Dodatek do „Głosu Wąbrzeskiego' Wąbrzeźna, dnia 23 stycznia 1936 r.
d o d a t e k po ś w ię c o n y s pr a w o m r o l n ic z y m o r g a n t .r .p. Rok IV
Dodatkowe źródła dochodów
mamy pod ręka
powiększenia dochodu jest | W bliskości dużych miast, letnisk, niesłychanie doniosłą. Po- | uzdrów isk itp. można się zająć na do- podarstw i brcj ziemi uprawą malin, porzeczek, agrestu, truskawek i poziomek. Jest owoc s e zo n o w y, wprawdzie dla rolnika
siadamy około 1.200 tys. gos
karłowatych (do 2 ha), które nic mo-
KOMUNIKAT T. R. P.
Stosow nie do naszych komunika
tów skarbnicy Kółek Rolniczych iwin- ni dokonać rozrachunku z lowarzy- stwem Rolniczem w miesiącu styczniu.
Wszelkie niesprzedane legitymacje Kolek Rolniczych winni zw rócić do rak instruktora I. R. P. Do członków gą zapewnić właścicielowi dostatniego to
zwykłych tr\. _ o , u .
trudno li- mieszkańców miast i letnisk poszuki
wany i dobrze płacony. W miejscowo
ściach dalszych uprawy tej zalecać nie można, ponieważ są to jagody bardzo delikatne i dalszego przewozu nie znoszą. Jedynie agrest zbierany na zielono na konfitury znosi dalszy transport. Wszystkie te owoce mogą być jedzone na surowo, poszukiwane są też na soki i na koni ilury, a że po
jawiają się w sprzedaży dość wcześ
nie, przeto spragniona świeżego owo cu ludność miejska dobrze za nie pła
ci. Wymaga la hodowla niemało rąk roboczych, przeto rodzina rolnika ma zapewnione zatrudnienie za wcale utrzymania przy uprawie
ziemiopłodów. Ponieważ
czyć zarówno na zarobki uboczne, jak na wychodźców zagranicznych, trze
ba znaleźć u siebie na miejscu dodat kowe źródła dochodowe. Zależnie od warunków, w których gospodarstwo się znajduje, źródła te mogą być na
der rozmaite.
Bardzo ładny dochód zapewnia pszczelarstwo. Wszędzie, gdzie w oko-
wionę legitymacje i którzy byli człon
kami. kowarzystwo Rolnicze Powia
towe wyśle inkasa pocztowe opiewa
jące na sumę zaległej składki, w myśl zarządzenia Centrali Pomorskiego
Wobec tego, że niektóre tylko Koł
ka Rolnicze rozrachunki te uskutecz
niły Zarząd I . R. P. prosi te Kółka Rolnicze, które do tego czasu rozra
chunków nieuskutecznili o spieszne załatwienie tychże, mianowicie do dn.
I lutego 1936 r.
paki, biała koniczyna, przelot, sera dela, tatarka, gdzie’lasy obfitują w li
py, akacje, wrzosy, — tam można za
kładać śmiało pasieki. I ak samo po
myślne warunki przedstawiają duże łąki, stepy oraz poręby leśne. Z po
wyższego wyliczenia widać, że bart
nictwem można się zajmować niemal wszędzie. Dobry pszczeli miód, oczy wiście prawdziwy, a więc tylko z kwiatów zebrany, ma duże własności lecznicze i z tego powodu bywa po
szukiwany i dobrze płacony. Im wię
cej go posiadamy, tern lepiej go mo
żemy spieniężyć, kupcowi bowiem nic opłaca się przyjeżdżać po niewielką ilość. Miód służy pozatem do wyrobu doskonałych pierników oraz I. zw.
miodu pitnego, który jest znakomi
tym napojem, z powodzeniem zastę
pującym drogie zagraniczne wina. —
Polska oddawna słynęła ze świetnych jwo^ warzywa
miodów do picia. Iv .
myślowych, gdzie dużo jest ludności robotniczej, bardzo dobry dochód mo
żna mieć z uprawy warzyw. Wyma
gają możliwie dobrej ziemi, a w każ dym razie bardzo obi itego nawożenia.
Konieczna jest też w pobliżu woda, ponieważ brak wilgoci i zbytnia su chość bardzo warzywom szkodzi.
Opłacać się więc dobrze może kapu sta, sałata, fasola, marchew jadalna, buraki ćwikłowe, cebula, czosnek, po midory i zwłaszcza ogórki. W gminie
Iopola (woj. kieleckie) w łościanie już od 40-tu lat uprawiają w polu maso- i, które odstawiają do Za-
^głębia Dąbrowskiego. Dzięki staran-
nej i wieloletniej uprawie wytworzy
ły się tam pcwne odmiany, dobrze przystosowane do miejscowych wa runków’. gleby i klimatu i dlatego do
skonale się tam udające.
Bardzo dobrym interesem jest u- prawa tytoniu, wymaga dobrej ziemi i inspektów. Przy staraniach można uprawiać nawet szl
mi any, i
zapew n iony, poniew <
produkt Państwowy niowy, przyczem na ,
sługuje, że produkcja krajowa nic wy starcza i dużo tytoniu przywozimy od- nictylko machorkę. Zbyt jest
nabywa ten Monopol lyto-
starcza i dużo tytoniu z zagranicy.
