O d 2 0 I. d o 3 IL b r. o d b ęd zie się T y d zień P ro p a g a n d y P ra sy !
BEZPARTYJNE POLSKO - KATOLICKIE PISMO LUDOWE.QPONMLKJIHGFEDCBA
W e k s p e d . m ie s ię c z n ie 7 9 g r .z o d n o s z e - n r Z c Ł ś p i a la . n ie m p r z e z p o c z tę 2 1 g r . w ię c e j. W w y p a d k a c h n ie p rz e w id z ia n y c h , p r z y w s trz y m a n iu p rz e d s ię b io r s tw a , z ło ż e n ia p r a c y , p r z e r w a n ia k o m u n ik a c ji, a b o n e n t n ie m a p r a w a ż ą d a ć p o z a te rm in o w y c h d o s ta r c z e ń g a z e ty , lu b z w r o tu c e n y a b o n a m e n tu . Z a d z ia ł o g ło s z e n io w y R e d a k c ja n ie o d p o w ia d a . R e d a k to r p r z y jm u je o d 1 0 - 1 2 . N a d e s ła n y c h a n ie z a m ó w io n y c h r ę k o p is ó w R e d a k c ja n ie z w ra c a i n ie h o n o r u je . R e d a k c ja i a d m in is tr a c ja u l. M ic k ie w ic z a 1 . T e le f o n 8 0 . K o n to c z e k o w e P . K - 0 . P o z n a ń 2 0 4 ,2 5 2 .
Sumiennem wykonywaniem obowiązków, budujemy silną Ojczyznę!
sin
W ą b r z eź n o , K o w a le w o , G o lu b , czwartek dnia 18 stycznia 1934 r. I Rok XIII.
K O B I E C Y R E K O R D L O T N I C Z Y .
D w ie lo ln ic z k i a m e ry k a ń s k ie H e le n R ic h e y i F r a n c e s M a r s a lis p o b iły k o b ie c y r e k o r d d łu g o tr w a ło ś c i lo tu , p o z o s ta ją c w p o w ie tr z u b e z
p r z e r w y 8 d n i, 4 g o d z . i 6 m in . N a z d ję c iu je d n a z r e k o r d z is te k p . F r a n c e s
M a r s a lis .
Z A N IE P Ł A C E N IE P O D A T K Ó W D O O B O Z Ó W .
R z ą d o ld e n b u r s k i z a p o w ie d z ia ł in te r n o w a n ie w o b o z a c h k o n c e n tr a c y jn y c h o b y w a te li n ie m ie c k ic h , u - c h y la ją c y c h s ię o d p ła c e n ia p o d a t
k ó w .
—:o:—
O G R O M N E B E Z R O B O C IE W N IE M C Z E C H .
O g ó ln a lic z b a b e z r o b o tn y c h w N ie m c z e c h p r z e k r a c z a 5 m iljo n ó w .
—:o0 o:—
Z B R O D N IC Z A P A R A S K A Z A N A N A Ś M IE R Ć .
P I Ł A . S ą d p rz y s ię g ły c h w G o rz o w ie s k a z a ł n a ś m ie rć 3 5 -łe tn ie g o ro b o tn ik a ro ln e g o F ra n za S p o h r o ra z je g o 2 1 -Ietn ią żo n ę za za b icie 5 -m iesię- czn eg o d zieck a . P o w o d e m z a b ó js tw a b y ł fa k t, ż e S p ó h r s tra c ił p ra c ę i o h c ia ł w ró c ić d o B e rlin a , w c z e m d z ie c k o b y ło m u p rz e s z k o d ą .
W C IĄ Ż B U D U J Ą OF O R T Y F IK A C J E .
O C 7 0 n i a • Z * o g ło s z . p o b ie ra s ię o d w ie rs z a m m . (7 w y i U o ^ c li l a . ła m .) 1 0 g r., z a re k la m y n a s tr. 4 -ła m . w w ia d o m o ś c ia c h p o to c z n y c h 3 0 g r. n a p ie rw s z e j s tr. 5 0 g r. R a b a tu u d z ie la s ię p rz y c z ę s te m o g ła sz a n iu . .G ło s W ą b rz e s k i* w y c h o d z i trz y ra z y ty g o d n . 1 to : w p o n ie d z ia łe k , ś ro d ę i p ią te k . P rz y s a d o - w e m ś c ią g a n iu n a le ż n o śc i ra b a t u p a d a . D la s p ra w s p o rn y c h je s t w ła ś c iw y S ą d w W ą b rz e ź n ie . — Z a te rm in o w y d ru k , p rz e p is a n e m ie js c e o g ło s z e n ia a d m in is tra c ja n ie o d p o w ia d a . W y d a w n ic tw o z a s trz e g a s o b ie p ra w o n ie p rz y ję c ia o g ło s z e ń b e z p o d a n ia p o w o d ó w
S T R A S B U R G . „ D e rn ie re s N o u v e l- le s d e S tra s b o u rg " d o n o s z ą , ż e w z d łu ż rz e k W e z e ry i L a h n N ie m c y b u d u ją w p rzy sp ieszo n em tem p ie siln ą lin ję fo r ty fik a c y jn ą z p o tró jn y m sy stem em o k o p ó w .
W z d łu ż c a łe j lin ji z n a jd u ją s ię w b u d o iw ie b e to n o w e s c h ro n y d la c ię ż k ie j a r ty le r ji.
P is m o s tra sb u rs k ie p rz y p u s z c z a , ż e f o r ty f ik a c je te s ta n o w ią ty ln ą lin ję o b ro n n ą n a w y p a d e k k o n flik tu z b r o j
n e g o z F ra n c ją .
Z R ady L igi N arodów
G E N E W A . 7 8 s e s ja R a c y L ig i tilo . A rg e n ty n a , w y b ra n a d o ^ R a d y N a ro d ó w ro z p o c z ę ła s ię p rz e d p o - w p a ź d z ie rn ik u u b . r., d tp ie Y o te ra z lu d n ie m p o d p rz e w o d n ia ;w e m p o i- p rz y s ła ła d o G e n e w y s w e g o d e le - s k ie g o M in is tra S p ra w Z a g ra n ic z - g a ta .
n y c h B e c k a .
P o c z ą te k p o s ie d z e n ia R a d y b y ł ja k z w y jd ę , p o u fn y . W te j c z ę ś c i s w e g o p o s ie d z e n ia R a d a p r z y ję ła p o rz ą d e k d z ie n n y . P r z y te j o k a z ji R a d a , n a w n io s e k s p ra w o z d a w c y , d e le g a ta H is z p a n ji, o d e s ła ła d o p ro c e d u ry lo k a ln e j tr z y p e ty c je m n ie j
s z o ś c io w e , w n ie s io n e n a p o d s ta w ie k o n w e n c ji g ó rn o ś lą s k ie j, a m ia n o w ic ie p e ty c je Z ie n tk a , G a w e lc z y k a i S im o n a . P rz y p e ty c ji Z ie n tk a s p r a w o z d a w c a z a s trz e g ł s ię o s tro p r z e c iw k o to n o w i te j p e ty c ji, n ie d o p u s z c z a ln y m w d o k u m e n c ie , s k ie ro w a n y m d o R a d y L ig i N a ro G Ć w .
