KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 29.9.2017 r.
C(2017) 6469 final
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) …/…
z dnia 29.9.2017 r.
uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 w odniesieniu do określenia, w jaki sposób kryteria, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (iii), mają być stosowane do oceny, czy określone wydarzenia mogłyby mieć
znaczący i negatywny wpływ na integralność rynku, stabilność finansową, konsumentów, gospodarkę realną lub finansowanie gospodarstw domowych
i przedsiębiorstw w jednym lub kilku państwach członkowskich
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
UZASADNIENIE 1. KONTEKSTAKTUDELEGOWANEGO
Rozporządzenie (UE) 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych (rozporządzenie w sprawie wskaźników referencyjnych) wprowadza wspólne ramy mające na celu zapewnienie dokładności i rzetelności wskaźników referencyjnych stosowanych jako odniesienie dla instrumentów finansowych, umów finansowych lub funduszy inwestycyjnych w Unii Europejskiej. Ma ono na celu przyczynienie się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, przy jednoczesnym osiągnięciu wysokiego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów.
Niniejsze rozporządzenie delegowane opiera się na uprawnieniu fakultatywnym ujętym w rozporządzeniu w sprawie wskaźników referencyjnych. Kwestia subsydiarności została uwzględniona w ocenie skutków dotyczącej rozporządzenia w sprawie wskaźników.
2. KONSULTACJEPRZEPROWADZONEPRZEDPRZYJĘCIEMAKTU
Komisja upoważniła Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) do wydania opinii technicznej w sprawie ewentualnych aktów delegowanych do rozporządzenia w sprawie wskaźników referencyjnych. ESMA przedstawił tę opinię Komisji w dniu 10 listopada 2016 r. Aby opracować opinię techniczną, ESMA dwukrotnie przeprowadził konsultacje społeczne – w lutym i marcu 2016 r. (51 opublikowanych odpowiedzi1) oraz w czerwcu 2016 r. (33 opublikowane odpowiedzi2). Zorganizował on również otwarte wysłuchanie w dniu 29 lutego 2016 r. Komisja uczestniczyła w posiedzeniach grupy zadaniowej ESMA zajmującej się opracowywaniem opinii oraz w otwartym wysłuchaniu i uwzględniła odpowiedzi zgromadzone podczas konsultacji przy opracowywaniu rozporządzenia delegowanego.
Uczestnicy konsultacji społecznych dotyczących projektu opinii technicznej zorganizowanych przez ESMA wyrazili poparcie dla podejścia zaprezentowanego przez ESMA. Zgodnie z tym podejściem ustanowiono niewyczerpujący wykaz kryteriów, które właściwe organy powinny razem przeanalizować indywidualnie dla każdego przypadku. Zdaniem respondentów nie jest konieczne dodawanie kolejnych kryteriów do kryteriów wymienionych w niniejszym rozporządzeniu delegowanym. Niektóre bardziej szczegółowe propozycje zostały uwzględnione w ostatecznej opinii technicznej; inne uwagi nie odnosiły się do szczegółów zawartych w opinii, lecz do kwestii powiązanych.
Jeden z respondentów zauważył, że wartość instrumentów finansowych, umów finansowych i funduszy inwestycyjnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie w państwie członkowskim, może być zawyżona z uwagi na obecność dużych depozytariuszy. Zostało to wyjaśnione w jednym z motywów niniejszego rozporządzenia delegowanego. Inna uwaga na temat substytucyjności wskaźnika referencyjnego przy podejmowaniu decyzji, czy może on być wskaźnikiem kluczowym, została uwzględniona w rozporządzeniu delegowanym. Jednak brak wskaźników zastępczych jest już jednym z obowiązkowych kryteriów ustanowionych w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (ii) rozporządzenia w sprawie wskaźników referencyjnych.
