• Nie Znaleziono Wyników

Die Zukunft, 2. September, Jahrg. XXX, Bd. 118, Nr 49.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Die Zukunft, 2. September, Jahrg. XXX, Bd. 118, Nr 49."

Copied!
28
0
0

Pełen tekst

(1)

X X X . J a h rg . B e r l i n , d e n 2. S e p te m b e r 1922 N r . 49

Die Zukunft

Herausgeber

Maximilian Harden

I N H A L T

Seite

S o n n e n fin s te r n iß . . . . . . . . . ... 129

D ie flim m ern d e K o ro n a . . . . ... . . 129

P r o t u b e r a n z e n ... ... 138

B lick ins M o n d g e b i r g ... 142

U n d sie b e w e g t sich d p ch . ... . . 150

N a c h d r u c k v e rb o te n

Erscheint jeden Sonnabend

Preis vierteljährlich 100 Mark / Einzelheft 20 Mark

Verlag der Zukunft

C h a r lo t t e n b u r g , K ö n ig s w e g 33 1922

(2)

Vierteljahrspreis: 100 Mark; unter Kreuzband110 Mark Im Ausland: AlleinigeAnzeigen-Annahme: Einzelnummer: 20Mark. PostscheckkontoBerlin 42792100%Charlottenburg, Königsweg 33 Verlag derZukunft: Charlottenburg,Königsweg 33(Wilhelm1943) Valuta-Zuschlag(Wilhelm1943)

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

P e l z - H , ! ?

a & u c o ? L eipziger^r. 5 8

IZahlungserleichferung Sanatorium Dr. Graul

B ad N e u e n a h r

für Zucker-, lleid an u risM e

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

}) o 1 a i «t | e i n c o 1 |

U o c —

H e u t ü m c n fo n iftfjc K ap e lle

ß a n t f t t a j j c 8 / 1t eI epf)on: -tftcinplaJj 1J9&8

Ä « A B O ' W E C Z X A S I n f r S S « ?

c

B rillan ten Perlen,Smaragde,Perlschnllre kauft zu hohen Preisen

M S n i + 7 Frleörichstr. 91-92, i.Etg.

^ t zwisch. M ittel- u. Dorotheenstr.

Schiffahrts-Aktien

Rolonialwsrle, Städte- und Staatsanleihen, a o s lä M Kapo«

E. C A L M A N N , HAMBURG

(3)

DIE ZUKUNFT

Herausgeber: M a x im ilia n Harden

XXX. Jahrg. 2. September 1922 Nr. 49

Sonnenfinsterniß

D i e f l i m m e r n d e K o r o n a A m t l i c h :

ie steig e n d e w irth * schaftliche N o t h , d ie sich w eitester B e v ö lk e ru n g » s c h ic h te n b e m ä c h tig t h a t u n d sich i n d e n le t z t e n T a g e n d u r c h d ie u n g e h e u re E n t w e r t h u n g d e r M a r k n o c h m e h r z u ver*

schä rfe n d r o h t , is tG e g e n s ta n d ernstester S o rg e de rR e ic h sre « g ir u n g . I n e in e r g e m e in s a m e n B e s p re c h u n g d e r b e th e ilig te n R essorts d e s R e ic h e s u n d P re u * ß e n s , d ie gestern na c h m itta g s u n te r d e m V o r s it z des Reichs*

k a n z le rs Statt fa n d , w u rd e eine R e ih e v o n V o rs c h lä g e n ge*

p r ü ft , d ie a u f d ie L i n d e r u n g d ie s e r N o t h la g e a b z ie le n . E s w u r d e n v e rs c h ie d e n e M a ß * n a h m e n in s A u g e g e fa ß t u n d d ie z u s tä n d ig e n R essorts be«

a u ftra g t, ih r e V o rs c h lä g e hier*

z u e in e m M i n is t e r r a t h v o rz u * le g e n , d e r h e u te v o rm itta g s

W i r k l i c h :

ie R e ic h s re g ir u n g ,d ie sich

^ - ^ i n d e r P flic h t z u r W a h r * h a ftig k e it als d a n k b a re Schü*

le r in d e r w e ila n d O b e r s te n H e e re s le itu n g fü h lt , hatte ge*

h o fft, d u r c h s te te A u s s tre u u n g d e r K in d e r m ä r , d ie G e ld e n t*

w e r t h u n g sei n u r d u r c h deut*

sehe R e p a r ir p f lic h t u n d pari*

ser R ü g e n o t e n b e w irk t, d e n n e rv ö s e n V o l k s u n w il l e n v o n sich a u f F r a n k re ic h a b le n k e n z u k ö n n e n . D a D a s , t r o t z z u v o r u n e rs c h a u te m A u f g e b o t v o n H e t z lü g e n , n ic h t v o llk o m m e n g e la n g , g la u b te d ie Reichsre*

g i r u n g sich v e rp flic h te t, d e m V o l k v o r z u r e d e n , i h r k ö n n e z u L in d e r u n g d e r N o t h d ie s m a l e in ande res M i t t e l e in fa lle n als das lä n g s t als u n w ir k s a m er«

w ie s e n e :G e h a lts e rh ö h u n g f ü r R e g ire r, B ea m te, A n g e s te llte , A r b e it e r d u r c h n o c h m e h r be»

li

(4)

130 Die Zukunft

u n te r d e m V o r s it z des Reichs»

P r ä s i d e n t e n z u s a m m e n t r e t e n w ir d . F ü r M o n t a g w e rd e n d ie M in is t e r p r ä s id e n t e n u n d In * n e n m in is te r d e r L ä n d e r z u e in e r g e m e in s a m e n B e ra th u n g m it d e r R e ic h s re g iru n g na ch B e r lin g e b e te n w e rd e n . Z u G u n s t e n d e r S o z ia lre n tn e r u n d I n v a lid e n s o ll ein g ro ß » z ü g ig e s H ilf s w e r k veran sta ltet w e rd e n , u m d ie F ü rs o rg e des R eich es, d e r Staaten u n d G e»

m e in d e n z u e rg ä n z e n . D i e R e ic h s re g iru n g ist entschloss sen, alle g a n g b a re n W e g e ein*

z u s c h la g e n , u m d e m V o l k d ie schw ere Z e it z u e rle ic h te rn .“

L ie b V a t e r la n d , m a g st . . U e b e r A lle s i n d e r W e l t . 2. „ H e u t e ,S o n n a b e n d ,r e g t e d e r R e ic h s k a n z le r an, d a ß bis M o n t a g d ie R e ic h s re s so rts fer*>

tig e V o rs c h lä g e au sa rb e ite n , m it d e n e n d e r d r o h e n d e n K ris is i n d e r E r n ä h r u n g u n d W i r t h s c h a f t unseres V o l*

kes e n tg e g e n g e w irk t w e rd e n k ö n n te . E r b e to n te , d a ß diese G e g e n s tä n d e s c h o n i n d e r ge*

s trig e n C h e fb e s p r e c h u n g be*

h a n d e lt w o r d e n seien. Be«

schlossen s in d B esch ränk un g g e n d e r E i n f u h r v o n Lu x u sg e * g e n s tä n d e n u n d U n te rb in d » u n g d e r re in e n D ev is e n sp e * k u la t io n , o h n e d a ß d a d u rc h d e rn o t h w e n d ig e D e v is e n h a n »

s c h le u n ig te n D r u c k e le n d e r G e ld z e tt e l u n d n e u e S te uern.

U m d e n M a n g e l an irge nd»

w ie n u t z b a r e n G e d a n k e n z u v e r b e r g e n , lie ß sie das üb*

lie h e end» u n d fru c h tlo s e Ge»

schw ä tz als „ V o r s c h lä g e “ u n d

„ M a ß n a h m e n “ d e r C h e fs aus e in e r „ a m t lic h e n M it t h e ilu n g “ a u fg lit z e r n , d ie v o n ü b erstan * d e n e r u n d n o c h d r o h e n d e r D u r c h e in a n d e r r e d n e r e i K u n « de b r in g t , d u r c h Zeit» u n d In s ta n z e n a n g a b e ü b e r ih re N ic h t ig k e it z u tä u sc h e n ver*

s u c h t u n d als s chm a le n Licht»

b lic k n u r d ie H o f f n u n g lä ß t, e in G lie d s ta a te n m in is te r k ö n * n e e in e m G e d a n k e n A e h n * liches na ch B e r lin m it b r in g e n .

