S T A T Y S T Y K A
• 6ZAKŁADÓW GÓRNICZYCH I HUTNICZYCH NA POLSKIM GÓRNYM ŚLĄSKU
ZA ROK 19 2 8
O P R A C O W A N A P R Z E Z
DR. E. FUKNERA I R. DANIELSKIEGO
W Y D A N A P R Z E Z
GÓRNOŚLĄSKI ZWIĄZEK PRZEMYSŁOWCÓW GÓRNICZO-HUTNICZYCH, Z. Z. W KATOWICACH
K A T O W I C E
1 9 2 9
NAKŁADEM GÓRNOŚLĄSKIEGO ZWIĄZKU PRZEMYSŁOWCÓW GÓRNICZO-HUTNICZYCH, Z. Z.
PRZEDRUK DOZWOLONY JEDYNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA
k - ^ 8 o o ,
7 i
/ / /
19 2 -8
K L IS Z E , D R U K I SK Ł A D M O N O T Y P O W Y W Y K O N A N O
w Sp. A kc. Zakł. G raf.
„D R U K A R N IA P O L SK A "
W A R S Z A W A , S Z P IT A L N A 12
T R E Ś Ć
Przedm ow a
A. OGÓLNE ZESTAW IENIA DOTYCZĄCE PRZEM Y SŁU G Ó RN ICZO -H U TN ICZEG O NA PO L SK IM GÓRNYM ŚLĄSKU
Str.
Wykaz ogólny I. Przemysł górniczo-hutniczy Polskiego Górnego Śląska według przedsiębiorstw i gałęzi
przemysłu ...t ... 1 Wykaz ogólny II. Główne daty statystyczne polsko - górnośląskiego przemysłu górniczo-hutniczego
za rok 1928 ... 12 Wykaz ogólny HI. Produkcja górniczo-hutnicza Polskiego Górnego Śląska i jej wartość pieniężna
w latach 1923 — 1928 ... ... 20 Wykaz ogólny IV. Ilość robotników i całkowite zarobki na Polskim Górnym Śląsku w roku 1928, porównane
z latami 1923 — 1928 ... 24
B. ZESTAW IENIA SZCZEG Ó ŁO W E DOTYCZĄCE PO SZCZEG Ó LN Y CH ZAKŁADÓW PR ZEM Y SŁU G Ó R N IC ZO -H U TN IC ZEG O NA PO L SK IM GÓRNYM ŚLĄSKU
I. K opalnie w ęgla k am ien n eg o
Tabela I. Alfabetyczny spis kopalń węgla kamiennego na Polskim Górnym Śląsku... 26
„ II. Wykaz górnośląskich koncernów sprzedaży węgla i należących do nich przedsiębiorstw oraz
kopalń ty c h ż e ... 30
„ III. Dane dotyczące napędowych sił, zarobków robotniczych, zużycia materjałów, wydobycia i zbytu
górnośląskich kopalń węgla kamiennego w latach 1923—1928 ... 32
„ IV. Eksport węgla kamiennego Polskiego Górnego Śląska w roku 1928, podzielony według przewozu
drogą lądową i m o rs k ą ... 37
„ V. Wysyłka węgla kamiennego Polskiego Górnego Śląska przez porty krajowe i zagraniczne
w latach 1926 — 1928... 39
„ VI. Zbyt węgla Polskiego Górnego Śląska wewnątrz kraju w latach 1926—1928 wg. grup odbiorców 40
„ VII. Główne dane o polsko-górnośląskiem górnictwie węglowem w latach 1913 — 1928 ... 42
„ VIII. Podstawienie wagonów na węgiel, koks i brykiety w zagłębiu polsko-górnośląskiem w roku 1928 . 45
„ IX. Udział poszczególnych przedsiębiorstw w górnośląskiej produkcji węgla w latach 1913
oraz 1923 — 1928 ... 46
„ X. Ilość robotników całkowicie zatrudnionych i robotników przeciętnie zatrudnionych w polsko- górnośląskiem górnictwie węglowem w latach 1923 — 1928 według poszczególnych grup
rob otnikó w ... 50
„ XI. Dniówki odrobione i opuszczone łącznie w górnictwie węgla kamiennego na Polskim Górnym
Śląsku w roku 1928 ... 52
„ XII. Dniówki odrobione i opuszczone w górnictwie węglowem na Polskim Górnym Śląsku w roku 1928
według grup robotników ... 56
— IV —
Str.
