Stratygrafia podłoża podoligoceńskiego na obszarze Białobrzegi - Jedlińsk – Głowaczów

UKD 651.783.3/.'1ł1.31:681.12:59."+&I2.I11J+:l52.31 (_.132 Białobrzegi. - .Jedl1ńaII: - Głowaez6W)

Stratygrafia

podłoża

pod

oligoceńskiego

na obszarze Białobrzegi - Jedhńsk - Głowaczów

WSTĘP

Praca,ma na celu oznaczenie wieku warstw podoligoceńskiCh w obsza- rze na południe od Pilicy i na północ od Radomki, między miejscowoś­

ciami Białobrzegi, Maksymilianów, Jedlińsk i Głowaczów (fig. 1). Mate-

riał do badań pobrano z 31 wierceń wykonanych przez Zakład Złóż Węgli.

Brunatnych w latach 1959-1961. Wiercenia te z racji swojego przezna- czenia zagłębiły się tylko kilka lub kilkanaście metrów w podłoże podoli-

.goceńskie; Z warstw tych pobrano ogółem 65 próbek podczas prac tere-

nowych przeprowadzonych jesienią 1959 r. i latem 1963 r. Wobec nie- licZJiie występującej makrofaUny przewodniej, oznaczonej przez A. Bła­

szkiewicza, stratygrafię oparto przede wszystkim na przesłankach mikro- paleontologicznych. Przy ustalaniu wieku warstw brano pod uwagę

otwornice górnokredowe charakterystyczne dla kredy Polski, jak i pa-

leoceńskie. Przy oznaczaniu otwornic górnokredowych korzystałam z prac K. Poźaryskiej (1954), E. Biedy (1958), E. Gawor-Biedowej (1965), E. Wit- wickiej (1958), E; Gawor-Biedowej i E. Witwickiej (1960), oraZ V. Vasi- lenki (1961), przy oznaczaniu otworu paleoceńskich - z prac F. Brotze- na (1948), K. Pożaryskiej (1965, 1967) i K. Pożaryskiej i J. Szczechury

(1968). .

Za pomoc i cenne uwagi poczynione w czasie opracowania tematu

składam podziękowanie prof. dr K. Poźaryskiej i dr J. Szczechurowej oraz mgr E. Witwickiej i mgr E. Gawor-Biedowej. Serdecznie dziękuję doc.

mgr E. Ciukowi za ^zachętę do opracowania tematu i udostępnienie mi ina-

teriałów i opracowań. Za oznaczenie makrofauny bardzo dziękuję mgr S. Mączyńskiej i mgr A. Blaszkiewiczowi.

DOTYCHCZASOWE DANE O WYSTĘPOW AN1U GÓRNEJ KREDY W REJONIE BIAŁOBRZEGÓW

Rejon Białobrzegów znajduje się w południowo-zachodniej części

synklinorium brzeżnego. Utwory kredy górnej nie odsłaniają się tu na powierzchni. Bliższe d'lne o utworach podtizeciorzędowych pochodzą zwierceń wykonanych w latach 1942-1943,1952-1955.

Kwartalnik Geololiczny, t. 15, .nr 2, 11171 r.

334 !Marla Danuta Giel

Sztizgły

• lf02

•

ł

18/10

•

Ks"'2

14/10

•

^14/U

•

tV

⁰⁸

o

^{1 2km}

' - o _'~~'

Fig. l. :Mapa geologiczna wyllitllPOWania górnej kredy d dan<>-pal"""enu w rejonie iBialabrzegów

Geologie map of 'Upper Cretaceou. and DI>no-<Pala"""ene in the region of

Białobrzegi

1 - otwory wiertnicze zalr:oiJ.ezone w kredzie 1 paleocenie; :a - otwory wiertnicze

zakończone w miocenie lub o11gocerde: a - granice geologic:me: a - pewne. b _ przypuuczalnei 4. - l1nia przekroju geologlc.znego; iii - paleocen dolny (Pa): • ....:..

d_n? (d); '1-12 - kreda: ., - mastryCht górny (KIIllz), • - m ... tryeht dolny (Klmd •

• - kampan górny (KIC.>, 10 - kampan dolny (Kleili 11 - emner - lanton (Ke .... ).

12 - turon górny (Kt.) .

1 - bore holel eomp1eted in the Cl'etaceoUl and. Palaeocene depOlItI:: .2 - bore hole.

completed 1ń the Kiocene or Ollgocene depo.tts; :I - geoJ.oglcal boundar1es: a - prow ved, b - IUppoRd: ol - line ot the geologlcal crOll lectionj II - Lower Palaeocene (Pa); 8 - Danlan1' (d); 7-U - Cretaceoua:: 'l - Upper Maestr1Cbtlan (Klm.), • - Lower Maestr1cht1an (KIm:t>. • - tJpper C8mpanlan (Kllc,), 10 - LoWer Campan1an (K8Cv.

11 - EIDBherian - Saotoman (Ke .... ). 12 - Upper Turonian (Kt.)

W latach 1942-1943 w otworach wiertniczych Kobylnik, Chruście­

chów i Szczyty natrafiono na piaskowce margliste, margle i opoki senonu.

W 1952 r. górne warstwy senonu wykształcone w postaci szarobiałych

drobnoziarnistych piaskowców marglistych oraz z jasnoszarych margli

zostały udokumentowane przez E. Ciuka i E. RUble w otworach leżących

na linii Broniszew - Witaszyn. Warstwy te występowały pod utworami . trzeciorzędowymi zapadając pod bardzo małym kątem w kierunku NNE,

średnio na głębokości 66 m. Minimalna głębokość ich zalegania wynosi 46 m (otwór wiertniczy Korzeń), maksymalna - 113 m (otwór wiertni- czy Helenów).

W 1953 r. J. Kulczycki stwierdził najstarsze utwory górnej kredy (apt, alb, cenoman) w południowo-zachodniej części omawianego rejonu (otwo- ry wiertnicze Maksymilianów l, 2, Witoldów 2, Bukówno 2). Były to osady piaszczyste i margliste występujące pod osadami czwartorzędowymi na

głębokościach rzędu 18+51 m.

W latach 1953--1955 W. Pożaryski udokumentował mikropaleontolo- gicznie występowanie najwyższych poziomów senonu (mastrycht) w ^środ_

Stzr.atygrafia ^podIoŻQ podoligoceflBklego 335 kowej i wschodniej części rej. Białobrzegów (Ignacówka i Zaluśnie). E.