W e i l ü b e r d ie erste „ A m t * lic h e M it t h e i lu n g “ s ä m m tlic h e H ü h n e r des R eiches u n d d e r L ä n d e r b is in s D u n k e l gelacht h a tte n , v e rk ü n d e te derR eichs«

k a n z le r h e u te d e n k e rnd eut»

sehen G r u n d s a t z : G e s c h w ir r d ig k e it ist k e in e H e x e r e il I n s e c h s u n d d re iß ig S tu n d e n , z u d e n e n e in S o n n ta g g e h ö rt, m ü s se n V o rs c h lä g e fix u n d fe rtig sein, m it d e n e n d e r dro»

h e n d e n K ris is . . entgegenge*

w ir k t . . D a n a c h d e r v o m K a n z le r d e n G e w e rk s c h a fte n v o rg e tra g e n e n M e i n u n g das de utsch e V o l k n ic h t m e h r d ie z u F ü g u n g i n sparta»

(5)

Sonnenfinsterniß 131

d e l f ü r d ie B e d ü rfn is s e des G e s c h ä fts Verkehres g e h in d e rt w e rd e n s o ll. V e r b o t e n w ir d d ie V e r w e n d u n g in lä n d is c h e n Z u c k e rs z u r H e r s t e llu n g v o n T r in k b r a n n t w e in ,w e it g e h e n d e in g e s c h rä n k t diese V erw en»

d u n g z u r H e r s t e llu n g v o n S ü ß ig k e ite n ( w ö r t lic h , Le se r).

I n A u s s ic h t g e n o m m e n ist, na c h E in v e r n e h m e n m it d e n L ä n d e r n (g e m e in t is t: W e n n B a y e rn z u s t im m t ), e in V e r b o t d e r H e r s t e llu n g stark er Biere.

Z u V e r s o r g u n g des V o lk e s m it Seefischen als E rs a tz des th e u re n Fleisches s o ll a u f g e n ü g e n d e B e lie fe ru n g d e r H o c h s e e fis c h e re i m it deut*

scher K o h le h in g e w ii k t wer*

d e n . D e m A e r g e r n iß geben»

d e n u n d w id e rlic h e n T r e i ­ b e n i n d e n Schlem m ergasts stätten m u ß E in h a lt gebo»

ten w e rd e n . P r e u ß e n w ill b e i B e h a n d lu n g n e u e r K o n * Zessiongesuche f ü r Schank*

lo k a le das B e d ü r f n i ß g r u n d * sätzlic h v e rn e in e n . I m M i»

n is te rra th b e sta n d E in m ü t h ig * k e it d a r ü b e r , d a ß d ie U e b e r»

tre tu n g d e r im Interesse des V o lk s g a n z e n erlassenen Ver»

b o te u n te r scharfe S trafen, ins»

b e s o n d e re u n te r G e fä n g n iß » strafen ge ste llt w e rd e n m ü ß » te. D a s R e ic h s k a b in e t is t e n t * schlossen, i n E r k e n n t n i ß d e r

nis c h sparsam e P la n w irth » schaft n o th w e n d ig e sittliche

Kraft hat,paradirt d ie Reichs»

r e g ir u n g m it a lle rle i Splitter»

Vorschlägen, aus d e n e n selbst i m F a ll e rn sth a ft z u g re ife n d e r A u s f ü h r u n g e in re c h te s G a n z e

nicht w e rd e n k ö n n te . D o c h

diese V orschläge, d ie , alle, v ie l zu spät k o m m e n , w e rd e n k a u m ir g e n d w o straff a u s g e fü h rt, s o n d e rn ü b e ra ll d u rc h b ro c h e n w e rd e n , w o d e r m ächtige

W i l l e v o n H ä n d le r v e re in e n , F r a k tio n e n , P riv a te n , export*

staatlichen G e s a n d te n sich ge«

g e n G e s c h ä fts s tö ru n g wehrt.

I h r d ü r f t also, E in s c h m u g g » le r v o n Sekt, F re m d w e in , C a*

v ia r, K affee , T h e e , T a b a k , L iq u e u r s , S p itz e n , Seiden*Ju»

p o n s , M o d e l l k l e i d e r n u n d H ü t e n , e n g lis c h e n S to ffe n , A n a n a s , T r ü f f e ln , O r a n g e n , P a rfü m s , M a rk v e rs c h le u d e r e r a lle r S o rte n , durchaus r u h i g sein. U n d I h r , N ic h ts a ls k o n * s u m e n te n , g e w iß , d a ß es E u c h an T ra n k ,L e c k e r e i,T a n d .P u t z , S c h le m m e rb is s e n ,,in je g lic h e r P re is la g e “ n ie fe h le n , k e in e m S a ro ttin e r d ie D i v i d e n d e ver*

sic kern , je d e s g re ifb a re D e v i»

sengeschäft e in e n d r in g e n d e n H a n d e ls b e d a r f d e ck en w ir d . U n d u m n e u e S ch a n k k o n « Z e s s i o n w i r d , n a c h d e r U e b e r*

f ü lle g e w ä h rte r, n u r t o lle r W a *

ii»

i

(6)

132 Die Z ukunft

G e fa h r e n , d e n e n b e i ein e r w e ite re n V e rs c h le c h te ru n g d e r w i r t s c h a f t l i c h e n L a g e w eit tere B e v ö lk e ru n g s c h ic h t e n ausgesetzt sein w ü r d e n , m it s c h n e lle n u n d u m fa s s e n d e n v o r b e u g e n d e n M a ß n a h m e n e in z u g r e if e n .“

( D i e s e r M ü l l e r h e iß t O s*

k a r ; ist E c k s te in g e w o r d e n .)

g e m u th b u h le n . D a s Reichs«

k a b in e t ist entschlossen, im C h e fs c h w a tz n ic h t z u rasten, b is d e r S c h e in geschaffen ist, s e in e n „ M a ß n a h m e n “ k ö n n e Z u s c h n it t u n d N ä h e r e i eines K le id e s fo lg e n , dessen fester S to ff u n d s o lid e M a c h e in W i n t e r s f r o s t d e n K ö r p e r des V o lk e s z u w ä rm e n v e rm a g . N u n w e iß t D u , fr a g e n d e F r a u , w a r u m , a u c h n a c h so la n g s tie lig , lu s tig e n „ M i t t h e i l u n g e n “ , J u n g g e s e ll W i r t h m i r n o c h n ic h t F r o h w a lt h e iß t. U n e r t r ä g lic h , w ie d e r S c h le n d ria n s * b ra u c h , d ie D i n g e , n a c h G o tte s u n e rfo rs c h lic h e m R a th s c h lu ß , la u fe n z u lassen, b is das F e u e r a u f d ie N ä g e l b r e n n t, b is in D i a r r h ö e d ie M e h r h e it z e r r i n n t , eine K o n f e r e n z o d e r K o m * m is s io n d r o h t , d e r M e s s e rs c h lu c k e r T s c h its c h e rin m it H o k u s * p o k u s schreckt, d ie g e g ip s te G e w e rk s c h a fta u s le s e o d e r das P a a r B ra d b u r y » M a u c le r e d r a u ß e n steht, u n d d a n n erst, m it d e r U h r i n d e r H a n d ( „ v i e l Z e it h a b e w ir h e it n ic h t“ ) , irg e n d * w as e in e m E n t s c h lu ß o d e r V o rs c h la g A e h n lic h e zusam m en«

z u s c h u s te rn , e b e n so u n e rtr ä g lic h ist das d ic k flü s s ig e B eg le it*

ge re d e . „ M i t e in e m C o m m u n iq u e c h e n schaffe w irs eh scho .“

D e n G e r u c h aus d e m E rz b e rg e r» B u re a u , das i h n d e r P o l i t ik g e b a r, w i r d d e r M a n n n ic h t lo s . N o c h im m e r : „ D i e W a h r * h e it in s A u s l a n d . “ N u r sch a d e : M a tth ia s w a r k lü g e r als er.

