1
SPIS Z A W A R T O Ś Ć "
T E C Z K I
I./2. Dokumenty ( sensu stricto) dotyczące relatora I./3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące relatora ■ II. Materiały uzupełniające relację
1, A ~
<£k . A $ A
III./l. Materiały dotyczące rodziny relatora —
III./2. Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r.
III./3. Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji ( 1939-1945) III./4. Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 •—
III./5. Inne ..r—
IV. Korespondencja
V. Nazwiskowe karty informacyjne VI. Fotografie
2
3
Rod sice i Pseudonimy:
ZttRII—ZAHORSKI Zbigniew /Nazwisko rodowe: Zttm, od 1941 Zaho:
urodzony: 17 s t y c z e ń 1922 r . w Warszawie Bki/
Edward Zfirn i Róża z d« LSwy Wiesław ~ od 1939r do I944r Zawyr - od 1942 do I944r K rogulec Brat - od 1943~l944r*
Data w s t ą p i e n i a do o r g a n i z a c j i ! 11.1930 - I I 1939 11.1939 - I I 1939 11.1939 - II 19#0 I I I .1940 -VII 1944
Związek Harcerstwa P o l s k i e g o ZHP., 1 Bydg.DII w Bydgoszczy Tajny h u f i e c harc.^-Włocławek Szare S z e r e g i - Warszawa k o l e j n o : Powidle 9 Mokotów Gój n y f Wola - drużynowy
Zgrup. nZaremba- P i orun15 W-wa Sródm.Północ - dca drużyny S t a l a g I l A j A lt e n g r a b o w , Grof I A b a r a »
Z a p r z y s i ę ż o n y : Lis top a d 1939 - prze z kdta hufca we Włocławku Czesława S i d o r at oraz
g r u d z i e ń .1940 - przez hufcowego J e r z e g o D a r g i e l a w Warszawie*
T I I I . 1944- 1.1944 X. 1944 - T . 1945
P r z e b i e g s łu ż b y j 11.39 - T I I I . 34 11.34
11.36 V I I I : 39
T I I I . 36 T I I I . 39 11.39
14 Bydgoska DH - do zastępowego
6 DH - zastępowy
1 ,ł DH ~ do przybocznego
1 " DH - drużynowy d r u ż ,P o g o t o w ia Woj 11.39 - 11.39 1 Bydg.DH. w k o n s p i r a c j i - przyboczny
11.39 - T I . 4-0 K o n s p i r a c . h u f i e c h ar c . Włocławek - c z ł . K . H u f c T I . 40 - X I . 40 jw, - hufcowy
I I I „40 - T I I I . 44 Szare S z e r e g i Ul Wisła /PW, MG—2009 WL-200/
- drużynowy
Zgrupow. "Zaremba-Piorun" - komp* p o r . " S y l w e s tr a " - dca druż* w 3~cim p l u t .
ranny: 14.11. - l e k k o 9 2 3 . 1 1 . c i ę ż k o obóz j e n i e c k i S t a l . l I A /do 6 „ I C,45 w s z p i t a l u
obozowym/
1.45 - T*45 - członek sastępu i n s t r . h a r e . w ob o z ie Odbyte s z k o l e n i e :
W 1941/42 r . uczęs zcz ałe m do S zk o ły P o d o f i c e r s k i e j P i e c h o t y
"Wiarus15 p r z y Szarych Szeregach w Warszawie# k t ó r ukończyłem w sto pn iu k a p r a l a „
1. T I I I . 4 4 -3 .1 .4 4
1.44 - T.45
W roku 1943 uczęs zcz ałe m na I - s z y turnus S zk o ły Podchorążych Rezerwy P i e c h o t y " A g r y k o l a " zor ganizowa nej przy Szarych Szeregach w Warsz aw iet w k l a s i e rtra„ "Za
remby” /po nim p r z e j ą ł k l a s ę pchor. ''P ro b o s zc z" - Marek B a j e w s k l/ j k t ó r ą ukończyłem we wr ześ ni u 194:
w stopniu kap r. pod chor.
Będąc słuchaczem Ssk.Podoh, j e d n o c z e ś n i e byłem in s t ru k to re m w Szkole P o d o f i c e r s k i e j "Wia rus” prz^
Szarych Szeregach w Warszawie.
4
¥ rasach s ł u ż b y u c z e s t n i c z y ł e m w wywiadzie ofensywnym I gospo
darczym, Obserwowałem i meldowałem o r o z m i e s z c z e n iu i ruch wojak n ie m ie c k i c h w wydzielonym r e j o n i e Warszawy, Pr acując w f a b r y c e z b r o j e n i o w e j "Bruhn Works” w Wai'ezawie p rz y u l * Be lwe der ski e j 16 f S t ę p i ń s k i e j i Na bielaka jako e l e k t r y k ą v nosiłem dokumentację te c h n i c z n ą i n i e k t ó r e wyroby, k t ó r e przekazywałem przełożonym z k o n s p i r a c j i * Również na i c h pc l e c e n i e prowadziłem w zakładach a k c j ę sabotażową*
Ostatnim moim przełożonym /przed powstaniem/ b y ł J e r z y Da;- g i e l .
