Sprawozdanie Administracyjne Wydziału Powiatowego Powiatu Chojnickiego na rok 1922 i 1923

ê

_ _ _ _ _

UtlWïSMTïCR»

Ii»**'*

1

Stosownie do § 127 Ordynacji Powiatowej z dnia 18. grudnia 1872 roku przedkłada W ydział Powiatowy Sejmikowi Powiatowemu sprawozdanie adm ini­

stracyjne za czas od 1. kwietnia 1922 roku do 31. grudnia 1923 roku.

O g ó ln e .

Sejm ustawodawczy uchwaliwszy dnia 29. lipca 1922 r. ordynację wy­

borczą rozwiązał się.

W dniu 5. listopada 1922 r. odbyły się w całej Polsce w ybory do Sejmu, dnia zaś 12. listopada 1922 r. wybory <lo Senatu. W ybory do Sejmu w ykazały na naszych kresach zachodnich przewagę żywiołu polskiego, a powiat chojnicki, uchodzący dotąd za jeden z najbardziej zniemczonych powiatów, w ystaw ił sobie przy tyełi wyborach chlubne świadectwo swej polskości.

Sejm i Senat, złączone w Zgromadzenie Narodowe dokonały nasamprzód największego i najzaszezytniejszego swego dzieła — wyboru pierwszego Prezy­

denta Rzeczypospolitej. W dniu 9. grudnia 1922 r. wybrany został przez Zgro­

madzenie Narodowe Prezydent Rzeczypospolitej p. Gabryel Narutowicz, który jednakowoż już w dniu lii grudnia 1923 r. padł ofiarą zbrodni ohydnej, która wywołała w całym kraju jednomyślne oburzenie, potępiając ten naw skroś haniebny mord- Przygnębienia wywołanego szalonym tym czynem szaleńca nie zdoła zatrzeć wybór nowego Prezydenta Rzeczypospolitej w osobie p. Stanisław a Wojciechowskiego, dokonany przez Zgromadzenie Narodowe dnia 20. grudnia 1923 r.

W pierwszą podróż wizytacyjną wybrał się p. Prezydent Rzeczypospolitej Wojciechowski na Pomorze do Kaszub. Pow iat chojnicki nie miał niestety tego zaszczytu, witać i gościć w swych granicach Dostojnego Gościa.

S t a t y s t y k a .

Statystyka podana w sprawozdaniu za rok 1920/21 nie uległa zmianie.

Wedle pierwszego powszechnego spisu ludności z dnia 30. września 1921 r.

posiada powiat chojnicki 71228 mieszkańców. Z tego jest mężczyzn 34 259, kobiet 36969. Na gminy miejskie (Chojnice i Czersk) przypada 17 140, na gm iny wiejskie 45 755, a na obszary dworskie 8333 ludności- 48359 mieszkańców po­

w iatu zalicza się do narodowości polskiej. Zw ierząt domowych naliczono: koni 7762, bydła rogatego 27 165, owiec 22 792, trzody chlewnej 27 405.

Powierzchnia powiatu chojnickiego wynosi ca. 185 765 ha.

Do powiatu chojnickiego należy miasto Chojnice, 88 gmin wiejskich oraz

40 obszarów dworskich i leśnych.

Na czele adm inistracji powiatowej stal od dnia przejęcia powiatu choj­

nickiego przez władze polskie p. Starosta Szambelau Stanisław Sikorski. Z dniem 1. kw ietnia 1923 r. ustąpił p. Szambelau Stanisław Sikorski z zajmowanego sta­

nowiska starosty chojnickiego. Na mocy dekretu p. Wojewody Pomorskiego z dnia 20. marca 1923 r- (1. dz. I I a 759/23) objął z dniem 1. kw ietnia 1923 r. starszy referent p. W awrzyniec Jankow ski funkcje tymczasowego kierownika Starostw a chojnickiego. Zaś dekretem M inisterstwa Spra\\ W ewnętrznych z dnia 23. maja 1923 r. (1. dz. 5 387) poruezono kierownictwo Starostw a chojnickiego dotych­

czasowemu Staroście gniewskiemu panu Janow i Popielowi, który też od dnia 28. czerwca 1923 r. stoi na czele adm inistracji powiatowej.

Podczas urlopu wypoczynkowego zastępował p. Starostę starszy referent pan W awrzyniec Jankow ski.

Sejmik Pow iatow y w ybrał na stanowisko deputowanych powiatowych adw okata Feliksa Kopickiego z Chojnic i ks. dziekana Alfonsa Szulca z Konarzyn.

S e j m i k P o w i a t o w y .

Sejmik Pow iatow y składa się na mocy wyborów dokonanych dnia 4. grudnia 1921 r. z 49 członków.

Wobec prawomocnego jednakowoż unieważnienia wyborów do Sejmiku Powiatowego w okręgu wyborczym Leśno i Borzyszkowo zarządził p. Wojewoda Pom orski przeprowadzenie nowych uzupełniających wyborów w okręgu Leśno i Borzyszkowo.

Skład obecny Sejm iku Powiatowego jest n astęp u jący : 1. Feliks Kopicki, adw okat, Chojnice

2. J a n K aletta, właściciel domu, Chojnice 3. Józef Bembenek, strażnik kolejowy, Chojnice 4. P io tr Górecki, inw alida wojenny, Chojnice 5. Leon Schm elter, kupiec, Chojnice

(i. E rn st Eilers, rolnik, Chojnice 7. K arol Stani, kupiec, Chojnice • ,

Y 8- Józef Ostrowski, właściciel drogerji, Czersk 9 Jan Manikowski, kapitalista, Czersk

10. Józef Skubieki, robotnik, Czersk 11. Franciszek Kręski, cieśla, Czersk 12. Cyryl Dobek, gospodarz, K arsin 13. Ks. Edm und Zapałowski, K arsin

14 Jan Bruski, właściciel ziemski, Przytarnia 15. Jan Piechowski, rolnik, Kosobudy

16. Leonard Wróblewski, kupiec, Brusy

17- Antoni Skorczewski, rolnik, Kinice

5

À

» 1

18. Franciszek Skwierawski, robotnik, B rusy 19. Leon Soehaczewski, rolnik, Melanówko

20. Adam Wolszlegier, właściciel dóbr rycerskich, Cołdanki 21. A ntoni Jankow ski, rolnik, Melanówko,

22- .Józef Urbański, włodarz, Szenfeld 23. .Józef Gierszewski, rolnik, Męeika)

24- Alojzy Pruszak, dzierżawca domeny państwowej, K rojanty 25. Ja n Gierszewski, karczmarz, Charżykowo

26. Marjan Langner, dzierżawca domeny, Pawłowo 27- Antoni Krenski, rolnik, Rytel

28. H ilary H offm ann, rolnik, Lasek

29. W incenty Czarnowski, rolnik, Zapędowo 30. Ja n Cyman, rolnik, Malachyn

31. W ładysław Sowiński, wójt, Łęg

32. Damazy Kropidlowski, sołtys, Gotelpie 33. Mikołaj Kukliński, chałupnik, Złemięso

34. Paweł Welkowski, posiedziciel, Będzmierowice 35. Kiś. Józef Czapiewski, Swornegacie

36. Franciszek Rekowski, krawiec, Czyezkowy

,

37. Edm und Sikorski, dziedzic, Leśno

' 38. W incenty Główczewski, wlaśeiciel ziemski, Lańik 39. Józef Slomiński, nauczyciel, Wiek Glisnó

40. A ugust Lew Kiedrowski, wójt, Brzeźno 41. Józef Łukowicz, dzierżawca, Przym uszew o 42. Jan Główczewski, właściciel ziemski, Lipnice 43. J a n Zółtkowski, sołtys, Borzyszkowy

44. Ks. dziekan Alfons Schulz, K onarzyny 45. J a n Dykier, wójt, Uzięgel,

46. .Tan Gliszczyński, wójt, Modziel 47. Teodor Adamczyk, rolnik, Borowe 48. Aleks. Konitzer, budowniczy, Czersk

• 49- Ronald Romkowski, rzeźnik, K arsin Posiedzeń Sejmiku

16. I. 22 r., 12. I V. 22 r., 17.

Powiatowego było w roku 1922/23 sześć i to dnia VI 22 r., 29. X II. 22 r., 24. V III. 23 r. i 15. X II. 23 r.

W y d z i a ł P o w i a t o w y .

Skład członków W ydziału Powiatowego zmienił się o tyle, że w miejsce komisarycznego starosty p. Szambelana Sikorskiego urzęduje od 28. czerwca 1923 r. starosta chojnicki p. J a n Popiel. Należą więc do niego pp.

