KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

PL

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH

Bruksela, dnia 26.6.2008

KOM(2008) 398 wersja ostateczna

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU

REGIONÓW

Ocena końcowa wspólnotowego programu działań „Młodzież” (2000-2006) oraz wspólnotowego programu działań wspierających podmioty działające na poziomie

europejskim na rzecz młodzieży (2004-2006)

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU

REGIONÓW

Ocena końcowa wspólnotowego programu działań „Młodzież” (2000-2006) oraz wspólnotowego programu działań wspierających podmioty działające na poziomie

europejskim na rzecz młodzieży (2004-2006)

1. WPROWADZENIE

W latach 2000-2006 istniały dwa rodzaje działań wspólnotowych na rzecz młodzieży:

• wsparcie projektów objętych decyzją nr 1031/2000/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 kwietnia 2000 r. ustanawiającą wspólnotowy program działań „Młodzież”¹,

• wkład w koszty operacyjne europejskich pozarządowych organizacji młodzieżowych i Europejskiego Forum Młodzieży. Wsparcie to było przyznawane, od 2004 do 2006 r., na mocy decyzji nr 790/2004/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającej wspólnotowy program działań wspierających podmioty działające na poziomie europejskim na rzecz młodzieży².

Zbieżność w czasie oceny końcowej tych dwóch instrumentów oraz ich połączenie w jeden program od 2007 r. spowodowały, że Komisja sporządziła tylko jedno sprawozdanie, w którym przedstawia wnioski z ocen i zaleceń, które będą miały zastosowanie w programie

„Młodzież w działaniu (2007-2013)”.

Ocena udostępniona jest na stronie:

http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/evalreports/index_en.htm#youthHeader

2. INFORMACJEOCELACHPROGRAMU 2.1. Program „Młodzież”

Celem programu „Młodzież” było upowszechnianie aktywnego wkładu młodzieży w budowanie Europy, wzmacnianie poczucia solidarności, rozbudzanie w młodych ludziach inicjatywy, przedsiębiorczości i kreatywności oraz wzmacnianie współpracy w sprawach młodzieży. Cele te zostały zrealizowane za pomocą różnych działań:

• „Młodzież dla Europy”, działanie wspierające wymianę młodzieży;

1 Dz.U. L 117 z 18.5.2000, s. 1.

2

• Wolontariat europejski, umożliwiający wolontariuszom uczestnictwo w działaniach, które realizują ideę solidarności, w innym kraju niż kraj jego zamieszkania;

• Inicjatywy młodzieżowe - działania, które wspierały nowatorskie i kreatywne inicjatywy lub inicjatywy dotyczące społecznego zaangażowania młodzieży;

• Wspólne działania, podejmowane wspólnie z innymi programami wspólnotowymi dotyczącymi Europy wiedzy, w szczególności z programami „Socrates” i „Leonardo”;

• Środki wspierania – działania, w ramach których finansowane były różne działania wspierające, zwłaszcza szkolenie i współpraca podmiotów zajmujących się polityką młodzieżową.

Jako że w ramach programu przyznawano liczne dotacje, co wymagało bliskiego kontaktu z beneficjentami, program zarządzany był w dużej mierze w sposób „zdecentralizowany”, przez agencje krajowe. Niektóre agencje krajowe, oprócz pełnienia obowiązków agencji krajowej dla swojego kraju, zapewniały wsparcie wszystkim agencjom krajowym, rozwijając specyficzny obszar kompetencji, przez działanie w sieci SALTO (Support, Advanced Learning and Training Opportunities). W ramach programu wsparcie otrzymały również ośrodki informujące o możliwościach oferowanych młodzieży na poziomie europejskim (sieć Eurodesk, posiadająca oddziały w każdym kraju).

Niektóre działania programu wymagały „scentralizowanego” zarządzania na poziomie europejskim. Do 2006 r. zarządzało nimi biuro pomocy technicznej, któremu Komisja powierzyła tę funkcję do czasu rozpoczęcia działania przez Agencję Wykonawczą ds.

Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego. Jeden z jej działów przejął wówczas odpowiedzialność za zarządzanie działaniami programu.

Dostępny budżet w latach 2000-2006 (środki na zobowiązania, w mln EUR)

Budżet UE 624,2

Inny wkład (państwa EFTA/EOG i państwa kandydujące) 90,6

Razem 714,8 w tym: Wykorzystany budżet 701,4

Szacunkowa liczba uczestników w latach 2000-2006 (w tysiącach)

Wymiany młodzieży 465,8

Wolontariat europejski 25,7

Inicjatywy młodzieżowe 153,4

Środki wspierania 206,9

Razem 851,8 2.2. Program wspierający podmioty działające na poziomie europejskim na rzecz

młodzieży

Celem ogólnym programu było wspieranie, dzięki dotacjom do kosztów operacyjnych, działań międzynarodowych pozarządowych organizacji młodzieżowych i Europejskiego Forum Młodzieży (platformy współpracy blisko 100 organizacji młodzieżowych). Działania te miały przyczynić się przede wszystkim do stymulowania aktywnego uczestnictwa młodzieży w życiu publicznym i w społeczeństwie oraz do opracowania wspólnotowych działań współpracy w dziedzinie młodzieży.

Cały program zarządzany był w sposób „scentralizowany”.

Dostępny budżet w latach 2004-2006 (środki na zobowiązania, w mln EUR)

Budżet UE 12,9

Inny wkład (państwa EFTA/EOG i państwa kandydujące) 0,2

Razem 13,1 w tym: Wykorzystany budżet 12,9

Ilość dotacji przyznanych w latach 2004-2006

Europejskiemu Forum Młodzieży 3 Europejskim pozarządowym organizacjom młodzieżowym 234

3. OCENA 3.1. Szczegółowe zasady

Ocena końcowa programu „Młodzież” została sporządzona na podstawie:

• sprawozdań z oceny państw członkowskich i innych państw uczestniczących;

• sprawozdania sporządzonego przez zewnętrznego oceniającego, który, oprócz sprawozdań krajowych, opierał się również na własnych badaniach, zwłaszcza na kwestionariuszach, które zostały przesłane głównym zainteresowanym stronom. Ocena zewnętrzna została wykonana przez ECORYS, na podstawie umowy ramowej zawartej z Komisją w 2006 r. w wyniku zaproszenia do składania ofert.

Podstawą oceny końcowej programu wspierającego podmioty działające na poziomie europejskim na rzecz młodzieży było sprawozdanie sporządzone przez zewnętrznego oceniającego, The Evaluation Partnership, który został wybrany w wyniku przetargu ograniczonego opublikowanego w 2006 r.

3.2. Metody

Proces oceny zewnętrznej programu „Młodzież” obejmował przede wszystkim następujące działania: badanie źródeł wtórnych, zdefiniowanie wskaźników, wywiady, sondaże internetowe w formie kwestionariuszy, badania krajowe. Wykorzystano między innymi odpowiedzi na kwestionariusze nadesłane przez około 2500 organizacji młodzieżowych, 900 młodych uczestników oraz 450 osób pracujących z młodzieżą (youth workers).

Proces oceny drugiego programu obejmował badanie źródeł wtórnych, kwestionariusze internetowe, grupy analityczne, bezpośrednie wywiady oraz krótkie kwestionariusze wysyłane drogą elektroniczną.

3.3. Wnioski z oceny

Ocena obu programów jest pod wieloma względami bardzo pozytywna.

Program „Młodzież” był w dużej mierze zgodny z wytycznymi ogólnej polityki Unii na rzecz młodzieży. Spełniał oczekiwania większości beneficjentów. Skutecznie przyczynił się do budowy postawy obywatelskiej młodych ludzi, również w jej wymiarze europejskim, do wyboru przez nich orientacji zawodowej oraz do zwiększenia ich poczucia solidarności; jego skuteczność była zaś mniejsza w docieraniu do młodzieży mającej mniejsze możliwości.

