INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE
INFORMATION A N D STATISTICAL S E R IE S
URZĄD STATYSTYCZNY us
w Katowicach
STATISTICAL OFFICE in Katowice
1 9 1 8 - 1 9 9 8
WOJEWÓDZKI BIULETYN
STATYSTYCZNY
VOIVODSHIP STATISTICAL
BULLETIN
KWIECIEŃ 1998
APRII. 4
O B JA ŚN IE N IA Z N A K Ó W U M O W N Y C H
Kreska (-) - zjawisko nie występuje
Zero (0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5 (0,0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05
Kropka (.) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych
Znak x - wypełnienie pozycji ze względu na układ tablicy jest niemożliwe lub niecelowe
„W tym" - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy
W A Ż N IE JSZ E SK R Ó T Y
tys = tysiąc m2 = metr kwadratowy
min = milion m3 = metr sześcienny
mld = miliard dam3 = dekametr sześcienny
zl = złoty ha = hektar
szt = sztuka 1 = litr
Mg = mikrogram hl = hektolitr
mg = miligram GJ = gigadżul
ng = nanogram MW- h = megawatogodzina
kg = kilogram palum = paliwo umowne
t = tona cd. = ciąg dalszy
m = metr dok. = dokończenie
km = kilometr EKD = Europejska Klasyfikacja Działalności
Przy publikow aniu danych US - prosim y o podanie źródła
URZĄD STATYSTYCZNY KATOWICE
STATISTICAL OFFICE IN KATOWICE
INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE
INFORMA TIONAND STATISTICAL PAPERS
WOJEWÓDZKI
BIULETYN STATYSTYCZNY
VOIVODSHIP STATISTICAL
MIESIĘCZNIK M ONTHLY
KWIECIEŃ 1998 R.
APR1L 1998
Urząd Statystyczny w K atow icach, ul. Owocowa 3,40-158 Katowice Nakład 137 egz. Papier offsetowy, 80 g. Format A-4. Oddano do druku: maj 1998 r.
Druk: Dział Poligraficzny Urzędu Statystycznego w Katowicach, ul. Kossutha 7, 40-844 Katowice Zam. 93/98
S p i s t r e ś c i CONTENTS
Strona Page Schemat organizacji i struktury_gospodarki
Scheme o f the organization and structure o f economy... 6 Informacje Urzędu Statystycznego
Statistical Office 's Inform ation... 7 Wyjaśnienia melodyczne
Melhodological remarks... 8 Ogólna ocena sytuacji gospodarczej
Economic situation o f the voivodship... 16 Jednostki gospodarki narodowej
Economic u m ts ... 18 Zatrudnienie. Wynagrodzenia. Rynek pracy
Employment. Wages and salaries. Labour market... 20 Produkcja materialna
M ateriał production... 24 Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych
Financial results o f economic e n tiłie s... 27
14 Depozyty i kredyty sektora niefinansowego
Deposits and creaits o f the non-fmancial se c to r ... 31 F r ic e s ... 32
✓ Handel zagraniczny
Foreign tr a d e ... 36 ' P o la n * ... 38
✓ Budżety gospodarstw domowych (dane dla kraju)
Housenofds oudgets (country d a ta )... 40 Zanieczyszczenie powietrza
Air p o llu tio n ... 46
Stan bezpieczeństwa publicznego ^^
Koniunktura gospodarcza w przemyśle i budownictwie
Ecomomic indices in industry and construction... 53 Wykaz^pubhkacji wydanych przez GUS w 1998 r. znajdujących się w Informatorami US Katowice
^u b lic a U m is^ite d by the CSO in 1998, available in the library o f the Statistical Office (country data) 127 Wykaz publikacji opracowanych przez US Katowice w 1998 r.
Publicalions prepared by the Statistical Office in Katowice in 1998 ... 129
PIS TABLIC
LIST OF TABLES
%
StronaPagePodstawowe wskaźniki dotyczące działalności gospodarczej
Main economic indices... I 63 Ważniejsze dane według miesięcy
M ore important data by months II 65
dane wojewódzkie
Voivodsnip d a t a ... II 65 dane ogólnokrajowe
Country d a ta ... II 73 Osoby prawne i samodzielne jednostki organizacyjne nie posidające osobowości prawnej
zarejestrowane w rejestrze REGON
Legał persons and independent organizational units withoul legał status registered in Regon
1 74
Sprzedaż, zatrudnienie i wynagrodzenia
Sales, employment and wages and s a la rie s... 2 76 Dynamika sprzedaży zatrudnienia i wynagrodzeń
Indices o f sales, employment and wages and salaries... 3 81 Przychód ze sprzedaży w przemyśle
Income from sales in m d u stry ... 4 85 Produkcja ważniejszych wyrobów przemysłowych
Producfion o j major industria! producis... 5 87 Przychód ze sprzedaży w sekcji budownictwo
Income from sales in construction... 6 88 Przewozy ładunków i pasażerów oraz ładowność taboru samochodowego
Freight and passenger car transport... 7 88 Mieszkania oddane do użytku
Dwellings com p leted ... 8 89 Skup ważniejszych produktów rolnych
Purchase ofm ore important agricultural products... 9 89 Wskaźniki finansowe podmiotów gospodarczych
Financial results o f economic entities... 10 90 Majątek obrotowy i wybrane źródła jego finansowania w podmiotach gospodarczych
Current assets and chosen sources o f Jinancing in economic units... 11 98 Bezrobotni
llnem ploym ent... 12 106 Pośrednictwo pracy
Lahour intermediation... 13 106 Pośrednictwo pracy według rejonowych urzędów pracy...
Labour intermediation by local labour o ffic e s ... 14 107 Przeciętne zatrudnienie i wynagrodzenie w gospodarce narodowej
Average employment and salaries and wages in national econom y... 15 108 Świadczenia społeczne
Social b e n e fits ... 16 109 Wskaźniki cen bazowych produkcji sprzedanej w przemyśle
Basic price indices o f proauction sold in industry... 17 110 Kształtowanie się cen bazowych produkcji sprzedanej w przemyśle
Basic prices o f production sold in industry... 18 111
Tablica
Table Strona
Page Ceny uzyskiwane przez rolników w transakcjach wolnorynkowych
Prices received by farm ers in m arket-places... ... 19 113 Ceny detaliczne niektórych artykułów żywnościowych
Re taił prices o f selecte afoodstuffs... ... 20 114 Notowania cen artykułów żywnościowych w handlu detalicznym
Price quotations o f foodstuffs in retail trade... 21 115 Ceny detaliczne niektórych usług konsumpcyjnych
Retail prices o f chosen consumplion Services... ... 22 116 Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym
Suspendeddust air p o llu tio n ... 23 117 Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem siarki
Sulphur dioxide air pollution... 24 118 Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem azotu
Nitrogen dioxide air pollution... ... 25 119 Zanieczyszczenie powietrza amoniakiem
Am m om a air pollution... ... 26 120 Zanieczyszczenie powietrza fenolem
Phenol air pollution... 27 121 Zanieczyszczenie powietrza formaldehydem
Formalaehyde air pollution... 28 121 Zanieczyszczenie powietrza fluorem
Fluorine air p o llu tio n ... 29 122 Zanieczyszczenie powietrza tlenkiem węgla
Carbon oxide air pollution... 30 123 Zanieczyszczenie powietrza węglowodorami alifatycznymi i dwutlenkiem węgla
Aliphatic hydrocarbon and carbon dioxide air p o llu tio n ... 31 123 Średnie stężenia miesięczne zanieczyszczeń powietrza
Average monthly concentration o f air p o llu ta n ts ... 32 124 Przestępstwa stwierdzone
Offences recorded... 33 125 Współczynnik przestępstw stwierdzonych na 100 tys. ludności
Index o f offences recorded per 100 thous. ofpopulation... 34 125 Wypadki drogowe i ich skutki
Accidents and their results... 35 126
SCHEMAT ORGANIZACJI I STRUKTURY GOSPODARKI
S E K T O R W Ł A S N O Ś Ć F O R M A P R A W N O - O R G A N I Z A C Y J N A
własność Skarbu Państwa własność
państwo
wa własność
państwowych osób prawnych
własność komunalna (gmin)
własność prywatna krajowa
własność zagraniczna
-»organy władzy, administracji, kontroli państwowej -»wymiar sprawiedliwości
•fundusze
-•spółki Skarbu Państwa
■•inne państwowe jednostki organizacyjne
•przedsiębiorstwa państwowe
* fundusze
• spółki państwowych osób prawnych
•inne państwowe jednostki organizacyjne
f
jednostki samorządu terytorialnego► w tym przedsiębiorstwa komunalne
sektor czniony
własność mieszana
fundusze
• spółki komunalne
• spółki z przewagą mierna sektora publicznego
■ spółdzielnie i ich związki