1. S tarosta Ja n Popiel jako przewodniczący

2. Edm und Sikorski, właściciel dóbr rycerskich, Leśno

J. Jan Gliszczyński, właściciel ziemski, Modziel

4. Józef Chrzanowski, właściciel dóbr rycerskich, Zbeniny 5. K arol Kreich, właściciel dóbr rycerskich, Czartolomie 6. Dr. Alojzy Sobierajczyk, burm istrz, Chojnice

7

Józef Ostrowski, właściciel drogerji, Czersk.

Wydziałowi Powiatowem u przedłożono do uchwały w roku kaleudarzo wym 1922 — 265, zaś w roku 1923 — 232 spraw.

Liczba numerów dziennika w biurach W ydziału Powiatowego wynosiła w toku 1922 17 986, w roku 1923 18 659 sp raw ­

ił r zoili»ioy Wj^lzlału Poniatonego

A- B i u r o W y d z i a ł u P o w i a t o w e g o .

1. Naczelny sekretarz W ydziału Powiatowego W ładysław Mięsikowski, 2. sekretarz Wydziału Powiatowego Józef Lipski,

3. asystent B ernard Chrapkowski,

4. 12 sił pomocniczych i 3 stenotypistki. .

B. U r z ę d n i c y P o w i a t o w e j K a s y Os z c z ę d n o ś c i i K o m u n a I u e j 1. D yrektor Stanisław Polaehowski,

2. 4 siły książkowe oraz kasjerką na podstawie pryw atnego najmu usług.

C. W d o w y p o u r z ę d n i k a c h . 1. W dowa po budowniczym powiatowym von Schütz,

2. wdowa po dyrektorze Powiatowej Kasy Komunalnej i Powiatowej Kasy

Oszczędności Heiden

7

R o z k ł a d p r a c y .

— ... — ...

S3

£ N a z w i s k o

k i e r o w n i k a Z a k r e s p r a c y 25

W .P ..

L

Mięsi ko w s k i, na czel­

ny sekretarz Clirapkowski,

asystent

Nadzór i kontrola wszystkich przez Wydział Powiatowy załatwionych spraw. Sprawy do posiedzeń Wydziału i Sejmiku Powiatowego. Sprawy policyjne wymaga­

jące zgodność Wydziału Powiatowego. Sprawy per­

sonalne. Sprawy koncesyjne, Sprawy kontraktów dzierżaw palowania gminnego. Administracja majątku i domu powiatowego oraz nieruchomości powiatowych nie należących do zakresu Wydziału Budowlanego.

Ogólna administracja gmin, sołectw i wójtostw. Spra­

wy taksatorów bydła, licencjonowanie stadników i hodowli bydła. Kalkulacja i sprawy rewizji Powia­

towej Kasy Komunalnej i Oszczędności. Rewizje wójtostw, sołectw i kas gminnych.

W. p.

It.

Lipski, sekretarz

ctwie. Sprawy opieki społecznej. Zakres pracy po­

dany przy sprawozdaniu tejże. Sprawy ubogo-gmin- nycli i -krajowych. Sprawy sanitarne (umysłowo- choryeh, głuchoniemych, ociemniałych i epileptyków).

Zapomogi wzgl. zatrudnienie bezrobotnych. Sprawy wodue, melioracyjne oraz spółek wodnych. Dostar­

czenie drzewa opałowego dla niezamożnych. Ogólna administracja urzędów stanu cywilnego. Rewizje urzędów stanu cywilnego. Przygotowanie spornych spraw mieszkaniowych na posiedzenie Izby Mieszka­

niowego Urzędu Rozjemczego. Opracowanie dekretów oraz uchwal powziętych przez Izbę M. U. R. Wymiar

i pobór daniny Jasowej.

W .P. Lewandowski, siła pomocnicza

Podatki i opłaty na rzecz powiatu oraz wymiar i pobór różnych składek na rzecz związków samorządu woje­

wódzkiego.

z a r o k 1 9 2 3 3 3 . Dochód:

A d m in istracja resztó w .

D o c h ó d ... ... 14771396,4<> mk.

R o z c h ó d ..._______—_______

S t a n ... 1477396,40 mk.

P o z o s t a ł o ś ć ... 115892,— „ Stan ad m in istra cji g łó w n ej w ro k u 1922:

Oszczędność z ubiegłego roku adm inistracja i resztów ■ 1477396,40 „ Odchodzi fundusz b i e ż ą c y ... 18000,— ,, P o z o s t a j e ... . 1459396,40 mk.

Oszczędność z roku 1922 ... ... 2 525557,86 „ Suma oszczędności przy końcu 1922 r . ... 3ffe4954,2^ mk Dochodzi fundusz b i e ż ą c y ... ^ 18000,— „ Przeniesiony stan do adm inistracji resztów 1928 roku . 4002954,26 mk.

P o z o s t a ł o ś c i d o e h o d o w e :

Z adm inistracji pozostałości ... 115892,— mk.

Z adm inistracji g ł ó w n e j ... ■ 48309 558,98 ,, Razem 48425450,98 mk.

IM u g i p o w ia t o w e

1. Powiatowe zapisy d ł u g u ... 25 700, — mk 2. Ewangielickiej p arafji kościelnej Czersk . . . . 51000,— „ 3. W miejskiej kasie oszczędności w Cytawie (Saksonja) • • 576539,15 „ 4. W powiatowej kasie oszczędności Chojnice . . . . 232887,94 ,, 5. W Prowincjonalnej Ubezpieczałni od Ognia w Gdańsku . 6929060 „ 6. W Krajowym Zakładzie Ubezpieczeń Zachodnio-Pruskim

w G d a ń s k u ... 384387,88 ,, 7. W Powiatowej Kasie Oszczędności Chojnice . . . . 80749,45 „ 8. W tej s a m e j ...120 uou,— „ 9. W tej s a m e j ... 79542,27 „

Razem 1620097,29 mk.

9

M a j ą t e k p o w ia t u .

L I n w e n t a r z m a r t w y i p r z e d m i o t y

r u c h o me. 1922 - 1923

1. W artość posiadłości g r u n t o w y c h ... 1 624 800,— 479 790 000,—

2. W artość ¿wirówek, dróg brukow anych itd., o

ile przez powiat zostają utrzym ane . . . . 95 880000,— 18 652 275 000, 3- W artość budynków ... 17 673 000,— 1 602 900 000, 4. Wartość inw entarza i przedmiotów ruchomych 1405 500,— 421 6 50000,- 5. W artość powiatowej bibljoteki wędrownej . 6 0 0 0 ,- 60 000,—

II. K a p i t a ł i z a s o b j' p ie n ię ż n e :

1. Złożone na książeczce depozytowej nr. 3042 7 3 000,-' 73 0 0 0 ,- 2- Złożone na książeczce depozytowej ar. 6680

i 4403 ... 5 402,26 5 915,14 3. K apitał zakładowy Powiatowej K asy Kom u­

nał nej ... 18 000 — 18 O00,—

4. Zapasy funduszu budowy dróg ...

5. a) Fundusz budowy żwirówek 1 . . . . 44 366,28 56 366,28

b) » 1 1 ... 102 182,— 80 965,85

6. Zapas funduszu na wyposażenie straży ognio-

wej w D o w iecie... 3 230,39 3 230,39 7. Fundusz budowy powiatowego domu chorych 523 368,60 523368,60

8. Fundusz na budowę powiatowego domu chorycłi — —

9 Fundusz na opis dziejów powiatu chojnickiego 5 70l),60 5 700 60 U). Fundusz powiatowej bibljoteki wędrownej 2 571,77 2 571 77 11. Fundusz rezerwowy pow. kasy oszczędności

przy kopcu 1922 r ... 505 500,58 891479,55 12. Zapas z podwyżek zaoszczędzonych podług

rachunkowego zestawienia za rok 1922 . . 58 484,28

13- Fundusz wsparć w o j e n n y c h ... 17 931,71 17 931,71 14. K apitał zakładowy i fundusz rezerwowy .

powiatowego b a n k u ... 600 000,— 600 000,—

15. Złożone na książeczce depozytowej nr. 2181 . 31654,53 34 977,25

118 580 693,— 21158 988 507,14

R a c h u n e k r o c z n y P o w i a t o w e j K a s y

Podług etatu

h

W przeciw do ei więcej i

M

| ^

stawieniu atu

mniej

Praw dziw y dochód

wzgl. rozchód

P r z e d -

a

p rz y c h o d u

•

i.

