wykonaj zadaniaamieszczone

Ptzeczytaj

uważnie

teksĘ

i

wykonaj zadaniaamieszczone

pod

nimi.

Zadanie

!.

Edwin Bendyk

Brzydsza twarz Facebooka

W połowie czetwcaw prestiżowlrrn amerykańskim czasopiśmie naukowyn ,,Proceedings ^of National Academy of Sciences" ukazń się artykuł El<sperymentalny dowód na masowe zarażanie emocjonalne

w

sieciąch społecznościowych. Publikacja zapewne przeszŁńy bez większego echa,

bo nie

odsłania wielkiego odkrycia naukowego. Jednak

ku

zdumieniu autorów

ich

dzieło spotkało się

z

niezwykle

gor ąc 'rr' i ^emocj onalnl.łrn przyj ęciem.

Praca Adama Kramera zData Science Team, ośrodka badawczego utworzonego przezFacebook re- lacjonuje eksperyrnent, jaki ten największy serwis społecznościowy na świecie przeprowadziłw 2012 r.

Grupa blisko 700 tys. angielskojęzycznych uĄ.tkowników zaczęła otrzymywać specjalnie spreparo\^/ane wiadomości

-

^z oryginału usuwano słowa nacechowane poz;ty,vvnie lub negaĘwnie. Okazało ^się, że osoby, które dostaĘkomunikaty o mniejszymładunku pozyĘwnych emocji, same także przekazywaĘ dalej mniej optr7misĘczne komentarze,stającsię ogniwem negaĘwnej emocjonalnej ,,zarazy". Odwrot- ny zabieg, czyli usunięcie treści zabarwionychnegaĘwnie, inicjował ^kaskadę pozltywnych emocji.

Eksperyment miał sprawdzić na dlżej próbie, czy do przenoszenia emocji vlrystarczy tak wąski kanał komunikacji, jak komunikaĘ tekstowe w serwisie internetowyn, który pozatyrn nie daje możliwoŚci

ptzekaz:yvania innych, pozawerbalnych treści, takprzecieżważnych ^w wyrazaniu emocji, Psychologowie podkreśtają znaczenie molwy ciała,

mimiki

^tl/varzy, które w kontaktach międzyludzkich często mówią więcej niz najlepiej dobrane słowa.

Czy

zatemkomunikacja w sieci jest emocjonalnie zredukowana?

Ekspen.rrnent przeprowadzony przez Facebook nie dał jednoznacznej odpowiedzi, wywołał jednak furię wśród wielu uczonych i uĄńkowników internetu.

Ci

ostatni nie zostali poinformowani o mani- pulacjach ^_ uczestnicy

badń

byli nieświadomi, że peŁnią zaszczytną funkcję myszek laboratoryjnych.

Pruedstawiciele Facebooka zdzivńeńreakcją odpowiedzieli _, że przecieżkńdy,ko deryduje się na usługi ich serwisu, podpisuje regulamin uĄ,tkownika, Ęłn samym zgadnjąc się na udział w prowadzonych przezEace- book badaniach. To, że niewiele osób ^jest w stanie przebrnąćprzez długi i zawĄ tekst regulaminu, nie zmie- nia podstawowego faktu wp ńającego się w brutalnej handlowej re$Ie

,Nldzią

^{gały, co}

brĄ'l

Sam Adam Kramer w publicznl.łrn komentarzu stwierdzil, ^że manipulacja miała minimalny charakter i nie ingerowała w psychikę internautóW ^a w całrrn przedsięwzięciu chodziło

jedpie

o to, żeby lepiej zrozumieć \ĄpŁyw takiego medium

jak

Facebook

na

różne

aspeĘ międĄudzkiej

komunikacji.

Ocą.wiście po to, żeby móc zaoferowa ć ^jeszcze lepsze usługi. I w efekcie, o cq,rn

jlż

Kramer nie napisał, mocniej związac użl.tkowników z serwisem, jednocześnie zmieniając ich w produkt przeznaczony na

sprzedażpotencjalnlrm reklamodawcom. [. ^{. .} ]

IGytycy ze świata nauki mają mniejsze zasttzeżenia do kwestii eĘcznychbadania Facebooka niż do faku, że efektem tak dużego projektu ^jest dość

niĘ

rezultat. I obawiają się, że w

wlniku

obecnej me- dialnej

wrzary

Facebook i podobne organizacje w przyszłości zachowywać się będą b ardziej dyskretnie, renlgnl:jąc z upubliczniania rezultatów swoich

badń,

a także ograniczając dostęp uczon}łfl ze Świata akademickiego do zasobów zgromadzonych danych. Bo ni]ć nie

wąĘi,

^że badania będą prowadzone dalej. A my, chcąc czy nie,będziemyw nich uczestniczyli.