Na pochyłościach ku południowi zwróconych doskonale i...
może w inorośl, jest to krzew.
udawać się , wyma
gający dużo ciepła i na to trzeba zwra-
— 2 —MLKJIHGFEDCBA
c a ć p r z e d e w s z y s t k i e m u w a g ę . P o d w z g l ę d e m g l e b y j e s t u m i e j w y m a g a j ą c y . a k o r z e n i e j e g o m a j a z a d z i w i a j ą c ą w ł a s n o ś ć c z e p i a n i a s i ę z i e m i n a w e t t a m . g d z i e i n n a r o ś l i n a ż y ć b x n i c m o g ł a . R o ś n i e w i ę c n a w e t n a z i e m i a c h k a m i e n i s t y c h , o b a r d z o p ł y t k i e j w a r s t w i e u r o d z a j n e j . P o t r z e b u j e n a t o m i a s t d u ż o w a p n a i n i e z n o s i g l e b z i m n y c h . o n a d m i a r z e w i l g o c i . W i e l e n i e u ż y t k ó w p a g ó r k o w a t y c h m o ż n a b y z a m i e n i ć n a w i n n i c e , g d y ż w a r u n k i k l i m a t y c z n e z u p e ł n i e n i e s t o j ą n a p r z e s z k o d z i e . I r z e b a j e d y n i e p a m i ę t a ć , ż e d o w y r o b u w i n a n a d a j ą s i ę i n n e o d m i a n y . n i ż g d y o w o c m a b y ć s p o ż y w a n y n a s u r o w o . Z a l e ż n i e w i ę c o d w a r u n k ó w m i e j s c o w Ą c h t r z e b a s i ę d e c y d o w a ć n a l e n , c z y i n n y k i e r u n e k l i o -
Możliwości utrzymywania zwyżkowej tendencji cen na artykuły rolne
d o w l i w i n o r o ś l i .
W s p o m n i m y j e s z c z e k r ó t k o o u p r a w i e w i e r z b y k o s z y k a r s k i e j i o w y r o b a c h z n i e j , o z b i e r a n i u z i ó ł l e k a r s k i c h ( r u m i a n e k , j a ł o w i e c , m a l i n y l e ś n e i t d . ) o z b i e r a n i u i s u s z e n i u g r z y b ó w . w r e s z c i e o s a d o w n i c t w i e , k t ó r e d ł u g o j e s z c z e u n a s r o z w i j a ć s i ę m o ż e , g d y ż d u ż o o w o c ó w 7 s p r o w a d z a m y , o w y z y s k a n i u d o ł ó w t o r f o w y c h p o d h o d o w l ę r y b i t p . M o ż n a b y o t e r n d ł u g o j e s z c z e m ó w i ć , a l e i p r z y t o c z o n y c h p r z y k ł a d ó w w y s t a r c z y , a b y d o j ś ć d o w n i o s k u , ż e n i e m a t a k i c h w a r u n k ó w , w k t ó r y c h n i e o p u s z c z a j ą c s w e g o s t a ł e g o z a m i e s z k a n i a . n i e m o ż n a b y 7 b y ł o z n a l e ź ć d o d a t k o w e g o , c z ę s t o b a r d z o p o w a ż n e g o d o c h o d u . P o n i e w a ż w y ż e j w y m i e n i o n e u p r a w y w y m a g a j ą d u ż o r ą k r o b o c z y c h , p r z e t o b i o r ą c s i ę d o n o w y c h u p r a w c z y z a j ę ć , d a j e - m y z a t r u d n i e n i e l i c z n y m r z e s z o m b e z r o b o t n y c h , p r z e w a ż n i e c z ł o n k o m w ł a s n y c h r o d z i n , z w i ę k s z a j ą c w i e l o k r o t n i e d o t y c h c z a s o w y d o c h ó d z e z b ó ż i o k o p o w y c h .
Jakie zwierzęta należy chować 1
O t r z y m u j e m y c z ę s t e * z a p y t a n i a , d o t s c z ą c e s p i a w y h o d o w li b a r d z o r ó ż n o r o d n y c h g a t u n k ó w z w i e r z ą t f u t e r k o w y c h . a w z w i ą z k u z t e r n i o ź r ó d ł a n a b y c i a t y c h z w i e r z ą t . C e l e m p o i n f o r m o w a n i a n a s z y c h C z y t e l n i k ó w k o m u n i k u j e m y . ż t* o b e c n i e w k r a j u s ą c h o w a n e : l i s y s r e b r z y s t e , s z o p y , n o r k i . n u l r j e o r a z w m a ł y c h i l o ś c i a c h p i ż m o w c e i k u n y . J e ś l i c h o d z i o o p ł a c a l n o ś ć c h o w a l i p o s z c z e g ó l n y c h g a t u n k ó w . ( o b e z s p r z e c z n i e n a p i e r w s z e m i e j s c e n a l e ż y p o s t a w i ć l i s y s r e b r z y s t e . P o n i e w a ż n i e k a ż d y m o ż e p o z w o l i ć s o b i e n a z a k u p t y c h z w i e r z ą t ( p a r a h o d o w l a n a k o s z t u j e o d 2 0 0 0 d o 5 0 0 0 z ł o t y c h ) , p o z o s t a j ą d o c h o w u z w i e r z ę t a t a ń s z e , j a k t o s z o p y , n o r k i .
B a n k G o s p o d a r s t w a K r a j o w e g o , a - n a l i z u j ą c p o ł o ż e n i e g o s p o d a r c z e P o l s k i w l i s t o p a d z i e 1 9 3 5 r o k u ( . . P r z e g l ą d m i e s i ę c z n y ” N r . 1 2 g r u d z i e ń 1 9 5 5 r . ) , s t w i e r d z a m . i n . , ż e w m i e s i ą c u t y m u s t a ł a c a ł k o w i c i e t r w a j ą c a p r z e z p e - w i e n c z a s z n i ż k a c e n z b o ż o w y c h n a r y n k a c h m i ę d z y n a r o d o w y c h , u s t ę p u j ą c m i e j s c a t e n d e n c j i z w y ż k o w e j . — F a k t t e n m i a ł n i e m a ł y w p ł y w n a c e n y a r t y k u ł ó w r o l n y c h w P o l s c e .
