łedaiek do „Głosu Wąbrzeskiej"
Ziemniak, jego własność i uprawa.
Mimo niskich cen na ziemniaki, uprawa ich zupełnie nie zmniejsza się, przeciwnie od roku 1927, tere ny zajęte pod ich uprawę wzrosły, chociaż cena na 100 kg. w tym czasie spadła około 3 i pół raza.
Dowodzi to, że uprawa ziem
niaka mimo wszystko musi się o- płacać.
Istotnie jego wysoka wydajność z ha i użyteczność pastewna, czyni z niego roślinę o pierwszem zna
czeniu w gospodarstwie wiejskiem.
Z tego powodu zajmujemy się ich własnościami i uprawą.
W uprawie konkursów p. r., u- tarło się przekonanie, że ziemniak jest rośliną tak dokładnie znaną, że już o niej niczego więcej nie można się dowiedzieć.
Gdyby tak zapytać przeciętne
go rolnika, co to jest ziemniak (bulwa), na jakiej części rośliny się wykształca, dałby, przypuszczam odpowiedź mylną. No co to jest?
ziemniak, albo inaczej kartofel, a rośnie?, gdzieżby, chyba, że na ko
rzeniu. Tymczasem tak nie jest.
Ziemniak jest zgrubiałą łodygą podziemną, na której w t. zw. „ocz
kach" są umieszczone pączki. Na korzeniu przecież nigdy one nie powstają, gdy na łodydze są wy raźnie widoczne, np. po opadnię ciu liści jesienią.
Botaniczna nazwa łodygi pod ziemnej ziemniaka — jest bulwa.
Bulwy ziemniaczane rosną na rozgałęzieniach tej części łodygi, która jest pod ziemią, a nie na ko
rzeniu. co uwidacznia rysunek.
Zrozumienie tej właściwości ziem
niaka, wytłumaczy rolnikowi, dla
czego zalecone jest wysokie obre- dlanie. (Większa część łodygi pod ziemią zwiększa powierzchnię ro- stową.) Z drugiej strony daje spulchnioną ziemię, w której bulwy znajdują dobre środowisko do roz woju.
Roślina taka jak ziemniak, wy
twarza bulwy w celach rozrod
czych, chociaż może się również rozmnażać z nasienia powstające go w jagodach na krzaku po ©kwit nięciu. Tylko w tym wypadku wy
twarzają się bardzo drobniutkie bulwy, dlatego w praktyce nigdy nie stosuje się tego sposobu.
A więc bulwa, tak samo jak ziarno zboża, jest magazynem po
karmowym dla rozwijającej się ro ślinki, do tego czasu, aż korzenia
mi samodzielnie będzie mogła czer
pać pokarmy z ziemi.
Odżywczo ziemniak zalicza się dogrupy ciał zwanych cukrami zło- żonemi, do której również należą i mąki ze wszelkich ziarn zbóż.
Gospodyniom znana jest t. zw, mą
ka kartoflana, otrzymana przez starcie ziemniaków na tarce i wy
ciśnięciu z nich soku. Na dnie o- siada mączka, która powysuszeniu jest bielutka i wyglądem przypo mina inne mąki.
Rolnika może zaciekawić w jaki sposób ziemniak zbiera w bulwie mączkę, którą naukowo nazywają skrobią. Mączka składa się z wo doru, tlenu i węgla. Składniki te przez roślinę są pobierane z po
wietrza w t. zw. dwutlenku węgla za pośrednictwem liści. Otóż liście nietylko ziemniakowi, ale i każdej roślinie służą do chwytania węgla z powietrza, który może być przez roślinę pobierany tylko przy świet
le słonecznem przez zielony bar wnik zawarty w liściu. Światło sło
neczne odgrywa tu rolę pomocnika (katalizatora), który ułatwia zielo nemu barwnikowi wchłaniać w sie
bie dwutlenek węgla. (W powie
trzu na 1000 cm8 jest go 0,3 cm3, sztucznie można otrzymać ten gaz
p o le w a ją c ja k ik o lw ie k w ę g la n , n p . m a rm u r — k w a se m , k a ż d e m u z a ś z n an y je s t z w o d y so d o w ej,)
W liśc iu n a s tę p u je ro z p a d d w u tle n k u w ę g la n a w ę g ie l i tle n . T e n o s ta tn i u la tn ia się z p o w ro te m d o p o w ie trz a , z a ś w ę g ie l łą c z y się z w o d ą z a w a rtą w liśc iu i w y tw arz a w p o łą c z e n iu z n ią c u k ry p ro s te ro z p u s z cz a ln e . T e p rz e sią k a ją d o n a c zy ń i o d p ły w a ją n ie m i w s tro n ę k o rz e n ia i lo k u ją się w z a w iąz k a c h b u lw , g d z ie p rz e c h o d z ą d a lsz e p rz em ia n y i p rz e c h o d z ą w c u k ry n ie ro z p u s zc z a ln e w w o d z ie, tj. w sk ro b ię .