Witwicka (1955) oraz E. Biedowa (1957) na podstawie badań mikropaleon- tologicznych stwierdziły równieź osady górnego senonu w otworze wiert- niczym Głowaczów.

UWAGI STRATYGRAFICZNE

TIl1R01N

Występowanie turonu stwierdzono w południowo-zachodniej części

rejonu Białobrzegów (fig. 1) dzięki licznym i dobrze zachowanym otwor- nicom z otworu wiertniczego MiIksymilianów 23. Masowo występuj II tu otwornice planktoniczne z grupy lapparenti, a niianowicie: Globotruncana lapparenti var. lapparenti B r o t z., G. lapparenti var. coronata BoIli, G. lapparenti var. bulloides Vo g l., G lapparenti var. tricarinata (Q u e r.), G. globigerinoidea B r o tz. oraz G. marginata (R e u ss). Z form bento- nicznych najw8Żniejszynii gatunkaml. Sil: Stensioina praeex8culpta Kell.,

AnomaUna bertheUni . K e 11. i Gavelinella monilifimni$ (R e u s s). Wy- mieniony zespół otwornic dowodzi, że mamy tu osady należące ·do tu-

ronu

·P. .

SA1ln'ON GORINY? - XAMiE'AN 1IXlILNY?

Wieku osadów w. otworze wiertniczym nr 13 (fig. 1) nie udało się

dokładnie zidentyfikować; W próbkach dominowały otwornice plankto- niczne: Globotruncana globigerinoides B r o t

z.;

G. marginata (R e u s s), G. fornicata P l u m m e r, G. aTca (C u ^S h.) oraz dwie odniiany z grupy lappaTenti: Globotroncana lapparenti var. bulloides V O g 1. i G. lappa- renti var. tricarinata (Q u e r.). Występowały również otwornice bentonicz- ne: Stensioina exsculpta (R e u s s), S. pommerana B r o t Z'o S, annae p o żar y s k a oraz Pseudovalvulineria stelligera (d'O r b.). Wymienione

wyżej gatunki spOtykane są w kredzie Polski w osadach dolnego kam-

SW NE

IW

Ł

26/10

k.:::':':·::11 [7:'··::;::12 ~a

Fig . . 2. Soh~Uly przekrój geWog1cmy tMal<8ymł!:i.anów - Dąbrówki GraIlOO- w<>lskle

Diagrammatic geoIog!caI .eotion _ymillanów - JJorbrówld Grabno- wolakle

1 _ pJallk1, twiry. &lln7. mułld; 2 - plUkl, m~ 1ł;y, ~g1e brunatne; 3 - opoki,

&eZY. w.plOnle, fi - mariJ.e; li - margle plaucz,..te. p!au.owce marau.t-; Q - czwar- torzcd. Tt - tn:eclorz~ bez paleocenu (Plloc~. Ulfocen, olił:ocen): pozOlltał~ ,oznacze-

nla jak

na"'.

^{1 . . .}

1 _ laD9. gravell, ł1llIt 1d1t1; I - '8llc!l, cla7l. brown coalaj a - opoku. .aizes,

.l1Dleston~i 4 - mula; D - arenaceQUI m.r~ .. DdRone.;. Q - Quaternary;

'Tr· - Ternary wSłhou"t PalaeGCe:D8 (pl1óoene. • OUCOCene). Other lłl9JlanatloDII

al in l'iI:. 1 · .

336 !Marla Danuta GleI

panu lub górnego santonu. Na tej podstawie można wnosić, że osady, z których zostały pobrane próbki, mogą być zarówno wieku górnosantoń­

skiego, jak i dolnokampańskiego. Ponieważ nie znaleziono w nich żadnych

przewodnich form kampańskich, wypadałoby przyjąć, że należą one do

górnego san tonu. •

Kampan dolny stwierdzony został w wierceniu nr 17 (fig. 1). Próbki

zawierały liczne i dobrze zachowane gatunki otwornic 'bentonicznych.

Poza trzema' gatunkami z rodzaju Sten3iiilna oraz gatunkiem P8eudo- vaZtlUlineria 8teZligera (d'O r b.), znanymi już z wiercenia nr 13, oznaczono, tu szereg nowych, charakterystycznych dla kampanu gatunków z rodzaju Bolivinoide8, a mianowicie: B. laevigata M a r i e, B. decorata decorata (J o n e s) oraz Cibicidoides aktulagayensi3 V a s i 1. Wymienione zespoły

otwornic wskazują na dolnokampański wiek osadów.

Kampan górny stwierdzony został w otworach nr 6, 20, 24 ^(fig. 1)., W próbkach z tych wierceń znaleziono otwornice planktoniczne i bento- niczne, przy czym dominowały te ostatnie. WSr6d nich szereg gatunków znanych jest z kredy Polski już od turonu ~ - GZoborotaliteB micheli- niana (d'O rb.), emszeru - Stenaiiina exaculpta (R e u s s), santonu - Stendiina annae P o żar. i S. pommerana B r o t z.; kampanu - Cibicidoi- des aktulagayenBi8 V a s i L, kampanu górnego '- Bolivinoides delicatula C u s h m. i wyższych jego poziomów - Bolivina incraBBata R e u s s.

Oprócz wyżej wymienionych form bentonicznych występowały formy planktoniczne (fig. 3) znane z poprzednio omawianych wierceń., Wymie-' niona fauna otwornicowa wskazuje na kampan górny.

IMASTRYOHT

Mastrycht dolny stwierdzony został tylko w jednym otworze (fig. 1), w którym występowały nadzwyczaj bogate i dobrze zachowane otwornice bentoniczne. Z nowych gatunków nie znalezionych w p,oprzednich wier- ceniach należy zanotować: Bolivina decurrens (E h r e n b.), Gavelinella, pertUla (M a r s s.), Anomalina complanata R e u s s i PseudovaltlUlineria gTacilia (M a r s s .). Ten ostatni gatunek jest gatunkiem przewodnim dla mastrychtu dolnego i na jego podstawie badany odcinek osadów został

zaliczony do dolnego mastrychtu.

Mastrycht górny występuje' w 21 otworach, zlokalizowanych w środ­

kowej i północno-wschodniej części badanego rejonu (fig. 1). Głębokość

stropu górnego mastrychtu waha się w granicach od 6,2 m n.p.m (otw.