organizacje społeczne, polityczne, związki zawodowe spółki prywatne
fundacje i ich zakłady
-•jednostki organizacji wyznaniowych
j* osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
*... •w tym gospodarstwa indywidualne rolne
• przedstawicielstwa firm zagranicznych
■ przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości
• spółki z przewagą kapitału zagranicznego
własność mieszana ■ spółki z przewagą mienia sektora prywatnego
prywatny
Urząd Statystyczny informuje:
Statistical Office informs:
1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w gospodarce narodowej wynosiło:
- w 1997 r. - 1061,93 zł
- w II półroczu 1997 r. - 1131,14 zł - w II kwartale 1997 r. - 1043,24 zł - w HI kwartale 1997 r. - 1078,65 zł - w IV kwartale 1997 r. - 1182,77 zł - w I kwartale 1998 r. - 1205,74 zl
2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w sektorze przedsiębiorstw wynosiło:
- w 1997 r. - 1162,06 zł
- w II kwartale 1997 r. - 1130,35 zł - w HI kwartale 1997 r. - 1176,90 zl - w IV kwartale 1997 r. - 1296,40 zł - w I kwartale 1998 r. - 1242,53 zl - w styczniu 1998 r. - 1232,58 zl - w lutym 1998 r. - 1223,90 zl - w marcu 1998 r. - 1267,59 zl - w kwietniu 1998 r. - 1302,78zł
w tym bez wypłat z zysku:
- w 1997 r. - 1146,18 zł
- w II kwartale 1997 r. - 1105,50 zł - w HI kwartale 1997 r. - 1156,98 zł - w IV kwartale 1997 r. - 1292,12 zł - w styczniu 1998 r. - 1229,03 zl - w lutym 1998 r. - 1212,34 zł - w marcu 1998 r. - 1253,43 zł - w kwietniu 1998 r. - 1276,57zł
3. Przyrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do poprzedniego okresu wyniósł:
- w 1997 r. - 14,9%
- w n kwartale 1997 r. - 2.9%
- w Ul kwartale 1997 r. - 1,5%
- w IV kwartale 1997 r. - 3,2%
- w I kwartale 1998 r. - 5,6%
- w styczniu 1998 r. - 3,1%
- w lutym 1998 r. - 1,7%
- w marcu 1998 r. - 0,6%
- w kwietniu 1998 r. - 0,7 %
4. Przyrost ccn towarów nieżywnościowych trwałego użytku w I kwartale 1998 r. w stosunku do IV kwartału 1997 r. wyniósł 2,4%.
5. Średnia krajowa cena skupu żyta wyniosła za 1 q:
- I - I I I kwartał 1997r. - 3 7 ,6 5 zł - w styczniu 1998 r. - 35,53 zl - w lutym 1998 r. - 36,19 zl - w marcu 1998 r. - 35,84 zł - wkwietniu 1998 r. - 35,90 zł
6. Średnia cena sprzedaży drewna tartacznego iglastego uzyskana przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 1997 r. wyniosła 162,41 zl za 1 m3
Y JAŚNIENIA METODYCZNE
1. Od 1994 r. wprowadzono do stosowania Europejską Klasyfikację Działalności (EKD) w miejsce stosowanej Klasyfikacji Gospodarki Narodowej (KON).
2. Publikowane dotychczas dane statystyczne w przekrojach działowo-gałęziowych w układzie KGN prezentowane są w układzie EKD według sekcji, działów i - w niektórych przypadkach - grup.
3. Dane prezentowane w Biuletynie Statystycznym dotyczą całej gospodarki narodowej, tj.: wszystkich podmiotów gospodarczych zaliczanych do sektora publicznego (własność państwowa, własność komunalna, własność mieszana z przewagą kapitału publicznego) oraz sektora prywatnego (własność piywatna krajowa m in. spółdzielnie, organizacje społeczne, polityczne i związków zawodowych, zakłady osób fizycznych, spółki, fundacje; własność zagraniczna - m in. zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, spółki zagraniczne lub z przewagą kapitału zagranicznego; własność mieszana z przewagą kapitału prywatnego).
4. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym podmiotów gospodarki narodowej.
5. W Biuletynie Statystycznym dane miesięczne w zakresie:
a) pracujących, przeciętnego zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów sektora przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 5 osób, przy czym dane nic obejmują zatrudnionych poza granicami kraju, zatrudnionych w działalności statutowej organizacji społecznych,
b) produkcji sprzedanej przemysłu, sprzedaży produkcji i usług budownictwa, sprzedaży usług transportu, gospodarki magazynowej i łączności oraz sprzedaży detalicznej towarów dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób. Dane zbiorcze dotyczące p k la ib obejmują wszystkie jednostki sporządzające miesięczny meldunek uzupełniony o szacunek zbiorowości jednostek nic objątych badaniem.
c) przychodów ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) w sektorze przedsiębiorstw obejmują jedynie przychody w bieżących cenach bazowych, tj. przychody ze sprzedaży produktów netto (bez podatku VAT) pomniejszone o podatek akcyzowy i powiększone o dotacje przedmiotowe.
d) wyników finansowych przedsiębiorstw dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe i zobowiązanych do sporządzania co miesiąc sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym - F-01 (z wyjątkiem podmiotów, których podstawowym rodzajem działalności jest działalność zaklasyfikowana według EKD do sekcji „Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo", „Rybołówstwo i rybactwo”) przy czym dane w zakresie:
■ górnictwa i kopalnictwa oraz działalności produkcyjnej dotyczą podmiotów, których liczba pracujących przekracza 50 osób,
■ pozostałych rodzajów działalności dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 20 osób.
6. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o sektorze przedsiębiorstw, dotyczy to podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie leśnictwa, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych:
rybołówstwa w wodach morskich; górnictwa i kopalnictwa; działalności produkcyjnej; zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę; budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego; hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu i działalności związanej z prowadzeniem
interesów; odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych; działalności związanej z rekreacją, kulturą i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.
Dane dotyczące sektora przedsiębiorstw nie obejmują wyników działalności gospodarczej jednostek budżetowych (z wyjątkiem tablicy -"Przeciętne zatrudnienie i wynagrodzenie w gospodarce narodowej" - prezentowanej kwartalnie).
7. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o przemyśle, dotyczy to sekcji EKD: „Górnictwo i kopalnictwo",
„Działalność produkcyjna” oraz „Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę”.
8. W tablicach - o ile nie zaznaczono inaczej - dane podano w cenach bieżących.
9. Niektóre dane mają charakter danych wstępnych i mogą ulec zmianie w następnych wydaniach Biuletynu Statystycznego.
10. W stosunku do obowiązujących klasyfikacji w Biuletynie Statystycznym zastosowano nazwy uproszczone, których pełne brzmienie prezentuje EKD wydanie II - GUS Warszawa 1991 r.
11. Dane o pracujących obejmująosoby pclnozatmdnione i nicpcłnozatmdnione w głównym miejscu pracy.
Do pracujących zaliczono:
a) osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy- pracownicy najemni, b) osoby wykonujące pracę nakładczą
c) agentów oraz osoby zatrudnione przez agentów, d) członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych,
e) właścicieli i współwłaścicieli zakładów łącznie z bezpłatnie pomagającymi pełnoletnimi członkami ich rodzin, z wyłączeniem wspólników spółek kapitałowych, którzy nic pracują w spółce.
12. Dane o przeciętnym zatrudnieniu obejmują osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy, po przeliczeniu na pcłnozatnrdnionych.
13. Dane o liczbie bezrobotnych obejmują osoby, które są zarejestrowane w biurach pracy.
14. Wynagrodzenia obejmują wynagrodzenia osobowe, wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz nagrody z zakładowego funduszu nagród. Dane o wynagrodzeniach od 1992 r. podaje się w ujęciu bnrlto, tj. bez potrąceń z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych oraz netto - po potrąceniu podatku dochodowego od osób fizycznych.
15. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto i netto przypadające na jednego zatrudnionego obliczono przyjmując:
a) wynagrodzenia osobowe,
b) wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, c) nagrody z zakładowego funduszu nagród.
16. Wskaźniki cen:
a) produkcji przemysłowej w województwie - opracowano na podstawie miesięcznego reprezentacyjnego badania cen wyrobów i usług, cena bazowa jest to cena uzyskiwana przez producenta za jednostkę wyrobu lub usługi pomniejszona o płacone od tych wyrobów i usług podatki (są to: VAT, podatek akcyzowy, podatek od gier liczbowych i zakładów wzajemnych) i powiększona o dotacje przedmiotowe do wyrobów i usług.
b) towarów i usług konsumpcyjnych w kraju uzyskano na podstawie badania cen detalicznych. Badanie prowadzone jest w oparciu o obserwację ccn wytypowanych ok. 1500 towarów i usług konsumpcyjnych notowanych w 307 rejonach na terenie całego kraju. Do 1990 roku obliczenia wskaźników cen dla okresów miesięcznych dokonywano na rocznej strukturze wartości sprzedaży towarów i usług dla ludności z roku poprzedzającego rok badany. W 1991 r. miesięczne wskaźniki ccn obliczane są na strukturze przeciętnych wydatków na 1 osobę z badań budżetów rodzinnych za okres pierwszych 10 miesięcy poprzedniego roku.
17. Dane dotyczące przewozów ładunków obejmują przewozy w komunikacji krajowej i międzynarodowej dokonane taborom przedsiębiorstw transportowych. Dane dotyczące transportu samochodowego nie obejmują przewozów ładunków taborem przedsiębiorstw nietransportowych (tzw. transportem gospodarczym).
18. Dane o przewozach pasażerów obejmują przewozy pasażerów zarówno w ruchu krajowym, jak i międzynarodowym w komunikacji regularnej (na podstawie ogłoszonego rozkładu jazdy) i komunikacji
nieregularnej (np. przewozy wycieczkowe, kolonijne) dokonane przez przedsiębiorstwa transportowe.
19. Przychody z działalności gospodarczej obejmują otrzymane i należne kwoty wyrażone w rzeczywistych cenach:
a) przychody zc sprzedaży:
■ produktów,
■ towarów i materiałów, b) pozostałe przychody operacyjne:
■ ze sprzedaży składników majątku trwałego,
■ dotacje,
■ pozostałe (m .ia odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, wyegzekwowane kary i grzywny, otrzymane darowizny),
c) przychody finansowe:
■ dywidendy z tytułu udziałów,
■ odsetki uzyskane,
■ pozostałe (m in. kwoty należne i wpływy ze sprzedaży papierów wartościowych, dyskonto przy zakupie weksli i czeków obcych, dodatnie różnice kursowe, różnice przy wycenie środków pieniężnych, udziałów i papierów wartościowych).
20. Przychody zc sprzedaży produktów obejmują otrzymane i należne kwoty za sprzedane na zewnątrz przedsiębiorstwa:
■ wyroby gotowe własnej produkcji,
■ roboty budowlano-montażowe,
■ wykonane usługi,
■ prace naukowo-badawcze, projektowe, geodezyjno-kartograficzne,
■ dzierżawę taboru itp.,
■ zryczałtowaną odpłatność agenta - w przypadku zawarcia umowy na warunkach zlecenia,
■ pełne przychody agenta - w przypadku zawarcia umowy agencyjnej.
Przychody ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) w bieżących cenach bazowych obejmują przychody ze sprzedaży produktów netto pomniejszone o podatek akcyzowy i powiększone o dotacje przedmiotowe.
21. Koszty uzyskania przychodów obejmują:
a) koszt własny sprzedanych produktów towarów i materiałów:
■ koszty wytworzenia sprzedanych produktów,
■ koszty sprzedaży (z podatkiem akcyzowym),
■ koszty ogólnego zarządu (lub koszty ogółem pomniejszone o koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki i skorygowane o zmianę stanu produktów),
■ wartość sprzedanych towarów i materiałów.
b) pozostałe koszty operacyjne:
■ wartość w cenach zakupu sprzedanych składników majątku trwałego,
■ pozostałe koszty operacyjne (m.in. odpisanie należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych, zapłacone odszkodowania, kary i grzywny, a także darowizny na rzecz osób prawnych i fizycznych), c) koszty finansowe:
■ odpisy aktualizujące wartość finansow ego m ajątku trwałego oraz krótkoterm inow ych papierów wartościowych,
■ odsetki do zapłacenia,
■ pozostałe (m .in straty na sprzedaży papierów wartościowych, rezerwy na pewne lub prawdopodobne straty dotyczące operacji finansowych).
22. Wynik finansowy brutto (zysk lub strata) stanowi różnicę pomiędzy przychodami z działalności gospodarczej a kosztami uzyskania tych przychodów, skorygowaną o saldo strat i zysków nadzwyczajnych.
23. Wynik finansowy netto (zysk lub strata) wynika z pomniejszenia wyniku finansowego brutto 0 obowiązkowe obciążenia (tj. m.in. podatek dochodowy od osób prawnych i fizycznych, wpłaty z zysku w przedsiębiorstwach i w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa na rzecz budżetu ).
24. W skaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności określa relację kosztów z działalności gospodarczej do przychodów z tej działalności.
25. Wskaźnik rentowności obrotu ze sprzedaży określa relację salda wyniku ze sprzedaży do przychodów
ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów. -y
26. Wskaźnik rentowności obrotu b ru tto stanowi relację wyniku finansowego brutto do przychodów ogółem.
27. Wskaźnik rentowności obrotu netto stanowi relację wyniku finansowego netto do przychodów ogółem.
28. M ajątek obrotowy obejmuje:
■ zapasy,
■ należności i roszczenia,
■ papiery wartościowe przeznaczone do obrotu,
■ środki pieniężne,
■ rozliczenia międzyokresowe.
29. W skaźnik bieżącej płynności I stopnia przedstawia relację środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych.
30. W skaźnik bieżącej płynności II stopnia przedstawia relację należności i roszczeń, środków pieniężnych 1 papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych.
31. W skaźnik bieżącej płynności III stopnia przedstawia relację majątku obrotowego do zobowiązań krótkoterminowych.
ETHODOLOGICAL REMARKS
1. In 1994 thc Polishversionof NACE - the Europen Classification of Activities -EK D (inPolish: Europejska Klasyfikacja Działalności) was inlroduccd in cument reporting and statistics, replacing thc Polish Classification of the National Economy - KGN (in Polish: Klasyfikacja Gospodarki Narodowej).
2. Statistical data, previously published by sector and branch breakdown o f the KGN arc now shown following tire EKD scheme - by sections, divisions and - in some cascs - by groups.
3. Data presented in the Statistical Bulletincover units of the national economy regardless of ownersliip, thal is, included in the public and private sectors. The public sector incudcs units of slate ownership, communal ownership and mixed ownersliip with a pubhc sector unit capital majority. The private sector includes units o f private domestic ownership (among others: cooperativcs, natural persons canying out cconomic activities, social organizations, associations, foundalions), private foreign ownership (among others: small-scalc foreign cnlcrprises, partncrsliips with exclusive foreign capital sharc) and mixed ownership with a private sector unit capital majority.
4. Dala is compiled according to thc current organizational state of units o f the national economy.
5. Monthly dala in the Statistical Bullctin regarding:
a) employment, employees, and wages and salarics refer to lhosc units of thc national economy, in which thc number o f employees exceeds 5 persons, furthermore, data excludes persons employed abroad and engaged in slatuatory activities of social organizations;
b) sold production of industry, sales o f asscmbly-construclion, transport, starage and communication and rctail sale of commodities covcr those cconomic units, in which the number o f employees exceeds 5 persons;
c) income from thc sale of producis (goods and Services) in enlcrprise sector cover only incomes in current basie prices that is net income from the sales o f producis (excluding VAT) diminished by excise duty and enlargcd by subsidies;
d) financial rcsults of cnlcrprises cover cconomic units maintaining accounting recotds and which are obliged to preparc monthly reports on incomc, costs and thc financial rcsult - F-01 (with tire cxception of units in wliich thc principal aclivity is classified according to thc EKD in „Agricullurc, hunling and forestry” and „Fishing”);
furthermore, data conceming:
■ mining and quanying as well as manufacturing refer to those units, in which thc number of employees exceeds 50 persons,
■ other kinds of activities refer to those units, in which thc number o f employees exceeds 20 persons.
