PRZYRODA. Przedmiotowy System Oceniania w Szkole Podstawowej nr 4 w Tarnobrzegu

(1)

PRZYRODA

Przedmiotowy System Oceniania w Szkole Podstawowej nr 4

w Tarnobrzegu

1. Kontrakt z uczniami

2. Obszary aktywności ucznia 3. Kryteria oceny

4. Cechy oceny

5. Formy oceniania

6. Sposoby przekazywania informacji zwrotnej 7. Rodzaje aktywności ucznia i ich kryteria oceny 8. Sposoby informowania rodziców

9. Osiągnięcia ucznia na poszczególne oceny

(2)

1. Kontrakt z uczniami

ocenie podlegają wszystkie obszary aktywności ucznia;

sprawdziany muszą być zapowiedziane tydzień wcześniej;

kartkówki nie zawierają więcej niż 6 pytań;

uczeń, po sprawdzianie robi jego poprawę wg wskazań nauczyciela;

uczeń może poprawić ocenę ze sprawdzianu czy kartkówki w ciągu dwóch tygodni od dnia oddania sprawdzonych prac;

nie ocenia się uczniów do trzech dni po dłuższej usprawiedliwionej nieobecności w szkole;

każdy uczeń może być raz w ciągu semestru nieprzygotowany do lekcji;

za każdy kolejny trzeci brak zadania domowego uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną;

podczas pracy w grupach, uczniowie każdej grupy, są odpowiedzialni

za wykorzystywany do ćwiczeń sprzęt oraz ład i porządek na stanowisku pracy.

2. Obszary aktywności ucznia

komunikowanie się z użyciem odpowiedniego przyrodniczego języka;

rozumienie pojęć;

umiejętność posługiwania się mapami;

przygotowywanie projektów wycieczek;

sporządzanie planów, szkiców, wykresów i schematów;

dostrzeganie różnorodności organizmów żywych, ekosystemów oraz bogactwa relacji człowieka z naturą;

pojmowanie różnorodności środowisk i życia na Ziemi, ich rozmieszczenia, a także zjawisk klimatycznych, astronomicznych itp.;

dostrzeganie i analizowanie kluczowych zjawisk fizycznych w przyrodzie w skali lokalnej i globalnej;

planowanie i prowadzenie obserwacji oraz doświadczeń, notowanie ich wyników w postaci słownej i graficznej;

umiejętność wyciągania wniosków;

planowanie i prowadzenie hodowli szkolnych.

3. Kryteria oceny

System punktowy dla oceny prac pisemnych:

celujący – 100% + zadanie dodatkowe;

bardzo dobry – 91% - 100%;

dobry – 75% - 90%;

dostateczny – 51% - 74%;

dopuszczający – 31% - 50%;

niedostateczny – 0% - 30%.

(3)

4. Cechy oceny

sprawiedliwa;

jawna;

jasno uzasadniona;

motywująca do pracy;

zrozumiała dla ucznia i jego rodziców /opiekunów/;

uwzględniająca indywidualne predyspozycje dziecka.

5. Formy oceniania

stopień w skali 1 – 6;

ocena cząstkowa: plusy, minusy;

pochwała ucznia przed zespołem klasowym, rodzicami /opiekunami/.

6. Sposoby przekazywania informacji zwrotnej

ustnie – motywując ocenę i wskazując możliwość poprawy;

pisemnie – w zeszycie przedmiotowym, zeszycie ćwiczeń.

7. Rodzaje aktywności ucznia i ich kryteria oceny Lp. Rodzaje aktywności ucznia Częstotliwość

w semestrze

Skala ocen

1. Testy semestralne 1 1,2,3,4,5,6

2. Sprawdziany po ukończeniu

działu

1,2,3,4,5,6

3. Kartkówki w/g potrzeb 1,2,3,4,5

4. Odpowiedzi ustne w/g potrzeb 1,2,3,4,5,6

5. Prace domowe indywidualnie 1,2,3,4,5,6

6. Praca w grupach indywidualnie 1,2,3,4,5,6

7. Aktywność na lekcji indywidualnie 1,2,3,4,5,6 8. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego i

zeszytu ćwiczeń

indywidualnie 1,2,3,4,5,6

9. Zadania dodatkowe indywidualnie 4,5,6

8. Sposoby informowania rodziców

zebrania klasowe;

indywidualne rozmowy;

rozmowa telefoniczna;

adnotacje w zeszycie przedmiotowym;

listy informacyjne.

