Kalendarz „Naszej Sprawy” na Rok 1938

H A L E K P A H Z

n u a t m tw r r *

M O K

i 9 3 $

C zaso p ism o n

C2X2 a £J foYD'*®) [orMo]

foYc/o]

[oYćYol

KALENDARZ

„NASZEJ S P R A W Y ”

N A R O K

9 3

1

(o/uol

Biblioteka Jagiellońska

1002036111

8

1002036111

W każdym domu k a t o l i c k i m jest mile czytany

I L U S T R O W A N Y T Y G O D N I K K A T O L I C K I

„ N A S Z A S I?H A W A "

W y c h o d z i w k a ż d ą n i e d z i e l ę . ---16 s t r o n d r u k u . ---

P R E N U M E R A T A W P O L S C E :

Z p r z e s y ł k ą : r o c z n i e 5 zł., p ó ł r o c z n . 3 zł.

C e n a egzem plarza 10 gr.

Z a g r a n i c ą z p r z e s y ł k ą : r o c z n i e 10 zł.

— — p ó ł r o c z n i e 5 z ł . ---

O g ł o s z e n i a : ‘/ io strony 6 zł., V8 12 zł., V4 25 zł.

U W A G A

w ykon uje

iiiin iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

w s z y s t k i e p r a c e d r u k a r s k i e : d z i e ł a , c z a s o p i s m a , a f i s z e , t a b e l e , d r u k i g o s p o d a r c z e , b a n k o w e , k u ­ p i e c k i e , z a p r o s z e n i a n a z a b a w y , ś l u b n e , b ile t y w i z y t o w e , r ó ż n e b l o k i p o c e n a c h u m i a r k o w a n y c h

HimilllllHIIIIIIIIIIHiniimilMIimniHIlimmiltllHIItMIIIIIHIHItllllllMIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIMHHtlllMIMHMIIIIIlIMMMMnM*

i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i t H i i m i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

„ T r z e ł a m , J e z u , z p o l s k i m l u d e m te n , o p ł a t e k b ia ły , S p r a w , b y S ło w o T w e m i e s z k a ł o z a w s z e m i ę d z y n a m i I b ło g o s ł a w k r a j n a s z m i ł y i w io s k i z m i a s t a m i " ! T a k s i ę d z i a ł o p r z e d w i e k a m i W t e j B o s k ie j s t a j e n c e ; M i a ł c i n a r ó d z c z e g o d a w a ć , b o m i a ł p e ł n e r ę c e . A d z i ś z b i e d y a ż s i ę k u r c z y i z ę b a m i z g r z y t a , D a l b y P a n u , a n i e m o ż e , b o g o ły i k w ita ...

W i ę c c ó ż T o b i e , B o ż e D z ie c i ę , d z iś w o f i e r z e d a m y , (g d y p r ó c z s e r c a , c o S i ę k o c k a , n i c w ię c e j n i e m a m y ? S a m w ię c w y b ie r z z je g o g łę b i, c o j e s t g o d n e S i e b i e , I t y m s e r c e m b g d ź p o c k w a l o n n a z i e m i i w n ie b ie .

W ła d ysła w B e łz a

.

R o k 1938

jes t ro k ie m zw yczajnym , m ający m 365 dni.

ZAĆMIENIA W R O K U 1 9 3 8 Na rok 1938 przypadają 2 za­

ćmienia słońca i 2 zaćmienia księ­

życa.

1) Całkowite zaćmienie księży­

c a w d. 14 maja 1938 r., u nas niewidoczne. Widzialne na ocea­

nie Atlantyckim, w Północnej i Południowej Ameryce, na po­

łudniowym morzu Lodowatym, we wschodniej Australii i na o- ceanie Spokojnym.

2) Całkowite zaćmienie słońca

■d. 29 maja 1938 r., niewidzialne u nas. Zaćmienie widoczne jest w południowo - wschodniej części oceanu Spokojnego, na południu i południowym wschodzie Połud­

niowej Ameryki, w południowej części oceanu Atlantyckiego i w południowej Afryce.

3) Całkowite zaćmienie księży­

ca w d. 7—8 listopada 1938 r., widzialne w Europie środkowej.

Początek zaćmienia widoczny w Europie, w Azji, w zachodniej Australii, na oceanie Indyjskim, w Afryce, na Atlantyku, na pół­

nocnym m. Lodowatym, w pół­

nocno-wschodniej części Ameryki Północnej i we wschodniej części Ameryki Południowej. Koniec jest widzialny w środkowej i wschod­

niej Azji, w zachodniej części o- ceanu Indyjskiego, w Europie (a więc i u nas), w Afryce, na Atlan­

tyku, na północnym morzu Lodo­

w atym , w Północnej i Południo­

wej Ameryce. Początek zaćmie­

nia w d. 7 listopada o godz. 22 min. 45. Koniec zaćmienia w d.

8 listopada o godz. 0 min. 7 i pół.

4) Częściowe zaćmienie słońca w d. 21—22 listopada 1938 r., u nas niewidoczne. W idzialne w pół­

nocno-wschodniej Azji, w północ­

nej części oceanu Spokojnego i w północno-zachodniej części Ameryki Północnej.

DNI P O S T N E

W piątki i soboty Wielkiego Postu, w Suchedni i wigilię Zie­

lonych Świąt, Wniebowzięcia N.

M. P., W szystkich Świętych i Bożego Narodzenia, obowiązuje post ścisły, oraz w strzym anie się od potraw mięsnych. (W Wielką Sobotę od 12 godziny nie ma już żadnego postu). W e wszystkie inne dni Wielkiego Postu, prócz niedziel, obowiązuje tylko post ścisły.

W e w szystkie piątki całego roku (prócz wyżej wymienio­

nych) obowiązuje tylko w strzy ­ manie się od potraw mięsnych.

Jeśli jednak w piątek wypadnie święto uroczyste, ustaje obowią­

zek w strzym ania się od potraw mięsnych.

Również we wigilie z postem,

jeśli w ypadną na niedzielę, nie

ma obowiązku poszczenia ani

w niedzielę, ani w poprzednią

sobotę.

S T Y C Z E Ń

1 S N o w y R o k . Obrz. P ^ J .

Ew. ś . Łuk. r. 2, 21 : O b rzezan ie P a n a J« z u s a .

2 N I m ie n ia J e z u s 3 P G enow efy p.

4 W E u g e n iu sz a 5 Ś T e lesfo ra pap. m.

6 C T r z e c h K r ó li 7 P L u cjan a m.

8 S S e w e ry n a op._____________

Ew . ś. Ł uk. r. 2, 42—5 2 : J e z u s 12-letni w k o ście le .

9 N 1 p o 3 K r. Św . R od zin y O 10 P J a n a D o b reg o

11 W H o n o ra ty p., H y gin a p ap.

12 Ś A rk a d iu sz a m.

13 C W ero n ik i

14 P H ilare g o bp. i d. K.

15 S P aw ia I-g o p u s te ln ik a ______

Ew . ś. J a n a r. 2, 1—11: G o d y w K an ie G a lile jsk ie j, I

16 N 2 p o 3 K r. M arcelego @ 17 P A n to n ieg o op.

18 W K a te d ry św. P io tra w Rz.

19 Ś K a n u ta

20 C F a b ia n a i S e b a s tia n a mm.

21 P A g n ieszk i p. m ęcz.

22 S W in c e n te g o m.____________

Ew . ś . M at. r. 8, 1—13: O s e tn ik u z K a fa rn a u m .

23 N 3 p o 3 K r. Zaślub. N. M. P. (D 24 P T y m o te u sz a bp. m ęcz.

25 W N aw ró cen ie św. P a w ła 26 Ś P o lik a rp a bp. m ęcz.

27 C J a n a Z ło to u ste g o b. i d. K.

28 P F law ian a bp. m ęcz.

29 S F ra n c isz k a S alez. bp. d. K.

Ew. ś . M at. r. 8, 23—27: U śm ie r z e n ie b u rz y n a m o rzu .

30 N 4 p o 3 K r. M arty n y 31 P P io tra z N olasko

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć młockę. Przygo­

tować ziarno do siewu. O- patrzyć narzędzia rolnicze i zepsute naprawiać. W y­

wozić nawóz na pola, jako też szlam ze stawów. Spro­

wadzać zawczasu nawozy sztuczne. Pam iętać o obo­

rze i w dni cieplejsze ją przew ietrzać. Nie żałow ać podściółki krowom cielnym, świniom, owcom i t. p. O- glądać staw idła przy sta­

wach, czy nie zam arzły, aby je łatwo w yjąć można przy w ezbraniu wody pod­

czas roztopów.