6. The category - enlcrprise sector - uscd in thc Bullctin, indicatcs tlrosc units wliich carry out cconomic activities in the following areas: forestry, logging and related scrvice activities; sca fishing; mining and quanying;
manufacturing; elcctricity, gas and waler supply; constmction; Wholesale and rctail trade; repair o f molor vehiclcs, motorcyclcs and persona! and houschold goods; hotels and restaurants; transport, storage and communica tion; rcal estate activities, renling o f machincry and equipment without an operator as well as renling o f articlcs o f persona!
and home usc, computers and similar aclivity, other aclivity conncctcd with operating a business ; sewage and rcfusc disposal, sanitation and similar activities; rccrealional, cullural and sporting activities and other scrvice activities.
Dala on enterprise sector do not cover economic results of budgetaiy units (excepi labie „Average einployment and wages and salaries in national economy” presented quarterly).
7. The category - industry - used in the Bulletin, refers to thc EKD sections: „Mining and quarrying”,
„Manufacturing” and „Electricity, gas and w atersupply” .
8. In the tables - unless othcrwisc stalcd - data arc presented in current prices.
9. Sorne figures are provisional and may be subject to revision in next cditions o f the Statistical Bulletin.
10. In regard to the European Classification o f Activities, abbreviations are used in thc Statistical Bulletin which complete names are to be found in the „EKD”, second cdition, CSO, Warsaw 1991.
11. Dala on employment include thosc cmployed on a fuli and part-time basis in the main place o f work.
Employmcnt includes:
a) persons employcd on the basis of a labour contract;
b) outworkeis;
c) agents and persons cmployed by agcnts;
d) membcrs o f agricultura! production coopera tives;
e) owners and co-owners of units engagcd in economic activities including helping membcrs o f their families, cxcluding partncrs of capital companies not working in the company.
12. Data on cmployccs (annual averages) include persons cmployed on the basis o f a labour contract on a fuli and part-time basis, converted to full-timc work period.
13. Data on registered unemployed cover persons registered in rcgional labour ofiiccs.
14. Wages and salaries comprise o f pcrsonal wages and salaries, payments from profits and purses from establishment preinium fund. Since 1992, dala on wages and salaries arc presented in gross valuc, thal is, without pcrsonal income tax dcductions and net value, that is, after pcrsonal income tax deductions.
15. Average monthly gross and net wage and salary per employcc is computed assuming thc following:
a) persona! wages and salaries;
b) payments from profit for distribution and balancc surplus in cooperativos;
c) purses from establishment prcmium fund.
16. Pricc indices of:
a) production o f industry in lite voivodship - arc calculatcd on the basis of monthly samplc survey on price cliangcs of products and Services actually received by economic units. Basic price is the pricc oblained by the produccr for a commodity or a Service diminished by taxes paid and cnlarged by subsidies to commodities and Services, b) of consumer commodities and Services are obtaincd on thc basis of price observalion o f selected consumor
commodities and Services (about 1500) quotated in 307 districts o f the country. Price indices are based on the following weights system:
■ till 1990 - annual structure of commodities and Services sale in the ycar preceding the one examined, for thc entire populat ion,
■ from 1991 - structure o f commodities and Services expenditure per one person from houscholds survey in the First 10 inonths o f the year preceding the one examined.
17. Data on frcight transport cover transport in domcstic and intcmalional traffic performcd by mcans o f transport enlcrprises. Data on motor-car transport do not include freight transport performed by non-transport enterprises.
18. Data on passcnger transport cover regular passenger transport Services in domcstic and International trafllc (on thc basis o f announced time-table) and irregular Services (holiday camps and excursion transport) rendcrcd by transport enterprises.
19. Income from cconomic activity as a whole includes:
a) income from the sale o f producis, commodities and materials;
b) other opcrational income, i.c. income from sales or receipts from the liquidation o f frxed assets and investments startcd, deducted stale liabilities, rcccived indemnities, cxactcdfmcs and penalties, received componcnts o f assets against payments, received subsidies, subvenlions and surchaiges;
c) financial income which includes dividends from shares in other units, owed sums and receipts from the sale o f sccurities, intercsl and commissions from funds in bank accounts, intcrest o f loans and credits granted by an unit, discount, deducted by an unit, when purchasing foreign bilis and chcqucs, positive differcnees in exchange rates agrced when repaying chargcs and liabilities and differcnees in rc-pricing of financial means, sharcs and sccurities.
20. Income from the sale of products covcrs sums owncd from the sale of finishcd goods and Services such as:
# finished produced goods,
■ construction-assembly works,
■ perfonned Services,
■ know-how, desinger works, and gcodclic-cartographic works,
■ leasing o f transport means,
■ agents flat rate of payment or full incomes (depending on thc kind of contract).
Income from thc sale o f products (commodities and materials) in current basis prices cover incomes from net sales o f products diminishcd by excise tax and cnlargcd by subsidies.
21. Cost o f income acquisition from activity as a wholc includes:
a) prime cost of sold products, commodities and materials, which includes: thc manufacturing cost o f sold producis, sales cost (including excise tax), cost o f generał managemenl (or lotal cost deercased by thc cost o f manufacturc for own unit nceds and corrcclcd by cliangc in product stocks) and valuc of sold commodities and materials;
b) other opcrational costs tliat is cost rclated to sale of componcnts of fixed assets, investments and the following items, till now included into cxccss losses, deducted stale chargcs, chargcs, rcmissed and not-collcclablc chargcs, rcsults of up-dating of valuc of materiał means of current assets componcnts, paid fines, penalties and indemnities and donations for legal and natural persons;
c) financial costs as intcrcst and commissions from contracted crcdits and loans and negative differcnees in exchange rates, discount, deducted by a buyer when sclling to him forcign bilis and chcqucs, losscs on sale o f sccurities, dcductions up-dating valuc o f financial fixed assets and short-tcrm sccurities, and also crcaling reserves for ccrtain or probable losscs conccming financial operations.
22. Gross financial resuit (profit or loss) constitules a rcsull from cconomic activity, corrcclcd by thc cxccss profits and losses balancc.
23. Net financial resuit (profit or loss) is obtained after subtracting obligatoiy encumbranccs from the gross financial result. Obligatoiy encumbranccs on gross financial resuit include: income tax from legał and natura!
pcrsons and payments related on the basis o f separate regulations.
24. Cost Icvcl index constitutes the relalionof the costs of income acquisitionfrom activity as a whole to income from activity as a whole.
25. Profitability rate describes the rclation of the balance o f sales to incomes from salcs o f products, commoditics and materi ais.
26. Profitability ratc of gross turnover constitutes the relationof gross financial result to income from activity as a whole.
27. Profitability rateof net turnover constitutes the rclation of net financial result to income from activity as a whole.
28. Current asscts include:
■ stocks,
■ chaigcs and claims,
■ securities dcsigncd for turnover,
■ monctary funds,
■ active inter-period sctllemcnts of accounts.
29. First dcgrec liquidity index constitutes the rclation o f monctary funds and securities dcsigned for turnover to short-term liabilitics.
30. Sccond degree liquidity index constitutes the rclation o f charges and claims. monetary funds and securities designated for turnover to short-term liabilitics.
3 l .Third dcgrec liquidity index constitutes tlić rclation o f currcnt assets to short-term liabilitics.
CENA OGOLNA
SYTUACJI G O SPO D A R C Z EJ
ECONOMICSI TU A TION
OF THE VOIVODSHIP
W kwietniu br. podmioty sektora przedsiębiorstw uzyskały przychody niższe niż w miesiącu poprzednim, natomiast niewielki wzrost odnotowano w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku.
Było to spowodowane znacznym obniżeniem się wielkości przychodów zc sprzedaży w sekcjach górnictwo i kopalnictwo oraz zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę.Wzrost przychodów obserwowano w okresie narastającym (I-IV br.) w stosunku do analogicznego okresu ub.r., tempo wzrostu w pierwszych czterech miesiącach br. byłojednak niższe niż przed rokiem (odpowiednio 8,7% wobec 9,4%). Stosunkowo niekorzystnym wynikom działalności gospodarczej podmiotów towarzyszył zarówno w kwietniu br. jak i w okresie I-I Vbr. spadek zatrudnienia, wzrost wynagrodzeń, malejąca liczba zarejestrowanych bezrobotnych (stan na koniec kwietnia br ).