V/ c z a s i e walk powstańczych bsrałem u d z i a ł m, in , w ak c ja c h i.
P oc zt ę p rz y u l . Poznańskiej , na F r o n t l e i t s t a l l e przy u l , ( l u b i ń s k i e g o , na stanowiska n i e m i e c k i e p r z y u l . E m i l i i P l a i
Ż u l l ń s k i e g o i N o w o g r o d z k i e j „ przy podejraowaniu zrzutów s Ogrodu Pomologicznego p rz y u l . n o w o g r o d z k i e j i t p .
Po drugim r a n i e n iu l e ż a ł e m w s z p i t a l u powstańczym przy u l . Poanańsklej 11 pod op ie k ą d r s Edwarda D re s z e r a *
Pa wyzwoleniu w dn, 5«V,1945r» powróciłem do k r a j u .
Pracowałem ę r z y odbudowie E l e k t r o w n i Wodnych na r z e c e Raduni i Gdańskiem, a n as tę pn ie w budownictwie w S z c z e c i n i e , Jawor;
n i e s Krakowie, Głogowie oraz w biurach projektowych*
Jako eks tern zdałem maturę /1946r/ przed Komisją pr zy Kurator*, w Gdańsku,
S top ień i n ż y n i e r a e l e k t r y k a uzyskałem po egzaminach przed Komisją E g z a m i n a c y j n o - K w a l i f i k a c y j n ą p rz y P o l i t e c h n i c e War
sza w sk ie j /IV,1953r/,
W l a t a c h 1965-6? byłem in s t r u k t o r e m w y s z k o le n ia wojskowego w 42 Ochotniczym Hufcu Prac y w Głogowie*
Posiadam s t o p i e ń p o r , r e z , p i e c h . Od. 1981 r je st em emerytem.
Jestem i n w a l i d ą wojennym I grupy.
Posiadam n astę p u ją c e o d z n a c ze n ia ;
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia P o l s k i Srebrny Krzyż Z a s ł u g i
Krzyż P a r t y z a n c k i
Warszawski Krzyż Powstańczy Medal za Warszawę 1939-1945 Medal za Wojnę Obronną 1939 Med 1 Zwycięstwa & Wolności Medal 4 0 - l e c i a P o l s k i ludowej Krzyż Armii Krajowej
Krzyż za Z a s ł u g i d l a ZHP
Brązowy Medal za Z a sł u gi d l a Obronności Kraju Medal za Zwycięstwo nad Niemcami / r a d z i e c k i / Odznaka Grunwaldzka
Srebrna Odznaka "Za pracę s p o ł e c z n ą d l a miasta Krakowa"
Odznaka Budowniczy ilu t y im, Lenina Srebrna odznaka OIIP
Z ł o t a Odznaka Budowniczego L ę gn i cko-Głagowe k i ego Okręgu Mled:-
Sre bma Honorowa Odznaka CZSBM wego
Odznaka Honorowa "Zasłużonemu G p o ls z c z y ź n ie Odznaka Ba ta li o n u AK " P i o r u n ”
Odzn*Pamiątkowa 70 l a t Harcerstwa P o l s k i e g o
5
' K , ,
Obecna praca s p o ł e c z n a : * 3
ZBoWiD - cz łon ek od 1968r.
od 1980r - członek Zarządu D z i e l n i c o w e g o Kraków ~ Mowa Huta
od 1972 r . - v ~ p r e z e s Zarządu Koła lir# 5 w Nowej Hucie
Związek Harcerstwa P o l s k i e g o
od I981r - członek K o m i s j i H i s t o r y c z n e j przy Kra
kowskiej Chorągwi H ar ce rzy l
od I981r - i n s t r u k t o r e p o ł e e s n y K o m i s j i H i s to ry c e nej pr zy Głównej S fa te rz ® ZHP w W-wie, Wyk szt ał cen ie * i n ż y n i e r e l e k t r y k
zatrudnionys od 1945 do 1981 w różnych p r z e d s ię b io r s t w a c h g ł ó w n i e r e s o r t u budownictwa w wykonawstwie i n westycyjnym i b iur ac h projektowych
o b e c n i e emeryt*
Zamieszkały* 31-931 Kraków, o s i e d l a Centrum c - 10 ra 49 t e l . j 44-35-87
Kraków, dne i 2 . V I I I * 1 9 8 6 r . 3
6
7
- § = i i l - = - = 2 ^ o w a .
