś c i P o m o r z a . N i e p o k ó j t e n j e s t t e r n w i ę k s z y , i ż n i e w i a d o m o z u p e ł n i e j a s n o , j a k i e k w i w a l e n t d a j ą N i e m c y z a t ę w i e l k ą o f i a r ę n a r o d u p o l s k i e g o .
T u i o w d z i e c z y t a s ię w g a z e t a c h , ź e o d t ą d z n i k n ą ć m a j ą w s z e l k i e z a d r a ż n i e n i a i t r u d n o ś c i , k t ó r y c h i s tn i e n ie u n i e m o ż l iw i a ło s p o k o j n ą p r a c ę o b u n a r o d ó w i b y ł o s ta ł e m z a g r o ż e n i e m p o k o j u n a w s c h o d z i e E u r o p y .* *
liMtnn >roTg-.-ri
Bójka na kongresie Piasta w Poznaniu
N i e f o r tu n n y k o n g r e s S t r o n n i c t w a L u d o w e g o „ P i a s t “ . — B ó j k a n a s a l i . — W i t o s o b r z u c o n y p r z e z w ł a s n y c h l u d z i z g n i łe m i j a jk a m i. — P o l c j a z l ik w i d o w a ł a z a j ś c i e i r o z w i ą z a ł a k o n g r e s .
Z a a l a r m o w a n a p o l i c j a z a j ś c i e z l i k w i d o w a ł a a p r z e d s t a w i c ie l w ła d z b e z p i e c z e ń s t w a r o z w ią z a ł k o n g r e s .
M i m o r o z w i ą z a n i a ż o n g r e s u , w y d a w c a „ P i a s ta W i e l k o p o l s k i e g o” p o s e ł d r . M ic h a łk ie w ic z w z y w a ł u c z e s tn ik ó w d o p o z o s ta n ia n a s a li, n a c o o d p o w ie d z ia n o m u g r o ź b ą w y s to s o w a n ą p o d je g o a - d r e s e m . G d y b y n ie in te r w e n c ja p o lic ji, p a n M i
c h a łk ie w ic z o b e r w a łb y p o r z ą d n e la n ie .
W ś r ó d o g ó ln e g o z a m ie s z a n ia p o b ito k ilk a o s ó b b a r d z o d o tk liw ie . W s z y s tk ic h p o b ity c h o p a tr z y ło p o g o to w ie r a tu n k o w e .
R o z c h o d z ą c y s ię z k o n g r e s u w ło ś c ia n ie , w i
d z ą c o d d z ia ł P o lic ji, w z n o s ili n a c z e ś ć o k r z y k i
„ N ie c h ż y je P o lic ja ” . P o z n a ń , 1 7 . l i . 2 9 , ( T e l. w ła s n y ) . D z iś o d b y ł
s ię p o u r o c z y s te m n a b o ż e ń s tw ie w k o ś c ie le M a r c in a , k o n g r e s S tr o n n ic tw a L u d o w e g o „ P i a s t” w s a li „ B e lw e d e r ” p r z y u lic y M a r s z a łk a F o c h a . N a z e b r a n ie p r z y b y ło o k o ło 9 0 0 u c z e s tn ik ó w , a m ię d z y n im i p r e z e s S tr o n n ic tw a „ P i a s t” p . p o s e ł W ito s o r a z w ie lu in n y c h . W ty m s a m y m c z a s ie , g d y p , S o b ie c h z a g a ił p o s ie d z e n ie k o n g r e s u i w s p o m n ia ł o W ito s ie , z e b r a n i n a s a li w ło ś c ia n ie w y k r z y k n ę li „ P r e c z z W ito s e m ” a w te j c h w ili o b r z u c o n o p r e z y d ju m k o n g r e s u z g n iłe m i ja jk a m i. W ’ z a m ie s z a n iu k ilk u z u c z e s tn ik ó w s tr z e liło w p o w ie t r z e o r a z z a c z ę to d e m o lo w a ć u r z ą d z e n ia . P o s e ł W ito s , w id z ą c n a c o s ię z a n o s i, u c ie k ł z s a li ty l- n e m w y jś c ie m . U c ie k a ją c , p o s e ł W ito s p r z e w r ó c ił s z ta n d a r o k r ę g o w y S tr o n n ic tw a , c o w id z ą c u c z e s tn ic y , z w ię k s z ą je s z c z e f u r ją r z u c ili s ię n a p r e z y d ju m k o n g r e s u .
c z e c h o s ło w a c k ie g o i d n ia 2 8 p a ź d z ie r n ik a 1 9 1 8 r o k u w ś r ó d n ie o p is a n e g o e n tu z ja z m u lu d n o ś c i n a s tą p iło w P r a d z e p r o k la m o w a n ie n ie p o d le g łe j R e p u b lik i C z e c h o s ło w a c k ie j.