Tabęla X III. Sumaryczne zarobki robotników w kopalniach węgla kamiennego na Polskim Górnym Śląsku oraz
średni zarobek w nich na 1-go przeciętnie zatrudnionego robotnika w latach 1924 — 1928 60 ,, XIV. Zarobki robotnicze na dniówkę w górnictwie węglowem na Polskim Górnym Śląsku
w roku 1928 . ... 62
II. Koksow nie, d e sty la rn ie sm oły i fa b ry k i benzolu Tabela XV. Koksownie w roku 1928 ... 64
„ XVI. Dane o produkcji koksowni w latach 1923—1928 ... 67
„ XVII. Główne dane o koksowniach górnośląskich za lata 1913—1928 ... 68
„ X V III. Zbyt koksu na Polskim Górnym Śląsku w latach 1923—1928 ... 69
„ XIX. Zbyt koksu Polskiego Górnego Śląska wewnątrz kraju w latach 1926, 1927 i 1928 według grup o d b io r c ó w ... ... 72
„ XX. Destylarnie smoły i fabryki benzolu w roku 1928 ... 74
„ XXI. Dane o produkcji destylarni smoły i fabryk bęnzolu w latach 1923—1928 ... 75
„ X X II. Fabryki brykietów w roku 1928 ... 76
„ X X III. Dane o produkcji brykietowni w latach 1923 — 1928 ... ... 77
„ XXIV. Główne dane o brykietowniach górnośląskich za lata 1913 — 1928 ... 78
„ XXV. Zbyt brykietów na Polskim Górnym Śląsku w latach 1923 — 1928 ... 79
„ XXVI. Zbyt brykietów Polskiego Górnego Śląska wewnątrz kraju w latach 1926, 1927 i 1928 . . , 82
III. H u ty żelaza w raz z k o p a ln ia m i ru d y żelazne) i ło m a m i d o lo m itu Tabela I. Kopalnie rudy żelaznej w roku 1928 ... 84
„ II. Wydobycie rudy żelaznej w latach 1923 — 1928 . . ... 85
„ III. Łomy dolomitu i wapienia w roku 1928 ... 86
„ IV. Łomy dolomitu w latach 1923 — 1928 ... 87
„ V. Wapienniki w roku 1928 ... 88
„ VI. Wyniki produkcji wapienników w latach 1923 — 1928 ... 89
„ V II. Zakłady wielkopiecowe w roku 1928 ... 90
„ V III. Zakłady wielkopiecowe w latach 1923 — 1928... 92
„ IX. Odlewnie żelaza, stali i metalu w roku 1928 ... 94
„ X. Odlewnie żelaza, stali i metalu w latach 1923—1928 ... 96
„ X I. Stalownie i walcownie w roku 1928 ... ... 97
„ X II. Stalownie i walcownie w latach 1923 — 1928 ... 99
„ X III. Oddziały fabrykacji wyrobów gotowych w roku 1928 ... 101
„ XIV. Zakłady wykańczające w latach 1923 — 1928 ... ... 106
„ XV. Działy uboczne hut żelaznych w roku 1928 . ... 107
„ XVI. Działy uboczne hut żelaznych w latach 1923 — 1928 ... 107
„ X V II. Zbyt polsko-górnośląskich hut żelaza w roku 1928 ... 108
„ X V III. Eksport żelaza polsko-górnośląskich hut żelaznych w roku 1928 według poszczególnych krajów 110 IV. H u ty cynku i ołow iu łączn ie z g ó rn ictw em r u d cynkow ych i ołow ianych Tabela I. Kopalnie rudy cynkowej i ołowianej w roku 1928 ... 111
jj II. Górnictwo rud cynkowych i ołowianych w latach 1923 — 1928 ... 113
„ III. Dniówki odrobione i opuszczone łącznie w górnictwie rud cynkowych i ołowianych na Polskim Górnym Śląsku w roku 1928 ... 114
>5 IV. Sumaryczne zarobki robotników w kopalniach rud cynkowych i ołowianych na Polskim Górnym Śląsku oraz średni zarobek w nich na 1-go przeciętnie zatrudnionego robotnika w latach 1924 — 1928 ... 118
55 V. Rozwój płac robotniczych na dniówkę w górnictwie rud cynkowych i ołowianych na Polskim Górnym Śląsku w roku 1928 ... 120
55 VI. Prażelnie blendy cynkowej w roku 1928 ... ... 122
„ VII. Prażelnie blendy cynkowej w latach 1923 — 1928 ... ... 124
Str.
Tabela V III. Huty cynku surowego i huty tlenku cynkowego w roku 1928 ... 126
„ IX. Huty cynku surowego i tlenku cynkowego w latach 1923 — 1928 ... 129
„ X. Walcownie cynku w roku 1928 ... 132
„ X I. Walcownie cynku w latach 1923 — 1928 ... ... 133
„ X II. Huty ołowiu i srebra w roku 1928 ... ... ... 134
„ X III. Huty ołowiu srebra w latach 1923 — 1928 ... ... 135
„ XIV. Zbyt polsko-górnośląskich hut cynkowych i ołowianych w roku 1928 ... 138
„ XV. Zbyt polsko - górnośląskich hut cynkowych i ołowianych najważniejszych produktów w latach 1926 — 1928 ... 140
„ XVI. Eksport polsko-górnośląskich hut cynkowych i ołowianych w latach 1926 — 1928 według poszczególnych k r a j ó w ... 142
V. In n e gałęzie p rzem y słu Tabela I. Fabryki materjałów wybuchowych, elektrownie, fabryki elektrochemiczne i fabryki super fo- s fatów w roku 1928 ... ... 146
„ II. Fabryki materjałów wybuchowych, elektrownie, fabryki elektrochemiczne i fabryki superfo- sfatów w latach 1925 — 1928 ... ... 148
C. PR ZEM Y SŁ G Ó RN ICZO -H U TN ICZY CAŁEJ PO L SK I I. K opalnie w ęgla k am ien n eg o Tabela I. Załoga w latach 1913 i 1923—1928 ... ...150
„ II. Wydobycie węgla kamiennego w latach 1913—1928 ... ...151
„ III. Wydobycie na głowę i odrobioną dniówkę w latach 1913 i 1923—1928 ... ... 152
„ IV. Wydobycie roczne na robotnika na Polskim Górnym Śląsku w latach 1913 i 1923—1928 w porównaniu z najważniejszemi zagłębiami w kraju i z a g r a n i c ą ... ... 154
„ V. Całkowity zbyt węgla kamiennego w latach 1923—1928 ... ... 155
„ VI. Zbyt węgla kamiennego w Polsce w latach od 1926 r. do 1928 r. wewnątrz kraju, zestawiony według zagłębi i grup o d b i o r c ó w ... 156
„ VII. Eksport węgla kamiennego z Polski w latach 1925 — 1928 ... 160
„ V III. Eksport węgla kamiennego z Polski wzgl. poszczególnych zagłębi w latach od 1925 r. do 1928 r., przedstawiony w liczbach p ro c e n to w y c h ...162
„ IX. Przywóz do Polski węgla kamiennego, węgla brunatnego, koksu i brykietów w latach 1924 — 1928 ... ... ...167
II. H u ty żelazne, łączn ie z k o p aln ictw em r u d żelaznych Tabela I. Załoga, wydobycie i produkcja w latach 1913 i 1921—1928 ... 168
,, II. Produkcja polsko-górnośląskich hut żelaza w latach 1927 i 1928 w porównaniu z ogólną produkcją żelaza w P o l s c e ... 170
,, III. Zbyt żelaza polsko-górnośląskich hut żelaznych w latach 1927 i 1928 w porównaniu z zbytem ogólnem żelaza w P o l s c e ... 172
III. H u ty cynku i ołow iu łączn ie z k o p a ln ia m i r u d cynkow ych i ołow ianych Tabela I. Załoga i wydobycie kopalń rud cynkowych i ołowianych w latach 1913 i 1920—1928 . . . . 174
,, II. Załoga i produkcja hut cynku i ołowiu w latach 1913 i 1921—1928 ...174
,, III. Polsko-Górnośląski eksport cynku i ołowiu w latach 1925 — 1928 w porównaniu z eksportem ogólnem cynku i ołowiu całej Polski ...176
' t
— V — .