A d m in istracja

Do-

K w oty do dyspozycji

500

500

— — ll. Z majątku

300000

— 1— 49998 34 250 001 66 III. Z posiadłości 4504060 19946745 -

24450805

IV. Zapomogi państwowe, innych 568000

i

268000

300000 V. Dodatki do ogólnych 78200

88011— 6065 — 80936 — VI. Z adm inistracji po

1810 9 — 1510

309

VII. Dochód ze spornych nych 1500000

|

284096 69 1215903 31 VIII. Za opatrywanie 76676000

9 4 3 9 7 3 8 # 8219613 76 77896124 87 IX. Podatki, opłaty

421 40

421 40

X. Dodatkowe opodatko- wnione 10922 50 282429 15

293351 65 X I. Nieprzewidziane do- 83639913 90 29677722 78 8829783 79 104 487852 89 Ogólna suma

2084793899

■

|

•

11

K o m u n a l n e j x a r o k 1 9 2 2 /&3 .

m i o t

Jest Suma

w zgl. rozchodu

- H :

|

bieżąca

chód

z ubiegłych lat powiatowego gruntow ych

prowincjonalne i z miejsc

kosztów administrac.

wiatowych żwirówek spraw adm inistracyj- i kar

chorych i ubogich i pobory

wuuie wzgl. zape- korzyści

chody i dla zaokrągl.

dochodów

r

Pozostałość

—

—

lOOUOljOO 24 45U8U5 -

300 Ü0O 80030

309

1109003129 29842805 91 42.1 40 293351 65 50178293 91

150(,)00|-

106 300 48053258'

U w a g i

48309558 98

R a c h u n e k r o c z n y P o w i a t o w e j K a s y

Podług etatu

M

i

W przeeh do t więcej

;

ustawieniu

;tatu mniej

J t

1 *

Praw dziw y dochód wzgl. rozchód

. h

|

Tytuł

P r z e d - p rz y c h o d u

77933 90 5585 24 1051 92 82467 22 1.

A d m in istracja R o z * Oprocentowanie i aruor- 8060000 — 10899 — 6592713 45 1478185 55 11. A dm inistracja posia- 23400670 — 4013489 30 8619129 58 18795029 72 III. Ogólna adm inistracja 3701160 —

468366 — 3232 794

IV. Adm inistracja okrc- 31068000

3685824 24 18442899 26 16 310924 98 V. A dm inistracja żwi-

12030 — 431 80 50 — 12431 VI. Budowa

6502000 — 701710 — 3007960 50 4285749 50 VII. Opieka nad choremi

245500 — 20265 — 103565 50 162199 50 VIII. Sprawa

362600

100103 — 62600

400103

IX. K ultura krajow a, do-

10000000

—:

1258195

8741805

X

bliczne Podatki 210000 — 9121 — 68075 22 151045 78 IX. Nieprzewidziane 83639913 90 8637428 58 38624606 43 53652736 05 Ogólna suma

|

i

29987177(85

1

P r zeć i w-

Ogólna suma Ogólna suma

Zatem

Dochodzi zapas

Ogólny stan przy końcu

13

K o m u n a l n e j x a r o k 1 0 2 2 / 2 ił.

m i o t

w z g l. r o z c h o d u

•Jest

. K i)

S u m a

J ( ! $

P o z o sta ło ś ć

. / ( | 4

'.UJ—LPJJ-jjJ - L_l.l!

U w a g i

b ie ż ą c a

c h ó d .

)

tyzn eja d łu g ó w p o w ia t ^— 82467 22 ' --- v\ ^{. 0}

dlości g ru n tó w ^— 1 4 7 8 1 8 5 55 ^— —

p o w ia to w e g o ob w o d u ^— — 1 8 7 9 5 0 2 9 ,72

g ó w w ó jto stw ^{— |} 3 2 3 2 7 9 4 ^— -• ; fii -

row ek p o w ia to w y c h ^{— —} 10310924 98 ^—

dróg ■ — 12431 80 ^—

i u b ogim i — — 4 2 8 5 7 4 9 5 0 ^{— —}

zd r o w otn ośc io w a — — 102199 50 ^— _

b roezyn n e cele i pu- ^{— —} 400103 -- - —

dobro »

— — 8 7 4 1 8 0 5 ^{— —}

w y d a tk i — — 151045 78 ^{— —}

rozchodu — ^— 5 3 052 730 05 ^—

s t a w i e n i e .

%

dochodu 5 0 178293 91 48309558i98

rozch od u 5 3 6 5 2 7 3 0 05 — i^—

p o z c sta je 2 5 2 5 5 5 7 86 4 8 3 0 9 5 5 8 98 ■

a d m in istra cji resztów 1 4 7 7 3 9 6 40 115892

rok u ra c h u n k ó w . 1922 4 0 0 2 9 5 4 20 4 8 4 25450 9a

P o n i a t o w a K a s a O s /fz -e d n o ś c i w € lio j n h * a f li.

Bilans za rok 1922.

A k t y w a : 1. Dłużnicy hipotek . . • • 2 Własne papiery wartościowe:

a) funduszu głównego . . . .

b) „ rezerwowego . . . .

3- S krypta d ł u ż n e ...

4. Zasół) weksli . . . . . . 5 K onta b i e ż ą c e ...

6. Zalegle odsetki włącznie kupony od papierów a) funduszu głównego . . . .

b) „ rezerwowego . 7. B a n k i ...

8. Gotówka (stan kasy) • ■ • • 9 R u c h o m o ś ć ...

10. inne lokaty (funduszu rezerwowego .

1 825 926,25 4 4 9 4 5 0 ,-

wartościowycli .8 4 964,32 . 9135,—

Razem

3 771391(23

2 275 37625 3 64144149 13 960 000 — 15919 779 25

94 099 32 41726907157 2 669 745(61 11 700 — 432 894:55 84 503 335!27

P a s y w a : 1. Depozytu na 6076 książek depozytowych 2. Depozytu bankowe . • 3. Konta bieżące . .

4. Zaliczki b a n k o w e ...

5. Fundusz rezerwowy . . . .

26 949 225 90 1 822 258 01 52 745 213 46 2 095158 35 Razem

891479|55

84 503 335|27

1»

S p r a w o z d a n i e

z d z i a ł a l n o ś c i p o w ia t o w e g o u r z ę d u b u d o w la n e g o .

Utrzymanie dróg.

W czasie od 1- stycznia 1922 r. do 1. października 1923 r- urzędował budowniczy powiatowy Brokmann, od 15. października 1923 r. budowniczy po­

wiatowy Koch.

Strażników szosowych posiada powiat 24.

a) S z o s y i i «*h u t r z y m a n i e :

Ogólna liczba dróg podlegających urzędowi budowlanemu wynosi 188,964 kim. Z powodu braku większych funduszów i w skutek podskoczenia cen za robociznę i m aterjaly, urząd budowlany by 1 zmuszony, ograniczyć swoją działal­

ność i wykonywał lylko najkonieczniejsze prace przy napraw ie szos, jak ścinanie banknietów i regulowanie letnich dróg Nowych szos lub dfóg powiatowych z powodu braku funduszów nie budowano.

b) D r o g i g m i n n e :

/ powodu braku potrzebnych funduszów budowa dróg gminnych również spoczywała. Gminy były jedynie skazane na utrzym anie dróg i ich naprawienie Wygląd jest zadawaluiająey.

o) S z k ó ł k a d r z e w :

W powiecie istnieje jedna w roku 1920 założona szkółka drzew. Dozór nad utrzym aniem szkółki ma budowniczy.

Spółki w odne.

Spółek meljoracyjnycli, pozostającycłi pod kontrolą rządu, posiada pow iat 11.

1. Spółka dla regulacji Susker Miihleufliess 2- Spółka dla odwodnienia łąk Peplina,

3. Spółka dla odwodnieuia ląk Ostrowite -Granowo, 4. Spółka dla odwodnienia ląk Sania,

5. Spółka drenarska Ostrowite—Granowo, 6. Spółka drenarska Lichnowy,

7- Spółka dla regulacji młynówek Jarcew o,

8- Spółka dla utrzym ania Brdy poniżej jeziora Łakomie, 9. Przym usow a spółka dla regulacji rzeki Niechwasżcza, 10. Spółka dla regulacji rzeki górnej Kamionki,

11. Spółka dla regulacji Brdy powyżej jeziora Łakomie-

Raz do roku odbyw ają się oględziny pod ścisłą kontrolą tutejszego urzędu

i nawet najmniejsze niedomagania są natychm iast usuwane. Obecny stan spółek

jest zadawaluiająey.

Na zasadzie art. 189 ustaw y wodnej z dnia 19. września 1922 r- (Dz. U.