P ro c es w z ro stu b u lw z a k o ń c z o n y je s t w ó w c z a s, g d y n a ć z a cz y n a s c h n ą ć. T o je s t ju ż z n a k iem , ż e z ie m n ia k d o jrz a ł i m o ż n a g o z b ie
ra ć.
B u lw a z ie m n ia c za n a je s t o to c z o n a s k o rk o w a cia łą s k ó rk ą , p o d n ią z n a jd u je się c ie n k a w a rstw a b ia łk o w a , a d a le j c a łe w n ę trz e je s t w y p e łn io n e s k ro b ią . O d z a w a rto śc i b ia łk a w z ie m n ia k u z a le ż y je g o w y g lą d p o u g o to w a n iu . J e ś li n a 1 c z ę ś ć b ia łk a p rz y p a d a m n iej n iż 1 2 c z ę ś c i sk ro b i, to z ie m n ia k i p o u g o to w a n iu s ą z b ite (s z k lis te ), p rz y s to su n k u 1 : 1 6 i w y ż e j m n iej lu b w ię c e j s y p k ie.
D o b iera n ie d o u p ra w y o d m ia n z a le ż y o d u p o d o b ań k o n s u m en tó w , U n a s n a jb a rd z ie j s ą ro z p o w s ze c h n io n e z ie m n iak i sy p k ie , d la te g o te ż h o d o w c y ta k ie g a tu n k i u p ra w ia ją . N a to m ia s t A n g lic y m a ją in n y g u st i w o lą z ie m n ia k i m n iej sy p k ie .
S k o ro z d a liśm y so b ie s p ra w ę z te g o c o to je s t z ie m n ia k , ja k p o w - s ta je i ja k się ro z m n a ż a , z ro b im y k ilk a u w a g n a d je g o u p ra w ą . P rz e p ro w a d z o n e b a d a n ia w y k az a ły , ż e z iem n ia k u d a je się u n a s n a k a ż d ej g le b ie , b y le b y n ie b y ła p o d m o k ła . P o n iew a ż z ie m n ia k i id ą z a zw y c za j p o k ło so w y c h , p ie rw s zą c z y n n o ś cią u p ra w y ro li p o d z ie m n ia k i b ę d z ie p o d o ry w k a . N ie p o w in n a o n a b y ć z b y t g łę b o k a , b o w ó w c za s z a g rze - b u je n a sio n a c h w a s tó w i o p ó ź n ia ic h s k iełk o w a n ie. P o w z e jś c iu c h w a stó w , n a le ż y je z n isz c z y ć b ro n ą , p o to b y n ie w y ja d a ły p o k a r
m ó w n a w io sn ę z a sa d zo n y m z iem n ia k o m .
C o się ty c z y c z a s u w y k o n an ia p o d o ry w k i, to o g ó ln ie m o ż n a p o w ie d z ie ć, ż e im c ię żs z a je s t g le b a, te m p rę d z e j p o z b io rz e k ło so w y c h n a le ży w y k o n a ć p o d o ry w k ę . J e d y n ie c h y b a n a s z c z e ry c h p ia sk a c h , g d z ie c h o d zi o to a b y ro la p o d d a n a b y ła w ja k n a j m n ie jsz y m s to p n iu
~ 2 —
b e z p o ś red n im w p ły w o m a tm o s fe ry c z n y m , z p o d o ry w k ą le p ie j się n ie ś p ies z y ć , lu b te ż o d ra z u p rz y o ry w a ć o b o rn ik .
Z a s ad n ic zo n a g le b a c h le k k ic h p o w in n o s ię w s ie w ać ś ró d p lo n y , lu b te ż d a w ać p o p lo n z łu b in u n a z ie lo n y n a w ó z. N a g le b a ch z w ię z ły c h p o d o ry w k a p o w in n a b y ć w y k o n a n a ja k n a jw c z e śn ie j, n a jle p ie j z a ra z p o z b io rze z b o ża , N a jle p ie j b y ło b y je - s ie n ią w y w ie źć i p ły tk o p rz y o ra ć o b o rn ik , n a s tę p n ie p rz e d z im ą w y k o n ać g łę b o k ą o rk ę z p o z o s ta w ie n ie m p o la w o s try c h s k ib ac h p rz ez c a łą z im ę .
W io se n n e p ra c e p o w in n y p rz y g o to w a ć ro lę d o w s a d z e n ia z ie m n ia k ó w , w ó w cz a s, je ś li je s ie n ią p o le b y ło d o b rz e d o p ra w io n e , w z ru sz a m y ty lk o w ie rzc h n ią w a rstw ę p ły t
k ą o rk ą , lu b k u lty w a to re m , w z a le ż n o ś c i o d z w ię zło ś c i g le b y .