O d ty c h p a m ię tn y c h c h w il u p ły n ę ło ju ż l a t je d e n a ś c ie . W y n ik i p r a c y p a ń s tw o w e j C z e c h o s ło - w a k ó w w c ią g u te g o o k r e s u s ą t a k w ie lk ie , ż e d z iś C z e c h o s ło w a c ja m o ż e ś w ie c ić p r z y k ła d e m w ie lu p a ń s tw o m , k t ó r e w w y n ik u w o jn y ś w ia to w e j o d z y s k a ły r ó w n ie ż n ie p o d le g ło ś ć . I n n a r z e c z , ż e k o n s o lid a c ja w e w n ę tr z n a te g o p a ń s tw a , p ó jś ć m u s ia - ła s z y b c ie j i s p r a w n ie j n iż n . p . w P o ls c e , a lb o w ie m C z e c h o s ło w a c ja w p r z e c iw ie ń s tw ie d o n a s z e g o k r a ju n ie m ia ła t a k w ie lk ic h r ó ż n ic i t a k s k o m p lik o w a n y c h tr u d n o ś c i d z ie ln ic o w y c h .
Z n a c z n a k u l t u r a c a łe g o n a r o d u , w y s o k o r o z w in ię ty z m y s ł p a ń s tw o w y , ś w ie tn ie z o r g a n iz o w a n e s z k o ln ic tw o i o ś w ia ta p o z a s z k o ln a , d z ię k i c z e m u n ie m a w ty m k r a ju p r a w ie z u p e łn ie a n a l f a b e
■ pchnięcie sztyletem
B ło g o s ła w ie n i c i, k tó r z y w ie rz ą .,.. S p o łe c z e ń s tw o p o l
s k ie n a k r e s a c h z a c h o d n ic h , z n a ją c e d o s k o n a le p s y c h ik ę z a b o r c z e j n a c ji n ie m ie c k ie j, p a tr z ą c e s ię z b lis k a n a z g u b n ą d la P o ls k i p o d z ie m n ą p r a c ę ir r e d e n ty s tó w p r u s k ic h n a P o m o r z u , n ie p o d z ie la je d n a k te j w ia r y .
N a iw n o ś c ią b y ło b y b o w ie m p r z y p u s z c z a ć , ź e ja k im k o l
w ie k p o d a r u n k ie m u g ła s k a ć m o ż n a z ie ją c ą d u c h e m o d w e tu h y d r ę z a b o r c z e g o im p e r ja liz r n u p r u s k ie g o , N ie m c y z a ż a d n ą c e n ę n ie w y r z e k n ą s ię P o m o r z a , k tó r e p o k r z y ż o w a ło im d u m n e p la n y e k s p a n s ji w s c h o d n ie j. G ó r n y Ś lą s k m o g ą e - w e n tu a ln ie p r z e b o le ć , a le P o m o r z a n ig d y .
Z a tę g a łą z k ę o liw n ą p o k o ju i p o je d n a n ia , k tó r ą d z is ia j n ie s ie m y N ie m c o m w d a n i w p o s ta c i ty s ię c y h e k ta r ó w p o l
s k ie j z ie m i, b e z w a h a n ia , b e z s k ru p u łó w c i s a m i N ie m c y w e p c h n ą z d r a d z ie c k o s z ty le t w p ie r ś n a r o d u p o ls k ie g o p r z y p ie r w s z e j o k a z ji, ja k a s ię ty lk o n a d a r z y . N a r o d o w i, k tó r y o d w ie k ó w tu c z y s ię g r a b ie ż ą o b c y c h z ie m , k tó r y w s z e lk ie tr a k ta ty i u k ła d y u w a ż a z a b e z w a r to ś c io w e „ ś w is tk i p a p ie - r u “ — z a u f a ć n ie m o ż n a , a te m m n ie j w y r z e k a ć s ię n a je g o k o r z y ś ć s w o ic h n a jż y w o tn ie js z y c h p r a w .
U d e r z y ć w ię c tr z e b a c o r y c h le j n a a la rm . N ie c h s ię o - b u d z i lu d n o ś ć k r e s o w a , k tó r ą p r z e z w ie k i g n ę b ił b o le ś n ie n ie m ie c k i k o lo n is ta i n ie c h o d e z w ie s ię w ie lk im g ło s e m :
N ie w ie rz c ie w ilk o w i w o w c z e j s k ó r z e . N ie s p r z e d a w a jc ie N ie m c o m p o ls k ie j z ie m i!