W z w ią z k u z fig u ru ją c ą n a p o rz ą d k u d z ie n n y m s p ra w ą z a rz ą d z e ń p rz y g o to w a w c z y c h d o p L b is c y tu n a te r y to r ju m S a a ry , d e le g a t fa rn c u s k i z a ż ą d a ł, a b y z w ró c o n o u w a g ę rz ą d u n ie m ie c k ie g o n a te n p u n k t p o rz ą d k u d z ie n n e g o i a b y d y s k u s ja o d b y ła s ię w d r u g ie j p o ło w ie ty g o d n ia ta k , b y rz ą d n ie m ie c k i, je ś lib y te g o p ra g n ą ł, m ó g ł b y ć re p re z e n to w a n y w R a d z ie p o d c z a s te j d y s k u s ji.
N a w n io s e k m in is tra B e c k a . R a d a p o le c iła s e k re ta rz o w i g e n e ra ln e m u z a k o m u n ik o w a ć rz ą d o w i n ie m ie c k ie m u p ro to k ó ł p o s ie d z e n ia .
N a p o c z ą tk u p u b lic z n e g o p o s ie d z e n ia M in is te r B e c k p o w ita ł p rz e - d e w sz y s tk ie m n o w e g o c z ło n k a R a d y , p rz e d s ta w ic ie la A rg e n ty n y p . C a n -
W ielkie trzęsien ie ziem i
K ilka osób zostało zabitych
L O N D Y N . S e js m o g ra fy lo n d y ń s k ie o b s e rw a to rju m w G re e n w ic h z a r e je s tro w a ły g w a łto w n e trzęsien ie ziem i w o d le g ło ś c i m n ie jw ię c e j 5 0 0 0 m il. — P ó ź n ie j o k a z a ło s ię , ż e trz ę s ie n ie z ie m i n a w ie d z iło o g o d z . 2 .4 5 w e d łu g c z a s u lo k a ln e g o p ro w in c ję In d ji B r y ty j
sk ich B en g a l.
V V K a lk u cie trzęsien ie ziem i trw a ło 5 m in u ty i w y rzą d ziło p o w a żn e szk o d y . M . m . c z ę ś c io w e m u z n is z c z e n iu u - le g ł b u d y n e k są d u n a jw y ższeg o , k o śció ł k a to lick i i g m a ch Im p erial B a n k . W s ą d z ie n a jw y ż s z y m p o d c z a s p o d z ie m n e g o w s trz ą su o d b y w a ła s ię ro z p ra w a a p ela cy jn a o zm ia n ę w y ro k u śm ierci n a 2 -ch h in d u só w , sk a za n y ch z p o w o d u za m a ch u b o m b o w eg o .
R o z p ra w ę p rz e rw a n o , a le g d y w s trz ą s s ię s k o ń c z y ł, sęd zio w ie p o
N a stę p n ie M in is te r B e c k u c z c ił p a m ię ć z m a rłe g o n ie d a w n o w ie lk ie g o m ę ż a s ta n u , s e n . S c ia lo i. M in is te r B e c k p rz y p o m n ia ł, ż e p . S c ia lo ia p rz e z w ie le la t re p re z e n to w a ł W ło c h y w R a d z ie L ig i i b y ł w s p ó łtw ó rc ą p a k tu L ig i.
R a d a u c z c iła p a m ię ć S c ia lc i p rz e z p o w s ta n ie .
N a s tę p n ie R a d a p r z y ję ła b e z d y s k u s ji r a p o r ty o p ra c a c h k o m ite tu
h ig je n y , k o m ite tu e k o n o m ic z n e g o i k o m ite tu e k s p e rtó w s ta ty s ty c z n y c h , o ra z p o s ta n o w iła z a k o m u n ik o w a ć p a ń s tw o m , k tó re n ie s ą c z ło n k a m i L ig i, k o n w e n ję , d o ty c z ą c ą s ta tu tu u c h o d ź c ó w . R a d a p o s ta n o w iła w r e s z c ie p rz e s ła ć d o w s z y s tk ic h p a ń stw p r z e d p r o je k t u k ła d u , d o ty c z ą c e g o w s p ó łż y c ia n a ro d ó w d la c e ló w p o k o ju .
P A U L B O N C O U R D O M IN . B E C K A . G E N E W A . M in is te r P a u l-B o n - c o u r, k tó r y o c z e k iw a n y je s t w G e n e w ie w p o ło w ie ty g o d n ia , p rz e sła ł M in is tro w i B e c k o w i te le g ra m , w k tó ry m w b a rd z o s e rd e c z n y c h s ło w a c h w ita p o lsk ie g o M in is tra w c h a r a k te rz e p rz e w o d n ic z ą c e g o R a d y i w y r a ż a u b o le w a n ie , ż e n ie m ó g ł, u c z e s tn i
c z y ć w p ie rw s z e m p o s ie d z e n iu , o d b y te m p o d je g o p rz e w o d n ic tw e m .
w ró cili d o są d u i a p elacja zo sta ła o d rzu co n a , a w y ro k śm ierci za tw ier
d zo n o .
G o rz e j je s z c z e , n iż w K a lk u c ie , o d c z u to w s trz ą s w ja m a lp u r w 1 p ó ł
n o c n e j c z ę ś c i B e n g a l u , g d z ie trzęsie n ie ziem i trw a ło 5 m in u t. C a ła sta cja k o le jo w a w J a m a lp iu r za w a liła się, a 7 o só b zo sta ło za b ity ch .
W g ra n ic z ą c e j z B e n g a le m p ro w in c ji B ih a r trz ę s ie n ie b y ło o d c z u te ró w n ie ż b a rd z o s iln ie . D o tą d n a lic z o n o 20 tru p ó w . R ó w n ie ż z L u c k n o w są w ia d o m o ś c i o b a rd z o s iln e m o d c z u c iu trz ę s ie n ia z ie m i.
L O N D Y N . W e d łu g d a ls z y c h d o n ie s ie ń z K a lk u ty , trzęsien ie ziem i w In - d ja ch sp o w o d o w a ło śm ierć 8 -m iu o - só b w o k o licach B a tn a i 9 -ciu o só b w o k o lica ch G a y a . W ie le b u d y n k ó w u leg ło zn iszczen iu .
W Y K O Ń C Z E N IE O L B R Z Y M IE G O M O S T U .
W S a n F ra n c is c o z a k o ń c z o n o b u d o w ę n a jw ię k sz e g o , d a w n o o c z e k iw a n e g o m o s tu . D łu g o ś ć - je g o w y n o s i 7 i p ó ł k im . P ro je k to w a n y b y ł p rz e z R a l
fa M o d rz ę jo w sk ie g o . K o s z t je g o b u d o w y w y n ió s ł z n a c z n ie w ię c e j, n iż s ię s p o d z ie w a n o , a m ia n o w ic ie ró w n a s ię 7 5 m iljo n o m d o la ró w .
— :o :—
215 T Y S IĘ C Y W IĘ Ź N IÓ W P O L IT Y C Z N Y C H .
S T R A S B U R G . D z ie n n ik s o c ja lis ty c z n y „ D e u ts c h e F re ih e it" , w y c h o d z ą c y w S a a rb ru c k e n in fo rm u je , ż e o s ta t
n io w b re w o fic ja ln y m tw ie rd z e n io m w ła d z n ie m ie c k ic h — lic z b a w ię ź n ió w p o lity c z n y c h w R z e s z y n ie ty lk o n ie u le g ła z m n ie jsz e n iu , le c z p rz e c iw n ie s iln ie w z ro s ła i w y n o s i o b e c n ie o k o ło 2 1 5 .0 0 0 o s ó b .