Został pozytywnie odebrany przez osoby pracujące z młodzieżą oraz wywarł pośredni pozytywny wpływ na organizacje młodzieżowe. Osoby oceniające drugi program zauważyły, że skutecznie przybliżył on beneficjentom projekt europejski i europejskie instytucje.

Środki, którymi dysponował program „Młodzież”, były odpowiednie, choć w niektórych sprawozdaniach krajowych podnosi się kwestię potrzeby ich zwiększenia. Zasadniczo struktury zapewniające zarządzanie zostały ocenione jako odpowiednie i skuteczne. Główne zalecenia dotyczą ulepszenia sieci SALTO i Eurodesk, jak również ogólnych warunków monitorowania realizacji programu.

3.3.1. Uzupełniający charakter programu „Młodzież” oraz jego znaczenie

Podczas realizacji programu „Młodzież” rozwinęły się działania polityczne Unii na rzecz młodych ludzi, stymulowane zwłaszcza przez białą księgę z 2001 r. „Nowe impulsy dla młodzieży europejskiej”³ oraz Europejski pakt na rzecz młodzieży z 2005 r.⁴ Oceniający podkreślają uzupełniający charakter programu „Młodzież” w stosunku do celów działań politycznych.

Odnotowują zaledwie częściowe uzupełnianie się z programami „Socrates” i „Leonardo”;

współpraca z tymi programami mogłaby być ściślejsza.

Uważa się, że program „Młodzież” w wysokim stopniu uzupełnia krajowe instrumenty na rzecz młodzieży. Odpowiadał on potrzebom większości beneficjentów, zwłaszcza młodych ludzi. Osoby pracujące z młodzieżą również uznają dużą wartość programu; powinien być on jednak bardziej elastyczny, aby lepiej odpowiadać ich potrzebom.

3.3.2. Skuteczność programu „Młodzież”

Za duży sukces programu można uznać poprawę kompetencji obywatelskich młodych uczestników, zwłaszcza w zakresie postawy, komunikacji i kompetencji społecznych.

90 % uczestników wymian twierdzi, że udział w programie nauczył ich większej tolerancji.

Skuteczność programu była duża również jeśli chodzi o poczucie przynależności do Unii.

Z punktu widzenia aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa program przyczynił się do aktywnego zaangażowania młodzieży w czasie wolnym w działania organizacji lokalnych lub międzynarodowych; nie zawsze postawa ta spowodowana jest programem, ale około 1/3 uczestników deklaruje, że stali się dzięki temu aktywni na poziomie międzynarodowym.

Uczestnictwo w programie ma wpływ na zdolność do zatrudnienia młodzieży, zwłaszcza jeśli chodzi o młodych wolontariuszy. Ma również wpływ na wybór kierunku nauczania.

62 % wolontariuszy wspomina o wpływie programu na ich karierę zawodową.

Młodzi ludzie wymieniają większe poczucie solidarności jako skutek uczestnictwa w programie.

3 COM (2001) 681 wersja ostateczna z 21.11.2001 r.

4

Program dotarł jednak tylko częściowo do młodzieży mającej mniejsze możliwości (21 % w przypadku wymian, 13 % w przypadku wolontariatu europejskiego). Uczestnicy posiadają ogólnie wysokie wykształcenie. Program odznacza się skutecznością jeśli chodzi o równouprawnienie płci.

Osobom pracującym z młodzieżą program uświadomił bardziej międzykulturowy wymiar tej pracy oraz umożliwił kontakt z nowymi metodami pracy.

91 % osób pracujących z młodzieżą, które uczestniczyły w programie, potwierdza, że program miał wartość dodaną w porównaniu z innymi szkoleniami, które odbyły.

