Jan Gancewski
Informacja nt. stanu przygotowań do
XVIII Powszechnego Zjazdu
Historyków Polskich
Echa Przeszłości 8, 353-356
Jan Gancewski
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
INFORMACJA NT. STANU PRZYGOTOWAŃ
DO XVIII POWSZECHNEGO ZJAZDU HISTORYKÓW POLSKICH*
B ezpośrednio po zak o ń czen iu XVII Z jazdu P T H u stalo n o te rm in n a s tę p nego - X V III Zjazdu. U zn an o , że O lszty n d ysp on uje dobrym i w a ru n k a m i lokalow ym i i dośw iadczeniem o rg anizacy jn ym . W stęp n ie p rzyjęto, że zjazd odbędzie się w połowie w rz e śn ia 2009 r.
P re z y d iu m Z a rz ą d u Głównego, któ reg o członkow ie podzielili się odpow ie d zialn o śc ią za poszczególne części p ro g ra m u , u z u p e łn i O ddział P T H w O lsz ty n ie, w sk ładzie: prof. N o rb e rt K a sp a re k , d r S ła w o m ir A ugusiew icz, d r J a n G ancew ski, d r A ndrzej K orytko, d r K rz y szto f N arojczyk, d r A ndrzej S zm yt.
H a słe m ogólnym X V III Z jazdu j e s t „Pow rót do źród eł”. W p rzy g o to w an iu w stę p n y m te m a ty k i Z a rz ą d w sp ierało w iele osób w ty m p rzed e w szy stk im prof. W łodzim ierz M ędrzeck i - a u to r szk icu w stępnego. P o w rót do źródeł n a nowo odczytanych, ta k ż e ze w zględu n a now e m ożliw ości tech n ic zn e zo stał u zu p e łn io n y o p ro b le m a ty k ę pograniczy p ro b le m a ty k ę poszczególnych epok i za g a d n ie ń specjalistycznych.
P l a n i o r g a n i z a t o r z y :
In a u g u ra c ja - Z arząd G łów ny i O ddział P T H O lsztyn
S p o tk a n ia K om isji - Prof. d r h ab . M a ria n D rozdow ski - S łu p sk
S esja I: E u ro p a u źródeł - o rg a n iz ato rzy : prof. Tom asz S c h ra m m - P o z n a ń prof. W łodzim ierz M ędrzecki - W arszaw a
S esja II: U źródeł w łasnej tożsam o ści - o rg a n iz ato rzy : prof. Zbigniew O packi - G d ań sk , prof. E d w a rd W łodarczyk - Szczecin
Sesja III: H istoryk wobec źródeł - organizator: prof. J a n Szym czak - Łódź S esja IV: N a u c z a n ie h isto rii ja k o w ycieczka do źródeł - o rg a n iz ato rzy : prof. G ra ż y n a P ań k o - G d a ń sk , m g r Zofia T. K ozłow ska - W arszaw a
S esja V: U źródeł p rz e m ia n społeczności polonijnych - o rg a n iz ato r: prof. T ad eusz R ad zik - L ublin
S esja VI: N ajw iększe w y zw an ia ed uk acy jne. O d śred nio w iecza do w sp ół czesności - o rg a n iz ato rzy : prof. K aro l P o z n a ń sk i, prof. W ład y sła w a S zu lak ie- wicz - T oruń
O rg a n iz a to rz y Z jazdu p rz e w id u ją sejm ik stu d e n c k ic h kół n au k o w y ch oraz przew odników tu ry sty czn y ch .
S z c z e g ó ło w y p r o g r a m X V III Z ja z d u :
* D a n e pod staw o w e, zgodnie z in fo rm a cją Z a rz ą d u G łów nego P T H n a czerw iec 2007 r. In fo rm ac ja j e s t a k tu a liz o w a n a n a bieżąco n a: w w w .p th .n et.p l o raz w w w .p th .o lszty n .p l
„S potkanie K om isji” - o rg a n iz a to r prof. d r M a ria n D rozdow ski.
1. H is to ria śred n io w ieczn a - P ro cesy tw órcze sp o łeczeń stw a polskiego w ie ków śre d n ic h - prof. d r hab. Tom asz J u r e k (P oznań).
2. H is to ria n o w ożytna - S ta ro p o lsk i ogląd ś w ia ta - prof. d r h ab . B ogdan Rok (W rocław).
3. H is to ria w ojskow ości - W ojna w dziejach p a ń s tw a i n a ro d u polskiego - prof. d r hab. K aro l O lejn ik (P oznań).
4. H is to ria m edycyny i fa rm acji - prof. d r h ab . W an d a Rok (W rocław) - M edycyna w lite ra tu rz e i sztu ce czasów now ożytnych i najnow szych. 5. D em o g rafia H isto ry cz n a - R odzina, g o sp od arstw o dom ow e i p o k re w ień
stw o n a ziem iach polskich w p ersp ek ty w ie histo ry czn ej. C iągłość czy zm ian a ? - prof. d r hab. C eza ry K uklo (B iałystok).