O POLITYKA sp. z o,o. S.K.A,2012-2015

Zadanie 1.1. (0-2)\

Na czym polegał eksperyment opisany przez ^{autora w}

drugim

akapicie?

32 O Copyright by \Ąiyc: l, -

-l,:

^{Szkolne i} Pedagogiczne 5p. z o.o.

A.

,,[...] pełnią zaszczytną funkcję myszek laboratoryjnyctf:

B.

_,,[...] mocniej związać użytkowników z serwisem".

C. ,, [. ..] inicjował kaskadę

pozyĘwnych emocjii

D. ,, [. ..] manipulacja miała minimalny charakter".

podai _dwie cecĘ

tekstu

Edwina Bendyka, które pozwalają stwierdzić, że ma on charakter

popularnonaukowy. Każdą cechę

zilustruj odpowiednim przykładem

^z tekstu.

Cecha PrzyHad

z te}stu

I

Na które z podanych

A. Dlaczego przeprowadzony eksperyment wywołał niezadowolenie wśród internautów?

B.

_Jakie

wąĘliwości

przeprowa dzony eksperyme nt wzbadził wśród uczonych?

C. W jaki sposób

bronili

się autorzy przeprowadzonego eksperymentu?

D.

Których

dziedztn

nauki doĘczył

^przepr owadzony eksperyment?

Napisz streszczenie

arĘkułu

liczące 40-60 wyrazów.

@ Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

Zadanie2.

Barbara Taras

Iak ^hartow ała się

p

olszczyzna

Polski to nie tYlko Polski, O s*ryrazach obcych w naszym językukażdy coś powied ztec może_ naj- częŚciej są to głosy Wytyczne

o

zbl,t dużej ich liczbie_ Oczy-wiście, mamy też świadom ośc, że royruŹy obce są Potrzebne, ^nazywają rzeczy i zjawiska przybyłe wraz zich nazwami. W przeszłości bl.waio tez tak, Że \ĄTnoszono jęzYkobcy

ponad

rodzimy, a makaronizowanie,

czyliwtricanie

do wypowiedzi wYtazow, zwrotów,_cYtatów z obcego jęryku,ogromnie nobilitowało.

WXVII w

taką funkcję pełniła łacina, nauczana _dziem funkcjonowania w życiu \^/ kolegiach jezuickich, społe cznymi _{była dla} towarzyskim.synów szlacheckich dowodem

-ykrrtuł..rri

^{u,' nurrę_}

Znakomicie Przedstawil to Henryk Sienkiewicz w scenie, kiedy Onufry Zagłoba,nie mogąc

w

^żaden

sPosób wYlegitrrrmowaĆ się wojskom /aremyWiśniowieckieg o,1<rzyczy:,,]am sziach cicprzebłany! Loquor latine! _|am nie dziad|.".Moda na łacinę skończyłasię

wpołŃe

XVIII w., ale wówczas

modnlłnjęryń.-

stał się

jęĄ

filozofow OŚwiecenia _,

poźniejszyjęĄ

sańnó w, cĄifrancuski. Nie zawsze zresztąiyło til<, Że zaPoĘczano wYaZY v,,ryŁącznie z językamodnego

-

niemiecki modny nigdy nie był, aw,razy

z

tego jęzYka.zadomowiłY _się w polszczyźnie na dobre. Rozwój poliĘczny, społeJny, kulturalny'oaul.ru Jię w ciąghrłn kontakcie ludzi mówiących różnl.rrni językamiinajczęściej

,i,którry'*danym

_Ępie kontaktu dominują

-

^{stają się} dostarczycielami nowych leksemów'. Historię kontaktów polski z

inryłni

krajami mozna zilustrować właśnie poprzez śledzenie losów wyrazów które do

językaprrybyĘ.|...l

W okresie zaborów na jęzYkpolski oddziaływaĘ jęryk państw postrzeganycn;ań wrogie, co sprawi- ło, Że unikano zaPoŻYczeń niemieckich i

roslskich

^(podo-bna rytuacja b|,łapodczas Ii wojny ^światowej

-

^łVrogą rzeczWistoŚĆ _nazYwałY ,,wrogid'

vyazyi

krematorium, gestapo, kenkarta).

Ńewielka

grupa rusYcYzmów _{to na} PrzYkład: bałagan, czajniĘ dacza,katorga, krupĆzatka, naszpvka, nabór, .oirrrrl

lód

koniec XIX w. wŚród wlra zów zapożyczonychdominują głIiryr^y,germanizmy

ilĘntzmy,obliczono,

ze w nowelach Prusa stanowią ponad 75 proc,wlrazów otcych.

