Helena Pietrzak
Doktorat ks. Bartosza
Nowakowskiego
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 50/1-2, 325-327
Z Ż Y C IA W Y D Z IA Ł U PRAW A K A N O N IC Z N E G O U K S W
P ra w o K a n o n ic z n e 50 (2 0 0 7 ) n r 1-2
DO K TOR AT
KS. BA R TO SZA NOW AK O W SK IEG O
D n ia 17 p a ź d z ie rn ik a 2006 r. n a W y d ziale P ra w a K a n o n ic z n e g o U n iw e rsy te tu K a rd y n a ła S te fa n a W yszyńskiego w W arszaw ie o d b y ła się p u b lic z n a o b r o n a p ra cy d o k to rsk ie j ks. m g r B a rto s z a N o w ak o w sk ieg o , a b so lw e n ta wyżej w y m ie n io n e g o W y d ziału . D o k to r a n t p rz e d ło ży ł R a d z ie W y d ziału ro z p ra w ę pt. „W kła d K siędza
A n to n ie g o S ta n kie w icza w d o ro b e k m yśli k a n o n isty czn ej w p rzed m io c ie w a d zgody m a łże ń sk iej p o d rzą d a m i K o d eksu Ja n a Paw ła I P ’. P ra c a z o s ta ła n a p is a n a p o d k ie
ru n k ie m ks. p ro f. U K S W d r h a b . H e n ry k a S ta w n iak a . W c h a ra k te rz e re c e n z e n tó w w ystąpili: ks. p ro f. P W T d r h ab . W ie sław W en z (W ro cław ) o ra z ks. p ro f. d r h ab . W o jciech G ó ra ls k i (U K S W ).
W c z a sa c h o b e c n y c h z m ia n u stro jo w y c h i ro z w o ju b a d a ń n a u k o w y ch , w ie lo k r o tn ie m am y d o c z y n ie n ia z o d w o ły w a n iem się d o lu d z k ie j eg zy ste n c ji. Ta zaś je s t u k ie r u n k o w a n a n a p o s z u k iw a n ie p raw d y , n a o b ie k ty w n ą o c e n ę rz ec zy w is to ści, w k tó re j z n a la z ł się c zło w iek , p o d m io t p ra w a , w ie rn y . O d p o w ie d ź n a te p o sz u k iw a n ia s ta r a się d a ć K o ś c ió ł k a to lic k i, k tó ry p o p r z e z ro z w ija ją c y się sy stem p ra w a k a n o n ic z n e g o , b a d a n ia n a u k o w e i p ra k ty k ę s ą d ó w k o śc ie ln y ch , d ą ży d o p re cy z y jn e g o k s z ta łto w a n ia n o rm k a n o n ic z n e g o p ra w a m a te ria ln e g o i p r o c e s o w eg o . N ie w ą tp liw ie , ta k ż e is to ta b a d a ń , doty czy ró w n ie ż p ra w d y , k tó re j c o ra z częściej - sz c z e g ó ln ie w o s ta tn im cza sie - p o s z u k u ją w ie rn i w p ro c e s a c h o n ie w a żn o ś ć m a łż e ń s tw a . P ra w d y , k tó r a in te g ru je się z d ro g ą c z ło w ie k a i c h rz e ś c ija n in a d o p e łn i w iary. J a k się z a u w a ż a , n ie k tó rz y w ie rn i - z ró ż n y c h w z g lę d ó w - n ie tr a k tu ją m a łż e ń s tw a ja k s a k r a m e n tu , czyli z g o d n ie z n a u k ą K o ś c io ła k a to lic k ieg o . K ie ru ją się n a to m ia s t p ry w a tn y m i c elam i. P ro b le m te n z n a jd u je sw e o d z w ie rc ie d le n ie sz c ze g ó ln ie w w y ro k a c h są d ó w k o śc ieln y ch , licznych o rz e c z e n ia c h T ry b u n a łu R o ty R z y m sk ie j. S tą d , ja k p o d k r e ś lił p a p ie ż B e n e d y k t X V I, p o w a ż nym o b o w ią z k ie m je s t s ta r a n ie się o to , aby in sty tu c je K o ś c io ła w try b u n a ła c h sta w a ły się c o ra z b liższe w iern y m .
Z a s a d n ic z y k o rp u s p ra c y s k ła d a się z sz e ściu ro z d z ia łó w p o p rz e d z o n y c h : n o tą b ib lio g ra fic z n ą K s. A n to n ie g o S ta n k ie w ic z a , w y k a ze m sk ró tó w , b ib lio g ra fią o ra z w s tę p e m . K a żd y z ro z d z ia łó w p o św ię c o n y z o s ta ł o s o b n e j w a d z ie zg o d y , z a w ie ra ta k ż e k r ó tk ie w p ro w a d z e n ie h is to ry c z n e , k tó r e o b e jm u je n a jc zę śc iej p o d s ta w o
3 2 6 Z ŻYCIA WYDZIAŁU PRAWA KANONICZNEGO UKSW [2 ]
w e z a ło ż e n ia p o sz c z e g ó ln y c h w a d z g o d y o ra z o d n o ś n e k o n c e p c je Ks. A n to n ie g o S ta n k ie w ic za .
