PL PL
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 15.12.2017r.
COM(2017) 767 final
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY DOTYCZĄCE ZEWNĘTRZNEJ DZIAŁALNOŚCI EBI W 2016 R. OBJĘTEJ
GWARANCJĄ BUDŻETOWĄ UE {SWD(2017) 460 final}
1 1. WPROWADZENIE
Upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich („upoważnienie EBI”) jest ugruntowanym i skutecznym elementem partnerstwa między Komisją Europejską a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI). W ramach upoważnienia EBI UE zapewnia gwarancję z budżetu UE, aby umożliwić EBI zwiększenie działalności pożyczkowej poza granicami UE w celu wspierania polityk unijnych. Upoważnienie EBI wspiera działalność EBI w krajach ubiegających się o członkostwo, we wschodnim i w południowym sąsiedztwie Unii, w Azji, Ameryce Łacińskiej i Afryce Południowej. W bieżącym okresie objętym upoważnieniem EBI (2014–2020) budżet UE gwarantuje kwotę do 27 mld EUR przeznaczoną na działania EBI1.
Niniejsze sprawozdanie zawiera przegląd działań EBI objętych gwarancją UE w 2016 r. oraz głównych osiągniętych wyników i skutków, w tym informacje dotyczące oczekiwanych przyszłych skutków działań z zakresu finansowania zatwierdzonych w 2016 r. na podstawie ram pomiaru wyników EBI2. Wsprawozdaniu podsumowano również działania przeprowadzone przez EBI bez gwarancji UE (tj. „na własne ryzyko”), aby przedstawić pełny obraz jego działalności w tych regionach.
Bardziej szczegółowe informacje i tabele statystyczne dotyczące powyższych działań, w tym również na poziomie projektów, sektorów, państw i regionów, przedstawiono w dokumencie roboczym służb Komisji towarzyszącym niniejszemu sprawozdaniu.
2. NAJWAŻNIEJSZEOSIĄGNIĘCIA
W 2016 r. EBI zatwierdził łączną kwotę 6,8 mld EUR w regionach objętych upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich, która to kwota stanowi nieznaczny wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim (6,7 mld EUR). Z tej łącznej kwoty ponad połowę (58 %, 4 mld EUR) rozdzielono w ramach gwarancji UE. W odniesieniu do 54 nowych działań pierwszą umowę podpisano w ubiegłym roku3.
Oczekuje się, że wszystkie nowe działania w tych regionach przyczynią się w „doskonały”
albo „dobry” sposób do realizacji priorytetów unijnych i priorytetów krajów partnerskich w ramach pomiaru wyników EBI, które funkcjonują piąty rok.
Ramy pomiaru wyników EBI
EBI wykorzystuje ramy pomiaru wyników w swoich działaniach poza granicami UE w celu wzmocnienia procesu oceny projektu oraz poprawy zdolności monitorowania i składania
1 We wrześniu 2016 r. Komisja zaproponowała zwiększenie maksymalnego pułapu w odniesieniu do obecnego upoważnienia EBI do kwoty 32,3 mld EUR (COM(2016) 583). Oczekuje się, że proces legislacyjny zakończy się zawarciem umowy między Parlamentem a Radą w drugiej połowie 2017 r.
2 Niniejsze sprawozdanie sporządzono zgodnie z wymogami określonymi w art. 11 decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiającej upoważnienie EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich.
3 „Nowe” działania są to działania, w przypadku których pierwszą umowę o finansowanie podpisano w 2016 r.
Działania te odpowiadają całkowitemu zatwierdzonemu wolumenowi w wysokości 7,2 mld EUR.
2
sprawozdań dotyczących faktycznie osiągniętych wyników. Wykazują one, w jaki sposób działania EBI umożliwiają osiągnięcie wyników i rezultatów oraz wywarcie skutków zgodnie z celami upoważnienia EBI. Przykładowo ramy mogą umożliwić śledzenie, w jaki sposób pożyczka udzielona publicznemu przedsiębiorstwu wodociągowemu (wkład) prowadzi do wzrostu dostaw bezpiecznej wody pitnej (wynik), umożliwiając większej liczbie gospodarstw domowych uzyskanie dostępu do bezpiecznej wody (rezultat), prowadząc do poprawy zdrowia publicznego w społeczności (skutek). Celem jest lepsza ocena i uzyskanie możliwości składania sprawozdań dotyczących wkładu EBI w osiąganie celów upoważnienia poprzez skoncentrowanie się na konkretnych wynikach. Ramy pomiaru wyników funkcjonują od 2012 r.
Oczekuje się, że około 90 % nowych projektów osiągnie „dobre” wyniki pod względem ich jakości i prawidłowości działań oraz że wszystkie nowe projekty osiągną przynajmniej
„dostateczny” poziom.
Ponad 80 % nowych projektów powinno osiągnąć „wysoką” lub „znaczącą” dodatkowość działań EBI, natomiast każdy nowy projekt powinien osiągnąć co najmniej „umiarkowany”
poziom dodatkowości EBI.
Oczekuje się, że najważniejsze osiągnięcia związane z nowymi projektami w 2016 r. będą obejmować m.in.:
blisko 10 000 pożyczek udzielonych mikroprzedsiębiorstwom, MŚP i spółkom o średniej kapitalizacji, co pomoże utrzymać około 544 700 miejsc pracy;
1,2 mln pasażerów korzystających codziennie z ulepszonego transportu miejskiego i kolejowego;
1,5 mln osób korzystających z ulepszonych usług wodno-kanalizacyjnych;
wystarczającą ilość energii wygenerowaną w celu zasilenia 338 000 gospodarstw domowych;
743 200 gospodarstw domowych podłączonych do sieci;
469 000 osób korzystających z ulepszonego systemu gospodarowania odpadami;
150 000 pacjentów rocznie leczonych w nowych lub odnowionych szpitalach;
37 000 dodatkowych studentów zapisanych do placówek szkolnictwa wyższego;
4 mln osób korzystających z wielosektorowych projektów infrastruktury miejskiej.
EBI nadal wykazywał również swoje zaangażowanie we wspieranie programu działań Unii w dziedzinie klimatu. Wartość działań EBI zatwierdzonych w regionach objętych upoważnieniem EBI nadal znacznie przewyższa próg 25 % przewidziany w decyzji dotyczącej upoważnienia EBI. W 2016 r. EBI zatwierdził pożyczki w wysokości 1,9 mld EUR w regionach objętych upoważnieniem EBI przeznaczone na wsparcie działań w dziedzinie klimatu, odpowiadające 28 % całkowitej kwoty. Na koniec 2016 r. łączny wskaźnik działań w dziedzinie klimatu w okresie obowiązywania upoważnienia, tj. w latach 2014–2020, wyniósł 34 %. Działalność pożyczkowa w Azji odgrywa istotną rolę w osiąganiu tego celu, ponieważ działanie w dziedzinie klimatu uznano za priorytet dla działalności pożyczkowej w tym regionie.