D o ś w ia d c ze n ia w y k o n y w a n e n a p o ls k ich s ta c ja c h d o ś w ia d c z aln y c h , w y k a z a ły , ż e z a ró w n o n a g le b a ch le k k ic h , ja k i ś red n io zw ię zły c h , o - b o rn ik w y w ie z io n y je s ie n ią i o rk a je s ien n a d a ją le p s ze re z u lta ty w p lo n a c h , n iż c z y n n o śc i te w y k o n a n e w io sn ą .
C o d o n a w o ż en ia p o la , to n a j
le p s z y m b o d a j je s t o b o rn ik i d la g o s p o d a rz a n a jb a rd z ie j d o s tęp n y . N a w o z y s z tu c z n e s to so w a ć ty lk o w te d y , g d y b y le ż a ło to w s fe rz e o - p ła c aln o śc i, c o z a le ż y o d w y d a jn o śc i z m o rg a , c z y h a p o z a s ile n iu n a w o z e m p o m o c n icz y m .
N a n a s zy c h g le b a c h z ie m n ia k i z w y ż k u ją w p lo n ie p o n a w o że n iu ic h s z tu c z n e m i n a w o z a m i a z o to w e - m i i p o ta s o w e m i. N ie b e z z n a cz e n ia d la w y d a jn o ś c i z h a je s t p rz y g o to w a n ie m a te rja łu sie w n eg o (s a d z e
n ia k ó w ) .
J a k ju ż p o w ie d zie liś m y w y ż ej w b u lw ie z a w a rte s ą p o k a rm y d la m ło d e j ro ślin k i i im ic h b ę d z ie w ię c e j, te m s iln iejs z a i o d p o rn ie jsz a u ro ś n ie z n ic h ro ś lin k a , Z te g o w y n ik a ło b y , ż e d o s a d ze n ia k ó w n a le ż a ło b y u ż y w a ć ja k n a j w ię k s z y ch k łęb ó w , ty m c z a s e m d o ś w ia d c z e n ia w y k a z ały , ż e ś red n ia k i w p lo n ie d a ją te n sa m w y n ik i k a lk u lu ją się ta n ie j, b o m n ie j w y c h o d zi ic h d o s a d ze n ia . C z ęs to s p o ty k a się , ż e s a d z en ia k i k ra ją d la o sz cz ę d n o śc i, — S p o só b te n n ie je s t z a le c a n y , d la c z e g o , to ju ż s a m em u ła tw o n a to o d p o w ie d z ie ć , g d y b y z a ś k to ś b y ł z m u s zo n y d o te g o s y ste m u w b ra k u m a te rja łu sie w n e g o , to n a le ż y k ra ja ć w z d łu ż k łę b ó w i e o n a jm n ie j z ty d z ie ń m u s z ą k ra ja n k i le ż ęć w z a
c ie n io n y m m iejs c u , b y w y tw o rz y ł*
się n a m ie js c ac h p rz ek ro jo n y c h w a rstw a k o rk o w a , c h ro n iąc a z iem n ia k i w ro li p rz e d z a ra ż e n ie m sz k o - d liw e m i b a k te rja m i.
Czet.
Obwieszczenia
o parcelacji
S ta ro stw o P o w iato w e w C h e łm n ie o g ła sza p a rc e la c ję c zę śc i m a ją tk u P a p a rz y n , p o w ia tu C h e łm iń sk ieg o , o b sz aru 2 4 5 h a.
C en a g ru n tó w w p rz y b liż en iu o d 6 0 0 d o 1 2 0 0 z ł. w n a le żn o śc i o d jak o śc i g ru n tó w . P o trz e b n ą ilo ść g o tó w k i d la p a rc el sa m o d z ie ln y c h o k re śla się n a 5 .0 0 0 zł., z tem , że z k w o ty te j p o k ry ty z o sta n ie z ad a te k z a rt. 7 2 u st. o w y k . ref, ro ln ej (b e zro ln i 5 p ro c ., w ła ściciele k a rło w a
ty c h g o sp o d a rstw 1 0 p ro c, a w ła ściciele p o p rz ed n io p o sia d a n y c h g o sp o d a rstw ' sa m o d z ie l
n y c h i n a b y w c y o śro d k ó w 2 5 p ro c , su m y sz a
c u n k o w e j) 2 .5 0 0 z ł., p rze w id u je się n a p o k ry cie c zę ścio w e k o sz ty z ab u d o w y , o k o ło 1 .0 0 0 zł.
p rz ez n ac za się n a p o k ry c ie k o sz tó w u p ra w z a sie w ó w , z ało że n ia sa d ó w . P o z o stała re sz ta d o 5 .0 0 0 z ł., z o sta n ie z a tw ie rd zo n y m k a n d y d a to m z w ró c o n a n a z ak u p in w en ta rz a. W y m ie n io n ą k w o tę 5 .0 0 0 z ł. b ę d ą m u sieli z a p ro je k to w a n i reflek ta n ci w p ła cić n a k a ż d e m o je w e z w a n ie d o P a ń stw . B a n k u R o ln e g o O d d zia ł w G ru d z ią d zu n a ra ch u n ek o p ro c en to w a n y k a u c ji i d e p o z y tó w F u n d u sz u O b ro to w e g o R e fo rm y R o ln e j w T o ru n iu .