26/10) do 88,5 m n.p.m (otw. 22), średnio wynosi 58,7 m n.p.m. Otwornice

występują tu dość licznie i są dobrze zachowane. Należy tu wymienić:

Cibicidoides aktulagayen8i8 Va s i 1., Bolivina incras8ata R e u s s , B. de- currens (E h r e n b.), Bolivinoides draco millaria H i l t. et K o c h, B. deli- catula C u s h m., Stensiiiina pommerana B r·o t z. oraz pojedyncze globo- trunkany(fig. 3). Poza wymienionym zespołem gatunków należącym do kredy górnej pojawiają się pierwsi przedatawiciele otwornic trzeciorzę­

dowych (otw. nr 22, 19, 15, 7, 4). W pozostałych 16 otworach wiertniczych

zespół gatunków ulega zmianie. Występują licznie tylko trzy gatunki

I

.j.

+

• " i'"

•

Gl

^•

• •

• •

•

I

• •

•

iii {jI

.

•

• Q • •

• o iii iii

• I • • • • • Q Q o o o

. Q . o Q 0 0 o

• • o o o

• iii o o ^O'

Q iii g

•

o o

o o o o o Q . Q O 0 0 0

Q . o eolilo{jl

iii Gl Q o

i i i . Ii o o o

• o

o o o o iii o o

o o o

lioGl GlOOO 0 0

OOGlooGlOGl gO QIiIQQGla .GI

o o o o o •

•

_o

o o

o o

o o li

o o

o

o

o o

o o o

o

o li o o o II o

o o o

o Gl o o o o o o

o o o o li o li O li li o Q o • o

o O O O _

g • Ii • • iii iii • • o o O ^{li Gl} a o o a ^Gl a ^{Gl • • •} a Gl Gl Gl Q o Q Q Q Q • • • • Q • • • Q • • • Q • Q • • •

o o o o o o o II Q o a Gl Q II

o

TURON KAMPAND~ K A M P A N

~I/ SANTONal DOUff I GÓR N Y

o o o o a Gl o o o Q li Q o o o o Gl o • o • • o o o

o o

o o

o o II Gl a g Gl II o o o

o o

o

~I

^M

o

o o

A G

o o

o o o

o o

s

o

o O o o

o o o ^{• II •} o • • • • ^{g • g •}

o o

Gl Gl li li o o o o o • • o • Gl Gl a Q Gl Q ⁱⁱⁱ 8 • o Gl o Gl Gl Gl o o Gl Gl o o o Gl o o o li o o o li li li o o l i . Ii Gl li Gl • o .

iii.

^{{jI { j I .}

li li II II o o II o • • • • • o e o • • II II Gl Q o • II o

QOO oGl o QO 011 o 011

o g g o Q o o • • g g o II o Q o • Gl o Q g o II Q o

6

o o o o o o Q g o o o g o • o o o o o

T

g • o Q. • Q Gl • Gl • • • • e • • g • • •

, 0 0 • • g . Q I I o o

R

R

v

N

c

^H

Y

T

• ^• •

• • Ii

• • •

• •

•

Gl •

{jI {jI o iii

• {jI o •

•

iii

o • o o o

o o o o o o g iii iii o iii o o II iii o II • • • Q iii o iii II II II o o o

Gl o o

•

o _{o Q o}

PALEOCEN D O L N Y

NUMERY OTWORÓW

GŁĘBOKOŚCI POBRANYCH PRÓBEK L I T O L O G I A

Anomalina birthelini Kslier Govelirlello l'I1ol'lilitorml~ /Reu",/

Sten,iÓina praeex6c.ulpta Keller Sten,ióil1a polorlica witwic.ka

Globolruncol1a lappav81'1ti var. c.orOl'lota 80lli Olobotruncana lopparanłi var. lapparenti Bl!Otzen

R8ur.~eIa p$fludo6pinvlo64 TroQlu ..

6Iobotrunc.ano ątobiqmnoidas Brotzel1 61oboro1nliłea michelil'liolto

Id'

Orbiqrl~1 6lobotrunc.arlo marqinałG Rau"

6Iobołnmcano la~ var. bIAIoides 'łoqler 61obołrw1cona Iopparenli Vor. tric.annata 1000ereaul Neojlobłlllino baudot.iniona

l.

d' Orbiir.~

I

P6sudovalwlinGl'ia 6łelliqera

l

Marie StGllsiOi.a QXKulpta /Reu106

f

5łQnsi~ alllloe Poi~,kQ StQllsiOino pGIII/IIirOIlO Broizen GlobołrUllc ano Jomicała Plummer Globo/rontona oyca fe vsłIwtan/

BoIiYirloid86 dSGoroła ^{\/ar. decorota}

/lrYf116/

BoMnoid86 laeviqata Marie C,ibicidoides aktul~ensis VOssiler.ko Bolivinoider. delicotula Cushmar\

Balivina intra~ta R,lUss P:'l2udcrdwli"ariG qracilis .

/Mom«t/

AnomiU!la COlllplOI'lQ/Q R su u eoliviilo dl/Gurrens I Ehrenberq

I

Gov~neIQ PQrtu5a

/Marwwt/

Bdivlnoide~ druto milori~ Hilterman et Koch BoIjvillDides petor&5Oli /&roł.tell /

N~of~belina reli,ulala lF!eussj ClblGldes ~p.

Cibicides ,simplex /9rotzen / Anomalino atuta Vauileilk.o AlIOItIolillo e.kblomi Brot.z:en Anomolina donica /Br'ołzen/ / Alabol'llina dorsoplollQ / Brołzen E ponides 1tIulmini B r9tz,en Cibicids6 .!oOhlilrdmi I Brotzsn

I

Bolivinoidss paleocenica /BrotZQYlI

Alaball1i!la midwoq911sis Brot.zen PulsiphonillQ pńma Ph'",,,,ir C,ibicides 6ucGQdens Brotzen Clbic;ides propriu5 Brotzsn HoqIundina bGalaris / Frarlk,ej Ro.$Q/ina ~st~diensi:. Brob:en A&łocolus q''r .Brob:sn

Lolto~tomvm· apphl\Q8 Phlmll16r Karr9rja jallot Rxehak

Ceralobulimina tuberwlala 8rol'zen Lomal'Gkina ruqulosa Plvl1Imer A!o~~phroąmoide6 frankei Brołzen Clblcu:llls GOmmatub Morozova Cerotobulimil'lo perplexQ PIVl'llmer

STRATYGRAFIA

stratygrafia podłoża podoligoceń.kieg" 337 górnokredowe: Cibicidoides aktulagayensiB V a s i l., Bolivina inC1'aBsata R e u s s, . Bolivinoides pete1'BBoni (B r o t z.) i aż siedem gatunków no- wych, które na obszarze Polski pojawiają się w najmłodszych poziomach kredy górnej - w górnym mastrychcie - a optimum ich rozwoju przy- pada na paleocen. Są to: Cibicides rimplex (B r o t z.), Anomalina ekblomi (B r o t z.), A. acuta P l u m m., A. danica (B r o t z.), Cibicides Bahl- Itromi (B r o t z.), Alabamina dorsoplana (B r o t z.) oraz EponideB toul-

mini Brotz. .