Ponadto w 2016 r. 27 % łącznego wolumenu zatwierdzonych działań w regionach objętych upoważnieniem EBI (1,8 mld EUR) wesprze osiągniecie horyzontalnego celu regionalnej integracji poprzez połączenia międzysystemowe sieci energetycznych, połączenia
3
transportowe, regionalne fundusze kapitałowe oraz wsparcie na rzecz konwergencji poprzez rozwój lokalnego sektora prywatnego.
3. DZIAŁANIAZZAKRESUFINANSOWANIA
3.1. PRZEGLĄD NOWYCH DZIAŁAŃ EBI Z ZAKRESU FINANSOWANIA Z PODZIAŁEM NA CELE
W prawodawstwie leżącym u podstaw upoważnienia EBI określono trzy główne cele dotyczące wszystkich działań EBI objętych gwarancją budżetową UE:
(i) rozwój lokalnego sektora prywatnego, w szczególności wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP);
(ii) rozwój infrastruktury społecznej i gospodarczej;
(iii) łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej.
Integracja regionalna między poszczególnymi krajami, w tym krajami ubiegającymi się o członkostwo, krajami objętymi europejską polityką sąsiedztwa oraz UE, stanowi dodatkowy cel podstawowy działań służących osiągnięciu jednego z głównych celów lub ich większej liczby.
We wniosku Komisji z września 2016 r. w sprawie przeglądu decyzji dotyczącej upoważnienia EBI4 w następstwie przeglądu śródokresowego5 wprowadzono nowy cel związany z wyeliminowaniem pierwotnych przyczyn migracji. W sprawozdaniu rocznym złożonym w roku następującym po przyjęciu zmienionych przepisów należy uwzględnić informacje dotyczące tego nowego celu.
Z całkowitej kwoty zatwierdzonej w regionach objętych upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich w 2016 r. 49 % (3,383 mld EUR) posłuży wspieraniu rozwoju lokalnego sektora prywatnego, przede wszystkim poprzez poprawę dostępu do finansowania dla MŚP, mikroprzedsiębiorstw i spółek o średniej kapitalizacji. Nieco ponad połowa tej kwoty (51 %, 3,457 mld EUR) zostanie przeznaczona na rozwój infrastruktury społecznej i gospodarczej. Wszystkie działania EBI poza granicami UE wspierają jeden lub oba z tych celów.
Blisko jedna trzecia łącznego wolumenu przyczyni się do osiągnięcia celu związanego z działaniami w dziedzinie klimatu (28 %, 1,921 mld EUR). Tego rodzaju wsparcie na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej jest rozłożone na 50 indywidualnych projektów zatwierdzonych w 2016 r., z uwzględnieniem wkładu w osiągnięcie tego celu w postaci wielu działań ukierunkowanych na wiele sektorów (na przykład linii kredytowych, w przypadku których szacuje się, że niewielki odsetek pożyczek wspiera inwestycje w środki na rzecz energii ze źródeł odnawialnych lub efektywności energetycznej wprowadzane przez MŚP).
4 COM(2016) 583.
5 COM(2016) 584.
4
Również 27 % (1,824 mld EUR) wesprze horyzontalny cel regionalnej integracji, zarówno poprzez rozwój infrastruktury, jak i poprzez pomoc lokalnemu sektorowi prywatnemu w uzyskaniu dostępu do finansowania.
Wkład działalności EBI w osiągnięcie celów upoważnienia EBI pokazano na wykresie 1, z uwzględnieniem działań prowadzonych zarówno w ramach gwarancji dotyczącej upoważnienia EBI, jak i w ramach instrumentów EBI realizowanych na własne ryzyko.
Wykres 1: Wkład w osiągnięcie celów upoważnienia EBI (w mln EUR)
Szczegółowe informacje na temat finansowanych projektów znajdują się w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji.
Rozwój lokalnego sektora prywatnego, w szczególności wsparcie dla MŚP
Wsparcie EBI na rzecz rozwoju lokalnego sektora prywatnego ma na celu stworzenie warunków umożliwiających osobom prywatnym tworzenie przedsiębiorstw i rozszerzanie działalności na rynkach rozwijających się i wschodzących, a tym samym tworzenie miejsc pracy, zaspokajanie zapotrzebowania na towary i usługi, przezwyciężanie ubóstwa i braku bezpieczeństwa żywnościowego oraz podniesienie poziomu życia. Zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy jest niemożliwy bez tego rodzaju rozwoju sektora prywatnego.
Wsparcie to przybiera różne postacie:
linie kredytowe dla miejscowych pośredników finansowych (głównie banków) na udzielanie pożyczek MŚP;
udział w funduszach private equity i dostarczanie kapitału wysokiego ryzyka przedsiębiorstwom o znacznym potencjale wzrostu;
inwestycje kapitałowe w podmioty oferujące mikrofinansowanie;
pożyczki bezpośrednie dla większych przedsiębiorstw.
Dwadzieścia sześć nowych projektów zatwierdzonych w 2016 r. posłuży wsparciu rozwoju lokalnego sektora prywatnego. Zatwierdzone finansowanie EBI na potrzeby tych projektów wynosi ogółem 3,7 mld EUR. Dwadzieścia dwa projekty stanowią linie kredytowe
3,383 3,457
1,921
1,824
- 500 1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000
Rozwój lokalnego sektora prywatnego
Infrastruktura gospodarcza i społeczna
Działania w dziedzinie klimatu
Integracja regionalna
Kwota finansowania (w mln EUR)
5
wspierające MŚP, natomiast cztery projekty stanowią pożyczki przeznaczone na infrastrukturę wdrażaną przez sektor prywatny oraz
projekty w zakresie badań i rozwoju, które również przyczynią się do rozwoju lokalnego sektora prywatnego.
Wsparcie na rzecz MŚP działających na obszarach wiejskich w Armenii
W ostatnich latach w Armenii odnotowano silny wzrost gospodarczy oraz zmniejszenie ubóstwa, jednak istnieje potrzeba dywersyfikacji gospodarki i wzmocnienia sektora MŚP, w szczególności na stosunkowo słabo rozwiniętych obszarach wiejskich. MŚP borykają się jednak z ograniczonym dostępem do finansowania, co odzwierciedla fakt, że same lokalne banki nie mają bezpośredniego dostępu do rynków finansowych i w znacznej mierze polegają na krótkoterminowych źródłach finansowania.