Pogorszeniu uległa sytuacja finansowa podmiotów gospodarczych (za okres 1 kwartału br.).
Produkcja sprzedana przem ysłu była w kwietniu o 7,0% (w cenach stałych) niższa niż przed rokiem.
Wzrost odnotowano jedynie w działalności produkcyjnej o 2,8% (najwięcej przy produkcji mebli i pojazdów mechanicznych prawie o 63%), natomiast w sekcjach górnictwo i kopalnictwo oraz zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę, poziom produkcji sprzedanej był niższy niż w kwietniu ub. roku (odpowiednio o 24,2%
i o 14,3%).
W okresie styczeń-kwiccicń br. w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku odnotowano spadek przychodów o 5,9% (w cenach stałych).
Produkcja podstawowych wyrobów przemysłowych w okresie czterech pierwszych miesięcy br. takich jak węgiel kamienny i energia elektryczna (wyrażona w jednostkach ilościowych), była niższa niż przed rokiem.
Wzrosła natomiast produkcja koksu z węgla kamiennego i stali surowej.
Przeciętne zatrudnienie w przemyśle w kwietniu br. było niższe niż przed rokiem o 3,2%. W okresie narastającym (I-IV br.) zatrudnienie również zmalało o 3,4%. Efektem spadku wielkości produkcji w przemyśle była zmniejszona wydajność pracy. Przychód zc sprzedaży na 1 zatrudnionego był niższy o 3,9% (w cenach stałych) niż w kwietniu ub. roku.
Zatrudnieni w przemyśle zarabiali przeciętnie w kwietniu br. 1614,98 zł brutto i 1333,08 zł netto. Płace były nieznacznie wyższe niż w marcu br. W porównaniu do kwietnia ub. roku obserwowano wzrost wynagrodzeń o 11,7% brutto i 13,1% netto. W najwyższym stopniu wzrosły place w sekcji zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę (brutto o 23,7%, netto o 25,5%).
W budownictwie w kwietniu br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (w cenach bieżących) były wyższe o 6,4% niż w marcu br. i wyższe o 36,5% w porównaniu do analogicznego miesiąca ub. roku.
Podobną sytuację zaobserwowano analizując przychody w oktresie narastającym (wzrost przychodów ze sprzedaży o 44,2% w stosunku do danych za styczeń-kwiecień 1997 r.). Najwięcej w okresie czterech pierwszych miesięcy br.
rosły przychody ze wznoszenia kompletnych budowli lub ich części, inżynierii lądowej i wodnej.
W niewielkim stopniu zwiększyło się zatrudnienie w budownictwie, zarówno w kwietniu jak i w okresie narastającym, w stosunku do analogicznych okresów ubiegłego roku (odpowiednio o 1,2% i 2,0%), przy czym stosunkowo wysoki przyrost zatrudnienia wystąpił przy budowlanych pracach wykończeniowych (odpowiednio o 20,8% i 17,6%). Wzrost przychodów ze sprzedaży przy niewielkich przyrostach zatrudnienia spowodował zwiększenie wydajności pracy w budownictwie (w kwietniu o 34,8%, a w okresie I-IV o 41,3%).
Obserwowano także w kwietniu br. znaczny wzrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń pracowników budownictwa w stosunku do kwietnia ub. roku o 25,0% brutto.
Śląska DOKP w kwietniu br. przewiozła transportem kolejowym 8,5 min ton ładunków (wobec 10,8 min ton w roku ubiegłym) z czego 74% stanowił węgiel. Lepszą sytuację obserwujemy w transporcie samochodowym. Jednostki transportu samochodowego dysponujące w kwietniu taborem o ładowności 34 tys. ton przewiozły 1,6 min ton ładunków czyli 11,6% więcej niż w mareubr. i jednocześnie 17,5% więcej niż przed rokiem.
Zmalała liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy, która wynosiła na koniec kwietnia br.
103,1 tys. osób wobec 122,2 tys. w końcu tegoż miesiąca ubiegłego roku ( spadek prawie o 16%). Było to efektem utrzymującej się przewagi liczby osób wyrejestrowanych z ewidencji nad noworcjcstrującymi się.
Za pośrednictwem urzędów pracy trudno było znaleźć posadę. Na 1 ofertę pracy przypadało bowiem według stanu na koniec kwietnia br. aż 89 bezrobotnych.
C eny tow arów i usług w kwietniu br. były wyższe o 0,7% niż w marcu br. W efekcie szybszego wzrostu wynagrodzeń, niż cen, płaca realna wzrosła w kwietniu br. w stosunku do miesiąca poprzedniego o 1,7%.
A naliza wskaźników finansowych za 1 kwartał br. wskazuje na pogorszenie się kondycji podmiotów gospodarczych w porównaniu z I kwartałem ub. roku. Wskaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności był wyższy, niż w analogicznym okresie ub. roku i wyniósł 101,0% poziomu przychodów (wobec 99,5% przed rokiem), co oznacza , że koszty przewyższyły przychody o 1,0%. Wpływ na ten stan rzeczy miała nieefektywna ekonomicznie działalność górnictwa i kopalnictwa, gdzie koszty przekroczyły przychody o 15,1% . W pozostałych sekcjach uzyskano przychody wyższe niż koszty.
Przedsiębiorstwa badane uzyskały niższy niż przed rokiem wskaźnik rentowności obrotu brutto - strata brutto w wysokości 1,0% poziomu przychodów (wobec zysku brutto w wysokości 0,6% przed rokiem).
N iekorzystna sytuacja była spow odow ana nierentow ną gospodarką podm iotów sektora publicznego prowadzących działalność z zakresu górnictwa i kopalnictwa, budownictwa oraz transportu składowania i łączności. Wysoką rentowność obrotu brutto odnotowano natomiast w jednostkach sektora prywatnego w sekcjach edukacja (10,0%), działalność usługowa socjalna i indywidualna (9,2%), zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę (5,7%).
W stosunku do I kwartału ub. roku obniżyła się płynność finansowa czyli zdolność podmiotów gospodarczych do wywiązywania się ze zobowiązań finansowych szczególnie w sektorze publicznym, wzrosła natomiast w prywatnym.
J e d n o s t k i g o s p o d a r k i
NARODOWEJ
ECONOMJC UNITS
W rejestrze REGON w końcu kwietnia br. zarejestrowanych było 257561 podmiotów gospodarki narodowej tj. o 3,1% więcej niż w końcu ub. roku, o 0,5% więcej niż w końcu poprzedniego miesiąca i o 7,8% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i spółki cywilne stanowiły 90,6% ogółu zarejestrowanych podmiotów, a 9,4% zbioru stanowiły jednostki osób prawnych i samodzielne jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej (z wyjątkiem spółek cywilnych). W tej ostatniej grupie 49,4% to spółki prawa handlowego. Strukturę zarejestrowanych spółek prawa handlowego oraz ich działalność przedstawia wykres:
spółki z o.o.
a - działalność produkcyjna b - budownictwo
c - handel I naprawy d - pośrednictwo finansowe e - obsługa nieruchom ości i firm f - pozostała działalność
spółki j i kom arjaw ne
om andytow e
spółki
,1% akcyjne
ii
Jednostki gospodarki narodowej 19
W kwietniu br. zarejestrowano 3715 jednostek, z tego 247 osób prawnych i jednostek oiganizacyjnych bez osobowości prawnej oraz 3468 osób fizycznych i spółek cywilnych tj.:
■ 7,4% mniej niż w miesiącu poprzednim,
■ 1,0% mniej niż w styczniu br.,
■ 3,2% mniej niż w analogicznym miesiącu ubiegłego roku.
- spółki prywatne kapitału krajow ego... 43 - spółki z udziałem kapitału zagranicznego ...24 nowe spółki prawa handlowego najczęściej deklarowały prowadzenie działalności handlowej
(30,2%), produkcyjnej (28,8%). Najwięcej spółek wybrało na swoją siedzibę miasto Katowice (17).
W omawianym miesiącu likwidację działalności zgłosiło 2401 jednostek (w tym 99,0% to jednostki osób fizycznych i spółek cywilnych).
Liczba nowozarcjcstrowanych jednostek w wybranych grupowaniach przedstawiała się następująco:
■ spółki prawa handlow ego...
w tym:
- spółki państwowych osób prawnych
73
4
■ organizacje społeczne, związki zawodowe, partie polityczne 102
W ramach procesu restrukturyzacji gospodarki narodowej Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Katowicach przekształciło się w jednoosobową spółkę mienia komunalnego pod nazwą Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Spółka z o.o.