Wielkopolska rc
W z w i ą z k u z a k c j ą p a r c e l a c y j n ą . p r o w a d z o n ą p r z e z w y d z i a ł r o l n i c t w a i r e f o r m r o l n y c h u r z ę d u w o j e w ó d z k i e g o w P o z n a n i u s a d o w n i c t w o n a s z e
w ś r ó d o s a d n i k ó w n a t e r e n i e W i e l k o p o l s k i r o z w i j a s i ę c o r a z p o m \ ś l n i e j . W i e l k o p o l s k a I z b a R o l n i c z a w o k r e s i e j e s i e n i u h . r o k u z a ł o ż y ł a n a z l e c e n i e u r z ę d u w o j e w ó d z k i e g o n a o b s z a r z e w o j e w ó d z t w a p o z n a ń s k i e g o w
1 6 m i e j s c o w o ś c i a c h 2 6 7 s a d ó w . Ł ą c z n i e z s a d a m i , z a ł o ż o n e m i w u b i e g ł y c h l u t a c h u o s a d n i k ó w , o g ó l n a i l o ś ć i c h w y n o s i 6 2 5 . S a d y w p r z e w a ż a j ą c e j i l o ś c i p o s i a d a j ą o k o ł o 6 0 d r z e w w 7 n a j l e p s z y c h o d m i a n a c h d o b o r u h a n d l o w e g o . I j ę c i e a k c j i n a z a s a d a c h h a n d l o w e g o s a d o w n i c t w a , a w i ę c g r u p o w a n i e w i ę k s / e j i l o ś c i d r z e w w o g r a n i c z o n e j i l o ś c i o d m i a n n a w i ę k s z y c h p r z e s t r z e n i a c h , p o z w o l i w p r z y s z ł o ś c i
• n a r a c j o n a l n ą o r g a n i z a c j ę z b y t u o w o -
» ó w . S a d y 7 o s a d n i k ó w z n a j d u j ą s i ę
n u l r j e . C o s i ę t y c z y p i ż m o w c ó w , t o w s k u t e k z a k a z u h o d o w l i t y c h z w i e r z ą t n a w o l n o ś c i , p o w s t a j ą d u ż e w y d a t k i . z w i ą z a n e z b u d o w ą s p e c j a l n y c h k l a t e k i m o c n y c h o g r o d z e ń , c o p o d r a ż a p r o d u k c j ę i c z y n i j ą d z i ś p r a w i e n i e o p ł a c a l n ą . H o d o w l a k u n j e s t j e s z c z e n i e d o s t a t e c z n i e o p a n o w a n ą , w i ę c
i n t e r e s u j e r a c z e j a m a t o r ó w i, b a d a c z y z w i e r z ą t f u t e r k o w y c h , n i e z a ś s z e r o k i o g ó ł p r o d u c e n t ó w . H o d o w l i s k u n k s ó w i o p o s ó w n i c p o s i a d a m y o b e c n i e w ; k r a j u z u p e ł n i e . H o d o w l a w y d e r j e s t n i e o p ł a c a l n ą i t r u d n ą . K f o c h c e m i e ć z y s k z h o d o w l i z w i e r z ą t f u t e r k o w y c h , n i e c h n i e s z u k a r z a d k i c h g a t u n k ó w a c h o w a z w i e r z ę t a , k t ó r y c h h o d o w l a j e s t j u ż o p a n o w a n ą .
W p o ł o w i e l i s t o p a d a z a z n a c z y ł a s i ę p r z e j ś c i o w a z n i ż k a n o t o w a ń , p o d o b n i e j a k z a g r a n i c ą , p o d k o n i e c m i e s i ą c a c e n y z n o w u p o d s k o c z y ł y , w y k a z u j ą c t e n d e n c j ę z w y ż k o w ą r ó w m i e ż i w 7 g r u d n i u , a t a k ż e i w s t y c z n i u . W i a d o m o ś c i o z b i o r a c h i s t a n i e z a p a s ó w 7 n a r y n k a c h z a g r a n i c z n y c h , o g ł a s z a n e o - s t a t n i o , p o z w a l a j ą p r z y p u s z c z a ć , ż e t e n d e n c j a t a w 7 n a j b l i ż s z y m c z a s i e n i e u l e g n i e o s ł a b i e n i u .
zkwitnie sadami
'• p o d s t a l ą o p i e k ą W i e l k o p o l s k i e j I z b y R o l n i c z e j .
ZAOCZKOWANA IKRA SIELAWY, SIEJI, PSTRĄGA I SZCZUPAKA.
C h c ą c p r z y c z y n i ć s i ę d o p o d n i e s i e n i a r y b o - ł ó w s t w j e z i o r o w y c h i r z e c z n y c h n a Z i e m i a c h R z e c z y p o s p o l i te j P o l s k i e j , d o t k n i ę t y c h o d s z e r e g u l a t k r y z y s e m g o s p o d a r c z y m — W i e l k o p o l s k i e i P o m o r s k i e T o w a r z y s tw o R y b a c k i e w B y d g o s z c z y , — r o z p o c z y n a w r o k u 1 9 3 6 w i e l k ą a k c j ę z a r y b i e n i o w ą , u m o ż l i w i a j ą c p r z e z w y d a tn ą o b n i ż k ę c e n , n a b y c i e n a j s z e r s z y m n z e s z o m r y b a c k i m i k r y z a o c z k o w a n e j s z l a c h e t n y c h g a t u n k ó w r y b .
M a ją c n a u w a d z e i n t e r e s y i d o b r o r y b a c t w a k r a j o w e g o , W i e l k o p o l s k i e i P o m o r s k i e T o w . R y b a c k i e w r o k u b i e ż ą c y m u r u c h o m i ł o w y lę g a r n i ę r y b ł o s o s i o w a ty c h n a P o m o r z u , a i s t n i e j ą c y z a k ł a d w y l ę g o w 'y w B y d g o s z c z y d o s t o s o w a ł o d o p r o d u k c j i w i ę k s z e j i lo ś c i z a o c z k o w a n e j i k r y s z c z u p a k a .