W ogrodach oczyszczać drzew a z suchych gałęzi i skręconych liści, a pnie o- skrobyw ać tępym nożem.

Zakładać inspekty.

c

I l U T T

1 W Ig n a c e g o bp. m.

2 Ś M atki B oskiej Gromn.

3 C B ła ż eja bp. i m.

4 P A n d rz e ja K ors.

5 S A g a ty p. m., A d e la jd y p.

Ew. ś. M at. r. 13, 24—30: K ąkol m ięd zy p s z e n ic ą .

6 N 5 p o 3 K r. D o ro ty p., T yt.

7 P R o m u a ld a op.

8 W J a n a z M aty 3 9 Ś C y ryla A leks., A polonii p. m.

10 C S c h o la sty k i p.

11 P N. M. P. w Lourdes

12 S 7 z a ło ż y c ie li s e r w i t ó w ___

Ew. ś. M at. r. 20, 1—16: O ro b o tn ik a c h w w in n ic y .

13 N S t a r o z a p u s tn a . G rzeg. II p.

14 P W a le n te g o bp. tśi) 15 W F a u s ty n a i J o w ity m m.

16 Ś J u lia n n y p.

17 C J u lia n a

18 P S zy m o na bp. m.

19 S K o n ra d a p u st.______________

Ew. ś. Ł uk. r. 8, 4—15: O sie jb ie n a ro li.

20 N M ię so p u s tn a . L eo n a bp.

21 P F e lik sa bp.

22 W S to licy św. P io tra w A. (£, 23 Ś P io tra D am iana

24 C M acieja ap.

25 P C ezareg o m.

26 S A le k sa n d ra bp. m . ________

Ew . ś. Łuk. r . 18, 31—43: O śle p y m p rz y d ro d z e .

27 N Z a p u stn a . Ju lia n a , G ab riela 28 P R o m ana op.

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć czyszczenie ja ' rego zboża do siewu. Opa­

tryw ać jak w styczniu na­

rzędzia gospodarskie i m a­

szyny. Kruszyć skorupę lo­

dową na oziminach, lub — gdy jest odwilż — odpro­

wadzać z bruzd wodę. Je­

żeli już nie m a śniegu i zie­

mia nieco podeschła, można siać nawóz sztuczny (kai- nit) na polach i łąkach. Je­

żeli sucho, bronować łąki i podorówki jesienne, roz­

rzucać kretowiny. Drzewo budulcowe obdzierać z ko­

ry i układać w miejscu prze­

wiewnym, aby powoli w y­

sychało. W dni cieplejsze w ypędzać bydło na świeże powietrze. Odżywiać do­

brze konie robocze. Nasa­

dzać na jajach kury, gęsi, kaczki i t. p.

W ogrodach. Oczyszczać dalej drzewa, zakładać i u- rządzać i n s p e k t y , siać w nich kapustę, kalarepę, kalafiory, rzodkiew, sałatę i t. p.

&

ZafiiricL

hUZ BC

1 W A lbina bp.

2 Ś 1* P o p ie le c . P a w ła m. © 3 C K u n e g u n d y ces.

4 P f K a z im ierz a k r.

5 S f H a d ria n a m.______________

Ew. ś. M at. r. 4, 1—11: O k u s z e n iu P . J e z u s a .

6 N W s tę p n a . P e rp e tu y i Fel.

7 P T o m asza z A kw inu d. K.

8 W J a n a B., W in cen t. K adł.

9 Ś f Suche dni. F ra n cisz k i 3 10 C 40 M ęczenników

11 P f Suche dni. K o n sta n ty n a 12 S f Suche dni. G rzeg o rza

Ew . ś. M at. r. 17, 1—9 : O p rz e m ie n ie n iu P a ń sk im .

13 N S u c h a . K ry sty n y p.

14 P M aty ld y k r.

15 W K lem en sa D w o rzak a 16 Ś H ilareg o i F e lik sa 17 C J a n a S a rk a n d ra

18 P f C y ry la J e r. bp. d. K.

19 S f Józefa Obi. N. M. P.

Ew . ś. Łuk. r . 11,14—28: P . J e z u s w y p ę d za s z a ta n a .

20 N G łu c h a . T eodozji m.

21 P B e n e d y k ta op.

22 W S a tu rn in a m.

23 Ś K a ta rz y n y Szw. p.

24 C G a b rie la A rch . (£

25 P f Zwiastowanie N. M. P.

26 S f Dy z m asa, T ek li m ._______

Ew . ś. J a n a r. 6, 1—15: P . J e z u s k a rm i 5000 o só b .

27 N Ś r o d o p o s tn a . Ja n a Dam.

28 P J a n a K a p istra n a 29 W E u staz ju sza m.

30 Ś J a n a K lim aka op., K w ir.

31 C B alb in y p. ^

Rady rolnicze i ogrodnicze Gdy rola podeschnie, roz- j począć orkę wiosenną. Bro­

nować orki przedzimowe.

Polewać gnojówką słabe o- ziminy i zasilać je sztucz­

nymi nawozami. K o p c e z ziemniakami, burakami i t p. przepatrzyć, zgniłe pooddzielać. Siać zboże ja­

re, owies, jęczmień, m ar­

chew, bób, groch, wykę, ko­

niczynę, traw y, bo powia­

da przysłow ie: „Kto w czas sieje, ten się śmieje, — a kto późno, to ma różno“.

„Kto sieje groch w marcu, gotuje go w garncu, a kto w maju, ten w jaju“. Drób nasadzać i dobrze karmić, aby niósł jaja. W ierzby ob­

cinać.

W ogrodach drzew ka o- wocowe i krzew y sadzić, podlewać gnojówką. Bielić pnie drzew owocowych i czyścić. Kopać i uprawiać grządki.

AO

Z a f i U l c L

I

1 P f H u g o n a bp.

2 S f F r a n c isz k a z P auli

Ew. ś. J a n a r. 8,46-59: Żydzi c h cą P . J e z u s a u k a m ie n .

3 N M ęk i P a ń s k ie j 4 P Iz y d o ra bp. d. K.

5 W W in c e n te g o F er., Ire n y p.

6 Ś C e le sty n a p ap.

7 C H erm an a, E p ifa n iu sza 3 8 P f M atki B. Bolesnej

9 S f M arii K l e o f a s o w e j _____

Ew . ś. M at. r. 21,1-9: T riu m f, w jazd P. J . do J e ro z o l.

10 N P a lm o w a . E z ech iela p r.

11 P L eo n a W. p ap . 12 W Ju liu sz a pap.

13 Ś H e rm e n e g ild a m ęcz.

14 C W. Czwartek. Ju st.

15 P f W. Piątek. A n astazji 16 S f W. Sobota. B e n e d y k ta

Ew. ś. M arka r. 16, 1—7: O z m a rtw y c h w s ta n iu P . J.

17 N W ie lk a n o c . A n iceta pap.

18 P Poniedziałek .W. A polon.

19 W L eo n a p ap ., J e rz e g o bisk . 20 Ś W ik to ra m ęcz.

21 C A nzelm a bp. i d. K.

22 P S o te ra i K aju sa m m. (D 23 S W o jciech a bp. m ęc z .___

Ew. ś. J a n a r. 2 0 ,1 9 —31: O n ie w ie rn y m T om aszu.

24 N P r z e w o d n ia . F id e lisa z S.

25 P M ark a Ew.

26 W M. B. Dobrej Radą 27 Ś P io tra K. d. K., Z y ty p.

28 C P a w ła od K rzyża 29 P P io tra z W e ro n y m ęcz.

30 S K a ta rz y n y z S ien y ©

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć siew zbóż ja­

rych, jęczmienia, owsa, gro­

chu, wyki i t. p. Siać koni­

czynę między oziminą i jęczmieniem. Siać nasiona roślin pastewnych, a pod koniec miesiąca len i kono­

pie. Uprawiać pole pod ziemniaki i sadzić je w e­

dług przysłow ia: „Sadź ziemniaki w wilię świętego Marka, to będzie pod krza­

kiem miarka". P rzy zw y ­ czajać powoli bydło do pa­

szy zielonej, dodając jej do paszy zimowej po trochu.

Gdy z końcem miesiąca dni

j

ciepłe, wypędzać bydło na pole. Pielęgnować młody drób. Grodzić płoty i na­

praw iać popsute.