I---1
ATRUDNIENIE. WYNAGRODZENIA.
RYNEK PRACY
EMPLOYMENT. WAGES
LABOUR M ARKET
W kwietniu br. liczba pracujących oraz przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw (w dużych i średnich jednostkach) wyniosły odpowiednio 879,5 tys. i 852,6 tys. osób. W porównaniu z marcem br.
obniżyła się zarówno liczba pracujących jak i przeciętne zatrudnienie, w obydwu przypadkach o 0,5%.
W sekcji górnictwo i kopalnictwo w kwietniu br. liczba pracujących wy niosła 237,9 tys. osób, natomiast przeciętna liczba zatrudnionych 238,1 tys. osób. W stosunku do marca br., podobnie jak w sektorze przedsiębiorstw, liczba pracujących i zatrudnienie zmniejszyło się o 0,5%. Obserwowane w ostatnim okresie spadki liczby pracujących i przeciętnej liczby zatrudnionych w sekcji górnictwo i kopalnictwo związane są z procesem restrukturyzacji górnictwa i likwidacją działalności wydobywczej w niektórych kopalniach.
Niewielkie wzrosty przeciętnej liczby zatrudnionych w kwietniu br. odnotowano w sekcjach:
■ rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo (o 0,7%),
■ hotele i restauracje (o 0,5%),
■ obsługa nieruchomości i firm (o 0,3%).
W okresie styczcń-kwiecień br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 856,3 tys. osób i było niższe niż przed rokiem o 0,1%. W przemyśle przeciętne zatrudnienie w okresie czterech miesięcy br. wyniosło 546,4 tys. osób i obniżyło się o 3,4% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego.
W górnictwie i kopalnictwie przeciętna liczba zatrudnionych w okresie styczeń-kwiccień była niższa o 5,1% niż przed rokiem i wyniosła 239,7 tys. osób.
Dynamikę przeciętnej liczby zatrudnionych w okresie czterech miesięcy br. w poszczególnych sekcjach sektora przedsiębiorstw w porównaniu do analogicznego okresu ub. r. ilustruje wykres:
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo górnictwo i kopalnictwo działalność produkcyjna zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i w odę
budownictwo handel i naprawy hotele i restauracje transport, składowanie, łączn ość obsługa nieruchomości i firm pozostała działalność usługowa komunalna, indywidualna I socjalna %
-12 -8 -4 0 4 8 12
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw w kwietniu br. wyniosło:
■ brutto 1473,26 zł
■ netto 1219,10 zł.
W porównaniu do miesiąca poprzedniego płaca brutto zwiększyła się o 2,8%, a płaca netto o 2,4%, natomiast w stosunku do analogicznego miesiąca ub. r. płace te wzrosły odpowiednio o 13,1% i ] 4,6%.
W przem yśle przeciętne wynagrodzenie miesięczne w kwietniu br. kształtowało się na poziomie:
■ brutto 1614,98 zł (wzrost o 1,7% w porównaniu do marca br.)
■ netto 1333,08 zł (wzrost o 1,4% w porównaniu do marca br.)
Największy wzrost płacy brutto i netto w odniesieniu do miesiąca poprzedniego odnotowano w sekcji działalność produkcyjna odpowiednio o 10,9% i 10,5%, co spowodowane było głównie wypłatami z tytułu “Karty Hutnika” w hutach i koksowniach, a także dodatkowymi wypłatami z zysku.
Relację wynagrodzenia miesięcznego brutto w kwietniu br. w poszczególnych sekcjach przemysłu w stosunku do wynagrodzenia ogółem w sektorze przedsiębiorstw przedstawia wykres:
%
1 4 0 --- 1 2 0 ---k
zaopatrywanie w energię elektryczną,
g a z i w odę górnictwo
i kopalnictwo działalność produkcyjna
W budownictwie w kwietniubr, w stosunku do marca br. odnotowano wzrost płacy brutto o 5,5% i netto o 5,2%. Płace te wyniosły odpowiednio 1273,78 zł i 1058,96 zł. Zwiększenie wynagrodzeń w lej sekcji ma związek z rozpoczęciem sezonu budowlanego, większą ilością realizowanych zleceń i wypłatą z tego tytułu dodatkowych premii.
W okresie styczeń-kwiccicń przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 1478,20 zł brutto i 1224,96 zł netto i wzrosło odpowiednio o 15,5% i 16,8%. W przemyśle płace te osiągnęły poziom 1659,17 zł (brutto) 1371,00 zł (netto); w stosunku do analogicznego okresu ub. roku wzrosły o 15,4% i 16,6%.
W poszczególnych sekcjach przemysłu przeciętne wynagrodzenie w okresie czterech miesięcy br.
kształtowało się w następujący sposób:
■ górnictwo i kopalnictwo - brutto 2119,08 zł (netto 1738,41 zł)
■ działalność produkcyjna - brutto 1263,91 zł (netto 1055,22 zł)
■ zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę - brutto - 1578,88 zł (netto 1306,97 zł).
W kwietniu br. w porównaniu do marca br. nastąpił wzrost płacy realnej netto w sektorze przedsiębiorstw 0 1,7%.
Przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej w I kwartale br. wyniosło 1107,4 tys. osób 1 w odniesieniu do analogicznego okresu ub.r. obniżyło się o 0,2%. W sektorze publicznym przeciętne zatrudnienie w omawianym okresie wyniosło 625,5 tys. osób (spadek o 13,4%), natomiast w sektorze prywatnym 481,9 tys.
osób (wzrost o 24,3%).
Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w I kwartale br. kształtowało się na poziomie:
■ brutto 1432,85 zł
■ netto 1189,82 zł
i w porównaniu do analogicznego okresu ub.r. wzrosło odpowiednio o 17,0% i 18,3%. Przeciętne wynagrodzenie brutto bez nagród z zysku wyniosło 1372,79 zł i było wyższe niż przed rokiem o 17,3%.
W końcu kwietnia br. w ewidencji Rejonowych Urzędów Pracy zarejestrowanych było 103,1 tys.
osób (w tym 73,2 tys. kobiet) tj. o 2,8 tys. mniej niż przed miesiącem i o 19,1 tys. mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. W porównaniu z końcem marca br. nieznaczny wzrost bezrobocia odnotowano jedynie w RUP w Gliwicach (0,6%), natomiast w pozostałych urzędach pracy nastąpił spadek bezrobocia, przy czym największy w Zawierciu (6,5%), Rybniku (5,5%), Będzinie (5,1%), Chrzanowie (4,7%) i Jaworznie (4,2%).
Obszary o największej koncentracji bezrobotnych w końcu kwietnia brio: Sosnowiec (8,0 ty s.) , Bytom (7,5 tys.), Zabrze (7,0 tys ), Gliwice (6,7 tys ), Chorzów (6,6 tys.) i Zawiercie (5,9 tys.), w których łącznie pozostawało bez pracy 40,4% ogółu bezrobotnych.
Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w końcu miesiąca 6,0 tys. stanowili absolwenci w tym:
■ szkół zasadniczych zawodowych - 2,7 tys.,
■ policealnych i średnich zawodowych - 2,3 tys.,
■ liceów ogólnokształcących - 0,8 tys.,
■ szkół wyższych - 0,2 tys.
Strukturę bezrobotnych absolwentów przedstawia wykres:
37,7% m
Absolwenci szkół:
w yższych
policealnych i średnich zaw odow ych
M liceów ogólnokształcących
[[Q zasadn iczych zaw odow ych I pozostałych
Wśród zarejestrowanych w kwietniu br. bezrobotnych (10,0 tys.) większość poprzednio ju ż pracowała (78,3%). Bezrobotni nowo zarejestrowani w kwietniu to w około 72,0% osoby rejestrujące się po raz kolejny.
W kwietniu br. z ewidencji bezrobotnych wyrejestrowano 12,8 tys. osób i to głównie z powodu:
■ nie potwicrdzenią^ętowości do pracy - 5,7 tys. osób,
■ podjęcia pracy - 5,2 tys. osób (w tym: pracy stałej - 4,1 tys., prac interwencyjnych - 0,7 tys., robót publicznych - 0,5 tys.),
■ rozpoczęcia szkolenia lub stażu - 0,8 tys. osób,
■ dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego - 0,6 tys. osób,
■ nabycia praw emerytalnych lub rentowych - 0,2 tys. osób.