Wymienione otwornice wskazują, że w tych 16 otworach występują osady należące, być może, do wyższego poziomu mastrychtu górnego.

p A[,E()(JElN D<mNY

Paleocen· dolny występuje w p6łnocno-wschodniej części rejonu Bia-

łobrzegów (fig. 1). Poza gatunkami, które pojawiają się .już w górnym mastrycltcie Anomalina danica (B r o t z.), EponideB toulmini B r o t z.

Anomalina ekblomi (B r o t z.), Cibicides sahlstrOmi (B r o t z.), wystę­

puje szereg gatunków nie notowanych w poprzednio omawianych otwo- rach wiertniczych. Są to: Rosalina y.tadiemis B r o t ^Z., KaTTe1'ia fallax R z e h a k, Alabamina młdwayensiB B r o t 2;., Pulriphonina prima P l u m m., Clbicides succedens B r o t Z., Lamarekina rugulOBa P l u m m., Ce1'atobulimina tube1'culata (P l u m m.), C. perplexa Plumm., LQxolt- omum applinae (P l u m m.), Cibłcides commatus M o r o z. i zlepIeńcowa­

ta Ata:z:ophragmoides frankei B r o t z. Ponadto w wierceniu nr 26/22 wy-

stępują: Hoglundina scalariB (F r a n k e), Cibicłde. proprius B r o t z. i Ci- bicides BuccedenB B r o t z. Według F. Brotzena (1948) Ceratobulimina. tu- be1'culata i C. perple:ca są gatunkami przewodnimi dla paleocenu szwedz- kiego. Lamarckina ruguloBa, Camtobulimina tuberculata I C. perple:ca uznane zostały przez F . Brotzena I K. Pożaryską (1957) za najbardziej ty-

pową faunę otwornicową dla paleoceńilkich warstw Boryszewa oraz pale- ocenu z otworów wiertniczych Ełk, Kwidzyń i Magnuszew (W. Pożaryski,

K. Pożaryska, 1960).Loa:oltomum applinae, Lamarckłna ruguloBa, Cerato- bulimina tuberculata, CibłcłdeB BUccedens oraz pojawiający się rzadko ABtacolus gryf są cytowane jako gatunki przewodnie dla montu - paleo- cenu (K. Pożaryska, 1965; K. Potaryska, J. Szczechura, 1968).

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzenia osady z otworów wiertni- czych 22/22, 26/18 i 26/22 zostały zaliczone na podstawie występujących

otwornic do paleocenu (montu).

UWAGI OGÓLNE

I

WNIOSKI

Na podstawie przeprowadzonych badań w otworach wiertniczych, zlo- kalizowanych na omówionym obszarze, ustalono następujący profil osa- dów: Pod szarymi i szarozielonymi piaskami oligoceńskimi nawiercono warstwy górnej kredy i dolnego paleocenu, w których stropie występuje często ciemnoszary osad bezwapienny, silnie zapiaszczony, z dużą zawar-

tością glaukonitu lub osad ilasto-mułowcowy 0,30+0,80 m miąższości;

miejscami występują białoszare opoki odwapnione. Kreda górna repre- zentowana jest przez turon, kampan, santon? mastrycht. Warstwy górnego turonu, wykształcone jako białe margle z krzemieniami, 'bez kwarcu i gla-

338 iMarla Danuta Glel

ukonitu, nie zawierające makrofauny. W wyższych piętrach (górny san- ton?, kampan, mastrycht) obserwuje się duży udział materiału teryge- nicznego. Występują tutaj jasnoszare; kruche piaskowce margliste (san- ton, kampan) oraz jasnoszare margle piaszczyste (mastrycht dolny) z glau- konitem, z rdzawymi plamami w stropie oraz nieliczną fauną małżów (Pęcten sp.) i ślimaków. Facja piaszczysta mastrychtu górnego utrzymuje

się na za<:hód od linii Białobrzegi - Siekluki - Jedlińsk. Od tej linii w kierunku na NE (wiercenia 12/08, 14/14, 14/10, 9, 3) utwory piaszczyste

przechodzą w wapienie margliste jasnoszare i szare z odcieniem beżowym

i margle z rdzawymi plamami w stropie. W partiach leżących głębiej

(otwory 18/10, 18114, 22/02, 22/06, 26/02, 26/06, 22/18, ~6/1O) pojawiają się opoki margliste jasnoszare i szare przeławicone marglami. Miejscami

skała staje się twarda, ciężka, szorstka w dotyku, barwy szarozielonka- wej, z dużą zawartością piasku i glaukonitu (otwory 18/10, 22/06; 26/02).

Na tej podstawie można więc wnioskować, że w górnym mastrychcie

następuje w kierunku NE· zmiana facji z piaszczysto-marglistej poprzez

wapienno-marglistą do krzemionkowo-marglistej. Fauna mastrychtu gór-

nego·reprezentowana jest przez drobne skorupki małżów (Pecte,,; sp.), śli­

maków; rzadko występujących ·korali oraz przewodnie amonity, jak Haploscaphites cf. cCinstrictus tlulgaris N o w a k, Baculttes sp., Chlamys sp. i belemnity, np. Belemnitella archangelskyi (J e l e·t z k y). Ponadto

występują tu szczątki Ostreidae i Terebratulidae. . Dalej w kierunku

NE

(wiercenia 2·2122, 26/18, 26/22) pod piask8ml. .oli-

goceńskimi poniżej metrowej warstwy mułowców szarozielonawych za- piaszczonych, nie reagujących z 100/. HCI (zapewne zwietrzelina niżej le-

żących utworów), natrafiono na opoki margliste i margle szare, kruche,

słabo zwięzłe,· z nielicznym glaUkonitem i drobnymi blaszkami Iyszczy- ków. W osadach tych występują nieoznaczalne skorupki małżów i ślima­

ków; W otworze 26/18 (na głębokości 160,8 m) znalezi.ono jeżowca, nal~.

