Dr Tadeusz Sozañski SOCJOLOGIA OGÓLNA
kurs dla I roku pracy socjalnej - studia stacjonarne 30 godzin wyk³adów
r. ak. 2010/2011
Celem zajêæ jest przekazanie podstawowych wiadomoœci o pojêciach, problemach, teoriach i metodach badawczych socjologii. Kurs koñczy siê egzaminem testowym. S³uchaczy obowi¹zuje znajomoœæ materia³u z wyk³adów oraz wskazanych przez wyk³adowcê fragmentów podrêcznika Barbary Szackiej, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003 (II rozszerzone wydanie, 2008).
Tematy wyk³adów
1. Co to jest nauka? Socjologia jako dyscyplina naukowa. Osobliwoœci nauk spo³ecznych.
2. Przedsocjologiczna myœl spo³eczna od Greków po Oœwiecenie. Nauki spo³eczne a ideologie.
Systemy ideologiczne: konserwatyzm, liberalizm, socjalizm. Nacjonalizm.
3. Powstanie socjologii (Comte). Pozytywizm. Klasycy wiêksi: Durkheim i Weber. Socjologia jako nauka teoretyczna i empiryczna od Le suicide (1897) do czasów wspó³czesnych. Socjologia polska (Znaniecki).
4. Elementarne pojêcia socjologii. Aktor, zachowanie, dzia³anie spo³eczne, interakcja, rola spo³eczna.
5. Biologiczne podstawy ¿ycia spo³ecznego. Socjobiologia.
6. Kultura. Socjalizacja i kontrola spo³eczna.
7. Architektura œwiata spo³ecznego (koncepcje wielopoziomowoœci). Mikrosocjologia i makrosocjologia. Przedmiot i metody mikrosocjologii.
8. Modele interakcji w diadzie.Teoria elementarna. Przymus i wymiana. Interakcja jako gra.
Dylemat wiêŸnia. Minimalne sytuacje spo³eczne.
9. Pojêcie grupy spo³ecznej (wieloœæ definicji). Grupy pierwotne. Systemowe modele grupy spo³ecznej. Sieci spo³eczne.
10. Badania empiryczne w socjologii. Typy badañ. Etapy procesu badawczego.
11. Techniki badawcze w socjologii (obserwacja, wywiad kwestionariuszowy, techniki ankietowe).
Socjologia sonda¿owa.
12. Wprowadzenie do socjologii wielkich struktur spo³ecznych. Spo³eczeñstwo, pañstwo, naród.
13. Klasyczne teorie rozwoju spo³ecznego i typologie spo³eczeñstw.
14. Sposoby ujmowania struktury klasowej w socjologii i œwiadomoœci spo³ecznej (Ossowski).
Klasyczne teorie klas (Marks, Weber).
15. Wspó³czesna makrosocjologia. Stara i nowa klasa œrednia. Ubóstwo i wykluczenie.
SOCJOLOGIA MA£YCH GRUP
kurs dla I roku pracy socjalnej - studia stacjonarne 15 godzin wyk³adów
r. ak. 2009/2010
Celem kursu jest przekazanie podstawowych wiadomoœci z socjologii ma³ych struktur spo³ecznych.
Kurs bêdzie mia³ formê wyk³adu monograficznego, co oznacza uwzglêdnienie obok klasycznych podrêcznikowych teorii tak¿e kilku tematów zwi¹zanych z w³asnymi zainteresowaniami badawczymi wyk³adowcy. S³uchaczy obowi¹zuje obecnoœæ na wyk³adach oraz zapoznanie siê z podan¹ ni¿ej literatur¹.
Tematy wyk³adów
1. Historia mikrosocjologii w zarysie. Przegl¹d cech grup spo³ecznych (Merton). Podzia³y grup.
Rozmiar grupy a procesy grupowe.
2. Obserwacyjne metody badania grup. IPA i SYMLOG (Bales). Ró¿nicowanie siê ról w grupach dyskusyjnych.
3. AtrakcyjnoϾ interpersonalna. System A-B-X. Struktura i strukturalizm w mikrosocjologii.
Rodzaje struktur grupowych. Grafy jako modele struktur grupowych. Socjometria: metodologia i teoria. Model struktury socjometrycznej Leinharda-Davisa.
4. Status w grupach zadaniowych. Teoria stanów oczekiwañ i charakterystyk statusu.
5. Spójnoœæ grupy. Syndrom myœlenia grupowego.
6. EfektywnoϾ grup zadaniowych a struktura sieci komunikowania.
7. Przywództwo w grupach zadaniowych (teoria Fiedlera). Podejmowanie decyzji w grupach. Efekt polaryzacji.
Literatura obowi¹zkowa
BALES Robert F. SYMLOG: o pewnym praktycznym podejœciu do badania ma³ych grup. Ss. 53–80 w:
J. Szm atka (red.). Elementy mikrosocjologii. Czêœæ II (W ybór tekstów). Kraków 1992
BROW N Rupert. Procesy grupowe. G dañsk 2006: Rozdzia³ 3 (Strukturalne aspekty grup), 70–115 ! Rozdzia³ 5 (Kto jest bardziej skuteczny – jednostki czy grupy), 153–200.
MERTON Robet K. W stêpna lista w³aœciwoœci grupy. Ss. 244–254 w: P. Sztom pka, M. Kucia (red.). Socjologia.
Lektury. Kraków 2006.
NEW COMB Theodore M. R.H. TURNER, P.E. CONVERSE. Psychologia spo³eczna. W arszawa 1965: Dodatek C (Analiza procesu interakcji), 577–583.
RYBICKI Pawe³. Z podstawowych zagadnieñ grupy spo³ecznej. Ss. 260–265 w: P. Sztom pka, M. Kucia (red.).
Socjologia. Lektury. Kraków 2006.
SOZAÑSKI Tadeusz. Sieæ spo³eczna. Ss. 28–36 w: Encyklopedia Socjologii, t. 4. W arszawa 2002.
http://www.cyf-kr.edu.pl/~ussozans/