— VI —
D. M IĘDZYNARODOW E DATY DOTYCZĄCE WĘGLA, ŻELAZA, CYNKU I OŁOW IU Str.
Tabela I. Światowe wydobycie węgla kamiennego i brunatnego w latach 1913 i 1925—1928 ... 178
„ II. Rozwój światowej produkcji węgla w latach od 1925 do 1928 w % % roku 1 9 1 3 ... 180
„ III. Zużycie węgla na głowę ludności w najważniejszych krajach w latach 1913 i 1923 — 1928 181
„ IV. Światowa produkcja żelaza surowego w latach 1913 i 1924—1928 182
„ V. Światowa produkcja stali surowej w latach 1913 i 1924—1928 ... 183
„ VI. Światowa produkcja cynku surowego w latach 1913 i 1922—1928 184
„ V II. Światowa produkcja ołowiu w latach 1913 i 1922—1928 ... 185
D O D A TEK : WYKRESY
Tablica I. Rozwój polsko-górnośląskiego górnictwa węglowego w latach 1913 — 1928 ... 186
„ II. Rozwój polsko-górnośląskiego przemysłu hut żelaznych w latach 1913 — 1928 ... 189
„ III. Rozwój polsko-górnośląskiego przemysłu cynkowego (wraz z wydobyciem rud cynkowych
i ołowianych) w latach 1913 — 1928 ... ... 191
P r z e d m o w a
Rocznik „ Statystyki Zakładów Górniczych i Hutniczych na Polskim Górnym Śląsku za rok 1928”
w porównaniu z poprzednimi rocznikami, przynosi kilka zmian zasadniczych.
Przedewszystkiem, aby ułatwić korzystanie ze statystyki, zgrupowano przejrzyściej niż dotychczas materjał statystyczny, znacznie zwiększony w ciągu lat ostatnich. Z tego powodu np. wszystkie tabele, dotyczące górnośląskiego g ó r n i c t w a w ę g l o w e g o przedtem podane częściowo w t. zw. „Części szczegó
łowej”, częściowo zaś w przeglądzie sumarycznym, stanowiącym „Dodatek”, zostały skupione w jednym rozdziale, zatytułowanym „Zestawienia szczegółowe dotyczące poszczególnych zakładów przemysłu gór
niczo-hutniczego na Polskim Górnym Śląsku”. Równocześnie nie uwzględniono publikacji statystyki węglowej p o s z c z e g ó l n y c h kopal ń.
W podobny sposób jak statystykę górnictwa węglowego, opracowano również zbiorową statystykę hut żelaznych i metalowych.
Do wszystkich tabel, dotyczących górnośląskiego przemysłu górniczo-hutniczego za rok 1928 dołą
czono tabele porównawcze z odpowiedniemi datami za lata 1923 do 1928, aby oszczędzić żmudnego wy
szukiwania danych za te lata w dawniejszych rocznikach statystyki.
Prócz tego zostały uzupełnione i udoskonalone również inne części statystyki, jak np. dział, doty
czący przemysłu górniczo-hutniczego ogólno-polskiego i dział danych międzynarodowych.
Pozatem statystyka za rok 1928 zawiera po raz pierwszy dane, odnoszące się do zbytu hut żelaznych i metalowych tak Górnego Śląska jak też i całej Polski za lata 1927 i 1928.
W opracowaniu trzech głównych gałęzi górnośląskiego przemysłu górniczo-hutniczego: węgla, żelaza i cynku, starano się o możliwie najdalej idącą jednolitość.
Sposób układu materjału statystycznego jest podany w spisie.
GÓRNOSLĄSKI ZWIĄZEK
PRZEMYSŁOWCÓW GORNICZO-HUTNICZYCH, Z. Z.
A.
O G Ó LN E ZESTAW IEN IA D O T Y C Z Ą C E P R Z E M Y S Ł U
GÓRNICZO-HUTNICZEGO NA POLSKIM GÓRNYM ŚLĄSKU
W y k a z
P rzem ysł górniczo-hutniczy Polskiego Górnego Śląska
Z a r z ą d w y m i ę n i o n y
Nr.
bie
żący
N azw a p zed sięb io rstw a
Kopalnie węgla kamien
nego '
Kopalnie rudy żelaznej i łomy dolomitu
Kopalnie rudy cynkowej
i ołowianej
Koksownie i destylarnie
smoły
Fabryki
brykietów Wielkie piece
1 2 3 4 5 6 7 8
1 M . Adler i J. Panofski, Sp. z o. p., Odlewnia żelaza i fabryka maszyn
Huta Pawła, Żory (G. Ś.)