Z g ło szein ie o n a b y c ie z ie m i sk ła d a ć n a le ży d o d n ia 10 m a rc a 1 9 3 4 r. w S taro stw ie P o w ia to w y m w C h e łm n ie n a p rze p iso w y c h fo rm u la
rz ac h w y d a w an y c h p rz ez S ta ro stw o w C h e ł
m n ie b e zp ła tn ie .
D an e p rz y to c z o n e w z g ło sz e n iu w in n y b y ć z g o d n e z rze cz y w isto ścią co w in n o stw ie rd zić w ła śc iw e w ó jto stw o .
D o z g ło sz e n ia d o łąc zy ć n a le ży e w e n tu a ln ie p o siad a n e d o w o d y stw ie rd za ją c e p ra w o p ie rw sz e ń stw a d o n a b y c ia z ie m i z p a rc e la c ji w m y śl a rt. 5 3 u staw y o w y k . ref. ro ln e j (D z. U . R z.
P . N r. 1 p o z. 1 z 1 9 2 6 r.) w o d p isa ch u w ie rz y te ln io n y ch o ra z w ia ro g o d n e d o w o d y p o sia d a n e j g o tó w k i. N a d to re fle k ta n c i n a n a b y c ie p a rc el d o d a tk o w y c h w in n i d o z g ło sz en ia d o łąc zy ć w ia
ro g o d n e d o k u m en ty stw ie rd z a ją c e , że są h ip o te cz n y m i w ła śc ic iela m i m a ło ro ln y c h g o sp o d a rstw
(o d p is k się g i g ru n to w e j). Z g ło sze n ia są w o ln e o d o p łaty ste m p lo w e j.
T erm in w p ro w a d z en ia w p o siad a n ie p a rce l z o stał n ie u sta lo n y p rz e z P o m o rsk i U rz ą d W o jew ó d z k i p o w y d a n iu p rz ez te n ż e U rz ą d o rze c ze n ia z g o d n ie z a rt. 5 8 u staw y o w y k o n an iu ref. ro ln e j (D z. U . R . P . N r. 1 p o z . 1 . z 1 9 2 6 r.) o c z e m z a k w alifik o w a n i z o sta n ą u w iad o m ie n i w sw o im c za się .
— 3 -QPONMLKJIHGFEDCBA Reflektujący ' na przydział parcel winni
składać zgłoszenia bez względu na kiedykol
wiek już składane zgłoszenia w tej sprawie.
(-) BR. BIAŁY Starosta Powiatowy
Starosta Powiatowy grudziądzki ogłasza — o—
niniejszem parcelację części majątku Nowe Jankowice pow. grudziądzkiego o obszarze 142,5007 ha.
Zgłoszenia o nabycie ziemi należy składać w nieprzekraczalnym terminie do dnia 5 marca 1934 r. w Starostwie Powiatowym w Grudzią
dzu, na przepisowych formularzach, wydawa
nych bezpłatnie przez kancelarję Komisarza ziemskiego.
Dane przytoczone w ogłoszeniu, winny być zgodne ze stanem osobowym i majątkowym re- flektanta, zgodność których winno stwierdzić właściwe wójtostwo. Do podania należy dołą
czyć ewentualne posiadane dowody prawa pierwszeństwa do kupna ziemi, przewidziane art. 53 ust. z dna 28 grudnia 1925 r. o wyk. ref.
rolnej (Dz. U. R. P. Ni, 1: pcz. 1 z r. 1926) Dowody te należy przedkładać w uwierzytel
nionych odpisach.
Z parcelowanego terenu tworzone będą w pierwszym rzędzie działki na uzupełnienie bezpośrednio graniczących karłowatych i mało
rolnych, oraz pobliskich małorolnych gospo
darstw, przyczem odnośni reflektanci na naby
cie działek dodatkowych winni przy podaniu złożyć wiarogodne dokumenty, stwierdzające że są hipotecznymi właścicielami małorolnych wzgl. karłowatych gospodarstw.
Pozostałe grunta przeznacza się na tworze- rzenie działek samodzielnych rolniczych wzgl.
ogrodniczych, robotniczych i rzemieślniczych.
Cena gruntów wynosić będzie w przybliże
niu w granicach od 600 do 1200 zł. za 1 ha — zależnie od jakości gruntów. Potrzebna ilość gotówki dla działek samodzielnych rolniczych określa się na 5000 zł. z tern że z kwoty tej zo
stanie pokryty zadatek z art-72 ust. o wyk. ref.
rolnej,. 2.500 zł. przewiduje się na pokrycie częściowe koszłów zabudowy, zaś około 1000 zł.
na pokrycie kosztów upraw i zasiewów oraz za
łożenie sadu.
