RE\1002451PL.doc PE519.252v01-00
PL
Zjednoczona w różnorodnościPL
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009 - 2014
Dokument z posiedzenia
10.9.2013 B7-0412/2013
PROJEKT REZOLUCJI
złożony w następstwie oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
w sprawie sytuacji w Egipcie (2013/2820(RSP))
Véronique De Keyser, Libor Rouček, Pino Arlacchi, Saïd El Khadraoui, Ana Gomes, Maria Eleni Koppa, María Muñiz De Urquiza,
Raimon Obiols, Pier Antonio Panzeri, Joanna Senyszyn, Boris Zala w imieniu grupy S&D
PE519.252v01-00 2/7 RE\1002451PL.doc
PL
B7-0412/2013
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Egipcie (2013/2820(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Egiptu, a w szczególności rezolucję z dnia 4 lipca 2013 r. w sprawie kryzysu w Egipcie1;
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie odzyskiwania mienia przez kraje, w których zachodzą przemiany zapoczątkowane w czasie arabskiej wiosny2, – uwzględniając konkluzje Rady z dni 21 sierpnia i 22 lipca 2013 r. w sprawie Egiptu, – uwzględniając wspólne oświadczenie przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van
Rompuya i przewodniczącego Komisji Europejskiej José Manuela Barroso z dnia 18 sierpnia 2013 r. na temat Egiptu,
– uwzględniając uwagi wysokiej przedstawiciel Catherine Ashton wygłoszone po nadzwyczajnym posiedzeniu Rady do Spraw Zagranicznych w sprawie Egiptu, które odbyło się w dniu 21 sierpnia 2013 r., oświadczenia wysokiej przedstawiciel z dni 14 i 16 sierpnia oraz z dni 3, 7, 8, 14, 16, 17, 27 i 30 lipca 2013 r. w sprawie sytuacji i rozwoju wydarzeń w Egipcie, a także wspólne oświadczenie wysokiej przedstawiciel i sekretarza stanu USA Johna Kerry'ego z dnia 7 sierpnia 2013 r. w sprawie Egiptu,
– uwzględniając euro-śródziemnomorski układ stowarzyszeniowy zawarty w 2001 r.
pomiędzy Wspólnotami Europejskimi i jej państwami członkowskimi z jednej strony a Arabską Republiką Egiptu z drugiej strony, który wszedł w życie w 2004 r.,
– uwzględniając wnioski współprzewodniczących po posiedzeniu grupy zadaniowej UE- Egipt z dnia 14 listopada 2012 r.,
– uwzględniając deklarację konstytucyjną Egiptu z dnia 8 lipca 2013 r.,
– uwzględniając program egipskiego rządu tymczasowego na rzecz wsparcia dążenia do demokracji,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego stroną jest Egipt,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
1 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0333.
2 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0224.
RE\1002451PL.doc 3/7 PE519.252v01-00
PL
A. mając na uwadze, że Egipt jest istotnym partnerem Unii w południowym rejonie Morza Śródziemnego; mając na uwadze, że zapoczątkowane w kraju demokratyczne przemiany nie doprowadziły do pomyślnych rezultatów; mając na uwadze, że Egipt boryka się z wszechobecną przemocą i stoi przed fundamentalnymi przemianami w dziedzinie demokracji, praworządności oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności; mając na uwadze, że napięcia polityczne doprowadziły do pogłębienia wewnętrznych podziałów w egipskim społeczeństwie;
B. mając na uwadze, że w dniu 30 czerwca 2013 r. w Kairze i w całym kraju miliony Egipcjan wyszły na ulice w pokojowym proteście, domagając się ustąpienia pierwszego wybranego w wolnych wyborach prezydenta Mohammeda Mursiego, który nie spełnił ich demokratycznych aspiracji; mając na uwadze, że podczas tłumienia tych demonstracji bardzo wiele osób straciło życie lub zostało rannych;