W

t}m okresie Pojawia ^się, jako atrakcfna nowość dla arystokracji, językangielski. _Izabela Łęcka w obecnoŚci Wokulskiego Przechodzi

na

angielski w konwersacji

zk;i;.-

Starskim

-

^upokorzony

kuPiec zaczYnawięcnaukę tego języka,co, jak czlĄelnicyLalkiwiedzą,nióskończysiędlaniegodobrze.

ZaPoŻYczeniaz językaangielskiego początkowo doĘczą'marlnistyki, handlu i sportu ^_

wpołońe XIXw.

odnotowano _w jęzYku Polskim zaledwie ²⁰⁰ leksemów,przy&adowo: sztorm, Śtop.a rower, tenis, wrak.

Obecnie, jak wiemY, dominują wŚród zapożyczeń,.

*.ryrtki.h

niemal dziedziiwspółczesn ego

Ęcia.

ZaPoĘczanievlrYrazow zjęzyków obcych jest procesem nieuniknionym, nafuralną konsekwenc;! rozwo- ju kulturowe go. WYazY obcego pochodzeni a wzbogacają system leksykalny j ęzyka Nadużl.wane ^na fali modY

-

są zagroŻeniem dla klarownośc i, przejrzystoś.i,

,ior.r-iałości

wi,powiedzi , zarownopisanej, jak i mówronej. |ęzYl<tem, który najdłużejwpŁywał napolszczyznę była ⁽ⁱ je;Ó łacina. WyazypóchodŹenia łacińskiego odnajdujemY jako

źrodłorfu y

terminologii-ięaŹy"uródowe1, w większości abstrakcyj- nych pojęć doĘczącychczłowieka, jego osobowości i duihowości.

' lekiem -

*rr.,

lrU w}rażenie traktowane jako jednostka słownikowa,

Zadanie2.1.

(0-2)

Na Podstawie całego_tekstu

sformułuj

dwa

argumenĘ

uzasadniające

pozyĘwny

stosunek do zapożyczeń i dwa, które uzasadniają stosunek negaĘwny.

PozlĄywny stosunek do zapożyczeń:

I.

II.

34 _O Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

i-

ry

ż

Li

a

n

,T

n (,

o ęu

li

i-

?j

|a

d

),

a Y

3.

V.

L l-

}-

ti

k a

i-

I.

....

II.

...

Zadanie2.2. (a-l)

Uzupełnij

podane definicje, wpisując w każdą lukę nazwę właściwego

jęryka.

I.

Galicyzmy

-

zapożyczeniaz języka

II.

Germanizmy

-

zapożyczenlaz języka

III. LaĘnizmy -

zapożyczeniaz języka

IV.

Rusycyzmy

-

zapożyczeniaz języka

Zadanie

23. (a-żJ

a)

Wypisz makaronizm zawarĘ

^w przywołanej w tekście

wnlowiedziZa$oby.

b) W

jakim

celu autorka odwołała się do powieści

Henryka

Sienkiewicza?

Zadanie2.4. (1-1)

Odwołując

się

do

treści

Lalki

Bolesława Prusa,

wyjaśnij stwierdzenie autorki,

^że

uczenie

się

jęrykaangielskiego prz,ezWokulskiego

_,,nie skończy się dla niego dobrze".

Podaj dwie

funkcje,

jakie pełnią

w tekście

podkreślone elemenĘ przywołanych

fragmentów zdań:,.Oczywiście, mamy też świadomość...",

,pbecnie,

iak wiemy, dominują...".

@ Copyright byWydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 5p. z o.o. 35

Zadanie2.6. (0-2)

a) Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Artykuł

Barbary Taras ma charakter

A.literacki.

B.

retoryczny.

C. publicystyczny.

D. popularnonaukowy.

b) Uzasadnij odpowie

dź,

podając dwie cechy tekstu.

Zadanie3.

Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie.

Temat

l.

