Andrzej Orczykowski
Doktorat ks. Andrzeja Nowickiego
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 45/1-2, 313-315
[5 ] Z ŻYCIA W Y DZIA ŁU 3 1 3
i ilo ść p o to m s tw a . Z a m ia r o d ło ż e n ia z r o d z e n ia p o to m s tw a d o c zasu u s ta lo n e g o p rz e z n u p tu r ie n tó w ju ry s p ru d e n c ja o k re ś la m ia n e m czasow ego w ykluczenia zr o d zen ia p o to m s tw a .
O s ta tn i - V ro z d z ia ł ro z p ra w y p o św ię c o n y z o s ta ł d o w o d z e n iu w y k lu c ze n ia b o n u m p ro lis w s p o s ó b p o ś re d n i lu b b e z p o ś re d n i. D o w o d z e n ie to A u t o r z o b ra z o w ał p rz y k ła d a m i ju ry s p ru d e n c ji r a ta ln e j. J a k w y n ik a z tre ś c i ro z d z ia łu , is to tą d o w o d u b e z p o ś re d n ie g o je s t z e z n a n ie s ą d o w e lub p o z a s ą d o w e sy m u lu ją c eg o z g o d ę, p o p a r te z e z n a n ia m i w iary g o d n y ch św iad k ó w . N a d o w ó d p o ś re d n i sk ła d a ją się e le m e n ty d o w o d z ą c e n ie w p ro s t, a w ięc p o w a ż n a i p ro p o r c jo n a ln a p rzy cz y n a sy m u lacji, o k o lic z n o śc i p rz e d m a łż e ń s k ie to w a rz y sz ą ce z a w ie ra n iu zw iązk u o ra z w y s tę p u ją c e p o je g o zaw a rc iu , p o tw ie rd z a ją c e a b so lu tn y lu b w a ru n k o w y z a m ia r w y k lu c z e n ia z ro d z e n ia p o to m s tw a . C a ło ś ć ro z p ra w y z a m y k a o b s z e rn e z a k o ń c z e n ie .
R a d a W y d ziału P ra w a K a n o n ic z n e g o U K SW , b io rą c p o d u w ag ę w yniki e g za m i n u d o k to rs k ie g o , w a lo r n a u k o w y p rz e d ło ż o n e j p ra c y w łaściw y d la ro z p ra w d o k to r skich, o p in ie re c e n z e n tó w o ra z pozytyw ny w ynik o b ro n y , n a d a ła ks. L u cjan o w i Ś w i t o s to p ie ń n a u k o w y d o k to ra n a u k p ra w n y ch w z a k re s ie p ra w a k a n o n ic zn e g o .
B o że n a S zew czu l
D O K TO R A T K S. A N D R ZEJA N O W IC K IE G O
D n ia 11 g ru d n ia 2001 ro k u n a W y d ziale P ra w a K a n o n ic z n e g o U n iw e rsy te tu K a rd y n a ła S te fa n a W yszyńskiego w W arszaw ie o d b y ła się p u b lic z n a o b ro n a p ra c y d o k to rs k ie j ks. m g r. A n d rz e ja N o w i c k i e g o , k a p a n a d iecezji to ru ń sk ie j, a b so l w e n ta te g o ż W y d ziału . D o k to r a n t p rz e d ło ż y ł R a d z ie W y d ziału ro z p ra w ę O b o w ią z e k celibatu kapłańskiego. S tu d iu m teologiczno p ra w n e n a p is a n ą p o d k ie ru n k ie m ks. p ro f. d r. h a b . C z esła w a R y c h l i c k i e g o . W c h a r a k te r z e re c e n z e n tó w w y stą p i li: ks. p ro f, d r h a b . H e n ry k M i s z t a l (K U L ) o ra z ks. p ro f, d r h a b . W ojciech G ó r a l s k i (U K S W ).