Oceniający podkreślają skuteczność środków wspierania dla rozwoju zawodowego osób pracujących z młodzieżą: zwiększone zaangażowanie w europejskie sieci współpracy…

Poświęcenie większej uwagi potrzebom osób pracujących z młodzieżą zwiększyłoby jednak praktyczne zastosowanie nabytych umiejętności. Zauważa się również niewystarczające informowanie takich osób o możliwościach oferowanych im przez program.

Zaobserwowano również niebezpośredni pozytywny wpływ programu, np. większe otwarcie na działalność międzynarodową organizacji, które przyjmowały wolontariuszy.

3.3.3. Przydatność i trwałość programu „Młodzież”

Program przyczynił się do umocnienia uczenia się pozaformalnego. Miał wpływ bardziej na praktykę zawodową młodzieży niż na politykę młodzieżową: nie wywarł wielkiego wpływu na politykę (nawet jeśli odnotowano pewną tendencję w tym kierunku w nowych państwach członkowskich) i jego wpływ dotyczył głównie nowatorskiego podejścia.

79 % organizacji młodzieżowych, które uczestniczyły w projekcie wolontariatu europejskiego, uważa, że projekt umożliwił wymianę dobrych praktyk.

W opinii badanych organizacji program przyczynił się do nawiązania nowych międzynarodowych kontaktów między organizacjami, nawet jeśli te kontakty istniały wcześniej. Program przyczynił się do wzmocnienia tych sieci współpracy i ich trwałości.

Zasadniczo nie odnotowano rzeczywistego wpływu na struktury administracyjne w państwach członkowskich, oprócz niektórych nowych państw członkowskich. Nie wydaje się, aby program miał wpływ na zmniejszenie przeszkód administracyjnych dla mobilności.

3.3.4. Skuteczność programu „Młodzież”

Środki przyznane na działania zdecentralizowane są w zasadzie wystarczające, choć około połowa organów krajowych i agencji krajowych programu uważa, że należy zwiększyć budżet przyznany na wymiany młodzieży, zaś około jedna trzecia uznaje za konieczne zwiększenie budżetu na środki wspierania. Zewnętrzni oceniający uważają, że należy alokować więcej środków na działanie agencji krajowych, aby rozwinąć niektóre działania,

takie jak doradztwo, które jest ważne, jeśli się chce uniknąć negatywnych skutków procedur składania projektów na dostępność programu.

Zasadniczo struktury zarządzania zostały uznane za skuteczne, ale możliwe są usprawnienia.

Jest jeszcze za wcześnie, aby oceniać skuteczność agencji wykonawczej, która zastąpiła biuro pomocy technicznej od 2006 r. Uważa się, że agencje krajowe działają sprawnie, nawet jeśli zdarzało się, że Komisja udostępniała z opóźnieniem środki, którymi zarządzają. Główne uwagi dotyczą sieci SALTO i Eurodesk. Ośrodki sieci SALTO postrzegane są jako odpowiednie struktury, a znaczenie ich pracy jest uznane; można jednak je usprawnić.

Bardziej krytyczne komentarze dotyczą roli i wartości dodanej sieci Eurodesk, której działalność zdaniem oceniających musi zostać zbadana ponownie.

Należałoby zwiększyć widoczność programu, szczególnie po to, aby skuteczniej docierać do młodzieży mającej mniejsze możliwości.

Należy również poczynić postępy, aby zapewnić lepsze monitorowanie realizacji programu, wykorzystując do tego ulepszone procedury, narzędzia i wskaźniki.

3.3.5. Zbieżność opinii dotyczących wpływu programu

Oceny krajowe są zbieżne ze sobą oraz z oceną na poziomie europejskim, zwłaszcza jeśli chodzi o wpływ programu.

W sprawozdaniach krajowych zauważa się, że program wpłynął zasadniczo na wiedzę, umiejętności, kompetencje i postawę, które są w stanie poprawić zdolność do zatrudnienia młodzieży i jej postawę obywatelską; program ma największy wpływ na życie osobiste.