(4)

9. Osiągnięcia ucznia na poszczególne oceny

Klasa IV – uczeń potrafi:

Na ocenę dopuszczającą

rozpoznawać organizmy w swoim otoczeniu;

założyć hodowlę rośliny od nasienia;

wskazać na sobie części ciała;

wskazać i nazwać części środowiska;

mierzyć np. wzrost człowieka, temperaturę ciała;

wyznaczyć kierunki główne;

obserwować składniki pogody;

rozpoznawać substancje z jakich zbudowane są różne ciała;

odszukać w podręczniku wskazany tekst;

podać rodzaje skal używanych na mapach, planach;

wymienić źródła światła;

pielęgnować rośliny;

stosować zasady higieny;

orientować się w najbliższej okolicy;

Na ocenę dostateczną

prowadzić hodowlę roślin;

określić położenie ważnych narządów wewnętrznych;

posłużyć się gnomonem do obserwacji widomej wędrówki Słońca;

wyznaczyć kierunek północny przy użyciu kompasu, Gwiazdy Polarnej;

wyznaczyć poziomice na modelu pagórka;

nazwać i rozpoznać przyrządy meteorologiczne;

zademonstrować powstawanie dźwięku;

określić i nazwać stany skupienia wody;

wypełnić tabelę;

odczytać informacje z rysunku i schematu;

przeczytać zadanie i wyjaśnić jakie czynności należy wykonać;

ustalić cechy poziomicy na podstawie obserwacji;

posłużyć się umowną skalą barw;

wymienić oznaki dojrzewania płciowego;

opisać wpływ czynników środowiska na zdrowie człowieka;

posłużyć się planem miasta;

odróżniać formy terenu;

wymienić podstawowe zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych;

posługiwać się językiem przyrodniczym

Na ocenę dobrą

porównywać cechy budowy obserwowanych organizmów w tym człowieka;

(5)

mierzyć wysokość opadu;

określać kierunek wiatru;

odróżniać cechy substancji;

zaprojektować proste doświadczenie;

odczytać wysokości bezwzględne na rysunku poziomicowym;

wyjaśnić na czym polega wymiana gazowa, odżywianie, trawienie, dojrzewanie organizmu;

opisać zmiany zachodzące w środowisku, organizmie;

wyjaśnić wpływ odżywiania na rozwój dziecka;

podać przykłady wzajemnych związków zachodzących między naturalnymi składnikami środowiska;

Na ocenę bardzo dobrą

wykazać doświadczalnie działanie ciśnienia atmosferycznego;

wyjaśnić znaczenie kiełkowania, trawienia, odżywiania, oddychania;

wskazać w środowisku skutki zmian pór roku, gospodarczej działalności człowieka;

wskazać przykłady wpływu trybu życia na zdrowie człowieka;

wskazać czynniki środowiska oddziałujące na rozwój hodowanych roślin;

wyjaśnić procesy zachodzące między składnikami środowiska przyrodniczego;

wyjaśnić proces powstawania wiatru;

opisać cechy fizyczne wiatrów lokalnych;

obliczać różnicę temperatur wraz z wysokością;

wyznaczać kierunki do znanych obiektów w okolicy;

odczytać treść mapy turystycznej;

posługiwać się podziałką;

narysować profil terenu;

Na ocenę celującą

wyjaśnić na przykładach procesy zachodzące między składnikami środowiska przyrodniczego;

wyznaczyć, zaplanować trasę zwiedzania posługując się planem miasta;

przewidywać zmiany pogody;

wykonać karty zielnikowe z opisem;

obserwować i opisywać rozwój rośliny od nasienia do dojrzałości;

tworzyć kolekcję wybranych okazów przyrodniczych;

prowadzić obserwacje ptaków, rozpoznawać gatunki, siedliska;

przeprowadzać systematycznie i dokumentować serie pomiarów składników pogody;

brać udział w konkursach przyrodniczych szkolnych i pozaszkolnych;

(6)

Klasa V – uczeń potrafi:

podać przykłady substancji /cieczy, ciał stałych, gazów/, mieszanin niejednorodnych, roztworów;

podać przykłady ekosystemów;

podać przykłady związków organicznych i nieorganicznych;

wykryć tłuszcze w roślinie;

odróżnić muchomora od innych grzybów;

wykazać substraty i produkty fotosyntezy;

podać przykłady pasożytnictwa i konkurencji;

podać właściwości substancji;

wyjaśnić stwierdzenie „wszechobecna woda”;

sporządzić mieszaninę jednorodną i niejednorodną;

wskazać różnice między związkami organicznymi i nieorganicznymi’

wyróżnić warstwy lasów;

właściwie pielęgnować rośliny;

ograniczyć działania szkodzące przyrodzie;

wskazać sposoby zapobiegania procesowi korozji;

wyjaśnić na czym polega pasożytnictwo i konkurencja;

wyjaśnić wpływ roślin lasu na panujące w nim warunki;

ustalić zależności pokarmowe w ekosystemie;

ocenić stan środowiska na podstawie wyglądu drzew i ilości szkodników;

odczytywać informacje zawarte w rycinach;