żą<:ego według S. Mączyńskiej do rzędu Spatangoidea do grupy jeżow­

ców trzeciorzędowych. Niestety, zły stan zachowania okazu. nie pozwolił

na dokładrie jego· zaklasyfikowanie. . . . . W skład residuUm: uzyskailego po przemacerowaniu i przeszJanlowaniu opracowywanych próbek skalnych wchodzą: ziarna kwarcu bezbarwnego o kształtach zaokrąglonych lub ostrokrawędzistych; matowe i błysZczące,

glaukonit w żiarnach liib jako glaUkonitowe ośródki otwornic, igły ·gąbek, szczątki jeżowców w postaci płytek i kolców, skorupki małżoraczków

i pryzmaty skorupek inoceramów. Czasami krzemionka w igłach gąbek zastąpiona jest pirytem. Piryt jest dość częstym składriikiem residuum i występuje w. postaci automorficznej lub jako pirytowe ośrodki otwor- nic. Do residuum wchodzą poza tym drobne blaszki łyszczyków i kulki syderytów. Jeżeli chodzi o występowanie fauny otwornicowej, to ogólnie

można stwierdzić, że prawie we wszystkich próbkach występują otwor- nice planktoniczne i zlepieńcowate, przy czym te ostatnie występują w po- jedynczych okazach. Zaobserwować można pewną zmienność stosunków

ilościowych pomiędzy wymienionymi grupami otwornic. W próbkach, gdzie licznie reprezentowana jest fauna otwornic planktonicznych; formy bentoniczne występują pojedynczo, są drobne i odwrotnie. Najważniejszą rolę przy· oznaczeniu ·wieku próbek odegrały rodzaje: Anomalina, Cib!ci- de.!, Stensii:iina, Pseudovalvu!łneria, Ceratobulimina i Lamarekina,

Stratygrafia podłoża podoligoceń.k1e30 339

Występowanie otwornic w omawianych osadach kredy górnej i paleo- cenu pozwoliły na wysnucie następujących wniosków:

1. Rozprzestrzenienie rodzaju GlobotTUncana w. kredzie rejonu Bia-

łobrzegów potwierdza występowanie dwóch zespołów stratygraficznych, które odpowiadają· drugiemu i trzeciemu zespołowi wyróżnionemu przez W. Pożaryskiego i E. Witwicką (1956) w kredzie Polski środkowej, tj.:

a - turon górny - santon dolny obejmujący zespół form dwukilo- wych reprezentowanych przez: GlobotTUncana lopparenti var. coronata, G. lapparenti var. lapparenti, G. lapparenti var. buZ!oideB, G. lopparenti var. tricarinata, G. globigerinoides i G. marginata;

b - santon górny - mastrycht charakteryzujący się występowaniem

Globotmncana fornicata, G. arca, G. lopparenti var. buZ!oideB, G. loppa- renti var. tricarinata, G. marginata oraz G. globigerinoides.

2. Nie natrafiono na udokumentowane mikropaleontologicznie osady emszeru i dolnego santonu. Warstwy te istnieją zapewne na badanym te- renie, nie zostały jednak nawiercone w żadnym z otworów i można przy-

puszczać, że ich miąższoś{: jest nieznaczna. Przypuszczalny przebieg em- szeru· i santonu obrazują fig. 1 i 2.

3. Dokładnego wieku próbek z otworu 13 nie udało się ustalić, gdyż

brak było gatunków przewodnich wyłącznie dla santonu bądź kampanu.

4. Występowanie bogatej fauny otwornicowej w otworach Wiertni- . czych nr 17, 6, 21>, 24 pozwoliło na wyodrębnienie kampanu dolnego i g6'r-

nego.

5. W osadach mastrychtu górnego zaobserwować można dwa zespoły

gatunków otwornic:

Zespół pierwszy (występujący w próbkach z wierceń 22, 19, 15, 7, 4.) charakteryzuje się głównie występowaniem gatunków górnokredowych, bentonicznych z rodzajów Bolivina, BolivinoideB, Stensioina oraz poje- dynczych okazów planktonicznych z rodzaju Globotruncana. Otwornice

pojawiające się w mastrychcie górnym, których optimum rozwoju przy- pada .na paleocen, reprezentowane są bardzo skromnie zarówno co do

ilości gatunków, jak i osobników (fig. 3);

Zespół drugi występuje w pozostałych 16 wierceniach. Charakteryzuje

się on znacznym zubożeniem mikrofauny g6rnokredowej na korzyść

otwornic trzeciorzędowych - paleoceńskich - pojawiających się już

w górnym mastrychcie.

Występowanie dwóch zespołów otwornicowych w obrębie mastrychtu górnego może wskazywać na dwa różnowiekowe poziomy - niższy i wyż­

szy. Górny mastrycht udokumentowany został ponadto makrofaunis- tycznie. Opracowana przez A. Błaszkiewicza fauna reprezentowana przez HaploBcaphites constrictus wlgaris potwierdza przynależność osadów do mastrychtu górnego, a Belemnitello archangelskyi wyznacza wyższy. po- ziom górnego mastrychtu - poziom BelemniteZ!a kasimiroviensls. Spo-

strzeżenia A. BłaszkieWicza pokrywałyby się z danymi opartymi na pod- stawie mikrofauny otwornicowej.

6. W żadnym z opracowywanych otworów wiertniczych nie natra.- flono na utwory danu. Niemniej można przypuszczać, że osady te istnieją,

o czym można wnioskować z prac W. Pożaryskiego, K. Pożary8k1ej (1960) i K. Pożarysklej (1965) dotyczących danui montu Polski.

340 Marla Danuta Glel

W wierceniu Magnuszew nad Wisłą (około 12 km na NNE od Głowa­

czowa) występuje niewielkiej (0,80 m) miąższości seria danu przykryta

77-metrową serią osadów montu. Możliwe, że mała miąższość danu na- potkanego na tym terenie była trudna do uchwycenia tym 'bardziej, że

otwory, z których pobrano próbki, nawierciły zaledwie stropowe, kilku-o metrowej miąższości warstwy leżące pod piaskami oligoceńskimi ..

7. Por6wnując zespół otwornic paleoceńskich opracowanych z wier-

ceń rejonu Białobrzegów z zespołem gatunków opracowanych przez K. Pożaryską (1965) z najniższego trzeciorzędu - danu i montu Polski,

należy stwierdzić, że próbki z powyższych wierceń będą należeć do ... warstw puławskich", które reprezentują mont (K. Pożaryska, '1967).

Występowanie paleocenu - montu - jest ważne z uwagi na dotycłiczaso~

wy brak w literaturze wiadomości o obecności montu w rejonie Biało­

brzegów.