Pożyczka „Armenia Apex Loan” zatwierdzona w 2014 r. pomogła w rozwiązaniu tej sytuacji, zapewniając długoterminowe finansowanie bankom lokalnym za pośrednictwem Banku Centralnego Armenii. Pożyczka jest objęta gwarancją UE w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich. Finansowanie w pełni rozdzielono do końca 2016 r., dzięki czemu osiągnięto wynik w postaci 6 357 zgłoszonych osób zatrudnionych przez 113 przedsiębiorstw (średnio 56 pracowników). Przedsiębiorstwa działają głównie w sektorach rolnictwa, przetwórstwa spożywczego i mieszkalnictwa oraz w sektorze gastronomicznym. Ponieważ średni okres zapadalności pożyczek wynosi ponad pięć lat, są one znacznie korzystniejsze dla finansowania inwestycji produkcyjnych niż pożyczki zazwyczaj dostępne dla MŚP. Szacuje się, że pożyczki mogą pomóc w stworzeniu nieco ponad 2 000 dodatkowych miejsc pracy.
Spółdzielnia Araks-2 zatrudnia około 24 osoby, wykorzystując lokalną produkcję mleka do wytwarzania różnorodnych serów. Wykorzystała pięcioletnie sfinansowane przez EBI pożyczki na łączną kwotę 95 000 EUR, aby nabyć nowy pasteryzator, nowe formy serowarskie i wlewy, co umożliwiło jej zwiększenie produkcji. W przyszłości planuje dokonanie inwestycji, aby potroić zdolność produkcyjną i rozszerzyć udział wywozu w sprzedaży do co najmniej 35 %.
Rozwój infrastruktury społecznej i gospodarczej
Rozwój infrastruktury społecznej i gospodarczej – sięgającej od dróg i systemów energetycznych po placówki opieki zdrowotnej i usługi szerokopasmowego dostępu do internetu – jest jednym z filarów procesu rozwoju. Jest to również obszar, w którym finansowanie ze środków publicznych jest często niezbędne, ponieważ infrastruktura stanowi często dobro publiczne, które ma znaczący pozytywny wpływ na gospodarkę, środowisko naturalne i dobrostan człowieka. EBI wspiera projekty infrastruktury w wielu sektorach przy wsparciu ze strony gwarancji UE w ramach upoważnienia EBI.
W 2016 r. istniały 33 nowe projekty, które przyczyniają się do rozwoju infrastruktury społecznej i gospodarczej w regionach objętych upoważnieniem EBI w 2016 r. Zatwierdzone finansowanie EBI na potrzeby tych projektów wynosi ogółem 3,6 mld EUR.
EBI zatwierdził 12 nowych projektów w sektorze transportu, przy czym odnotowano wzrost w stosunku do ubiegłego roku pod względem wolumenu pożyczek (2,1 mld EUR w 2016 r.).
6
Około połowę wolumenu tych pożyczek stanowiły pożyczki udzielone na rzecz publicznego transportu miejskiego oraz kolei.
W 2016 r. EBI podpisał umowy na sześć nowych projektów w sektorze energetycznym (493 mln EUR), przy czym dziedzinie tej poświęcono mniej uwagi niż w ubiegłym roku. Istnieje mniej projektów ukierunkowanych na produkcję energii elektrycznej na szeroką skalę, przy czym więcej uwagi poświęcono mniejszym programom dotyczącym produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Największe projekty w zakresie produkcji energii elektrycznej prowadzone są w Turcji – projekt przedsiębiorstwa Fina Enerji dotyczący energii wiatrowej i linia kredytowa otwarta w banku Isbank będą w szczególności ukierunkowane na programy dotyczące energii ze źródeł odnawialnych i efektywności energetycznej, w przypadku których oczekuje się, że będą wytwarzać energię wystarczającą dla około 105 000 gospodarstw domowych. W ujęciu łącznym nowe projekty w 2016 r. doprowadzą do wytworzenia energii mogącej pokryć zapotrzebowanie około 338 000 gospodarstw domowych.
Wsparcie na rzecz infrastruktury miejskiej i sektora wody / oczyszczania ścieków
EBI zatwierdził w zeszłym roku dwa projekty w sektorze wody i oczyszczania ścieków obejmujące pożyczki na kwotę 129 mln EUR oraz kolejne 15 mln EUR przeznaczone na gospodarowanie odpadami stałymi. Każde z tych działań jest objęte gwarancją UE w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich.Dwa projekty dotyczące oczyszczania ścieków w Panamie i Tunezji posłużą łącznej populacji około 1,5 mln osób i przyczynią się zapewnienia czystszej wody w Zatoce Panamskiej i na Morzu Śródziemnym.
Nowy projekt w tym sektorze przyczyni się do wsparcia szeregu programów zaopatrzenia w wodę, oczyszczania ścieków i gospodarowania odpadami stałymi w Republice Kirgiskiej.
Trzy nowe projekty wspierają miejskie programy odbudowy lub rozwoju, które obejmą szereg różnych sektorów infrastruktury. W odpowiedzi na dotkliwe w skutkach trzęsienie ziemi, które nawiedziło zachodnie części Ekwadoru w kwietniu 2016 r., celem jednego z projektów (159 mln EUR) będzie sfinansowanie naprawy i odbudowy uszkodzonej infrastruktury, obejmującej drogi, systemy wodno-kanalizacyjne i systemy energii elektrycznej, infrastrukturę telekomunikacyjną i budynki komunalne. Podobnie kwota 100 mln EUR będzie przeznaczona na wsparcie naprawy infrastruktury uszkodzonej przez niedawne powodzie w Tbilisi. Trzeci projekt będzie zapewniał wsparcie na rzecz samorządu terytorialnego w całej Gruzji w celu modernizacji lokalnej infrastruktury i poprawy w zakresie świadczenia usług na rzecz mieszkańców.
Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do tej zmiany
Ponieważ zarówno przyczyny, jak i skutki zmiany klimatu mają charakter globalny, rozszerzenie finansowania działań w związku ze zmianą klimatu poza granice państw członkowskich jest ważnym elementem polityki zewnętrznej i rozwojowej UE. EBI odgrywa kluczową rolę w tych staraniach, w szczególności po osiągnięciu przełomowego globalnego porozumienia w Paryżu w 2015 r., które weszło w życie podczas konferencji UNFCCC w listopadzie 2016 r. EBI dokonał już znacznych osiągnięć w mobilizowaniu zasobów finansowych, które oferuje w celu wsparcia krajów zarówno w UE, jak i poza jej granicami, wspierając ich ustalony na poziomie krajowym wkład, krajowe plany i strategie łagodzenia zmiany klimatu oraz przystosowania się do niej, a także politykę w zakresie energii niskoemisyjnej i politykę transportową.