W ogrod ach szczepić drzew ka owocowe i prze­

sadzać, tak samo krzewy.

Sadzić cebulę i inne w arzy ­

wa. Siać nasiona kwiatów.

ZajtU ki

M A V

1 N 2 p o W ie lk . F ilip a i J a k . 2 P A ta n a ze g o bp., Z y g m u n ta 3 W K r ó lo w e j K o r. P o ls k ie j 4 Ś Jó z e fa p a tr. K. Zn. K. św.

5 C P iu sa V pap.

6 P J a n a w O leju O 7 S D om iceli p . _______

Ew. ś. Jana r. 16,16— 22: „Maluczko, a nie ujrzycie Mnie”

8 N 3 p o W ie lk . S ta n isła w a bp 9 P G rz e g o rz a z N azjanzu bp.

10 W Iz y d o ra roln.

11 Ś A n to n in a

12 C P a n k ra c e g o m ęcz.

13 P S e rw a c eg o bp., R o b e rta 14 S B on ifaceg o m ęcz._________<©

Ew . ś. J a n a r. 16, 5—14: O o d e jśc iu do O jca.

15 N 4 p o W ie lk . Zofii, Ja n a 16 P Bł. A n d rz e ja B., J a n a N ep.

17 W P a sc h a lisa 18 Ś W e n an c ju sz a m.

19 C P io tra Cel. p a p . 20 P B e rn a rd y n a z S ien y 21 S T y m o te u sz a m . __________

Ew. ś. J a n a r. 16, 23—30: O p ra w d z iw ej m o d litw ie .

22 N 5 p o W ie lk . H elen y p. (£

23 P D ni krzyżow e. D ezyder.

24 W D ni krzyżow e. N. M .P.W spom 25 Ś D ni krzyżow e. G rz e g o rz a 26 C W n ieb . P . J . F ilip a N er.

27 P B ed y W. d. K.

28 S A u g u sty n a bp. _____

Ew . ś . J a n a r. 15,26-27, i 16,1-4: O b ie tn ic a z e s ł. D u c h a św,

29 N 6 p o W ie lk . M arii M agd.

30 P F e lik sa p ap . 31 W A nieli i P e tro n e li

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć siew y wiosenne.

Siać koński ząb na paszę, wykę, łubin, proso, tatarkę, len, konopie. „Św. Stani­

sław len sieje, a Zofia ko- nopie“. Koło połowy maja kończyć sadzenie ziemnia­

ków i buraków. Plewić zbo­

ża, zw łaszcza p s z e n i c ę z chwastów. P rzeryw ać bu raki, gdy są gęste. Sadzić rozsadę kapusty, brukwi i t. p., okopywać ziemniaki i buraki pod koniec maja.

Po ukończeniu siew ów na­

wozić ugory pod pszenicę i żyto i podorywać, bo myl­

ne jest przysłow ie: „Kto skończył siew, może spać do żniw“.

W ogrodach kończyć za­

siewy różnych w arzyw , ni­

szczyć szkodniki. Kwitnące

drzew a owocowe podlewać

gnojówką z wodą. Plewić

grządki i oczyszczać je

z chwastów.

Z d f l U k i

c i s u w n i c 1 Ś J a k u b a S tre p y bp.

2 C S a d o k a i tow . mm.

3 P K lo ty ld y k r.

4 S f Wig. F r an c isz k a C arac.

Ew . ś. J a n a r. 11, 23—31 : O z e s ła n iu D u ch a św .

5 N Z e s ła n ie D u c h a ś w . 3 6 P Poniedziałek św. N o rb e rta 7 W R o b e rta op.

8 Ś f Suche dni. M ed ard a bp.

9 C P e lag ii

10 P f Suche dni. B o g u m iła 11 S f Suche dni. B a rn a b y ap.

Ew. i . Mat. r. 28,18— 2 0 : Dana mi jest wszelka władza.

12 N Ś w . T r ó jc y . Ja n a a F ak u n d o 13 P A n to n ieg o z P a d w y © 14 W B azy leg o bp.

15 Ś W ita, J o la n ty

16 C B o ż e C ia ło . B en o n a bp.

17 P A do lfa bp.

18 S E fre m a Sy r.

Ew . ś. Ł uk. r. 14, 16—24 : O w e zw a n iu n a u c z tę .

19 N 2 p o Z. Ś w . M. B. N ieust. P.

20 P S y lw e riu sz a

21 W A lo jzego G onzagi C 22 Ś P a u lin a bp.

23 C Z en o n a

24 P Serca Jez. N ar. św. J a n a Chrz.

S W ilh elm a op.___________

Ew . ś. Ł uk. r . 15, 1—10: O z g u b io n e j ow cy i g ro sz u .

26 N 3 p o Z ie l. Ś w . Ja n a i Paw.

27 P W ła d y sła w a © 28 W Ire n e u s z a bp.

29 Ś P io tr a i P a w ła ap.

30 C W spom . św. P a w ła , Em ilii

Rady rolnicze i ogrodnicze Plewić i okopywać ziem­

niaki i buraki, tak samo ple­

wić m archew i koński ząb.

Czyścić pola z chwastów.

Ugory podorane w jesieni przeoryw ać, a podorywać czyste i bronować. Można jeszcze siać tatarkę. Kosić na siano traw y i koniczynę, gdy są w okresie kwitnie­

nia, zwykle pod koniec czerwca. Uważać, żeby koś­

ba w ypadła i suszenie sia­

na w dni pogodne. Stajnie i chlewy czyścić i przew ie­

trzać. Nie poić bydła po na- paszeniu świeżą koniczyną.

W ogrodach tępić szkod­

niki na drzewach, zwłaszcza gąsienice na kapuście. Ka­

pustę od gąsienic chronią konopie tu i ówdzie w niej zasiane.

AQ

ILI^IEC

1 P N ajśw . K rw i P. Jezusa 2 S N awiedz. N. M. P.

Ew. ś. Łuk. r. 5, 1—11: O o b fity m p o ło w ie ry b .

3 N 4 p o Z ie l. Ś w . A n atola b.

4 P T e o d o ra b. ^ 5 W A n to n ieg o M arii Z accaria 6 Ś Łucji m., D om iniki p. m.

7 C C y ry la i M eto d eg o bp.

8 P E lż b ie ty k r. wd.

9 S W ero n ik i

Ew. ś. M at. r . 5, 20—24 : O sp ra w ie d l. fa ry z e u sz y .

10 N 5 p o Z ie l. Ś w . 7 B raci m.

11 P P iu sa I p ap . m ęcz.

12 W J a n a G w a lb e rta op. ® 13 Ś M a łg o rz aty , A n a k le ta m.

14 C B o n a w en tu ry b. i d. K.

15 P H e n ry k a ces., R ozesł. ap.

16 S Matk i B. S zka p lerznej______

Ew. ś. M arka r. 8 , 1 —9 : O cu d o w n y m n a k a rm ie n iu .

17 N 6 p o Z ie l. Ś w . A lek seg o 18 P S zym o na z L ipn., K am ila 19 W W in c e n te g o a P aulo 20 Ś C zesław a, H ie ro n im a 21 C P ra k s e d y p.

22 P M arii M ag d alen y

23 A p o lin a re g o b p .___________

Ew. ś. M at. r. 7, 15—21 : O fa łs z y w y c h p ro ro k a c h .

24 N 7 p o Z ie l. Ś w . B ł. K ingi 25 P J a k u b a ap.

23 W A nny

27 Ś N atalii m., P a n ta le o n a © 28 C W ik to ra p a p . m ęcz.

29 P M arty p.

30 S A b d o n a m., R u fin a m ._____

Ew . ś. Łuk. r . 16, 1—9 : O n ieu czciw y m w ło d a rz u .

31 N 8 p o Z ie l. w . Ignacego L.

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć sianokosy i zwo­

żenie siana, zanim rozpocz­

ną się żniwa. Przygotow ać i ponaprawiać w ozy i na­

rzędzia potrzebne do żniw.

W yrów nać boiska, oczyścić gumna i stodoły i zabezpie­

czyć je od myszy. Początek żniw zależny jest wprawdzie od okolic, ale mniej więcej koło połowy lipca należy zacząć żniwa. Jeżeli zboże jest przeznaczone na mąkę, rozpocząć żniwo, zanim ziarno zupełnie stwardnieje, a słoma uschnie, aby i mą­

ka była lepsza i słoma po­

żywniejsza. Zboże zaś prze­

znaczone na zasiew żąć aż zupełnie dojrzeje.