N ie w y d a w a jc ie p o ls k ie g o P o m o r z a n a p a s tw ę k o lo n i
s tó w p r u s k ic h , g o d z ą c y c h w ż y w o tn e in te r e s a n a s z e g o p a ń s tw a i n a r o d u !
tó w , w y s o k o r o z w in ię ty p r z e m y s ł i h a n d e l, r a c jo n a ln a g o s p o d a r k a r o ln a , a w r e s z c ie z d o ln o ś c i o r g a n iz a c y jn e , p r a c o w ito ś ć i z m y s ł o s z c z ę d n o ś c i — w s z y s tk o to s p r a w ia , ż e C z e c h o s ło w a c ja je s t d z iś b o g a te m , ś w ie tn ie z o r g a n iz o w a n e m n a s p o s ó b n o w o c z e s n y i r o z w ija ją c e m s ię p a ń s tw e m .
W p o lity c e z a g r a n ic z n e j C z e c h o s ło w a c ja w y k a z a ła d u ż ą in ic ja ty w ę i ż y w o tn o ś ć , c z e g o d o w o d e m c h o ć b y je s t s tw o r z e n ie p r z e z d r . B e n e s z a
„ M a łe j E n t e n t y ”. P o l it y k a c z e c h o s ło w a c k a m a d z is ia j w ie lk ie p o s ła n n ic tw o b r o n ić r ó w n o w a g i w ś r o d k o w e j E u r o p ie i s t a ć n a s t r a ż y ty c h t r a k ta tó w , k t ó r y c h n a r u s z e n ie m o g ło b y s p o w o d o w a ć n i e b e z p ie c z n e d la p o k o ju k o m p lik a c je w ś r ó d p a ń s tw n a d d u n a is k ic h .
D la P o ls k i je s t C z e c h o s ło w a c ja c e n n y m s o ju s z n ik ie m , c h o ć b y z e w z g lę d u n a g r o ż ą c e o b u p a ń s tw o m n ie b e z p ie z e ń s tw o n ie m ie c k ie .
G Ł O S W Ą B R Z E S K I *MLKJIHGFEDCBA . 13.7 =
Okrucieństwa
C harbin. D o n o s z ą o n i e b y w a ł y c h o k r u c i e ń s t w a c h a r m ji c z e r w o n e j n a p o g r a n i c z u M a n d ż u r i i M ę ż ó w i o jc ó w r o z s t r z e l i w a n o w o c z a c h ż o n ? d z i e c i ; o b c a s a m i i k o l b a m i r o z b i j a n o c z a s z k i , a b a g n e t a m i w y p r u w a n o w n ę t r z n o ś c i. D o k o n y w a n o z w i e r z ę c y c h a k t ó w g w a ł t u n a d z i e c ia c h i k o b i e t a c h . K o b i e t y o d d a w a n o ż o ł n i e r z o m , a p ó ź n i e j z a
Zatarg miedzy Norwegią a Sowietami
O P R Z Y N A L EŻ N O ŚĆ Z IE M I F R A N C . JÓ Z E F A . M i ę d z y r z ą d e m n o r w e s k i m i s o w i e c k i m p o
w s t a ł z a t a r g n a t l e p r z y n a l e ż n o ś c i Z i e m i F r a n c i
s z k a J ó z e f a . R z ą d n o r w e s k i s t w ie r d z a , iż n i e u - z n a j e p o d z i a łu k r a jó w a r k t y c z n y c h i w o b e c t e g o w s z y s c y o b y w a t e l e n o r w e s c y m a j ą p r a w o t r u d n i e n i a s i ę t a m r y b o ł ó s t w e m , o r a z d o k o n y w a n i a p o l o
Rokowania polsko - francuskie
R o z p o c z ę te w d n i u 1 4 l i s t o p a d a r o k o w a n i a f r a n c u s k o - p o l s k ie , m a j ą c e n a c e l u z a w a r c i e u - k ł a d u w s p r a w i e w z a j e m n y c h s t o s u n k ó w w z a k r e s i e u b e z p i e c z e n i a g ó r n i c z e g o , t o c z ą s i ę w o b e c n e j c h w i l i n a d s p r a w ą z a p e w n i e n i a g ó r n i k o m p o l s k i m , p r a c u j ą c y m n a t e r e n i e F r a n c j i , p r a w a k o r z y s t a
KRÓTKIE WIADOMOŚCI
’ B urm istrz m iasta G dyni, K rause, został w czoraj aresz
tow any na skutek ujaw nionych nadużyć. A resztow ano tak
że inżyniera T adeusza F rankow skiego i kontrolera B aliń
skiego.
* Stan zdrow ia P aderew skiego polepsza się.
W s p a n ia le u r o c z js t& ś c i k u c z c i ś w . S ta n is ła w a K o s tk i w p o w io d ę w ą b r z e s k im .
(W iadom ość w łasna „G łosu W ąbrzeskiego".) W ą b r z e ź n o , 1 0 . l i s t o p a d a 1 9 2 9 r .
W c z o r a j , m ło d z ie ż c a ł e j P o l s k i o b c h o d z i ł a p i ę k n e u r o c z y s to ś c i k u c z c i s w e g o p a t r o n a ś w . S t a n i s ł a w a K o s tk i.