E i n G ig a n t n e b e n a ll d ie s e n W i r t h , P fe iffe r, H e m m e r , d ie sein H a h n s t r it t in s L e b e n schn e llte u n d d e re n G e fie d e r , G e g a c k e r d ie V e rä c h te r des V a te rs je tz t r ü h m e n . ( V o n M a tth a e i unver»

w ü s tlic h e r P f if fig k e it s che in t n u r H e r r H e rm e s e in L e g a t g e e rb t z u h a b e n .) D i e R ä u b e rg e s c h ic h te v o n d e n ru c h lo s e n F ra n z o s e n , d ie un se re M a r k e n tw e rth e n , u m aus d e r P flic h t*

le is tu n g d e u ts c h e r K o h le M i ll i a r d e n g e w i n n e z u scheffeln, u n d d a d u r c h d ie A r b e it lo s ig k e it i n A m e r i k a u n d E n g la n d b e w ir*

k e n , hä tte selbst d ie s e r n ie E in z u s c h ü c h t e r n d e n ic h t i n d ie W e l t z u p o s a u n e n g e w a g t. W e i l n o c h ü b e r d e m a n d ie L i p p e n gesetzten B la sb le c h d ie S c h w a b e n n a s e g e w itte rt h ä tte ,w ie k le in d e r S c h w a rm a u f so d ü n n e n L e im z u lo c k e n d e r G i m p e l ge»

(7)

Sonnenfinsterniß 133

w o r d e n sei. W a s ist ü b e r un se re K o h l e n f ö r d e r u n g z u s a g e n ? U n g e f ä h r e in F ü n f t e l w e n ig e r als 1 9 1 3 ; t ro tz d e m d ie G e»

s a m m tz iffe r d e r B e rg a rb e ite r d a m a ls 5 8 5 0 0 0 w a r u n d je tz t 84 5 0 0 0 ist. E i n b e trä c h tlic h e r T h e i l die s e r A r b e it e r ist n u r m it d e r A u s b e s s e ru n g d e r v o m R a u b b a u d e r K rie g s z e it ge»

s c h ä d ig te n Schachte b e s c h ä ftig t. I m m e r h i n : u m 40 P r o z e n t v e rm e h rte M a n n s c h a ft , u m 2 0 P r o z e n t v e rm in d e rte L e is tu n g . D i e V e r w e ig e r u n g v o n U e b e r s t u n d e n e r z w a n g d e n I m p o r t e n g lis c h e r K o h le , d e r, b e i d e m S te rlin g k u rs v o n gestern u n d h e u te , das R e ic h v ie le M i l l i a r d e n g e ko ste t hat. ( N u r f ü r d e n J u n i w a r b is h e r E i n f u h r ü b e r s c h u ß z u v e rz e ic h n e n .) S o lc h e r S k a n d a l w ä re le ic h t z u e n d e n , i n w ü r d i g leiser V e r h a n d lu n g selbst v o n d e n schlecht g e n ä h r t e n K o h le n g r ä b e r n j ede n o th w e n » d ig e U e b e rs c h ic h tle is tu n g z u e rla n g e n ,w e n n d ie s e z e rm o rs c h te n M e n s c h e n sähen, d a ß i n d ie G e s a m m tw irth s c h a ft des R eiches u n d d e r Staaten, e n d lic h , s a ub ere V e r n u n f t e in z ie h t. W e n n v o r n a n d ie R e g ire r, d a n a c h d ie sich a u f w e rth lo s e n G e ld p a » p ie r h a u fe n n o c h re ic h W ä h n e n d e n je tz t w e n ig ste n s d e n M u t h z u v o r b ild lic h e m W a n d e l a u f b rä c h te n . W i e a b e r steht es da«

r u m ? I n j e d e m M o n a t w u r d e n f ü r 4 M i l l i o n e n D o l l a r s entbehr»

lie h e S to ffe u n d W a a r e n im p o r t ir t ; i n a n d e rth a lb J a h r f ü r 7 0 M i l l i o n e n D o l l a r s = 3 0 0 M i l l i o n e n G o l d m a r k = 6 0 M i l l i a r d e n P a p ie rm a r k . Is t v o n d e n A r b e it e r n , d ie , tro tz ih r e r U e b e r z a h l, d o c h n u r d e n a lle rk le in s te n T h e i l d ie s e r L u x u s w a a re n (C i»

g a re tte n ) v e rb ra u c h e n , z u fo r d e r n , d a ß sie sich a b ra c k e rn , n u r , d a m it d ie Im p o r t z iff e r n ic h t v o n 6 0 a u f 70 P a p ie r m illia r d e n s te ig e ? D i e A n g a b e , d e m d e u ts c h e n V o l k fe h le d ie z u F ü g u n g in P la n w ir t h s c h a ft u n e n tb e h rlic h e m o r a lis c h e K r a ft ,is t,K a n z le r, V e r l e u m d u n g ; k o m m t aus d e m G e w o h n h e it u n f u g , v o n d e m im M i l i e u d e r V e rs c h w e n d e r u n d S p ie le r E r le b t e n a llg e m e in e W a h r h e i t z u a b s tra h ire n . A u f d e m M a r k t ü b e r d a s „ A e r g e r n i ß g e b e n d e u n d w id e rlic h e T r e ib e n i n S c h le m m e rg a s tstä tte n “ ze te rn , selbst a b e r i m B ü h n e n k l u b d ie N ä c h te d u rc h z e c h e n , L iq u e u r s t u b e n d u rc h ra u s c h e rn , d ie P ru n k fe s te eines aus d e n R e ic h e n d e r T h e m is u n d des T h e s p is M i l l i o n e n h e im s e n d e n A n w a lt e s d u rc h ta n z e n , am T is c h eines a n d e re n d ie besten B is s e n u n d T r o p f e n B o rc h a rd ts be sc h m a tze n , b e im B r u d e r eines Z e itu n g m a c h e rs z u flin k e m K o n s u m v o n O liv ie r » o d e r

12

(8)

134 Die Z ukunft

H e in r o t h » F u t t e r m i t w ir k e n : D a s g e h t n ic h t. S o u n w a h r h a f­

tig e F a s te n p re d ig t eines sich ex c e lle n t D u n k e l n d e n s c h ro ff, m it g r o b e r D e r b h e it , a b z u w e h r e n , h a t, h o ffe ic h , da s d e utsch e V o l k n o c h d ie m o ra lis c h e K ra ft. D r e i s t u n d g o tte s fü rc h tig : als E in z e l l o s u n g m ag s h in g e h e n ; ist a b e r u n t a u g lic h z u r F o r m e l eines R e g ir u n g p r o g r a m m e s . S e id V o r b i l d e r s c h lic h te r Lebens»

f ü h r u n g : u n d a u f d e m s c h m a le n P fa d e d e r S p a rs a m k e it fü h r e sichs w ie i n fris c h g e s c h m ie rte m W a g e n m it m u n te re n J u c k e rn a u f d e r be ste n L a n d s tra ß e . O b e in R e ic h s k a n z le r im J a h r u n * g e fä h r 6 0 0 00 0, aus d e r M ü ß i g g ä n g e r g i l d e des R eichstages je d e r 120 00 0 M a r k säckeln m u ß ( d e r E rs te h a t o b e n d r e in fre ie W o h n u n g , F e rn * u n d N a h f a h r t , h a t k o s te n lo s L ic h t, H e i z u n g , W a s s e r , T e le p h o n , T e le g r a p h , P a p ie r, P o r t o , B o te n , d e n g a n z e n A e m te ra p p a r a t, d ie M . d . R . h a b e n , z u u n b e * s c h rä n k te m G e b r a u c h , d ie F re ifa h rk a rte E rs te r K lasse = m in d e * stens 5 0 0 0 0 M a r k , das P a rla m e n ts h a u s als H o t e l, m it S ch reib*, R au ch» , Sprech», B a d e z im m e r, B i b l io t h e k u n d S ch la fsofas, s p o t t b illig e r K r ip p e , u n e n tg e ltlic h e m B rief« u n d Le ita rtik e l»