W ogrodach podpierać gałęzie drzew owocowych.

W ybierać wczesne ziemnia­

ki, m archew i wczesną ka­

pustę. Zbierać agrest, po­

rzeczki, maliny itp. na soki

i konfitury.

s m u c i l i

1 P P io tra w o k o w ach

2 W N. M. P. A nielsk., A lfonsa 3 Ś Znal. rei. św . S z czep an a 3 4 C D o m inik a

5 P M. B. Śnieżnej

6 S P rzem ienienie Pańskie

Ew. ś. Łuk. r. 19, 41—47: O z b u rz e n iu Je ro z o lim y .

7 N 9 p o Z ie l. Ś w . K a je ta n a 8 P C y ria k a m ęcz.

9 W J a n a V ian n ey , R o m an a m.

10 Ś W aw rzy ń ca m ęcz.

11 C Z uzann y p., T y b u rcj. © 12 P K la ry m ęcz.

13 S H ip o lita i K asjan a mm.

Ew . ś. Łuk. r . 18, 9—14: O fa ry z e u s z u i c e ln ik u .

14 N 10 p o Z ie l. Ś w . E uzeb.

15 P W n ie b o w z ię c ie N. M. P . 16 W Jo a c h im a

17 Ś J a c k a w.

18 C H e le n y ces. (£

19 P J a n a E u d e s

20 S B e rn a rd a op. d. K.________

Ew . ś . M arka r. 7, 31—37 : O g łu c h o n ie m y m .

21 N 11 p o Z ie l. Św . Jo a n n y 22 P T y m o te u sz a m ęcz.

23 W F ilipa B en icju sza 24 Ś B a rtło m ie ja ap.

25 C L u d w ik a k r. i 26 P M atki Boskiej Częstochow.

27 S Jó z e fa K a la sa n teg o

Ew . ś. Łuk. r . 10, 23—37» O m iło s ie rn y m S a m a ry t.

28 N 12 p o Z ie l. Św . A u g u sty n a 29 P Ś cięcie św. J a n a C hrzc.

30 W R óży L im ań sk iej 31 Ś R ajm u n d a w.

Rady rolnicze i ogrodnicze W pierwszej połowie sierp­

nia kończyć zbiór zbóż. Gdy

|| pora deszczowa, lepiej psze- jjnicę dłużej na pniu trzym ać, niż żeby mokła zżęta. Do siewu w ybierać zboże naj-

|| lepsze, czyste i zupełnie; doj­

rzałe. Jęczmień i proso żąć, gdy niezupełnie dojrzeją, by się nie w ysypyw ały, ale je dobrze w ysuszyć i zaraz zwieźć. Len i konopie na de­

likatniejsze przędziwo w y ­ ryw ać w c z e ś n ie , zanim włókno zgrubieje; nie mo­

czyć ich w wodzie, gdzie są ryby, lub gdzie się bydło poi, bo mu szkodzi. Pokła­

dać ścierniska. Spieszyć się z upraw ą roli pod oziminy.

W ogrodach zbierać letnie gatunki jabłek i gruszek, nie otrząsać ich, ale zryw ać.

Drzewa obciążone owoca­

mi podpierać, w razie posu­

chy podlewać je gnojówką

z wodą. Zbierać ogórki

i kwasić.

1 C Bł. B ro n isła w y 2 P S te fa n a k r.

3 S S zym ona S łu p n ik a

Ew . ś . Ł uk. r . 17, 11—19* O 10 trę d o w a ty c h .

4 N 13 p o Z ie l. Św . R ozalii 5 P W aw rzy ń ca, J u s ty n ia n a 6 W Z a c h a ria sz a p r.

7 Ś Bł. M elchiora Gr., R eg in y 8 C Narodzenie N. M. P.

9 P P io tra K la w e ra <;

10 S M ikołaja z T o le n ty n u ____

Ew. ś. M at. r. 6, 24—33 : O s łu ż e n iu B ogu i m a m o n ie .

11 N 14 p o Z ie l. Św . P ro ta i J.

12 P Im ienia N. M. P.

13 W F ilip a m ęcz.

14 Ś P odw yższenie K rzy ża św.

15 C 7 Boleści N. Marii P.

16 P K o rn e liu sz a i C y p rian a 17 S S ty g m a ty św . F ra n c isz k a (C

Ew. ś. Łuk. r . 7, 11-16: O w sk rzesz. m ło d z. w N aim .

18 N 15 p o Z ie l. Św . Jó z efa z K.

19 P J a n u a re g o bp.

20 W E u sta c h e g o m.

21 Ś f Suche dni. M ateusza ap.

22 C T o m asza z W ilanow a 23 P f Suche dni. T ekli p. © 24 S f Suche dni. N MP. Okupu.

Ew . ś. Łuk. r. 14, 1—11: U z d ro w ie n ie o p u c h łe g o .

25 N 16 p o Z ie l. Św . Bł. Ł ad y sł.

26 P C y p rian a i J u s ty n y mm.

27 W K ośm y i D am ian a m m.

28 Ś W acław a k r.

29 C M ichała A rc h a n io ła 30 P H iero n im a d. K.

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć siew żyta, po­

tem siać pszenicę. W e w rze­

śniu siew ozimin koniecznie powinien być skończony.

P otraw z łąk zbierać, a po­

tem je karczow ać z różnych zarośli i czyścić, rozry­

w ać kretow iny i równać.

W pierwszej połowie w rze­

śnia kopać wczesne zie­

mniaki, pod koniec w yko­

pyw ać późniejsze. Badyle ziemniaczane zbierać na podściółkę pod bydło. Ko­

sić drugi raz koniczynę.

Kopać buraki w końcu mie­

siąca. Bydło niezdatne do dalszej hodowli wypasać, by je sprzedać przed zimą.

Źrebięta dobrze karmić, by się dochować dobrych koni.

Po zagajnikach bydła nie pasać, przygotow ać w nich ziemię pod zasiew drzew leśnych.

W ogrodach o w o c e z drzew zryw ać i składać w miejscu przewiewnym, aby wypotniały. Nasiona w arzyw zbierać i składać je w miejscu suchym. Ro­

bić powidła.

I Z

Z a f i U k i

w n m z i m m m

2 N 17 p o Z ie l. Ś w . A. S tróżów 3 P T e re s y od D ziec. J e z u s 4 W F ra n c isz k a z A syżu 5 Ś P la cy d a i tow . m ęcz.

6 C B ru n o n a op.

7 P M. B oskiej Różańcowej 8 S B ry g id y w d. _________

Ew. ś . M at. r. 9, 1—8 : U z d ro w ie n ie p a ra lity k a .

1 S Bł. J a n a z D ukli __ 3

Ew . ś. M at. r. 22, 35—46 : O n a jp rz e d n . p rz y k a z a n iu .

Rady rolnicze i ogrodnicze Kończyć siew ozimin, je śli kto tego nie uczynił we wrześniu. Nawozić i podo- ryw ać pola pod jarzyny, a przede wszystkim pod zie­

mniaki i buraki. Tak samo robić podorywki pod owies i jęczmień. Ścinać kapustę ji wszelkie jarzyny w ykopać j przed połową miesiąca. Zie- Jmniaki umieszczać w kop­

cach. Słabe oziminy zasilać gnojówką lub sztucznymi nawozami. Bronować pa­

stw iska i łąki. Przyzw ycza­

jać bydło do paszy zimowej.

O patrzyć budynki mieszkal­

ne i gospodarskie i ponapra- w iać przed zimą. Tuczyć drób i świnie. Międlić len i konopie. W lesie zbierać suche gałęzie, sadzić drzew ­ ka i siać nasienie drzew leśnych.

W ogrodach k o ń c z y ć zbiór owoców i składać je do piwnic. Sadzić drzew ka owocowe lub przygotow y­

w ać i użyźniać doły do sa­

dzenia ich wczesną wiosną.

Delikatniejsze drzew ka ob­

wiązać fw końcu paździer­

nika słomą.

9 N 18 p o Z ie l. Św . D ioniz. © 10 P F ra n c isz k a B., Zw. p. Ch.

11 W M acierzyństwa N. M. P.

12 Ś M ak sy m ilian a bp.

13 C E d w a rd a k r.

14 P K a lik sta p ap . i m.

15 S T e re s y p., Ja d w ig i________

Ew. ś. M at. r. 22, 1—14: O sz a c ie g o d o w ej.