obserwować składniki krajobrazu w najbliższej okolicy;

wskazać na mapie hipsometrycznej Polski obszary nizinne, wyżynne i górskie;

wskazać na mapie hipsometrycznej i nazwać główne rzeki w Polsce;

wskazać na mapie hipsometrycznej i nazwać największe jeziora w Polsce;

odczytać na mapie krajobrazowej nazwy pasów rzeźby powierzchni w Polsce;

odczytać na mapie hipsometrycznej Polski nazwy własne nizin, wyżyn i pasm górskich;

odczytać i wskazać na mapie hipsometrycznej Polski nazwy krain geograficznych w pasach rzeźby powierzchni;

odczytać treść mapy hipsometrycznej posługując się legendą;

wymienić piętra roślinne w krajobrazach górskich;

posługiwać się językiem przyrodniczym;

Na ocenę dobrą

podać przykłady zastosowań przez człowieka właściwości substancji;

podać sposoby rozdzielania składników mieszanin i przeprowadzać proste doświadczenia;

wykorzystywać w życiu codziennym właściwości substancji;

zaplanować i przeprowadzić obserwacje procesu rdzewienia;

(7)

rozpoznawać pory roku na podstawie roślin;

wykryć skrobię w roślinach;

odczytać dane z wykresów i tabel;

podawać przykłady różnorodności organizmów;

rozpoznawać na rycinie typy terenu /równinny, falisty, pagórkowaty, ze wzgórzami/;

rozpoznawać na rycinie charakterystyczne formy rzeźby powierzchni;

rozpoznawać na rycinie typowe krajobrazy w Polsce;

opisać cechy typów terenu w Polsce;

umiejscowić na mapie Polski typowe krajobrazy, wyjaśnić genezę węgla kamiennego i wapienia organicznego;

odczytać wysokość bezwzględną punktów wysokościowych na mapie hipsometrycznej Polski;

określić kierunek spływu rzek w Polsce na podstawie mapy hipsometrycznej;

wskazać na mapie krajobrazowej granice pasów rzeźby powierzchni w Polsce;

podać przykłady wpływu działalności człowieka na naturalne składniki krajobrazu;

przedstawić etapy tworzenia się Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego;

wyjaśnić przyczyny tworzenia się wybrzeża klifowego i mierzejowego na polskim wybrzeżu;

wyjaśnić zmiany następujące w składnikach krajobrazu w następstwie działalności ludzi;

określić położenie krain Polski posługując się kierunkami głównymi i pośrednimi;

zaprojektować i przeprowadzić doświadczenia wykazujące właściwości substancji;

wykazać doświadczalnie, że woda zawiera tlen;

wyjaśnić dlaczego rośliny są producentami;

porównać wybrane organizmy, ich budowę, czynności życiowe i tryb życia;

porównać warunki życia na polu i w lesie, w ekosystemach wodnych i lądowych;

wskazać przystosowania poznanych organizmów do pełnienia określonych czynności życiowych i do środowiska;

za pomocą schematu przedstawić krążenie materii w ekosystemach;

wyszukiwać w różnych źródłach informacji na określony temat;

analizować skutki ingerencji człowieka w środowisko;

rozpoznawać okazy skał: węgiel kamienny, wapień, granit, less, piasek, żwir;

opisać dostosowanie budownictwa na obszarach górskich do warunków klimatycznych;

wyjaśnić przyczyny piętrowości roślin w krajobrazach górskich;

wyjaśnić powstawanie form rzeźby górskiej;

wyjaśnić związki między działaniem czynników zewnętrznych a formami rzeźby na przykładzie zjawisk krasowych;

obliczać odległość między obiektami na mapie Polski posługując się skalą i podziałką mapy;

odszukać informacje o obiektach chronionych i krajoznawczych w literaturze popularnonaukowej, słownikach, czasopismach i zaplanować wycieczkę;

(8)

Na ocenę celującą

wykonać zielnik kilku gatunków roślin wybranego środowiska;

wykazać się wiadomościami wykraczającymi poza program;

założyć i prowadzić hodowlę owada od jaja do postaci dorosłej;

wykonać album dowolnej krainy geograficznej;