I n f o r m u j ą c o p o w y ż s z e m W i e l k o p . i P o m . T o w . R y b . u p r z e jm i e d o n o s i z a i n t e r e s o w a n y m , ż e w r o k u b i e ż ą c y m m a d o o d d a n i a n a s t ę p u j ą c a g a t u n k i r y b o b s a d o w y c h :
a ) z a o c z k o w a n ą i k r ę s i e l a w y , b ) z a o c z k o w a n ą i k r ę s i e ji j e z io r o w e j, c ) z a o c z k o w a n ą i k r ę p s t r ą g a p o t o k o w e g o , d ) z a o c z k o w a n ą i k r ę s z c z u p a k a .
Z a m ó w i e n i a d o o b s a d y n a w i o s n ę 1 9 3 6 r . n a i k r ę s i e l a w 'y , s i e j i i p s t r ą g a p r z y j m u j e T o w a r z y s t w o d o d n i a 1 5 l u t e g o 1 9 3 6 r . , n a i k r ę s z c z u p a k a — d o d n i a 1 m a r c a 1 9 3 6 r.
N a b y w c o m u d z i e l a s i ę d o g o d n y c h w a r u n k ó w s p ł a t y n a l e ż n o ś c i.
W y s y ł k ę i k r y u s k u t e c z n i a s i ę w s k r z y n i a c h
■ w ł a s n y c h T o w a r z y s t w a , s t o s u j ą c u l g o w ą t a r y f ę n a p r z z w ó f z k o l e j ą r y b o b s a d o w y c h .
P o w s z e l k i e i n f o r m a c j e i p o b l a n k i e t y z a m ó w i e n io w e u p r a s z a s i ę z g ł a s z a ć p o d a d r e s e m :
Wielkopolskie i Pomorskie Towarzystwo Rybac
kie w Bydgoszczy, ul. Zygmunta Augusta Nr. 4,
d o ł ą c z a j ą c z n a c z e k p o c z t o w y w w y s o k o ś c i 2 5 ' g r n a o d p o w i e d ź .
— 5 ~GFEDCBA
s tr a lo r a p o r u a n y z a p ie r s i i o d r z u c o n y n a p r ę t ż e la z n y , a c ó r k o m s ta rc a , n ie lu d z k i u r z ę d n ik g r o z ił w y c ią g n ię ty m b r a u n in g ie m .
W d a ls z y m c ią g u , p o z w o lił s o b ie e g z e k u to r p o w ie d z ie ć ( d o s ło w n ie ): — •
„czekajcie psiekrmie, ja mam m paru dniach wszystko wymiotę".
W o b u w y p a d k a c h s k ie ro w a n o z a ż a le n ia d o w ła d z , a n a z a ła tw ie n ie ty c h z a ż a le ń z a in te re s o w a n i je s z c z e c z e k a ją .
O to k w ia tk i e g z e k u c y jn e . k o m e n ta r z e tu z b y te c z n e .
N ic u le g a je d n a k n a jm n ie js z e j w ą t
p liw o ś c i. ż e r o ln ik n a o g ó l p o d o ła łb y k ło p o tliw e j w y s o k o ś c i, g d y b y p a n ó w ie z z a z ie lo n y c h b iu r e k , w u r z ę d a c h s k a r- o p ła to m p o d a tk o w y m , m im o n a w e t ic h te g o p r z y jd z ie — b y li s p r a w ie d liw i i b o w y c h . n o i w te r e n ie , je ż e li ju ż d o b a r d z ie j lu d z c y . II id/..
Jak leezyć cholerę drobra
B a r d z o z a r a z i i w ii i ś m ie r te ln a c h o r o b a . o d k tó r e j g in ą n ie ra z c a łe k u r n ik i. O b ja w e m je j je s t b r a k a p e ty tu i s iln e r o z w o ln ie n ie . P ta c tw o je s t s m u t
n e . p ió r a m a n a s tro s z o n e i s ie d z i w c ie m n y c h k ą ta c h . Z d z io b a p o k a z n ji is ię ś lu z , g r z e b ie ń s in ie je i w c ią g u 2 d o 5 d n i k u r a z d y c h a . ( z a s a m i p r z e b ie g b y w a o s tr y i c h o r a k u r a z d y c h a p r a w ie n a g le , b e z w id o c z n y c h o z n a k .