—:o:—
Z J A D Ł Ż Y W E G O K R E T A . H a d y n ia k J ó z e f, m ie s z k a n ie c w s i M a rz e w o w p o w . tc z e w s k im w p a d ł n a o r y g in a ln y p o m y s ł, m ia n o w ic ie z a ło ż y ł s ię z e s w o im z n a jo m y m , ż e z je ż y w e g o k r e ta z a 5 litró w w ó d k i i s u m ę 3 0 z ł. H a d y n ia k w o c z a c h w s z y tk ic h z ja d ł rz e c z y w iś c ie c a łe g o k r e ta z fu te rk ie m i w n ę trz n o ś c ia m i, z a g ry z a ją c g o 5 -c io m a c e b u la m i z a c o d o s ta ł ty lk o 5 litró w w ó d k i.
—:o:—
W Y T R W A Ł Y F A R M E R .
O ry g in a ln y m o d e l k o ś c io ła b u d u je p e w ie n fa rm e r a m e ry k a ń s k i, u ż y w a ją c d o n ie g o p u s ty c h p u d e łe k o d z a p a łe k . N a w ie ż ę k o ś c ie ln ą w y s z ło ju ż 1 0 ty s ię c y p u d e łe k , a w e d łu g o b lic z e ń c ie rp liw e g o b u d o w n ic z e g o d o s k o ń c z e n ia c a łe g o m o d e lu p o trz e b a m u je s z c z e 3 m ilj. 9 0 0 ty s ię c y p u d e łe k , k tó re tro s k liw ie z b ie ra z c a łe j o k o lic y .
— :ot—
Z A Z A B Ó J S T W O N A R Z E C Z O N E J W p ią te k , d n ia 1 2 b m . o d b y ł s ię w to ru ń sk im S ą d z ie O k rę g o w y m p ro c e s p rz e c iw k o 2 1 -le tiiie m u E d m u n d o w i K a c z y ń s k ie m u , o s k a rż o n e m u o m o rd e rs tw o w s z k o le p o w s z . p rz y u l. J ę c z m ie n e j, p o p e łn io n e n a o s o b ie s w e j n a rz e c z o n e j 1 8 -le tn ie j M a rji K o z ło w s k ie j. S ą d b io rą c p o d u w a g ę o k o lic z n o ś c i ła g o d z ą c e , s k a z a ł K a c z y ń s k ie g o n a 4 la ta w ię z ie n ia .
—:oO o:—
L IC Z N E N A W R Ó C E N IA .
G ru d zią d z. W ro k u u b ie g ły m w ró c iło n a ło n o k o ś c io ła k a to lic k ie g o 5 6 in n o w ie rc ó w , w c z e m 2 0 p r o te s ta n tó w i 2 3 z w o le n ik ó w H o d u ra .
Ł=cbaZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAn r . 8 ■ ■ - ' ' 1 — ' „ G Ł O S W Ą B R Z E S K I " - --- ---- --- ---— S T R . 2 ■
ZvyeiQskim szlakiem sprawiedliwości dziejowej
W 1 4 R O C Z N IC Ę D Z IE J O W E G O P O W R O T U P O L S K I N A P O M O R Z E .
Hova wielka afera w Rumunji
D z ie ń 1 7 s ty c z n ia 1 9 2 0 r., to d la P o ls k i h is to ry c z n a i n ie z a p o m n ia c h w ila , k ie d y to z w y c ię s k ie w o js k a p o ls k ie ro z p o c z ę ły a k c ję z a jm o w a n ia P o m o rz a i w y z w o le n ia lu d n o ś c i p o l
s k ie j z d łu g o le tn ie j n ie w o li p ru s k ie j.
T o ro z p o c z ę te w ty m d n iu o d z y s k a n ie P o m o rz a b y ło o s ta tn ie m ra d o s - n e m o g n iw e m w ie lk ie g o m o m e n tu d z ie jo w e g o , ja k ie m je st w y z w o le n ie i z je d n o c z e n ie n a s z e j O jc z y z n y , m o m e n tu , k tó ry ju ż d a w n o p rz e d te m d o k o n a ł s ię n a p o la c h b ite w , p rz y p ie c z ę
to w a n y k rw ią s e rd e c z n ą n a jle p s z y c h s y n ó w P o lsk i.
I n a p ra w d ę p ię k n a to b y ła c h w ila , k ie d y to w o w y m p a m ię tn y m o k re s ie n a jw ię k s z y c h p rz e w ro tó w w d z ie ja c h lu d z k o ś c i, G ry f P o m o rsk i z ry w a ł z n ie n a w id z o n e p ę ta n ie w o li, łą c z ą c s ię z O rłe m B ia ły m . P rz e z c a łą P o ls k ę s z ła w te d y w ie ść ra d o sn a , ż e s z ta n d a ry p o ls k ie s z u m ią ju ż n a Z ie m i P o m o r s k ie j i n ie d łu g o s ta n ą n a b u rs z ty n o - w e m w y b rz e ż u B a łty k u . I d z iś je s z c z e k a ż d e m u ż y w ie j b ije s e rc e n a w s p o m n ie n ie ty c h p a m ię tn y c h c h w il z p rz e d c z te rn a s tu la ty .
N ie o d ra z u je d n a k i n ie ła tw o o d p a d ła rę k a n ie m ie c k a , k tó ra c ią ż y ła i g ro z iła ju ż n ie ty lk o P o m o rz u , a le c a łe j P o ls c e . P o w o jn ie , p o p rz e ło m ie d z ie jo w y m je sz c z e d łu g o s z a la ło ż o ł- d a c tw o n ie m ie c k ie p o m ia s ta c h p o m o rsk ic h . A le ju ż c o ra z w ię c e j p rz e n ik a ły w s z y s tk ic h p rą d y w o ln o ś c io w e , b u d z iły s ię ś m ia łe p o ry w y i p o c a łe m P o m o rz u s z e d ł o k rz y k : „ N ie c h ź y je n ie p o d le g ła i z je d n o c z o n a P o ls k a !
I k ie d y p rz y s z e d ł .n a re s z c ie u p ra g n io n y a k t w y z w o le n ia , P o m o rz e b y ło d o te g o c a łk o w ic ie p rz y g o to w a n e . W o jsk o w o p rz y g o to w a ła g ru n t „ O rg a n iz a c ja W o jsk o w a P o m o rz a s w o ją k o n s p ira c y jn ą d z ia ła ln o ś c ią , g o s p o d a rc z e z a ś p o d w a lin y , n a k tó ry c h o - p a rła s ię p a ń s tw o w o ś ć p o ls k a n a o d z y s k a n e j Z ie m i P o m o rs k ie j, p o ło ż y ł z o rg a n iz o w a n y ju ż w r. 1 9 1 9 „ Z w ią z e k T o w a rz y s tw K u p ie c k ic h n a P o m o rz u * .