R- P. n r 102 z dnia 27. 11. 1922 r., poz. 986) oraz w myśl okólnika P an a Woje­

wody Pomorskiego z dnia 20. czerwca 1928 r- (1- dz. IX e 648/23) utworzono przy S taro stw ie:

P o w i a t o w e K o l e g j u m d la S p r a w W o d n y c h .

Do zakresu działania Kolegjum należy wydawanie uchwal w spraw ach wodnych załatwionych przez władzę adm inistracyjną I. instancji w myśl art. 187 wyżej cytowanej ustaw y wodnej.

W skład Powiatowego Kolegjum dla Spraw W odnych weszli:

a) j a k o c z ł o n k o w i e : 1. Jan Popiel, Starosta chojnicki jako przewodniczący,

2. W awrzyniec Jankow ski, starszy referent, jako zastępca przewodniczącego, 3. Gólnik, kierownik Państwowego Urzędu Budownictwa Meijoracyjnego w

Toruniu jako delegat budownictwa Meijoracyjnego,

4. Franciszek Czarnowski z Zalesia, właściciel ziemski, jako delegat W ydziału Powiatowego.

b) j a k o z a s tę p c y c z ł o n k ó w : Ja n Główczewski, właściciel ziemski z Lipienicy.

Termin kadencji członków obywatelskich trw a lat 5.

S p r a w o z d a n i e B i u r a O p ie k i ft]M»łeez;iiej.

Do zakresu Oddziału Opieki Społecznej przydzielono w 1922 roku spraw y bezrobocia, reem igrantów z Niemiec i opieki nad inwalidami wojennymi i cy­

wilnymi. Oddział ten składa się z dwóch części, a mianowicie z urzędowej i powiatowej Opieki Społecznej.

1. Dział urzędowej Opieki Społecznej obejmuje następujące spraw y:

Ubezpieczenie od nieszczęśliwych wypadków w rolnictwie. — Spraw y ren t inwalidzkich, chorych, sierot i pozostałych po inwalidach - - Spraw y ubogo-gminnych i krajowych po myśli ustaw y o siedzibie zasiłkowej z dnia 30. maja 1908 roku. — Umieszczenie umysłowo chorych, glucho-niemycłi, ociemniałych i epileptyków w zakładach krajowych. — Umieszczenie małoletnich w zakładach krajowych, celem przymusowego wychowania zapobiegawczego w myśl ustaw y z dnia 2. łipca 1900 r — Spraw y radców sierot. — Spraw y akuszeryjne.

Spraw y rozjemców i państwowego przymusowego szczepienia ospy.

2. Dział Powiatową) Opieki Społecznej, obejmuje następujące spraw y:

Opieka nad dziećmi, umieszczenie dzieci małoletnich w żłóbku, opieka nad inwalidami wojennymi i cywilnymi, opieka nad reem igran­

tami, opieka nad młodzieżą poza szkolną, opieka nad bezrobotnymi.

L=

17

A Z działalności U rzędow ej Opieki Społecznej.

Zgłoszono w 1922 i 1923 roku 56 nieszczęśliwych wypadków. Liczba wypadków jest w latach-1922/23 mniejsza od poprzednich. Okazuje się, że roz­

porządzenie o przestrzeganiu przepisów o nieszczęśliwych w ypadkach odniosło pożądane skutki. W latach sprawozdawczych podano do ukarania tylko 1 osobę, która przepisów zapobiegawczych nie przestrzegała.

l)o uchwalenia spraw rentowych przedłożono 172 spraw- 1. odrzucono rent na mocy orzeczenia lekarskiego . . <>9 2. zniżono rent na mocy orzeczenia lekarskiego . . 1 9 3. podwyższono rent na mocy orzeczenia lekarskiego 9 4. uchwalono rent dla okaleczałyoh po raz pierwszy 44 5. uchwalono re n t dla pozostałych , . . . . . 4 6. wstrzym ano wzgl. zawieszono renty . . . . 2 7

razem 172

Składki do Zakładu l bezpieczeń od wypadków w rolnictwie obliczono za rok 1922, w wysokości 345 uik., w stosunku do jednej m arki wymierzonego podatku gruntow ego i fikcyjnego. Poza składkam i pobranemi w wyżej wspo­

mnianej wysokości pobrano w roku 1923 na rzecz Zakładu Ubezpieczeń od wy­

padków w rolnictwie jeszcze raz te same składki oraz dodatki i to dziesięcio­

krotnej wysokości. Składki zaś za rok 1923 obliczone w wysokości 30 000 mk.

w stosunku do jednej marki wymierzonego podatku gruntow ego fikcyjnego.

W ydatki W ydziału Powiatowego za rok 1922 za orzeczenia lekarskie, druki itd. wynoszą ogółem 435 026,50 mk.

Umieszczono chorych i ociemniałych w zakładach krajow ych razem 27 osób, z tych w 1923 r. 4 osoby. Zwolniono z powodu zgouu lub wyleczenia 2 osoby. Koszta pielęgnacyjne za rok 1922 wynoszą ogółem 3 492 039,50 mk., zaś za rok 1923 ogółem 531753182,50 mk. Z tego płaci powiat 2/s a odnośne gminy 1

- Po myśli ustawy z dnia 2. lipea 1900 r. o przymusowem wychowaniu mało­

letnich umieszczono dwóch chłopców w Zakładzie Poprawczym w Chojnicach- Na radców sierot, których się w każdej gminie lub obszarze dworskim po jednym znajduje, mianowano w roku 1922 23 32 nowych kandydatów.

Stan akuszeryjny walczy z ogromnemi trudnościami. Statuty są prze- dawioue, a nowy statu t opracowuje obecnie M inisterstwo Zdrowia Publicznego, celem polepszenia bytu akuszerek powiatowych. Obwodów akfiszerskich w po­

wiecie jest zajętych 22, wolnych 2.

Szczepienie ospy odbyło się w roku 1922/23 prawidłowo; wypadków epi­

demicznych nie zanotowano.

B. Z działalności P ow iatow ej Opieki Społecznej. .

Powiatowa B ada Opieki Społecznej ze specjalną uw agą załatwia spraw y

inwalidów wojennych i cywilnych, jak również reem igrantów z Niemiec i udziela

bezzwrotnych zapomóg z funduszów specjalnie przez Województwo na ten cel przeznaczonych i jest reem igrantom pomocną w uzyskaniu odpowiednich mie­

szkań. Największą troską Powiatowej R ady Opieki Społecznej było uśmierzenie głodu i nędzy wśród najbiedniejszych powiatu chojnickiego. To też z dniem zaprowadzenia wolnego handlu w byłej dzielnicy pruskiej utworzono przy W y­

dziale Powiatowym biuro handlowe, celem potaniania chleba i zatrzymania w powiecie tej ilości zboża, juka będzie do zapewnienia wyżywienia się ludności potrzebna.

/

żyta dostarczonego przez producentów rolnych zaopatryw ał Wydział Powiatowy w czasie od 15. września 1921 r. do 22. listopada 192^ i. ca- 2 7U0, później 2 300 osoby ubogie w chleb tańszy. Z powodu braku funduszów oraz wyczerpania się zapasów żyta ukończył W ydział Powiatowy z dniem 23. listo­

pada 1922 r. akcję zaopatryw ania ludności ubogiej w chleb tańszy i pozostawi!

dalszą akcję niesienia pomocy najbiedniejszym i bezrobotnym powiatu chojnic­

kiego w rękach Miejscowych R ad Opieki Społecznej, które po myśli zapadniętych uchwal organizacji rolniczych w powiecie będą w miarę potrzeby przez nie w naturaljach lub ewentualnie zasoby pieniężne wspierane.

S p r a w o z d a n i e z d z i a ł a l n o ś c i B i u r a H a n d l o w e g o .

)

Z dniem zaprowadzenia wolnego handlu w byłej dzielnicy pruskiej ' ' urządzić należało, stosownie do okólnika p. W ojewody Pomorskiego z dnia

*- 27- lipea 1921 (l.^dz. 6013/21 NI) przy poszczególnych W ydziałach Powiatowych tak zwane biura handlowe, celem potanienia chleba i zatrzym ania w powiecie tej ilości zboża, jaka będzie do zapewnienia wyżywienia się ludności potrzebna.

