Stale odporne na korozję
Stale odporne na korozję należące do klasy stali nierdzewnych, są objęte
normami PN-EN 10088-1:1988
do PN-EN 10088-3:1999
Ogólna klasyfikacja stali odpornych na korozję
Przyjmując za kryterium podziału odporność na korozję można wyróżnić:
1. Stale trudno rdzewiejące,
2. Stale odporne na korozję.
Podział stali odpornych na
korozję ze względu na strukturę.
• Ferrytyczne,
• Martenzytyczne,
• Martenzytyczne umacniane wydzieleniowo,
• Austenityczne,
• Ferrytyczno-austenityczne (duplex)
Podział stali odpornych na korozję ze względu na skład chemiczny.
• Wysokochromowe,
• Chromowo-niklowe,
• Chromowo-niklowo-manganowe
Oznaczanie stali odpornych na korozję.
Zgodnie z normami europejskimi mają oznaczenie składające się z:
• Litery X,
• Liczby podającej średnie stężenie C w setnych częściach %,
• Symboli głównych pierwiastków stopowych,
• Liczb (rozdzielonych poziomą kreską)
podających średnie stężenie głównych
pierwiastków stopowych w %.
Przykłady oznaczania stali odpornych na korozję
Znak stali Stężenie pierwiastków, %
C Cr Mo Inne
X2CrNi12
0,03 11,5 - Ni: 0,65
X6Cr13
0,08 13 - -
X12Cr13
0,12 12,5 - Ni 0,75
X17CrNi16-2
0,17 16 - Ni:2
-0,2 -0,1
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6
Standardowy potencjał Fladego [V]
Wpływ chromu (Cr) na potencjał Fladego stali
0 5 10 15 20 25 30 35 100
Stężenie masowe chromu [%]
Wpływ węgla na strukturę stali o stężeniu 18% Cr i 8% Ni
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Stężenie węgla [%]
200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
Temperatura [ºC]
L+[]
+w
α+β+w
austenit + węgliki [w]
Granica rozpuszczalności węgla w austenicie
L+w+
C L+w
ciecz L
L+[]+ L+
[]+
austenit
E
Schemat wpływu wydzielania węglików typu Cr
23C
6na zmiany stężenia chromu
Zawartość Cr
13%
Granica ziarna
Węglik Cr23C6
Stężenie Cr zapewniające odporność korozyjną
Stężenie średnie w stali 18% Cr
Struktury stali nierdzewnej.
Struktura stali ferrytycznej X3CrTi25 (H25T) :
gruboziarnisty ferryt stopowy z wydzieleniami węglika Ti6C
Ferryt stopowy
węgliki
Struktury stali nierdzewnej c.d.
Struktura stali nierdzewnej martenzytycznej X20Cr13 (2H13) hartowanej z 9500C w powietrzu; martenzyt
stopowy
Martenzyt stopowy
Struktury stali nierdzewnej c.d.
Struktura stali austenitycznej X10CrNi18-8 (1H18N9)
przesyconej z 10590C w wodzie; równoosiowe, jasne ziarna austenitu o prostoliniowych granicach z charakterystycznymi utworami bliźniaczymi
Ziarno austenitu
Utwory bliźniacze
Wpływ składu chemicznego na strukturę stali
• Struktura ferrytyczna powstaje, jeśli w stali jest powyżej 13% Cr i jednocześnie jest znikoma zawartość węgla (0,03% C),
• Wzrost zawartości węgla w stali o zawartości 13% Cr powoduje zmianę jej struktury z
ferrytycznej na martenzytyczną,
• Dodatek Ni (np. 8%) w stali zawierającej 13% Cr
powoduje powstanie struktury austenitycznej.
Wpływ składu chemicznego na strukturę stali (wykres Schafflera)
0 4 8 12 16 20 24 28
0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 Martenzyt
M M+F Ferryt
F
100% ferrytu 80%
40%
20%
10%
5%
A+M+F
A+M
Austenit A
CrE=%Cr+1,4%Mo+1,5%Si+0,5%Nb+2%Ti Ni E=%Ni+30%C+0,5%Mn+30%N
A+F