Pozostała reszta pieniędzy do 5.000 zł., zo
stanie zatwierdzonym kandydatom zwrócona na zakup inwentarza. Wymienioną kwotę 5000 zł. będą musieli wpłacić zaprojektowani reflek
tanci, na wezwanie Starosty Powiatowego gru
dziądzkiego do Państwowego Banku Rolnego oddział w Grudziądzu na rachunek oprocento
wany Kaucji i depozytów „Funduszu Obroto
wego Reformy Rolnej" w Toruniu.
Kandydaci na działki dodatkowe będą wez
wani do złożenia odpowiednio mniejszych kwot zależnie od nabywanego obszaru gruntów.
Zgłoszenia nie odpowiadające wymogom nie będą rozpatrywane.
Po zakwalifikowaniu kandydatów na na
bywców, Starosta Powiatowy poda do publicz
nej wiadomości listę kandydatów zakwalifiko
wanych, w drodze ' wywieszenia ogłoszenia w lokalu Starostwa Powiatowego, oraz w miejsco
wościach w których wywieszono ogłoszenie o,
parcelacji wymienionego majątku a w których reflektanci aamieszkują.
Poszczególnym zgłaszającym się Starosta Powiatowy nie będzie rozsyłał osobnych zawia
domień.
Wnioski o przydział ziemi nie podlegają opłacie stemplowej.
Grudziądz, dnia 31 stycznia 1934 r.
Starosta Powiatowy wz. (—) Belina
WIOSNA ZA PASEM.
Że wiosna za pasem, że już w nie
długim czasie musimy wyruszyć w pole, więc przedtem musimy zająć się zesta
wieniem najważniejszych nasion i nawo
zów, które okażą się konieczne.
Oczywiście, że samo zestawienie, że tego, a tego trzebaby tyle, a tyle jesz
cze nie będzie wszystko jedno, gdzie kupimy np. koniczynę, czy owies do siewu, gdzie kupimy kainit, azotniak itd. Nad wyborem źródła zakupu trzeba się poważnie zastanowić, bowiem kupo
wanie wedle nazwy i na wiarę bardzo często zawodzi. Jakże często bywa, że kupiona koniczyna do siewu nie schodzi wcale, albo schodzi jej znikoma ilość, potem zamiast równomiernie rosnącej koniczyny, mamy puste place, ,,łysiny".
Zakupy wszelkie należy uskutecz
niać we firmach, które są całkowicie odpowiedzialne za sprzedane nasiona.
Bezwzględnie żądać gwarancji na piś
mie, że zakupiony towar jest pierwszo
rzędnej jakości. Nie zawadzi jednak wcale jeżeli przed siewiem wypróbu
jemy zdolność kiełkowania.
Jeśli chodzi o nawozy to najlepiej zakupywać bezpośrednio od wytwórcy.
Rozumie się, że żaden wytwórca nie bę
dzie sprzedawał poszczególnym odbior
com po parę worków, przeto najlepiej sprowadzać nawóz na spółkę, wagono
wo, przy tern należy żądać jeknaj więk
szych rabatów, tj. opustów z cen.
POGADANKI ROLNICZE.
Zanim pójdziemy pocznić zakupy brakujące, musimy przedtem zbadać czy posiadane własne ziarno jest zdatne do siewu.
Więc najpierw trzeba zwrócić uwa
gę, czy przeznaczone ziarno do siewu było po zupełnem dojrzeniu, czy zebra
ne było pogodnie, w stanie zupełnie su
chym, czy nie zostało zawcześnie ©młó
cone, czy jest całkowicie zdrowe — ma odpowiednią barwę, zapach, połysk itd.
Nie wolno siać ziarnem, które było sprzątnięte z pola jako nie zupełnie dojrzałe, gdyż, chociaż takie ziarno kiełkuje, jednak rośliny zeń wyrosłe — są słabe — wątłe, a jeżeli było w do- latku, sprzątnięte nie zupełnie suche —
to mogło zatracić wskutek zagrzania, zupełnie zdolność kiełkowania. Również nie powinno się siać ziarnem, które zo
stało wcześnie wymłócone, które nie zdążyło się w słomie odleżeć, wypocić.
Jeżeli dostrzeżemy, że ziarno do sie
wu nie posiada odpowiedniej barwy, właściwego zapachu, to lepiej go sprze
dać, a za uzyskane pieniądze kupić in
ne, choćby trzeba było dopłacić, bo
wiem uprawa ziemi jest zbyt kosztow
na, by sobie pozwalać na eksperymenty.
Pamiętać należy również, że ziarno do siewu powinno być bezwarunkowo czyste, pozbawione jakichkolwiek do mieszek. Czyścić i jeszcze raz czyścić.
Jeżeli nie rozporządzamy własnemi na
rzędziami do czyszczenia to opłaca się pojechać kilka kim. do tryjera, by ziar
no należycie oczyścić.