Porównanie liczby zarejestrowanych i wyrejestrowanych bezrobotnych w kolejnych miesiącach br.
przedstawia wykres:
H bezrobotni zarejestrowani IH bezrobotni wyrejestrowani
I I I I I m m m m m # # I
:... a g i
... : ... #
... l A W
I i i i i
O 2 4 6 8 10 12 14 tys.
B ezrobotni w edług stanu z końca m iesiąca korzystali z następujących aktyw nych form przeciwdziałania bezrobociu:
■ prace interwencyjne - 3,7 tys. osób,
■ szkolenia - 1,8 tys. osób,
■ roboty publiczne - 1,3 tys. osób.
Do urzędów pracy zgłoszono w kwietniu br. 3,4 tys. ofert pracy w tym 0,3 tys. ofert przeznaczonych było dla osób niepełnosprawnych, a 0,1 ty s. dla absolwentów. Liczba zgłoszonych ofert pracy była o 0,4 ty s. niższa niż w poprzednim miesiącu i o 1,8 tys. niższa niż w analogicznym okresie ub. roku. W porównaniu z końcem marca br.
obniżyła się liczba bezrobotnych przypadających na jedną ofertę pracy z 95 na 89.
W ostatnim dniu kwietnia br. prawo do zasiłku posiadało tylko 14,6 tys. osób (przed rokiem 52,2 tys. ) co stanowiło 14,2% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (42,7% przed rokiem).
Według danych na koniec kwietnia wynika, żc 46 zakładów pracy zgłosiło zwolnienie w najbliższym czasie 2,7 tys. pracowników (przed rokiem odpowiednio 44 zakłady i 1,9 tys. pracowników), w tym z sektora publicznego 1,5 tys. osób.
Wydatki z Funduszu Pracy związane z obsługą bezrobocia wynosiły w kwietniu br. 17,2 min zł. Strukturę wydatków przedstawia wykres:
0 zasiłki dla bezrobotnych
19 aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu D przygotowanie zaw od ow e młodocianych 0 zasiłki przedemerytalne
® inne wydatki
RODUKCJA MATERIALNA
MATERIAŁ PRODUCTION
W kwietniu br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw osiągnęły wartość 5771,4 min zł (w cenach bazowych bieżących) i były niższe o 4,2% w odniesieniu do marca br.
Dominujący udział w przychodach zc sprzedaży wyrobów i usług miał sektor prywatny - 53,2%.
W przem yśle przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w kwietniu br. wyniosły 4336,4 min zł i spadły w porównaniu do poprzedniego miesiąca o 6,5%. Spadek przychodów nastąpił we wszystkich sekcjach w przemyśle, największy miał miejsce w sekcji działalność produkcyjna o 7,0%. W górnictwie i kopalnictwie również zaobserwowano tendencję spadkową, w kwietniu br. przychody obniżyły się w stosunku do marca br. o 6,3% i wyniosły 1112,6 min zł (19,3% przychodów sektora przedsiębiorstw). Sytuacja ta ma bezpośredni związek z trwającym procesem restrukturyzacji górnictwa i ograniczeniem przez kopalnie ilości wydobywanego węgla.
Dynamikę przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług w sekcji górnictwo i kopalnictwo (w cenach bazowych bieżących) w poszczególnych
miesiącach br. w stosunku do miesiąca poprzedniego przedstawia wykres:
Spadek przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług wystąpił także w sekcjach:
■ handel i naprawy (o 2,4%),
■ obsługa nieruchomości i firm (o 0,3%),
■ pozostałą działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna (o 1,0%).
Wzrost przychodów odnotowano w pozostałych sekcjach sektora przedsiębiorstw, przy czym największy w sekcji hotele i restauracje (o 15,5%), co spowodowane było głównie nasileniem ruchu turystycznego.
W przemyśle przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w kwietniu br. wzrosły w odniesieniu do kwietnia ub.r. w cenach bazowych bieżących o 0,7%, natomiast w cenach bazowych stałych obniżyły się o 7,0%. W górnictwie i kopalnictwie przychody te były niższe zarówno w cenach bazowych bieżących jak i cenach bazowych stałych odpowiednio o 16,9% i 24,2%.
W okresie styczcń-kwiccicń przychody zc sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw osiągnęły wartość 22827,5 min zł i były wyższe o 8,7% (ceny bazowe bieżące) niż przed rokiem. Udział sektora prywatnego wyniósł 51,5%, natomiast sektora publicznego 48,5%.
140 130 120 110 100 90 80 70 60
W okresie czterech miesięcy br. produkcja sprzedana przemysłu wyniosła 17485,2 min zł i w porównaniu do analogicznego okresu ub. r. wzrosła o 3,1% w cenach bazowych bieżących (w cenach bazowych stałych spadek o 5,9%). Wydajność na 1 zatrudnionego w tym okresie liczona w cenach bazowych bieżących wzrosła w stosunku do ub. r. o 6,8%, natomiast w cenach bazowych stałych obniżyła się o 2,6%.
W sekcji górnictwo i kopalnictwo przychody ze sprzedaży wyrobów i usług osiągnęły w okresie styczcń- kwiecień br. poziom 4521,2 min zł i spadły w odniesieniu do analogicznego okresu r. ub. zarówno w cenach bazowych bieżących jak i w cenach bazowych stałych o 17,5% i 27,7%.
Wzrost przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług w okresie styczeń-kwiecieó w poszczególnych sekcjach sektora przedsiębiorstw w porównaniu do analogicznego okresu r. ub. w cenach bazowych bieżących ilustruje wykres:
działalność produkcyjna
budownictwo
handel i naprawy
hotele i restauracje
transport, składowanie i łączn ość
obsługa nieruchom ości i firm
pozostała działalność usługow a, socjalna i indywiduali
O 5 10 15 20 25 30 35 40 45
W kwietniu w stosunku do marca br. nastąpił dalszy spadek wydobycia węgla kamiennego o 7,8:%, a w okresie styczeń-kwiccień w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego o 21,3%. Główne przyczyny lego spadku to duży stan zapasów węgla zgromadzonego na hałdach, trudności z jego zbytem a także ograniczenie wydobycia w związku z postępującym procesem likwidacji nicktóiych kopalń.
W okresie czterech miesięcy br. spadla również produkcja energii elektrycznej o 11,7%, a także maszyn i urządzeń oraz sprzętu dla robót górniczych o 21,8%. Więcej niż przed rokiem wyprodukowano koksu z węgla kamiennego o 5,6% i rur stalowych o 5 ,4 % . Wśród wyrobów spożywczych wyższa była produkcja mięs surowych ze zwierząt rzeźnych i dziczyzny o 27,2% oraz masła o 30,4%.
W budownictwie w kwietniu br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (ceny bazowe bieżące) wyniosły 654,2 min zl i były wyższe o 36,5% w porównaniu do kwietnia ub. r., na co wpływ miał przede wszystkim wzrost przychodów w sektorze prywatnym o 55,0%. Największy udział w przychodach w tej sekcji miały przedsiębiorstwa zajmujące się wznoszeniem kompletnych budowli lub ich części, inżynierią lądową i wodną (77,3%).
Przychody ze sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (ceny bazowe bieżące) w kwietniu br.
osiągnęły wartość 428,8 min zł i tym samym zwiększyły się o 25,4% w stosunku do kwietnia ubiegłego roku.
W okresie styczeń-kwiecień br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w budownictwie osiągnęły poziom 2373,2 min zł i w odniesieniu do analogicznego okresu ub. r. wzrosły o 44,2%.
W kwietniu 1998 r. oddano do użytku w województwie katowickim 145 mieszkań (3,4% mieszkań przekazanych do użytku w kraju) o powierzchni użytkowej 19,4 tys.m2 tj. o 20,8% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Najwięcej mieszkań tj. 139 (6,0% mieszkań przekazanych do użytku w kraju) oddano w budownictwie indywidualnym, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 19,0 tys. m2.
... -147
W okresie styczeń-kwiecień br. oddano do użytku 904 mieszkania (4,9% mieszkań przekazanych do użytku
w kraju) tj. o 3,6% mniej niż w analogicznym okresie 720j — p w ubiegłego roku, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 1997 110,8 tys. m2. Najwięcej mieszkań tj. 719 (7,0% mieszkań
przekazanych do użytku w kraju) oddano w budownictwie indywidualnym. Spółdzielnie mieszkaniowe przekazały do użytku 111 (1,8% mieszkań przekazanych do użytku w kraju) mieszkań o powierzchni użytkowej 7,9 tys.m2.