Celem norm owania cen chleba w czasie przejściowym wyasygnował Rząd Rzeczy­

pospolitej pewne kwoty, z których to funduszów przyznał p. Wojewoda P o ­ morski, pismem z dnia 28- lipca 1921 r. (1. dz 6014/21 XI) tutejszemu W ydziało­

wi Powiatowemu kwotę 27 922 605 mk. tytułem dotacji bezzwrotnej, oraz kwotę 23 867 292 mk. tytułem pożyczki zwrotnej- Dotacja bezzwrotna służyć miała w szczególności na potanienie chleba w czasie przejściowym. Stosownie do okól­

niku p. W ojewody Pomorskiego z dnia 14. lipca 1921 r. (1. dz. 5698,21 XI) cena chleba w czasie przejściowym nie powinna przewyższać ceny, jaka się każdo- razowo ukształtuje na podstawie ceny zboża 2 500 000 mk. za 100 kg. Na pod­

stawie tejże kalkulacji ustalono cenę mąki rżanej 80% na 1850 mk. za ctr., po której to cenie wydawano mąkę piekarzom w/.gl. handlarzom mąki. Różnicę zaś w ynikającą pomiędzy pobierauemi 1 850 mk. za ctr. a ceną wmwczas obowiązu­

jącą w7 wTolnym handlu, dopłacano z przyznanej dotacji bezzwrotnej. 1 ożyczka zw rotna służyć miała na ew entualny zakup większych ilości zboża, celem za­

opatrzenia pow iatu w zboże chlebowe na dłuższy okres czasu. Kwoty tej powiat

w tym cely nie wykorzystał.

19

Biuro handlowe zostało przy tutejszym Wydziale Powiatowym utw orzone z dniem 15.- sierpnia 1921 r. l)o czasu urządzenia biura handlowego, a miano­

wicie do dnia 7. sierpnia 19151 r. włącznie, zaopatryw ał ludność kategorji upo­

ważnionych do pobierania chleba kartkow ego <zobacz rozporządzenie w wydaniu nadzwyezajnem Oręd. Pow. nr. 128 z dnia 21. lipca 1921 r.) Powiatowy Urząd Zbożowy w likwidacji ze starych zapasów mąki. Liczba osób uprawnionych do pobierania chleba kartkow ego w myśl cytowanego rozporządzenia wynosiła w powiecie tutejszym ca. 25 480—25 750 głów. Osobom tym wydawaliśmy do dnia 15. września 1921 r. włącznie rację 105 gramów mąki 80% na dzień i osobę, wzgl. 3 funty chleba tygodniowo po cenie 2(J mk. za funt. Z dniem 10. wrze­

śnia 1921 r. zniżyliśmy rację i wydawaliśmy do dnia 27. października 1921 r.

włącznie po 82 gramów mąki na dzień i osobę, wzgl. 3 funty chleba na dwa tygodnie po tej samej cenie za funt.

Za w ydaną przez Pow iatow y Urząd Zbożowy' mąkę wypłaciliśmy z przyznanej nam na ten cel dotacji bezzwrotnej tytułem różnicy w ynikającej po­

między 1850 mk. za ctr., którą to kwotę pobrał Powiatowy7 U rząd Zbożowy od piekarzy wzgl. handlarzy mąki, a ceną wówczas obowiązującą w wolnym handlu, kwotę 6 905190,65 mk. Po zaprzestaniu dostarczania mąki przez Pow iatow y Urząd Zbożowy i równoczesnem utworzeniu się biura handlowego zawarliśmy z młynami tutejszego powiatu umowy, celem zapewnienia dalszego zaopatrzenia ludności w chleb tańszy. W tym celu zakupiliśmy przez poszczególne młyny ogółem 4 350, ctr. żyda po cenach od 3 000—5 600 mk. za ctr. czyli wypłaciliśmy7 ogółem za odnośną ilość żyta 16 438 000 mk. Przez przem iał wspom nianej ilości żvta uzyskaliśmy7 3 480 ctr. mąki 80% oraz 652,50 ctr. ospy. Z wspomnianych 3 480 ctr. mąki obłożyły poszczególne młyny kartkam i chlebewemi Nr. 1, 2 i 3 ogółem 3 080 ctr. mąki, którą to ilość zapłaciły nam po 1850 mk. za ctr. czyli razem 5 698000 mk-, resztę zaś czyli nieoblożone kartkam i chlebowemi 400 00 ctr.

mąki przekazano po zakończeniu niniejszej akcji a mianowicie z dniem 15. 11.

21 r. na konto „zapasu zboża dla ubogich“. Uzyskane 652 50 ctr. ospy sprzeda­

liśmy, stosownie do zaw artej z młynami umowy, poszczególnym młynom po % zapłaconej ceny za żyto, czyli uzyskaliśmy przeto 1643 80950 mk. Za przemiał wspomnianych 4 350 ctr. żyta wypłaciliśmy poszczególnym młynom po 250 wzgl.

400 mk. za ctr. czyli razem 1 507 500 mk.

Stosownie do telegram u listowego pana Wojewody Pomorskiego (1. dz.

XL. — 7732/21) powstrzymaliśmy z dniem 27. października 21 r. dalsze w yda­

wanie chleba kartkow ego ludności kategorji wymienionych w cytowanym rozp.

Wszelkie zaś z tej akcji pozostałe subwencje i zapasy zboża przekazał pan W o­

jewoda Pom orski w myśl powyżej wspomnianego telegram u listowego, dla lu ­ dności, która według uznania p. starosty wsparcia potrzebuje.

Ponieważ przewidywać było można, że po zaprowadzeniu wolnego han­

dlu, a tem więcej po zaprzestaniu w ydawania chleba kartkow ego, pewne w a r­

stwy ludności ubogiej, nie mającej sposobności i możliwości do takiego zarobko­

wania, które pozwoliłoby im na zakup chleba w wolnym handlu, narażone będą na głód, poczyniono w powiecie tutejszym jaknajwcześniej wszelkie możliwe kroki, celem zapobieżenia wspomnianym ewentualnościom.

Dlatego też jeszcze w dniu 21. lipca 1921 r. wydał pan Starosta odezwę do rolników pow iatu chojnickiego, nawołując wspomnianych do dostawy do dyspozycji W ydziału Powiatowego choćby tylko 10 kg. żyta z m orgi po zniżo­

nej cenie, celem zaopatrzenia ludności najbiedniejszej naszego pow iatu w chleb tańszy. Producenci rolni zrozumiawszy ważność niniejszej kwestji, zobowiązali się według nadesłanych wykazów poszczególnych gmin, do dostaw y cr. 4 390OuO ctr. żyta do dyspozycji W ydziału Powiatowego.

Następnie zaś w dniu 9. sierpnia 1921 r. wydal p. starosta drugą odezwę zw racając się do osób wszelkich innych zawodów, aby ci również przyczynili się do ulżenia nędzy wśród ludności najbiedniejszej naszego powiatu, składając na te cele datki pieniężne. W tej myśli zebrały poszczególne gminy jako datki na chleb dla ubogich kwotę 383 625 mk., którą to kwotę złożono w tutejszej Pow iatowej kasie kom unalnej do naszej dyspozycji, na ew entualny zakup zbo­

ża, w razie niedostarczenia przez producentów rolnych powyższej ilości zboża.

W myśl nadesłanych raportów poszczególnych młynów dostawiono do dnia 31. 1U. 1922 r. ogółem 3 242,41 ctr. żyta, z tej ilości 167,20 ctr. bezpłatnie, resztę zaś czyli 3075,21 ctr. zapłaciliśmy po 1250 mk. za ctr., czyli wypłaciliśmy ogółem 3 844 011,30 mk.

wspomnianego zapasu przekazano 2,50 ctr. żyta młynowi Szaefer w Silnie na rozkusz. Przez przemiał dostawionych po potrą­

ceniu 2,50 ctr. == 3 239,91 ctr. żyta uzyskaliśmy 2 591,23 ctr. mąki 8 0 % oraz 485,98 ctr. ospy. Za przemiał wspomnianej ilości żyta wypłaciliśmy po 150--300 wzgl. 1200 mk. za ctr., czyli ogółem .1159 575 mk. Uzyskane zaś 485,98 ctr.

ospy sprzedaliśmy poszczególnym młynom po cenie 3000, 6000 wzgl. 7500 mk.

za ctr., czyli uzyskaliśmy przeto razem 1639 905 mk.