C. mając na uwadze, że w dniu 3 lipca 2013 r. w wyniku wojskowego zamachu stanu generał Abdel Fattah al-Sisi, zwierzchnik egipskich sił zbrojnych, ogłosił, że prezydent Mursi został obalony; mając na uwadze, że w dniu 4 lipca Adli Mansur, prezes Najwyższego Sądu Konstytucyjnego, został zaprzysiężony na tymczasowego prezydenta państwa;
mając na uwadze, że tymczasowy prezydent w dniu 5 lipca rozwiązał wyższą izbę parlamentu, w dniu 8 lipca wydał deklarację konstytucyjną, a w dniu 9 lipca mianował Mohammada el-Baradei wiceprezydentem, a Hazema el-Beblawiego tymczasowym premierem;
D. mając na uwadze, że napięcia polityczne w dalszym ciągu wywołują w Egipcie brutalne starcia, w których od początku lipca 2013 r. zginęło 1 000 osób, a rannych zostało wiele więcej; mając na uwadze, że w dniu 14 sierpnia egipskie wojsko i policja zlikwidowały dwa strajki okupacyjne prowadzone przez zwolenników byłego prezydenta Mursiego oraz Bractwa Muzułmańskiego na skrzyżowaniu Rabaa i na placu Nahda w Kairze, co
doprowadziło do śmierci setek demonstrantów i kilkudziesięciu policjantów, a także do dymisji wiceprezydenta El Baradei; mając na uwadze, że w tym samym dniu tymczasowy prezydent ogłosił miesięczny stan wyjątkowy w kraju;
E. mając na uwadze, że w swoim programie na rzecz wsparcia dążenia do demokracji rząd tymczasowy potwierdził swoje zaangażowanie na rzecz „pracy zarówno na poziomie politycznym, jak i społecznym w celu budowy demokratycznego systemu, który
gwarantuje wszystkim obywatelom Egiptu prawa i wolności”, a także na rzecz „realizacji planu działania zgodnego z deklaracją konstytucyjną i gwarantującego pełen udział wszystkich politycznych graczy”, wraz z „referendum w sprawie nowej konstytucji, po którym nastąpią wolne i sprawiedliwe wybory parlamentarne i prezydenckie,
przeprowadzone w odpowiednim czasie zgodnie ze wszystkimi przepisami prawa”; mając na uwadze, że udział wszystkich sił politycznych i aktorów, w tym Bractwa
Muzułmańskiego, jest w tym procesie niezbędny; mając na uwadze, że Bractwo
Muzułmańskie odmówiło jednak udziału w tym procesie, a kilku jego członków wygłosiło oświadczenia podżegające do przemocy – wymierzone w władze państwa i siły
bezpieczeństwa;
F. mając na uwadze, że były prezydent Mursi jest przetrzymywany od dnia 3 lipca 2013 r. i, pod zarzutem podżegania do zabójstwa i przemocy, został postawiony w stan oskarżenia
PE519.252v01-00 4/7 RE\1002451PL.doc
PL
przez prokuratora krajowego, wraz z 14 innymi osobami, w tym czołowymi działaczami Bractwa Muzułmańskiego; mając na uwadze, że w dniu 3 września trybunał wojskowy skazał zwolennika byłego prezydenta Mursiego na dożywotnie więzienie za przemoc wymierzoną w przedstawicieli wojska, 3 innych zwolenników Mursiego skazano na karę 15 lat więzienia, a 45 innych na 5 lat za strzelanie do wojska i wymierzone w nie akty przemocy; mając na uwadze, że wielu członków Bractwa Muzułmańskiego zostało aresztowanych, w tym większość jego przywódców, oraz że obecnie oczekują oni na proces; mając na uwadze, że były dyktator Hosni Mubarak został zwolniony z więzienia w dniu 22 sierpnia i od tej pory przebywa w areszcie domowym;
G. mając na uwadze, że w wyniku niestabilności i braku bezpieczeństwa w kraju wzmaga się działalność terrorystyczna prowadzona w Egipcie przez bojówki, zwłaszcza na półwyspie Synaj, w tym w dniu 19 sierpnia 2013 r. w północnej części Synaju doszło do zabójstwa 25 niebędących na służbie policjantów;
H. mając na uwadze, że inkluzywny proces polityczny oparty na rzeczywistym narodowym dialogu ze znaczącym udziałem wszystkich demokratycznych sił politycznych i aktorów to jedyny sposób na przezwyciężenie obecnych podziałów oraz napięć politycznych i społecznych w celu utworzenia w Egipcie głębokiej i trwałej demokracji;