L e c z y ć c h o le r ę m o ż n a p r z e z z a - s trz y k iw a n ie s u ro w ic y . le c z m o ż e to s ię o p ła c ie je d y n ie p r z y b a r d z o c e n n y c h g a tu n k a c h p ta c tw a . W r a z ie z a u w a ż e n ia te j c h o r o b y , n a le ż y n a ty c h m ia s t p r z e p r o w a d z ić ś c is łą d e z y n fe k c ję w k u r n ik u . I r u p y p a lić i d b a ć o to . a b y z a ra z a n ie r o z s z e r z a ła s ię . — D la te g o z a le c a s ię w r a z ie g r a s o w a n ia te j z a ra z y ’ la k p o s tą p ić . ( a ly d r ó b , w ś r ó d k tó r e g o z a s z e d ł w y p a d e k c h o le r y u m ie ś c ić p o z a k u r n ik ie m , g d z ie b y ł w y p a d e k , a to w u b ik a c ji d o b r z e o d k a ż o n e j w a p n e m , d o w o d y p o jo w e j w s y p a ć k a m ie n ia m o d r e g o ( s ia rc z a n m ie d z i) I ły ż k ę n a 1 litr w o d y . Z d o ty c h c z a s o w y c h p o m ie s z c z e ń z a p o w ie tr z o n y c h n a le ż y ' s k r z ę tn ie z e b ra ć w s z e lk i k a l i p ie r z e i r a z e m z. p a d lin ą ,
< ilb o s p a lić , a lb o g łę b o k o z a k o p a ć i p o g r u n tó w n e m o c z y s z c z e n iu b a r d z o s z c z e g ó ło w ą w y k o n a ć d e z y n f e k c ję m le k ie m ś w ie ż o g a s z o n e g o w a p n a . D e z y n f e k c ja w in n a o b e jm o w a ć w s z y s tk ie s p r z ę ty , n a c z y n ia , g r z ę d y e tc . z k tó r e m i z a r a ż o n y d r ó b m ia ł s ty c z n o ś ć . J e ż e li n a s tę p n ie m ia łb y ’ z a jś ć d a ls z y w y p a d e k c h o le ry w ś ró d d r o b iu , to n a le ż y c a ły p o z o s ta ły z A p a s d r o b iu p r z e n ie ś ć d o p ie rw o tn e j a ju ż o d k a ż o n e j u b ik a c ji, a u p r z e d n ie p o m ie s z c z e n ia
Praktyczny przyrząd do krajania buraków
N a u k a ż y w ie n ia n a o g ó l n ie z a le c a r o z d ra b n ia n ia b u r a k ó w d la k r ó w , g d y ż n ie d a je o n o ż a d n y c h s p e c ja l
n y c h k o r z y ś c i. K r o w a o z d r o w y c h i m o c n y c h z ę b a c h d a je s o b ie d o s k o n a le r a d ę z b u r a k a m i c a le m i. ró w n ie ż i n u s tr a w n o ś ć s ie k a n ie ic h n ie w y w ie ra ż a d n e g o w p ły w u .
( z a s a m i je d n a k z a c h o d z i k o n ie c z n o ś ć k r a ja n ia b u r a k ó w , n p . d la k ró w s ta rs z y c h o s ła b y c h z ę b a c h , w ó w c z a s , g d y ż ło b y s ą g ła d k ie , k a m io n k o w e i p r z y c iś n ię ty b u r a k u c ie k a k r o w ie s p o d p y s k a , w r e s z c ie p r z y b u r a k a c h ta k d r o b n y c h , ż e is tn ie je o b a w a u d ła w ie n ia s ię . W ty c h w y p a d k a c h w y -
z n ó w ja k n a jd o k la d n ie j z d e z \ u lo k o w a ć . a w r a z ie p o tr z e b y d r ó b z n ó w ta m d o tą d p r z e p ę d z ić d td . a ż o n p r z e s ta n ie z d y c h a ć .
N ie b e z p ie c z n e m i w le j ( h o r o b ie s ą z w ła s z c z a p ta k i d z ik ie , ja k w r ó b le i in n e , k tó r e c h o r o b ę tę r o z n o s z ą p o o k o lic y .
D la u n ik n ię c ia te j c h o r o b y w m ie j
s c o w o ś c ia c h . g d z ie o n a c z ę s to p a n u je , n a le ż y c o r o k u r o b ić k u r o m s z c z e p ie n ie o c h r o n n e .
Pasze zielone
( c n y ż y w e g o in w e n ta r z a , z a ró w n o b y d ła , ja k tr z o d y c h le w n e j, w o s ta t
n ic h p a r u m ie s ią c a c h z n a c z n ie w z r o s ły . n ie o ty le w s z a k ż e , a b y h o d o w la o p ła c a ła s ię z a w s z e i p rz y k a ż d e m ż y w ie n iu . P r z e c iw n ie . je ż e li ż y w ie n ie b ę d z ie n ie ra c jo n a ln e , to n a w e t p r z y ' o b e c n y c h c e n a c h m o ż e o n a s ię n ie o p ła c ić . N ie n a le ż y z a p o m in a ć , ż i' c e
n y z w ie rz ą t r z e ź n y c h p r z e d r o k ie m n ie p o k r y w a ły k o s z tó w w ła s n y c h w y c h o w u . ( c n y w ię c o b e c n e , ja k k o lw ie k
w y ż s z e o d d a w n y c h , d a ją ty lk o n ie w ie lk i s to s u n k o w o z y s k , k tó r e g o r o l
n ik m o ż e n ie o tr z y m a ć , je ż e li p r z y ż y w ie n iu n ie b ę d z ie p o s tę p o w a ć r o z s ą d n ie . P r z e c iw n ie , ja s n ą je s t r z e c z ą , ż e z y s k te n b ę d z ie te in w y ż s z y , im ta n ie j r o ln ik z d o ła w y ż y w ić p o s ia d a n y in w e n ta r z .
D o k ła d n e o b lic z e n ia s tw ie r d z a ją , ż e n a jta n ie j k o s z tu je ż y w ie n ie p a s z a m i. w y p r o d u k o w a n e m i w e w ła s n e m
s ta r c z y je d n a k p r z e k r o je n ie b u r a k a n a 2 lu b c z ę ś c i, d o c z e g o n ie p o tr z e b a s k o m p lik o w a n y c h i d r o g ic h n a r z ę d z i; w y s ta r c z y b a r d z o p r o s ty i p r a k ty c z n y k r a ja c z , p o w s z e c h n ie s to s o w a n y n a Ś lą s k u , a n ie z n a n y w in n y c h o k o lic a c h P o ls k i. P o n iż e j p o d a je m y k r ó tk i o p is te g o s ie k a c z a .