p a p ie r, G u n s t p r e is e i n m a n c h e rle i G e n u ß b e z ir k e n ) , o b d ie J a m m e rle is tu n g des R eich sta ges m it r u n d 20 0 M i l l i o n e n , d ie s ä m m tlic h e r d e u ts c h e n K a m m e r n u n d K ä m m e rc h e n n e b s t d e n n u tz lo s e r M a k u l i r u n g g e w iss e n D ru c k s a c h e n m it M i l l i a r d e n im J a h r n ic h t a llz u th e u e r b e z a h lt w i r d : solche F ra g e n k ö n n e n U n b e fa n g e n e n ic h t i n Z w e if e l s to ß e n . D o c h b lic k e t v o m E in z e ln e n a u f das G a n z e d e r R e ic h s w irth s c h a ft. P a s s iv itä t d e r d e u ts c h e n H a n d e ls b ila n z v o n J a n u a r b is J u n i 2 2 : 0 ,1 4 , i n J u n i 2 2 : 0 ,0 5 5 M i l l i a r d e n G o l d m a r k . D a v o n e n tfa lle n a u f Z u c k e r,T h e e ,K a ffe e , K a k a o ,C h o c o la d e ( u n d W a a r e n d a ra u s ), A l k o h o l i k a , S ü d frü c h te , T a b a k , C ig a r r e n , C ig a re tte n f ü r d ie ersten f ü n f M o n a t e 0,1 3 , f ü r J u n i 0 ,0 2 9 ; d a g e g e n a u f Stein», B ra u n » , P r e ß k o h le u n d K o k s f ü r d e n ersten Z e ita b s c h n itt n ic h ts (0 ,0 2 A k t i v it ä t ) , f ü r d e n z w e ite n 0 ,0 0 7 . D a s M i n u s in d e r J u n i» K o h le n » B ila n z ist s c h lim m g e n u g , d o c h im m e r h in ein e A u s n a h m e e rs c h e in u n g , b is h e r U n i c u m ; das M i n u s d e r G e n u ß m it t e lw ir t h s c h a f t a b e r, d ie u n s , n a c h e rla u b te m A n a » lo g ie s c h lu ß ( Z a h l e n fe h le n ), seit d e m K rie g s e n d e r u n d eine M i l l i a r d e G o l d m a r k E in f u h r ü b e r s c h u ß w e rth, also n o c h höhe»

re n V e rb ra u c h s w e rth , g e ko ste t h a t, g e h ö rt d u rc h a u s z u W e s e n

(9)

S onnentinsterniß 135

u n d M e r k m a l d e r S c h a n d w irth s c h a ft, u n te r d e r D e u t s c h la n d s tö h n t. W e r d a f ü r v e ra n tw o r tlic h ist, a ll D a s , aus Reichs«

p f r ü n d e z a h le n d o d e r s c h m a ro tz e n d , m its c h le c k e rt, e in A lk o « h o lb ä u c h le in s p a z ire n f ü h r t u n d , selbst d e r S ü n d e b l o ß , d e m d e u ts c h e n V o l k M a n g e l a n m o ra lis c h e r K r a f t v o r w ir f t , D e r . . v e r d ie n t f ü r seine K ü h n h e it s c h o n d e n K r a n z .

Seit J a h re n ist h ie r , b is z u U e b e r m ü d u n g des Lesers, v o r d e m v e rru c h te n B ra u c h d e r B e g ü n s t ig u n g v o n B r a u e rn , B ren«

n e rn , K o n d it o r e n , L e c k e re ifa b rik a n te n , S c h le m m e rw irth s h ä u « s ern, P u tz m a c h e rn , M o d e s c h a u s te lle rn , Im p o r t S chiebern a lle r S o rte n g e w a rn t, ist, im m e r w ie d e r, gesagt w o r d e n , k e in e G e r*

stenä hre , k e in P f u n d R o g g e n « o d e r W e i z e n m e h l , B u tt e r, S c h m a lz , Z u c k e r , M a l z , F le is c h , F is c h , k e in E i u n d k e in L it e r M i l c h d ü r f e d e r M a s s e des d a rb e n d e n , seit 1916 u n z u lä n g lic h g e n ä h rte n V o lk e s e n tz o g e n u n d n u r U n e n t b e h r lic h e m d ie Z o ll*

g re n z e g e ö ffn e t w e rd e n . ( D a z u m a g so v ie l K a k a o g e h ö re n , w ie , als N ä h r t r a n k u n d festen, g e s ü ß te n N ä h r s t o ff , P ro le ta ria t u n d M it t e ls t a n d b e z a h le n k a n n .) K o n d it o r e ie n , D i e l e n , B a rs , K n e ip e n ,S e k ts p ie lh ö lle n ,L u c u llu s fu t t e r s t ä t t e n .L iq u e u r s t u b e n ( d ie es selbst i n d e r Z e i t m o ra s tig u n g e s u n d e n R e ic h s g la n ze s n ic h t g a b ) , D ic h te rg e b u r ts ta g s k la m a u k , T he ate r«, Sport« u n d a n d e re S c h in d lu d e rfe s te .N e p p » P a r k s ,M o d e s c h a u e n m it th e u e r v o n d e n R ä n d e r n d e r B ü h n e n u n d K in o s a u s g e w ä h lte n M a n n e « q u in s , städtische R u m m e lw o c h e n , d ie d e r R e ic h s p rä s id e n t

„ m i t se in e r G e g e n w a r t b e e h rt“ , F e ilb ie t u n g aus F r e m d la n d h e re in g e s c h le p p te r T a n d w a a re u n d „ A n t i q u it ä t e n “ ( d ie Z a h l s o lc h e r G e s c h ä fte h a t sich, n ic h t etw a n u r in B e r lin , m in d e « stens v e r f ü n f z ig f a c h t ) : a ll D i e s s in d S c h a n d fle c k e a u f d e m L e ib d e r N a t i o n , d ie d e n g r ä u e lv o lls te n u n d th e u e rste n a lle r K rie g e , v o n ih r e r R e g ir u n g e rk lä rte n , also z u v e ra n tw o rte n « d e n , in d e r S tu n d e tiefste r O h n m a c h t v e rlo re n h a t u n d a u f d e r, w e ita b v o n V e rtra g s z w a n g , d ie E h r e n p f lic h t r u h t , d e n v o n ih r e n g e w iss e n lo s e n M a u l h e l d e n d e n fr ie d lic h e n B ü r g e r n a n d e re r L ä n d e r e r w irk te n S c h a d e n , n u r d ie s e n , m it i h r e r A r«

b e it z u tilg e n , d ie m u t h w i ll i g v e rw ü s te te n A e c k e r , W i e s e n , O b s tg ä r te n , d ie z e rs tö rte n H ä u s e r , G e h ö ft e , Paläste, H ü t t e n , Sch ac hte , F a b r i k e n , H a n d w e rk s tä tte n w ie d e rh e rz u s te lle n . Je tzt, d a fast s c h o n A lle s v e r lü d e r t ist, t r ip p e lt d ie lö b lic h e

12*

(10)

136 D ie Z ukunft

R e ic h s re g iru n g i n A n g s t s c h w e iß h e rb e i u n d k e u c h t, sie sei