1 https://www.esma.europa.eu/press-news/consultations/discussion-paper-benchmarks-regulation#TODO
2 https://www.esma.europa.eu/press-news/consultations/consultation-paper-esma-technical-advice-
ESMA zadał konkretne pytanie, czy pojęcie „znacznego udziału”, użyte w kilku spośród zaproponowanych przez niego kryteriów, powinno zostać doprecyzowane w postaci wartości procentowych lub zakresów wartości. Opinie respondentów, którzy odpowiedzieli na to pytanie, były podzielone. Niektórzy woleliby, aby ESMA ściślej zdefiniował to pojęcie. Inni zgodzili się z ESMA, że byłoby to bardzo trudne, i zwrócili uwagę, że takie progi ilościowe mogłyby wymagać częstych zmian w odpowiedzi na zmiany na rynkach i zmiany sytuacji gospodarczej w państwach członkowskich. Po rozważeniu plusów i minusów ustanowienia tego rodzaju progów ilościowych nie wydaje się stosowne definiowanie ich w rozporządzeniu delegowanym, ponieważ przepisy prawne nie byłyby wystarczająco elastyczne, aby zapewnić ich modyfikowanie w zależności od zmian na rynku, zmian sytuacji gospodarczej oraz innych istotnych czynników. Jest to zgodne z rozporządzeniem w sprawie wskaźników referencyjnych, w którym wspomniano o stosowaniu kombinacji kryteriów ilościowych i jakościowych, aby umożliwić właściwym organom wystarczającą elastyczność w celu uznawania wskaźników za wskaźniki o kluczowym znaczeniu, nawet jeśli nie przekraczają one progów ilościowych.
Ze swojej strony Komisja odbyła w 2016 r. i w pierwszym kwartale 2017 r. dwustronne spotkania z różnymi zainteresowanymi stronami w celu omówienia treści niniejszego rozporządzenia delegowanego. Odbyła również dwa spotkania z odpowiednią grupą ekspertów, podczas których eksperci z ministerstw finansów i organów nadzoru w państwach członkowskich oraz obserwatorzy z Parlamentu Europejskiego i ESMA omówili środki przewidziane w niniejszym akcie delegowanym.
Po wewnętrznych konsultacjach między służbami Komisji, które odbyły się w dniach 22 czerwca–20 lipca 2017 r., obywatele zostali poproszeni o wyrażenie opinii na temat projektu niniejszego aktu delegowanego Komisji. Nie przedstawiono jednak wobec niego żadnych szczególnych uwag.
3. ASPEKTYPRAWNEAKTUDELEGOWANEGO
W niniejszym rozporządzeniu delegowanym określono, w jaki sposób należy stosować kryteria, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (iii) rozporządzenia w sprawie wskaźników referencyjnych, aby ocenić ewentualny wpływ zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego lub jego niewiarygodności na integralność rynku, stabilność finansową, konsumentów, gospodarkę realną lub finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w jednym lub kilku państwach członkowskich.
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) …/…
z dnia 29.9.2017 r.
uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 w odniesieniu do określenia, w jaki sposób kryteria, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (iii), mają być stosowane do oceny, czy określone wydarzenia mogłyby mieć
znaczący i negatywny wpływ na integralność rynku, stabilność finansową, konsumentów, gospodarkę realną lub finansowanie gospodarstw domowych
i przedsiębiorstw w jednym lub kilku państwach członkowskich (Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/20141, w szczególności jego art. 20 ust. 6 lit. c),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Z uwagi na ogólny charakter warunku dotyczącego kryteriów jakościowych określonego w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (iii) rozporządzenia (UE) 2016/1011 oraz ze względu na konieczność zapewnienia spójnego stosowania tego warunku przez właściwe organy, właściwe jest określenie, w jaki sposób, w kontekście kluczowych wskaźników referencyjnych, (i) zaprzestanie opracowywania wskaźnika referencyjnego lub (ii) opracowywanie go na podstawie danych wejściowych, które przestały być w pełni reprezentatywne dla danego rynku lub danych realiów gospodarczych, (iii) lub opracowywanie go na podstawie niewiarygodnych danych wejściowych, miałoby znaczący i negatywny wpływ na integralność rynku, stabilność finansową, konsumentów, gospodarkę realną lub finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w jednym lub kilku państwach członkowskich.