16 N 19 p o Z ie l. Ś w . G e ra rd a (£

17 P M a łg o rz a ty M arii Alac.

18 W Ł u k a sz a ew.

19 Ś P io tra z A lk a n ta ry 20 C J a n a K a n te g o 21 P U rszuli p. i m ęcz.

22 S K o rduli p. i m ę c z . ____

Ew. ś . J a n a r. 4, 46—53: U z d ro w ie n ie s y n a k ró l.

23 N 2 0 p o Z ie l. Ś w . S ew er.

24 P R a fa ła a rc h .

25 W C h ry z a n ta i D arii mm.

26 Ś E w a ry s ta p ap . i m ęcz.

27 O S a b in y m ęcz.

28 P S zym on a i T a d e u sza ap.

29 S N arcy za bp., Z en o b iu sz a

Ew . ś. J a n a r . 18, 33—37: O k ró le s tw ie C h ry s t.

30 N 21 p o Z. Św . C hr. K ró la

31 P f Wig. W o lfganga bp. 3

L I S t O P A D

1 W W s z y s tk ic h Ś w ię ty c h 2 Ś D zień Z a d u szny

3 C H u b e rta bisk.

4 P K a ro la B o ro m eu sza bp.

5 S Z a c h a r ia s z a i E lż b ie ty __

Ew . ś. M at. r. 22, 15—21: O m o n e c ie czy n sz o w ej.

6 N 22 p o Z ie l. Św . L eo n a rd a 7 P E n g e lb e rta bp. i®

8 W G o tfry d a bp.

9 Ś T e o d o ra m ęcz.

10 C A n d rz e ja z A w elinu 11 P M arcina b isk .

12 S 5 B ra ci poi, m m., M arcina

Ew. ś. M at. r . 9, 18—26: O c ó rc e J a ir a .

13 N 23 p o Z. Św . S tan. K ostki 14 P J o z a fa ta bp. m ęcz. C 15 W A lb e rta W., L eo p o ld a 16 Ś M. B. O strobram skiej 17 C Bł. S alom ei p.

18 P R o m an a m.

19 S E lżb iety k ró l. _____

Ew. ś. M at. r. 24,15—35: O o k ro p n y m s p u s to s z e n iu .

20 N 2 4 p o Z ie l. Św . F e lik sa W.

21 P Ofiarowanie N. M. P.

22 W C ecylii p. i m. ® 23 Ś K lem ensa p ap . m ęcz.

24 C J a n a od K rzy ża 25 P K a ta rz y n y p. m ęcz.

28 S S y lw e stra ___

Ew. ś. Łuk. r. 21, 25—33: O z n ak a c h d n ia o s ta t.

27 N 1 A d w e n t u . W a le ria n a bp.

28 P Z d zisław y p.

29 W S a tu rn in a m ęcz.

30 Ś A n d rz e ja ap. 3

Rady rolnicze i ogrodnicze W ywozić w pole obornik, rozrzucać go i przyoryw ać, tak samo zielone nawozy.

Kończyć podorywki. Zakła­

dać gnojniki (kupy nawoź.) w odpowiednim miejscu.

Posypyw ać wapnem łąki i pastwiska, czyścić rowy obok pól, drenować mokre pola. Młócić zboża. Bydło starannie i jednostajnie kar­

mić. Tuczyć drób, posypy­

w ać kurom od czasu do czasu gruz wapienny. W ie­

czorami zajmować się ja­

kim rzemiosłem, a kobiety przędzeniem. Jagody jałow­

cowe zbierać na lekarstwo.

W ogrodach grabić opa­

dłe liście, oczyszczać drze­

w a ze szkodników, przygo­

tow yw ać ziemię do in­

spektów.

Z G

1 C E lig iu sza bp.

2 P B ib ian n y p. i m.

3 S F ra n c isz k a K saw ereg o

E w . ś. M at. r. 11, 2—10 : O J a n ie C hrzc. w w ię zien iu .

4 N 2 A d . P io tra Chr., B a rb a ry p.

5 P S a b y op.

6 W M ik o ła ja b isk .

7 Ś A m b ro żeg o bp. i d. K. ® 8 C N ie p o k a l. P o c z ę c ie NM P.

9 P L eo k ad ii, W a le rii p. m.

10 S N. M. P. Loretańskiej______

Ew. ś . J a n a r. 1, 19—28: Ś w ia d e ctw o J a n a C hrzc.

11 N 3 A d w e n tu . D am azego p.

12 P A le k s a n d ra m ęcz.

13 W Ł ucji p. m ęcz., O tylii

14 Ś f Suche dni. S p iry d io n a (C 15 C W a le ria n a bisk .

16 P f Suche dni. E u zeb iu sza 17 S f Suche dni. Ł azarza

Ew . ś . Luk. r. 3, 1—6 : O p o s ła n n ic tw ie J . C hrzc.

18 N 4 A d w e n tu . Oczek. NMP.

19 P N em ezjusza m ęcz.

20 W T eo fila i tow . m ęcz.

21 Ś T o m asza ap. ^

22 C Z en o n a m.

23 P W ik to rii p. m.

24 S f Wig. A dam a i E w y ___

Ew. ś. Luk. r. 2, 1—14 : O n a ro d z e n iu P . J e z u s a .

25 N 26

B o ż e N a r o d z e n ie P Szczepana m ęcz.

27 W J a n a ap. i ew.

28 Ś M łodzianków C T o m a sz a bp. m ęcz.

P E u g e n iu sz a bp.

S S y lw e stra p ap .

Rady rolnicze i ogrodnicze Z ustaniem robót w polu używ ać żywego inwentarza do w yw ożenia nawozów, szlamu ze staw ów, do zwo­

żenia opału i t. d. Młócić zboża. Naprawiać narzędzia rolnicze. Otaczać troską by­

dło, bo: „Kto bydlęcia nie szanuje, ten sam siebie oszu­

kuje". Szczególnie zająć się

j wychowem młodego dobyt­

ku, którego w tym miesiącu zaczyna przybyw ać. Rąbać drzewo budulcowe i zwozić je, gdy ziemia ścięta m ro­

zem.

W ogrodach młode drzew ­ ka obw iązyw ać słomą, gdy się tego nie zrobiło przed­

tem i chronić je od zajęcy.

29 30 31

a s

fsjm

IMowij r o k bieży...

„W zro k n asz, w z ro k p o k o le n ia d z isie j­

szeg o , z o s ta ł p rz y ć m io n y i s tra c ił w ra ż ­ liw ość n a rz e c z y n ie d o s trz e g a ln e , św ięte,

b o s k ie ”. (K arol Adam ).

N ow y ro k bieży...

T rz e b a w so b ie w y ro b ić c h rz e ś c ija ń ­ s k ą w rażliw o ść — w z m o c n i ć w olę — u k s z ta łto w a ć k a to lic k ie p rz e k o n a n ie .

„Być o d k u p io n y m , być c h rz e śc ijan in e m , zn aczy t o : by ć d o p u sz cz o n y m do w sp ó ł­

u c z estn ic tw a w życiu, m ęce i z m a rtw y c h ­ w sta n iu C h ry s tu s o w y m ; z n aczy to — s ta ­ now ić z n a szy m B ra te m P ierw o ro d n y m , G łow ą c ia ła m isty czn eg o , z c a ło k s z ta łte m jeg o zbaw czej d z ia ła ln o śc i — re a ln ą je d ­ ność, no w ą sp o łe c z n o ść, je d n o je d y n e ciało — b y ć c z ą s tk ą jeg o c a ło śc i i p e łn i“.

(K arol A dam ).

W ch o d zim y w n o w y r o k służb y...

...365 dni p rz e d nam i...

M am y słu ży ć C h ry stu so w i K rólow i.

Je m u słu ż y ć to znaczy k ró lo w ać.

D z i e ń k a t o l i k a

K ie d y r a n n e w s t a j ą z o r z e ...

T rz e b a o d dać cześć B ogu, zm ów ić p o ­ b o ż n ie p a c ie rz , d o łąc z y ć d o b rą in te n c ję , o fia ru ją c c a ły d z ie ń B ogu n a ch w ałę.

W śró d p ra c y zw racać m yśli do B oga.

P rz e d i p o je d z e n iu p rzy p o m in ać so ­ b ie z n a k ie m k rz y ż a lub k r ó tk ą m odlitw ą, że nam O p atrzn o ść Boża c h le b a p o w sz e d ­ nieg o uży cza.

W s z y s t k ie n a s z e d z ie n n e s p r a ­ w y ...