„ e n ts c h lo s s e n , m it s c h n e lle n M a ß n a h m e n e in z u g r e ife n “ ; s c h n e lle n : i m H e r b s t 22. W e r d a r a u f b a u t, m a g sich u m eine H y p o t h e k tu m m e ln . E rn s th a fte W ir t h s c h a f t r e f o r m u n te r Le i*

t u n g des r o t h b r u n f t e n d e n H ir s c h , d e r h a n s a b ü n d ig n a c h H a n d e ls f r e ih e it s chre it u n d das b is h e r h ö c h ste n s i n c o rp o re v i l i g e lu n g e n e K u n s ts tü c k le is te n m ö c h te , z u v o r B eschnitte«

nes, d e n M a r k w e r t h , a u f d e m B o d e n d e r g e g e b e n e n T h a t«

sachen n e u z u t a u fe n ? U n t e r d e m H o h e it b l ic k s e re n is sim i so c ii et s o d a lis B o b b y S c h m id t, aus dessen M u n d g a t t e r einst das tie fe W o r t s p ra n g : „ D i e N o t h , m e in e H e r r e n , ist n ic h t n u r d a , sie is t s o g a r v o r h a n d e n 1“ u n d d e r aus b e in a h e b e n so a b g e k lä rte r W e lt w e is h e it g e sc h ü rfte S a tz: „ D i e m e d iz in i«

sehe W is s e n s c h a ft, m e in e H e r r e n , h a t festgestellt, d a ß d e r K a ffe e d ie V e r d a u u n g fö r d e r t , a ls o n ic h t re in es G e n u ß m i t t e l ist“ ? M u ß ers n ic h t d r e im a l s a g e n ? W i r d i h n n ic h t d e r G e « s and te B ra s ilie n s , das in K a ffee sä cke n e rstickt, m it d e m g a n z e n G e w ic h t e in e r H a n d e ls g r o ß m a c h t s tü tz e n ? N i c h t das K r y p t o * k ö n ig r e ic h B a y e r n k ü n d e n , d a ß es m it d e m V o l l b i e r le b t u n d s t ir b t ? H a b e n d ie B ra u e r, B re n n e r, S a ro ttin e r, Im p o r t ir e r , E itel«

keit« u n d G ie r» A u s b e u t e r n ic h t i m R e ic h sta g , i m w a n d e ln d e n K a d a v e r d e s W ir t h s c h a f t r a t h e s .in a lle n P a rla m e n te n m ä c h tig e , m it v e r d ie n e n d e K u m p a n e ? S o ll das E rd b a llg e s c h ä ft d e r Par«

v u s « H e lp h a n d , S k la r z , S t r a u ß , W o l f f u n d Ih re s g le ic h e n ü b e r N a c h t s to c k e n ? W e r d e n n ic h t alle H a n d e ls k a m m e r n u n d H ä n d l e r ve re in e z u ritte rlic h h e h r e m K a m p f f ü r das fre ie S p ie l d e r K rä fte m o b il m a c h e n , das u n s so h e r r lic h w e it g e b ra c h t h a t ? W i r d n ic h t d e r F ü h re r* G e n o s s e W e l s m a n n h a ft w ie d e r f ü r das R e c h t des G e n o s s e n B a rm a t e in t re te n ,m it fr e m d e r B u tt e r, w ärs u n t e r B l ö ß u n g des e ig e n e n K o p fe s , m it b illig e n , i h m k a u m 8 0 P ro z e n t a b w e rfe n d e n O r a n g e n u n d a n d e re r Segen sspen de das arm e de utsch e V o l k z u b e g lü c k e n ? S ta rb u n s etw a d e r er«

lauchteste d e r acht „ A lt r e ic h s k a n z le r “ , u n s e r L ie d e rv a te r K o n « s ta n tin F e h re n b a c h , d e r als R e ic h s ta g s p rä s id e n t v o r m o a b it e r R ic h te rn sich m a h a d ö h s ig i n V e r t h e i d i g u n g des v e rw e g e n ste n u n d b lo n d e s te n a lle r S c h le m m e rw irth e b e q u e m te ? B is M o n t a g s o llte A lle s fe rtig sein. D i n s t a g lasen w i r , n o c h w e rd e weiter«

v e r h a n d e lt ; z u e rs t m it d e n S ta a te n m in is te rn , d a n n im Reichs«

(11)

Sonnenfinsterniß 137

k a b in e t, d a n a c h m it d e n F ü h r e r n d e r R e ic h s ta g s fra k tio n e n ; u n d als A b s c h l u ß sei eine fe u c h t f r ö h lic h e T a g u n g d e r E rn ä h r u n g « m in is te r in H a m b u r g , also w ie d e r be g o ss e n e r Fressalien«

s chw a tz m it sena torisc he r B e rä u c h e ru n g , ge d a c h t. ( E in B ü r g e r * m e is te r d e r F r e ie n u n d H a n s e « S ta d t H a m b u r g h a t n e u lic h d e n M u t h a u fg e b ra c h t, H e r r n E b e r t das L o b „ h o h e r staatsm änni*

scher W e i s h e i t “ in s tre u e A n t l i t z z u s c h m ie re n . W e n n s W H * h e im las, m u ß seine Z u n g e p e lz ig g e w o rd e n s e in .) S o gehts n ic h t. N ie m a ls m it E in z e lk le c k e r e i u n d b re ite n L ü c k e n , z u b r e ite n d e n S c h lu p flö c h e r n in d e n V e rb o ts z ä u n e n . H ä r t e r n o c h als in d e n L u ft b e z ir k e n d e r M o r a lt h e o r ie g i l t h ie r K ie rk e g a a rd s L o s u n g : A lle s o d e r n ic h ts. D i e H o f f n u n g , z w is c h e n Schweine«

ställe n u n d S ü m p fe n e in L a n d s tü c k c h e n f ü r e h rlic h saubere W ir t h s c h a f t z u b a g g e rn , z u e rh a lte n , ist W a h n . D a s h a t d e r U nte rsta a ts se k re tä r V o n M o e l le n d o r f f , d e r V a te r w e its ic h tig e r F la n w irth s c h a ft u n d d e r p a a r k o n s t r u k t iv e n G e d a n k e n , m it d e n e n R a th e n a u d a n n k o k e tt tä n d e lte , e rk a n n t, als er v o n d e m R e ic h s k a b in e t, das seine D e n k s c h r if t v e r w o r fe n ha tte, d e n A b s c h ie d fo rd e rte . „ M a c h t E ic h E ir e n D r e c k a lle e n e l“

E i n B r i e f dieses g u te n P r e u ß e n g e h ö rt z u m T h e m a .

„Schlachtensee, 25. 8. 1922.

H ochverehrter H err Harclen! A us d er ungem ein sorgfältig bearbeiteten und lehrreichen Z eitschrift ,.W irthschaft und Stati­

stik " des Statistischen Reichsam tes lese ich m ir von Zeit zu Z eit Z usam m enstellungen h eraus wie die folgende, die ich für beso n d ers bem erkensw erth halte, weil sie sinnfällig, auch ohne K om m entar, das fächerförm ige A usbreiten unserer G eldent- w erth u n g anzeigt. V ielleicht kann sie Ihnen gelegentlich d ien en :

D e u t s c h e r G eldw er th V o r de m Juli Januar Juli

g e g e n ü b e r Kriege 1921 1922 1922

dem D u rch s ch n ittslo h n im

Staat N e w York . . . . 1 37 89 (215

den W aaren pr eise n im G r o ß ­ g esch ätzt)

handel der Vereinigten

Staaten von Amerika . . 1 27 68 (176

den Hrnäh rung skos ten in ge sch ätzt)

den Vereinigten Staaten

von Amerika ... 1 26,5 64 160

der W ä h r u n g de r V ere in ig ­

ten Staaten von Amerika 1 18,3 46 117

(12)

13S Die Z ukunft

D e u t s c h e r G eldw erth g e g e n ü b e r

Kriegt:

V or derr:

1921 Juli

1922 Januar

1922 Juli der britischen W ä h r u n g . .

den W aaren prei se n des d e u t ­

1 13,6 40 T 0 7

schen G ro ß h a n d e ls . . . den deu ts ch en E r n ä h r u n g s ­

1 14,3 37 101

kosten ...

dem Lohn e in es deutsch en un gelernten verheiratheten Reichsarbe ite rs mit zwei Kindern zw isch en sech s

1 14.9 24,6 6S

und vierzehn Jahren . . . 1 12,1 23,3 67

d er französi sc hen W ä h r u n g den d e u ts ch en L eb en s h a ltu n g s -

kosten (Ernährun g, H e i ­ z u n g , B ele u ch tu n g, W o h ­

1 7,4 19,3 50

n u n g , aber o h n e Kleid un g) d e m G eh a lt ein es deutsch en verheiratheten P o s t s c h a f f ­ ners mit zwei Kindern zw ische n sech s und vier­

1 11,2 13,3 50

zeh n J a h r e n ...

d e m deu ts ch en Po rto tiir Inlandsfernverkeh rsbriefe

1 9,0 14,9 41

unter 20 g ... 1 6,0 20,0 30

der italienischen W ä h r u n g d e m G eh a lt e in es deutsch en verheiratheten R e g iru n g - rathes mit zwei Kindern zw isc hen sech s und vier­

1 4,3 10,3 27,8

zeh n J a h r e n ...

d e m Kurs d eu ts ch er S t a m m ­ aktien mit B ezu gsr echten

1 4,3 8,3 20,0

seit e rs te m Januar 1914 den deu ts ch en W o h n u n g s ­

1 3,1 6,0 7,0

kosten ...

d e m Kurs festver zinsliche r

1 2,1 2,4 3,4

deu ts ch er Papiere . . . 1 1 1 1

Herzlich Ih r W ichard von M oellendorff."