Zbigniew ZAHORSKI /poprzednie n a z w i s k o : Ztlrn/
ur. 1? stycznia 1922 r. w Warszawie
Imiona rodziców: Edward Zttrn i Róża z d. Lflwy Zawód ojca: ks i ęgo w y
matki: nie pracowała zawodowo Adres zamieszkania:
przed wojną: Bydgoszcz, al. M i c k i e wicza 4 1939-1940 Włocławek, ul. Karnkowskiego
19^0-1944 Warszawa, ul. Cz ę stochowska 19, Mar szałkowska53 Świętokrzyska 28, Mi edziana 15, Pro menada 1/
Wykształcenie: 7
IX.39 3 kl.Państw. Gimn. Elektr, w Bydgo s z c z y 1939 - 1944 samokształcenie
obecnie wyższe: inżynier elektryk
Źródło u t r z y m a n i a od 1939r praca fi zyczna do 1944 r
od 1945r do 1980r - praca umysł owa techniczna od 1981r - emerytura
Przydziały liniowe: PS- „
X I .39 - 71.40 - Szare Szeregi - W ł o c ł a w e k - c z ł . k - d y hufca V I .40 - 30.X I .40 - Szare Szeregi - W ł o c ł a w e k - kdt. hufca X I I .40 - 31.07.44 - Szare Szeregi - W a r s z a w a hufce:
Powiśle, Mokotów G. , Wo la - d r u ż y n o w y 1.8.44 - 02.10.44 - Ba o n "Zaremba-Piorun" A K
I I I k o m p . , 1 plut. - d c a d r u ż y n y rkn Do A gr ykoli zwerbowany przez E d war d a Zflrna - ps. "Jace k”, "Brodowski
Zdjęcie z tamtego okresu znajduje się w książce St.Broniewskiego
"Całym życiem" - zdj. nr. 69 Po s ia d am również dwa zdj ę c i a zro
bione w obozie j e nieckim po powstaniu.
D yplom Agrykoli nie zachował się. Odznakę posiadam nie numerowaną.
Legitymacji powstańczej ni e posiadam, t o m jedynie za świadczenie z komisji likwidacyjnej b. AK* Obszaru Centralnego l.ewid. 1672 z 9/X.1945r.
Br a ł em ud ział w Powstaniu Wa r s z a w s k i m w b aon ie " Zaremba--^iorun" jako d c a dru ż y n y r k m w III komp. 1 plut. U czest n i c z y ł e m w a k c j a c h na b u dynek Frontleitstelle przy ul. Chałubińskiego, n a Ogród Pomo
l o g iczny przy ul. Nowogrodzkiej, przy podejmowaniu zrz utó w z Ogrc do Pomologicznego, na budynek poczty przy ul. Poznańskiej i in.
Posiadany stopień: por.rez.piech.
W h a rc erstwie jestem od 1930 r do chwili obecnej. P o s i a d a m stopień harcmistrza.
W okresie od 1930r do IX.39r. n a l e ż a ł e m w By dgosz czy do drużyn:
14# 6, 7,. 25, 1. P e i n i ł e m funkcje do drużynowego d r u ż y n y Pogoto
w i a Wojennego.
W okresie okupacji jw.
Po wojnie: od członka Kom. Chor. Gdańsko-Morskiej w Sopocie, prze Szczecin, do czł. Ko m. C h or. H arc e rzy w Krakowie. O becnie jestem s p oł ec z n y m członkiem Komisji Historycznej GKH w W-w ie i czł.Kom.
Hlst. przy Krakowskiej Kom.Chor.ZHP.
8
9
10
K R O N I
II
KRAKÓW
IRENA STRZAŁKOWSKA zTopolnickich zmarła w Liverpoolu
23 lutego 1994 r.
Mgr MARIA SZWABOWICZ. artysta plastyk, członek ZPAP, długoletnia
nauczycielka Zespołu Szkół Odzieżowych, zmarła 27 lutego 1994 r.,
przeżywszy 82 lata.
Mgr gen. dyw. w sp. ZBIGNIEW SŁAWIAN ORLIŃSKI, członek Światowego Związku
Młodzieży AK, odznaczony dwukrotnie Krzyżem Virtuti Militari
ŁAWDAfi i pracown marł 1 ma w szy 7 4 1 A GIEŁŻEt (marła 1 m leku 67 lat JSSOWSK .go 1994 r.
/wszy 8 2 1<
U FERMI!
facownik rskiego (d jo), zmarła
•zeżywszy ITGMUNTI z1994 r., w y ) C H N I A
MARCINK . /wszy lat 7!
! marca 19J A-MALACi '. przeżyws
« USZEK DUl
| O PO N IE D ZIA ŁE K , 7 M A R C A 1995 lutego 19!