(2) Kluczowe wskaźniki referencyjne są często stosowane w państwach członkowskich innych niż państwo członkowskie, w którym są one opracowywane, i są wykorzystywane w różny sposób, w zależności od państwa członkowskiego, w którym są stosowane. Potencjalnie mają one zatem znaczący wpływ w jednym lub większej liczbie państw członkowskich, lub na poziomie Unii. Podobnie istnieje potencjał znaczącego negatywnego wpływu w przypadku jednego lub większej liczby kryteriów, o których mowa w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (iii). Dlatego ważne jest przeprowadzenie oceny zarówno na poziomie krajowym lub rynkowym, jak i na poziomie Unii.
(3) W rozporządzeniu (UE) 2016/1011 wymieniono pięć dziedzin, w których mogłyby wystąpić znaczące negatywne skutki. Chociaż integralność rynku dotyczy rynku
1
konkretnego produktu finansowego, stabilność finansowa odnosi się do systemu finansowego państwa członkowskiego lub Unii jako całości. Wpływ na konsumentów to przede wszystkim wpływ wywierany za pośrednictwem instrumentów finansowych i funduszy inwestycyjnych, w tym funduszy emerytalnych, w które zainwestowali, oraz umów finansowych, jakie podpisali i w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie. Potencjalny wpływ na gospodarkę realną jest bezpośrednio związany z wartością instrumentów finansowych, umów finansowych i funduszy inwestycyjnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie. Potencjalny wpływ na finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw może wzrosnąć wraz ze wzrostem wartości niespłaconych kredytów w stosunku do wielkości gospodarki. Konsumenci oraz finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw są bardziej narażone na negatywne skutki, jeżeli ogólny poziom zadłużenia gospodarstw domowych i przedsiębiorstw jest wysoki,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Ocena przeprowadzana przez właściwe organy
1. Właściwe organy oceniają, czy występuje znaczący i negatywny wpływ na integralność rynku, stabilność finansową, konsumentów, gospodarkę realną lub finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w jednym lub większej liczbie państw członkowskich, o którym mowa w art. 20 ust. 1 lit. c) ppkt (iii) rozporządzenia (UE) 2016/1011, zgodnie z kryteriami, o których mowa w art. 2, 3, 4, 5 i 6.
2. W przypadku gdy właściwe organy spodziewają się, że tego rodzaju znaczący i negatywny wpływ będzie miał miejsce w więcej niż jednym państwie członkowskim, dokonują one odrębnej oceny dla każdego państwa członkowskiego, którego to dotyczy, a także ogólnej oceny w odniesieniu do wszystkich państw członkowskich.
Artykuł 2
Znaczący i negatywny wpływ na integralność rynku
Właściwe organy oceniają, czy występuje znaczący i negatywny wpływ na integralność rynku, zgodnie z następującymi kryteriami:
a) wartość instrumentów finansowych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych, i które są przedmiotem obrotu w systemach obrotu w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do całkowitej wartości instrumentów finansowych, które są przedmiotem obrotu w systemach obrotu w tych państwach członkowskich;
b) wartość umów finansowych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do całkowitej wartości umów finansowych zawartych w tych państwach członkowskich;
c) wartość funduszy inwestycyjnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie do celów pomiaru ich wyników, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych, w danych państwach
członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do całkowitej wartości funduszy inwestycyjnych wprowadzanych do obrotu w tych państwach członkowskich na podstawie zezwolenia lub zgłoszenia;
d) czy wskaźnik referencyjny został wskazany zgodnie z art. 28 ust. 2 rozporządzenia 2016/1011 jako potencjalny zastępczy wskaźnik referencyjny lub został wykorzystany jako następca innych wskaźników referencyjnych, które zostały włączone do wykazu kluczowych wskaźników referencyjnych, o którym mowa w art. 20 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/1011;
e) w odniesieniu do standardów do celów księgowych lub innych celów regulacyjnych:
(i) czy wskaźnik referencyjny jest wykorzystywany jako odniesienie dla regulacji ostrożnościowych, takich jak wymogi dotyczące kapitału, płynności lub dźwigni finansowej;
(ii) czy wskaźnik referencyjny jest stosowany w międzynarodowych standardach rachunkowości.