7
Spośród nowych pożyczek zatwierdzonych dla regionów objętych upoważnieniem EBI w 2016 r. kwota 1,9 mld EUR zostanie przeznaczona na łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do tej zmiany. Cel ten zostanie osiągnięty za pośrednictwem szeregu projektów prowadzonych w niemalże wszystkich sektorach. Wszystkie te projekty przyczynią się również do rozwoju lokalnego sektora prywatnego lub do rozwoju infrastruktury społecznej i gospodarczej.
W wielu przypadkach jedynie część projektu przyczynia się do osiągnięcia celu związanego ze zmianą klimatu, a zatem jedynie część pożyczki przeznaczonej na realizację tego projektu zostaje zgłoszona jako przyczyniająca się do osiągnięcia celu. Analiza wyników zrealizowanych projektów EBI ujawniła, że wiele projektów przyczynia się w niewielkim stopniu do realizacji działania dotyczącego zmiany klimatu, nawet jeżeli nie jest ono głównym celem projektu. Typowy przykład stanowi linia kredytowa dla MŚP, w ramach której niektóre projekty inwestycyjne realizowane przez przedsiębiorstwa będące beneficjentami obejmują osiągnięcie wyższej efektywności energetycznej w budynkach lub instalowanie rozwiązań opartych na możliwości wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na niewielką skalę, takich jak panele fotowoltaiczne. Około 50 nowych projektów w 2016 r.
przyczynia się zatem do osiągniecia celu działania w dziedzinie klimatu, 21 spośród nich to linie kredytowe.
W ujęciu ogólnym zdecydowanie największy wkład wnoszony jest przez bardziej niskoemisyjny transport, który odpowiada 64 % całkowitego wolumenu, natomiast energia ze źródeł odnawialnych i efektywność energetyczna odpowiadają za kolejne 21 % w ramach nowej pożyczki na działania w dziedzinie klimatu poza granicami UE w 2016 r. Łagodzenie zmiany klimatu, np. unikanie metanu w sektorze odpadów i ścieków, również nadal odgrywa istotną rolę, natomiast wkład przystosowania się do zmiany klimatu wyniósł 3,5 %.
Zmniejszenie uzależnienia od silników wysokoprężnych na Malediwach
Produkcja energii elektrycznej stanowi wyzwanie dla Malediwów będących archipelagiem osadzonym na 26 atolach. Kraj ten opiera się w znacznym stopniu na starych i nieefektywnych zespołach prądnicowych z silnikiem wysokoprężnym. Jeszcze w 2012 r.
przywóz ropy naftowej stanowił do 35 % PKB. Udzielona przez EBI pożyczka w wysokości 45 mln EUR objęta gwarancją UE w ramach upoważnienia EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich wspiera projekt mający na celu pomoc w zmianie tej sytuacji poprzez instalację hybrydowych systemów energii łączących pobór energii słonecznej z napędem silnikiem wysokoprężnym o mocy co najmniej 50 MW wraz z montowanymi na dachach i naziemnymi panelami fotowoltaicznymi o mocy około 25 MW oraz zdolnościami wytwórczymi zespołów prądnicowych z silnikiem wysokoprężnym o zwiększonej wydajności o mocy około 27 MW, jak również renowację około 430 km linii dystrybucyjnych i instalację baterii litowo-jonowych oraz urządzeń do kontroli systemu.
Umożliwi to wycofanie zdolności wytwórczych przestarzałych zespołów prądnicowych z silnikiem wysokoprężnym o mocy około 37 MW.
Projekt zapewni wystarczającą ilość energii, by zaspokoić potrzeby około 110 000 gospodarstw domowych, i dokonanie około 14 500 nowych podłączeń do sieci. Szacuje się, że dzięki projektowi państwo zaoszczędzi około 13,6 mln EUR rocznie z tytułu zmniejszenia przywozu paliwa, przy czym projekt wpłynie także na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla
8
i innych zanieczyszczeń. Podczas realizacji projekt będzie skutkował emisją gazów cieplarnianych szacowaną na 76 kt ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie. W stosunku do emisji prognozowanych w przypadku braku projektu oczekuje się jednak, że będzie on skutkował zmniejszeniem o 34 kt ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie.
Integracja regionalna
W 2016 r. EBI zatwierdził 15 nowych projektów, które przyczyniają się do integracji regionalnej. Całkowite zatwierdzone finansowanie EBI na potrzeby tych projektów wyniosło 1,6 mld EUR. Projekty te obejmują połączenia transportowe, wsparcie na rzecz konwergencji poprzez rozwój lokalnego sektora prywatnego i połączenia międzysystemowe sieci energetycznych. Zatwierdzono siedem projektów (1 mld EUR) dotyczących linii kredytowych wspierających dostęp do długoterminowego finansowania na rzecz MŚP i spółek o średniej kapitalizacji, wspierając tym samym konwergencję gospodarczą z UE. Spośród tych projektów sześć jest realizowanych w Turcji, natomiast jeden – w Bośni i Hercegowinie.
Kolejna linia kredytowa jest w szczególności ukierunkowana na MŚP w sektorze żywności i rolnictwa w Gruzji. EBI zatwierdził cztery projekty transportowe, które obejmują modernizację kolei na Ukrainie i w Mołdawii i rozszerzą zdolności w zakresie przewozów pasażerskich i towarowych oraz pomogą w ułatwieniu handlu w całym regionie oraz handlu z UE.
3.2. PRZEGLĄD FINANSOWANIA EBI Z PODZIAŁEM NA REGIONY I SEKTORY
Tabela 1 zawiera przegląd wolumenu finansowania EBI w 2016 r. w regionach objętych upoważnieniem EBI, w tym objętych gwarancją dotyczącą upoważnienia EBI (obejmującą ryzyko ogólne lub polityczne) oraz finansowanych w ramach instrumentów realizowanych na własne ryzyko EBI.
Tabela 1: Działania EBI z zakresu finansowania zatwierdzone w 2016 r.
W 2016 r. EBI zatwierdził pożyczki w kwocie 6,8 mld EUR w regionach objętych upoważnieniem EBI spośród łącznej ogólnoświatowej kwoty 7,9 mld EUR (w tym w grupie państw AKP oraz w krajach i terytoriach zamorskich). Około 5,9 mld EUR rozdzielono w regionie krajów ubiegających się o członkostwo (całkowita ekspozycja EBI w Turcji objęta
Regiony objęte działaniami
(w mln EUR) Gwarancja ogólna
Gwarancja obejmująca ryzyko
polityczne
Upoważnienia EBI ogółem
Kra je ubi ega jące s i ę o członkos two 582 - 582 2 073 2 655 Kra je ba s enu Morza Śródzi emnego 1 061 332 1 393 192 1 585 Pa ńs twa ws chodni ego s ąs i edztwa i Ros ja 1 263 354 1 616 - 1 616 Azja 45 - 45 200 245 Azja Środkowa 20 - 20 200 220 Ameryka Ła ci ńs ka 319 - 319 200 519 Republ i ka Południ owej Afryki - - - - - Łącznie w regionach objętych upoważnieniem 3 289 686 3 975 2 865 6 840
Działania w ramach upoważnienia EBI objęte gwarancją UE
Instrumenty realizowane na własne ryzyko EBI
Ogółem
9
gwarancją UE stanowi obecnie 9,6 mld EUR) oraz w regionach sąsiedztwa (zarówno południowego, jak i wschodniego). Pozostałe (26 %) przypadają na Azję, Azję Środkową i Amerykę Łacińską.