Komunikaty Pow. Tow.
Rolniczego
ULGI DLA OSADNIKÓW ANULA- CYJNYCH PARCELACJI RZĄDO
WEJ.
Osadnicy z parcelacji rządowej i a- nulacyjnej, posiadający przewłaszcze
nia mogą, wwypadkach, o ile szacun
ki osad są za wysokie, uzyskać zniżenie sum szacunkowych oraz rocznych spłat z osad, na podstawie podań złożonych do kompetentnych władz.
W celu przyjścia z pomocą tej kate- gorji osadnictwa, Pomorskie Towarzy
stwo Rolnicze rozesłało już do Sekre- tarjatów Powiatowych wzory podań, na mocy których osadnicy przewłaszczeni wymienionych wyżej kategoryj mogą niezwłocznie wszcząć starania o uzyska
nie zniżenia szacunków osad.
Ze względu na to, że przeszacunek osad przewłaszczeniowych rozpocznie się z wiosną, zainteresowani winni jak- naj prędzej podania w powyższej spra
wie poskładać.
Podania wolne są od opłaty stemplo
wej.
Bliższych informacyj w powyższych sprawach udzielają: Pomorskie Towa
rzystwo Rolnicze w Toruniu, oraz Se- kretarjaty Towarzystw Rolniczych Po
wiatowych, które wypełniają podania o zniżenie szacunków osad członków P.
T. R.
Zapisz się
do Kółka Rolniczego
T. P. R.
0 1 0 4 9
4 —
W z im o w y w ie c z ó r.
W ie lu z n a s z z a m iło w a n ie m w s p o m in a te c z a sy , k ie d y z a o sz ro - n io n e m i o k n a m i h u la ł m ro ź n y z im o w y w ia tr. N ie p rz y je d n y m p ro g u p ie s ła p k ą s k ro b a ł d rz w i i s k o m la ł, p ro sił, a b y w p u sz c z o n o g o d o c ie p łe j iz b y . A le n ik t n a to n ie z w ra c a ł u w a g i. W s z y s c y p rz y tu le n i d o c ie p łe g o p ie c a s łu c h a li b a je k d z ia d k a o ,,w ie d ź m a c h " o o g n ia c h b łą k a ją c y c h się p o n a d m o c z a ra m i, o p o w sta ń c a c h b łą k a ją c y c h się p o p u s z c z y , o k o z a k a c h i c z e g o ty lk o n ie p o m y ś la ła ta siw a g ło w a .
B ło g ie to b y ły d n i ż y c ia . P ó ź n ie j g d y się n a m w y d a ło , ż e ju ż ro s n ą w ą sy , k o le ż a n k i z a ś z a c z ę ły się u c z y ć ta ń c z y ć , b a jk i d z ia- d u n ia n ie im p o n o w a ły i n a s z e m ie j
s c a p rz y p ie c u z a ję li m ło d z i n a si n a s tę p c y . Z a c z ę liś m y się ,,s ta rs i"
z b ie ra ć d o je d n ej ja k ie jb ą d ź iz b y s ą s ia d a , g d z ie m o ż n a b y ło ,,p o ż a r- to w a ć " z p a n n a m i i p rz ę d z ą c e m i, p a lić m a c h o rk ę , śm iać się z b y le c z e g o i g a d a ć b y le c o .
P rz y p o m in a m i się je d e n z ta k ic h z im o w y c h w ie c z o ró w .
Iz d e b k a M a k a ra b y ła p ra w ie d o s ło w n ie z a p c h a n a m ło d z ie ż ą i s ta rs z y m i. T e n c o m u n ie w y s ta r
c z y ło m ie js c a n a ła w c e u s a d o w ił się n a p rz y p ie c k u , a n ie k tó rz y n a w e t n a k o s z a c h o d k a rto fli i g a rn k a c h p o p rz e w ra c a n y c h d o g ó ry d n e m .
Ś m ie c h , g w a r s ły c h a ć b y ło a ż n a u lic y . D y m ty to n io w y c a ły m o b ło k ie m u n o s ił się p o d s u fite m i o p a d a ł c o ra z n iż e j i z a c z ą ł ju ż z a sła n ia ć g ło w y s ie d z ą c y c h n a p rz y p ie c k u .
R o z m o w y p o c z ę ły się u c isz a ć.
P o w ta rz a n ie c o d z ie n n y c h te m a tó w ju ż się z n u d z iło . C z a se m w je d n y m k ą c ie iz b y z ry w a ł się śm ie c h , a le b y ł to śm ie c h ja k iś p o w sz e d n i, n ie w e so ły .
