1. Każdy ma swojego „dusiołka”
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
• zna treść wiersza B. Leśmiana „Dusiołek”
• rozumie problem dotyczący znaczenia i sensu walki człowieka ze złem i przeciwnościami losu,
• rozumie symbolikę wybranych elementów świata przedstawionego.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
• potrafi na podstawie własnych i refleksji wyrazić swój sąd o stwarzaniu przez Boga złych istot,
• rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
• potrafi wypowiadać się na dany temat,
• potrafi pracować w grupie,
• potrafi określić charakter świata przedstawionego utworu.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, dyskusja, burza mózgów.
c. 3. Środki dydaktyczne
Polecenia dla grup
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Nauczyciel prosi uczniów, aby przez chwilę wyobrazili sobie, że są w ciemnym lesie, zgubili się i nie mogą znaleźć drogi
powrotnej. Uczniowie analizują swoje uczucia, a następnie wypisują je w formie słoneczka do zeszytu.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Krótka pogadanka na temat tego, czego się boimy i co na ten temat znajdziemy w literaturze – informujemy uczniów, że duchy, zjawy, potwory pojawiają się w literaturze od początku jej istnienia. Odys i Orfeusz schodzili do krainy zmarłych i rozmawiali z duchami, Herkules walczył z potworami. Kiedyś wiara w magiczne moce była powszechna, dzisiaj traktujemy te sprawy z przymrużeniem oka. Mimo to wciąż powstają książki, wiersze, filmy o dziwnych stworach, wilkołakach, itd. Odwołują się do naszej wyobraźni i raczej proponują nam
emocjonującą rozrywkę. Kiedy zapada zmrok i ciemność czai się za oknem, miło jest poczuć dreszczyk emocji.
2. Praca indywidualna, uczniowie wypełniają karty pracy (załącznik1).
3. Uświadomienie uczniom, że kilka elementów świata przedstawionego (postacie i wydarzenia) ma charakter symboliczny; przy pomocy nauczyciela uczniowie wskazują te elementy i objaśniają ich znaczenie dosłowne i przenośne
4. Nauczyciel dzieli klasę na grupy, 5 zespołów. Są wśród nich wybierani liderzy, sprawozdawcy, lektorzy, sekretarze. Uczniowie wspólnie wypełniają tabelkę. Po wykonaniu zadań zespoły prezentują swoje wyniki na forum klasy, są one omawiane a wnioski zapisane do zeszytu (załącznik 2)
iii. c) Faza podsumowująca
1. Podsumowanie rozważań o symbolice utworu – uczniowie dochodzą do wniosku, iż każdy ma w życiu swego „dusiołka”, a następnie piszą, co jest ich „dusiołkiem”
e. 5. Bibliografia
1. Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, SFS, Kielce 2000.
2. Leśmian B., Dusiołek, w: Bobiński W., Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego w klasie III gimnazjum, WSiP, Warszawa 2000
f. 6. Załączniki
g. a) Karta pracy ucznia
załącznik 1.
Czego się boję?
b) zapisz synonimy do pojęcia strach, a następnie ułóż je w kolejności wskazującej na stopień natężenia cechy:
...
c) zapisz określenia przymiotnikowe do pojęcia ‘strach‘:
Jaki może być strach?
d) zapisz nazwy czynności, które wykonujesz ze strachu:
Co robię ze strachu?
e) zapisz znane ci frazeologizmy na temat strachu, np. myśleć o czymś ze strachem:
...
...
4. Zapisz trzypunktowy plan, zawierający trzy najważniejsze wydarzenia utworu (bądź konsekwentny – stosuj albo zdania, albo równoważniki zdań):
a) Odpoczynek...
b) Sen - ...
c) Przebudzenie -...
załącznik 2.
Polecenia dla grup:
Wypełnijcie podane tabelki. W pierwszej umieśćcie swoje refleksje. W drugiej uzupełnijcie tabelę informacjami dotyczącymi wyglądu i cech bohaterów wiersza.
DLACZEGO DOBRY BÓG STWORZYŁ ZŁE ISTOTY?
JAKI JEST SENS WALKI CZŁOWIEKA ZE ZŁEM?
i. BAJDAŁA ii. DUSIOŁEK
iii. iv.
v.
vi. b) Zadanie domowe Spróbuj narysować własnego Dusiołka.
h. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
i. 8. Uwagi do scenariusza
brak