719
Mieszkania odd ane do użytku:
■ komunalne
H spółdzielni mieszkaniowych
IB o só b fizycznych
Miasta, w których oddano najwięcej mieszkań w okresie czterech miesięcy br. to: Sosnowiec (116), Ruda Śląska (55), Rybnik (54), Dąbrowa Górnicza (39), Żory (30).
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania przekazanego do użytku w omawianym okresie wyniosła 122,6 in2, przy czym w spółdzielniach mieszkaniowych 70,9 m2, a w budownictwie indywidualnym
136,9 m2. W okresie czterech miesięcy br. w województwie katowickim wydano 1010 pozwoleń na budowę budynków mieszkalnych w budownictwie indywidualnym.
W kwietniu transportem samochodowym przewieziono 1,6 min ton ładunków czyli o 11,6% więcej niż w marcu b r i o 17,5% więcej niż przed rokiem. Ładowność taboru samochodowego w kwietniu br. wyniosła 34,0 tys. ton (stan na koniec miesiąca).
W okresie styczcń-kwiecień br. jednostki transportu samochodowego przewiozły 5,9 min ton ładunków tj. o 23,4% więcej niż przed rokiem. Z usług transportu samochodowego w okresie czterech miesięcy br. skorzystało 38,1 min osób.
D ynam ikę przew ozów ładunków transportem sam ochodow ym w poszczególnych miesiącach br. w porównaniu do analogicznych miesięcy ub. r. przedstawia wykres:
m m m mV
Śląska DOKP w kwietniu br. przewiozła 8,5 min ton ładunków , w tym 6,3 min ton węgla kamiennego.
Ilość przewiezionych ładunków ogółem i węgla kamiennego spadła w porównaniu do marca br. odpowiednio o 3,0% i 3,3%. Wielkość ładunków przewiezionych od początku roku wyniosła 33,3 min ton (w tym w ęg la- 24,4 min ton) i obniżyła się w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku o 23,1%.
j j; , i — ■ ■■ i
YNIKI FINANSOWE PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
FINANCIAL RESULTS
OF ECONOMIC E N
Podmioty gospodarcze w okresie pierwszego kwartału br. wykazały niższą niż przed rokiem efektywność ekonomiczną na skutek pogorszenia się sytuacji finansowej jednostek sektora publicznego.
Przychody z całokształtu działalności w okresie styczeń-marzec br. były o 13,1% wyższe niż przed rokiem i wyniosły 22158,4 min zł. Wartość sprzedanych towarów i usług wzrosła o 11,3%
w stosunku do pierwszego kwartału ub.roku i wyniosła 21053,2 min zł, pozostałe przychody operacyjne osiągnęły poziom 519,8 min zł (o 42,0% więcej) a przychody finansowe 585,4 min zł (o 94,6% więcej).
Przychody uzyskane przez podmioty sektora prywatnego stanowiły 48,5% przychodów ogółem (w okresie I-III ub.roku 33,7%). Udział przychodów jednostek sektora publicznego wyniósł 51,5%, podczas gdy w analogicznym okresie roku ubiegłego 66,3%.
Strukturę przychodów według sektorów i formy własności w pierwszym kwartale 1998 r. przedstawiają wykresy:
sektor publiczny sektor prywatny
7,9%
I I w ła sn o ść Skarbu Państwa
0 | w ła sn o ść państwowych o só b prawnych B w ła sn o ść komunalna
D w ła sn o ść m ieszana (publiczna)
1 1 w ła sn o ść prywatna krajowa H w ła sn o ść zagraniczna B I w ła sn o ść m ieszan a (prywatna)
Koszty uzyskania przychodów ukształtowały się na poziomie 22388,1 min zł, tj. o 14,8%
więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego, z tego:
■ na sprzedaży produktów 14667,3 min zł (wzrost o 9,2%),
■ wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenie zakupu 6485,2 min zł (wzrost o 25,8%),
■ pozostałe koszty operacyjne 394,0 min zł (wzrost o 4,0%),
■ koszty finansowe 841,6 min zł (wzrost o 59,2%).
Dynamika przychodów i kosztów ich uzyskania w sektorze piywalnym byia znacznie wyższa niż w sektorze publicznym. W sektorze publicznym dynamika kosztów (91,6%) przewyższała dynamikę przychodów (88,0%), które za 3 miesiące br. wyniosły 11421,8 min zł, podczas gdy koszty ich uzyskania 11933,4 min zł.
Natomiast przychody sektora prywatnego osiągnęły wartość 10736,6 min zł (dynamika 162,4%), koszty uzyskania przychodów wyniosły 10454,7 min zł (dynamika 161,6%).
Wolniejsze tempo wzrostu przychodów niż kosztów ich uzyskania sprawiło, że w skaźnik poziomu kosztów wzrósł z 99,5% do 101,0% za okres styczeń-marzcc br. O ile w sektorze prywatnym przychody przewyższały koszty, to w sektorze publicznym za sprawą sekcji górnictwo i kopalnictwo jednostki nie były w stanic pokryć poniesionych kosztów.
W okresie I-III br. uzyskane przychody były niższe od poniesionych kosztów na ich wytworzenie o 229,7 min zł. Odmienna sytuacja miała miejsce przed rokiem, kiedy wystąpiła nadwyżka przychodów nad kosztami w wysokości 88,4 min zł. Ta niekorzystna relacja oraz niższe saldo strat i zysków nadzwyczajnych (o 56,6% niż w okresie I-III ub. r.) było powodem pogorszenia się wyniku finansowego bru tto . W pierwszym kwartale br. podmioty gospodarcze uzyskały stratę bm ttow w ysokości219,3m lnzł. Dla porównania zysk brutto w analogicznym okresie roku ubiegłego wynosił 112,2 min zł. W poszczególnych sektorach wynik finansowy brutto wyniósł:
■ sektor publiczny - minus 504,5 min zł
■ sektor prywatny - 285,2 min zł
Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto wyniosły ogółem 268,7mln zł (spadek o 16,7%
w stosunku do trzech miesięcy ub.roku). Odmienne relacje kształtowały się w poszczególny cli sektorach. W przypadku podmiotów sektora publicznego wystąpił spadek o 45,5% (do wartości 119,1 min zł), natomiast obciążenia sektora piywatnego wzrosły o 44,0% (z 103,9 min zł do 149,6 min zł).
Ponad 89% obciążeń stanowił podatek dochodowy od osób prawnych i fizycznych (92,1% w 1997 r ).
W sektorze publicznym podatek ten to kwota 96,6 min zł (z tego 90% podatku płacone było przez podmioty własności Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych). Podmioty sektora prywatnego zapłaciły podatek dochodowy za pierwszy kwartał br. w wysokości 143,2 min zł.
Relacja podatku dochodowego do zysku brutto za okres styczcń-maizec br. wyniosła 32,1% (o 11,7 pkl mniej niż w roku ubiegłym). Ta korzystniejsza relacja była efektem równoczesnego zmniejszenia się wartości podatku dochodowego o 19,2% (296,9 min zł w pierwszym kwartale 1997 r. do kwoty 239,8 min zł za trzy miesiące br.) i wzrostu wartości wyniku finansowego brutto podmiotów rentownych (w 1997 r. wynosił 677,9 min zł, a w 1998 r. 746,0 min zł). Spadek wartości podatku dochodowego wynikał m in z obniżenia stopy podatku o 2 pkt (z 38% do 36%).
W okresie slyczeń-marzec br. podmioty gospodarcze uzyskały wynik finansowy netto w wysokości minus 488,0 min zł (zysk netto 481,0 min zł, strata netto 969,0 min zł), wobec minus 210,4 min zł przed rokiem.
W poszczególnych sektorach wartości te kształtowały się następująco:
■ sektor publiczny - minus 623,6 min zł
■ sektor prywatny -135,6 min zł
W omawianym okresie zwiększyła się liczba podmiotów rentownych (według wskaźnika rentowności obrotu netto) w ogólnej liczbie podmiotów z 57,3% w 1997 r. do 57,8% w 1998 r. Udział podmiotów rentownych w sektorze publicznym wynosił 51,5% (przed rokiem 52,6%), natomiast w sektorze prywatnym 59,3% (w roku ubiegłym 58,9%).