CzYm dla

człowieka

jest

cYwilizacja

- możliwością rozwoju czy

zagrożeniem? _Rozwa

ż

^pra_

blem

i

uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do podurr"go

fragńntu

Listów z podróży _do

AmerYki| HenrYka Sienkiewicz,a

_oraz

innfh

tekstów

kultńy. Tivoja p.u.u powinna liczyć

co najmniej _{250 słów.}

Henryk Sienkiewicz

Listy

z

podróży _do Ameryki

Trudno

zrozumieĆ, do

jakich granic dochodzi

_nienawiść

i

pogarda kresowych Amerykanów względem Indian, Prawda, ze ciągŁawalka na śmierć

i

^życie:, grabieżei rozboje zaostrzajądo wyso_

kiego stopnia wzajemne

stosunki

ale teżprawda także',

że

pograniczni biali

zupełnie

nie uważają

Indian zaludzi,

ry'tęPianie ^zaŚ

ich

poczytują

za zasŁugę*j..

ludzkości. człowiet< biały, według PojęĆ PogranicznYch,

ma

takież samo pra\^/o tępić Indian,

jak

grzechotniki,

szare

niedźwiedzie

i

inne szkodliwe stworzenia. Podczas wlęc gdy od

.rur.,

do czasu

brukowi

filantropowie w New Y9rku wlPrawiają filantropijne maskarady

rJ.p.or"udzonymi

Indianami, na kresach wre ustawicz_

nie wojna bezlitosna i najokrutniejsza, _o

jakieimo

żna pomyśIec. Trzebabowiem wiedzieć,że _{kre_}

so\^/cl,lubo względem siebie lojalni, a nawet uczciwi, w stosunku do czerwonoskórych nie są mniej

dzikimi, Indianin nie

m.a litoŚci, to prawda. [...]

Ale biali

równiez2 postępuj ą

z nimi.Indianin

zdziera skórę z głowF jeńca jako wolenne trofeum;

biali

przyjęli od czórwo.rort

Ory.t

ten zvłyczaj

i

równiez skalPują swYch jeńców.

Z

tym.wszystkim,

gdyiy ńnie

kto spltał,

po

czyjejstronie leży słusznoŚĆ, to sądzącw9.dług zasad,prostej, opartej nie'na

rófirty.., ul".ru's...,,

i sumieniu sprawie_

dliwości, odpowiedziałbym, _{że słuiznoś}

ćt"iypo

stronie trrJiurr.

SPojrzYjmY bowiem, co to jest i jak się im priedstawia owa cywllizacja, do

której

przyjęcia głoszą ich niezdolnYmi!

Więc,

oto najPrzód,: rząd,Sjanów g.a.ant..;e im ziemię, obl.wateie zaś,

zktórych

Łona rząd wYszedł, odbierają

ń

_1ą

mimo

rządy,

N; pi.;r;ym

więc

kroku

spotykają się z kłam_

stwem i krzYwoPrzYsięstwem, jako zaŚpro,ste dziecinatury, nie umieją

odróznic

rządaod narodu i z tYch wszYstkich stosunków

*y.,orrąl.dno _tylko

poczuc'ie: głębokiej

k rń;|

ZresztąIndianin

w cywilizacjiwidzi

_tylko stratę tego wśźystkiego, co stanowiło"sposób'd o

ł1,,riłirgoi jego

przod,- ków, NajPrzód obejmują

mu

ĆaĘ-obsza. stepów bez końca,

a iaiąkawałet

ztĆmi,której

on

nie umie uPrawiaĆ, Dają mu derkę,

a

zabierająwolność. Piękna zamianal

Dziki

wojownik _{siedząc na}

O Copyright byWydawnictwa Szkolne i

e"Ou9ogi..*ip^

, :

D-

lo rc

schnie i umiera. Pomyślmy ^zatem, co zyskuje, ^a co

traci przllmując

tak zwaną cywllizację. Pruede wszystkim mrze głódna swoim kawałku ^rolri; ciż sami bracia,którzy prawili mu o

qrwilizacji,po,

gardzająnim teraz tak jak w Europie Cyganem,

aw

rezultacie nic też innego nie pozostaje mu

jak

Ćyguńsńe ^życie: żebranina i małe złodziejstwa, i wegetowanie z dnia na dzień,wśród którego pod-

ró;ó ao ortuiku. [...]

Spotykałem potem na wielu stacjach w stepach Nebraski ⁱ Wyomingu tak zwanych ucywilizowa- nych Indian. |est to

jeden

obraz nędzy

i

rozpaczy: mężczyźni obdarci, brudni, upodleni;

kobieĘ

vryciągająwychudłe ręce do wagonów. Spytacie, dlaczego

jedni i

drugie nie pracują?

Nie

umieją;

nikt sĘ

nie troszczy ztesztą

o

to, żeby ich nauczyć.