- - - - - -
2 Bismarckhtitte, Wielkie Hajduki Łomy dolomitu
Sucha Góra
Huta Bethlen- Falva (koksownia)
Huta Bethlen- Falva
3 S. Bloch, Tarnowskie Góry - Kopalnie rudy
żelaznej S. Bloch Tarnowskie
Góry
- - -
4 Gwarectwo Węglowe Charlotte,
Katowice I
Charlotta -- -- — — --
5 Chemiczna Fabryka dawn. Karol Scharff i Sp., Sp. Akc., Katowice-Bogucice
- - - - - -
6 Benno Cohn i Sp., Tarnowskie Góry 1. Piekary Rud
ne z łomami dolomitu 2. Kopalnie rudy
żelaznej w Tarnowskich Górach i łomy dolomitu w Nowych Rep- tach1)
3. Tam . Góry (południowe pole dzierża
wne) z łoma
mi dolomitu
Arnold*)
7 Czecho-Słowacka Spółka Akcyjna — Zachodni Czeski Związek Górniczy]
Akcyjny w Pradze, Dyrekcja Górn.
Gorzyczki, Poczta Gorzyce
Fryderyk 3)
8 Czernickie Towarzystwo Węglowe, Sp. Akc., Kopalnia Hoym,
Poczta Górny Niewiadom
Hoym-Laura
9 Dyrekcja Kopalń i Hut Księcia Donnersmarcka, Świętochłowice
1. Blticher 2. Niem cy 3. Donnersmarck 4. Śląsk
“ J
x) Wydobycie rudy żelaznej zastanowiono. — s) Nieczynna. — 3) Od marca 1923 r. nieczynna.
o g ó l n y I
według przedsiębiorstw i gałęzi przem ysłu
w k o l u m n i e 2 e k s p 1 o a t u j e
Odlewnie żelaza, stali
i metali
Stalownie i walcownie
Działy fabrykacji hut żelaznych
Prażelnie blendy cynko
wej
Huty cynkowe Walcownie
cynku
Huty ołowiu
i srebra Inne zakłady Nr.
bie
żący
9 10 11 12 13 14 15 16 17
Adler & Panofski odlewnia żelaza
- -
~ - - - 1
Huta Bethlen- Falva (odlewnia żelaza
i metali)
1. Huta Bethlen- Falva (stalownia i wal
cownia)
2. Bismarck
htitte (stalownia i wal
cownia)
1. Huta Bethlen- Falva:
a) Prasa i kuźnica b) Walcownia na
zimno 2. Bismarck
htitte:
a) Prasa i kuźnica b) Walcownia rur c) Prasa do rur d) Spawalnia rur e) Apretura i
kształtownia
Fabryka tlenu i Fabryka
wodoru
2
- - - - - - - - 3
- - - - - - - - 4
- - - - - - - Chemiczna Fa
bryka sztucz
nych nawozów 5
6
- - - - - - - - 8
- - - Guidotto Guidotto - - - 9
— 4 —
Z a r z ą d w y m i ę n i o n y
Nr.
bie
żący
N azw a p rzed sięb io rstw a
Kopalnie węgla kamiennego
Kopalnie rudy żelaznej i łomy dolomitu
Kopalnie rudy cynkowej
i ołowianej
Koksownie i destylarnie
smoły
Fabryki
brykietów Wielkie piece
1 2 3 4 5 6 7 8
10 Dyrekcja Kopalń
Księcia Pszczyńskiego, Katowice I
1. Zjedn. Ale
ksander Ł) 2. Barbara 2) 3. Bóer 4. Brade I i II3) 5. Emanuel-
Książę *) 6. Szyby Piast 11 Kopalnia Węgla Eminencja,
Poczta Załęże
Eminencja — - —
12 Fabryka Palenisk Mechanicznych, T . z o. p., Mikołów
- - -
13 Spółka Akcyjna „Ferrum”,
Katowice-Bogucice - —
14 A. Fitzner nast., Odlewnia Żelaza i Fabryka budowy Maszyn,
Strzybnica
- _ - -
15 Fitznerowska Fabryka Śrub i Nitów, Sp. z ogr. odp., Siemianowice
- - - - - -
16 W. Fitzner, Sp. z ogr. odp., Siemianowice
- -
17 Friedenshtltte, Sp. Akc., Katowice I 1. Pokój 2. Hr. Franci
szek 5) 3. Wolfgang 5)
1. Tarnowskie Góry Nr. 2676) 2. Łomy dolo
mitu w Bo- browniku
Huta Pokoju (koksownia i de-
stylarnia smoły)
Huta Pokoju
Ł) Składa się z kopalń Aleksander, Szczęście Henryka i Szczęść Boże, które od 1. września 1925 r. tworzą jedną całość eksploatacyjną. — 2) Od 21. sier- od 1. lipca 1925 r. — 4) Toż kopalnie Emanuel i Książę od 1. sierpnia 1925 r. — 5) T oż kopalnie Hrabia Franciszek i Wolfgang od 1. stycznia 1926 r. -
5 —
w k o l u m n i e e k s p l o a t u j e
Odlewnie żelaza, stali
i metali
Stalownie i walcownie
Działy fabrykacji hut żelaznych
Prażelnie blendy cynkowej
H uty cynkowe
Walcownie cynku
Huty ołowiu
i srebra Inne zakłady Nr.