Klasa VI – uczeń potrafi:

klasyfikować organizmy do poszczególnych grup świata żywego;

opisać wykorzystanie znajomości zjawisk przyrodniczych przez człowieka;

wymienić niektóre choroby bakteryjne człowieka;

określić zasady higieny osobistej;

podać przykłady obiektów i obszarów chronionych w najbliższej okolicy;

wyjaśnić zasługi Mikołaja Kopernika;

określić położenie Polski na mapie fizycznej;

wymienić oraz wskazać na mapie świata kontynenty i oceany;

wykazać istnienie trzech stanów skupienia materii;

poszukiwać i wykorzystywać informacje z różnych źródeł;

prowadzić pomiary, obserwacje i doświadczenia przyrodnicze;

wykazać wpływ środowiska na różnorodność roślin i zwierząt;

wymienić cechy organizmów wykazujące związek ze środowiskiem ich życia;

wymienić i wskazać na mapie kontynenty i oceany;

badać właściwości ciał stałych, cieczy i gazów;

wyjaśnić zjawisko krążenia wody w przyrodzie;

wyjaśnić znaczenie i zastosowanie przemian chemicznych w życiu człowieka i przyrodzie;

wyjaśnić na modelach, że cząsteczki różnych substancji różnią się kształtem i rozmiarem;

badać przyleganie cieczy do ciała stałego;

badać dyfuzję w gazach i cieczach;

podać przykłady zjawisk optycznych i akustycznych;

wykazać się znajomością czynności życiowych człowieka i przystosowaniem organizmu do podtrzymywania tych funkcji;

posługiwać się skalą, planami oraz mapami o różnej treści;

zaproponować działania zmierzające do ochrony i odnowy środowiska;

omówić rolę wody, powietrza i gleby jako podstawy życia, zjawisk i procesów chemicznych oraz w działalności człowieka;

wykazać się znajomością prawnie chronionych obiektów i obszarów przyrodniczych;

wymienić ciała niebieskie Układu Słonecznego;

(9)

wymienić cechy krajobrazu nizinnego, wyżynnego i górskiego oraz scharakteryzować krajobraz wybranej krainy geograficznej świata;

odczytać na mapie wysokość n.p.m. nizin, wyżyn, gór oraz wyjaśnić pojęcia: wysokość względna i bezwzględna;

Na ocenę dobrą

wyodrębnić grupy świata organicznego i uzasadnić sposób uporządkowania organizmów;

wymienić czynniki kształtujące warunki życia w środowisku lądowym i wodnym;

rozróżnić naturalne oraz powstałe w wyniku działalności człowieka formy rzeźby terenu;

wykazać związek między zniszczonym środowiskiem i pogarszaniem się warunków życia ludzi;

wyjaśnić znaczenie dyfuzji w życiu roślin, zwierząt oraz w otaczającym świecie;

podać bezpośrednie dowody drobinowej budowy substancji;

wykazać zależność właściwości różnych substancji od ich budowy cząsteczkowej;

porównać zjawisko powstawania obrazu w oku i w mikroskopie;

scharakteryzować czynności życiowe organizmów;

wyjaśnić wpływ szkodliwych substancji na organizmy żywe i środowisko przyrodnicze;

omówić na przykładach wpływ przemysłu na środowisko i zdrowie człowieka;

wyznaczyć na mapie, globusie trasy wypraw geograficznych;

przedstawić konsekwencje ruchów Ziemi;

wymienić cechy przystosowujące organizmy do życia w różnych środowiskach;

wskazać wzajemne powiązania między klimatem a szatą roślinną wybranej krainy geograficznej świata;

wyjaśnić na przykładach z życia codziennego i obserwacji przyrodniczych zjawiska astronomiczne;

ocenić działalność człowieka w krajobrazie nizin, wyżyn i gór;

obliczyć średnią wartość temperatury powietrza i opadów;

podać przykłady zjawisk zachodzących w sferach Ziemi;

uzasadnić, że Ziemia i jej zasoby naturalne są dziedzictwem, które należy zachować dla przyszłych pokoleń;

obserwować i identyfikować różnorodne zjawiska fizyczne i procesy chemiczne w najbliższym otoczeniu oraz wskazać ich zastosowanie w życiu człowieka i przyrodzie;

opisać zasadę działania przyrządów optycznych na przykładzie aparatu fotograficznego i oka ludzkiego;

wyjaśnić zjawisko powstawania dźwięku i jego znaczenie w przyrodzie, gospodarce, medycynie i życiu człowieka;

wykazać związki między zdrowiem a czynnikami, które je warunkują;

Na ocenę celującą

zaproponować doświadczenia charakteryzujące stany skupienia substancji;

przewidzieć efekty określonej przemiany chemicznej i zjawiska fizycznego;

udowodnić jedność oraz różnorodność w budowie i funkcjach organizmów;

(10)

uzasadnić podział świata organicznego na pięć królestw;

określić związki zachodzące między rzeźbą terenu, klimatem, wodami, roślinnością i glebą w wybranej krainie geograficznej świata;

wyjaśnić wpływ kwaśnych deszczy na budowle i środowisko;

wyjaśnić przyczyny i skutki tzw. dziury ozonowej;

przedstawić podłoże i długofalowe skutki efektu cieplarnianego;

Opracował zespół nauczycieli przyrody:

Celina Andrzejewska Ewa Rams Anna Szymańska