Podkreśla się również wkład w pozaformalne uczenie się młodzieży: „Podstawowym elementem tego programu jest uczenie się pozaformalne. (…) projekty wspierane w ramach programu mają na celu uczenie się, a nie „happeningi” bez głębszego znaczenia. W uczeniu się pozaformalnym podkreśla się fakt, że ma ono miejsce również poza strukturami instytucji, takich jak szkoła”. (NO) „Udział w programie „Młodzież” (…) przydaje się w życiorysie i można ją wykorzystać w przyszłej pracy”. (DK) „Udział w programie „Młodzież” jest szeroko pojmowana jako wkład w zdolność do zatrudnienia, gdyż rozwija podstawowe umiejętności”. (UK)

W sprawozdaniach podkreśla się również wkład w rozwój postawy obywatelskiej i dialogu międzykulturowego: „Odnotowuje się namacalne i trwałe skutki we wszystkich działaniach (…): wzrosły: gotowość do zaangażowania się w sprawy społeczne, do nauki języków obcych, do pracy w innym (europejskim) kraju oraz zrozumienie obcych kultur. Jednocześnie zmalała ksenofobia”. (DE) „Osobisty kontakt uczestników z rówieśnikami z innego kraju (...) wykracza poza zwykłe spotkania wakacyjne czy wizyty i tworzy nowe intensywne obszary doświadczeń i uczenia się”. (LU)

W sprawozdaniach podkreśla się, że korzyści z uczestnictwa w programie mają przede wszystkim charakter osobisty: „Uczenie się odnosi się głównie do „domyślnej wiedzy” i do kompetencji w życiu codziennym (…), takich jak zawiązywanie przyjaźni, nauka języka, ale również do bardziej niesprecyzowanych kwestii, takich jak poznawanie (...) nowych kultur, większe otwarcie na inne „kultury” (…), na drugiego człowieka, możliwość abstrahowania od swej własnej sytuacji i sytuacji innych itd.”. (BE-NL) „(…) dla wielu [uczestników]

doświadczenie przeżyte w ramach programu spowodowało, w jakimś stopniu, zmianę drogi w życiu (usamodzielnienie się, lepsze poczucie własnej wartości, nowa wizja świata ...) lub wpłynęło na życiowe wybory: aktywna postawa obywatelska, nowe perspektywy szkolne bądź zawodowe ...”. (BE-FR)

W tym uczeniu się dużą rolę odgrywa aspekt mobilności: „Przed wymianami wielu z uczestników nigdy nie opuściło Irlandii”. (IE) „Dla niektórych młodych mających mniejsze możliwości wymiana młodzieży była okazją do pierwszej podróży za granicę”. (EE)

Właściwie wszystkie sprawozdania stwierdzają, że program miał znaczący pozytywny wpływ na osoby pracujące z młodzieżą oraz na organizacje młodzieżowe. „Program przyczynił się do profesjonalizacji organizacji w europejskim aspekcie ich działalności, jak również osób pracujących zawodowo z młodzieżą, informujących młodzież, doradzających im i towarzyszących im w projektach”. (FR) „Organizacje młodzieżowe korzystają zwłaszcza z pogłębienia kontaktów i partnerstw międzynarodowych”. (AT) „Program (…) sprzyjał europejskiemu wymiarowi działań prowadzonych przez odpowiedzialne organizacje, duchowi zespołu oraz niedyskryminacyjnej i zawodowej postawie wobec działań wspólnotowych”.

(SI) „Program „Młodzież” jest czynnikiem promocyjnym dla organizacji i wpływa pozytywnie na jej wizerunek... Fakt, iż jest to program UE przyczynia się w dużym stopniu do wzrostu jego prestiżu”. (PL)

W sprawozdaniach podkreśla się również fakt, że program zachęcał do pracy w sieci: „70 % respondentów potwierdza, że nigdy nie zdobyłoby się na rozpoczęcie europejskiej współpracy bez programu „Młodzież”. (…) 40 % organizacji przyznaje, że ich udział w programie jest ich jedynym doświadczeniem europejskim”. (BE-NL) „Osoby pracujące z młodzieżą (…) oraz ich organizacje i zgrupowania tworzą partnerstwa operacyjne prawie w każdym z krajów programu”. (CZ)