I. mając na uwadze, że poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności, a także sprawiedliwość społeczna i wyższa stopa życiowa obywateli to kluczowe aspekty transformacji ku otwartemu, wolnemu, demokratycznemu, stabilnemu i dobrze prosperującemu społeczeństwu Egiptu; mając na uwadze, że Egipt zmaga się z poważnymi problemami gospodarczymi; mając na uwadze, że dobrobyt gospodarczy kraju wymaga stabilizacji politycznej, solidnej polityki gospodarczej, działań
zwalczających korupcję oraz międzynarodowego wsparcia;
J. mając na uwadze, że w obecnym okresie przemian egipskie kobiety znajdują się w szczególnie niekorzystnej sytuacji; mając na uwadze, że według doniesień egipskich i międzynarodowych organizacji praw człowieka protestujące kobiety nadal padają ofiarą przemocy, napaści na tle seksualnym oraz innych form poniżającego traktowania przez siły bezpieczeństwa;
K. mając na uwadze, że w tym krytycznym okresie politycznych i społecznych przemian w Egipcie kluczową rolę do odegrania mają niezależne związki zawodowe i społeczeństwo obywatelskie; mając na uwadze, że wolna i niezależna prasa oraz media stanowią
kluczowy element społeczeństwa w prawdziwej demokracji; mając na uwadze, że egipskie sądy niedawno nakazały zamknięcie wielu stacji telewizyjnych prowadzonych przez Bractwo Muzułmańskie lub z nim sympatyzujących, co stanowi pogwałcenie wolności mediów i prawa do informacji;
L. mając na uwadze, że Rada do Spraw Zagranicznych w dniu 22 lipca 2013 r. w swoich konkluzjach w sprawie Egiptu ogłosiła, że „w demokracji siły zbrojne nie powinny odgrywać roli politycznej” oraz że muszą uznać i uszanować konstytucyjny autorytet władzy obywatelskiej jako podstawową zasadę demokratycznych rządów”;
M. mając na uwadze, że w okresie budżetowym 2007-2013 UE udostępniła Egiptowi ponad 1 mld EUR w ramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa; mając na
RE\1002451PL.doc 5/7 PE519.252v01-00
PL
uwadze, że programy obecnie wdrażane odpowiadają kwocie około 892 mln EUR, z malejącymi poziomami wypłat (w 2013 r. jedynie 16 mln EUR wypłacono do końca sierpnia ze względu na aktualną niestabilność i niedostosowanie się do uzgodnionych warunków); mając na uwadze, że od 2012 r. żadne nowe programy wsparcia budżetu nie zostały zatwierdzone dla Egiptu ze względu na to, że nie wdrożono reform; mając na uwadze, że na posiedzeniu grupy zadaniowej UE-Egipt w listopadzie 2012 r. kwota prawie 5 mld EUR została zagwarantowana przez Unię i stowarzyszone instytucje finansowe (EBI i EBOR) jako dodatkowy ogólny pakiet długoterminowej pomocy dla Egiptu;
N. mając na uwadze, że w Rada do Spraw Zagranicznych w swoich konkluzjach w sprawie Egiptu z dnia 21 sierpnia 2013 r. zobowiązała wysoką przedstawiciel do dokonania, we współpracy z Komisją, przeglądu kwestii pomocy UE dla Egiptu w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa i układu o stowarzyszeniu, na podstawie zaangażowania Egiptu na rzecz zasad leżących u podstaw tych instrumentów; mając na uwadze, że państwa członkowskie podjęły decyzję o zawieszeniu zezwoleń na wyzów do Egiptu wszelkiego sprzętu, który mógłby zostać użyty do wewnętrznych represji, a także o ponownym rozważeniu zezwoleń na wywóz innego sprzętu wojskowego, oraz do przeglądu pomocy dla Egiptu w obszarze bezpieczeństwa;