M ł o d z i e ż o b c h o d z i ł a w c z o r a j s w o je ś w i ę t o !
W k o ś c i o ł a c h o d p r a w i o n o s o l e n n e n a b o ż e ń s t w a z a m ł o d z ie ż , a p o p o ł u d n i u o d b y w a ł y s ię w i e c z o r n i c e i a k a d e m j e ,
W Ą B R Z E Ź N O . W w c z o r a j s z ą n i e d z i e lę o b c h o d z i ł o t u t e j s z e S t o w a r z y
s z e n i e K a t . M ł o d z i e ż y P o l s k ie j b a r d z o u r o c z y ś c i e s w o je Ś w ię to . U r o c z y s t o ś ć t ą p o p r z e d z i ł y t r z y d n i o w e r e k o l e k c j e i w s p ó l n ie o d p r a w i o n a S p o w i e d ź ś w , W d n i u „ Ś w i ę t a " o g o d z i n i e 9 ,3 0 o d p r a w i ł p a t r o n S t o w a r z y s z e n i a k s . M ó w iń s k i, p r z y u d z i a le w s z y s t k i c h c z ł o n k ó w S t o w a r z y s z e n i a u r o c z y s t ą M s z ę ś w ,, p o d c z a s k t ó r e j w s z y s c y d r u h o w i e p r z y s t ą p i l i d o w s p ó ln e j K o m u n ji ś w . W z r u s z a j ą c e k a z a n i e d o z e b r a n e j m ł o d z i e ż y w y g ł o s i ł t a k ż e k s . p a t r o n M ó w iń s k i. P o M s z y ś w . p r z y d ź w i ę k a c h w ł a s n e j o r k i e s t r y u d a n o s ię d o „ O g n i
s k a " S t o w a r z y s z e n i a , g d z i e n a s t ą p i ł o z a k o ń c z e n ie u r o c z y - s t c ś c i p r z e d p o ł u d n i o w e j . P o p o ł u d n iu o g o d z . 2 - g ie j z e b r a
bolszewicki w Mandżurii
b i j a n o je , o b c i n a n o p i e r s i i z e s z p e c a n o t w a r z e o b c a s a m i . N a j w i ę k s z y c h a k t ó w g w a ł t u d o k o n y w a n o n a d u c h o w n y c h . J e d n e g o z n ic h , p o s t r a s z l iw y c h t o r t u r a c h , p r z y w i ą z a n o z a w ł o s y d o o g o n a k o ń s k i e g o i w ł ó c z o n o . W t a k i s p o s ó b z a b i t o 9 7 l u d z i.
—o —
h w ••■iw.w b w w b iw i nrmi ir nww imw t iwHMmwełaoiMMMBMMBBiiWinri n
w a ń . D o t y c z y to r ó w n i e ż w c a ł e j r o z c ią g ł o ś c i Z i e m i F r a n c i s z k a J ó z e f a , g d z i e o b y w a te l e n o r w e s c y j a k i o b y w a t e l e w s z y s t k i c h i n n y c h p a ń s t w m u s z ą m i e ć p r a w a d o t r u d n i e n i a s ię r y b o ł ó w s t w e m i m y ś l i s t w e m b e z j a k i c h k o l w i e k b ą d ź o g r a n i c z e ń .
—x —
n i a z d o b r o d z ie j s t w u s t a w y o u b e z p ie c z e n i a c h s p o ł e c z n y c h o r a z u s t a w o d a w s tw a , d o t y c z ą c e g o e m e r y t u r . Z a w a r c i e u k ł a d u w p o w y ż s z y c h s p r a w a c h p r z e w i d u j e k o n w e n c j a p o l s k o - f r a n p u s k a o p o r n o c y i o p i e c e s p o ł e c z n e j z d n i a 1 4 p a ź d z i e r n i k a 1 9 2 0 .
— o —
* W czoraj doszło w K rakow ie do dem onstracyj studen
tów polskich przeciw ko żydom .
* O biega pogłoska, że w najbliższym tygodniu ukaże się now y artykuł M arszałka P iłsudskiego.
* K onopacka i W ierzyński otrzym ali złote K rzyże Z a
sługi.
—X—
k t ó r e z g r o m a d z i ł y n i e t y l k o s a m ą m ł o d z i e ż , a l e r o d z i c ó w i s y m p a t y k ó w m ł o d z i e ż y .