P a c ie rz w ieczo rn y , ra c h u n e k s u m ie ­ n ia — p rz e g lą d d o b ry c h uczynków . P o ­ dzięk o w an ie... p rz e p ro s z e n ie .

A g d y b ę d z ie m zasy p iali,

N iech Cię n a w e t sen nasz chw ali...

P a m ię ta j, abyś d z ie ń święty święcił

We wszystkie niedziele, oraz w dni: Nowego Roku, Trzech Króli, Wniebowstąpienia Pańskiego, Bożego Ciała, śś. Apostołów Piotra i Pawła, Wniebowzięcia Najśw. Marii Panny, Wszystkich Świętych, Niepokalanego Poczęcia Najśw. Marii Panny i Bożego Narodzenia w szyscy obowiązani są pod grzechem ciężkim, jeśli nie mają ważnej, usprawiedliwiającej przeszkody, wysłuchać ca­

łej Mszy św. i wstrzymać się od prac służebnych. W inne dni, chociażby w kościele odbywały się uroczyste nabożeństwa, Ko­

ściół obowiązku tego nie nakłada.

„G w iżd żę n a n ie d z ie lę "

Tak w yrażał się Filip Rozkosz, gdy ludzie, w idzący go przy pracy w niedzielę, postępowanie jego ganili, lub gdy miejscowy proboszcz w sposób łagodny zw racał mu uwagę.

— Gwiżdżę na niedzielę i na księdza też — pow tarzał i po­

stanow ił akurat w czasie nadchodzących świąt zbudować studnię, którą już dawno planował.

Rozpoczął pracę w niedzielę. W łaśnie w chwili, kiedy p ara­

fianie szli do kościoła na sumę. Znalazł do pomocy kilku takich jak on.

Poniedziałek był pierwszym wielkim świętem. Filip Rozkosz po południu znów rozpoczął pracę, nie zważając na oburzenie tych, którzy przechodzili, idąc na nieszpory.

W drugie święto studnię wyłożono cegłami. Robota szła do­

skonale.

— Widzicie — zadrw ił Rozkosz — że to w szystko głupstwo, co księża mówią o niedzieli.

— Ho, ho! Panie Filipie! Dzień nie skończył się jeszcze. Pan Bóg nierychliwy, ale sprawiedliwy.

Rozkosz schodzi do studni, głębokiej na blisko 10 metrów. P ra ­ gnie zobaczyć, czy w szystko w porządku. Cegły już są, ale tylko do wysokości około czterech metrów.

Jeden z pomocników napełnia w iadro cegłami i spuszcza je.

Nagle powróz się uryw a i wiadro spada w dół. Akurat Rozkoszo- w i na głowę. Usłyszeli tylko straszny krzyk. W ydobyli go ze zmiażdżoną głową.

Filip Rozkosz już nie gwiżdże na niedzielę.

M i m o w s z y s t k o K o ś c i ó ł św.

t w a r d o stoi

i r o z r a s t a s i ę M im o w szystk o...

— m im o prześladow ań cichych czy otwartych, które rozlew ają krew niew inną a bohaterską lub odbierają w oln ość praktykowanej wiary,

— m im o schizm i herezyj,

— m im o zepsucia, które w pewnych epokach do n iego się przez ludzi w ciskało,

— m im o odsunięcia katolików od w ładzy i w p ływ ów na rządy

K o śció ł św . tw ardo stoi...

— w ieczn ie m łody,

— coraz w ięcej zjednoczony,

— żyjący prawie od 2000 lat,

— podtrzym ujący kulturę św iata od 20 w iek ów ,

— wbrew w szystkim prognostykom ludzkim

i rozrasta się...

— na kuli ziem skiej, gdzie liczy ponad 360 m ilion ów w iernych,

— w Europie ponad 200 m ilionów ,

— w Am eryce P ółnocnej o k o ło 55 m ilionów ,

— w Am eryce P ołudniow ej o k o ło 75 m ilionów ,

— w Afryce ponad 10 m ilionów ,

— w Azji o k o ło 20 m ilionów .

U czony Pascal p isał: „Nic nie przetrw ało 15 w iek ó w , a że ta religia katolicka będzie zaw sze niezm ienna — to sprawa B o ż a " !

B r a m y p ie k ie ln e n ie z w y c ię ż ą G o!

D u c h Ś w ię t y , D u c h P r a w d y w ie d z i e K o ś c ió ł ś w .

p o p r z e z z m ie n n e lo s y lu d z k ic h d z ie j ó w d o

c h w a le b n e j w ie c z n o ś c i.

Diecezja płocka.

Arcybiskup - Ordynariusz: Antoni Julian Nowowiejski.

Biskup - Sufr.: Leon W etmański.

Diecezja sandomierska.

Biskup-Administrator: Jan Lorek.

B iskup-Suiragan: Paw eł Kubicki.

Diecezja lubelska.

Biskup-O rdynariusz: M arian Leon Fulman.

Biskup-Sufragan: Yacat.

Diecezja podlaska.

B iskup-O rdy nariu sz: Henryk Przeździecki.

Biskup-Sufragan: Czesław Soko­

łowski.

M etrop olia k r a k o w sk a

Archidiecezja krakowska.

Książę-Metropolita: Adam Stefan Sapieha.

Biskup-Sufragan: Stanisław Ro- spond.

Diecezja tarnowska.

B iskup-O rdynariusz: Franciszek Lisowski.

Biskup-Sufragan: Edw ard Komar.

Diecezja kielecka.

Biskup-Ordynariusz: Vacat.

Biskup-Sufragan: Franc. Sonik.

Diecezja łódzka.

Biskup-Ordynariusz: W łodzimierz Jasiński.

Biskup - Sufragan: Kazimierz Tomczak.

Diecezja częstochowska.

Biskup-Ordynariusz: Teodor Ku­

bina.

Biskup-Sufragan: Antoni Zimniak.

M etrop olia lw o w s k a

Archidiecezja lwowska.

Arcybiskup-M etropolita: Bolesław Twardowski.

Biskup-Sufragan: Eugeniusz Ba­

ziak.

Diecezja katowicka.

B iskup-O rdynariu sz: Stanisław Adamski.

Biskup-Sufragan: Julian Bieniek.

M etrop olia w ile ń sk a

Archidiecezja wileńska.

Arcybiskup-M etropolita: Romuald Jałbrzykowski.

Diecezja przemyska.

B isk up -O rd y nariusz: Franciszek Barda.

B iskup -S ufragan: Wojciech To- maka.

Biskup-Sufragan: Kazimierz Mi- chalkiewicz.

Diecezja łucka.

B iskup-O rd ynariusz: Adolf Piotr Szelążek.

Biskup-Sufragan: Stefan W alczy- kiewicz.

Diecezja łomżyńska.

Biskup-Ordynariusz: Stan. Kost­

ka Łukomski.

Biskup-Sufragan: Yacat.

Diecezja pińska.

B iskup-O rdynariu sz: Kazimierz Bukraba.

Biskup-Sufragan: Karol Niemira.

B isk u p i in n y ch Diecezja stanisławowska obrz.

k a to lic k ic h o b rzą d k ó w ruskiego.

... , . Biskup-Ordynarmsz: Grzegorz Archidiecezja lwowska obrz. Chomyszyn

ruskiego. Biskup-Sufr.: Jan Latyszewski.

Arcybiskup-M etropolita: Andrzej Administracja Apostolska Lem-

Szeptycki. kowszczyzny*

Biskup-Sufragan: Jan Buczko. Administrator Apostolski: Jakub Diecezja przem yska obrz. ruskiego Medwecki.

B iskup-O rdynariusz: Józefat Jó- Archidiecezja lwowska obrz.

zef Kocyłowski. ormiańskiego.

Biskup-Sufr.: Grzegorz Łakota. Arcybiskup: Józef Teodorowicz.

„ W n e t z m ie c ie m y K o ś c ió ł z z ie m i ” krzyczą kom uniści, socjaliści i Ska.

P o w o li ••• t o w a r z y s z e ...

D ioklecjan w r. 303 k a z a ł w ybić m ed al „na p a m ią tk ę ” z g n ie c e n ia c h rz e śc ija ń stw a .

D io k lecjan u m a rł już 1600 la t tem u...

K ościół św. ż y j e !

V oltaire w r. 1758 p o w ie d z ia ł: „Za 20 la t b ę d z ie k o n iec z G a lile jc z y k ie m ”.

D w ad zieścia la t p o tem w r. 1778 V o lta ire u m a rł, a Chrystus k róluje!