O. mając na uwadze, że partnerstwo ze społecznościami, podejście oparte na zachętach oraz zasada „więcej za więcej”, oraz ewentualnie „mniej za mniej”, to fundamenty europejskiej polityki sąsiedztwa po przeglądzie; mając na uwadze, że art. 2 umowy o stowarzyszeniu UE-Egipt stanowi, że „stosunki między Stronami, jak również wszystkie postanowienia samego Układu, opierają się na przestrzeganiu zasad demokratycznych i podstawowych praw człowieka, wymienionych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, która
wyznacza kierunki ich polityce wewnętrznej i międzynarodowej i stanowi istotny element niniejszego Układu”;
1. wyraża zaniepokojenie politycznymi zmianami w Egipcie; wyraża ubolewanie z powodu wojskowego zamachu stanu z dnia 3 lipca 2013 r. , po którym doszło do przekazania władzy na rzecz tymczasowego prezydenta i premiera; uważa, że jedyną drogą do zbudowania głębokiej i stabilnej demokracji w Egipcie jest pojednanie narodowe oraz inkluzyjny proces polityczny, w którym udział biorą wszystkie siły polityczne i aktorzy i który powinien jak najszybciej doprowadzić do opracowania nowej konstytucji oraz przyjęcia jej w referendum, a także do wolnych i sprawiedliwych wyborów prezydenckich i parlamentarnych, demokratycznie wybranego rządu pod zwierzchnictwem cywilnym, i do uwolnienia wszystkich więźniów politycznych; wzywa wszystkie siły polityczne i aktorów w Egipcie do zaangażowania się w ten proces i do odegrania w nim
konstruktywnej roli;
2. potępia nieproporcjonalne użycie siły wobec demonstrantów przez siły bezpieczeństwa, zwłaszcza w czasie rozpraszania strajków okupacyjnych w okolicy Rabaa i placu Nahda;
składa kondolencje rodzinom wszystkich tych, którzy stracili życie w ostatnich
wydarzeniach; wzywa do przeprowadzenia bezstronnych i wiarygodnych dochodzeń w sprawie tych wydarzeń oraz do rozliczenia odpowiedzialnych za te czyny; odnotowuje niedawne oświadczenie sprawującego urząd premiera el-Beblawiego w sprawie decyzji o powołaniu niezależnej komisji, w której skład wejdą osoby publiczne i której zadaniem
PE519.252v01-00 6/7 RE\1002451PL.doc
PL
będzie zbadanie akcji usuwania manifestantów z okolicy Rabaa i placu Nahda;
3. usilnie wzywa wszystkie podmioty polityczne i siły bezpieczeństwa do okazania
najwyższej powściągliwości i powstrzymania się od prowokacji w celu uniknięcia dalszej przemocy w najlepszym interesie kraju; przypomina prezydentowi tymczasowemu, tymczasowemu rządowi Egiptu i egipskiemu wojsku o spoczywającym na nich
obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim obywatelom w kraju, bez względu na ich poglądy i przynależność polityczną; potępia wszelkie akty terroryzmu, podżeganie do przemocy, akty przemocy, a także wypowiedzi szerzące nienawiść; wzywa Bractwo Muzułmańskie do przyczynienia się do działań na rzecz pojednania; wzywa do bezzwłocznego zniesienia stanu wyjątkowego;
4. wzywa rząd tymczasowy do ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, a także do propagowania pełnego ich poszanowania, w tym wolności zrzeszania się i pokojowych zgromadzeń, wolności słowa i wyrażania opinii, wolności mediów, wolności religii, wolności myśli i sumienia, a także praw kobiet oraz do zapewnienia wszystkim prawa do sprawiedliwego procesu, ochrony mniejszości i niedyskryminacji ze względu na
orientację seksualną; uważa, że wszelkiego rodzaju zakazy, wykluczenie i prześladowania skierowane przeciwko demokratycznym siłom politycznym lub podmiotom w Egipcie będzie powtórzeniem dotychczasowych błędów i doprowadzi jedynie do nasilenia radykalizmu;
5. wzywa do natychmiastowego zaprzestania wszystkich aktów przemocy, napaści na tle seksualnym i innych form poniżającego traktowania protestujących kobiet i działaczy na rzecz praw kobiet, do przeprowadzenia gruntownych i bezstronnych dochodzeń w sprawie wszystkich takich przypadków oraz do postawienia winnych przed sądem;