bie
żący
9 10 u 12 13 14 15 16 17
Fabryka rusztów ruchomych (od
lewnia żelaza)
Ferrum (odlewnia żelaza
i stali, mała besememia)
A. Fitzner (odlewnia)
Huta Pokoju 1. Huta Baildona (odlewnia metali) j (stalownia i wal
cownia) 2. Huta Pokoju
(stalownia i walcownia)
Ferrum:
a) Prasa i ku
źnica b) Walcownia
rur
c) Prasa do rur d) Spawalniarur e) Fabrykacja
drobnych w y
robów żela
znych A. Fitzner Nast.:
a) Zakład budo
wy maszyn b) Warsztat na
prawy maszyn Fitznerowskie Fabryki Małych Wyrobów Żela
znych W. Fitzner:
a) Walcownia rur b) Prasa do rur c) Spawalniarur d) Warsztaty
konstrukcyjne (fabryka kotłów-) 1. Huta Baildona:
a) Prasa i kuź
nica b) Walcownia
na zim no c) Fabryka św i
drów d) Kształtownia e) Fabryka łań
cuchów 2. Huta Pokoju:
a) Prasa i kuź
nica b) Warsztaty
konstrukcyjne c) Fabrykacja
wyrobów bla
szanych d) Fabrykacja pił
10
11
12
13
14
15
16
1. Fabryka tlenu 2. Elektonwia
Mikołaj
17
pnia 1924 r. nieczynna. Od 13. kwietnia 1926 r. służy kopalnia jako chodnik doświadczalny dla ratownictwa górniczego. — 3) T oż kopalnie Brade i Królewicz
•) Od 1. lipca 1926 r. nieczynna.
— 6 —
Z a r z ą d w y m i ę n i o n y
Nr.
bie
żący
N azw a p rzed sięb io rstw a
Kopalnie węgla kamien
nego
Kopalnie rudy żelaznej i łomy dolomitu
Kopalnie rudy cynkowej
i ołowianej
Koksownie i destylarnie
smoły
Fabryki
brykietów Wielkie piece
1 2 3 4 5 6 7 8
18 Giesche Spółka Akcyjna, Katowice I 1. Kleofas 2. Giesche i Re
zerwa
Biały Szarlej
19 Godulla Spółka Akcyjna, Chebzie 1. Godulla
2. Gotthard 3. Lithandra
- Gotthard
(koksownia)
- -
20 Górnośląskie Zjednoczone Huty Królewska i Laura Sp. Akc.
Górniczo-Hutnicza, Katowice I
1. Dębieńsko 2. Hr. Laura 3. Huta Laura
i Richter
1. Łomy dolo
mitu Anto
niów 2. Łom wapie
nia Maciej- kowice
1. Dębieńsko (koksownia) 2. Huta Kró
lewska (koksownia)
1. Huta Kró
lewska 2. Huta Laura
21 The Henckel v. Donnersmarck- Beuthen Estates, Ltd., Tarnowskie Góry (Karłuszowiec)
Radzionków -
22 Katowicka Sp. Akc. dla Górnictwa i Hutnictwa, Katowice I
1. Ferdynand1) 2. Florentyna 3. K arol2) 4. Mysłowice 5. Nowa-
Przemza *)
- - Huta Hubertus
(koksownia)
- Huta Hubertus4)
23 H. Koetz Nast. Tow. Akc.
Fabryka maszyn i kotłów parowych,
Mikołów •
x) Wraz z kopalnią Katowice, która obecnie służy jako szyb powietrzny kopalni Ferdynand. — a) Eksploatację wstrzymano 1.III.1927 r. —
— 7 —
1 u m n k s p 1 t u j
Odlewnie żelaza stali
i metali
Stalownie i walcownie
Działy fabrykacji hut
żelaznych
Prażelnie
blendy cynkowej Huty cynkowe Walcownie cynku
Huty ołowiu
i srebra Inne zakłady Nr.
bie
żący
q 10 11 12 13 14 15 16 17
1. Recke , 2. Lieres ' 3. Saeger
1. Huta Zgody (odlewnia że
laza, stali i metali, ma
ła besemer- nia)
2. Huta Królew
ska (odlew
nia metali)
1. H utaK rólew- 1. Huta Zgody:
ska (stalow- a) Warsztaty nia i wal
cownia) 2. Huta Laura
(stalownia i walcownia)
konstrukcyjne b) Zakłady bu
dowy maszyn c) Zakłady na
prawy maszyn 2. Huta Królew
ska:
a) Prasa b) Warsztaty
konstrukcyjne 3. Huta Laura:
a) Walcownia rur
b) Prasa do rur c) Spawalniarur d) Fabrykacja
drobnych wy
robów żela
znych Cynkownia Fabryka drutu e)
f)
Huta Hubertus (odlewnia żela
za, stali i metali)
Fabryka maszyn i kotłów paro
wych Tow. Akc. Miko
łów (odlewnia żela
za i metali)
1. Huta Huber
tus (stalow
nia)
2. Huta Marta (walcownia)
Huta Hubertus (warsztaty kon
strukcyjne)
Fabryka maszyn i kotłów paro
wych:
a) Warsztaty konstrukcyjne b) Fabryka kot
łów
1. Bernhardi 2. Paweł z fa
bryką szamoty 3. Uthemann z fabryką sza
moty
4. Zakład cynku elektrolitycz
nego
Szopienice j Walther Croneck Zakład tlenku cynkowego Szarlej-Biały
18
Fabryka szamoty Królewska Huta5)
19
20
Wapienniki Nakło i Szarlej
21
22
23
J) Toż 23.YII. 1925 r. — *) Przejściowo wstrzymano — s) W styczniu 1928 r. unieruchomiona.