Z powyżej wspomnianego zapasu zboża wzgl. mąki, oraz pozostałych subwencji z'poprzedniej akcji, zaopatryw ał Wydział Powiatowy począwszy od dnia 15. 9- 1921 ca. 2 700 osób, uznanych przez poszczególne reprezentacje gminne, jako ubogich w calem tego słowa znaczeniu, a mianowicie kategorji uprawni o­

nych do pobierania k art chlebowych dla ubogich, stosownie do rozporządzenia tutejszego, ogłoszonego w wydaniu nadzwyczajnego Oręd. Pow- z dnia 12. wrze­

śnia 1921 r. Na odbytem w dniu 4- marca 1922 posiedzeniu komisji, składającej się z delegatów poszczególnych kółek rolniczych i Landbundu, zapadła między iunemi następująca uchw ała:

Wobec tego, że zapas dostawionego przez producentów rolnych zboża jest na wyczerpaniu, należy dotychczasową ilość ubogich o ile możności zredu­

kować. Stosownie do powziętej uchwały zażądano od poszczególnych zarządów

gminnych sporządzenia nowych spisów ubogich, kładąc nacisk na to, ażeby w

spisach tych umieszczono tylko faktycznie ubogichy a tein samem zapewniono

21

wspomnianym zaopatrzenie na dłuższy okres czasu. Po nadesłaniu spisów, przesłaliśm y takowe poszczególnym delegatom kółek rolniczych celem stw ier­

dzenia, którzy też przyczynili się do znacznego zredukowania dotychczasowej ilości ubogich. Z powodu przeprow adzonej redukcji zaopatryw ał więc W ydział Pow iatow y z połową kw ietnia 1922 r. cr. 2 3UU osób.

Zapas mąki uzyskanej z dostawionego nam żyta wynosił 2 591 93 ctr.

czyli po doliczeniu przekazanych z poprzedniej akcji 400 ctr. ogólnie 2 99193 ctr.

Z zapasu tego obłożyły poszczególne młyny 2 955 97 ctr , za którą to ilość uzy­

skaliśmy po i 850 wzgl. 4 200 za ctr. czyli ogółem 0 070 482 40 mk- Resztę z wspo­

mnianego zapasu, a mianowicie 33 14 ctr. zapłacił nam młyn Sorgatz w Paw ło­

wie wobec tego, że nie obłożył wspom nianego zapasu kartk am i chlebowemi, po cenie targow ej wówczas obowiązującej czyli po 8 000 mk. za ctr., przezeo uzy­

skaliśmy 265120 m k . ; zaś pozostająca reszta w ilości 2,82 ctr. znajduje się je­

szcze w młynie Behrendt w Czersku, jako dotychczas nie obłożona kartkam i chlebowemi. Na tern więc uzyskanej z dostawionego nam żyta zapas mąki jest wyczerpany.

Po wyczerpaniu się wspomnianego zapasu dostarczyły poszczególne młyny mąkę na kartk i chlebowe z swych zapasów. Aż do ukończenia niniejszej akcji wydały poszczególne, młyny na k artk i chlebowe ogółem 832,68 ctr. mąki.

za* którą to ilość wypłaciliśmy młynom po cenach 12 500 do 24900 mk. za ctr.

czyli ogółem 10875 342,50 mk.; czerpiąc z przekazanych z poprzedniej akcji subwencji, oraz z złożonych na ten ceł datków pieniężnych-

Akcję zaopatryw ania ludności ubogiej w clileb tańszy ukończyliśmy z duiem 23. listopada 1922 r.

W dniu 18- grudnia 1922 r. dostawiouo jeszcze 80 ctr. żyta dla ubogich, za którą to ilość wypłaciliśmy 100000 mk. Po ukończeniu niniejszej akcji po zostały więc jeszcze następujące zasoby : 2,82 ctr. mąki na młynie Behrendt w Czersku, 80 ctr. żyta na młynie Klotz w Chojnicach, oraz 659542,36 mk.

Pozostałe zapasy, t. j. 80 ctr. żyta i 2,80 ctr. mąki przydzielono w myśl uchwały Wydziału Powiatowego z dnia 26. m arca 1923 r.:

1. Związkowi ubogich, Chojnice, 47 ctr. żyta,

2. Związkowi ubogich, Czersk, 33 ctr. żyta i 2,82 ctr. mąki.

Zaś pozostałe zasoby pieniężne przekazano na konto Powiatowej R ady Opieki Społecznej.

t d i n i i i i s l r a c j a g m i n w ie j s k ic h .

Organizacja gm in wiejskich nie jest w calem Państw ie jednolita. Opiera się ona częściowo n a ustaw ach państw zaborczych, do których poszczególne dziel­

nice Polski należały, częściowo zaś na tymczasowych dekretach władz polskich.

W chwili wejścia w skład Rzeczypospolitej Polskiej Ziem b. zaboru p ru ­

skiego, istniał tu ta j już samorząd gmin wiejskich oparty na ustawie gminnej

dla 7 wschodnich prowincji M onarchji z dnia 3- lipca 1891 r. (Zb. praw sir.

233) Ustawa tu pozostała nadal w mocy z pewnemi tylko zmianami wprowa- dzoncmi przez dekrety władz polskich.

Według rozporządzenia M inisterstw a b. dz- pruskiej z dnia 23. II I. 20 r.

o zmianie cytowanej ustaw y pruskiej wszyscy rad n i gm inni w ybrani na mocy art. 1 i 2 tychże przepisów ukończyli swoje urzędowanie z dniem 1. kwietnia 22 r. Zarządzone z początkiem roku 1923. wybory do rad gminnych przepro­

wadzono przepisowo do 1. kwietnia rb. Wyborów jednakowoż do zarządów gminnych nie dokonano w terminie wszędzie należycie tak, że zatwierdzenie ich odwlekło się aż do końca roku 1923.

W powiecie chojnickim znajduje się 88 gmin wiejskich i 40 obszarów dw orskich; 65 gm in m ają rady gminne, zań reszta 23 zgromadzenie gminne.

A d m in is t r a c j a , W ó j t o s t w .

Obwody W ójtowskie nie m ają zmian do wykazania. Istnieje 28 obwo­

dów wójtowskich, w których spraw ują urząd wójta wzgl. zastępcy następujące osoby:

Nr. Nazwa Należące do ob- Liczba

W ójt

bież. wójtostwa wodu gminy dusz Zastępca

Łęg 2 123

Łęg Gotelpie 878 Wl. A ugustyn

1 Będźmierowice 820 Sowiński Sikorski

• Stare P rusy 71

Legbąd 826

2 Szynwald Kurcze

Klaskaw a

389 538

Leon Pruszak

Twarożnica 414

3 Czersk Czersk 6 705 H enryk

Ziętara H. Ziętara

Bielawy 303

Cis Łosiny 271 Ignacy Antoni

* 4 Cis 769 Kliński Brzeziński

Nieżurawa 66

Lubna 591 ;

Malaehin 783

5 Mokre Mokre 351 Pr- Łącki

St. Juńcza 155

Odry 427

23

Nr.

bież.

Nazwa wójtostwa

Należące do ob­

wodu gminy

Liczba

dusz Wójt Zastępca

6 Wiele

Wiele P rzy tarn ia Górki Borsk Wdzydze

Tucholskie Podrąbiona Dąbrowa

1298 113 589 167 286 216

Józef Rekowski

B ernard Sieracki

7 K arsin

K arsin Osowo Miedźno Bąk Cisewie

1828 1180 126 143 123

Cyryl Dobek

8 Brusy

Brusy Czyczkowy Czapiewice Czarnowo

2 311 1035 456 360

Stefan

Januszew ski

9 Kosobudy

Kosobudy M. Glisno H uta

1245 254 547

J a n Piechowski

10 Leśno

Lubnia Zalesie G łowcze wice W ysoka Zaborska Lędy

Skoszewo W indorp K ruczyny Orlik

Leśno Kaszuba Przymuszęw o

682 565 336 119 150 185 170 82 304 354 145 200

Leon Dysarz

•

11 W. Chełmy

Swornegacie Rolbik W. Chełmy Małe Chełmy Laska

1176 171 244 560 239

*

Januszewski, B rusy

•

Nr.

bież.

N azwa wójtostw a

Należące do obwodu gminy

Liczba

dusz W ójt Zastępca

12 Żabno

Męcikai Gieldon Czarniż Klonia Żabno Czernica

460 168 45G 117 114 136

Januszew ski B rusy

13 Rytel

liytel Zapędowo Lutom Uboga Żukowo R ytel ob. dw.

1 286 505 7 28 139 261

Franc.

Gierszewski

14 K rojanty

K rojanty Pow alki K rojanty Kłodawa Jeziorki Zbeniny

40 309 287 130 348 133

J. Chrzanow ­ ski

15 Chojniezki

Charzykowo Chojuiczki Jarcew o Bachorze

379 300 356 200

J.

Krople wsk i

IG Zam arte

m

Moszczenica Deręgowice Blumfeld Nowawieś Jerzm ionki Zam arte

Blumfeld ob. dw.

Kamionka

221 277 161 90 160 344 116 14

Adam Wolszlegier

17 Ogorzeliny

Szenfeld Ogorzeliny Angowice No wy dwór Coldanki

380 802 324 19«

141

Adam Wolszlegier,

Coldanki

18 Silno Silno

Ostrowite 619

828 Stanisław

Piórek

25

Nr.

bież.

