(część I) Maria Wacławek. Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, SJiKP UŚ, I semestr, 2021/2022

(1)

(część I)

Maria Wacławek

Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego,

SJiKP UŚ, I semestr, 2021/2022 07.11.2021

1

(2)

▪ Adresaci: studenci kierunków filologicznych oraz kierunków pokrewnych, takich jak logopedia.

▪ Kompendium niezbędnych wiadomości z dotychczasowej wiedzy z zakresu fonetyki i fonologii; klarowny i jasny wywód;

▪ Utrwalenie wiadomości – ćwiczenia.

▪ Na końcu: rejestr cech fonologicznych wszystkich fenomenów polskich. Niniejsze opracowanie jest podręcznikiem dla studentów filologów.

SJiKP UŚ, I semestr, 2021/2022 07.11.2021 2

(3)

Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, SJiKP UŚ, I semestr, 2021/2022

07.11.2021 3

(4)

▪ Bogaty zestaw ćwiczeń z zakresu fonetyki i fonologii z nagraniami na płycie CD-ROM.

▪ Ćwiczenia do zagadnień teoretycznych i transkrypcji fonetycznej.

▪ Wykorzystanie ciekawego materiału językowego (utwory literackie, teksty gwarowe, wypowiedzi obcokrajowców oraz osób z wadami wymowy).

▪ Książkę polecamy studentom wszystkich kierunków filologicznych, szczególnie zaś polonistom i logopedom.

▪ Jest klucz do ćwiczeń.

(5)

(6)

• Wydanie II: uzupełnienie o efekty najnowszych badań w językoznawstwie polskim oraz

doświadczenia autorki z wieloletniej pracy glottodydaktycznej jako wykładowcy na

Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

• Odzwierciedlenie potrzeb środowisk nauczycieli akademickich, studentów, placówek nauczania języka polskiego jako obcego w kraju i zagranicą, logopedów, a także niektórych szkół innego

typu.

• Walor bardziej pragmatyczny niż stricte naukowy (trochę niezbędnej teorii, zestaw przekrojów głosek polskich w procesie

artykulacyjnym, palatogramów i labiogramów;

dużo ćwiczeń wymowy o różnym stopniu trudności).

(7)

(Karczmarczuk 2021) 7

(8)

▪ Opisuje trudności związane z artykulacją polskich głosek, które mogą wystąpić u różnych grup narodowościowych cudzoziemców uczących się języka polskiego.

▪ Prezentacja wzorcowej artykulacji samogłosek i spółgłosek, omówienie zasad prawidłowego akcentowania wyrazów i połączeń wyrazowych.

▪ Wskazanie miejsc szczególnie trudnych dla cudzoziemców, podanie konkretnych ćwiczeń i zadań fonetycznych umożliwiających przezwyciężenie trudności wymawianiowych osób uczących się jpjo.

▪ Na końcu: quiz fonetyczny oraz przykładowy egzamin z podstaw fonetyki i prawideł poprawnej wymowy, pozwalający określić poziom wiedzy przyszłych lektorów języka polskiego.

▪ Każde kolejne wydanie wzbogacone zostało w stosunku do poprzedniego. Wydanie III poszerzono o kilkadziesiąt zadań poświęconych realizacji fonicznej liter ą i ę w języku polskim oraz wymowie wyrazów obcych – nazw własnych i pospolitych – w polszczyźnie.

▪ Towarzyszące dwu pierwszym edycjom przekroje poprzeczne polskich głosek (tzw. rentgenogramy), a także materiał dźwiękowo-wizualny (pierwotnie zarejestrowany na płycie DVD) obecnie autorzy zdecydowali się zamieścić w formie elektronicznej.

Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, SJiKP UŚ, I semestr, 2021/2022 07.11.2021 8

(9)

(10)

(11)

11

(12)

▪ Ilustracje: tzw. pary minimalne, czyli wyrazy różniące się pojedynczą głoską i posiadające odmienne znaczenia.

▪ Dobór przykładów podyktowany był najczęściej pojawiającymi się u cudzoziemców uczących się polszczyzny trudnościami w artykulacji polskich dźwięków.

▪ To głównie słownictwo z zakresu poziomu podstawowego.

▪ Przydatne dla nauczycieli, lektorów języka

polskiego jako obcego, logopedów czy nauczycieli w polskich szkołach, w których coraz więcej jest dzieci imigrantów.

Podyplomowe Studia Kwalifikacyjne Nauczania Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, SJiKP UŚ, I semestr, 2021/2022

07.11.2021

12

(13)

▪ 100 (wydrukowanych na osobnych kartach) obrazków ilustrujących poszczególne pary minimalne

▪ Przewodnik:

- instruktaż dotyczący sposobu wykorzystania obrazków na zajęciach z języka polskiego jako obcego,

- wykład naukowo-metodyczny poświęcony kształceniu wyrazistości mowy w procesie nauczania/ uczenia się języka obcego,

- bibliografia, obejmująca wykaz książek oraz artykułów naukowych i metodycznych

poświęconych nauczaniu wymowy polskiej cudzoziemców.

(14)

(15)

▪

bezpłatny; http://polfon.upol.cz

▪

powstawał w latach 2014–2016 (sekcja filologii polskiej w Katedrze Slawistyki Uniwersytetu im. Palackiego w Ołomuńcu),

▪

uroczyste udostępnienie: 2016 r., VI Światowy Kongres Polonistów w Katowicach;

▪

skierowany do: obcokrajowców chcących opanować polską wymowę; polskich studentów polonistyki, lektorów języka polskiego, zawodowych lingwistów;

▪

materiały: informacje teoretyczne; nagrania audio, schematy artykulacyjne szkolące słuch fonematyczny oraz umiejętność identyfikacji cech

artykulacyjnych i transkrypcji fonetycznej poszczególnych głosek;

▪

przydatne w kontekście czcionek fonetycznych!

(16)

(17)

▪

Użyteczna pomoc glottodydaktyczną w pracy lektora języka polskiego.

▪

Rozbudowana baza danych przydatna w kontekście kontrastywnych badań fonetycznych.

▪

Pożyteczny przy samodzielnej nauce wymowy przez obcokrajowców

chcących doskonalić polską wymowę lub poszerzyć swoją wiedzę o polskiej.

▪

Wszystkie transkrypcje fonetyczne znajdujące się na stronach portalu sporządzono w oparciu o stworzony w ramach tego samego projektu skrypt popa.praat przeznaczony do automatycznej transkrypcji

fonetycznej tekstów w języku polskim.

▪

Portal PolFon dostępny jest w Internecie: http://polfon.upol.cz, natomiast skrypt popa.praat można pobrać ze strony

https://github.com/jakubbortlik/popa.

▪