— 8 -
Z a r z ą d w y m i ę n i o n y
Nr.
bie
żący
N azw a p rzed sięb iorstw a
Kopalnie węgla kamien
nego
Kopalnie rudy żelaznej i łomy dolomitu
Kopalnie rudy cynkowej
i ołowianej
Koksownie i destylarnie
smoły
Fabryki
brykietów Wielkie piece
1 2 3 4 5 6 7 8
24 Lignoza, Spółka Akcyjna, Katowice I - - - - - -
25 Oberschlesisches Kraftwerk, Sp. Akc.,
Katowice I - - - - - -
26 „Oswag”
Sp. Akcyjna, Górne Łaziska - - - - - -
27 Państwowa Fabryka Związków
Azotowych, Chorzów - - - - - -
28 Polska Huta Skarbowa Ołowiu i Sreb
ra, Sp. dz., Sp. Akc., Tarnowskie Góry, w Strzybnicy (Górny Śląsk)
- Fryderyk Ł) - - -
29 Polskie Kopalnie Skarbowe na Górnym Śląsku, Spółka Dzierżawna — Spółka
Akcyjna, Królewska Huta
1. Bielszowice 2. Knurów 3. Król
- Knurów
(koksownia)
Król
30 Rybnicka Fabryka Maszyn,
Sp. z ogr. por., Rybnik - - - - - -
31 Rybnickie Gwarectwo Węglowe, Katowice I
1. Anna 2. Ema 3. Romer
- _ Kop. Ema
(koksownia i de- stylarnia smoły)
1. Kop. Ema 2. Kop. Romer
-
32 „Sam ” Sp. Akc. Mtinstermann,
Katowice I - - - - - -
33 Huta Silesia, Sp. Akc., Paruszowiec - - - - - -
34 Śląskie Kopalnie i Cynkownie
Sp. Akc., Katowice I 1. Andaluzja
2. Matylda
1. Cecylja 2. Paulina 2) 3. Zakłady
Szarlej skiego Towarzystwa budowy pod
ziemnej
— — —
*) Narazie nieczynna. —• 2) W zakładzie tym wykonywuje się na razie prace doświadczalne. — 3) Unieruchomiono z końcem kwietnia 1927 r.
w k o l u m n i e 2 e k s p l o a t u j e
Odlewnie żelaza, stali i
metali
Stalownie i walcownie
Działy fabrykacji hut
żelaznych
Prażelnie
blendy cynkowej Huty cynkowe Walcownie cynku
Huty ołowiu
i srebra Inne zakłady Nr.
bie
żący
9 10 11 12 13 14 15 16 17
Fabryki Mater
jałów W ybu
chowych w Kry- wałdzie, Pniow- cu i Starym
Bieruniu
24
— — — — — — Elektrownia
Chorzów
25
- - - - - - - Fabryka mater
jałów wybu
chowych
26
1 ~ - - - - - Fabryka Związ
ków Azotowych w Chorzowie
27
— — — Polska Huta
Skarbowa
— — Polska Huta
Skarbowa
— 28
- - - - - - Fabryka tlenu
Fabryka amon
iaku syntetycz
nego Fabryka siar
czanu amono
wego
29
Rybnicka Spół
ka Budowy Ma
szyn (odlewnia żelaza i metali)
Rybnicka Spół
ka budowy Maszyn:
a) Warsztat konstrukcyjny b) Zakład budo
wy maszyn c) Warsztat na
30
-
prawy maszyn
- - - - - 31
Huta Ludwik (odlewnia żela
za i metali)
- - - . - - - - 32
— Huta Silesia
(Walcownia blach cienkich)
Huta Silesia (Fabrykacja wyro
bów blaszanych i emaljowanych)
— — — — — 33
1. Kunegunda 2. Łazy 3. Silesia
1. Hugo 2. Kunegunda 3. Łazy 4. Liebehoff-
nung 5. Rozamunda 6. Silesia
1. Huta Antonia1) 2. Kunegunda1) 3. Silesia
1. Huta tlenku cynkowego Lipiny 2. Fabryka siar
czanów L i
piny3)
34
— 10 —
* Z a r z ą d w y m i e n i o n y
Nr.
bie
żący
N azw a p rzed sięb io rstw a
Kopalnie węgla kamien
nego
Kopalnie rudy żelaznej i łomy dolomitu
Kopalnie rudy cynkowej
i ołowianej
Koksownie i destylarnie
smoły
Fabryki
brykietów Wielkie piece
1 2 3 4 5 6 7 8
35 Stephan, Frólich i Kliipfeł, Sp. Akc., dla budowy maszyn i urządzeń
górniczych, Katowice I
0
36 Vereinigte Oberschl. Hiłttenwerke A. G., Gleiwitz, Abteilung Erzbergbau,
T arnowskie-Góry
- 1. Kopalnie ru
dy żelaznej w Tamows.
Górach J) 2. Łomy dolo
mitu Ble- chówka
- - - -
37 Waleska Kopalnia Węgla, Sp. Akc., Łaziska Średnie
Waleska - - - - -
38 Wirek Kopalnie, Sp. Akc., Chebzie
1. Błogosła
wieństwo Bo
że 2) 2. Hillebrand 3. Hugo
i Zwang
39 Zakłady „Elektro”, Sp. z o. p., Łaziska Średnie
40 Zakłady Hohenlohego — Hohenlohe- Werke, Sp. Akc., Wełnowiec
•
1. Jerzy s) 2. Maks 3. Hohenlohe-
Fanny 4. Wujek
- 1. Brzozowice
2. Nowa Hele
na 3. Olga 4)
- Kop. Wujek 5) -
41 Zarząd Zakładów Przemysłowych M i
kołaja hr. Ballestrema, Ruda
Wawel - - Wolfgang
(koksownia)
- -
42 Związek Koksowni, Sp. z o. p., Katowice I
- - - -
1
*) Nieczynne. — 8) Od 8,V. 1926 r. n ie c z y n n a .-8) T oż od 14.IX. 1928 r. — *) Unieruchomiono dn. 1.IV. 1928 r. — 5) Od 30. kwietnia 1926 r. nieczynna.I
11 —
w k o l u m n i e 2 e k s p 1 o a t u i e ,
Odlewnie żelaza, stali i
metali
Stalownie i walcownie
Działy fabrykacji hut
żelaznych
Prażelnie
blendy cynkowej Huty cynkowe Walcownie cynku
Huty ołowiu
i srebra Inne zakłady Nr.