W porównaniu z 2015 r. całkowity wolumen finansowania EBI w regionach objętych upoważnieniem EBI zwiększył się o 2 % (6,7 mld EUR zatwierdzone w 2015 r.), co wynika ze wzrostu finansowania w ramach instrumentów realizowanych na własne ryzyko o 54 % (1,9 mld EUR w 2015 r.) i ze zmniejszenia wykorzystywania gwarancji UE o 18 % (4,8 mld EUR w 2015 r.).
Tabela 2: Kwota pożyczek zatwierdzonych netto rocznie i łączna kwota pożyczek zatwierdzonych netto w porównaniu z bieżącymi pułapami upoważnienia UE
na lata 2014–2020
Jak przedstawiono powyżej, łączna kwota pożyczek zatwierdzonych w ramach upoważnienia EBI osiągnęła wartość 10,7 mld EUR, natomiast wskaźnik łącznego wykorzystania upoważnień EBI pod względem zatwierdzonych pożyczek wynosi obecnie 40 % (po upływie około 38 % czasu wdrażania). W odniesieniu do obecnego upoważnienia EBI, którego pułap wynosi 27 mld EUR, wskaźnik wykorzystania w Azji Środkowej osiągnął 88 % pułapu upoważnienia, w krajach wschodniego sąsiedztwa osiągnął on 85 % tego pułapu, w Azji – 56 %, a w Ameryce Łacińskiej – 44 %. Należy zauważyć, że te wartości procentowe nie uwzględniają proponowanego zwiększenia pułapu upoważnienia EBI, który jest obecnie przedmiotem rozmów w Radzie i Parlamencie.
W mln EUR 2014 r. (drugie
półrocze) 2015 2016
Kwoty zatwierdzone netto (w mln
EUR)
Pułap
Kwoty zatwierdzone
netto jako % pułapu upoważnienia
Kraje ubiegające się o członkostwo 200 957 582 1,739 8,739 20%
Kraje basenu Morza Śródziemnego 380 1276 1393 3,049 9,606 32%
Państwa wschodniego sąsiedztwa i Rosja 1040 1481 1593 4,114 4,831 85%
Azja 45 433 45 523 936 56%
Azja Środkowa 70 70 20 160 182 88%
Ameryka Łacińska 219 468 319 1,007 2,289 44%
Republika Południowej Afryki 0 150 0 150 416 36%
Ogółem 1,954 4,835 3,952 10,741 27,000 40%
10
Wykres 2: Zmiany wolumenu pożyczek EBI z zasobów własnych w ujęciu rocznym
Na wykresie 2 przedstawiono zmiany wolumenu pożyczek udzielanych w ramach upoważnienia EBI i w ramach instrumentów realizowanych na własne ryzyko w latach 2014–
2016. Przez ten okres średnio 64 % finansowania EBI w tych regionach objęte było gwarancją UE, przy czym w ujęciu rocznym odsetek ten wahał się od 58 % do 72 %.
Liczba projektów finansowych, w przypadku których EBI podpisał umowy w regionach objętych upoważnieniem EBI, wzrosła z 55 w 2015 r. do 71 w 2016 r. Spośród tych 71 działań 54 projektów było „nowych”, przy czym pierwszą umowę o finansowanie EBI podpisano w 2016 r.; w przypadku 17 projektów część całkowitego finansowania EBI zapewniono w ramach umów podpisanych w poprzednich latach.
67 %
73 %
78 %
6.768 6.691
6.840
- 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000
2014 2015 2016
Upoważnienie Instrumenty realizowane na własne ryzyko EBI Ogółem
11
Tabela 3: Liczba zatwierdzonych działań w podziale na regiony (wszystkie zasoby) w 2016 r.
W 2016 r. EBI znacząco zwiększył działalność pożyczkową na Bałkanach Zachodnich w porównaniu z 2015 r. (+92 %), w przypadku których kwota osiągnęła wartość 427 mln EUR, oraz w krajach śródziemnomorskich (+12 %), w przypadku których zatwierdzona kwota osiągnęła wartość 1,6 mld EUR, w kontekście wdrażania Inicjatywy EBI na rzecz budowania odporności mającej na celu wsparcie tych regionów. Główna część tej kwoty była ukierunkowana na zapewnianie wsparcia w celu budowania rozwoju lokalnego sektora prywatnego, w szczególności linii kredytowych wspierających MŚP (54 % w krajach basenu Morza Śródziemnego i 64 % na Bałkanach Zachodnich).
W 2016 r. linie kredytowe odpowiadały 46 % całkowitej kwoty pożyczek (37,5 % w 2015 r.), natomiast 54 % było przeznaczonych na finansowanie projektów infrastruktury i innych projektów (62,5 % w 2015 r.), w przypadku których projekty transportowe odpowiadają połowie wolumenu.
Do osiągania celu rozwoju lokalnego sektora prywatnego w największym stopniu przyczyniły się pożyczki udzielone w krajach ubiegających się o członkostwo – w kwocie 1,8 mld EUR (52 %) – oraz w krajach basenu Morza Śródziemnego – w kwocie 960 mln (28 %).
Wschodnie sąsiedztwo jest regionem, który w największym stopniu przyczynia się do osiągania celu dotyczącego infrastruktury gospodarczej i społecznej – kwota 1,2 mld (34 %) całkowitej kwoty pożyczki jest przeznaczona na ten cel.
Ponadto region krajów ubiegających się o członkostwo również wykazuje wyższe wyniki w zakresie osiągania celu integracji regionalnej, odnotowując kwotę 1,3 mld (69 %) pożyczek pochodzących ze wszystkich zasobów.