P r o t u b e r a n z e n

M u ß ic h d e n S c h re ib fe h le r b e ric h tig e n , d e r m ic h im v o r i g e n H e f t sagen lie ß , a u f d ie E r g r e i f u n g des O f f iz i e r s u n d E is e n k r e u z ritte rs , d e r m ic h h in te rrü c k s m o r d e n w o llte , seien 7 0 0 D o l l a r s g e s e tz t? N u r 7 0 s in d s ; d ie R e ic h s re g iru n g

(13)

Sonnenfinsterniß 139

w e iß a n re c h te r S te lle z u s p a re n . L i e b A n k e r m a n n , m ag st r u h i g s e i n . . . H i e r s in d d ie i m se lb e n H e f t e rw ä h n te n Send#

s c h re ib e n d e r b r a n d e n b u r g is c h e n L a n d w irth s c h a ftk a m m e r.

E rm ittelungstelle

d e r Berlin W 8, Friedrichstraße 63.

L an d w irth sch aftk am m er für die Provinz B ran d en b u rg .

W ie du rch die T ag esp resse bekanntgegeben, ist kürzlich seitens d e r L an dw irthschaftkam m er für die Provinz B ran d en ­ b u rg und für Berlin die Unterzeichnete , E rm ittelungstelle' ins Leben gerufen w orden, um d e r im m er m eh r um sich' greifenden B ed ro h u n g d er L andbevölkerung und ihres für die die V olks­

e rn ä h ru n g so w ichtigen E igenthum es seitens d e r großstädtischen V erbrecher a u f dem W ege d es S elbstschutzes entgegenzutreten.

Die hauptsächlichsten A ufgaben d er E rm ittelungstelle bestehen 1. in d e r E rm ittelung strafb arer H a ndlungen au f dem Lande im Z usam m enw irken m it d er Staatspolizei seitens krim inalistisch g esch u lter E rm ittelungbeam ter,

2. in d e r V erm ittelung polizeilich vorgebildeter und zuverlässiger Sicherheitbeam ten für den F orst- u n d Flurschutz.

D ie In an sp ru ch n a h m e d e r E rm ittelungstelle ist g e b ü h re n ­ p flichtig und b esch rän k t sich n icht n u r au f die M ark B ran d en ­ b u rg . A ufträge w erden a u s allen Theilen und Provinzen a n ­ genom m en. Es w ird gebeten, sich d e r u n ter fachm ännischer L eitung steh en d en E inrichtung zu bedienen. W eitere A uskünfte w erden au f A nfrage so fo rt ertheilt. F rh r. von Ledebur.

G e b ü h r e n t a r i f

d er E rm ittelungstelle d e r L andw irthschaftkam m er für die Provinz B ran d e n b u rg u n d Berlin.

1. H o n o rar für einen A ufkläru n g v o rtrag . . . 600 M.

2. R ath erth eilu n g (ohne In a n sp ru ch n ah m e von E rm ittelungbeam ten)

a ) in Berlin (m ündliche K onsultation) die S tu n d e 50 ,, b ) von Berlin au s schriftlich p a u s c h a l. . . 1 0 0 b i s 300 „ c) au ß erh a lb (w enn Reise verlangt w ird) pauschal 500 „ d ) bei A bw esenheit über 24 S tu n d en p ro T a g 300 „ 3. V erm ittelung von S icherheitbeam ten (polizei­

liche Fachleute) j e ... 500 „ 4. K ontrole von S icherheitbeam ten u n d W ächtern

m onatlich ... ... 1 0 0 ,, 5. E rm ittelungaufträge

a) in Berlin (stundenw eise B erechnung) je . .. 40

(14)

140 Die Zukunft

b ) au ß erh alb Berlins (tagew eise B erechnung) je 300 M.

für einen E rm ittelungbeam ten.

6. A usku n ftau fträg e je nach A rt p a u sch al . ., .. von 400 ,, an 7. H o n o ra r für E rric h tu n g einer Z w eigstelle o d er

T ochtergesellschaft je nach V erein b aru n g m it d er an fo rd ern d e n Stelle in an d eren Provinzen u n d L ändern des D eutschen Reiches.

E i n E i kostete v o rg e s te rn 13 M a r k : das 2 6 0 fache d e r V o r * k rie g s z e it. D a n a c h m ü ß te e in H e f t d e r „ Z u k u n f t “ 130 k o s te n . D e r P re is d e r m eisten W a a r e n h a t sich u m (m in d e s te n s ) das

200 fache, d e r des D r u c k p a p ie r s u m s 35 0 fache e r h ö h t. U e b e r Satz, D r u c k , E i n b a n d , F a rb e n , L ö h n e w i l l ic h n ic h ts sagen, w e ils im m e r w ie T a d e l d e r A r b e it e r k lin g t , d ie k a r g g e n u g le b e n . D i e e in s tw e ile n letzte D r u c k p r e is s t e ig e r u n g b e trä g t 6 0 P r o z e n t. Jede W o c h e n r e c h n u n g ( o h n e e in e n P f e n n ig f ü r Pa*

p ie r, V e r la g , R e d a k t io n , V e rs a n d , H e i z u n g , L ic h t , T e le p h o n , P o r t i ) fo r d e r t 35 0 0 0 M a r k . D i e jä m m e r lic h s te T a g e s z e itu n g k o s te t m o rg e n s je tz t 6 M a r k ( f r ü h e r 5 P f e n n i g ) ; n o c h d a n a c h m ü ß t e m e in H e f t 60 k o s te n . U n d je d e Z e it u n g h a t ih re A n * n o n c e n p la n ta g e m it E iff e lt h u r m t a r if. N o t h d e r P re sse? D a s R e ic h b e g ü n s t ig t sie aus d e r T a s c h e d e r S te u e rza h le r b e i Post*

v e rs a n d u n d T e le g r a p h ie ; d ie R e g ir u n g schäm t sich n ic h t, i n d ie s e r E le n d s z e it e in e n T h e i l des H o lz p a p ie r p r e is e s a u f ih r e K asse z u n e h m e n , d e r Presse also, als w ä re sie w ic h tig e r als W is s e n s c h a ft, K ü n s te , T e c h n ik , a u c h n u r ir g e n d e in e h rlic h e s G e w e r b e , eine sehr b e trä c h tlic h e S u b v e n t io n z u g e w ä h re n ( d ie m a n c h e s in u n s e re m ö ffe n tlic h e n L e b e n U n b e g re ifb a re v e r s te h e n l e h r t ). D e u t s c h la n d h a t z e h n m a l m e h r Z e it u n g e n a l s G r o ß b r i *