P o d s ta w ę s ta n o w i s to łe k o w y s o k o ś c i o k o ło ">() c m i w y m ia ra c h 5 0 4 0 n a O-’ 8 0 c n i; g r u b o ś ć d e s k i w y n o s i o k o ło 5 c m . W je d n y m je j k o ń c u o s a d z o n a je s t o s ż e la z a , z a o p a tr z o n a o d s p o d u w n a k r ę tk ę , m o g ą c ą sic ; s w o b o d n ie * o b r a c a ć . Z g ó r n ą c z ę ś c ią te j o b r a c a ln e j o s i s p r z ą g n ię ty je s t k o n ie c n o ż a , z a o p a tr z o n e g o n a d r u g im k o ń c u w d r e w n ia m i r ą c z k ę ; w te n s p o s ó b m o ż n a n o ż e m w y k o n y w a ć r u - c h \ ż a r ó w n o z g o r y n a d o k ja k te ż i n a b o k i. L e ż ą c y n a sto le* b u r a k , p r z y tr z y m y w a n y le w ą r ę k ą , d w o m a lu b
tr z e m a r u c h a m i n o ż a p r z e c in a m y ’ n a 3 lu b 4 c z ę ś c i, w re s z c ie * je d n y m r u c h e m n o ż a o d le w e j s tr o n y k u p r a w e j z r z u c a m y p o k r a ja m * k a w a łk i n a p o d ło g ę * lu b d o p o d s ta w io n e j s k r z y n i.
Z a le d ą te g o k r a ja c z a je s t ta n io ś ć * i p r o s ta je g o k o n s tru k c ja ; n ó ż z p o w o d z e n ie m m o ż n a z ro b ić * ze* s ta r e g o o ś n ik a . Z r e s z tą k a ż d y k o w a l w ie js k i p o s łu g u
ją c się* p o d a n e m i w y m ia r a m i, p o tr a li te n p r a k ty c z n y p r z y rz ą d w y k o n a ć .
l . D .
g o s p o d a r s tw ie * . P a sz e * k u p n e * m o g ą s ta n o w ić * ty lk o p e w n e * u z u p e łn ie n ie , n ig d y je d n a k n ic* m o ż n a n a n ic h o p ie rać* . h o d o w li, g d y ż z w y k le s ię to n ie o p ła c a . Z (e g o w z g lę d u p la n p r z y s z ły c h z a s ie w ó w n a le ż y u k ła d a ć p r z e - d e w s z y s tk ie m ta k . a b y s ię ta m z n a la z ło m ie js c e ' d la r o ś lin , s łu ż ą c y c h n a p a s z ę* d la in w e n ta r z a .
P o n ie w a ż o d b y d ła r o ln ik m a s ta ły d o c h ó d p o d p o s ta c ią m le k a w c ią g u c a łe g o r o k u , p r z e to k r o w o m , s ta n o w ią c y m p r a w d z iiw ą s k a rb o n k ę , z k tó r e j n a jc z ę ś c ie j r o ln ik c z e r p ie , n a le ż y p o ś w ię c ić n a jw ię c e j u w a g i. D o p r o d u k c ji m le k a n ie z b ę d n e je s t b ia łk o . U k ła d a ją c w ię c p la n o b s ie w ó w w io s e n n y c h , n a r o ś lin y’ m o ty lk o w e , ja k o z a w ie r a ją c e to b ia łk o , tr z e b a p o z o s ta w ić o d p o w u e d u ią p r z e s tr z e ń .
K r o w a d la d o b r e j w y d a jn o ś c ó m le k a p o w in n a .o tr z y m y w a ć 4 0—6 0 k g p a s z y z ie lo n e j, z a le ż n ie o d z a w a r to -
0 1 0 4 9
ś c i w n ie j b ia łk a . P o d s ta w ą le tn ie g o I s ta ra n n ie , c o n ie p r z e d s ta w ia tr u d n o - ż y w ie n ia je s t d o b r e p a s tw is k o . J e ż e li
w ię c p a s tw is k o ta k ie p o s ia d a m y , to tr o s k a o w y ż y w ie n ie le tn ie o d p a d a . N ie s te ty p a s tw is k d o b r y c h u n a s je s t b a r d z o m a ło i z k o n ie c z n o ś c i w y p a d - n ie c z ę ś ć z ie m i p r z e z n a c z y ć p o d z a s ie w r o ś lin p a s te w n y c h . Z e w z g lę d u n a z b liż a ją c ą s ię w io s n ę , z a jm ie r n y s ię w y łą c z n ie r o ś lin a m i, k tó r e m o g ą b y ć u p r a w ia n e ja k o ja r e , a k tó r e z a r a z e m s łu ż y ć b ę d ą ja k o p a s z a z ie lo n a d la
ś c i, g d y ż s z y b k o r o ś n ie i d o b r z e o c ie n ia z ie m ię , tłu m ią c p r z e z to c h w a s ty . N a z ie lo n o d a je g o s ię p r z e d z a k w it
n ię c ie m , lic z ą c 3 0 k g n a s z tu k ę d z ie n n ie . N a k is z o n k ę k o s i g o s ię w k w ie c ie . Z ie lo n e j m a s y d a je 4 0 0 —8 0 0 k w in t, z 1 h a . K o ń s k i z ą b s ie je s ię w r z ę d a c h c o 5 0 — 6 0 c m . n a s ie n ia w y c h o d z i o k o ło 1 4 0 k g n a 1 h a . J e s t to b a r d z o s m a c z n a p a s z a , z a w ie r a ją c a d u ż o c u k r u , le c z m a ło b ia łk a , d la te g o d o d a te k p a
s z y tr e ś c iw e j p r z y d u ż e j p r o d u k c ji m le k a je s t k o n ie c z n y . P o z o s ta ły o d s k a rm ia n ia s ło n e c z n ik i k o ń s k i z ą b m o ż n a z a k is ić , u p r z e d n io tr z e b a je w ty m c e lu p o c ią ć n a s ie c z k ę . Z a s ie w k o ń s k ie g o z ę b u w o k r e s ie p o c z ą tk o w y m n a le ż y s trz e c p r z e d w r o n a m i, k tó r e m o g ą w y r z ą d z ić d u ż ą s z k o d ę .