O b e jm o w a n ie P o m o rz a p rz e z P o l
s k ę m ia ło się ro z p o c z ą ć n a z a s a d z ie
T ra k ta tu W e rs a ls k ie g o s ió d m e g o d n ia p o ra ty fik o w a n iu g o p rz e z N ie m c ó w , a w ię c d n ia 1 7 s ty c z n ia 1 9 2 0 ro k u . — O b e jm o w a n ie ro z p o c z ę ło s ię w rz e c z y w isto ś c i d n ia 1 8 s ty c z n ia z a ję c ie m T o ru n ia p rz e z w o jsk a p o ls k ie i d o k o n y w a ło s ię w e d łu g u z g o d n io n e g o z N ie m c a m i p la n u , s tre fa m i d z ie n n e m i, w d w ó c h fa z a c h .
I z ro d z ił s ię c u d w s e rc a c h lu d u p o ls k ie g o n a P o m o rz u , k tó ry to lu d a n i n a c h w ilę n ig d y n ie z a p o m n ia ł o s w e j p o ls k o ś c i i w y z n a w a ł z a w s z e h a sło n a ro d o w e : „ N ie d a m y , b y n a s n ie m c z y ł w ró g * . H a s ło to p o tę ż n ia ło n a P o m o rz u z ro k u n a ro k , a ż z a m ie n iło się d z isia j w je d e n o lb rz y m i a - k o rd : „ N ie d a m y z ie m i s k ą d n a s z ró d
— n ie d a m y z ie m i, k tó rą n a m w o js k o p o ls k ie o d d a ło w w ie c z y ste w ła d a n ie .*
W s p o m in a ją c d z iś z ra d o ś c ią w s e r
c u te p a m ię tn e c h w ile w y z w o le n ia P o m o rz a , p o d k re ś lić trz e b a je d n o . N ie u m n ie js z a ją c b y n a jm n ie j w ie lk o śc i i b o h a te rs tw a w o b ro n ie L w o w a , w c ię ż k ic h w a lk a c h o Ś lą sk , o K re sy W s c h o d n ie , s tw ie rd z ić m u si m y , ż e o d z y s k a n ie d o s tę p u d o m o rz a , b y ło d la m o c a rstw o w e g o s ta n o w is k a P o ls k i p o lity c z n ie i g o s p o d a rc z o n a jw a ż n ie js z e . N ie w ie lk i p a s w y b rz e ż a p rz y p a d ł n a m w ó w m z a s w u d z ia le , n ie m n ie j je d n a k je s t o n d la n a s w y jśc ie m n a m o rz a i o c e a n y ś w ia ta , b e z c z e g o n ie m o g li
b y ś m y istn ie ć ja k o w ie lk ie i p o tę ż n e p a ń s tw o .
N a s tra ż y te g o d o s tę p u d o m o rz a s to i d z is ia j c a ły N a ró d , c a łe P a ń s tw o P o ls k ie , d o s ta te c z n ie ju ż s iln e , a b y o - d e p rz e ć k a ż d y z a m a c h n a ’e g o n a jż y w o tn ie js z e p ra w a . O ta c z a te ż P o m o rz e s e rd e c z n a tro s k a R z ą d u i N a ro d u P o ls k ie g o , k tó ry w ie rz y , ż e n a P o m o rz u le ż y ź ró d ło p o tę g i m o c a rstw o w e j P o lsk i i p rz e z Z ie m ię P o m o rsk ą w y j
d z ie w ś w ia t s z e ro k i p rz y s z ła w ie lk a e k s p a n sja P a ń s tw a P o ls k ie g o .
—:o O o :—
B U K A R E S Z T . W C z e rn io w c a c h w y k ry to w ie lk ą a fe rę n ie le g a ln e g o w y w o z u w a lu t z a g ra n ic ę . M ia n o w ic ie b e z w z g lę d u n a p rz e p isy , z a k a z u ją c e w y w o z u w a lu i z K u m u n ji. s z e re g z n a n y c h w m ie śc ie o s o b is to ś c i p rz y jm o w a ł o d firm h a n d lo w y c h i o só b p r y w a tn y c h w s z e lk ie s u m y w a lu t z a g ra n ic z n y c h , c e le m p rz e k a z a n ia ic h w e d łu g w s k a z a n y c h a d re s ó w z a g ra n ic ę w ’ s p o s ó b n ie le g a ln y . J a k s ię je d n a k
Radjoprogram
C Z W A R T E K , d n ia 1 8 sty cz n ia b r.
7 .0 0 A u d y c ja p o ran n a , 1 2 .0 5 M u z y k a ta n e c z n a z p ły t, 1 2 .3 5 X I-ty k o n c e rt sz k o ln y z F ilh a rm . W a rsz ., 1 4 .0 0 D z ie n n ik P o łu d n io w y , 1 5 .4 0 Z e s p ó ł sa lo n o w y A d a m s k ie j-G ro s s m a n o w e j, 1 6 .4 0 O d c z y t p t. „ A k tu a ln e z a g a d n ie n ia n a te ren ie m ięd z y n a ro d o w y m " , 1 6 .5 5 K o n c e rt k a m e raln y , 1 7 .2 5 R e c ita l śp ie w a c zy Ire n y D o w n a r Z a p o l
s k ie j, 1 7 .5 0 N o w in y ro ln ic ze , 1 8 ,0 0 O d c z y t z c y k lu Z a g a d n ie n ia G o sp o d a rc z e, 1 8 .2 0 S łu ch o w i
sk o , 1 9 .2 5 O d c zy t a k tu a ln y , 1 9 .4 0 K o m u n ik at śn ie g o w y z e L w o w a, 1 9 .4 3 W ia d o m o śc i sp o rto w e, 1 9 .4 7 D z ie n n ik W iec zo rn y , 2 0 .0 0 M u z y k a le k k a, 2 1 .0 0 S k rz y n k a p o c z to w a te ch n ic z n a , 2 1 .1 5 D a l
sz y c ią g k o n c e rtu m u zy k i le k k ie j, 2 2 .0 0 M u z y k a ta n e c z n a z „ O a za " .
P IĄ T E K , d n ia 1 9 s ty c z n ia b r.:
7 .0 0 A u d y c ja p o ra n n a . 1 2 .0 5 Z e sp ó ł jaz zo w y W ies ła w a W ilk o sz a , 1 5 .4 0 O rk ie s tra lu d o w a , — 1 6 ,4 0 P rze g ląd W y d a w n ic tw , 1 6 .5 5 D u e ty w o k a l
n e , 1 7 .2 0 R e p o rta ż m u zy c zn y z e L w o w a z p ły t, 1 7 .5 0 P o g a d a n k a ro ln ic za , 1 8 .0 0 O d c z y t d la n a u c z y cie li, 1 8 .2 0 A u d y c ja k a rn a w a ło w a , 1 9 .0 0 O d c zy ta n ie p ro g ram u n a d z ie ń n a s tęp n y , 1 9 .2 0 D o k ą d jec h ać w św ięto , 1 9 .2 5 F e lje to n a k tu a ln y , 1 9 .4 0 W ia d o m o śc i sp o rto w e, 1 9 .4 3 K o m u n ik a t śn ie g o w y z K ra k o w a , 1 9 .4 7 D z ie n n ik w iec zo rn y , 2 0 .0 0 P o g a d a n k a m u z y cz n a , 2 0 .1 5 X V k o n c e rt sy m fo n ic z n y z F ilh a rm o n ii W a rs z a w s k ie j, 2 2 .4 0 M u z y k a ta n e c z n a z C a fe A d ria .