Wpływ na politykę krajową odnotowuje się zwłaszcza w nowych państwach członkowskich:

„Program „Młodzież” (…) miał bez wątpienia pozytywny wpływ na postawę, kompetencje młodzieży (…) oraz na rozwój krajowej polityki na rzecz młodzieży oraz na tworzenie prawodawstwa”. (SK) „Program „Młodzież” jest, jako działanie wspólnotowe, źródłem informacji dotyczącym sposobów prowadzenia polityki młodzieżowej w innych państwach członkowskich UE”. (PL)

Oceny są pozytywne, jeśli chodzi o różne działania programu i ich cechy charakterystyczne:

„Doświadczenie i zwiększone poczucie własnej wartości wolontariuszy oraz ich poszerzona sieć kontaktów europejskich mają prawdopodobnie bardziej długoterminowy wpływ niż przykładowo wymiany młodzieży. Ale możliwe jest, że niektórzy uczestnicy wymian młodzieżowych również mają pozytywne wrażenia, które mogą trwać całe życie”. (SE)

3.3.6. Główne wnioski z oceny programu wspierającego podmioty działające na poziomie europejskim na rzecz młodzieży

Program przybliżył młodzieży projekt europejski i europejskie instytucje. Cele programu odzwierciedlały we właściwy sposób cele i metody pracy organizacji pozarządowych. Jego znaczenie wykracza poza pomoc finansową (poprawa wizerunku beneficjentów i ich możliwości zarządzania). Obowiązek posiadania szerokiej sieci kontaktów zachęcił organizacje pozarządowe do poszukiwań poza granicami swego kraju.

Ponad 40 % ankietowanych beneficjentów uważa, że nie mogłoby poradzić sobie bez pomocy Unii, co sugeruje, że program często postrzegany jest jako jedyna możliwość finansowania, choć nie jest wykluczone, że beneficjenci przeceniają wpływ braku pomocy; być może przyznane dotacje zajmują miejsce finansowania dostępnego z innego źródła. Program okazał się popularny pośród organizacji pozarządowych niewielkich rozmiarów, potrzebujących najbardziej pomocy. Do pewnego stopnia umożliwił organizacjom pozarządowym i Europejskiemu Forum Młodzieży dotarcie do młodzieży, która nie przynależała do żadnej organizacji.

Oceniający uważają, że dotacje przyczyniły się do zwiększenia wiarygodności i widoczności organizacji pozarządowych i Europejskiego Forum Młodzieży w oczach ich potencjalnych członków i darczyńców, ale nie jest jasne, czy przyczyniło się to do ogólnej poprawy ich wizerunku wśród młodzieży. 65 % ankietowanych organizacji pozarządowych twierdzi, że nie musiało zmieniać zakresu działania czy struktury organizacji, aby uczestniczyć w programie, ponieważ nie miał on wielkiego wpływu na liczbę prowadzonych przez nie działań, ale sprawił, że były one prowadzone bardziej profesjonalnie.

Wsparcie dla Europejskiego Forum Młodzieży niekoniecznie sprawiło, że jego członkowie mieli tendencję do angażowania w działania Forum większej ilości młodzieży, ani że stali się skuteczniejsi w poszukiwaniu źródeł finansowania. Dotacja niekoniecznie doprowadziła do bardziej osobistego zaangażowania młodych ludzi w sprawy europejskie, ale zachęciła członków Forum do lepszego orientowania się w temacie.

Ponad połowa respondentów uważa, że procedura składania wniosków jest skomplikowana, ale możliwa do przejścia. Bardzo mało wniosków zostało odrzuconych z powodu jakości, ale duża ich część została odrzucona z powodu niezgodności z wymogami administracyjnymi.

Uczestnicy życzyliby sobie otrzymywać dotacje wieloletnie.