Z n u d z e n ie z a c z ę ło k rą ż y ć n a d z e b ra n y m i w o b ło k a c h d y m u ty to n io w e g o . K to ś z a n u c ił p io se n k ę , a le u rw a ł p o p e w n y c h s ło w a c h n ie w s p o m a g a n y p rz e z in n y c h . N ie k tó rz y z a c z ę li się z b ie ra ć d o w y jśc ia . A le o to k to ś w s z e d ł d o p rz e d s io n k a iz b y . S ły c h a ć b y ło ja k m io tłą o b ija ł śn ie g z b u tó w , p o s tu k a ł k ilk a ra z y n o g a m i p o z m a rz łe j p o d ło d z e , w y s z u k a ł w c ie m n o śc i k la m k ę o d e d rz w i s z a rp n ą ł n ią i ra z e m z p o to k ie m c h ło d n e g o p o w ie trz a w s z e d ł d o iz b y . B y ł to sy n g o s p o d a rz a , k tó ry te ra z p o w ra c a ł z s ą s ie d n ie j w si,
z e b ra n ia m ło d z ie ż y . S ta ł p rz y d rz w ia c h i p a t r z a ł k tó rę d y b y ło b y p rz e jść p rz e z c ia s n ą iz b ę , a b y n ie w le ź ć k o m u ś n a n o g i.
Z k ą ta iz b y d a ły się s ły s z e ć p rz y - c n k i s k ie ro w a n e w s tro n ę K o ła , je g o c z ło n k ó w i „ d z ia ła c z a " ja k n a z y w a n o s y n a g o s p o d a rz a , w iz b ie k tó re g o o d b y w a ła się „ w ie c z o ry n k a ".
L e c z o n n ic im n ie o d p o w ia d a ł, p o d s z e d ł d o s to łu i p o ło ż y ł n a n im trz y m a n ą k s ią żk ę , z rz u c ił « sie b ie k o ż u c h i z a w ie s ił g o n a w b ity m w ś c ia n ę ć w ie c zk u , c z a p k ę rz u c ił n a łó ż k o , k tó re s ta ło p rz y śc ia n ie , n a s tę p m e u s ia d ł p rz y s to le , p o d p a rł g ło w ę rę k o m a i z a c z ą ł m y śle ć . — P rz e d o c z y m a je g o p rz e s u w a ły się n ie d a w n o w id z ia n e o b ra z y . O to
•m ło d z ie ż z s ą s ie d n ie j w si z z a c ie
k a w ie n iem s łu c h a je g o re fe ra tu . A o to d o m o ro ś li a rty ś c i p rz y g o to w u ją n a ś w ię to p rz e d sta w ie n ie . J a k i in n y ta m te n ś w ia t o d te g o , k tó ry o ta c z a g o w te j n a p e łn io n e j d y m e m ty to n io w y m iz b ie .
H e j „ d z ia ła c z u " o p o w ie d z n a m ja k ta m ro s n ą tw o je b u ra k i n a ś n ie g u ? .... d z is ia j p e w n o ju ż m o ty k o w a - łe ś? .... T e s ło w a w y rw a ły g o z z a m y ś le n ia . P o d n ió s ł g ło w ę. W o c z ac h
o d b iło się ja k ie ś p o sta n o w ie n ie . J a k im ś d rż ą c y m ru c h e m rę k i p rz y s u n ą ł k u so b ie k s ią ż k ę ... z a c z ą ł g ło śn o i m e lo d y jn ie c z y ta ć . Z n ik ła p rz e d n im ta iz b a z a k o p c o n a d y m e m i te o so b y , k tó re g o o ta c z a ły . P rz e n ió sł się m y ś lą i d u s z ą d o ty c h ro z le g ły c h d z ik ic h p ó l n a d k tó re m i u n o s z ą się sę p y . Ż y ł ra z e m z e S k rz e tu s k im i C h m ieln ic k im . O b ra z y c z a s ó w m in io n y c h w s k rz e s z a ły i p o ry w a ły g o . N ie z w ra c a ł u w a g i n a o to c z e n ie i c z y ta ł c o ra z d a le j i d a le j. P rz e s ta ł w te d y , k ie d y ję z y k ju ż o d m a w ia ł p o s łu s z e ń stw a . S p o jrz a ł d o o k o ła sieb ie . I o tó ż c a łe o to c z e n ie b y ło ja k z a c z a ro w a n e ; w o c z a ch z e b ra n y c h w id a ć b y ło ja k iś b la sk , k tó re g o p rz e d te m n ie d a ło się z a u w a ży ć . N ie k tó rz y z a c z ę li p ro sić , a b y c z y ta ł d a le j, in n i z n o w u się ro z p y ty w a li o p ra w d z ie h is to ry c z n e j p rz e c z y ta n e g o itd .
T y lk o g d y p rz y p ie c u k o g u t p rz e p ią ł p ó łn o c z a c z ę li się ro z c h o d z ić d o sw o ic h iz b . N a n a s tę p n y w ie c z ó r iz b a b y ła p e łn a . W s z y s c y s łu c h a li d a lsz e g o o p o w ia d a n ia z e s k u p io n ą u w a g ą . W c z a s ie p rz e rw y n ie o b ec n i n a p o p rz e d n ie m c z y ta n iu ro z p y ty w a li się o tre ść , k tó re j n ie s ły sz e li.