S O B O T A , d n ia 2 0 sty cz n ia b r.:
7 .0 0 A u d y c ja p o ra n n a , 1 2 .0 5 O rk ie s tra s a lo n o w a , 1 2 .5 5 D z ie n n ik p o łu d n io w y , 1 5 .3 0 W iad o m o śc i G o sp o d a rc z e, 1 5 .4 0 S k rz y n k a s trz ele c k a , 1 6 .0 0 A u d y c ja d la c h o ry c h , 1 6 .4 0 L e k c ja ję z y k a fran c u sk ieg o , 1 6 .5 5 S o n a ty w w y k . Ire n y D u b i- sk ie j i J ó z e fa T u rc zy ń sk ieg o . 1 7 .5 0 P rz e g lą d
o k a z a ło , p ie n ią d z e te n ie d o c ie ra ły d o m ie js c a p rz e z n a c z e n ia i k lije n c i a fe rz y s tó w p o n ie śli p rz y te m , w e d łu g d o - ty c h c z a so w ry c h z e z n a ń , s tra ty n a p rz e s z ło 4 m iljo n y le i. W ła d z e a re s z to w a
ły w z w ią z k u z te rn s z e re g o s o b is to śc i z C z e rn io w ie c , m . in . re je n ta d r.
O tte n b re it, n a c z e ln e g o le k a rz a p o w ia to w e g o d r. P itic a ru i in n y c h . W m ie s z a n y w tę a fe rę je s t ró w n ie ż g e n e ra ł re z e rw Ty M a n iu .
p ra sy ro ln icz e j k rajo w e j i z a g ra n icz n e j, 18.0®
R e p o rta ż . 1 8 .2 0 K o n ce rt m u zy k i ż y d o w sk ie j, — 1 9 .2 5 R e cy ta cje p o e zy j, 1 9 .4 0 W ia d o m o śc i s p o r
to w e , 1 9 .4 7 D z ie n n ik W iec zo rn y , 2 0 .0 0 K o n c e rt M u z y k i le k k iej, 2 1 .0 0 S k rz y n k a p o c zto w a te ch n ic z n a , 2 1 .2 0 K o n c e rt C h o p in o w sk i. 2 2 .0 0 O d c z y t w ję z y k u u k ra iń sk im , 2 2 .1 5 M u z y k a ta n e c z n a z p ły t 2 3 .0 5 M u z y k a z k a w . „ Ita lia " .
N A J L E P S Z A S T R A Ż P O Ż A R N A N A P O M O R Z U .
S tra ż P o ż a rn a w P n ie w ita c h <w p o w . c h e łm iń s k im u z n a n a z o s ta ła z a n a jle p s z ą s tra ż w ie jsk ą n a P o m o rz w . U b e z p ie c z a ln ie z P o z n a n ia p rz e k a z a ły S tra ż y w P n ie w ita c h s ik a w k ę w a rto ś c i 4 .0 0 0 z ł.
Rozmaitości
N IE K U R C Z Ą C E S IĘ M A T E R JA Ł Y . W p e w n e j a n g ielsk ie j fa b ry c e w y ro b ó w w łó k ien n icz y c h z a d e m o n stro w an o o s ta tn io z e b ran y m fa b ry k a n to m i d z ie n n ik a rz o m p ra k ty c z n y w y n a la z e k ; je s t tn n a tu ra ln ie ju ż o p a te n to w a n y sp o só b w y ro b u tk a n in z e ln u i b a w ełn y , k tó re nie
u le g a ją sk u rcz e n iu p o p ra n iu .
S tw ie rd z o n o , ż e n p . fa rtu c h y le k a r
sk ie , u sz y te z e z w y k łe g o m a te rja łu , p o p ra n iu s ta ją się k ró ts z e o 3 c m ., g d y ty m cz a se m u s z y te z tk a n in w y ra b ia n y c h w e d łu g n o w e g o w y n ala zk u , n ie k u rc z ą się w c a le . T k a n in ta k ic h u ż y to d o u sz y c ia u b ra ń , b ie liz n y itd .; o b e c n ie o p ra c o w y w a n e je s t z a sto so w a n ie w y n a la z k u d o tk a n in w e łn ia n y ch .
Tajemnica Grobowca
P O W iE ś ć S E N S A C Y J N A . (Z F R A N C U S K IE G O ).
5 8
— K tó ż ta m b y ł?
— J o d e le t i M a rte l, o b a j b a rd z o p rz e m y ś ln i lu d z ie , k tó ry c h p re fe k tu ra w ie lc e s z a n u je .
— P rz e m y ś ln i lu d z ie ; — n a to s ię z p a n e m c h ę tn ie z g a d z a m — o d rz e k ł p ro k u ra to r b ą d ź c o b ą d ź z a w s z e ty lk o z w y c z a jn i p o lic y jn i a g e n c i, k tó rz y s ą b a rd z o p o ż y te c z n y m i, je ś li m a ją d o c z y n ie n ia z m o rd e rc a m i z p ro fe s ji, z k tó ry c h p rz e b ie g ło ś c ią są o b z n a jo m ie n i, k tó ry c h z w y c z a je ,
ro z ry w k i i k ry jó w k i z n a ją , n a k tó ry c h rz e m io s ło ż e s ię ta k w y ra ż ę , fa b ry c z n y s te m p e l z b ro d n i b y s tre o k o m a ją . W o b e c n y m w y p a d k u a to li n ie m a m z b y t w ie lk ie g o z a u fa n ia d o ic h z rę c z n o ś c i.
N ie m a ją o n i p e w n o śc i, c h o d z ą o m a c k ie m , n ie p o s tę p u ją n a p rz ó d i n ie z n a jd u ją n ic z e g o d o d a tn ie g o . D la n a s z e j s p ra w y p o trz e b u je m y je d n e g o z o w y c h w y ró ż n ia ją c y c h s ię p o lic y jn y c h g e n ju -
•z ó w , ja k ie s ię o d c z a s u d o c z a s u p o ja w ia ją . T a c y lu d z ie u m ie ją k a ż d ą ro lę o d g ry w a ć , n a d a ć tw a rz y d o w o ln e ry s y i z ró w n ą p e w n o ś c ią o b ra c a ć się w ta k w y s o k ic h s p ra w a c h , ja k i w o b e c s z a n o w a
n e g o s p o łe c z e ń s tw a . P o s ia d a ją o n i d a r je d n y m rz u te m o k a w y s z u k a ć p rz e w o d n ią n ić z p o w ik ła n e g o k łę b k a . W ę c h e m z n a jd u ją o n i tro p z b ro d n i, ja k p ie s g o ń c z y tro p d ro b n e g o z w ie rz a . Z ro d z a ju ra n y w n o s z ą o n i, ja k a b ro ń i k tó ra rę k a ją z a d a ła — s ło w e m z d a je się, iż z n a tu ry p o s ia d a ją d a r p o d w ó jn e g o w z ro k u . T a k ie g o to p o lic y jn e g o a g e n ta b y ś m y p o trz e b o w a li.
— T a k ie g o L e c o c a , Ż o b e n a ! — m ru k n ą ł s ę d z ia ś le d c z y — c o b y n a p ra w d ę ry c h ło w y ja ś n ili te n g ru b y p o m ro k z b ro d n i.