N ie s p o s ó b o p i s a ć u r o c z y s t o ś c i , u r z ą d z o n y c h w k a ż d e m m ie ś c ie c z y w i o s c e , d l a t e g o o g r a n i c z a m y s ię d o s p r a w o z d a ń z u r o c z y s t o ś c i z n a s z e g o p o w i a t u .
n o s ię w „ O g n i s k u " s k ą t w s z e r e g a c h u d a n o s ię n a c m e n t a r z , g d z ie k o l e j n o z w i e d z a n o g r o b y z m a r ł y c h c z ł o n k ó w S t o w a r z y s z e n i a . P o z w i e d z e n i u g r o b ó w i k r ó t k i e j m o d l i tw i e p o w r ó c o n o d o „ O g n i s k a " , s k ą d o g o d z . 3 - c ie j w y r u s z o n o p r z y d ź w i ę k a c h o r k i e s t r y n a u r o c z y s t e n i e s z p o r y . P r z e d n i e s z p o r a m i o d b y ł y s ię u r o c z y s t e p r z y r z e c z e n i a d r u h ó w , d o k t ó r y c h p r z e m ó w i ł k s . p r o b o s z c z w p o d n i o s ł y c h s ł o w a c h . P o o d p r a w i e n i u u r o c z y s t y c h n i e s z p o r ó w o d b y ł a s ię d e f i la d a d r u h ó w p r z e d k s . p r o t e k t o r e m prób. Z akrysiem i ks. pa
tronem M ów ińskim . W i e c z o r e m o g o d z . 5 - te j o d b y ł a s ię
„ W i e c z o r n i c a " n a s a l c e p a r a f ja l n e j, n a k t ó r e j p o ś r ó d o b e c n y c h r o d z i c ó w z a u w a ż y ć było m o ż n a p. burm istrza Schw ar-
ca, i d u ż o p r a c o d a w c ó w n a s z y c h c z ło n k ó w Z e b r a n y c h g o ś c i p r z y w i t a ł ksiądz patron M ó- w iń s k i, p o c z e m z o s t a ł y w y g ło s z o n e d e k l a m a c j e : p r z e z d r h . M u r a w s k i e g o p . t. „ M ło d z ie ż y n a s z a " i p r z e z d r h . F a l k o w s k i e g o p . t. „ U c i e c z k a ś w . S t a n i s ł a w a z W i e d n i a " . P o w y g ł o s z o n y c h d e k l a m a c j a c h o d ś p i e w a l i d r u h o w i e w s p ó ln ie z o r k i e s t r ą „ O S t a n is ł a w i e P a t r o n i e t y n a s z " , p o c z e m w y g ło s ił k s . p r o t e k t o r p r ó b . Z a k r y ś d ł u ż s z y r e f e r a t, w k tó r y m p r z e d s t a w i ł z e b r a n y m p r a c ę w S t o w a r z y s z e n i a c h K a t o l i c k i e j M ł o d z i e ż y P o ls k ie j, z a r a z e m p r o s i ł , a b y s t a r s z e s p o ł e c z e ń s t w o w ię c e j z a i n t e r e s o w a ł o s ię n a s z ą M ł o d z i e ż ą i p o p i e r a ło t e S t o w a r z y s z e n i a . D r u g ie p r z e m ó w i e n i e w ygłosił p. bur
m i s t r z S c h w a r z , w k t ó r e m t a k ż e n a d m i e n i ł o k o n i e c z n o ś c i p o p i e r a n i a M ło d z ie ż y n a s z e j p r z e z s t a r s z e s p o ł e c z e ń s t w o . N a s tę p n i e p r z e m ó w i ł d o z e b r a n y c h r o d z i c ó w ks. patron M ó w iń s k i, k t ó r y c h p r o s i ł a b y w ię c e j z a i n t e r e s o w a l i s ię s w o im i s y n a m i i c h ę t n ie ic h p s y ł a l i n a w s z e l k i e z e b r a n ia i u r o c z y s t o ś c i . U t w o r z o n y z o s t a ł t a k ż e P a t r o n a t p r z y S t o w a r z y s z e n i u , d o k t ó r e g o z a p i s a l i s ię p r a w i e w s z y s c y z e b r a n i g o ś c ie . N a k o n i e c p o d z i ę k o w a ł k s . p a t r o n T d ó w iń s k i g o ś c io m z a p r z y b y c i e n a p o w y ż s z ą w i e c z o r n i c ę , p o c z e m o d ś p i e w a n ie m „ B o ż e c o ś P o l s k ę " z a k o ń c z o n o t e p i ę k n ą u r o c z y s t o ś ć .
(G j. m .}
K O W A L E W O .
D o r o c z n e ś w i ę t o M ł o d z i e ż y r o z p o c z ę ł o s ię w m ie ś c ie n a s z e m r e k o l e k c j a m i , k t ó r e o d b y w a ł y s ię p r z e z d w a d n i.