8. Wykonane badania umożliwiły zestawienie mapy geologicznej-pod~

łoża. podollgoceńskiego rejonu Białobrzegi .-'- Jedlińsk. - Głowaczów

(fig. l), oraz przekroju geologicznego Maksylllilianów -Nowa Wieś ~ Dąbrówki Grabnowskie przez utwory stanowiące podłoże oligocenu (fig. 2).

Zakład WUU Brunatnych Instytutu Geologicznego Warszaw", 'Ql. ~akOW1eck •. 4:

Nadqłano dnia • czerw:ea .19'lO r.

Bl:EÓA ·E. (195&) - otw01'nlce przewodnie i Wiek kredy pmzącej Mielnika. Biul. ln8t.

Ge91., liIl, p. 17~70. Warszawa.

BBOTZEN IF. (1948). - The Swedl8ch Pałeocene and lis foramlniferal fauna. Sver.

Geol. Vnders., łZ, Il1" 4413, p. 1-140. Sbockholm.

BRO'l1ZEN IF., !POZA.RYSKA iK. (11lti7) - '11he Paleocene in central Poland. AC'la grol.

po!., 1, p. 278.----280, m 3. WarsZtaWIł.

artJlK E., lłtlBLE E., (UI!iG) - iDwa przekroje przez dolinę Pilicy pod BialOOrzegami.

Biul. iPaÓl&tw. Imt. Geol., 88. WaTBzawa.

GAWO'IWlIllElDOWA E., WITWIOKA 00. {1960j' - Strałygrefia mlkropałeontologlczna

g6rneg., alhu • g6rnej kredy w !Polsce, bez Karpat. Kwart. geol., ., p. '974--Q88, D!" 4. Warszawa.

GA'WO'R-BlEDOW A 'E. ~11H15) - Osady górnego albu i górnej 'kredy 6Y'!lkHn01'lum 8zczeclJleklego w świetle badań mJklropaleonłologlcznych. Kwart. ieo!., "

p. 791-&113, nr 4. Warszawa.

P02ARYSKA K. (11lC14) - O przewodnich otwornieaehkredy górnej Polaxl środ­

"kowej. Acie. geol. pol., 4, p. 2>19-11176, nr a 'Wmozawa.

P02AlR'YSK.A OK. (1965) - ForamlnHera ""d bi08lr!rt1graphy ot !be Daman and

!Mootian dn !P<lland. iPalaean!. pol., H. p .. 1-156. Warszawa.

Po2ARYSKA K. (1911'1) - Badania warstw pogra.nieznyeh !<redy i trzec101'zędu

. w Polsce pozakarpackiej • KwaTt .. geal., 11. p. II1II.--671, nr 3. Warszawa.

Streaz<:zenie 341

POZARYSK:A :K •• SZCZEClHUiRA J. {11l68) - Foraminife.ra from the :E'aleocene ot Poland. thellc eoologlca.l and blo5tratlgraphiical meanlng. Palaeont. pol .• 20.

p. 1-150. Warszawa.

POZAaYSKiI W •• POt2:A.RYSK:A :K. (.1960) - On the lDanian and lDwer Paleocene .edlmeI>t.s in iPoIand. lnst. GeoL Con&1'. 21 Sess. Norden. S. P. 170-180.

Copenhag ....

.POZARYSK:I W .• WIlPI'WU.CKA E. (1111i6) - GWbotrunkany _ y ,6mel Polski środ­

kowej. Biul.

·:mat.

Geol.. lilii. p. 6-41. W .... szawa.

Wl'l'WTOClKA E. ·41~ - Stratygr:atia _opaIeQ!ltologlczna k:red)' ,arnej wieceenla w CbeJm:le. Biul. 'IM. Geol •• l21. p. 177--. Wllrllzawa.

Map"" ,l(aIIyra I'E.lIb

Cl'PATHI'PA.HlI nO~OJIHI'OQEHOBOro OCHOBAHHJI TEPPHTOPHH 1ilIJI<>mKErH -1I'J{.1IHJłLCK - r JIOBA 1ł)'B

PeSlOMe

Ha OCH_ 4>opIIMiIItIi4>ePoBOli """"'" OJIPOAOIIOII BOOpacT IJJUICl'OB. 38JImIlODlBX DOli

~O!14 B 31 CD~ B paSłoBe 6Jmo6ze:roB, JroTop:&Ie pacnoJIODlbol B IOmk>:It 'l'aC'I1I :a:pae:aoro CHiDJlBiiOP.u.

lb DJI8CTOB, JIeZ8m;xx ~O B&JJ; OJ1IJI'OU,eBOM, B3.II'TO 65 Q6p~B DOpO~ H B ltBX

060sHa_o 54 _ 4>oJl8Mllllllgep. Ha oc:HO_ p y m B _ BJJppB JIJD( rpynn (\\IID'. 3)

B>Ij\OJIeIl'lol ClI<,IG'1OIIlIr 3T8lDI BqIXliClO ...,.. II Blł:ItltI!X TpeIH'IIIWX 011I~ (4Hrr. I): T)'pOH P.

HBlmIdI ...,., BeP"''''' a>maH. lDt1I:IIIdI M88ClP1IllT. BCpxmd: łdlUICTpllllT H IIBlIOOQe'{(MORT).

JIaroJlOl1l'l<CD: OT~ 3TBX :nU:dI COC'I1lBlllOlI>l ~ o6pa3o .. : T)'pOR lIPCA"

C'l'IlBlJeH 6em.IM:a MąlI'CIWI4II c _ _ ... 6e3 DIlj>Qa. rnaym1lllTa H ~. B _

BLlCODIX 3T8ZBX (C8JtrOH. D>mIUI. lIWICTplIXT) 1Ia6mo--= ^60JUoDIOO coA'CJ>DHHe yeppHrOll"

saro Ms:rep:aana. 3,ęcI. 31JleI'81OT 6eJIo-cepwe xpyn:me MepI'elIHC'I'LIe lICCUBBlQI K CBeTJIO-cep1olO lJeC'9BBIIC'l': M.epreJIB C rnaymBBTOM H BCMBOI'01fJJCJIeltB.O:lł c)a.yBcdł IIJl8C'I'lDAaTO:.a6epllYX

(p.erm sp.) H racrpDOOII.B iIaIlpaBJleHBH Ha CD OT _ bJm06El'11-Cesnym (\\IID'. 11 l1OC-

1Jllf.CllC'J:We Mep:reJDI ~O,t(ST B ~ lI3BeC'I"BDX, MCpreJDI K MCpreJlllC'Il,lC ODOD (Bepx.

mdI lIWICTplIXT) c 4J<IyHo1I .... ~,l\, I'8C1'pOOO,l\, &MMOllll'tOB. 060sHa'lOllHilX A. _

"'" Hap/qlcop/Iitu C01I3trictw vrJgaris Nowale, a TUKe Belemnlt.lu. arclran8'l.rkyi (Ieletzky).

nllJleOQOR

(><ORT) """"""'"" MOpreJlllCTOlI OllOxoll c nplllot<CLlO lJeC'lIUlI1<:TOro MaYOpllllJ18.

