78 Wiadomości Botaniczne 57(3/4). 2013
PRO MEMORIA
110-lecie urodzin Adama Paszewskiego (24 XII 1903–6 IX 1991), fizjologa roślin, paleobotanika, historyka biologii, ur. w War- szawie, profesora, rektora Uniwersytetu Marii
C u r i e - S k ł o d o w s k i e j w Lublinie, kierownika Katedry Fizjologii Roślin UMCS, autora publikacji dotyczących m.in. analizy pyłkowej niektórych tor- fowisk Polski Zachodniej, historii lasów na Pomorzu, elektrofizjologii roślin, po- glądów średniowiecznego
Wiadomości Botaniczne 57(3/4). 2013 79 przyrodnika Alberta Wielkiego, doktora honoris
causa UMCS, członka honorowego PTB, współ- organizatora Oddziału Lubelskiego PTB, współ- organizatora i pierwszego przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Biofizycznego, członka Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.
110-lecie urodzin Rudolfa Wilczka (1 XI 1903–19 V 1984), briologa, taksonoma roślin na-
czyniowych, ur. w miejsco- wości Cierpisz k. Czarnej w dawnym powiecie rop- czyckim, zm. w Brukseli;
absolwenta Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie spe- cjalizował się w botanice pod kierunkiem prof. Sta- nisława Kulczyńskiego, po wojnie osiadł w Belgii, zatrudniony w Ogrodzie Botanicznym w Brukseli, później w Meise; w po- czątkowym i ostatnim okresie życia zajmował się mchami europejskimi, w dojrzałych latach dzia- łalności zaangażowany w projekt opracowania flory roślin naczyniowych dawnych posiadłości kolonialnych Belgii (Konga oraz późniejszych państw Zairu, Rwandy i Burundi), opublikował wiele znaczących prac taksonomicznych, w któ- rych opisał ponad 200 nowych dla nauki tak- sonów, w tym 7 rodzajów; niestety nigdy nie odwiedził Afryki.
100-lecie urodzin Marii Łańcuckiej-Śro- doniowej (9 VI 1913–21 III 1995), paleobota- nika, ur., zm. w Krakowie, profesora Instytutu Bota- niki PAN, specjalistki w dziedzinie badań flor kopalnych trzeciorzędu – zajmowała się głównie florami owocowo-na- siennymi z trzeciorzędu Polski; opublikowała m.in. monografię na temat mioceńskiej flory „Zatoki Gdowskiej” (1966), opisała wiele nowych dla nauki taksonów, do jej największych odkryć należy znalezienie i opisanie po raz pierwszy w miocenie Polski
dotychczas jedynych w świecie szczątków ko- palnych tzw. karłowatej jemioły (Arceuthobium, Viscaceae) – pasożyta roślin szpilkowych; opie- kowała się zbiorami paleobotanicznymi Instytutu Botaniki PAN; utalentowana plastycznie ilustro- wała pięknymi rysunkami i mapami swoje prace i publikacje innych botaników.
100-lecie urodzin, 10-lecie śmierci Mie- czysława Aleksandra Mazarakiego (17 XII 1913–14 II 2003), biologa, popularyzatora nauki, działacza społecz- nego i ochrony przyrody Ziemi Chrzanowskiej, ur.
i zm. w Chrzanowie, na- uczyciela w Państwowym Gimnazjum i Liceum im.
S. Staszica w Chrzanowie, gdzie zorganizował pra- cownię biologiczną, nauczyciela wielu przy- szłych uczonych, autora publikacji głównie popularnonaukowych z zakresu botaniki (nt.
szaty roślinnej Ziemi Chrzanowskiej), zoologii i historii, m.in. książek Z sokołami na łowach (1977) i Łowiectwo w Polsce (1993); wspólnie z żoną Ireną współorganizował Muzeum Ziemi Chrzanowskiej (obecnie Muzeum w Chrzanowie im. Ireny i Mieczysława Mazarakich), którym kierował i gdzie założył zielnik; był też inicja- torem Nadwiślańskiego Parku Etnograficznego w Wygiełzowie.
55-lecie śmierci Tadeusza Bocheńskiego (7 XI 1901–28 II 1958), paleobotanika, geologa, ur. w Szczakowej, zm. w Krakowie, kustosza Działu Geologii Muzeum Śląskiego w Kato- wicach, profesora AGH, kierownika Pracowni Palinologicznej Państwowego Instytutu Geolo- gicznego w Krakowie, badacza flor karbońskich, zbadał m.in. budowę szyszek kilku typów drze- wiastych widłakowych, wprowadził w Polsce metodę mikrosporową do badań stratygraficz- nych złóż węglowych (zob. Wiadom. Bot. 42(1):
68, 1998).
20-lecie śmierci Stanisława Domańskiego (8 V 1916–22 XI 1993), mikologa, ur. w Klecku k. Gniezna, zm. w Krakowie, profesora Wyższej
80 Wiadomości Botaniczne 57(3/4). 2013
Szkoły Rolniczej oraz Akademii Rolniczej w Krakowie, kierownika Zakładu Fitopatologii, Zakładu Ochrony Lasu, dyrektora Instytutu Ochrony Lasu, kierownika Katedry Fitopatologii Leśnej tej uczelni, autora ponad 100 publikacji dotyczących głównie grzybów nadrzewnych z rodziny Polyporaceae, autora i współautora dwóch tomów serii Flora Grzybów Polski, reda- gował Małą Florę Grzybów, do której opracował 7 woluminów, stworzył nowe koncepcje taksono- miczne grzybów polyporoidalnych, opisał nowe taksony grzybów różnych grup, opublikował m.in. cykl prac „Grzyby zasiedlające drewno w Puszczy Białowieskiej”.
10-lecie śmierci Wandy Marty Lasoty (12 IX 1925–19 VII 2003), farmaceutki, mikologa, bromatologia, ur. w Bo- brownikach na Śląsku, profesora Akademii Me- dycznej w Łodzi, kie- rownika Katedry Nauki o Środkach Spożyw- czych, dyrektora Insty- tutu Badania Środowiska i Bioanalizy, specjalisty w dziedzinie badań nad wartością odżywczą i toksykologią grzybów wielkoowocnikowych; udowodniła, że białko grzybów jest niepełnowartościowe oraz stwier- dziła wysoką zawartość w grzybach ważnych dla żywienia pierwiastków, szczególnie żelaza i kobaltu oraz witaminy B12; badała też grzyby jako wskaźniki zanieczyszczenia środowiska me- talami; współautorka podręcznika Diagnostyka laboratoryjna zatruć grzybami (1978, wyd. 2 –1988); była współzałożycielem i przewodni- czącą Sekcji Mikologicznej Polskiego Towarzy- stwa Higienicznego.
10-lecie śmierci Karola Mańki (7 I 1915–29 X 2003), mikologa, fitopatologa, ur. w Wyrach na Górnym Śląsku, profesora Akademii Rolni- czej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, kierownika Zakładu oraz Katedry Fitopatologii Leśnej; opracował metodę badań nazwaną me- todą szeregów biotycznych pozwalającą okre- ślić wpływ środowiska, głównie gleby na wzrost
i patogenność grzybów dla roślin; metoda ta stoso- wana w kraju i za granicą dała początek badaniom wpływu środowiska na powstawanie i przebieg chorób zakaźnych roślin;
był autorem podręcz- nika Fitopatologia leśna (5 wydań) oraz współor- ganizatorem i pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Fitopatologicznego.
Alicja zeMaNek