Regiony
Zasoby osób trzecich
W ramach gwarancji
UE
Instrumenty EBI realizowane
na własne ryzyko
Ogółem
Kra je ubi ega jące s i ę o członkos two 8 22 30
Kra je ba s enu Morza Śródzi emnego 13 2 15
Pa ńs twa ws chodni ego s ąs i edztwa i Ros ja 16 0 16
Azja 1 1 2
Azja Środkowa 1 2 3
Ameryka Ła ci ńs ka 4 1 5
Republ i ka Południ owej Afryki 0 0 0
Łącznie w regionach objętych upoważnieniem 43 28 71
12
Tabela 4: Podział na sektory działań EBI z zakresu finansowania zatwierdzonych w 2016 r. w regionach objętych decyzją (wszystkie zasoby)
3.3. WPŁYW I WARTOŚĆ DODANA DZIAŁAŃ EBI
Ramy pomiaru wyników zapewniają ocenę działań EBI z zakresu finansowania w całym okresie ich realizacji. Pomagają one wybrać solidne projekty zgodne z priorytetami UE, w przypadku których zaangażowanie EBI zapewni wartość dodaną. Na etapie oceny określa się wskaźniki wyników wraz z poziomami odniesienia i poziomami docelowymi, które uwzględniają oczekiwane skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe danego działania.
Osiąganie wyników monitoruje się w odniesieniu do tych określonych poziomów odniesienia efektywności w całym cyklu trwania poszczególnych projektów, a następnie przedstawia się je w sprawozdaniach po zakończeniu dwóch głównych etapów: po zakończeniu projektu i trzy lata po zakończeniu projektu w przypadku działań bezpośrednich; na koniec okresu inwestycyjnego i na koniec funkcjonowania funduszy private equity; oraz na koniec okresu przydziału w przypadku pożyczek udzielanych przez pośredników.
Projekty ocenia się w ramach trzech „filarów”:
(i) filar 1 ocenia przewidywany wkład w realizację priorytetów UE i krajów partnerskich oraz kwalifikowalność w ramach celów upoważnienia EBI;
(ii) filar 2 ocenia jakość i prawidłowość działań na podstawie oczekiwanych wyników;
(iii) filar 3 ocenia przewidywaną finansową i niefinansową dodatkowość działań EBI.
W niniejszej sekcji przedstawiono oczekiwane wyniki w zakresie celów polityki UE, odnotowane w ramach pomiaru wyników. Zakres tej sekcji w odniesieniu do oczekiwanych wyników nie obejmuje wszystkich umów podpisanych w 2016 r., lecz wszystkie projekty, w przypadku których pierwsza umowa o finansowanie została podpisana w 2016 r. (są one nazywane „nowymi projektami”). W tym zakresie w 2016 r. podpisano 54 nowe projekty z regionami objętymi upoważnieniem EBI. Zatwierdzona kwota pożyczek EBI przeznaczonych na realizację tych projektów wynosi ogółem 7,3 mld EUR.
Nagłówki wierszy
Kraje ubiegające się o członkostwo
Kraje basenu Morza Śródziemnego
Rosja, Europa Wschodnia,
Kaukaz Południowy
Azja Azja Środkowa Ameryka
Łacińska Ogółem
Linie kredytowe / banki 1,775 849 333 200 3,158 Transport 405 398 781 200 41 1,825
Energia 223 47 41 45 200 556
Przemysł - 111 111 162 384
Zdrowie 185 185
Infrastruktura wodno- kanalizacyjna 41 70 15 46 171
Rolnictwo, rybołówstwo i leśnictwo - 141 141
Telekomunikacja - 100 100
Rozwój obszarów miejskich - 100 100
Edukacja - 9 70 79
Infrastruktura kompozytowa - 75 75
Usługi 26 25 51
Odpady stałe - 10 5 15 Suma całkowita 2,655 1,585 1,616 245 220 519 6,840
13
W 2016 r. 11 projektów w regionach objętych upoważnieniem EBI, które pierwotnie oceniono w ramach pomiaru wyników, zostało ukończonych, co umożliwiło bardziej kompleksowe monitorowanie osiągniętych wyników. Obejmowały one sześć linii kredytowych dla MŚP i spółek o średniej kapitalizacji, trzy projekty infrastruktury oraz dwa projekty dotyczące przemysłu / badań i rozwoju.
Wykres 3: Oceny pomiaru wyników w ramach filarów w odniesieniu do nowych działań zatwierdzonych w 2016 r.
W 2016 r. wszystkie nowe projekty otrzymały co najmniej „dobrą” ocenę w ramach filaru 1, co oznacza, że są one zgodne z celami upoważnienia EBI oraz wnoszą duży wkład w osiąganie krajowych celów rozwojowych albo celów UE i umiarkowany wkład w osiąganie innych celów. Dziewiętnaście projektów oceniono jako „doskonałe”, ponieważ w znacznym stopniu przyczyniły się do realizacji zarówno priorytetów unijnych, jak i krajowych celów rozwojowych.
W przypadku projektów finansowanych bezpośrednio filar 2 opiera się na prawidłowości projektu, stabilności finansowej i gospodarczej oraz zrównoważonym rozwoju środowiskowym i społecznym. W przypadku działań realizowanych przez pośredników ocena oparta jest na oczekiwanych wynikach ważonych względem ryzyka mierzonego z uwzględnieniem prawidłowości pośrednika i jakości środowiska działania. Pięćdziesiąt projektów oceniono jako „dobre” w ramach filaru 2, przy czym średnia wewnętrzna stopa zwrotu w przypadku projektów infrastruktury wyniosła 10–15 %. Cztery projekty uzyskały ocenę „dostateczną”, często ze względu na otoczenie charakteryzujące się wysokim ryzykiem, które ma wpływ na prawdopodobieństwo osiągnięcia planowanych wyników. Obejmują one projekty na Ukrainie i w Republice Kirgiskiej.
W ramach filaru 3 siedem projektów otrzymało ocenę „wysoką”, a 39 projektów oceniono jako „znaczące”.
4. WSPÓŁPRACAEBIZINNYMIPODMIOTAMI
4.1WSPÓŁPRACAZKOMISJĄ
Współpraca między EBI a Komisją w kwestiach związanych z upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich odbywa się w kontekście szerszego partnerstwa
4 8
35
50 39
19
7
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ocena F1 Ocena F2 Ocena F3
F1 i 2: Marginalny F3: Niski
F1 i 2: Dostateczny F3: Umiarkowany
F1 i 2: Dobry F3: Znaczny
F1 i 2: Doskonały F3: Wysoki
14
między obydwoma instytucjami w szerokim spektrum obszarów obejmujących stymulowanie inwestycji w UE, w tym za pośrednictwem Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, jak również instrumentów łączonych wspierających EBI i inne działania na rzecz rozwoju prowadzone przez międzynarodowe instytucje finansowe poza granicami UE.