K a z a n i a r e k o l e k c y j n e w y g ł o s i ł k s . p r o b o s z c z P u p p e l , W s e b o t ę w i e c z o r e m o d b y ł a s ię w s p ó l n a S p o w i e d ź ś w . m ł o d z ie ż y . W c z o r a j , t. j. w n i e d z i e l ę , o g o d z in ie 8 ,3 0 w t u t e j s z y m k o ś c i e l e p a r a f j a l n y m o d p r a w i o n e z o s t a ł o s o l e n n e n a b o ż e ń s t w o , p o d c z a s k t ó r e g o c z ł o n k o w i e S t o w a r z y s z e n i a K a t o l i c k i e j M ł o d z i e ż y p r z y s t ą p i l i w s p ó l n i e d o K o m u n ji ś w .
P o n a b o ż e ń s t w i e u d a n o s ię w s p ó ln y m p o c h o d e m d o p o m n i k a p o l e g ł y c h , g d z ie n a s t ą p ił o z ł o ż e n i e w i e ń c a .
W i e c z o r e m w s a li p . Z ie h lk o w e j o d b y ł a s i ę u r o c z y s t a w i e c z o r n i c a , p o ł ą c z o n a z p r z e d s t a w i e n i e m p o d t y t u ł e m :
„ T r z y P r a w d y " , ( r .)
K SIĄ Ż K I.
W c z o r a j o d b y ł o s ię w w i o s c e n a s z e j ś w i ę t o k u c z c i ś w . S t a n i s ł a w a K o s tk i, u r z ą d z o n e p r z e z K a t o l i c k i e S t o w a r z y s z e n i e M ł o d z i e ż y P o l s k i e j .
P o n a b o ż e ń s t w i e w k o ś c i e l e p a r a f j a l n y m w Ł o p a t k a c h o d b y ł o s ię w K s i ą ż k a c h u r o c z y s t e z e b r a n i e K a t o l i c k i e g o ^ S t o w a r z y s z e n i a M ł o d z i e ż y M ę s k ie j. N a t o u r o c z y s t e z e b r a n i e p r z y b y l i lic z n i g o ś c ie , n a w e t z W ą b r z e ź n a i t o p , e m . in s p . R e i s k e , s e k r e t a r z o k r ę g o w y S t o w a r z y s z e ń p , r e d . A l
fons Szczuka, k i e r o w n i k s z k o ł y z K s ią ż e k p , N o w o c z y n , p . n a u c z y c i e l Jasiński o r a z p o p u l a r n y w ó j t p . L eśniak.
Z e b r a n i e to , p o p ó ł r o c z n e j p r z e r w i e , u d a ł o s i ę b a r d z o , a l b o w i e m ju ż s t a r s z e s p o ł e c z e ń s t w o w ię c e j i n t e r e s u j e s ię m ło d z ie ż ą .
R e f e r a t o ś w . S t a n i s ła w i e K o s t c e o r a z o z n a c z e n i u ś w i ę t a m ł o d z i e ż y w y g ło s ił p , e m . in s p . R e i s k e a w y k ł a d p o d t y t .: d l a c z e g o w i n i e n e m n a l e ż e ć d o S t o w a r z y s z e n i a M ł o d z i e ż y P o l s k i e j " w y g ł o s i ł p . A lfons Szczuka, sekretarz okrę
g o w y K a t o l i c k i c h S t o w a r z y s z e ń M ło d z ie ż y , ( a .) K R U SZ Y N Y . — B R U D Ź A W Y . — B R U D Ź A W K I.
S t o w a r z y s z e n i a M ł o d z i e ż y z K r u s z y n , B r u d z a w i B r u d z ą - w e k , n a l e ż ą c e d o p a r a f j i K r u s z y n y , u r z ą d z i ł y w c z o r a j , w n i e d z i e l ę 1 7 l i s t o p a d a , u r o c z y s t o ś ć k u c z c i s w e g o P a t r o n a ś w , S t a n i s ł a w a K o s tk i.
P o d n i o s ł ą u r o c z y s t o ś ć r o z p o c z ę ł y ju ż w s o b o t ę r e k o l e k c j e n a k t ó r y c h n a u k ę r e k o l e k c y j n ą w y g ł o s i ł p o w s z e c h n e c e n i o n y i p o w a ż a n y ks. proboszcz K roplew ski z K ruszyn.
-'trwęwnrswwHRtr-wj'pJWEaj'aim: ńsrcrswsnzf.: .'xa-wsazx
B . B O L E SŁ A W IT A .
PRZED BURZĄ
P ow ieść historyczna z r. 1830.
5 ) —o — ( C ią g d a ls z y ) .