W e w s tę p ie A u to r w sk az ał z asad n icz y cel, o k re ślo n y ta k ż e w ty tu le d y sertacji, m ia n o w ic ie u k a z a n ie w k ła d u n a u k o w e g o K się d z a A n to n ie g o S ta n k ie w ic z a /o b e c n e g o D z ie k a n a R o ty R zy m sk iej, w ie lo le tn ie g o jej a u d y to ra , p r o fe s o ra i w y k ład o w cy rzy m sk ich uczeln i: U n iw e rs y te tu G re g o ria ń s k ie g o o ra z U n iw e rs y te tu Ś w ięteg o K rzyża; w 1967 r. ta k ż e a d iu n k ta n a W y d ziale P ra w a K a n o n ic z n e g o A T K w W ar szaw ie/ w d o ro b e k m yśli k a n o n is ty c zn e j d o ty czącej w a d zgody m a łż eń sk ie j. P o d k re ślił je d n o c z e ś n ie , że d y se rta c ja je s t sy n te zą w s p o m n ia n e g o d o ro b k u n a u k o w e g o Ks. A n to n ie g o S ta n k ie w ic z a o ra z p re z e n ta c ją p e w n e g o e ta p u b a d a ń i p o g ląd ó w ta k ż e in n y ch , w ybitnych n a u k o w có w i b a d a c z y p ra w a k a n o n ic z n e g o .
R o z d z ia ł p ierw szy z aty tu ło w an y : „ O s o b a i je j p rz y m io t p rz e d m io te m fałszyw e g o s ą d u w s p ó łm a łż o n k a ” , d o s ta rc z a czy teln ik o w i w iele in fo rm a cji h isto ry czn y ch , k tó r e sta ły się p o d s ta w ą u k ła d u sy ste m aty c zn e g o o b o w ią z u jąc e g o k an . 1097 K P K . K o le jn o - w d alszej części ro z d z ia łu - D o k to r a n t u w zg lęd n ił z a g a d n ie n ie k o n c e p cji o so b y fu n k c jo n u jąc e j n a g ru n c ie K P K , in te r p r e ta c ję a p a r a tu p o jęc io w eg o k ry te rió w b łę d u /directe, principaliter, intendatur, im plicite/, z a k re s o b iek ty w n y i s u b iek ty w n y b łę d u , o k re ś le n ie relacji: b łą d a w a ru n e k o ra z k w estie re tro a k ty w n o śc i § 2 w s p o m n ia n e g o k an . 1097 K P K i w łaściw e d o w o d z en ie .
W ro z d z ia le d ru g im p t. „ P ró b a w y ja śn ie n ia kw estii sp o rn y c h z k a n . 1098 K P K p rz e z Ks. A n to n ie g o S ta n k ie w ic z a ” , A u to r p rz e d s ta w ia ro z b ie ż n o ś c i sta n o w isk n a u k o w có w i sędziów , k tó rzy in te r p r e tu ją c i a p lik u ją c n o w o w p ro w a d z o n ą d o K P K n o rm ę k a n . 1098, n a p o ty k a ją n a liczne tru d n o ś c i. S tą d D o k to r a n t p re z e n tu je i z e staw ia ww. p o g ląd y z o p in ia m i i sta n o w isk ie m Ks. S tan k iew icza. D oty czy to w szczeg ó ln o ści kw estii in te n c ja ln o ś c i i c h a r a k te r u d z ia ła n ia p o d s tę p n e g o o ra z z a g a d n ie n ia re tro a k ty w n o śc i. U k a z a ł k o re la c je ja k ie z a c h o d z ą p o m ię d z y sp raw cą p o d s tę p u , a je g o o fiarą .
R o z d z ia ł trz e c i n o szący ty tu ł: „ W o k ó ł p ro b le m a ty k i k lau zu li d u m m o d o n o n de-
term in et v o lu n ta tem z kan. 1099 K P K ”, n ie je s t c ało ścio w ą a n a liz ą z a g a d n ie ń p o r u
szan y ch p rz e z n o rm ę (w sz czeg ó ln o ści n ie je s t w y k ła d n ią z g o d y m ałż eń sk ie j). S ta no w i ra cz ej su m a ry cz n e z e s ta w ie n ie o ry g in aln y ch i inn o w acy jn y ch o p in ii D z ie k a n a R o ty R zy m sk iej o d n o ś n ie b łę d u p ra w n e g o (jeg o istn ie n ia , n a tu ry i z a k re s u ) o ra z re la c ji k a n . 1098 K P K d o sy m u lacji (k a n . 1 101§ 2 K P K ).