W decyzji dotyczącej upoważnienia EBI wymaga się, by Komisja, ESDZ i EBI współpracowały i wzmacniały wzajemne dostosowanie zewnętrznych działań EBI i celów polityki zewnętrznej UE w celu uzyskania maksymalnej synergii między finansowaniem EBI i zasobami budżetowymi UE. Odbywa się to głównie za pośrednictwem regularnego i systematycznego dialogu, a także prowadzonych na wczesnym etapie konsultacji na temat polityk, strategii i planowania projektów. Nadal obowiązuje protokół ustaleń (zmieniony w 2013 r.) między Komisją, ESDZ i EBI dotyczący współpracy i koordynacji w regionach objętych upoważnieniem EBI – np. poprzez wymianę informacji na temat planowanych projektów i informacji kontaktowych.
Konkretny przykład tego rodzaju współpracy stanowi kolokacja biur EBI w ramach delegatur Unii obejmująca przenoszenie nowych zewnętrznych biur EBI do lokalnych delegatur. Biuro w Pekinie formalnie rozpoczęło swoją działalność dnia 30 maja 2016 r., przy czym jego obszar właściwości obejmuje Chiny i Mongolię. Ponadto w pierwszym kwartale 2017 r.
utworzono biuro w Nowym Delhi.
Unijne mechanizmy łączone dodatkowo przyczyniają się do współpracy strukturalnej.
Wynikiem łączenia jest powstanie silnych relacji w zakresie współfinansowania z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi oraz dostosowanie się do polityki i priorytetów UE w kontekście poszczególnych państw. Ponadto struktura zarządzania tymi obiektami umożliwia ścisłą koordynację i współpracę z Komisją, ESDZ oraz innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi przed zaproponowaniem projektu do łączenia środków z dotacji z pożyczkami EBI oraz wymaga takiej koordynacji i współpracy.
EBI kontynuował w 2016 r. aktywny udział w regionalnych mechanizmach łączonych. W 2016 r. zatwierdzono lub podpisano wkłady finansowane z budżetu UE zarządzane przez EBI (dotacje, pomoc techniczna, kapitał wysokiego ryzyka) na kwotę 177,32 mln EUR, które uzupełniają finansowanie EBI w regionach objętych upoważnieniem EBI (kwota 39 mln EUR ze środków budżetowych UE w uzupełnieniu pożyczek EBI w ramach sąsiedzkiego funduszu inwestycyjnego, kwota 53 mln EUR w ramach Instrumentu Inwestycyjnego dla Bałkanów Zachodnich, kwota 18 mln EUR w ramach Instrumentu Inwestycyjnego dla Ameryki Łacińskiej oraz kwota 18 mln EUR w ramach Wschodnioeuropejskiego Partnerstwa na rzecz Efektywności Energetycznej i Środowiska, kwota 5,32 mln EUR w ramach Funduszu Powierniczego na rzecz Pomocy Technicznej w ramach Partnerstwa Wschodniego, kwota 1,64 mln EUR w ramach FEMIP oraz kwota 41 mln EUR w formie kapitału wysokiego ryzyka). EBI ściśle współpracował z Komisją w grupie ekspertów technicznych w ramach unijnej platformy na rzecz instrumentów łączonych w ramach współpracy zewnętrznej.
Szczegółowy wykaz zarządzanych przez EBI działań finansowanych z budżetu Unii (pomoc techniczna, dotacje, kapitał) w 2015 r. można znaleźć w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji.
Komisja nadal aktywnie współpracuje z EBI w zakresie innych obszarów polityki, w tym podejścia do jurysdykcji podatkowych niechętnych współpracy. W styczniu 2016 r. Komisja przyjęła nowy pakiet środków przeciwdziałających unikaniu opodatkowania, który zawiera
15
szereg inicjatyw na rzecz bardziej zdecydowanego i w większym stopniu skoordynowanego podejścia UE do nadużyć związanych z podatkiem od osób prawnych – na jednolitym rynku i poza nim. Pakiet rozszerza ponadto kryteria, które stanowią dobre zarządzanie w kwestiach podatkowych, w tym środki przeciwdziałające agresywnemu planowaniu podatkowemu.
Pakiet ten odzwierciedla dyskusje w Radzie, zalecenia Parlamentu Europejskiego, jak również wyniki projektu OECD dotyczącego erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków.
W styczniu 2017 r. EBI przedstawił swoje tymczasowe podejście do polityki w stosunku do jurysdykcji o niskim poziomie regulacji, nieprzejrzystych i niechętnych współpracy („polityka NCJ”) oraz jurysdykcji wrażliwych pod względem podatkowym.
Szczegółowe aspekty współpracy międzyinstytucjonalnej między EBI, Komisją i ESDZ na potrzeby wspierania priorytetów zarówno UE, jak i krajów partnerskich w tych regionach można znaleźć w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji.
4.2.WSPÓŁPRACAZEUROPEJSKIMRZECZNIKIEMPRAWOBYWATELSKICH
Protokół ustaleń podpisany przez EBI i Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2008 r. stanowi podstawę dwuetapowego mechanizmu rozpatrywania skarg przez EBI – wewnętrznego (mechanizmu EBI) i zewnętrznego (mechanizmu Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich) – zatwierdzonego przez Radę Dyrektorów EBI w 2010 r. po przeprowadzeniu szerokich konsultacji publicznych. Protokół potwierdza porozumienie w odniesieniu do celu i spójności stosowania w kontekście zewnętrznym i wewnętrznym, ze szczególnym uwzględnieniem następujących kwestii:
• istnienie skutecznego wewnętrznego mechanizmu rozpatrywania skarg do celów skarg składanych przez podmioty zewnętrzne do EBI we wszystkich jednostkach roboczych EBI;
• w odniesieniu do skarg dotyczących działań poza granicami UE, w tym upoważnień zewnętrznych, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich zobowiązuje się do systematycznego korzystania ze swojego prawa inicjatywy w celu rozpatrywania skarg, w przypadku których skarżący nie jest obywatelem ani rezydentem UE;
• zakres badania przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, przy uznaniu, że mechanizm rozpatrywania skarg przez EBI stanowi wymagany pierwszy etap.
W 2016 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie otrzymał żadnych skarg związanych z działaniami EBI w regionie objętym upoważnieniem EBI do udzielania pożyczek na rzecz państw trzecich².
Zgodnie z obecną polityką mechanizmu rozpatrywania skarg EBI stara się dokonywać okresowych przeglądów mechanizmu. Oczekuje się, że obecny przegląd, w tym konsultacje publiczne, zakończy się pod koniec 2017 r.
4.3.WSPÓŁPRACAZMIĘDZYNARODOWYMIINSTYTUCJAMIFINANSOWYMI Współpraca z innymi międzynarodowymi instytucjami finansowymi stanowi integralną część działalności EBI i obejmuje różne formy, począwszy od dialogu na temat kwestii instytucjonalnych, tematów horyzontalnych i zagadnień tematycznych, poprzez wzajemne konsultacje, aż po rozszerzone formy współfinansowania operacyjnego i podziału pracy.