6. podkreśla raz jeszcze wagę wkładu społeczeństwa obywatelskiego, związków
zawodowych i mediów w budowanie głębokiej i trwałej demokracji w Egipcie; wzywa rząd tymczasowy do dopilnowania, by krajowe i międzynarodowe organizacje
społeczeństwa obywatelskiego, niezależne związki zawodowe i dziennikarze mogli prowadzić w sposób nieskrępowany działalność w kraju, bez ingerencji ze strony rządu;
popiera decyzję Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 21 sierpnia 2013 r. o dalszym świadczeniu pomocy UE w sektorze społeczno-ekonomicznym oraz na rzecz
społeczeństwa obywatelskiego, podjętą w świetle niekorzystnego wpływu sytuacji gospodarczej na słabsze grupy w egipskim społeczeństwie;
7. potępia niedawne akty przemocy wymierzone we wspólnotę koptyjską, w tym zniszczenie dużej liczby kościołów i domów kultury w całym kraju; wzywa rząd egipski do
dopilnowania, by ta wspólnota mogła w dalszym ciągu odgrywać ważną rolę w egipskiej strukturze społecznej oraz by szybko przywrócone zostało pokojowe współistnienie innych wspólnot religijnych;
8. wzywa Unię do uwzględnienia zarówno zasady warunkowości („więcej za więcej” i ewentualnie „mniej za mniej”), a także poważnych gospodarczych wyzwań, z jakimi Egipt musi się zmierzyć w swoich dwustronnych relacjach z Unią oraz w ramach unijnego wsparcia finansowego; z zadowoleniem przyjmuje niedawną decyzję Rady do Spraw Zagranicznych o zawieszeniu zezwoleń na wywóz do Egiptu sprzętu, który mógłby zostać użyty do represji wewnętrznych;
RE\1002451PL.doc 7/7 PE519.252v01-00
PL
9. z zadowoleniem przyjmuje i popiera wysiłki wysokiej przedstawiciel /
wiceprzewodniczącej Catherine Ashton oraz specjalnego przedstawiciela Bernardino Leóna w zakresie mediacji między stronami w celu wypracowania rozwiązania
umożliwiającego wyjście z obecnego kryzysu politycznego w Egipcie, a także zachęca ich do dalszego podążania tą drogą aktywnego i konstruktywnego zobowiązania
ukierunkowanego na niesienie pomocy temu państwu w procesie pojednania;
10. odnotowuje ustalenia zawarte w sprawozdaniu specjalnym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie „Współpracy UE z Egiptem w dziedzinie zarządzania”, oraz wzywa do podjęcia działań mających na celu zapewnienie większej przejrzystości i rozliczalności w odniesieniu do sposobu wydatkowania funduszy UE w Egipcie, ze szczególnym uwzględnieniem projektów wspierających społeczeństwo obywatelskie i chroniących mniejszości oraz prawa kobiet;
11. ponawia wezwanie do bezzwłocznego ustanowienia unijnego mechanizmu w celu udzielania technicznego prawnego wsparcia krajom wiosny arabskiej w procesie odzyskiwania mienia, zgodnie z tym, co zapisano w rezolucji z dnia 23 maja 2013 r., jednak czego realizacja się opóźniła w związku z niepokojami w Egipcie; podkreśla raz jeszcze, że ułatwienie powrotu mienia zrabowanego przez byłych dyktatorów i ich reżimy jest dla UE imperatywem moralnym; uważa, że odzyskiwanie mienia jest wysoce
polityczną kwestią ze względu na jego symboliczną wartość oraz że może przyczynić się znacznie do przywrócenia rozliczalności, stworzenia stabilności i zbudowania solidnych instytucji w duchu demokracji i praworządności w zainteresowanych państwach
partnerskich;
12. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wysokiej przedstawiciel / wiceprzewodniczącej Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich oraz prezydentowi tymczasowemu i rządowi tymczasowemu Egiptu.