M ie s z a n k i m o ty lk o w e o r a z lu c e r n ę p o z o s ta łą o d s k a rm ia n ia n a z ie lo n o m o ż n a s k o s ić n a s ia n o .
Z ta k ic h r o ś lin n a js z y b c ie j r o ś n ie g o r c z y c a . S ia ć ją n a le ż y g ę s to , 2 5 — 3 0 k g n a 1 h a , s k a rm ia ć n a z ie lo n o tr z e b a p r z e d z a k w itn ię c ie m , d a ją c n a s z tu k ę d o 2 5 k g d z ie n n ie . S ia ć ją m o ż n a o d I k w ie tn ia d o 1 s ie r p n ia . D o b r z e o c ie n ia z ie m ię , d z ię k i s z y b k ie m u w z r o s to w i tłu m i p e r z i in n e c h w a s ty . B ia łk a z a w ie r a n ie z b y t d u ż o , d la u - m ia rk o w a n e j je d n a k w y d a jn o ś c i w y s ta r c z a w z u p e łn o ś c i. Z ie lo n e j m a s y d a je g o r c z y c a 1 2 0 — 2 4 0 k w in t, z 1 h a .
B a r d z o d o b r ą p a s z ą je s t m ie s z a n k a w y k i, p e lu s z k i, g r o c h u p o ln e g o , b o b ik u ( ty lk o n a d ( b r y c h g le b a c h ) z o w s e m , p s z e n ic ą j a r ą i t. p . W s z e lk ie s trą c z k o w e m o g ą c h y b ić , o ile z d a r z y s ię s u s z a , r z u c a ją s ię te ż n a n ie m s z y c e . W r a z ie u d a n ia s ię p r z e d s ta w ia ją o n e z n a k o m itą p a s z ę , o b f itu ją c ą w b ia łk o , p r z y c z e m z ie lo n a m a s a w y n o s i d o 4 0 0 k w in t, z 1 h a . S ie je s ię tę m ie s z a n k ę w 3 - ty g o d n io w y c h o d s tę p a c h , a b y m ie ć p r z e z c a le la to z ie lo n ą j
Przypomnienia dla rolników na luty
W polu. B a c z y ć , a b y w o d y z r o z to p ó w s z ły n a m ie js c o w e łą k i, g d z ie p o z o s ta w ią c e n n y o s a d — w a r ty n ie k ie d y w ię c e j n iż n a w ó z . W o d y p o w in n y s p ły w a ć r ó w n o m ie r n ie , n ie c z y n ić w y r w , w ię c tr z e b a p r z e b ija ć z a tk a n e ś n ie g ie m p r z e g o n y i r e w y . W y w o z ić k o m p o s ty , n a w o z y p o d o k o p o w e i z a r a z tr z ą ś ć , je ś li n ie m a o b a w y s p łó k a - n ia . K o ń c z y ć s y p a n ie ż u ż li i k a in itu n a p o la c h i łą k a c h , o ile n ie z a la n e . W y s ie w a ć k u k o ń c o w i m ie s ią c a a z o t- n ia k . B y w a ją d n i p o s p ły n ię c iu w ó d i p ły tk ie m r o z ta ja n iu p r ó c h n ic y łą k o w e j, ż e k o n ie n ie lg n ą , w ię c n a le ż y k o r z y s ta ć z c h w ili i lu ź n ą w z d ę tą d a r ń p r z y g n ie ś ć w a łe m . T o s a m o o d n o s i s ię d o w a ło w a n ia ż y ta n a m u r s z a c h . i s a p a c h , k ie d y to c a łe m i p ła ta m i r u ń le ż y o d e r w a n a o d g r u n tu . N a o b s y c h a -
c z n iu te r a z s p r o w a d z ić . Z ie m n ia k i p le n n y c h o d m ia n z a m ó w ić w g o s p o d a r s tw a c h n a s ie n n y c h d o s p r o w a d z e n ia w k w ie tn iu , n a r z ę d z ia r o ln ic z e m ie ć w y s z y k o w a n e i s k o m p le to w a n e . B r a k u ją c y ta k c z ę s to , a n ie z b ę d n y w a le c ( k o łk o w y , p ie r ś c ie n io w y ) , s p o r z ą d z ić w d o m u lu b z a k u p ić . W p iw n ic a c h i s k le p a c h p r z e g lą d a ć w a r z y w a , o w o c e : n ie d o p u s z c z a ć p le ś n i;
p s u ją c e s ię o d r z u c a ć n a k o m p o s t. N ie p u s z c z a ć h a n d la r z y tr z o d y d o z a g r o d y , je ś li s ię c h c e u n ik n ą ć z a ra z y . W r a z ie n ie b e z p ie c z e ń s tw a n ie z a n ie d b y w a ć s z c z e p io n e k . T w o r z y ć s tr a ż e o c h o tn ic z e . O r g a n iz o w a ć w s p ó ln e n a r a d y g o s p o d a r c z e .
■na
p a - ją c e g ó r k i p u s z c z a ć w łó k ę .