— N ie s te ty , n a ra z ie n ie p o s ia d a m y ta k ic h sił p ie rw s z o rz ę d n y c h .
P ro k u ra to r z a p a d a ł n a c h w ilę w z a d u m ę .
— C z y s o b ie p a n p rz y p a d k ie m n ie p rz y p o m i
n a je s z c z e p a n i R o s ie r? — z a p y ta ł n a s tę p n ie . _ P a n i R o s ie r? — p o w ta rz a p a n d e G ib ra y , p rz y w o łu ją c n a p a m ię ć p rz e s z ło ś ć , k tó ra a to li z d a - w a ła m u n ie d o p is y w a ć .
— M o ż e ją s o b ie p a n le p ie j p rz y p o m in a , a n i
ż e li A im e e J o u b e rt! — m ó w ił d a łe j p ro k u ra to r.
— N a z w a ta ja k o ś z d a je m i się . n ie b y ć o b c ą .
— J e s t to n a z w is k o n ie w ia s ty , k tó ra p rz e z s z a ta ń s k ie m a c h in a c je z ło c z y ń c y w ta k ie p a d a ła p o d e jrz e n ie , ż e m u s ia ła s tw a w a ć p rz e d s ą d e m p rz y s ię g ły c h — o s k a rż o n a o m o rd e rstw o . U d a ło je j się z w ie lk ą tru d n o ś c ią u d o w o d n ić n ie w in n o ś ć i z o s ta ła u w o ln io n ą . O d tą d p rz e m y śl i w a la ty lk o n a d te m , a b y s ię p o m ś c ić n a u rz ę d n ik u , k tó ry ją o m a ło p o d s z a fo t n ie z a p ro w a d z ił. D la ła tw ie js z e g o o d s z u k a n ia g o , w e s z ła w s to s u n k i z p o lic ją i o k a z y w a ła p rz y te m rz a d k ie z n a k o m ite u z d o ln ie n ie . U d a ło s ię je j te ż rz e c z y w iś c ie z n a le ź ć ś la d z n ie n a w id z o n e g o n a ś m ie rć c z ło w ie k a i a re s z to w a ć p rz e z a g e n tó w — o n a to li w y m k n ą ł s ię im i m ó g ł b y ć ty lk o z a o c z n ie n a ś m ie rć s k a z a n y m . C z y s o b ie te ra z p a n p rz y p o m in a ?
— C a łk o w ic ie ! P rz y p o m in a m s o b ie o b e c n ie n a z w isk o A im e e J o u b e rt.
— B ie d n a n ie w ia s ta je st je d n ą z n a ju c z c iw s z y c h , n a js z a n o w n ie js z y c h o s ó b , ja k ie k ie d y k o l
w ie k z n a łe m — - m ó w ił d a le j p ro k u ra to r — z a s m a k o w a ła o n a w p o d n ie c a ją c e m , a w a n tu rn ic z e m ż y c iu p o lic ja n tó w ta k d a le c e , ż e w c h a ra k te rz e p o m o c n ic y z o s ta ła s ta le w s łu ż b ie ta jn e j p o lic ji. N a si lu d z ie p rz e z w a li ją „ K o c ie m o k ie n T , p o n ie w a ż n a w e t n a jc ie m n ie js z ą s p ra w ę ró w n ie ja s n o p r z e j
rz e ć p o tra fiła , ja k s ą w s ta n ie k o ty w id z ie ć w n o c y . Z a s łu ż y ła s ię o n a w ie lc e w w y p a d k a c h k r y m in a ln y c h , ja k i w p o lity c z n y c h p ro c e s a c h , m ia n o w ic ie ta k ż e w c z a sie s p is k u O rsin ie g o ; b y ła o n a „ n a tu rą “, ja k d z isia j z w y k le m ó w im y . J o b in L e o o q u w a ż a li ją z a ró w n ie u z d o ln io n ą , ja k o n i s a m i i b a rd z o ją s z a n o w a li. N ie ste ty o d 4 c z y 5 la t p o rz u c iła c a łk o w ic ie s łu ż b ę p rz y p o lic ji.
— A c z y ż b y ją p o lic ja n ie m o g ła z n o w u p o z y s k a ć ?
— W ą tp ię o te m . N a le g a n o n a n ią w ó w c a a s b a rd z o s iln ie , a b y p o z o s ta ła n a d a l, a to li o n a s ta n o w c z o o b s ta w a ła p rz y te m , a b y s ię u s u n ą ć .
— A m o ż e b y s ię p rz e c ie d a ła n a k ło n ić d o p o ś w ię c e n ie s ię w y ją tk o w o o b e c n e j ty lk o s p ra w ie ?
— T o c o in n e g o , m o ż e to u c z y n i. N a w s z e lfe w y p a d e k m o ż n a się je j o to z a p y ta ć , a je ś li n i«
z e c h c e w z ią ć w n ie j b e z p o ś re d n ie g o u d z ia łu , p rz y n a jm n ie j n ie o d m ó w i s w e j d o b re j ra d y .
— C z y o n a w P a ry ż u p rz e b y w a ?
— D o m n ie m a m , ż e ta k , p rz y n a jm n ie j b y ła tw
— M n ie m a m , ż e ta k , p rz y n a jm n ie j b y ła t«
d o m n ie d la z a s ię g n ię c ia m e j ra d y w s p ra w ie , k tó ra ją b a rd z o z a jm o w a ła . Z a w s z e z a c h o w u ję d la n ie j n a jw y ż s z y s z a c u n e k , a o n a o te m d o b rz e w ie .
— P a n z a p e w n e 'w y w ie ra w p ły w n a tę n ie w ia s tę ?
— T a k , a le ty lk o d o p e w n e g o s to p n ia .
— O , w ta k im ra z ie u ż y j p a n te g o w p ły w u d a n a k ło n ie n ia A im e e J o u b e rt,,a b y n a m d o p o m o g ła . U w a ż a m to z a d o b ry z n a k , ż e p a n o n ie j w s p o m n ia łe ś . G d z ie J o d e le t i M a rte l o m a c k ie m k ro c z ą , ta m je j o c z y b ę d ą ja sn o w id z ia ły .
— U c z y n ię , c o ty lk o b ę d ę m ó g ł i s p ró b u ję d z iś je sz c z e z n ią się ro z m ó w ić .
P a n d e G ib ra y p o w sta ł, a b y s ię p o ż e g n a ć , g d y w s z e d ł s łu g a s ą d o w y i p ro k u ra to ro w i o z n a jm ił, ż e d y re k to r p o lic ji i k o m is a rz s ą d o w y p ro s z ą o p o s łu c h a n ie . P ro k u ra to r w y d a ł ro z k a z w p ro w a d z e n ia n a ty c h m ia s to w e g o ty c h p a n ó w , — o n i te ż we
s z li w k ilk a m in u t p ó ź n ie j w to w a rz y s tw ie m ę ż
c z y z n y , k tó ry m b y ł n ie k to in n y , ty lk o L e te llie r.
h a n d la rz w ia n k ó w z u lic y R o g u e tte .
— C ó ż p a n o w ie p rz y n o s ic ie ? z a p e w n e d o b » ą n o w in ę ! — p rz e m ó w ił d o n ic h ż y w o p ro k u ra to * .