bie
żący
9 10 11 12 13 14 15 16 17
Stephan, Frólich i Kltipfel:
a) Spawalnia rur b) Warsztaty
konstrukcyjne c) Fabrykacja
drobnych wy
robów żela
znych d) Fabrykacja
wyrobów bla
szanych e) Cynkownia
—
-
35
■ -- 36
37
- - - - - - - 38
- - - - - Elektrownia i
Stapialnia
39
- - Scheller Hohenlohe Hohenlohe
• ■
Zakład tlenku cynkowego Christian Kraft
40
-
Ą . ...
- - - - - 41
- - - - 1. Chemiczna Fa
bryka Przetwo
rów Smołowych i Fabryka ben
zolu
2. Zakłady Im
pregnacyjne 3. Fabryka Tek
tur Smołow- cowych
42
W y k a z
Główne daty statystyczne p olsk o-górnośląskiego M aszynow e siły napędow e
'O 5* 8 Maszyny i tur Siła elektryczna
I n n e s i ł y i u r z ą d z e n i a n a p ę d o w e
• R o d z a j z a k ł a d ó w M &
N Oto
HJ <L>
-co *-»
Ś >!S
biny parowe Prądnice Silniki elektryczne
Ilość K M Ilość
M oc w kilo
watach
Ilość K M
i 2 3 4 5 6 7 8 9
I. K opalnie w ęgla kam ienn ego
a) Kopalnie głębokie . . 46 (41) 731 465 744 303 196 302 7 914 332 550
a) Kopalnie głębokie:
225 kompresorów pneumatycz
nych o wydajności 929 213 m kub. na godz., 182 932 445 Kwh.
obcej energji elektrycznej, 789 koni kopalnianych; z końcem r. 1928 było nadto: 5 652 młotków wier
tniczych, 1687 wiertarek, 1923 wrębiarek, 525 młotków do ura
biania, 2 769 silników do żłobów drgawkowych, 108 630 m żłobów drgawkowych, 742 lokomotyw ko
palnianych, 265 silników do ko
lejek linowych, 181911 m ko
lejek linowych, 11 259 m kolejek łańcuchowych, 3 000 kołowrotów wyciągowych, 107 urządzeń do automatycznej obsługi klatek wy
ciągowych, 30 przyrządów ha- mulczych, 25 pomostów przesu-j wanych, 25 wind do rabowania, 16 pomp do chodników, 13 pomp pneumatycznych
b ) Kopalnie płytkie . . . 3(2) 1) ~ x) ~ * ) - * ) - * ) - x) ~ b) Kopalnie płytkie: *)
R a z e m : ... 49 (43) 731 465 744 303 196 302 7 914 332 550 II. K opalnie ru d y żelaznej,
ło m y d o lo m itu i w apienniki a) Kopalnie rudy żelaznej . b) Łomy dolomitu i wapienia3)
c) W a p ie n n ik i...
4(3)
6 ( 6 )
2(1) 4 45 -- --
13 435 1 kołowrot parowy o 15 KM, 2 kołowroty pneumatyczne o 10 KM, 5 pneumatycznych młot
ków wiertniczych, 1 kompresor pneumatyczny o 10 KM.
III. K opalnie ru d y cynkowej i
o ło w ia n e j... 5) 7 (6) 48 4 718 6 45 344 18 392 40 Koni
') Odkrywki są tylko częściowo wyposażone w niektóre statystyczne nie ujęte techniczne środki pomocnicze. — 2) Danych tych nie można było zebrać surowcem do wyrobu wapna mielonego wzgl. w kawałkach. — 5) Z tego 6 kopalń służy do wydobywania rud, a 1 do odwadniania.
o g ó l n y II
przemysłu górniczo-hutniczego za rok 1928
Ogólna ilość robotników w przecięciu
rocznem
Ogólna ilość urzędników i pracowni
ków tech
nicznych i handlowych
Ogólna suma wypłaconych
zarobków w złotych
W ydobycie wzgl. p ro d u k c ja w r.
R o d z a j
1928
I l o ś ć
Wartość produkcji w złotych
10 11 12 13 14 15
77 559 4 760 201 576 860 Węgiel kamienny z kopalń głębokich . . 30 167 240 517 663 988
94 2) ł) Węgiel kamienny z o d k ry w e k ...