16
Dialog między międzynarodowymi instytucjami finansowymi odbywa się zwykle w ramach wyspecjalizowanych grup roboczych odbywających regularne posiedzenia w celu wymiany najlepszych praktyk lub rozwiązania konkretnych problemów.
Współpraca między EBI a Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) była kontynuowana w ramach protokołu ustaleń z 2012 r. W czerwcu 2016 r. odbyło się posiedzenie Komitetu Sterującego, któremu przewodniczyła Komisja. Dotyczyło ono w szczególności reakcji Banku na kryzys migracyjny, jak również ogólnej współpracy. EBI i EBOR zorganizowały również dwa posiedzenia grupy kontaktowej w celu wymiany opinii na temat planów działań w regionach, w których oba te banki prowadzą działalność. Ponadto banki podzieliły się informacjami dotyczącymi ich reakcji na kryzys migracyjny oraz dotyczącymi innych tematów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania obejmujących kwestie pojawiające się w związku z offshoringiem oraz nowo powstałą inicjatywą „EU4Business” w regionie Partnerstwa Wschodniego. Dwadzieścia siedem projektów zatwierdzonych w 2016 r. było współfinansowanych przez inne międzynarodowe instytucje finansowe. EBOR, w przypadku którego łączna kwota 1,1 mld EUR odpowiada za 44 % całkowitego wolumenu współfinansowania, znajduje się na pierwszej pozycji wśród współfinansujących (13 projektów), natomiast na drugiej pozycji znajduje się Grupa Banku Światowego (7 projektów) odpowiadająca za 32 % całkowitego wolumenu współfinansowania. Międzyamerykański Bank Rozwoju oraz Bank Rozwoju Ameryki Łacińskiej współfinansowały 2 projekty (4 %), natomiast Azjatycki Bank Rozwoju współfinansował 4 projekty (22 %)².
W ostatnich latach nastąpił dalszy rozwój współpracy między EBI, AFD i KfW. W 2016 r. 4 projekty były współfinansowane przez AFD w regionach objętych upoważnieniem EBI, przy czym całkowita kwota finansowania przez EBI wyniosła 778 mln EUR. Przez grupę KfW współfinansowane były 3 projekty, przy czym całkowita kwota finansowania przez EBI wyniosła 142 mln EUR. Jednocześnie wprowadzono regularne spotkania na szczeblu politycznym/koordynacyjnym, jak również na szczeblu operacyjnym, które ułatwiły wymianę informacji i zachowanie przejrzystości.
Odnośne trzy instytucje współpracują również ściśle w kontekście porozumienia o wzajemnym poleganiu na swoich procedurach i standardach. Inicjatywa ta, zapoczątkowana w 2013 r., jest szeroko uznawanym środkiem mającym na celu wdrożenie unijnych zewnętrznych polityk współpracy. Przewiduje ona, że trzech partnerów uczestniczących w porozumieniu o wzajemnym poleganiu na swoich procedurach i standardach polega na sobie wzajemnie w ramach wykonywania określonych zadań, np. związanych z analizą due diligence projektu lub nadzorem nad zamówieniami publicznymi. Promotorzy doceniają wynikające z tego uproszczenie procesów. Organy zarządzające i organy decyzyjne partnerów uczestniczących w porozumieniu o wzajemnym poleganiu na swoich procedurach i standardach zapoznały się z dokumentami sporządzonymi przez inną instytucję i wykorzystują je do podejmowania własnych decyzji. W 2016 r. kontynuowano rozmowy dotyczące sposobu, w jaki można w dalszym stopniu zwiększyć poziom podziału pracy oraz jej delegowania, a także zwiększyć poziom adekwatności i skuteczności porozumienia o wzajemnym poleganiu na swoich procedurach i standardach.
Nowym i znaczącym osiągnięciem było przyjęcie trzech nowych członków w 2016 r. – Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB), Islamskiego Banku Rozwoju oraz Nowego Banku Rozwoju (znanego również jako bank „BRICS”). Protokół ustaleń podpisany
17
przez EBI z AIIB w maju 2016 r. w Pekinie zapewnia ramy dalszej konsolidacji stosunków między EBI oraz AIIB w obszarach wspólnego finansowania kwalifikowalnych działań, wymiany wiedzy oraz wprowadzenia regularnych spotkań na wysokim szczeblu.
Oprócz wielu grup roboczych i inicjatyw obejmujących szeroki zakres kwestii (klimat, infrastrukturę, finanse, ryzyko, pomiar wyników, ocenę ex post, zarządzanie długiem itd.) współpraca w ramach wielostronnych banków rozwoju pozostaje silna na najwyższym szczeblu. W 2016 r. dyskusje na wysokim szczeblu prowadzone wśród wielostronnych banków rozwoju koncentrowały się na głównych tematach agendy rozwoju, tj. sposobie wspólnego zwiększenia wsparcia wielostronnych banków rozwoju na rzecz działania w dziedzinie klimatu oraz wkładu w osiąganie celów zrównoważonego rozwoju. Reagowanie na skutki kryzysu uchodźczego oraz przymusowego wysiedlenia stanowiło kolejny kluczowy temat w odniesieniu do współpracy w ramach wielostronnych banków rozwoju w 2016 r.
Powołano specjalną grupę zadaniową ds. wielostronnych banków rozwoju, aby określić i zmierzyć mobilizację oraz stymulację finansowania ze środków sektora prywatnego przez wielostronne banki rozwoju. W oparciu o zalecenia grup G-7 i G-20 wielostronne banki rozwoju współpracowały również w celu opracowania sposobów optymalizacji bilansów i zwiększenia zdolności udzielania pożyczek, aby wesprzeć osiąganie celów rozwojowych.
EBI nadal również wzmacniał relacje z systemem ONZ po podpisaniu protokołów ustaleń z UNIDO, IFAD oraz FAO. EBI i UNDP podpisały protokół ustaleń w październiku 2016 r.
Partnerstwo to jest ukierunkowane na następujące tematy: reakcję na zmianę klimatu, reagowanie na sytuacje kryzysowe i pokryzysowe, kryzys migracyjny, a także propagowanie rynków sprzyjających włączeniu społecznemu oraz przedsiębiorczości. W kwietniu 2016 r.
podpisano również porozumienie z UNOPS. Partnerstwo to umożliwi obydwu instytucjom przezwyciężenie obecnych wyzwań dla zrównoważonego rozwoju, w szczególności w odniesieniu do gospodarek niestabilnych i zmiany klimatu, oraz zwiększenie zdolności sektora prywatnego do stymulowania wzrostu i zmian.