Przy inwentarzu. W z a k r e s ie ż y w ie n ia te s a m e u w a g i c o n a s ty c z e ń . Z a c z ą ć tu c z w ie p r z y n a w ie lk a n o c n y u ż y te k : s iln e p a s ie n ie — n a jta ń s z e . D r ó b tr z y m a ć c ie p ło , k u r o m d a w a ć p a s z ę r a n o o g r z a n ą , a w ie c z o r e m z ia r
n o . P o m ie s z c z e n ia p r z e w ie trz a ć — c z y ś c ić — s k r o b a ć . K o n ie z a c z ą ć m o c n ie j ż y w ić .
n a Z n a k o m itą p a s z ą je s t lu c e r n a , d a ją c a w s p r z y ja ją c y c h w a r u n k a c h d o 4 p o k o s ó w r o c z n ie . Z a w ie r a d u ż o b ia ł
k a i d la te g o n ie z a d a je s ię je j w ię c e j ja k 3 5 k g n a s z tu k ę d z ie n n ie . L u c e rn a w y m a g a z ie m i ż y z n e j, c z y s te j, o g łę - b o k ie m , p r z e p u s z e z a ln e m p o d g le b iu i d u ż e j z a w a r to ś c i w a p n a . S ie je s ię ją p o o k o p o w y c h r a z e m z e z b o ż e m j a r e m , n a s ie n ia w y c iu d z i 3 0 — 4 0 k h a . N a p a s z ę k o s i s ię ją p r z e d z a k w itn ię c ie m , c h o c ia ż n a le ż y je j p o z w o lić r a z n a z a k w itn ię c ie . W b r y c h w a r u n k a c h lu c e r n a m o ż e tr w a ć 6 — 7 la t n a je d n e m m ie js c u , p o ty lu te ż la la c h w r a c a m y z je j u p r a w ą n a to s a m o m ie js c e . Z a d o d a te k n a w o z ó w s z tu c z n y c h f o s fo r o w y c h i p o ta s o w y c h lu c e r n a je s t b a r d z o w d z ię c z n a . N a to m ia s t o ile w g le b ie n ie m a w a p n a , to w a p n o w a n ie n ie w ie le p o m a g a .
N a z ie lo n ą p a s z ę m o ż n a le ż u p r a w ia ć s ło n e c z n ik i k o ń s k i z ą b . O b ie te r o ś lin y w y m a g a ją o b f ite g o n a w o ż e n ia . s ta r a n n e j u p r a w y o r a z m o ż liw ie g lc b o k ie j o r k i. S I n e c z n ik s ie je s ię r ę c z n ie w r z ę d y c o 6 0 c m i w te jż e o d le g ło śc i m ię d z y r z ę d a m i, w r o w k i d a ' s ię p o d w a z ia rn k a . I r z e łia g o p le w ić
(l(> -
W sadzie. K o ń c z y ć r o b o ty s ty c z n io w e . W y c in a ć w d n i n ie m ro ź n e k r z y ż u ją c e s ię g a łę z ie d r z e w o w o c o w y c h . S z y k o w a ć p o d p o łu d n io w ą ś c ia n ą g r z ę d y n a r o z s a d y . S p r o w a d z ić b r a k u j ą c e n a s io n a w a rz y w z p o r ę c z e n ie m g a tu n k u i w a r to ś c i u ż y tk o w e j.
N a jle p ie j m ie ć w ła s n e w y s a d k i, a s z c z e g ó ln ie k a p u s ty , m a r c h w i c z e r w o n e j, lu b z a m ó w ić o d p o w ie d n ie o d m ia n y n a s u c h e , c z y n a w ilg o tn e z ie m ie . O b s a d z i s ię n ią r o w y i n ie u ż y tk i. N a s io n a o w o c ó w i a k a c ji z a s y p y w a ć w ilg o tn y m ż w ir k o w a ty m p ia s k ie m w s k r z y n k a c h d o w io s e n n e g o w y s ie w u w s z k ó łc e .
Ogólne. M ie ć p r z y g o to w a n y p r o je k t w io s e n n y c h z a s ie w ó w i w s z e lk ie p o tr z e b n e n a s io n a , z a m ó w io n e w s ty -
Porady praktyczne
OSPA KROWIA GROŹNA I DLA LUDZI.
O s p a k r o w ia je s t r ó w n ie ż z a r a ź li
w ą ( łla lu d z i, o b s łu g u ją c y c h c h o r e b y d lę ta . U k r ó w z ja w ia s ię o n a n a jc z ę ś c ie j n a w y m ie n iu . U k a z u ją s ię ta m c z e rw o n e lu b c ie m n e , m o d r a w e p la m y o w y g lą d z ie p e r ło w e j m a c ic y i w ie lk o ś c i g r o c h u . P o 6 — 8 d n ia c h z p la m e k ty c h tw o r z ą s ię b ą b le n a p e łn io n e r o p ą . P o d w ó c h ty g o d n ia c h p r y s z c z e z a s y c h a ją , s tru p o d p a d a , p o z o s ta w ia ją c w k lę ś n ię tą b liz n ę .
O s p a k r o w ia n ic w y m a g a s p e c ja l
n e g o le c z e n ia , n a le ż y ł y l k o w y m ię u l r ż y m y w a ć w c z y s to ś c i, d ó jk i s m a r o w a ć o liw ą lu b w a z e lin ą , m le k o z d a - j a ć o s tr o ż n ie , n ie w y c ią g a ją c s tr z y - k ó w , le c z n a c is k a ją c je le k k o . G łó w n ie b a c z y ć n a to , a b y m le k o z w y m io n c h o r y c h k r ó w b y ło z u p e łn ie z d a ja n e , b o in a c z e j m le k o p o z o s ta w io n e w w y m ie n iu m o ż e s p o w o d o w a ć z a p a le n ie w y m ie n ia , c o z a w s z e u k r ó w je s t c h o -
; r o b ą ju ż c ię ż k ą i m o g ą c ą w y w o ła ć z u p e łn e s p u s to s z e n ie g r u c z o łu w y m io n o - w e g o . ( 'h o r ę k r o w y n a le ż y o d d z ie lić
ty g o d n ia c h p r y s z c z e
Książnica Kopemikańska w Toruniu
![Rolnik : dodatek poświęcony sprawom rolniczym : organ T.R.P. : dodatek do "Głosu Wąbrzeskiego" 1936.03.12, R. 4[!], nr 9]()