B ""'" OTJIO_ 06Hapy .... MopciWlI i!lr, OTHoc'lllO"llcR. COrJlllCliO C. MOH'DlBloCJ:OII. " rpynne ypem'IIIWX Mopc.mx exeII.

lła,Q; BepxHeMeJIOBloIMB' • ~CBOBloIMB (MOBT) OTJIO.EelDUl:MB 3anerBlOT TeMHo-cepliIc 6e3JDBeCTl18.OBHC OTJJ~, CIlJ'Iłdto J:JeC'IIIILBIIC C t5'0Jl&IIIl[M co~pzamre:M- rnayEOHBTa BJDI rJIlDDlCTO-&.TIepoJI.llToBLIe OTJIOEKU MODlB.OC1OIO 0,30-0,80 M. Mec:raMB 38JKI'8IOT 6eno-cepJ:.Je

Cie3B3BeCUOBWe ODODI. B 3TBX lIJI8Cl'8X ~ 0'l'CY'I:CTBYI0. Bwme nez&T cepJ.Ie • cepa

·3eneBW.C OIlRI"OQeBOBWC IIeCZB.

1łopa" •• o(M>po ... 4JayBa B """"~ OTJIOU"""" IIOBOJlloHO MHOro'lBClleBBa. Momro DYMC'l'II'n> HallH'IIIe /(Byx CTPtliHlpaąx"""""" rpynn POAa G/obotrtmCfll/a: l rpyIma T)'p01I-

342 ^MarIa Danuta Glel

_ C/UlTOH C GlobotTlIIICQIIQ Iopparentl var. lapparentl Brotz., G. /apparentl var. coro1/Q/Q Bolli, G. /apparenti var. bulloides V <lgl., G. /apparentl var. Irlcarinata (Quer.), G. glob/gerinoides Brotz., G. marginata Reuss, a TaKZe 21PYI1I11L BepXBHlt CIL1lrou-MaaCTpJlXTC Globotruncana /apparentl var. tTl_a, G. /apparentl var. bulloltln, G. globigerlnoltks, G. 1t1QTginata, G.lornl- cata, G. area. 3'l1I rpyDm.I COOTBeTC'I'B}'IOT 2 It 3 rpyIDlBM, _ B. IIO><B.pYCmM If E. Blrr- _011 (1956) B ~ IlempaJIhHolI _ IIom.Jlll!.

B BepXHOM MlIlICI'p1IXTO O'l'MO'<eHO 3aJreI'IlItBe p;ayx rpymI ~ •. IIepBIUt rpymIa

xaparrepJr.JYeTCJI B8.JIImIeM :sepxBeMeJIOBHX 6eErrOHH'ltCKHX BJWm' po.u;a. Bolipina, Bollvinoldes,.

Steosi<ljna, 0,l\llHO'IIIYX IIJIIIHTOBlIJ,IX _ B po}1a Globo/rU1Wl11la, a TlID<O llep""'" ~a1lllTeJllOll

~ IIBJIOOIlOHOBl>lX q,o~ (q,Hr. 3).

HamroIe }1ayx rpynn q,o~, B _ _ BepxIlOl'O MaaCTpJIXr& MOZeT ym3IdB&TI>

Ba cyIItecTBOB8JIlIe ,I{BYX pa3BOB03pac1'l[L1X ropB30BTOB - B1I3lIIero ]I lWCIDero. BepxBHIt M88C:[Io.

pHIT,lIOJ:)'MeRTI!IlOB& B RemTOj!LIX " " ' ' ' ' _ (q,BT. 3) Hop/oscaph/t .. constrictus vulgaris No- wale, a 1'IIJCKe Be_tella archangelskyl (Jeletzky), EOTOpal! _ Ha BLICllDIlI ropll:3OlIT :aepxsero MaaCTPHXTa, T. e. ropB30llT C Belenmitella kasimiroviensis.

Maxia Danuta GI!ElL

STRATIGBAPHY OF SUB-OLIGOCENE BASEMENT IN THE AREA BIAWBBZBGI-JEDL!BSK--Gf.OWACZOW .

Summary

Foraminid'er fauna allowed ~he present author to determine the age of ~e

beds found to occur· und... the Oligucene pj""eed by 31 bore holes made in the vicinity of Bialobrzegi, wirthin rohe so~elTn pa11t df the ·marg;"al synclinorium.

Sixty five rock """,pIes have been taken from the beds that dmmediately un- derlain the Oligocene, and fifty four species of foraminifen; have ·been deteITm;"ed.

On rthe besis of ;"dex species or index aEemblages (Fig. 3) the fullowmg .upper Creta-ceous and Lower Tertiary members harve been determined Il,1Fig. 1):. 1I'urOsIlian

p, Lowe-r Campa,rrlan, Upper Cempanien, Lower Maesttriebtian, Upper Maestrichtlan and Palaeccene (Mantian).

The lithology of ·these members ;" as follows: ~he Turonlan is buiLt of white mads with :!lints, lacking quar.iz, glaueoni\e and macrofauna·. In the upper members (Santonian, Campanian and Maesltr:ichtian) abundlLl11: te'Nigenous malterial may be observed. Here &'e i<>Wld whilte-grey brilttle. marly sandatones Md lighit grey arena- ceous marl. with glaueonlte and scaree pelecypod fauna (Pecten o,p.) and molWICS.

North-east of ~e Itne Bialol:!uegi - Sieklukll. (Fig. ~) the erenaceous marle pw;&

Into mady limelltones, marls and m .... ly opokas (Upper iMaeotriclrtiaIl) Mth pe1ecy- pod, gastropod and ammonirte fauna~ de<termdned by A. Blllszkiewicz <IS HUJPIoscllphi- tes CcmstTWtU8 vulgariIB Now a k, and with Belemnttella aTchalgemk!li (J el ehl< y) .

Palaeoeene {Montian) .Is developed as marly opoka with an admixture of arena- ceous materia[. \[n these deposits an echi!Dus has been. encountered, referred, aecor- ding to S. M~fu>ka, rIlo the group of ~e Terltiary edrl:noiidB.