* ta n ie n ; v ie l z u v ie le . I n d e n m e is te n steht, d ic h t h in t e r d e m L e it*

g e s a b b e r, u n g e fä h r das S elbe , v o n D e p e s c h e n a g e n tu re n , K o r*

re s p o n d e n z e n , M o n o p o l r e p o r t e r n G e lie fe r te . D a ß sie je tz t w e n ig e r g e h a lte n , g e k a u ft , d ie das V o l k b le n d e n d e n , ver*

d u m m e n d e n L ü g e n n ic h t m e h r i n u n e r m e ß lic h e B re ite n ver*

h ö k e r t w e rd e n , ist e in R e in lic h k e it , seelischen A n s t a n d , D e n k * fä h ig k e it, also K u l t u r fö r d e r n d e s G l ü c k ; w e n n v o n je h u n d e r t d ie P r e is h o c h f lu t h a c h tz ig w e g s c h w e m m te , w ärs U n g l ü c k n u r f ü r d ie K a u fle u t e , d ie d o c h n ic h t etw a, w e il sie m it O e ffe n t*

lic h e r M e i n u n g u n d In s e ra te n h a n d e ln , m e h r S c h u tz u n d M i t *

(15)

Sonnenfinsterniß 141

le id v e rd ie n e n als d ie N ä h r « , H e iz « , K le id s t o ff, B ü c h e r, H a u s * ra th , R e g e n s c h irm e , T in t e , F lie g e n le im re d lic h E in# u n d V er#

k a u fe n d e n . J e d e r n ic h t i n K n e c h ts c h a ft t ie f e in g e d ru s se lte J o u rn a lis t w e iß es; sprächs e in e r la u t aus, er flö g e au fs P fla ste r.

N u r in d e r w ie n e r N e u e n F r e ie n Presse u n d i n d e r F ra n k * fu r t e r Z e it u n g , d ie d e s h a lb n o c h im m e r h im a la y a h o c h ü b e r d e r A ll# G e m e in h e it stehen, s in d Z e itu n g s c h re ib e r H e r r e n d e r Z e i t u n g ; ü b e r a ll sonst (s o w e it ic h d ie „ g r o ß e “ Presse z u sehen v e rm a g ) G e s c h ä fts le u te , d ie Z u fa lls la u n e d e n B e z irk e n des B u tte rh a n d e ls , d e r B lu s e n k o n f e k t io n u n d S c h le u d e r b a zare fe rn h ie lt. S te llet sie E u c h als B e h e rrs c h e r v o n H o c h s c h u le n , F o rs c h u n g s tä tte n , K u n s ta k a d e m ie n V o lk s k r a n k e n h ä u s e r n v o r : u n d erw äge t, was ih r e (s u b je k t iv h e u te b e re c h tig te ) P r o fit g ie r d ra u s m a c h e n w ü r d e . M i t a ll sein e n M ä n g e ln , G e c k e re ie n , W e s e n s s c h w ie le n h a t N o r t h c lif f e , w e il er selbst J o u r n a lis t w a r u n d d ie V a le u r schätzen k o n n te , un se re k a u fm ä n n is c h tüch*

tigsten P r e ß t y r a n n e n u m d r e i ß i g M e t e r ü b e rra g t.

W i r h a b e n au c h z u v ie le W o c h e n s c h r ift e n ( d e r T o d a ll d ie s e r e k le n D a m e n , E le g a n te n W e l t e n , J u n g g e s e lle n , R e ig e n , S c h ö n h e ite n , S tile , a ll des B i* u n d H o m o s e x u a le a n g e ile n d e n , O r s k c h e n , F ilm m ä d e l, P o te n z lä c h le r illu s t r ir e n d e n S p ü lic h ts w ä re E r lö s u n g v o n P e s t ) ; w o v o n d ie e rträ g lic h e n i h r L e b e n fris te n , g e h t m ic h n ic h t an u n d d ie V e r e in u n g d e r le id lic h s te n z u e in e r, d ie n e b e n d e r be ste n e n g lis c h e n W e e k l y be ste he n d ü rft e , k a n n ic h , o h n e d e n w in z ig s t e n A n s a t z z u G eschäfts#

geist, n ic h t e r w irk e n . A b e r ic h w e iß , d a ß e in E i 13 M a r k k o s te t; d a ß m e in e schw ere A r b e i t seit J a h r u n d T a g n ic h t e in e n H e lle r , E r t r a g o d e r G e h a lt , b r i n g t ; d a ß ic h je tz t n ic h t m e h r n u r m e in e A r b e it m it t e l, P o r t i, B o t e n selbst b e z a h le n , s o n d e r n g r o ß e , n a c h N o t h o p f e r , a n d e re m fr e v le n S te uerw ahn # w it z , M o r d a n f a ll s fo lg e n m i r k a u m n o c h e rs c h w in g lic h e Sum # m e n z u g e b e n m u ß ; also, w e il ic h w e d e r d r e in r e d e n d e S o z ie n n o c h h e im lic h e V e rla g s z u h ä lte r h a b e n w ill, v o r d e r W a h l stehe, d e n P re is , n o c h d e n v o n h e u te , u m B e trä c h tlic h e s z u e r h ö h e n o d e r das ta u s e n d m a l v e rflu c h te , im m e r h e iß g e lie b te M ü h e n z u e n d e n , dessen Z i e l in je d e r S tu n d e d r e ie r J a h rz e h n te w a r : i m R a h m e n m ein e s K ö n n e n s e in k la re s B i l d des G e s c h e h e n s z u scha ffen u n d , o f t w o h l v o n L e id e n s c h a ft v e r w ir r t , d o c h n ie v o n E ig e n n u t z s u c h t b e fa n g e n , z u s uch en, z u z e ig e n , was

(16)

142 Die Zukunft

i n W e r d e n d e m m ö g lic h , w as i n dessen g ä h re n d e m D r a n g n o th«

w e n d ig ist. W ü r d e s t D u , la n g e , i n V e r le u m d u n g s t u r m u n d K o th g e s tö b e r, tre u g e b lie b e n e r Le se r, a u c h n u r 4 0 M a r k f ü r das H e f t z a h le n , w e n n D i r b e w ie s e n w ä re , d a ß selbst d a n n k ü m m e r lic h s c h m a le r E n t g e lt h ö llis c h h a rte r A r b e i t b lie b e ? D e r D u , e n g W i r t s c h a f t e n d e r , für, k u r z e S tra ß e n b a h n fa h rt 8,

f ü r e in e n M o r g e n » , M itta g « , N a c h t « W is c h 6, f ü r z e h n C ig a « re tten 15, f ü r e in e n saue r a u fs t o ß e n d e n T h e a te ra b e n d 120 M a r k

h in g ie b s t : w ü rd e s t D u ? N u r , w e n n ju s t n a c h d ie s e m H e f t ernstes B e d ü r f n i ß la n g t. U n d ist solches B e d ü r f n i ß n ic h t in (w e n ig s te n s ) sechs«, acht«, z e h n ta u s e n d K ö p f e n , d a n n h a t diese n ie m a ls u n d n irg e n d s g e lo b te , stets n u r ge sc hm äh te o d e r v e rs c h w ie g e n e W o c h e n s c h r if t k e in e n D a s e in s z w e c k m e h r u n d m a g g e tro s t s te rb e n . E in e , d ie n a c h L e s e rg u n s t a n g e lt, ist n ic h t m a l d e n F a p ie r p r e is v o n a n n o 14 w e rth .