P ra c a d o k to rs k a ks. A . N o w i c k i e g o je s t p o g łę b ie n ie m b a d a ń n a d in sty tu cją c e lib a tu k a p ła ń sk ie g o p o p rz e z sięg n ięcie d o ź ró d e ł k a n o n isty c zn y c h , w szczeg ó l ności d o d o k u m e n tó w so b o ró w , n o rm i k a n o n ó w w y p ro w ad z o n y ch z pism O jcó w K o ścio ła i d e k re ta ló w p a p ie sk ic h . Z ró ż n ic o w a n e in te r p r e ta c je o b o w ią zu jąc e g o sta n u c e lib a tu d u ch o w n y ch p o w o d u ją u jed n y c h u z n a n ie je g o b o sk ie g o p o c h o d z e n ia, a d la in n y ch sta n o w ią in sty tu cję czysto k o śc ieln ą, z łą c z o n ą g łó w n ie z K o ś c io łem łaciń sk im . W ś ró d b a d ac zy b ra k ró w n ie ż z g o d n o śc i co d o c zasu u sta n o w ie n ia ta k ie g o p ra w a . J e d n i p rz e n o s z ą go n a IV w. łą c zą c z S y n o d em w E lw ira, a in n i
3 1 4 Z ŻY CIA W Y D ZIA ŁU [ 6 ]
p rz e su w a ją g o do 1139 r. tj. II S o b o ru L a te ra ń s k ie g o . Z d a n ie m D o k to r a n ta , tak z ró ż n ic o w a n e o p in ie św iadczą o b ra k u p e w n o ści w p o z n a n iu o d p o w ie d n ic h m o ty w ów re g u lu jący ch p ra w o k o śc ieln e. S tą d istn ie je k o n ie c zn o ś ć p o z n a n ia m a te ria łu a rg u m e n tu ją c e g o decyzje K o ś cio ła o d p o c z ą tk u ch rz e śc ija ń stw a d o czasó w w s p ó ł czesn y ch i d o k ła d n ie js z e g o z b a d a n ia m otyw ów te g o p raw o d aw stw a. K s. m g r A . N o w i c k i d la z n a le z ie n ia w łaściw ych p o d s ta w p ra w o d aw stw a k o śc ie ln eg o w tej m a te rii z sz ed ł d o ź ró d e ł n au k i o c e lib a c ie i ich in te rp re ta c ji w różnych trad y c ja c h K o ś c io ła Z a c h o d n ie g o i W sc h o d n ie g o . D o k to r a n t n ie tylko d o k o n a ł a n alizy n o rm p ra w n y ch d o ty cz ąc e c e lib atu , ale ró w n ie ż u k a z a ł ich w a rto ść w k o n te k ś c ie c z a so w ym , w ja k im p o w stały z u w z g lęd n ien ie m in n y ch p ra w , k tó re n ie d o ty czą w p ro s t tej p ro b le m a ty k i, je d n a k rz u c a ją św ia tło n a je g o lep sze z ro zu m ie n ie.
M a te r ia ł ź ró d ło w y o b e jm u je trzy se k to ry : ź ró d ła b ib lijn e, ich in te rp re ta c ję u w cze sn o c h rz eśc ija ń sk ic h p isarzy i O jcó w K o ścio ła , o ra z m o ty w acje i n o rm y p ra w n o -k a n o n ic z n e o d IV d o X X w iek u . W szy stk ie trzy w arstw y ź ró d e ł z n alazły z a s to s o w a n ie w trz e c h ro z d zia ła ch ro zp raw y .
W e W stępie d y sertacji D o k to r a n t w y jaśn ia te m a t p racy , p o d a je m e to d y je g o o p ra c o w a n ia , ź ró d ła sw oich b a d a ń o ra z lite ra tu rę .
W ro z d z ia le pierw szym : B ib lijn o p a trystyczne p o d sta w y celibatu i ich za s to s o w a n ie w ó w czesn ym p raw odaw stw ie k o ścieln ym w o p a rc iu o d a n e P ism a Ś w ię teg o S ta re g o i N o w eg o T e s ta m e n tu D o k to r a n t p rz e d s ta w ia n a jp ie rw s ta r o te s ta m e n ta ln ą w a rto ś ć w strzem ięźliw o ści - zw iązan ej g łó w n ie ze „ słu żb ą o łta r z a ” - i jej n o w o te - s ta m e n to w ą ew o lu cję. A n a liz a te k s tó w N o w eg o T e s ta m e n tu p o zw ala zw ró cić u w a g ę, że p o ś r ó d ra d ew an g elicz n y ch - k o n k re ty z u ją c y ch się w u roczystych ślu b a ch z a k o n n y c h - p ry m a t p o s ia d a d o b ro w o ln e o fia ro w a n ie się C h ry stu so w i p o p rz e z n a ś la d o w a n ie G o w życiu i u d z ia ł w J e g o m isji. Taki d o b ro w o ln y w y b ó r n a d a je s e n s z a ró w n o p ra w o d aw stw u k o śc ie ln e m u , ja k i ascetycznym d yrektyw om K o ścio ła, w k tó ry c h zaw sze d o strz e g a ł o n k o n ie c z n ą d la sw oich k a p ła n ó w fo rm ę o so b o w ej o fia ry - w sp o s ó b szczególny w y rażo n ej w z o b o w ią z a n iu się d o c e lib a tu - z e w z g lę d u „ n a K ró le stw o B o ż e ” . N ow y T e s ta m e n t i o p a r ta n a nim myśl p a try s ty c z n a , u k a z u ją w a rto ś ć c h rze śc ija ń sk ieg o c e lib a tu w re la cji p rz y m ierz a m iłości d o C h ry stu sa i K o ścio ła. P rz e sła n k i b ib lijn o - p a try s ty c zn e sta n o w ią p o d sta w ę d la a k tó w leg isla cyjnych o g łasza n y ch n a sy n o d a c h i s o b o ra c h p o w szech n y ch .