N a p ie r w s z e m p i ę t r z e i n a g ó r c e je d n e p r a w e u c z u c ia , je d n a k ie p o s t a n o w ie n i a s ię z r o d z i ły - - p a n n a J u lia c z u ła , ż e m ło d z ie n ie c n a n ie j u c z y n ił w r a ż e n ie , ja k ie g o n ie d o z n a ł a w ż y c i u ; m ia ła z a m ia r s ię b r o n ić , g n ie w a ła s ię n a s ie b e , z a z b y tn ią w r a ż liw o ś ć i s e n ty m e n ta ln o ś ć ... K a lik s t p r ó b o w a ł s z y d z ić s a m z s ie b ie , r u s z a ł r a m io n a m i, p o te m r z u c ił s ię d o k s ią ż k i — n ie m ó g ł c z y ta ć ; c h c ia ł s ię z m u s ić : p r z e ś la d o w a n y w s p o m n ie n ie m , w z ią ł s ię d o r o b o t y , t a n ie s z ła , s k le ił w i e r s z y k , p o d a r ł g o i p o p a r z o n e t r o c h ę r ę c e o p a t r z y w s z y , b a r d z o p ó ź n o s p a ć p o s z e d ł.
G d y n o c ą ju ż p o w r ó c ił d o d o m u B r e n n e r i w p r o g u z a s t a ł c io tk ę , s p ie s z ą c ą z o p o w ia d a n ie m o n ie s z c z ę ś c iu i o r a tu n k u , p a t r z ą c n a ń b a c z n ie , r z e k ł- b y k to , iż d a le k o s ię w ię c e j z m a r t w ił p r z y b y ł y m n a p o m o c s ą s ia d e m n iż s a m y m w y p a d k ie m .
N ie p o w ie d z ia ł n ic w p r a w d z ie , a le z a m ia s t w y p y t y w a ć o s z k o d y i n ie b e z p ie c z e ń s tw o , d o w ia d y w a ł s ię , ja k im s p o s o b e m m ó g ł s ię tu m ło d z ik d o s ta ć . P a n n a J u lia , k t ó r a s ł u c h a ła i p a t r z y ł a n a o jc a , z r o z u m ia ła to i z a r u m ie n iła s ię m o c n o . W y p a d a ło z e w s z e c h m ia r , a b y g o s p o d a r z p o s z e d ł p o d z ię k o w a ć u c z y n n e m u m ło d z i e ń c o w i; c io tk a , d a ją c m u . tu d o z r o z u m ie n ia n ie w y r a ź n ie , s ą d z iła , ż e s a n i s ię te g o d o m y ś li. B r e n n e r je d n a k w c a le s n ą ć s o b ie n ^ ^ ż y c z y ł te j z n a jo m o ś c i i g łó w n ie z d a w a ł s ię n ie p o k o ić te in , ż e o n a n ie ja k o z a w ią z a ł a s ię s a m a .
T r o s k a ta t a k b y ł a w id o c z n ą , a d la J u lii z n a ć o b r a ż a ją c ą , ż e p o w y jś c iu c io tk i, u c z u ła s ię z m u s z o n ą p o w ie d z ie ć o jc u :
— W id z ę , ż e s ię p a p a o b a w ia s z te g o s to s u n k u i z n a jo m o ś c i, a le p r o s z ę b y ć s p o k o jn y m . P ł o c h ą n ie b y ła m i n ie je s te m , d la m n ie n ie m a n a jm n ie js z e g o n ie b e z p ie c z e ń s tw a ...
O jc ie c , k t ó r y o b a w ia ł s ię u k o c h a n e m u d z ie c ię c iu p r z y k r o ś ć u c z y n ić , z a c z ą ł s ię tłu m a c z y ć , n ie m a l p r z e p r a s z a ć , u n ie w in n ia ć s i ę ; n ie u s z ło je d n a k je g o o k a , iż J u lc ia p o r u s z o n a b y ł a m o c n o , o b r a ż o n a p r a w ie , a b ą d ź c o b ą d ź , w n i e z w y k ł y s p o s ó b te m d o tk n ię ta . P o c i e s z a ł s ię , c h w ilo w e j d o z n a w s z y n ie p r z y je m n o ś c i, te m , ż e o n a je d n a k b ę d z ie p r z e s tr o g ą i z a p o b ie ź y d a ls z e m u z b liż a n iu s ię m ło d y c h lu d z i.
Z u p e łn ie p r z e c iw n e g o z d a n ia p o n o b y ł a c io c ia , k t ó r a w id z ia ła w te m j a k b y p a le c i z r z ą d z e n ie B o ż e , a w p a n u K a lik s c ie n a jp o ż ą d a ń s z e g o m ę ż a d la k o c h a n e j s io s tr z e n ic z k i. Z te m je d n a k s ię n ie w y g a d a ł a p r z e d n ik im . O b i e c y w a ł a s ię ty lk o m o d lić n a tę in te n c y ę .