O p o w ia d a li im ic h k o le d z y w s z y s tk o c o u tk w iło w ic h p a m ię c i.
P rz y c z y ta n iu n ie k tó ry c h ro z d z ia łó w s ły c h a ć b y ło g ło śn e w e s tc h n ie
n ia k o b ie t. P o n ie ja k im c z a s ie m ło d z ie ż c a łe j w si m ia ła p rz y d o m k i.
x x S lQ Z U lC cl
w Toruniu
O tó ż n a jw y ż sz y z p o ś ró d w s z y s t
k ic h A n d rz e j z o s ta ł n a z w a n y L o n - g in u se m , tę g i S ie m io n — Z a g ło b ą . P ra w ie k a ż d a p a n n a z o s ta ła n ra - n o w a n a H o rp y n ą . N a te rn tle p o w s ta w a ły n a w e t s p rz e c z k i, a le w s z y s tk o to w n o siło o ż y w ie n ie i z a in te re s o w a n ie , re z u lta te m c z e g o b y ło z o rg a n iz o w a n ie K o ła M ło d z ie ż y L u d o w e j.
P o p rz e c z y ta n iu „ O g n ie m i M ie c z e m " c z y ta n o „ P o to p *, „ P a n a W o ło d y jo w sk ie g o " i in n e u tw o ry . Z a c z ę li n a w e t s ta rs i c ie k a w ić się h i- s to r ją w ła sn e j O jc z y z n y i z z a m iło w a n ie m s łu c h a n o ro z m a ity c h c ie k a w y c h o p o w ia d a ń . M u r c h iń sk i p o m ię d z y k o łe m m ło d z ie ż y i s ta r
sz y m i ru n ą ł.
T a k w ła śn ie te n je d e n w iec z ó r p o ru s z y ł w sz y stk ic h . P rę d k o P rz e le c ia ła d la n a s z im a . Z n a d e jś c ie m w io sn y z a c z ę liś m y się sz y k o w a ć d o p ra c y ro ln ic z e j.
M ło d z ie ż p rz y z w y c z a jo n a d o s łu c h a n ia o p o w ia d a ń k s ią ż k o w y c h i p rz y z w y c z a jo n a d o m y ś le n ia z c h ę c ią s łu c h a ła o d c z y tó w ro ln i
c z y c h . S a d z iliśm y ja k o p ie rw s z e
— b u ra k i k o n k u rso w e . P ie lę g n o w a liś m y je s ta ra n n ie w e d łu g w s k a z ó w e k in s tru k to ra . G d y n a d e s z ła je sie ń c a ła w ie ś p o d z iw ia ła n a s z p lo n w b ie ż ą c y m ro k u n ie u ro d z a j
n y m d la z ie m io p ło d ó w , a w s z y s tk o to s p ra w iła je d n a k s ią ż k a , c z y ta n a w ó w w ie c z ó r z im o w y .
S—cz.
URZĘDOWE SPRAWOZDANIE TAR GOWE KOMISJI NOTOWANIA CEN
d n ia 2 0 . II. 3 4 r.
W o ły :
p e łn o m ię s is te w y lu c z o n e n ie o p rz ę ... ...
m i' s te tu c z o n e m ło d s z e d o la t 3 m > iste tu c z o n e s ta rs z e . . . . z . ,-rn ie o d ż y w io n e ...
B u h a je :
W y tu c z o n e p e łn o m ię s is te . . . . tu c z o n e m i ę s i s t e ...
n ie tu c iz o n e , d o b rz e o d ż y w io n e s ta r
s z e ...
m ie rn ie o d ż y w io n e ...
6 2 - 6 8 6 6 - 6 0 4 6—5 2 4 0— 4 2
6 0 - 6 4 5 2 - 5 8
4 2 — 4 8 3 8 - 4 2 K ro w y :
W y le c z o n e p e łn o m ię s is te . . . . 6 2 —6 4 tu c z o n e m i ę s i s t e ... 5 0 — 5 8
n ie tu e z v d o b rz e o d ż y w io n e . . 4 0 4 4 m ie rn ie o o . ,» :o n e .. 4 2 4 4
J a ło w ic e :
W y tu c z o n e p e łn o m ię s is te . . . . tu c z o n e m ię s is te . . . n ie tu c z o n e , d o b rz e o d ż y w io n e
m ie rn ie o d ż y w io n e ...
6 2 - 6 8 5 8 - 6 2 4 8 - 5 4 4 0 - 4 2 M ło d z ie ż :
D o b rz t o d * vw i o n e ...
Ś W IN IE : a ) p e łn o m ię s is te o d 1 2 0 — 1 5 0 k g
ż y w e j w a g i... 8 0 — 8 4 b ) p e łn o m ię s is te o d 1 0 0 — 1 2 0 k g
ż y w e j w a g i...