The Upper Cr~ceoU& 8iIld iPalaeoeene (Montian) deposit.. .... e Dverla:in wdith the dark-grey non-cal<lareoue deposits, strongly arenaceous and wi.th abundant glau- conilte, or with the elay ... lltstone depo&J.'l!s, O.36-0JIII m in thicJm ... Locally, there

Strestczenie 343

are found w~e-grey decakifJed oJ>Ol<as. These beds 1ack any forBminlfer.. Higher up there are grey and grey-green sands of OJigocen.e age.

iF<>ramiallter fa",,", of the deposits e"amined is faidy abundant. Two matigrap- hica! .... embl .. ges ;nay be observed here of the genua Gl<libo11runcana: _emblage . 1 (Turonian P - 'Lawer Sant=ian) with Glol>ot7'unc""" IaPP<lrentl vu. lappcl.tentf Brotz.. G. I"PP<lrent; var. Cor07l4Ia iB 01 11. G. lappcrrenti var. bullolde. VogI.. G.

Iapl"'rent; var. tricarit>ala (Q u er.). G. globigerillllide. ^is rot z.. G. ma.gtntlUl Re u s •• and assemblage L2 (UPP"ll' Santonloin - iMaestrl<:btian) with GlobotTtmC"""

lappa.entj var. tncart""ta. G. lappa.e"tt vu. bullolde •• G. globigermotdes. G. mar- ginata, G. fOTnicata, G. aT'Ca. These assemblages correspond to the ~. and 3. assem- blages dlaI:i<!gu:lshed' by W. Poiarysld and lE. Witw1cka 01156) In .the Q,ellaceous depOOillta at the central area of Poland.

Tw<> foramJ.nlfer .... emblagee have been fnund tto oocur In the Upper lMaestrl- chlian deposita. The ~at _emblage is characterized by the occurrence of the Up- per' Cretaceous benthonic &pedes of the genera Bolivi'l14, Bolivtnoidea and Stensi6i114, of the individual plancto.nlc opeci"" of the genus Globatrunca"". ""d at the firaiI:

representativ"" of the Te~y ~alaeocene) fol'amJ.ntferl (Fig. 8). The second _ - blage :reveals ^en impoverlsbment of the Upper OrellaceoUII faram!iniferB m florour of the _eoeene species ('Fig. 3).

The """,,urr ... ce of Ibhe Itwo _ f e r assemblages within -the Upper Maesttrlch- tian depdoi>t& may paint to the presence of two. lower a.nd upper. harizona. different in age. The Upper Maeat:ri<>b1Ian has been documented {in some bore hol.... ~ S) by HaPloocaphite. conOtnctUl ""Igaris 'N 0 we k and Belemmitella archangel.tkl/f

(J e 1 e t z k y). whleh dmennln .. the upper bor1zon of the Upper Maeed:ricbtian, I.e.

the harizon Belemnitella k<l.im;rovie".t ••

Kwartaln1k Geolopcsny - 7

Fig. 1. Mlkrofauna z warstw turonu:

Mkrofauna of the Turonian 'bedo:

1 - AnomaUoo beTthelint lit 01 L, ~ - Gavelinella mooilitoTmis (R e u. s), a - StenslOina PT4eezsculpta Ko H., 4 - StenoiOi"" !'olonica Wi

a

w., 5 - ReUBsella pseudospt"ulo.a T roe Is., 6 - GlobOTotalites micheliniana (dOOr,b.), 7 - GlobotT1lllU:aoo IappaTenti var. coronata B 0 II t, 8 - Globotru1lCana IappaTenti vu. tricurlnat .. (Q u ⁰ r.), 11 - Globotrunca.oo Iapparentl var.

'lappaTenti Brot •. , 10 - Globot""""""" Iapparentl var. bulIoide. Vogt, QV - Globotruncana ma7'l11nata R 0 u S s; ,1.2 ~ Globotruncana globlgeTinolde, Brotz.

Fig. 2. MlkrofallOO' wm"stw g6rnogo sllllJbonu - dolnogo kampanu:

Microfauna of. the Upper _ n i a n - !Low"" Campanian bedB:

,I - Neotlabellioo baudouiniana (d'Orb.), 2 - P.eudovalvullrteria .telllgera CM a r i e), 3 - StensiOioo .."sculpta (ill! 0 u •• ), " - StensiiSina annae iP 0 t 'a r., 5 - Stenswloo pommerana Br 0 h ., 6 - GloboTotaUtes michellnlana (d'Orb.), 7 - Glabotruncana Iapparenti vv. bulloide. Vogt

Kwart. geol., nr 2, 1971 r. TABLICA I

Fig. 1

Fig. 2

Maria Danuta GIEL - Stratygrafia podloza pOdoligocenskiego na obszarze Bialobrzegi - Jedlinsk - Glowacz6w

TABLlCAo[~

Flg. 3. Mikrofauna z warotw domego kampanu:

lMIeroi<luneof the Lower Campania.n beds:

1 - BoU"tnoide. decorata decontta (J 0 n ea), 2 - Bolivinoides la.evigata

IM a r J. e,

abicidoide.

oktulagaJle'Lri,t Vas i I., 4 - P.ewiooo.lvulineria .telllgeTa (M a r I el, 5 -Sten:n;;lna exsculpta (Jl e u • sl, 6 - SlenolOina po- mmerano Brotz .• 7 - Steaioina annae Pozar., 8 - Globorotaltte. miche ..

Uniana (d' 0 T b.l, IJ - GlobotTuncana globlgerinoide. (B r <> t z.l, 10 - GIo- bot7'UftCa1U1 mcJTgtnata '(Reuss.), 'U - Globotruncana lapparenti VBr. bul- laide. Vii g I., III - GlobotTuncana IappaTenti var. tncaTloota Que r .l,

FIg. 4. MlkroIauna z warstw g6rnego kampanu:

IMIcroflWna of ~e Upper campen1an Beds:

·1 - BoU1l'!noide. dellcatula C u. h., J - Bollvinoide. Ioevigata M a r I e, 3 - Boli,,;na incrarsata it e·u. s, 4 - Cibicidoide. aktulagallensis V a • I l., 5 - StensiOi7Ul exsculpta :GR e u ss). 6 - StensWtna annae Po i Br., 7 - StensiOina pommeTana Bratz., 8 - Globorotalite. micheliniana (d'Orb.l, I) - Glo- botTUncana m4Tglna.ta \R e u a al, 10 - GlobotTuncana aTca (C u a h.l, II - GlobotTUI1CCIM fornJcata PIu m m.