Nazwa w ójtostwa

Należące do ob­

wodu gminy

Liczba

dusz W ójt Zastępca

19 Slawęein Slawęein

Ciechocin 790

489

Adam Wol- szlegier, Coldanki

20 Ster nowo

Nowacerkiew Sternowo Cockowice Objezierze

Nowacerkiew obsz.

dworski

56U 373 137 113 79

Paweł Karczyński,

Zakł. Popr.

Chojnice

2] Pawłowo

Lichnowy Liaclawki Pawłowo Pawlówko Granowo

780 170 332 165 242

Teofil Świetlik, Lichnowy

22 Borzyszkowo

Borzvszkowo W. Gliśno Ostrowite Wojsk

453 367 351 319

Teofil Lipiński,

Lipnice 23

••

Brzeźno Brzeźno

Łąkie

1 392 720

August Kiedrowski,

Brzeźno

24 Ziel. Cliocina Mielno

Ziel. Cliocina

679 469

Gliszczyński,Jan Modziel

25 Borowe Borowe

Osusznica 1307

271

ski, Modziel

26 z

K onarzyny

Konarzynki gmina K onarzyny

K onarzynki oh. dw.

Ciecholewy Hohenkamp Chociński Młyn

130 695 132 194 101 76

Baron Lerehenfeld,

Zycłice

/

i 27

\

Lipnice

Prądzona Lipnice Luboń Prądzonka Zapeeń Kiedrowice

Kiedrowice oh. d w.

449 499 286 190 336 407 131

Teofil Lipiński

K . 2 S

Życlrce Kiełpin

Żychoe

343 547

Ja n Dykier, Dzięgel

29 Chojniee | 1U435

A d m in i s t r a c j a U r z o d ó w S t a n u C y w il n e g o . Obwody Urzędu stanu cywilnego nie m ają zmian do wykazania.

Niżej podane osoby spraw ują Urząd stanu cywilnego względnie za stę p c y :

Nr.

bież. Urząd stanu cywilnego

Sąd powia­

towy

Urzędnik stanu

cywilnego Zastępca

1 Chojnice Chojnice Dr. Sobierajeżyk Besert

9 Angowice

R adtke Stanisław Franc. Sigmański

3 B rusy

Januszew ski K inka Feliks

4 Borzyszkowo

Łukaszewicz J Łukaszewicz Jan

5 Brzeźno

Brzeziński Aleks. Kos Jan

6 Borowy Młyn

Rudnik Józef Rudnik Franc.

7 Czersk Czersk Ziętara H enryk Bierwald Maks,

I. zastępca, Ostrowski J., II. zastępca 8 Chojniczki Chojnice Gierszewski Jan Kłos Stanisław

9 K rojanty

Dyrks Ulryk Kroplewski J.

10 Konarzyny

Zieliński St.

11 K arsin

Gawrych St. Prądzyński Edw ard

12 Lipnica

Babiński Antoni

13 Leśno

Dysarz Leon Sikorski Edmund

14 Łęg

Sowiński Wł Sikorski A ugust

15 Mokre

Mięsikowski Frań. Osowski Auast.

16 Ostrowite

Chmurzyński Frań. Osowski Anast.

17 Rytel

B raatz Ant. Gierszewski Alojzy

18 Pawłowo

Kubatli Bernard Rhode Kazimierz

19 Swornegacie

Meloch Jan M urawski Alfons

20 Sternowo

Kamiński Józef Beethke Roman

21 Szynwald

Krut h France Rolbiecki Antoni

o o

Silno

Schroeder Otton Doege Wl.

23 Wiele

Przytarski Józef Główczewski Bole­

sław'

24 Źychee

Dykier Michał Dykier Jan

25 Ziel. Cliocina

Gliszczyński Jan Zmuda - Trzebiato­

wski

26 Zam arte

Orłowski Andrzej Drewek J a n

27

S j t f s R a d c ó w S i e r o t , a) Gminnych.

Nr.

bieżący Nazwa miejscowości Imię i nazwisko radcy sierot

1 Angowiee Stanisław R adtke

2 Brusy Feliks Kiuka

3 Bąk Józef Westfal

4 Będźmierowice Andrzej Janosz

5 Bielawy Stanisław Łaugowski

6 Blumfeld Wojciech Ziss

i Borowy młyn Franciszek Bińczyk

* Borsk J a n Kuczkowski

9 Borzyszkowo Marceli Ziółkowski

10 Brzeźno A leksander Brzeziński

11 Cieclioeiu Ks. prób. Wojciech Wilm

12 Charzykowo Ja n Gierszewski

13 Chełmy Małe W incenty Gliszczyński

14 Chojniczki J a n Brać

15 Czapiewice Franciszek Czapiewski

lii Czaruiż Antoni Lewiński

17 Czarnowo Aleksander Dargas

18 Czersk Teodor Kępiński

19 Czyczkowo Andrzej Szczepański

20 Deręgowice Józef Rink

21 Gieldon Cysewski Marciu

22 Gliśuo J a n Spiczak

23 Gliśno Małe Bronisław Tumiński

24 Glówczewice Teofil Kąkolewski

25 Gockowice A ntoni Mellwig

26 Gotelpie Franciszek Wąs

27 Granowo J a n Rhode

28 Górki Michał Jarząbek

29 Hut a Jan Schmidt

30 Jerzuńonki Ks. prób. Andrzej Gronau

31 K arsin C yryl Do bek

32 Kiełpin Michał K olter

* i‘>

o o

Kiedrowice Józef Łącki

34 K łaskawa Józef Pastw a

35 Kłonią Leon Kroplewski

28

Nr.

biężąey Nazwa miejscowości Imię i nazwisko radcy sierot

36 Kłodawa Józef Januszew ski

37 K onarzyny Leon Linka

38 Konarzyn ki Franciszek W inko wski

39 Kosobudy J a n Piechowski

40 K rojanty Bruno Riedel

41 K ruszyny Franciszek Borzyszkowski

42 Kurcze Franciszek K ruth

43 Łęg P io tr Bruski

44 Łąkie A ugustyn Ginter

45 Legbąd Alojzy Szwoch

46 Lędy Ignacy Czapiewski

47 Lichnowy Bernard Ku bak

48 Lipnica Ja n Borzyszkowski

49 Łosiny J a n E berto wski

50 Lubna Jan Baszanowski

51 Lubnia Ja n W arzyński

52 Luboń Franciszek W irkus

53 Malachin P iotr Janikow ski

54 Męcikał

55 Miedźno Damjan Woloszyk

56 Mielno Maciej Tyda •

57 Mokre Leonard Adamczyk

58 Moszczenica Jan Rink

59 Nowa cerkiew Feliks Sartow ski

60 Nowa wieś Józef Mitzinek

61 No wy dwór Józef H anula

62 Odry W ładysław Gończa

63 Ogorzeli ny Ks. prób. Otton Grona u

64 Orlik W incenty Skwierawski

65 Osowo Ja n Czapiewski

66 Ostrowita Franciszek Eckmann

67 Ostrowite Ks prób- Wojciech Wiltn

68 Osuszniea Mikołaj Hapka

69 Prądzona R obert Kulink

70 1 ‘rądzonka Ja n Szyca

71 P rzytarnia Ks. prób. Szydzik

72 Rytel Franciszek Drewek \

2»

Nr.

bieżący Nazwa miejscowości Imię i nazwisko radcy sierot

73 Rolbik Szymon W arnke

74 Silno Ks. prób. K onrad Kallas

75 Skoszewo Ja n Ostrowski

76 Stawęcin Józef Behrendt

77 Zapceń Leon Hinc

78 S tara Juńeza A ugustyn B ehrendt

79 Swornegacie Ks. Józef Czapiewski

80 Ster nowo A ugustyn Pański

81 Wiele Franciszek Rzoska

82 W indorp Józef Borzyszkowski

83 Wdzydze Tucholskie Paweł Miętki

84 Wojsk Marcin Prądzińgki

85 W ysoka Zaborska Józef Trzebiatow ski

86 Zalesie Ja n Theus

87 Zapędowo Benno Brzeziński

88 Chocina Michał Dykier

b) W obszarach dworskich.

