Prąd
zmienny
Ryszard J. Barczyński, 2018
Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego
To co my zwyczajowo nazywamy prądem zmiennym inżynierowie nazywają przemiennym...
Prąd zmienny
szczotki
metalowe pierścienie
cewka (ramka) obracana mechanicznie SEM =−d B
dt SEM=− d
dt B S N cos SEM =− d
dt B S N cos t SEM= B S N sin t
B to wartość wektora indukcji pola magnetycznego, S jest powierzchnią ramki, N liczbą zwojów, a w to prędkość kątowa obrotu ramki.
Prądnica prądu zmiennego
Prądnica prądu zmiennego
Tak wyglądają prądnice w elektrowni wodnej To jest w środku
Niedoceniany geniusz Nikola Tesla
Nikola Tesla wynalazł (lub znakomicie ulepszył) większość urządzeń, które spowodowały to, że prąd zmienny wyparł z naszych domów prąd
stały (lansowany przez Edisona).
Wymienić tu można: prąd wielofazowy, silniki i prądnice, transformatory, obracające się pole magnetyczne... Łącznie uzyskał około 700 patentów,
w tym na radio (na kilka lat przed Marconim!).
Ewolucja prądnicy
a) Pierwsze konstrukcje.
b) Twornik dwuteowy.
c) elektromagnes o wzbudzeniu obcym.
d) Twornik pierścieniowy, wzbudzenie własne.
e) Twornik bębnowy, wzbudzenie własne.
Pt=U0I0sin2t
Policzmy moc prądu zmiennego w obwodzie przy założeniu, że
Moc prądu zmiennego
U t=U0sin t I t=I0sin t
Kiedy takie założenie jest dobrze spełnione?
Moc średnia w czasie każdego okresu wynosi
P= 1 T
∫
0 T
U0 I0sin2tdt
P= 1
T U0 I0
∫
0 T
sin2t dt=U0 I0 2
Przy założeniu, że
Moc prądu zmiennego
U t=U0sin t I t=I0sin t
Moc średnia wynosi
P=Usk Isk; Usk=U0
2 ; Isk=I0
2Dla prądu zmiennego wprowadza się pojęcie napięcia skutecznego i prądu skutecznego.
Jest to napięcie (lub prąd) stałe,
które wydzieliło by na obciążeniu taką samą moc jak prąd zmienny.
P=U0 I0 2
Prąd trójfazowy
Prądnice prądu zmiennego buduje się zwykle z użyciem
trzech cewek rotora połączonych tak, by przesunięcie fazy pomiędzy generowanymi przez nie sinusoidami
wynosiło 120o. Tak wytworzone fazy mogą być wykorzystywane zarówno oddzielnie (prąd jednofazowy, zwany niekiedy „dwufazowym” :-) ),
jak i wszystkie naraz w jednym odbiorniku.
Prąd trójfazowy
Prąd trójfazowy
Największą zaletą prądu trójfazowego jest możliwość użycia go do wytwarzania
wirującego pola magnetycznego, co znakomicie ułatwia konstrukcję silników (zwłaszcza tych większych).