6. H is to ria M yśli Społecznej i Politycznej - Socjologia h isto ry c z n a św iato p o glądów politycznych - prof. d r h ab . J a n u s z G oćkow ski (W rocław).
7. B io g rafisty k a - G łów ni arc h ite k c i rozw oju gospodarczego P olski, E u ro p y i ś w ia ta w XX i p o cz ątk u XXI w iek u - prof. d r h ab . M a ria n M a re k D rozdow ski (W arszaw a).
8. H is to ria p ra w a - P ry w a ty z a c ja w ładzy publicznej od staro ż y tn o śc i do w spółczesności - prof. d r h ab . J a c e k M atu sze w sk i (Łódź).
9. H isto ria s ta ro ż y tn a - prof. D a n u ta M usioł (Toruń)
10. H is to ria XIX w iek u - prof. A ndrzej C h w alb a (K raków ), prof. S ław om ir K a le m b k a (Toruń).
11. H is to ria n ajn o w sz a - prof. P rze m y sław H a u s e r (P ozn ań), prof. Z bigniew K a rp u s (Toruń).
12. N ajw ięk sze w y zw an ia ed u kacyjne. Od średn iow iecza do w spółczesności - prof. K aro l P o zn ań sk i, W ład y sław a S zulakiew icz.
Sesje b ę d ą p raco w ały w sym pozjach. Z ap lano w an o je n a jed n o lub k ilk a p osiedzeń, k tó re z o s ta n ą p o d an e w szczegółow ym p la n ie Zjazdu.
I. S e s ja . E u r o p a u ź r ó d e ł - p r o f . T o m a s z S c h r a m m
1. S ym pozjum - P raw o ja k o fu n d a m e n t ła d u politycznego i społecznego - prof. A ndrzej Z ak rzew sk i (W arszaw a).
2. Sym pozjum - M ia sta eu ro p ejsk ie , g o sp o d ark a ry n k o w a (in sty tu cje, sp ołe czeństw o, p ań stw o ), prof. A dam M an ik o w sk i (W arszaw a), prof. E d m u n d K izik (G dańsk).
3. Sym pozjum - U n iw e rs y te t i n a u k a e u ro p e jsk a - prof. K rz y szto f Ozóg (K raków ).
4. Kościoły c h rześc ijań sk ie - prof. prof. K azim ierz Ilsk i (P ozn ań), A ndrzej R ad zim iń sk i (Toruń).
5. A u to n o m ia je d n o stk i - prof. W łodzim ierz M ęd rzecki (W arszaw a).
II . S e s ja . U ź r ó d e ł w ł a s n e j t o ż s a m o ś c i - p r o f . p r o f . Z b i g n i e w O p a c k i, Z b ig n i e w W ło d a r c z y k
2. Sym pozjum . P o g ran icze etn icz n e i k u ltu ro w e w dobie zaborów. 3. S ym pozjum . P olskie p o g ran icza 1918-45.
4. Sym pozjum . Ziem ie Północne i Z achodnie 1945-2005.
5. Sym pozjum . P ru s y W schodnie. H is to ria w sp ó ln a, czy h isto rie rów noległe. L u b in n y u k ła d te m a tó w - w s tr u k tu r z e geograficznej - trw a d y sk u sja. II I . S e s ja . N a u k i d a j ą c e p o z n a ć ź r ó d ł a - p r o f . J a n S z y m c z a k
1. S ym pozjum - H isto ry k wobec źródeł. H isto rio g ra fia k lasy cz n a i now e p ro pozycje m etodologiczne. Prof. J a n S zym czak (Łódź).
a. W k rę g u te o rii - prof. R afał S tobiecki (Łódź). b. W k rę g u p ra k ty k i d ziejopisarskiej.
2. Sym pozjum . Od g enealogii do h is to rii społecznej - prof. B a rb a ra T ry liń sk a (Lublin).
3. H isto ry k i a rc h iw isty k a wobec now ych typów źródeł i p ro b lem u ich m aso wości - d r h ab . W a ld e m ar C horążyczew ski (Toruń).
IV. S e s ja . N a u c z e n ie h i s t o r i i j a k o w y c ie c z k a d o ź r ó d e ł - p r o f . G r a ż y n a P a ń k o , m g r Z o fia T. K o s ło w s k a .
1. S ym pozjum . H is to ria w zreform ow anej szkole - prof. G ra ż y n a P a ń k o (W rocław).
2. Sym pozjum . Ź ródła w ed u k a cji histo ryczn ej - d r h ab . S ta n isła w R oszak (Toruń).
3. Sym pozjum . S pojrzenie n a p o g ra n ic za (I) - R egiony ojczyste, reg o n y św ia t a - d r B ogum iła B u rd a (Z ielona Góra).
4. Sym pozjum . S pojrzen ie n a p o g ra n ic za (II) - N a u c z a n ie h is to rii i m n iejszo ści - prof. S ta n is ła w A chrem czyk (O lsztyn).