Program wzmocnił organizacje pozarządowe i Europejskie Forum Młodzieży, co odpowiada filozofii Komisji, stawiającej organizacje pozarządowe w centrum strategii angażowania społeczeństwa obywatelskiego.

4. GŁÓWNEZALECENIA–KOMENTARZEKOMISJI 4.1. Lepsza integracja młodzieży mającej mniejsze możliwości

Należałoby opracować strategię, dzięki której można by dotrzeć do jak największej liczby młodych ludzi z niższym wykształceniem. Można do nich dotrzeć również przez odpowiednią

strategię publikacji, która zwraca się w sposób jak najbardziej bezpośredni do potencjalnych uczestników programu.

Komisja opracowała strategię integracji, aby zwiększyć udział młodych ludzi mających mniejsze szanse; ich uczestnictwo jest warunkiem przyznania dotacji dla niektórych działań.

Komisja ulepszyła sposób pomiaru stopnia uczestnictwa tej grupy młodzieży. Komisja uwzględni to zalecenie w swojej strategii informacyjnej.

4.2. Większe zaangażowanie młodzieży w przygotowanie projektów

Uczestnicy powinni być częściej włączani w przygotowanie projektów. Szkolenia dotyczące przygotowania, organizacji i realizacji projektów przyczyniłyby się do realizacji tego celu.

W radach zawartych w przewodniku po programie podkreśla się znaczenie zaangażowania młodzieży. Reguły finansowania przewidują czasami możliwość uczestnictwa młodych ludzi, którzy przygotowują projekt, w wizytach przygotowawczych.

4.3. Lepsze wsparcie dla osób pracujących z młodzieżą

Zaleca się lepszą ocenę potrzeb osób prowadzących szkolenia, co ma doprowadzić do przygotowania oferty szkoleń bardziej dostosowanych do konkretnych potrzeb.

Komisja weźmie to zalecenie pod uwagę w pracach dotyczących sieci SALTO i zbada, w jaki sposób może konsultować się z osobami pracującymi z młodzieżą w kwestii formy, treści, metodyki, realizacji, monitorowania i oceny szkoleń.

4.4. Poprawa wsparcia dla organizatorów projektu

Agencje krajowe odgrywają duża rolę wspierającą. Należałoby zidentyfikować główne przeszkody, na które można się natknąć przy składaniu dokumentacji projektu.

Komisja potwierdziła zasadę „podejścia wspomagającego” (supportive approach), dzięki której agencje krajowe udzielają wsparcia organizatorom projektów, tak aby program był dostępny jak największej liczbie osób i osiągnął swój cel, jakim jest otwarcie się na młodzież mającą mniejsze możliwości. Wyjaśniła kryteria i warunki uczestnictwa w programie.

Komisja zbada, wspólnie z agencjami krajowymi, w jaki sposób zidentyfikować podstawowe trudności, na które mogliby się natknąć organizatorzy projektów.

4.5. Poprawa skuteczności działania organizacji pozarządowych i Europejskiego Forum Młodzieży

Sprawozdanie z działań organizacji pozarządowych i Europejskiego Forum Młodzieży powinno podkreślić wymiar i ocenę konkretnych elementów. Organizacje pozarządowe i Europejskie Forum Młodzieży mogłyby opracować mechanizmy, które mierzyłyby poziom zadowolenia uczestników. Mogłyby zachęcić swoich członków do włączenia do współpracy młodych ludzi bez doświadczenia w polityce lub w organizacjach pozarządowych;

Europejskie Forum Młodzieży mogłoby zdefiniować dobre praktyki konsultowania młodzieży przez organizacje członkowskie. Komisja powinna nadal wspierać organizatorów projektów w składaniu wniosków, a możliwości uzyskania takiego wsparcia powinny zostać lepiej nagłośnione.

Komisja zgadza się w pełni z tymi zaleceniami.

4.6. Poprawa monitorowania realizacji projektów

Należy zwiększyć wysiłki podjęte na rzecz gromadzenia danych dotyczących realizacji programu. Zaleca się zebranie w jednym systemie monitorowania danych odnoszących się do działań scentralizowanych i zdecentralizowanych.