Proudhon r a d z ił: „N iech się dew oci w cześn ie s ta ra ją o p a ­ s z p o rt, bo za 10 la t nie b ę d z ie ani je d n e g o k się d z a , k tó ry b y ic h p o m a z a ł olejam i św ięty m i p rz y śm ie rc i".

Ju ż 100 la t te m u ja k P ro u d h o n u m a rł, a k się ż y je s t 300 ty się c y n a ziem i!

Com bes w r. 1904 k rz y c z a ł: „M uszę ra z sk o ń czy ć z tą r e ­ a k c ją k le ry k a ln ą ... D ajcie m i n a to 3 m iesiące, n ie w ięcej..."

T rz y m ie sią c e m in ęły ... C om bes te ż p o s z e d ł do g ro b u , a K ościół św . is t n ie je !

Nasi następcy będą uzupełniać listę...

W sp o m n ą o S ta lin ie , C allesie, p rz e ró ż n y c h b e z b o ż n ik a c h , k o m u n is ta c h , socjalistach ...

P rz y k ażd y m p o s ta w ią : „U m arł w ro k u ..."

Chrystus k r ó lu je !

A rc y p a ste rz D iecezji

JE. Ks. B is k u p D r Fran ciszek Lisow ski

u r. 1 paźd ziern ik a 1876 r. w Cieszanow ie, w yśw ięcony 19 sie rp n ia 1900, b y ły P ro feso r U n iw ersy te tu J a n a K azim ierza w e Lwowie, prek o n izo w an y n a ty t.

B iskupa Maria mm e 20 lipca 1928, k o n se k ro w an y 7 p aździernika 1928, b y ły S u fra g a n Lw owski, zam ianow any B iskupem T arnow skim 27 sty czn ia 1933, o b ją ł rządy D iecezji 20 k w ie tn ia 1933, a uroczyście w p row adzony n a T a r­

now ską S tolicę B isk u p ią 25 m a ja 1933.

Z a k o n y i z g r o m a d z e n ia z a k o n n e

w D ie ce zji Tarn ow skiej

Zakony są jedną z oznak żywotności Kościoła katolickiego.

Zostają one pod szczególniejszym wpływem Ducha św., który swoim tchnieniem pociąga liczne dusze do wyższej doskonało­

ści — do wypełnienia trzech rad ewangelicznych: ubóstwa, czy­

stości i posłuszeństwa. Każdy zakon ma trzy cele. Dwa pierwsze, chwała Boża i uświęcenie własne członków są ściśle ze sobą złączone, trzeci cel, którym jest praca dla dobra bliźnich, w yci­

ska na danym zakonie charakterystyczne znamię, odróżniające na zew nątrz dany zakon od innych. Stąd też dzielimy zakony na:

1) kontemplacyjne, których członkowie poświęcają się wyłącznie modlitwie i pokucie; 2) na zakony charytatyw ne, opiekujące się chorymi, kalekami, starcami, dziećmi i opuszczonymi nędzarzam i;

3) wreszcie na zakony oddane pracy oświatowo - wychowawczej w szkołach średnich, zawodowych, powszechnych i ochronach.

Zakony charytatyw ne są najwymowniejszą odpowiedzią na za­

rzuty wrogów w iary, mówiących, że Kościół obojętnie się za­

chowuje wobec potrzeb i cierpień materialnych, przeto nie przy­

czynia się do podniesienia dobrobytu. Iluż chorych, którzy do­

znali macierzyńskiej opieki siostry miłosierdzia, z uznaniem w y ­ powiada się o ich heroicznym poświęceniu?

Nasza diecezja liczy 'pokaźną ilość zakonników i (zakonnic.

Przejdźm y po kolei, jakie to zakony, względnie zgromadzenia zakonne znajdują się w nasze] diecezji? (Należy zaznaczyć, iż istnieje różnica pomiędzy zakonami a zgromadzeniami zakonny­

mi, czyli tak zwanymi kongregacjami. Zgromadzenia zakonne tym się różnią od zakonów, że są nowszego pochodzenia i mają śluby zwykłe, proste. Tutaj nazwa zakon jest używana w znaczeniu o- gólnym).

ZAKONY MĘSKIE

Cystersi. Zakon założony w roku 1098 przez św. Roberta Ci- teaux we Francji. W XII. wieku przybyli Cystersi do Polski. Roz­

biory spowodowały prawie zupełną ruinę tego zakonu na zie­

miach naszych. W naszej diecezji obsługują dwie parafie: w Szczy- rzycu, gdzie przebyw a opat O. Biros z kilku ojcami i braćmi i w Jodłowniku.

Zakon Braci Mniejszych. W roku 1897 papież Leon XIII. po­

łączył różne gałęzie zakonu franciszkańskiego w liczbie czterech

pod nazwą Braci Mniejszych, przy zachowaniu jednak dawnej

nazwy. Praojcem tych gałęzi jest św. Franciszek z Asyżu. W na-

szej diecezji są trzy odłamy Braci Mniejszych, a mianowicie:

0 0 . Bernardyni, Reformaci i Kapucyni.

a) 0 0 . Bernardyni mają jeden dom w Tarnowie i obsługują kościół pod wezwaniem Podw yższenia Krzyża św. Trzech ojców i trzech braci.

b) 0 0 . Reformaci mają dwa klasztory w Zakliczynie n. Du­

najcem i w Bieczu. Ogółem ojców 6, braci 14.

c) 0 0 . Kapucyni mają jeden klasztor w Sędziszowie k. Rop­

czyc. Tam mieści się nowicjat. Klasztor liczy 4 ojców, braci no­

wicjuszów 3, braci po ślubach 6.

0 0 . Jezuici. Zakon ten założony w r. 1534 przez św. Ignacego Lojolę. W ciągu 400 lat istnienia oddał niezmierne usługi Ko­

ściołowi katolickiemu. Jest to najliczniejszy obecnie zakon w Pol­

sce. W naszej diecezji posiadają 0 0 . Jezuici dwa domy w No­

w ym Sączu. W ich posiadaniu jest kościół z łaskami słynącym obrazem Matki Boskiej Pocieszenia. Zarządzają również kościo­

łem św. Elżbiety, tak zwanym „kolejowym11. W Nowym Sączu znajduje się też Małe Seminarium jezuickie. Na tych dwóch pla­

cówkach pracuje 7 ojców, 11 braci i jeden kleryk. Małe Semina­

rium liczy ponad 40 alumnów.

0 0 . Karmelici (trzewiczkowi) mają jedną placówkę w Pilźnie przy kościele św. B arbary i św. Katarzyny. Obsługuje go 2 ojców.

0 0 . Redemptoryści. Zgromadzenie założone w roku 1732 przez św. Alfonsa Liguorego. Celem zgromadzenia jest praca misyjna.

W tarnowskiej diecezji mają klasztor w Tuchowie, trzym ając tam dzielnie straż nad cudownyrp obrazem Matki Boskiej, koronowa­

nym w 1904 roku. Zasługi ich około rozbudzenia życia katoli­

ckiego są wielkie. W Tuchowie wychodzi z oficyny klasztornej dwumiesięcznik: „Homo Dei‘‘ — „Człowiek Boży“, organ świę­

tości kapłańskiej. Tutaj też mieści się studium teologiczne. Ogó­

łem przebyw a 9 ojców, 29 kleryków i 12 braci.

XX. Filipini (oratorianie). Zgromadzenie księży świeckich, bez ślubów, założone w roku 1564 przez św. Filipa Neriusza w Rzy­

mie. Celem zgromadzenia, prócz pracy kościelnej, jest w ychow y­

wanie młodzieży męskiej. Mają oni w naszej diecezji dom w T ar­

nowie, gdzie obsługują kościół pod wezwaniem św. Krzyża. Dom tarnowski liczy 5 księży i 7 kleryków. W Tarnowie mieszka ge­

nerał XX. Filipinów w Polsce, ks. Franciszek Mróz.

XX. Misjonarze. Zgromadzenie księży świeckich, zwanych po­

pularnie Misjonarzami. Zgromadzenie to założone we Francji w roku 1625 przez św. W incentego a Paulo. Celem jego jest da­

w anie misyj ludowych i rekolekcyj, oraz wychowywanie kleru

świeckiego i kleru dla misyj zagranicznych. Do Polski XX. Mi-

sjonarzc przybyli w roku 1651 i rozwinęli szeroką działalność.

W naszej diecezji mają powierzone dwie parafie: w Tarnowie — św. Rodziny i w Odporyszowie. Na tych dwóch placówkach pra­

cuje 8 księży i 2 braci.