P r z e d m io te m ro z d z ia łu c z w a rte g o p t. „ F o rm y sy m u la c ji d o k o n a n e j p o z y ty w n y m a k te m w o li” je s t p r e z e n ta c ja d o r o b k u Ks. S ta n k ie w ic z a o d n o ś n ie f u n d a m e n ta ln e g o z a g a d n ie n ia s y m u la c ji (czyli p o z y ty w n e g o a k tu w o li). N a tym g r u n c ie a n a liz u je p o d w z g lę d e m te o r e ty c z n o - p ra w n y m m .in .: s łu s z n o ś ć t e r m in o lo gii, w ła śc iw e fo rm y o ra z r e la c je s y m u lac ji c a łk o w ite j d o k a n . 1095 K P K i k a n .
[3] Z ŻYCIA WYDZIAŁU PRAWA KANONICZNEGO UKSW 3 2 7
W ra m a c h ro z d z ia łu p ią te g o p t. „C ondicio ja k o e le m e n t n ie k o m p a ty b iln y z rz e czyw istością m a łż e ń s k ą ” , p rz e d sta w ia D o k to r a n t p o d sta w y h isto ry c z n e fu n k c jo n o w a n ia w a ru n k u n a g ru n c ie p ra w a k a n o n ic z n e g o - tj. k a n . 1102 w o d n ie s ie n iu do K P K z 1917 r., sy ste m ó w p ra w a cyw ilnego o ra z d o p u sz c za ln o ści w a ru n k u w p ra w ie K a to lic k ic h K o ścio łó w W sc h o d n ic h . S k u p ia się w o b e c w ątp liw o ści i c h a r a k te r u w a ru n k ó w (m .in . tru d n o ś c i n a p łaszczy źn ie d u sz p a ste rsk ie j, sp o łe cz n e j i m o raln ej o ra z n a p łaszczy źn ie p ra w a m a łż e ń sk ie g o ).
Z k o lei o s ta tn i ro z d ział, szósty p t. „P rz y m u s i b o ja ź ń a n a tu r a ln a sk ło n n o ść o so b y d o z aw a rc ia m a łż e ń s tw a ” je s t p re z e n ta c ją sta n o w isk a D z ie k a n a R o ty R z y m skiej o d n o ś n ie p o c h o d z e n ia i p o d sta w n o rm y k a n . 1103 K P K , re la cji vis i m e tu s d o w o ln o ści k w alifik o w an ej, c h a r a k te r u b o ja ź n i p o w o d u ją c e j w a d ę k o n se n su .
C a ło ś ć p ra cy z am y k a z a k o ń c z e n ie , w k tó ry m A u to r w sp o s ó b ja sn y i przejrzy sty p o d su m o w a ł w yniki sw oich b a d a ń i w y c iąg n ą ł w łaściw e w nioski.
O b a j re c e n z e n c i w sk az ali po z y ty w n e ja k i n e g aty w n e w alo ry d y se rtac ji ks. m gr B a rto s z a N o w ak o w sk ieg o i w k o ń co w y ch w n io sk a c h o c en ili ją ja k o o d p o w ia d a ją c ą w y m o g o m staw ian y m p rz e z p ra w o ro z p ra w ie d o k to rs k ie j, ta k p o d w zg lęd em m e ry to ry czn y m ja k i fo rm aln y m . P o d k re ślili też , że A u to r d o b rz e z rea liz o w a ł sw e z a m ie rz e n ia b ad aw cze.
R a d a W ydziału P raw a K a n o n icz n eg o U K SW , b io rąc p o d uw agę w yniki eg zam in u d o k to rsk ieg o , w a lo r naukow y p rz e d ło żo n e j p racy właściw y d la ro z p ra w d o k to rsk ich , o p in ie re c e n z e n tó w o ra z pozytyw ny w ynik o b ro n y , n a d a ła ks. B arto szo w i N o w ak o w sk iem u s to p ień naukow y d o k to ra n a u k p raw nych w z ak resie p ra w a k an o n iczn eg o .
H elen a P ietrzak
D O K T O R A T K S . M A R K A M A K O W S K IE G O
D n ia 14 lis to p a d a 2006 r. n a W ydziale P ra w a K a n o n ic z n e g o U n iw e rs y te tu K a r d y n a ła S te fa n a W yszyńskiego w W arszaw ie o d b y ła się p u b lic z n a o b ro n a p racy d o k to rsk ie j ks. m g r M a rk a M a k o w sk ie g o , a b so lw e n ta wyżej w y m ien io n e g o W y d ziału . D o k to r a n t p rz ed ło ży ł R a d z ie W y d ziału ro z p ra w ę p t. d o m i n a c j e b isku p ó w
w edług K o d e ksu Praw a K a n o n iczn eg o z 1983 ro ku i k o n k o r d a tó w o b o w ią zu ją cyc h ”.
P ra c a d o k to rs k a z o s ta ła n a p is a n a n a W y d ziale P ra w a K a n o n ic z n e g o U K S W p o d k ie ru n k ie m ks. p ro f. d r h ab . J ó z e fa K ru k o w sk ieg o . R e c e n z e n ta m i ro z p ra w y byli: ks. p ro f. d r h a b . E d w a rd G ó re c k i (P W T W ro cław ) o ra z D z ie k a n W y d ziału ks. p ro f. U K S W d r h a b . J ó z e f W ro ceń sk i.