— C z y b y ć m o ż e ? — z a w o ła ł p a n d e G ib ra y , k tó ry n ie m ó g ł u w ie rz y ć d o b re j n o w in ie — eay
s ię p a n p rz y p a d k ie m n ie m y lisz ? — d o d a ł z w ra M t- ją c s ię d o p a n a L e te llie ra .
' N R . 8 --- — — ... „ G Ł O S W Ą B R Z E S K I" ST R . 3 --- .
Pamiętne dni wyzwolenia
P ociąg pancerny „W ilk" pod do
w ództw em por. A jdukiew icza był iym pierw szym polskim pociągiem , które
m u dany był zaszczyt przekroczenia zw alonej granicy i w ejścia na Z ie
m ię P om orską dnia 18 stycznia 1920 r. przy każdym objekoie oficer służ
bow y w ychodził z pociągu i oznaj
m ił funkcjonariuszom kolejow ym , że zajm uje linję im ieniem N ajjaśn iej
szej R zeczypospolitej.
Z a tym pociągiem nieco w tyle szedł drugi pociąg pancerny „B oruta".
Z ajm ow anie P om orza rozpoczęło od T orunia. N iem ców już tam zu
pełnie nie było. U zbrojona polska straż obyw atelska pełniła służbę na dw orcu, przy m oście i w m ieście. W pół godziny po przyjeździe ,.W ilka4’
w eszła na dw orzec pierw sza patrol ułańska, a za nią płk. S krzyński, do
w ódca V brygady jazdy ze sztabem . N astępnie w eszły oddziały m arynarzy szosą przez A leksandrów — T oruń.
T rochę później linją kolejow ą Ino
w rocław — T oruń w jechał pociąg pan
Najpotworniejsza tajemnica świata
L O N D Y N . K orespondent R eute
ra w L ipsku donosi, że na cm entarzu w ięzieniem sądu apelacyjnego po
chow ano zw łoki van der L ubbego.
P rzy cerem onji tej byli tylko konsul w ano na w ieki tajem nicę pożaru holenderski oraz brat stryjeczny i R eichstagu, praw dopodobnie jedną szw agier van der L uebego. W pogrze-^z najpotw orniejszych tajem nic św ia- bie nie w ziął udziału żaden duchów -1 ta.
W ielkie w rażenie w św ieeie sportow ym w y
w ołało aresztow anie m istrza św iata w biegu 50 kim . na nartach, szw eda R outh’a, przez hi
tlerow ców austrjackich. oskarżonego o udział w kołach kom unistycznych.
SAMODZIELNE KURCZĘTA.
W lasach Indyj, zajm ujących du
że przestrzenie nad O ceanem , żyje rasa kur zupełnie podobnych do na
szych, poczciw ych kokoszek. R óżnią się one tylko tern od naszego ptactw a dom ow ego, że nie w ysiadują one jaj, ani nie w ychow ują kurcząt. S kładają one jajk a w głęboki dołek, w ygrzeba
ny w piasku, następnie starannie go zasypują.
K urczątko, już w chw ili'w ydoby cia się ze skorupki m usi sam o w ydo
być się na pow ierzchnię ziem i; ten pierw szy trud usam odzielnia go jed
nak na całe życie, gdyż sam o w ędru
je po lesie bez opieki m am y — kw oki, w yszukując pożyw ienie.
PRZYSIĘGA KS. BISKUPA BARDY NA ZAMKU.
Warszawa. 17. 1. (Pat.) P. P rezy
dent R zeczypospolitej p rzy jął w czo
raj na audjencji biskupa przem yskie
go ks. F ranciszka B ardę, od którego odebrał przepisaną konko rdatem przysięgę.
W cerem onji tej w ziął udział p re
cerny D yw izji P om orskiej i dał trzy salw y arm atnie.
W ojska polskie zatrzym ały się na lew ym brzegu W isły, zgodnie bow iem z traktatem berlińskim , dopiero o 12 godzinie m ogły przekroczyć m ost.
Po w kroczeniu w ojsk naszych dn.
18 stycznia do T orunia, w R atuszu od
była się podniosła uroczystość prze
jęcia m iasta przez w ładze polskie.
P o T oruniu przyszła kołej na inne m iasta pom orskie. D nia "SI stycznia 1920 roku w ojska polskie dotarły do granic tery to rju m gdańskiego i w te
dy to nastała przerw a, gdyż podjęto uregulow anie stosunku naszych w ojsk do terytorjum W olnego M iasta G dań
ska i jego środków kom unikacyjnych.
Po pom yślnem załatw ieniu tych p ertrak tacy j rozpoczęto dnia 4 lute
go pochód na now o i do dnia 10 lute
go 1920 r. w ojska polskie zajęły już całe P om orze, sym policznym aktem o- bejm ując w ybrzeże B ałtyku w posia
danie Polski.
—:o :—
ny. C erem onję zakończył grabarz, który odm ów ił m odlitw ę nad grobem . K orespondent R eutera zaznacza, że ze zw łokam i van der L ubbego pocho-
zes R ady M inistrów oraz członkow ie dom u cyw ilnego i w ojskow ego Pana P rezydenta.
ś. P. HELENA PADEREWSKA Zgon żony mistrza tonów.
Morges, 17. 1. (Pat.) W czoraj rano zm arła tutaj p. H elena P aderew ska, przeżyw szy lat 74.
KTO MOŻE WYKONYWAĆ ZA
WÓD BEZ ŚWIADECTWA PRZE
MYSŁOWEGO.
M in. S karbu skierow ało okólnik do urzędów skarbow ych, w którym u- dziela zezw olenia przedsiębiorstw om przem ysłow ym i rzem ieślniczym do U praw iania zaw odu bez św iadectw a przem ysłow ego, o ile dane przedsię
biorstw o prow adzone jest przez sa
m ego w łaściciela. Jednocześnie M in.
S karbu upow ażniło izby skar
bow e do udzielania ulg przy naby
w aniu św iadectw przem ysłow ych na prow adzenie pensjonatów przy go
spodarstw ach rolnych.
BEZPŁATNA NAUKA DLA NA
SZYCH CZYTELNIKÓW.
D yrekcja K ursów K reśleń T ech
nicznych inż. G ajew skiego, A V arszaw a
— P lac T rzech K rzyży 8, przezna
czyła dla niezam ożnych naszych czy
telników 5 m iejsc bezpłatnych i ŚO ulgow ych (po 10 zł. m iesięcznie). N au
kę m ożna pobierać korespondencyjnie dla tych, którzy’ m ieszkają na pro
w incji, albo też w W arszaw ie słucho
w o w godzinach w ieczorow ych.
K ursy T echniczne inż. G ajew skie go kształcą na kreślarzy (echnicznych i są dostępne tak dla chłopców jak i dla dziew cząt. K urs jest roczny.
Po ukończeniu K ursów absolw ent lub absolw entka zajm uje stanow isko kreślarza technicznego lub kreślarki technicznej w biurach budow lanych, fabrykach, u m ierniczych i t. d.
O soby, które już p racują w zaw o
dach technicznych, rzem ieślnicy któ- rym znajom ość rysunku jest potrzeb
na, m ają jedyną okazję do nauczenia się tychże. N ależy pam iętać, że rysu
nek jest m ow ą techniki, i ten tylko się w ybija iw technice, kto rysunek um ie czytać i w ydconać.