74 lat
CM
ntkuaaaICOU! luwyilll, ŁIIIUII i. . .wŁyu iwirr roku, przeżywszy 94 lata.
Hm. ZBIGNIEW ZURN ZAHORSKI członek „Szarych Szeregów" ps.
Zawyr, Krogulec-Brat, walczył w Powstaniu Warszawskim w Zgrupowaniu Zaremba-Piorun, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Zasługi dla ZHP z Rozetą i Mieczami oraz wielu innymi, zmarł 28 lutego 1994 r. w wieku 72 lat.
KO-BU
JATA ZYGN 2 marca 19$
-wszy 43 lal MIK0ŁAJC2 6 lutego 19J wszy 72 lat, fSZTOF BIK marca 199 /wszy 47 lal
Ł O B N \
HM ZBIGNIEW ZURN-ZAHORSKI NIE ŻYJE
W wieku 72 lat i po ponad- sześćdziesięcioletniej służbie w harcerstwie odszedł w dniu 28 lutego 1994 ną wieczną wartę wybitny instruktor Związku Harcerstwa Polskie
go Zbyszek Zurn-Zahorski, noszący w czasie okupacji pseudonim „Krogulec Brat” .
Od zucha poprzez różne funkcje aż do hufcowego pra
cował w kilku drużynach bydgoskich. Po wojnie wiązał zajęcia społeczne w harcer
stwie na terenie Gdańska, Szczecina i od 1956 r. w Kra
kowie. Od początku n wojny światowej, będąc na terenie Warszawy, służył w Szarych Szeregach i Armii Krajowej.
Od 1956 r. był w komen
dzie Chorągwi Krakowskiej ZHP. Szkolił młode kadry dla potrzeb ruchu. Od kilku
nastu lat był członkiem Ko
misji Historycznej przy Ko
mendzie Chorągwi w Krako:
wie oraz w Komisji Głównej Historycznej przy KG ZHP w stolicy.
Autor wielu opracowań o tematyce zawodowej, spo
łecznej i harcerskiej. Bratu Edwardowi poświęcił pracę pt. „Pseudonim »Jacek«“ . Długi czas działalności na ni
wie harcerskiej wyraził w pracy pt. „Moje harcerskie lataUroczystości pogrzebowe odbędą się na cmentarzu w Grębałowie w Nowej Hucie w dniu 7 marca 1994 r. o go
dzinie 11.
I ŚRODA, 2 MARCA 1994 R.
Dniu 28 lutego 1994 r. zm arł w Krakowie w wieku 72 lat
ZBIGNIEW ZURN -ZAHORSKI
żołnierz W rześnia w szeregach Pogotowia W ojennego Harcerzy w Bydgoszczy, phm Szarych Szeregów , Powstaniec W a rs za wski, jeniec Stalagu Altengra- bow. Autor książki o bracie, E d
wardzie „Pseudonim «Jacek»”.
Odznaczony KKO Polonia Resti- tuta, Krzyżem Zasługi dla Z H P z R ozetą i Mieczam i i innymi.
Odszedł na w ieczną wartę pra
wy i dzielny harcerz, gorący p a
triota, serdeczny i szczery przy
jaciel.
N IE C H M U Z IE M IA LE K K Ą B Ę DZIE!
Żonie i rodzinie w yrazy serdecz
nego współczucia przekazują w imieniu bydgoskiego środowiska Szarych Szeregów , przyjaciół i własnym
(166) J A D W IG A i F R E D
11
12
13
14
Zbigniew ZURN-ZAHORSKI,
„Krogulec Brat” , „Zawyr” , „WL-2000” , phm. — ur. 17.1.1922 r. w Warszawie. W ZHP w Bydgoszczy od 1930 r.W konspiracji harcerskiej od 1939 r. Ciężko ranny w Powstaniu Warszawskim.
Po powstaniu w niewoli niemieckiej. Inżynier elektryk. Po wojnie na kierow
niczych stanowiskach w budownictwie i w biurach projektowych. Autor opra
cowań z tematyki zawodowej, społecznej i harcerskiej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Zasługi dla ZHP z Rozetą i Mieczami oraz innymi.
15
16
17
18
19
20
21
Zbigniew ZURN-ZAHORSK1, ur. 17.1.1922 r.
w Warszawie. Od 1930 r. w harcerstwie w Bydgoszczy. Od 1939 r. w Szarych Szere
gach. Uczestnik Powstania Warszawskiego, ciężko ranny trafia do niewoli niemieckiej. Po wojnie inżynier-elektryk w budownictwie i pro
jektowaniu. Autor wielu opracowań o tematy
ce zawodowej, społecznej i harcerskiej. Od
znaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Po
lonia Restituta, Krzyżem Zasługi dla ZHP
z Rozetą i Mieczami i innymi.