Wyrzekli

się wojny zbiaŁymi, rozbojów, polo- wań, a dostali zato... derki... ^{i pogardę.}

Na koniec, najpierwszym bezpośrednim

produktem,którzy

wszyscy

dzicy

otrzymali

od

cywi- lizacji,jest: wódka, ospa

i

syfilis;

cóż

dziwnego więc, że patrząc

na

cylvilizację ze stanowiska tych najpierwszych dobrodziejstw, nie wzdychają, niewzdychają do niej, bronią się i giną!

Przede

wszystkim

^{zaś giną. Całe te plemiona, czy to} przyjąwszy cywi|izację, czy

Ąąc

^{w stanie}

dzikim,

znikajązpowierzchni ziemi zzastraszającą szybkością. Nie mogą się cywilizacji ani oprzeĆ, ani unieść na słabych ramionach jej ciężaru. [.,.]

Co

do Indian ^jednakże, a ptzynajmniej co do niektóryeh ich pokoleń, są bowiem wielkie między

nimi

różnice, gdyby zamtast spotykaĆ ^{się z} mę- tami

cywilizacji,

zetknęli się zlepszą, łagodną i ochraniającą, ^a nie niszczącąjej stroną, moŻe by na koniec

przywykli

do niej

i

ocaleli od zguby. Cywilizacja taka winna jednakże byĆ nader łagodną nauczycielką

i

naginać z wolna, a nie

od ranlłamać.

Zmiana sposobu życia, stałe osiedlenie

i

za- jęcie się rolą, które wobec dzisiejszych stosunków przedstawiają ^się jako koniecznoŚĆ narzucona gwałtem nie przygotowanym3 do niej plemionom , przyszŁyby wówczas ^z wolna jako naturalne na- stępstwa stopniowego rozwoju.

;iiitiipiiiriiiio _ńriy:ii

_- cyklutworówHenrykasienkiewicza, obejmujący relacjezpodróżypoAmeryce (w latach I876_L877); wydane w 1880 r. i uznawane za jedne z pierwszych polskich reportaŻy.

2 również - ^{tu: tak samo.}

3 nie przygotowanym - pisownia oryginalna.

Temat 2.

ZinterpreĘ ^podany

utwór. Postaw tezę

interpretacyjną i

ją uzasadnij" Twoja praca

powinna

|iczyćco

najmniej 250 słów.

Wisława Szymborska

Miłość szczęśliwa

Miłość

szczęśliwa.

Czy

tojest normalne, czy to poważne, czy to pożyteczne

-

co świat ma

z ówojgaludzi,

ktorzy nie widzą świata?

Wyvlyższeni ku sobie bezżadnej zasługi, pierwsi lepsi z miiiona, ale przekonani,

że takstać się musiało

-

^{w nagrodę za ca?}

zanici

światło pada znikąd

-

dlaczego właśnie na

Ęch,

^{a nie innych?}

Czy to obraża sprawiedliwość? Tak.

Czy

narusza troskliwie piętrzone zasady, strąca ze szcz)ĄIl morał? Narusza i strąca.

w )- iąlg ie w

7,-

ej m aj ry

l-

,a

h

l-

lu ln

l-

ie la

@ Copyright byWydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o.

Spójrzcie na tych szczęśliwych:

gdyby się chociaz maskowali trochę,

u.dawali zgnębienie krzepiąc tym pizyjacióŁ!

Słuchajcie, jak się śmieją

-

obraźliwie.'

)akim językiemmówią

-

zrozumiałym

na

pozór.

A

te ich ceremonie, ceregiele,

wymyślne obowiązki _{względ,em siebie}

-

wygląda to na zmowę zaplecamL ludzkości!

Tlu$no

nawet przewidziec,

do

czegoby doszło, gdyby

ichprzyldad

dał się naśladoivać.

Na co liczyć by mogły religie, poezje, 9 czYm by pamiętano, czego zaniechano, kto by chciał zostacw kręgu.

Miłość

szczęśliwa.

Czy

tojest konieczne?

Ta_kt i rozsądek każąmilczeć _{o niej} jak o skandalu z wysokich sfer Życia.

Wspaniałe

dziatki

rodząsię bez jej pomocił, Przenigdy nie zdołałaby zaludnic ziemi, zdarza się przecież rzadko.

Niech ludzie nie znający1 miłości szczęśliwej Twierdzą, że nigdzie nie ma

miłości siczęśliłei.

Z tąwiarąIżej

imbędzie i żyć, iumierać.

TwórczoŚĆ WisławY SzYmborskiej @ Fundacja Wisławy Szymborskiej, www.szymborska.org.pl i nie znający - pisownia oryginalna.

WYPRACOWANIE

na temat nr ...

38 O Copyright _by Wydawnictwa Szkolne i e"0.9ogi.r*Ę, _{. oo.}