P an el. D y d a k ty k a n a u c z a n ia h isto rii po 50 la ta c h - prof. A d am S uchoński (prof. prof. M atern ick i, S uchoński, C entkow ski, R ulka, K u jaw sk a, Zielecki).
V. S e s ja . „U ź r ó d e ł p r z e m i a n s p o ł e c z n o ś c i p o l o n i j n y c h ” - T a d e u s z R a d z i k ( L u b lin ) - k i e r o w n i c t w o p r o g r a m o w e - p r o f . p r o f . M a r c i n K u la , T a d e u s z R a d z ik , A d a m W a la s z e k
1. S ym pozjum . Z naczen ie e m ig ra cji po litycznej - T ad e u sz R ad zik , A n n a Siw ki.
2. Sym pozjum . U trz y m y w ali polskość. D la kogo? P rz e m ia n y k u ltu ro w e spo łeczności polskich w k ra ja c h o sied len ia - Z enon J a s iń s k i.
3. S ym pozjum . K a to licy z m p o lsk i czy p o w szech ny ? P rz e m ia n y re lig ijn e w śró d Polonii i P olaków w św iecie - ks. R om an D zw onkow ski.
4. Sym pozjum . Ź ródła do dziejów Polonii w arch iw ac h em ig racyjny ch i k ra jo w ych - E d w a rd Kołodziej, K azim ierz D o pierała.
P o d s t a w y f i n a n s o w e X V III Z ja z d u
S ta n przyg o to w ań m ery torycznych i organizacy jn y ch pozw ala podjąć s t a ra n ia o p rz y z n a n ie g ra n tó w M in iste rs tw a N a u k i i S zk olnictw a W yższego,
oraz w y stą p ie n ie do w ładz a d m in istra c y jn y c h w ojew ództw a w a rm iń sk o -m a zu rskiego i m ia s ta O lsz ty n a o p rz y z n a n ie środków finansow ych. D z ia ła n ia te zo stały ju ż podjęte w O lsztynie, n a to m ia s t rozm ow y z M N iSW po w in ny się rozpocząć n ie później n iż w 2007 roku. N ależy zwrócić się do M in iste rs tw a E d u k ac ji N arodow ej w sp ra w ie u d z ia łu nau czycieli h isto rii i z a g w a ra n to w a n ia zw ro tu kosztów. O dpow iednio w czesne podjęcie s ta r a ń o g w a ran cje fin a n sowe je s t n ajw a żn iejszy m z a d a n ie m organizatorów .
W a ln e Z g r o m a d z e n i e P T H 20 09
R ów nolegle z X V III P ow szechnym Z jazdem H istoryk ów P olsk ich odbę dzie się zgodnie ze S ta tu te m W alne Z g ro m adzen ie 2009. S ta n ie się to o k az ją do w spólnego z o b ra d a m i p o d su m o w an ia d z ia ła n ia T ow arzystw a, któ reg o 123 la ta is tn ie n ia m ieści się w trz e c h w iek ach w a ru n k ó w h isto ry czn y ch , p y ta ń filozoficznych i politycznych; o raz sfo rm u ło w a n ia m ożliw ości d z ia ła n ia w d a l szym ciągu w iek u XXI.
Aleksander Holiczenko
Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
DOKUMENTY ZESPOŁU AKT „LEGIONY POLSKIE”
W PAŃSTWOWYM ARCHIWUM OBWODU KIJOWSKIEGO
P o n a d 70 la t d o k u m e n ty zespołu 0 -1 7 8 7 1 „Legiony P o lsk ie” były p rz e chow yw ane w P ań stw o w y m A rchiw u m O bw odu K ijow skiego2 ja k o ta jn e . J a k podaje d y re k to r tego a rc h iw u m W olodym yr D any len ko, zespół „Legiony P o l sk ie” do 1941 ro k u znajd o w ał się n a ta jn y m p rzech o w y w an iu w w ydziale zespołów polskich ja k o „Zespół n ieu p o rz ą d k o w a n y ”. W czasie w ojny d o k u m e n ty ew ak u o w an o do m ia s ta Z ła to u st (U ral). Po w ojnie w róciły do K ijow a i były z a re je stro w a n e ja k o b e z ła d n a s te r t a p ap ieró w o w adze 246 kg. P a p ie ry s k ru p u la tn ie u p o rz ą d k o w a n o p rz e z n a u k o w y c h p ra co w n ik ó w a rc h iw u m . W te n sposób pow stało 195 je d n o ste k („Spraw ”) w 9 podzespołach („O pisach”)3.
Zespół zo stał o d tajn io n y w sty czn iu 1990 ro ku . D o k u m en ty zespołu do n ie d a w n a p ra w ie n ie były w y k o rzy sty w an e p rzez b ad a czy zarów no polskich ja k i u k ra iń sk ic h .
1 Dalej w tekście - F-1787.
2 „Derżawnyj Archiw Kyjiwśkoji Oblasti”, dalej - DAKO.
3 W. Danylenko, Polskije legiony, 1917—1918, [w:] Archiwnyje dokumenty na mikrofilmach.