D ziś, gdy bezrobocie dało tak w ie
lu ludziom i tyle w olnego czasu, oby
w atelski czyn D yrekcji K ursów spot-
D w ie urocze gw iazdeczki film ow e oglądają z zainteresow aniem now y m o lei aparatu do zdjęć film ow ych.
ka się niew ątpliw ie z w ielkim uzna
niem . —
P odania należy kierow ać do R e
dakcji naszego pism a do dnia 25 sty
cznia br.
O program y i inform acje zgłaszać się pisem nie do S ekretarjatu K ursów T echnicznych inż. G ajew skiego — W arszaw a P lac T rzech K rzyży 8.
z pow ołaniem się na nasze pism o.
NIEMCY CHCĄ ZAJĄĆ SCHLEZ- WIG.
D uński deputow any, N illson. za
alarm ow ał opinję duńską w iadom o
ścią o przygotow anej aneksji tery to r
jum schlezw ickiego, (przynależnego do D anji) przez hitlerow sK ie oddziały szturm ow e w liczbie około 5 tysięcy.
Są to przew ażnie w eterani niem ieccy', obyw atele D anji, któryTch kw atera głów na m ieści się w e F lansburgu.
P rzygotow ania w ojskow e oddzia
łów tych prow adzone są podobno w pełnem tem pie, lecz jak nodaje p ra
sa duńska, rząd w najbliższym czasie przedsięw eźm ie konieczne zarządze
nia. aby w S chlezw igu przyw rócić stan całkow itego bezpieczeństw a.
MATOUSKA NR. II.
E kspress budapeszteński, zdążają
cy do S zegedinu w drodze uniknął k a
tastrofy. dzięki przytom ności m aszy
nisty’. N a szynach w poprzek leżała belka, przed którą ekspress zatrzym ał się z pom ocą w szystkich ham ulców , K iedy policja szegedińska prze
prow adzała śledztw o, zgłosił się do niej m łody człow iek z listem od sw e
go przyjaciela F arkasza, k tó ry dono
sił o zam iarze w y w ołania katastrofy.
B ędąc w stanie silnego zdenerw o w ania, zdecydow any’ pod gruzam i ekspressu znaleźć śm ierć, pragnął przedtem jednak nacieszyć oczy w i
dokiem katastrofy pociągu i um iera
jących ludzi.
O B O W IĄ Z E K R E JE ST R A C JI P R A C O W N IK Ó W M Ł O D O C IA N Y C H .
Po sołectw ach, w ójtostw ach oraz na ulicach m iast całego Pom orza zostały rozplakatow ane z podpisem O kręgow ego Inspektora P racy p. inż. B utw iłow icza, obw ieszczenia w spraw ie rejestracji pra
cow ników m łodocianych.
W edług brzm ienia obw ieszczeń pra
codaw cy, zatrudniający m łodocianych w w ieku do ukończonych lat 18 w zakładach pracy: przem ysłow ych, górniczych i hut
niczych, w handlu, biurow ości, kom uni
kacji i przew ozie oraz innych zakładach pracy, choćby na zysk nie obliczonych, a prow adzonych w sposób przem ysłow y, niezależnie od tego, czy te zakłady są w łasnością pryw atną, państw ow ą, czy też sam orządow ą, obow iązani są w cią
gu m iesiąca stycznia każdego roku prze
słać w łaściw em u Inspektorow i P racy w y
kaz w spom nianych w yżej m łodocianych.
W obw ieszczeniu podany jest w zór w ykazu, przew idujący następujące in
form acje: nazw ę firm y i jej rodzaj, naz
w isko, im ię, datę urodzenia, w yznanie, adres oraz datę przyjęcia do pracy m ło
docianego, rodzaj zaw artej um ow y naj
m u, w ykształcenie szkolne oraz nazw ę i adres szkoły dokształcającej, do jakiej uczęszcza m łodociany.
W ykaz należy przesłać: do Inspekto
ra P racy w T oruniu z pow iatów : toruń
skiego, w ąbrzeskiego, brodnickiego i działdow skiego, do Inspektora P racy w G rudziądzu — z pow iatów : grudziądz
kiego, lubaw skiego, chełm ińskiego, św iec
kiego i tucholskiego, do Inspektora P racy w G dyni — z pow iatów : m orskiego i kar
tuskiego, do Inspektora P racy w T cze
w ie — z pow iatów : tczew skiego, staro
gardzkiego, sępoleńskiego, chojnickiego i kościerskiego.
Za niedokonanie obow iązku rejestra
cji grozi kara aresztu do m iesiąca lub grzyw ny do 1000 zł. —
Inspektor Pracy 58 Obwodu (—) inż. Zygmunt Humecki
Informacje
Podatek od lokali mieszka
niowych
W najbliższym czasie doręczone zostaną przez U rzędy Skarbow e nakazy płatnicze po
datku od lokali. — W zw iązku z tem należy w yjaśnić:
N a podstaw ie now eli o podatku od lokali z dnia 17 grudnia 1931 r. są od tegoż podatku zw olnione na przeciąg lat 10-ciu lokale i m iesz
kania w now ych budynkach, jeżeli używ anie tychże nastąpiło przed 1-szym stycznia 1929 r.
— o ile jednak do użytku oddane zostały po 1-szym stycznia 1929 r. — w takim w ypadku w olne są od podatku przez 15 lat.
Ponadto w m yśl pow ołanej now eli do usta
w y w olne są od tegoż podatku m ieszkania do 3 izb zam ieszkałe przez bezrobotnych, o ile nie m ają oni sublokatorów .
N astępnie na podstaw ie zasadniczej ustaw y o podatku od lokali z dnia 2 sierpnia 1926 r.
zw olnione są od tegoż podatku m ieszkania jedno i dw u izbow e zam ieszkałe przez inw alidów lub w dow y i sieroty potychże.
Podstaw ę do w ym iaru podatku od lokali dla m ieszkań i lokali podlegających ustaw ie o o- chronie lokatorów stanow i czynsz podstaw ow y z roku 1914-go, m iesiąca czerw ca — zaś dla in
nych lokali i m ieszkań nie podlegających usta
w ie o ochronie lokatorów stanow i czynsz z ro
ku poprzedniego.
Stopa procentow a od lokali do 3 izb w łącz
nie w ynosi 8 proc., natom iast od lokali 4-ro izbow ych i w iększych 12 proc.
O dw ołanie co do w ysokości w ym iaru podatku należy w nosić w ciągu dni 14-stu od dnia do
ręczenia nakazu do Izby Skarbow ej za pośred
nictw em odnośnego U rzędu Skarbow ego. R ów nież prośby o rozłożenie zaległych podatków od lokali na raty, należy w nosić do Izby S kar
bow ej za pośrednictw em w łaściw ego U rzędu Skarbow ego.
W końcu nadm ienia się jeszcze, że na pod
staw ie okólnika M inisterstw a Skarbu z dnia 2 sierpnia 1933 r. Izba Skarbow a jest upow ażniona do um orzenia zaległych podatków od lokali za okres po dzień 1-go stycznia 1932 r.
Prośby o um orzenie zaległego podatku nale
życie um otyw ow ane należy w nosić do Izby