R o z d z ia ł d ru g i: E w o lu cja dyscypliny celibatu w K ościele Z a c h o d n im o d k o ń c a okresu p a tiystyczn eg o d o S o b o ru Trydenckiego, p rz e d sta w ia kluczow y d la tej dyscy p lin y o k r e s k sz ta łto w a n ia się p ra w a k o śc ieln eg o - fo rm u ło w a n e g o w klasycznym p ra w ie k a n o n ic zn y m - z e b ra n y m w D e k re c ie G ra c ja n a i m o zo ln ie w y p raco w an y m n a S o b o rz e T ry d en ck im . Ks. m g r A . N o w i c k i w sk azu je, że ró w n ież w sp ó łc z esn e d y sk u sje n a d c e lib atem c z ę sto o d w o łu ją się d o p ro b le m a ty k i try d en c k ie j, ja k o w a ż n e g o p u n k tu o d n ie s ie n ia , p o n ie w a ż d o k try n a w y p ra co w an a n a tym so b o rz e
[7 ] Z ŻYCIA W Y D ZIA ŁU 3 1 5
s ta n o w iła o d p o w ie d ź K o ś cio ła n a p ro b le m y c e lib a tu k a p ła ń sk ie g o i m ałż eń stw a , b ę d ą c e p rz e d m io te m a ta k u ze stro n y tw ó rc ó w re fo rm a c ji.
W ro z d z ia le trzecim : C elibat kościelny p o S o borze Trydenckim , D o k to ra n t z a p re z e n to w a ł p ro b le m a ty k ę z w iąz an ą z in sty tu cją c e lib a tu w K o d e k sie P ra w a K a n o n ic z n e g o B e n e d y k ta X V i w K o d e k sie J a n a P aw ła II. Z n a la z ły tu ta j sw ój o d d źw ięk ta k ż e p rz ep isy K o d e k su K a n o n ó w K o ścio łó w W sc h o d n ic h d o ty czące celi b a tu . Is to tn y m a te ria ł te g o ro z d z ia łu dotyczy je d n a k w sp ó łczesn e j d o k try n y w y p ra c o w an ej n a S o b o rz e W aty k ań sk im II i w licznych a k ta c h p o so b o ro w y c h , zaś w szczeg ó ln o ści: E n cy k lice P aw ła V I S acerdotalis coelibatus, m a te ria ła c h S y n o d u B isk u p ó w z ro k u 1971 i 1990 i P o sy n o d aln e j A d h o rta c ji A p o s to lsk ie j J a n a P a w ła II Pastores d a b o vobis.
Z a k o ń c z e n ie p ra cy sta n o w i sy n te zę c ałej ro z p ra w y i u jm u je w in te re s u ją c y s p o só b k o śc ie ln e p ra w o c e lib a tu d u c h o w n y ch , k tó re g o ź ró d ła i m otyw y - z d a n ie m D o k to r a n ta - z n a jd u ją się w p ra w ie B ożym i e w an g elicz n ej ra d z ie C h ry stu sa .
O b a j re c e n z e n c i pozytyw nie o cen ili p re z e n to w a n ą d y se rtac ję p o d k re śla ją c , że p o s ia d a cech y d o b re j m o n o g rafii i w n o si cen n y w k ła d w b a d a n ia n a u k o w e n a d k o ścielnym p ra w e m c e lib a tu d u ch o w n y ch .
R a d a W y d ziału P raw a K a n o n ic z n e g o U K SW , b io rą c p o d u w ag ę w yniki e g z a m i n u d o k to rs k ie g o , w a lo r n a u k o w y p rz e d ło ż o n e j p ra cy w łaściw y d la ro z p ra w d o k to r skich, o p in ie re c e n z e n tó w o ra z pozytyw ny w ynik p u b lic z n ej o b ro n y , n a d a ła ks. A . N o w i c k i e m u s to p ie ń n a u k o w y d o k to r a n a u k p ra w n y ch w z a k re sie p ra w a k a n o n iczn eg o .
ks. A n d r z e j O rczykow ski S C h r
D O K T O R A T K S . JA N A CYM BAŁY
D n ia 19 lu te g o 2002 ro k u n a W y d ziale P ra w a K a n o n ic z n e g o U n iw e rsy te tu K a r d y n a ła S te fa n a W yszyńskiego w W arszaw ie o d b y ła się p u b lic z n a o b ro n a p ra cy d o k to rsk ie j ks. m gr. J a n a C y m b a ł y , k a p ła n a d iec ezji w a rm iń sk ie j. D o k to r a n t p rz e d ło ż y ł R a d z ie W y działu ro z p ra w ę : Isto tn e o b o w ią zk i m a łże ń sk ie w W yrokach R o ty R zy m sk iej w latach 1983-1992 w ydanych n a p o d sta w ie kan. 1095 n r 3 K o d eksu Praw a K a n o n iczn eg o o p u b liko w a n ych w „ D ecisiones" n a p is a n ą p o d k ie ru n k ie m ks. p ro f. d r. h a b . R y sz a rd a S z t y c h m i l e r a . W c h a r a k te r z e re c e n z e n tó w w ystąpili: ks. p ro f, d r h a b . A n d rz e j D z i ę g a (K U L ) o ra z ks. p ro f, d r h a b . W ojciech G ó r a l s k i (U K S W ).
R o z p ra w a d o k to rsk a : Isto tn e o b o w ią zki m a łże ń sk ie w W yrokach R oty R zy m sk iej w latach 1983-1992 w ydanych n a p o d sta w ie kan. 1095 n r 3 K o d e ksu Praw a K a n o