B r e n n e r , c z ło w ie k n ie z m ie r n ie z r ę c z n y i p r z e b ie g ły , ja k s ię o k a z a ło , n a z a j u tr z w y b r a ł ta k g o d z i n ę w y jś c ia z d o m u , a b y w ł a ś n i e n a s c h o d a c h s ię s p o t k a ć z p a n e m K a lik s te m . P o z d r o w i ł g o b a r d z o
c h ło d n o . r ' ,t
— S ł y s z a ł e m — r z e k i — ż e p a n b y ł e ś ł a s k a w w c z o r a j p r z y j ś ć w p o m o c m o im k o b ie to m w ty m ic h p o p ło c h u ... P o z w ó l, b y m m u z a to p o d z ię k o w a ł... Z a ję ty je s te m t a k i w ta k ic h g o d z in a c h d o d o m u p o w r a c a m , ż e b y m i in a c z e j tr u d n o b y ło m u s ię z te g o d łu g u u iś c ić .
P a n K a lik s t o d p a r ł ty lk o , ż e to b y ła b a r d z o m a ła p r z y s łu g a , m e z a s lu g u ją c a n a ż a d n e p o d z ię k o w a n ie . — a B r e n n e r , u n ik a ją c d a ’s z e j r o z m o w y — n a t y c h m i a s t k r o k u p r z y s p ie s z y ł i — o d s z e d ł.
C h o c ia ż p a n K a lik s t s a m s ię p o n o d o te g o n ie p r z y z n a w a ł p r z e d s o b ą , je d n a k ż e p o r a z p ie r w s z y p o c z ą ł n a s tę p n e g o d n ia s z u k a ć ś r o d k ó w s p o tk a n ia s ię , z o b a c z e n ia z p ię k n ą J u lią . N ie b y ł o to la tw e m . S to s u n k i z c io c ią u t r z y m y w a ł y s ię ja k n a jle p s z e , a le
p a n n a s ię n ie p o k a z y w a ł a . . . . .
T r a f e m to c z y in s ty n k te m , c z y n ie w ie m ju ż c z e m n a z w a ć n a l e ż y — a le w p a r ę d n i. p o te m , g d y p a n n a J u lia p r z e z S a s k i o g r ó d p o w r a c a ła z A g a tk ą d o d o m u , n a d r o d z e s ię je j tr a f ił K a lik s t. N ie r o z m y ś la ją c n a d te r n ', c o c z y n i, n ic t r o s z c z ą c s ię o to , c z y p a n n ie n a tr ę tn y m n ie b ę d z ie — s k ło n ił s ię , z b liż y ł, i r o z p o c z ą ł r o z m o w ę , p o w ia d a ją c s o b ie w d u c h u , ż e je ś li g o s ię z b y w a ć b ę d z ie p a n n a J u lia i o k a ż e m u o z ię b ło ś ć w id o c z n ą , n a ty c h m ia s t ją p o ż e g n a ...
P a n n a s ię w p r a w d z ie z a r u m ie n iła s tr a s z liw ie , z m ie s z a ła m o c n o , a le w te jż e c h w ili o d z y s k a ła p r z y to m n o ś ć , w e s o ło ś ć i n ie ty lk o .n ie . o d s t r ę c z y l a p a n a K a lik s ta , a le n ic o k a z u ją c n a jm n ie js z e j z a lo t
n o ś c i, z p o w a g ą i p r o s to t ą w ie lk ą , z a w ią z a ła z n im r o z m o w ę , w c a le n ie z d a ją c s ię je j. o d p y c h a ć ...
B y ło g o r ą c o , z a c z ę ło s ię to w ię c o d o g ó ln ik ó w , p r z e s z ło n a m u z y k ę , k tó r e j p a n K a lik s t b y ł w ie lk im m iło ś n ik ie m , p o te m n a p o e z y ę i k s ią ż k i...
Z a c z ę to m ó w ić o „ M a r y i” M a lc z e w s k ie g o , o M ic k ie w ic z a „ B a lla d a c h” i k ilk u je g o , n ie d r u k o w a - n y c h p o e z y a c h . K a lik s t s ię z d z iw ił, ż e p a n n a J u lia z n a ła je , n ie k tó r e n a w e t n a p a m ię ć u m ia ła ... O p o - e z y i m ó w ią c — p o t r ą c a s ię o u c z u c ie ... R o z m o w a je d n a k m ło d y c h lu d z i w c a le w e s o łą i p ło c h ą n ie b y ła . O d p ie r w s z y c h w y r a z ó w s p o s t r z e g ł K a lik s t, ż e m a p r z e d s o b ą n ie d z ie c in n ą i z a lo tn ą d z ie w e c z k ę , a le k o b ie tę n a d w ie k s w ó j d o jr z a łą , p r a w ie n a o k o l c h ło d n ą i z d r o w o s ą d z ą c ą o w s z y s tk ie m ... Z a r to m ij w \v to n n ie p r z y s ta w a ł w c a le d o je j u s p o s o b ie n ia ł a t w o m u p r z y s z ło g o z m ie n ić ... ( C . d . n .)