89 Bachorze, obszar leśny Ulryeh Raszkę

90 Bluinfeld W ładysław Łukowiez

91 Cbociński Młyn, obszar leśny Teodor Radomski

92 Cieekolewy Jan Rudziński.

93 Cisewie Feliks Piepiora

94 Chełmy Wielkie Stanisław Sikorski

95 Coldanki Adam Wolszlegier

96 Czernica, obszar leśny W awrzyniec Żywic ki

97 Cis, obszar leśny Stopa, nauczyciel

98 Dąbrowa Józef Dorszyński

99 Jarcew o Antoni Jankow ski

100 Jeziorki Ks- prób. Gronau

101 Kamionka, obszar leśny Andrzej Orłowski

102 Kaszuba Bronisław Glówczewski

103 Kiedrowice, obszar leśny A ugustyn Dalecki

104 K onarzynki Stanisław Zieliński

105 K rojanty Jerzy W ittstock

106 Laska, obszar ieśny Stanisław Kaźmierczak

107 Leśno Franciszek K itzerm ann

108 Lutom Benno Brzeziński

Nr.bież

Nr.

bieżący Nazwa miejscowości Imię i nazwisko radcy sierot

109 Nieżurawa J a n Tylicki

110 Nowacerkiew Józef Sztelniaszowski

111 Objezierze J a n Rotli

112 Pawłowo Józef Sojkowski

113 Pawłówko Leon Lewandowski

114 Podrąbiona Franciszek K uuth

115 Pow ałki J a n Sarnowski

110 Stare P rusy Antoni Cieśliński

117 Przymuszewo, obszar leśny Stanisław Każmierczak

118 Raeławki W alter Nahgel

119 Rytel, obszar leśny Teofil Pozorski

120 Szeafeld Dr. Bolesław Wolszlegier

121 Twarożnica, obszar leśny J a n Kosiedowski

122 Uboga Owsianny

123 Żabno Józef Rożek

124 Zam arte Alojzy Haase

125 Zbeniny Józef Chrzanowski

126 Żukowo, obszar leśny Hieronim Cwieklak

127 Żychce i Rowista Jan Meier

128 Hohenkamp, obszar leśny Leon Szulc

U

S p i* u k u s / e r e k <>lMvo(I(»wty c li.

Obwód akuszerki i do tego należące

miejscowości

Imię i nazwisko akuszerki obwodow.

C h o j n i c e 1. Angowdce 2. Moszczenica 3. Szenfeld 4. Coldanki 5. Stendershof (i. Zam arte 7. Ackerfelde 8. K arlshof

Kortli Wilhelmina Trzebiatow ska Szydlewska Ham erska M arta J anko wska J oauna Najdowska Agn.

Miejsce zamieszkania

Chojnice, Młyńska 3

f f

Gegl. 44

31

Nr.bież. j

Obwód akuszerki i do tego należące

miejscowości

Imię i nazwisko

akuszerki obwodow. Miejsce zamieszkania

2

C h o j n i c z k i 1. Charzvkowo 2 Fuuki

3. Chojniczki 4. Wilhelminenhöke

5 .

Jarcew o G. Czartołomie 7. Pila

8. Hülfe (Pomoc) 9. Bachorze 10- Wolność 11. Hohenkamp

Funkcje pełnią a ku­

szerki z Chojnic

3

K r o j a n t y 1. Kłodawa

2- K rojanty gmina 3. K rojanty ob. dw.

4. - Grunsberg 5. Jabłoń m ajątek 6. Sandkrug 7. Globus gosp.

8. Kwieki m ajątek 9. Jasno i Mielki 10. Powalki ob- dw.

11. Klosnowo mająt.

12- Eulaliu majątek 13. iGrünsee „ 14. Josefsberg ,, 15. Nowymlyn IG. Ostrowite kol.

17. Zbeniny

Funkcje pełnią a k u ­ szerki z Chojnic

4

Z a m a r te 1. Nawawieś 2. Blumfeld

3. Blumfeld ob- dw.

4- K atharinenhofm aj- 5. Deręgowice

G. Jerzm ionki 7. Zamarte 8. Paulinenau 9. Kamionka leś-

Mar ja W eilandt Jerzm ionki

•N O Obwód akuszerki i do tego należące

miejscowości

łinię i nazwisko akuszerki obwodow.

Ogo r z e l i n y 10. Ogorzeliny 11. Melanow o 12 Melanówko 13. Nowydwór

M ar ja Weilandt

P a w ł o w o 1. Granowo 2. Lichnowy 3. Pawłowo 4. Pawłówko 5. Lipienice maj.

6- Racławki

Funkcje pełnią a k u ­ szerki z Chojnic

S i l n o 1. Silno 2. Ostrowite 3. Ciechocin 4. Slawęcin

Id a Riesop Elżbieta Semrau S t e r n ó w o

1. Objezierze 2. Białebłoto 3- Gockowice 4. Jeziorki 5. Sternowo 6. Nicponia 7. Jakubow o 8. Grambaeh leś.

9. Szl. Nowaeerkiew 10. Nowaeerkiew

A nna Zybura

1. Czersk 2. G riinkrug 3- Łubianka kol.

Cis

Stan. Rozkw italska

8

4. Bielawy 5. Kwieki 6. Cis 7. Gutówiec 8- Johannesberg 9. Neuwodak !eś.

10. Stodolka kol.

11. Szendorf 12- Nieżurawa 13. Klodnia 14. Sienica 15. Łosiny

Angel. Nieborowska

Miejsce zamieszkania

Jerzm ionki

Silno Slawęcin

Czersk

Czersk

33

•s;

Z

> — <

Obwód akuszerki i do tego należące

mie jscowości

Imię i nazwisko akuszerki obwodowej

Miejsce zamieszkania

D

L e g b ą d 1. U stronia leś.

2. Twarożnica 3. Konefka kol.

4. Ostrowite kol.

5. Szynwałd b. Łukowo kol.

7. Łukowo leśu 8. Twarożnica nad­

leśnictwo 9. K laskaw a 10. Mośna*

11. Kurcze 12. Josefsberg 13. Legbąd 14. Lasek

Pelagja Kufel

•

j ± .(

. Legbąd

10

R y te l 1- Rytel 2. K arlsbraa 3. R ytel nadleś.

4. Kosowania 5. Mała Klonia 6. Konigortek 7- Luton

8. Miihlhof-Ostrowo 9- Przyjasz

10. R ytel dworzec 11. Rytel leśn.

12. Teszenkrug leśn.

13. Uboga 14. Zapędowo 15. (lardki kol.

16. Lutom

17- Lutomski Most 18. Lutom ski młyn 19- Żukowo

20. Brda

21. Wędoly leś.

Anna Sabin arz

--- --- ---

R ytel

Nr.bież.

Obwód akuszerki i do tego należące

miejscowości

Im ię i nazwisko akuszerki obwodowej

Miejsce zamieszkania M o k re

1. Lubna 2. Kam ionka 3- Budziska 4. Elisenthal leśn.

5. S tara .Juńcza 11 6- Odry

7. Malaehin 8- Mokre

9. S ta ra Juńcza 10. Miedźno

11. W ojtalski Młyn 12. Gotelpie

13. Pustki

12

14

Funkcje pełnią ak u ­ szerki z Czerska

Ł ę g 1. Lęg 2. Łęg kol.

3. Zlemięso 4. Lipki 5. Kesza

0. Stare Prusy 7- Zawada inająt.

8. Przyjaźnią 9. Będźmierowice

K a r s i n 1. Bąk

2. Cisę wie 13 3. K arsin

4. Popiagóra 5. Osowo

6. Zamość ____

W iele 1. Borsk 2. Dąbrowa 3. Górki 4. Kliczkowy 5. Wdzydze Tuchol.

6. Barłogi 7. Podrąbiona 8. Lipa

9. Wiele 10. P rzy ta rn ia

Leokadja Stoltm ann Łęg

K arolina Miętka K arsin

A nna Rekowska Wiele

bież.

35

1 5

IG

17

1«

Obwód akuszerki i do tego należące

miejscowości L e ś n o L. Glówczewice 2- Kaszuba i WarSzyn 3. K ruszyny

4. Lędy

5- Przymuszewo G Leśno

7. Lubnia i Laink 8. Orlik

9. W indorp 10. Peplin 11. Skoszewo

12. W ysokazaborska 13. Zalesie

B r u s y

. Brusy 2. Glinki 3. Czapiewice 4. Czarnowo 5. Czyczkowy

K o s o b u d y 1. H uta

2. Broda 3. Chłopowo 4. Budziny 5. Glisno 6. Kosobudy 7. Kinice

W. C lie lin y 1. Łaska

2. Parszyn 3. Bolbik 4. Swornegaeie 5. W idno G. W. Chełmy 7. M. Chełmy

Imię i nazwisko ak uszerki obwodowej

W aient. Przeworska

A nna Ott Prane. Grabowska.

Leok. Bączkowska

M arjanna Czarnowska

Miej sec zamieszkania

Leśno

Brusy Czyi-zkowy.

Kasobiulv

Swocnegaeie