Artykuł 3
Znaczący i negatywny wpływ na stabilność finansową
Właściwe organy oceniają, czy występuje znaczący i negatywny wpływ na stabilność finansową, zgodnie z następującymi kryteriami:
a) wartość instrumentów finansowych, umów finansowych i funduszy inwestycyjnych, w przypadku których wskaźnik stosowany jest jako odniesienie, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do:
(i) aktywów ogółem sektora finansowego w tych państwach członkowskich;
(ii) aktywów ogółem sektora bankowego w tych państwach członkowskich;
b) wrażliwość instytucji finansowych, które podpisały lub zainwestowały w instrumenty finansowe, umowy finansowe i fundusze inwestycyjne, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie.
Artykuł 4
Znaczący i negatywny wpływ na konsumentów
Właściwe organy oceniają, czy występuje znaczący i negatywny wpływ na konsumentów, zgodnie z następującymi kryteriami:
a) w odniesieniu do instrumentów finansowych i funduszy inwestycyjnych oferowanych konsumentom:
(i) wartość instrumentów finansowych i funduszy inwestycyjnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych, i które są sprzedawane inwestorom indywidualnym w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do całkowitej wartości instrumentów finansowych i funduszy inwestycyjnych, które są sprzedawane inwestorom indywidualnym w tych państwach członkowskich;
(ii) szacunkowa liczba konsumentów, którzy zakupili instrumenty finansowe i fundusze inwestycyjne, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie
wskaźników referencyjnych, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do łącznej liczby ludności w tych państwach członkowskich;
b) w odniesieniu do instytucji pracowniczych programów emerytalnych:
(i) wartość programów emerytalnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie i które są prowadzone przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych w poszczególnych państwach członkowskich, zarówno w wartościach bezwzględnych, jak i w stosunku do całkowitej wartości programów emerytalnych prowadzonych przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych w tych państwach członkowskich;
(ii) szacunkowa liczba konsumentów będących członkami pracowniczych programów emerytalnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, prowadzonych przez instytucje pracowniczych programów emerytalnych w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do łącznej liczby ludności w tych państwach członkowskich;
(iii) ocena znaczenia instytucji pracowniczych programów emerytalnych prowadzących programy emerytalne, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, dla dochodów emerytalnych obywateli państw członkowskich;
c) w odniesieniu do umów o kredyt konsumencki:
(i) wartość umów o kredyt konsumencki, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do całkowitej wartości umów o kredyt konsumencki w tych państwach członkowskich;
(ii) szacunkowa liczba konsumentów, którzy podpisali umowy o kredyt konsumencki, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do łącznej liczby ludności w tych państwach członkowskich;
(iii) poziom zadłużenia konsumentów w danych państwach członkowskich.
Artykuł 5
Znaczący i negatywny wpływ na gospodarkę realną
Właściwe organy oceniają, czy występuje znaczący i negatywny wpływ na gospodarkę realną, biorąc pod uwagę wartość instrumentów finansowych, umów finansowych i funduszy inwestycyjnych, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, bezpośrednio lub pośrednio w zestawie wskaźników referencyjnych, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do produktu narodowego brutto tych państw członkowskich.
Artykuł 6
Znaczący i negatywny wpływ na finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw Właściwe organy oceniają, czy występuje znaczący i negatywny wpływ na finansowanie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w jednym lub większej liczbie państw członkowskich, zgodnie z następującymi kryteriami:
a) wartość kredytów udzielonych gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom niefinansowym, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do całkowitej wartości kredytów udzielonych gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom niefinansowym w tych państwach członkowskich;
b) szacunkowa liczba gospodarstw domowych, które zaciągnęły kredyty, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do łącznej liczby gospodarstw domowych w tych państwach członkowskich;
c) szacunkowa liczba przedsiębiorstw niefinansowych, które zaciągnęły kredyty, w przypadku których wskaźnik referencyjny stosowany jest jako odniesienie, w danych państwach członkowskich, zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w stosunku do łącznej liczby przedsiębiorstw niefinansowych w tych państwach członkowskich;
d) poziom zadłużenia gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w danych państwach członkowskich.
Artykuł 7 Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli, dnia 29.9.2017 r.
W imieniu Komisji Przewodniczący
Jean-Claude JUNCKER