*
9 335 157 294
77 653 — — R a z e m ... 30 176 575 517 821 282
101 16 86 337 L i m o n it y ... 17 250 202 959 554 775 309 D olom it... 379 872 1 788 190
60 431 292 214
Piasek formierski ... 3149 15 745
45 93 560 22 452 4) -
Wapno w kawałkach... 11 480 324 551 Wapno m i e l o n e ... 1896 27 779
5 401 359 12 251 190 Galman s u r o w y ... 11 623 474 839 Blenda surowa ... 139 729 36 374 499
12 590 4 816 063
Szlam g a lm a n o w y ... 24 318 340 783 Szlam b le n d o w y ... 16 608 ' 1 566 816 Szlam rud o ło w ia n y c h ... 371 140 657 Piryt markazyt i t. p... 6 778 211 584
•) Uwzględniono tutaj tylko zakłady eksploatowane przez przedsiębiorstwa objęte statystyką. — 4) Wartość nie wyszczególniona, ponieważ wapień jest głównie
— 14 —
M aszynow e siły napędow e
'O H1 s Maszyny i tur Siła elektryczna
I n n e s i ł y i u r z ą d z e n i a R o d z a j z a k ł a d ó w t i Ł iH N biny parowe Prądnice Silniki elektryczne
CJ _
N S,M KO *->
£ a
Ilość K M Ilość
M oc w kilo
watach
\
Ilość K M
n a p ę d o w e
i 2 3 4 5 6 7 8 9
IV. Koksownie i d esty larn ie sm oły (w raz z fa b ry k a m i benzolu):
a) K o k so w n ie ... 9(9) — — — — — — 1491 pieców (komór) koksowych
b) Destylarnie smoły i fa
bryki benzolu . . . . 3(3) —
V. F a b ry k i b ry kietów . . . 4(3 ) — — — — 32 2 539 21 pras brykietowych, 2 kompre
sory o wydajności 630 m3 na go
dzinę
VI. Z akłady w ielkopiecow e . 5(4) 42 11 085 — — 200 10 520 17 wielkich pieców, 4 silniki ga
zowe o 4 430 KM
VII. O dlew nie żelaza, sta li i
m e t a l u ... 12 (12) 4 945 — — 344 5 761 1 silnik Diesela w sile 75 KM 52 różnych pieców hutniczych, 2 ma
łe zakłady Bessemera z 3 grusz
kami
VIII. S talow nie i w alcow nie . 9(8) 115 105 058 2 623 89 649 3 turbiny parowe w połączeniu 5 maszyn gazowych razem 19 35C KM , 408 różnych pieców do grza
nia i przetapiania, 2 zlewniki su
rówki, 59 walcownie, 74 młotów, 70 prasy i 6 wan do ocynkowania
IX. D ziały fa b ry k a c ji w yro
bów gotow ych 5)
1. Prasy i kuźnice . . . . 7(7) 3 1 370 — — 172 4 098 —
2. Walcownie na zimno . . 3. Walcownie rur, prasy do
rur, spawalnie rur . . . 4. Warsztaty konstrukcyjne 5. Zakłady budowy maszyn
3(3 ) 5(5) 7(7)
5(5 ) 1 24
— —
36 589 259 32
2 026 36 325
3 628 276
—
i) Dalszych 204 t siarczanu amonowego podano w produkcji destylarni smoły. — 8) Dalszych 2 392 t naftaliny surowej podano przy produkcji desty- łów fabrykacji wyrobów gotowych pobiera nadto energję, oprócz od podanych tutaj maszynowych sił napędnych, jeszcze ze stalowni.
— 15 —
...
Ogólna ilość robotników
Ogólna ilość urzędników i pracowni-
Ogólna suma wypłaconych zarobków w złotych
W ydobycie wzgl. p ro d u k c ja w r. 1928
Wartość produkcji w przecięciu
rocznem i
kow tecn- nicznych
handlowych R o d z a j I l o ś ć
t
w złotych
10 11 12 13 14 15
2 559 225 7 859 145 K o k s ...
Gierzyna (wraz z leszem )...
Smoła s u r o w a ...
Amoniak syntetyczny...
Benzol surowy ...
Pozostałości z płóczek o le ju ...
Gaz koksowniany (św ietlny)...
1 555 686 112 299 78 689
!)24 832 11 768 21 144 425 2) 1 053
>) 1 264 694 341115m3
57 543 990 1 825 975 11 275 307 8 733 366 4 115 795 10 800 140 64 778 191 403 153 678 7 059 231 392 225 1 118 994 Smoła prep. i produkty zgęszczania smoły
P a k ...
Oleje dziegciowe wszelk. rodz. (bez benzolu)
Surowa naftalina h a n d lo w a ...
Czysta n a f ta lin a ...
Benzole czyste wszelkiego rodzaju Woda amoniakalna skoncentrowana . . Inne wyroby g o to w e ...
24 515 37 632 27 843 2 392 390 15 585 635 204 2 538
6 140 771 3 479 171 9 742 253 584 088 161 850 11 232 984 10 795 77 406 2 950 418 192 4) ~ 447 575 Brykiety z węgla k a m ie n n e g o ... 264 352 6 439 957
1671 6 246 240
Produkty uboczne: Żużle użytkowe. . Grzyby wielkopiecowe, pył cynkowy . .
463 806 145 123 166
91 794 121 153 590 2 174
1595 4 322 621 Leizna II. s to p u ...
Odlewy metalowe różnego rodzaju . .
27 514 6 495 796
12 669 882 5 067 821 3 265 707
16 093 54 913 677 Stal s u r o w a ...
Odlewy s ta l o w e ...
Odlewy stalowe szare ...
Półfabrykaty na s p rz e d a ż ...
Gotowe w y r o b y ...
Produkty uboczne:
a) Żużle u ż y tk o w e ...
b) Witrjol żelaza ...
918 212 10 227 1648 77 666 689 922
81 711 2 321
4 429 443 443 371 22 418 528 293 265 507
1 296 556 127 906
1149
197
4 172 545
643 162
Osie kolejowe, obręcze kolejowe (ban
daże), koła kolejowe (bose t. j. bez obrę
czy), inne wyroby kute i prasowane Wyroby walcowane i ciągnione na zimno
35 428
7 585
35 360 719
6 242 259 1779
2 581 802
5 494 454 7 234 482 1 879 076
Rury spawane i ciągnione bez szwu . . . Kotły, zbiorniki i t. p., oprócz wagonów.
Maszyny, obrabiarki, mechanizmy i t. p.
71 555 35 792 5 989
43 029 854 37 004 866 6 942 514
lami smoły. — 3) Dalszych 37 632 t paku podano przy produkcji destylarni smoły. — 4) Wykazano przy kopalniach węgla kamiennego. — s) Część dzia-