Komisja opracuje strategię stałej oceny programu, w której będą zidentyfikowane wskaźniki monitorowania. Komisja przedsięwzięła ulepszenie narzędzia informatycznego udostępnionego agencjom krajowym, które muszą je stosować. Będzie czuwała nad włączeniem do tego systemu informacji pochodzących z agencji krajowych oraz tych, które dotyczą zarządzania scentralizowanego.

4.7. Poprawa widoczności programu

Zaleca się zwiększyć widoczność programu, aby poszerzyć grono młodych uczestników i lepiej informować osoby pracujące z młodzieżą o istniejących możliwościach. Do większej widoczności przyczyniłaby się zwiększona uwaga przywiązywana do wymiany dobrych praktyk.

Komisja opracowuje strategię komunikacyjną mającą na celu lepsze poznanie programu i jego wyników. Pierwsze środki zostały już wdrożone: poprawa strony internetowej przedstawiającej program; obowiązek zapewnienia widoczności nałożony na organizatorów projektów; wzbogacenie bazy danych, dostępnej dla każdego, na podstawie informacji o wynikach projektów.

4.8. Zwiększenie środków agencji krajowych

Niektórym agencjom krajowym brakuje środków, aby zapewnić adekwatne wsparcie organizatorom projektów. Należałoby zwiększyć środki, którymi dysponują.

Komisja zbada możliwość wypełnienia tego zalecenia przy przygotowywaniu budżetu na 2009 r., starając się jednocześnie zmniejszyć koszty administracyjne programu.

4.9. Przyspieszenie przekazywania środków agencjom krajowym

Zaleca się, aby Komisja przekazywała środki agencjom krajowym bez opóźnień.

Zmiany wprowadzone przy wejściu w życie programu „Młodzież w działaniu” skracają czas procedur przekazywania środków agencjom krajowym. Komisja zobowiązała się, że będzie przekazywała środki najpóźniej w maju, kiedy zaczynają się projekty w pierwszym terminie dorocznej selekcji.

4.10. Ponowne zbadanie działań sieci SALTO

Ośrodki SALTO są na ogół uznawane za odpowiednie struktury, ale zaleca się, aby ponownie rozpatrzyć niektóre ich aspekty.

Komisja zbada, co należałoby zmienić.

4.11. Ponowne zbadanie działań sieci Eurodesk

Choć sieć Eurodesk jest na ogół postrzegana jako sprawnie działająca struktura, nasuwa się jednak pytanie o jej wartość dodaną, którą wnosi do programu. Przegląd jej działań umożliwiłby wzmocnienie znaczenia jej prac.

Komisja zgadza się z tymi zaleceniami, choć zauważa również, że rola sieci Eurodesk nie polega jedynie na udzielaniu informacji o programie.

5. WNIOSKIKOMISJI

Komisja podziela wydaną przez oceniających pozytywną ocenę realizacji obu programów.

Wyraża przekonanie, że programy przyczyniły się w sposób skuteczny do osobistego rozwoju młodych uczestników, a dzięki możliwościom uczenia się pozaformalnego, które oferują, do zwiększenia ich zdolności do zatrudnienia. Przyczyniły się również do rozwoju ich postawy obywatelskiej i poczucia solidarności. Komisja zdaje sobie również sprawę z pozytywnego wpływu tych programów na osoby pracujące z młodzieżą i na organizacje młodzieżowe, które są ważnym pośrednikiem między młodzieżą a skuteczną polityką na rzecz młodzieży.

Wyniki te potwierdzają wnioski z innych analiz, co skłoniło Komisję do przedłużenia najbardziej obiecujących działań ze starej generacji programów w nowym programie

„Młodzież w działaniu”.

Wyrażone zalecenia, które Komisja ma zamiar zrealizować, powinny jeszcze wzmocnić wpływ programu „Młodzież w działaniu” w przyszłości.