B l i c k i n s M o n d g e b i r g

N i e w a r g r a u s ig g ü n s tig e re G e le g e n h e it z u k lä r e n d e m U r t h e i l ü b e r u n s e re Presse. V o n d e r d u m p f h e r a u fd r ö h n e n d e n W e l t r e v o l u t i o n , te c h n is c h e r, d e r a lle in D a u e r w i r k u n g g e w iß ist, a h n t sie n ic h ts : v o n d e m E i n d r a n g des E r d ö le s i n H a u p t«

b e re ic h e d e r K o h le . A l s n u r d ie H a n d a r b e it v e r h u n g e r n d e r W e b e r , v e rs ie c h e n d e r W e i b e r u n d K in d e r n o c h re n tirte , setzte d e rm e c h a n is irte W e b s t u h l , d ie M a s c h in e , sich d u r c h . D a n a c h u n s e re m B e g r if f m e n s c h e n w ü rd ig e s D a s e in d e r K o h le n g r ä b e r d e n B e r g b a u e rtra g lo s m a c h t u n d d ie s c h w a rze n H e e r e d e r S c h a c h ta rb e ite r, d e n e n m a n s n o c h lä n g e r w e ig e rt, sich m o r g e n in te rn a t io n a l e in e n u n d d ie A l lg e w a l t ü b e r d ie E r d w ir t h s c h a ft e r o b e r n w ü r d e n , s o ll das P e t r o le u m , d e r m ü h lo s e r u n d b illig e r z u fö r d e r n d e H e iz s t o f f , d ie M o n a r c h ie d e r K o h l e u n te rs p ü le n , i m W e l t r e ic h d e r I n d u s t r ie aus d e n A n g e l n h e b e n . D e r s tille K a m p f u m d ie O e l q u e ll e n b e s tim m t la n g e s c h o n da s V e rh ä lt«

n i ß g r o ß e r M ä c h t e ( V e r e in ig t e S ta a te n , R u ß l a n d , B r it is h E m p ir e , M e x i k o , S ü d a m e rik a , J a p a n ) z u e in a n d e r u n d z u klei«

n e re n (P e rs ie n , A s ia tis c h e T ü r k e i , G a l iz i e n , R u m ä n ie n ) . E n g ­ la n d s g a n z e P o l i t ik , a u c h sein M o s u l z w i s t , O r ie n t h a d e r m it E ra n k r e ic h rie c h t n a c h P e t r o le u m . V o r G r e n z u n g d e r O e l«

b e sitzrec hte w i r d n ic h t R u h e . U n s e r e r Presse d ä m m e rt d a v o n n ic h ts ; k e in S c h im m e r v o n d e r U m w e r t h u n g K o n s t a n t in o p e l s

(17)

SonnenH nsterniß 143

u n d d e r M e e r e n g e n z u d e m S p e rrfo rt» S ta p e lp la tz, z u d e m strategisch» k o m m e r z ie lle n W e g n a c h f ü n f N a p h th a p a r a d ie s e n . Sie w ä h n t n o c h h e u te , d a ß alle G e s tirn e b e id e r H i m m e l sich u m D e u t s c h la n d d re h e n . D a s w ir d , w ie i n W i l h e l m s e w ig e m C o u lis s e n m a i, w ie d e r v o n a lle n V ö l k e r n i n n i g g e lie b t, je tz t n u r v o n F ra n z o s e n n ie d e rtra c h t g e h a ß t, m it V e r n ic h t u n g be*

d r o h t . R e p a ra tio n u n d P o h e n g k a r e h : a n d e re S o rg e lastet n ic h t a u f d e m E r d b a l l . S ie g t F r a n k re ic h , sie gt E n g la n d m it seiner K u m p a n e i: d a d r ä u t d ie Sch ic ksalsfrag e. K r a m f ü r K i n d e r ___

H o r c h e t d e r R e d e d r e ie r F ra n z o s e n u n d eines B rite n .

„ R u h e fä n d e d e r F ra n z o s e n u r i n d e r G e w i ß h e i t , d a ß D e u t s c h la n d n ic h t w ie d e r K r ie g f ü h r e n w e rd e ; u n d u m sic her z u sein, d a ß es i h n n ic h t f ü h r e n w o lle , fo r d e r t er d ie B ü rg « scha ft, d a ß es i h n n ic h t fü h r e n k ö n n e . D e s h a lb w i l l er s tark b le ib e n , d ie R ü s t u n g n ic h t a b le g e n u n d f ü r stete U e b e r«

w a c h u n g des N a c h b a r s Vorsorgen. N o c h ist d ie O e ffe n tlic h e M e i n u n g v o n d e r M ö g l ic h k e it s c h n e ll e rn e u te r G e f a h r so fest ü b e rz e u g t, d a ß sie d e r g r o ß e n K a m m e r m e h rh e it z u s tim m te , d ie v o n d e r F o r d e r u n g e in jä h r ig e r D ie n s t z e it sich z u ändert«

h a lb jä h r ig e r b e k e h rte , als d e r M i n i s t e r b e to n t ha tte, w ie rasch sic h K o n f lik t s t o f f b a lle n k ö n n e , d e n n u r d ie W a f f e z u lo s e n v e rm a g . D e r F r a n z o z e w i ll R e p a ra tio n , E n t s c h ä d ig u n g v o n se in e m V e r lu s t , u n d v e rz ic h te t n ic h t a u f das R e c h t, v o n seinem S c h u ld n e r Z a h l u n g z u e rla n g e n . E r f ü h l t sich, B a u e r u n d B ü r g e r , i n d e r L a g e eines G lä u b ig e r s , dessen u n a u fr ic h t ig e r S c h u ld n e r , u m n ic h t z a h le n z u m ü s se n , sich selbst r u i n i r t o d e r f ü r r u i n i r t a u s g ie b t; f ü h l t sich g e fo p p t u n d o b e n d r e in ver«

h ö h n t . D ie s e s E m p f i n d e n f ü h r t , ü b e r d ie G e ld f r a g e h in a u s , i n d e n B e z ir k d e r S e lb s ta c h tu n g , d e r E h r e : u n d d a ist d e r F r a n z o s e f ü r K o m p r o m i ß n ic h t z u h a b e n . H a t er erst g la u b e n g e le rn t, n u r G e w a lt k ö n n e d e n S c h u ld n e r v o n n e u e r V e rh ö h « n u n g u n d F o p p e r e i ab sc hre cke n, d a n n sche ut er d ie A n w e n # d u n g s o lc h e r G e w a lt n ic h t m e h r u n d w i r d so r u h ig , w ie er n a c h F r a n k f u r t u n d D ü s s e l d o r f m a rs c h irt ist, in s R u h r r e v ie r e in r ü c k e n . E r w ä re ü b e rz e u g t, eine P f lic h t des R e c h ts w a h re rs z u e r fü lle n , u n d sähe i n m ilitä ris c h e m V o r s t o ß n ic h t e in e n A k t n e u e n K rie g e s , s o n d e r n U rth e ils V o lls t r e c k u n g u n d P fa n d « n ä h m e d u r c h d e n z u s tä n d ig e n G e r ic h t s v o llz ie h e r . D a s w ü r d e d ie M e h r h e it a lle r R e p u b lik a n e r , n ic h t n u r d e r B lo c N a t i o n a l ,

Cytaty

Powiązane dokumenty

Jch ließ bisher alle diese Verleumdungen unwidsersprochen über mich ergehen, weil ich mich geekelt habe, mich damit zu befassen; weil es mir gleichgiltig war, wie Leute solches

runzelte Dame Europa, ehe es zu spät wird, vor dieFrage gestellt werden muß, ob sie den Kindern und Enkeln deutscher Volkheit das Lebensrecht gönnen oder sichs vom Schwert

Die 194 Millionen, über die sie verfügt (50 Millionen sind, wie gesagt, in Grundbesitz festgelegt), würden dazu ausreichen; der Höchstbes trag der Durchschnittsanlage im Lombard ist

sehen Erwägungen gehandelt hat und nicht leichtfertig dabei zu Werke gegangen ist, nachdem weiter der Beleidigte, Graf Kuno Moltke, selbst gegen jede Einstellung des Verfahrens

richtshof zum Schutz der Republik“, nicht einmal, wegen groben Vergehens im Amt, vor die nach ungebrochenem Recht zuständige Strafkammer. Willy aber, der noch in

Sie haben gründlich gelernt, daß es nicht, wie sie zuerst glaubten, Zaubermittel sind, die der weißen Rasse ihre Macht über fremde Völker erobert haben, sondern

173 allgem ein gefiel“ (u n d deren W ortlau t der Im provisator, nach dem unsterblichen M uster von H offm anns berühm tem Kater H inzm ann, zuvor, nicht ganz schm

In der duften Hauptstadt Deutscher Republik zahlen Zehntausende die höchsten Preise, um von einem erlauchtenRichterkollegium, endlich, zu hören, was sie, weil fast Jeder