Misjonarze z La Salette (Saletyni). Zgromadzenie powstało w roku 1852 — celem jego dawanie misyj i rekolekcyj. W roku 1930 śp. Ks. Arcyb. Leon W ałęga oddał im w zarząd parafię Kobylankę. Pracuje tutaj 3 księży, roztaczając opiekę nad cu­

downym wizerunkiem C hrystusa Ukrzyżowanego.

ZAKONY ŻEŃSKIE

Klaryski. Regułę ich ułożył św. Franciszek z Asyżu, około roku 1218, a pierwszą przełożoną była św. Klara, stąd nazwa zakonu. W naszej diecezji mają Klaryski jeden klasztor w Starym Sączu, założony przez bł. Kingę. Prow adza tutaj zakład naukowy.

P rzebyw a ogółem 22 sióstr w raz z ksienią.

Franciszkanki. Założycielką była bł. Angelina de Marciani. Jest to zakon klauzurowy i kontemplacyjny, podobnie jak i Klarysek.

Dom tych sióstr znajduje się w Zakliczynie n. Dunajcem. Sióstr 16, konwersek 10.

Urszulanki. Zgromadzenie sióstr Urszulanek założone przez św.

Anielę Merici w roku 1535 w Brescji (Włochy). Do Polski przy­

były w drugiej połowie XIX. wieku. Na terenie tarnowskiej die­

cezji liczą dwa domy: w Tarnowie i w Koszycach Małych k. T ar­

nowa. Sióstr chórowych w obydwu domach 17, konwersek 38.

W Tarnowie prowadzą i utrzym ują pryw atne zakłady naukowe- Niepokalanki. Zgromadzenie powstało w Rzymie, założone przez Polki: Józefę Karską i Marcelinę Darowską. Celem zgro­

madzenia — chrześcijańskie wychowanie młodzieży żeńskiej.

Mają jeden dom na terenie naszej diecezji w Nowym Sączu, tak zw any „Biały Klasztor". Prow adzą tu gimnazjum pryw atne żeń­

skie z konwiktem i szkołę gospodarczą. Sióstr 56.

Zgromadzenie Najświętszego Serca Jezusowego. Założyła je św. Magdalena Zofia B arat w Paryżu 1800 roku, w celu sze­

rzenia czci Najświętszego Serca Jezusa przez wychowanie kato­

lickie młodzieży, tak z inteligencji, jak i z klas niższych. Zgroma­

dzenie posiada dom w Zbylitowskiej Górze k. Tarnowa. Prowadzi tu pryw atne zakłady naukowe. Sióstr wszystkich 63.

Siostry Służebniczki Najświętszej Marii Panny Niepokalanie Poczętej. Zgromadzenie powstało w roku 1850 w Poznańskim dzięki staraniom Edmunda Bojanowskiego. Zadaniem jego człon­

kiń jest opieka nad sierotami, nauczanie dzieci zasad w iary i ręcz­

nych robót, nadto pielęgnowanie chorych, praca w ochronach, bursach, zakładach i sierocińcach. Zgromadzenie dzieli się w Pol­

sce na cztery niezależne od siebie gałęzie, a mianowicie na:

a) dębicką, b) starowiejską, c) pleszewską, d) śląską. Siostry Słu­

żebniczki z Dębicy liczą w naszej diecezji 43 placówki, zaś ze Starejw si 44. Sióstr z Dębicy pracuje w diecezji 210, a sióstr sta- rowiejskich 188.

Zgromadzenie SS. Dominikanek III. Zakonu. Zgromadzenie za­

łożone przez Kolumbę Białecką w roku 1861 we Wielowsi k. T ar­

nobrzegu. Celem jego jest w ychow ywanie dzieci w ochronkach, szkołach i internatach, oraz opieka nad chorymi. Na terenie na­

szej diecezji liczy 5 domów. W Białej Niżnej jest dom m acierzy­

sty. Ogółem sióstr na wszystkich placówkach 30.

Felicjanki (SS. św. Feliksa z Cantalicium). Początek temu zgromadzeniu dała Zofia Truszow ska z O. Honoratem (kapucy­

nem) w W arszaw ie 1855 roku. Siostry Felicjanki liczą w naszej diecezji sześć domów: 2 w Tarnowie, 1 w Bochni, 1 w Gorlicach, 1 w Grybowie i 1 w Nowym Sączu. Sióstr 17.

Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia od św. Wincentego a Paulo (popularnie SS. Szarytki). Zgromadzenie założone przez św. W in­

centego przy pomocy św. Ludwiki de Marillac. Celem zgrom a­

dzenia to opieka nad chorymi, ubogimi, więźniami i dziećmi. Obe­

cnie jest to najliczniejsze zgromadzenie na całym świecie, a także i w Polsce. W naszej diecezji posiadają Siostry Szarytki 2 domy, mianowicie obsługują ochronę i szpitale w Tarnowie i Nowym Sączu. Razem sióstr 30.

Zgromadzenie Franciszkanek Rodziny Marii (Marianki). Począ­

tek temu zgromadzeniu dał ks. Zyg. Feliński, późniejszy arcyb.

w arszaw ski, U nas posiadają 2 domy.

Zgrom. SS. Służebniczek Najśw. Serca Jezusa (Sercanki). Zgro­

madzenie to założył ks. Pelczar, późniejszy biskup przemyski w Krakowie w roku 1894. Celem zgromadzenia jest opieka nad biednymi dziewczętami, zw łaszcza robotnicami i służącymi, praca w ochronach, szpitalach i internatach. W naszej diecezji mają SS. Sercanki dwa domy: w Tarnowie i w Bieczu. Sióstr 11.

SS. Józefitki. Zgromadzenie to powstało we Lwowie przy u- dziale ks. Gorazdowskiego. Siostry oddają się opiece chorych, ubogich i starców, wychowaniu dzieci w szkołach i ochronkach.

Mają 4 domy. Ogółem sióstr 17.

Albertynki. Zgrom. SS. III. Zakonu św. Franciszka, posługują­

cych ubogim. Zgromadzenie to założył świątobliwy mąż Adam

Chm ielowski (Brat Albert) w roku 1890. Celem zgromadzenia to

siużba najuboższym i najnieszczęśliwszym w przytułkach i t. p.

zakładach. W naszej diecezji posiadają SS. Albertynki 4 domy.

Sióstr w szystkich 23.

Artykuł niniejszy jest tylko szkicem statystycznym , nie w y ­ czerpującym całkowicie tematu, bo o każdym zakonie, jego pra­

cach i zasługach, dałoby się wiele powiedzieć. Jednak niech i te kilka słów będą w yrazem hołdu dla tych cichych pracowni­

ków i pracownic, co w yrzekłszy się wszystkiego, Boga jedynie pokochali, a w Nim bliźnich swoich. Wł. O.

C hcącym się zaznajom ić z życiem zakonnym w całej Polsce poleca się n a s tę p u ją c e b ro szu ry :

a) O. W ładysław S zołdrski C. S S. R.: Z a k o n y i z g r o m a d z e n ia z a k o n n e w P o l s c e . L ublin, U n iw ersy te t, 1934.

b) O. M arian P irożyński C. S S . R.: S t a t y s t y k a K o ś c io ła w P o l s c e . L ublin, U n iw ersy te t.

c) Ks. M arian P ro ń sk i: Z a k o n y ż e ń s k i e w P o l s c e . K raków 1934.

B ram a w chodowa do kla szto ru S S . K la ry se k w S ta ry m S ą czu —

C h rz e s t św .

W k o śc ie le, zw ykle w b o c z ­ n e j k a p lic y zn ajd u je się c h rz c ie l­

nica. W niej m ieści się w o d a c h rz c ie ln a , k tó re j k a p ła n uży w a d o C h rz tu św. C h r z e s t je s t p ie rw sz y m i n ajw ażn iejszy m s a ­ k ra m e n te m . C h ry stu s p o w ie­

d z ia ł do N ik o d e m a : „ Jeśli się k to n ie o d ro d zi z w o d y i z D u­

c h a św ię te g o , n ie m oże w ejść d o K ró lestw a B o ż e g o ”. ( J a n ? , 5).

Po z m a rtw y c h w sta n iu sw o­

im rz e k ł P a n Je z u s do a p o s to ­ łó w : „Id ąc te d y n a c a ły św iat, n a u c z a jc ie w sz y stk ie n a ro d y , c h rz c z ą c je w im ię Ojca i S y n a i D u ch a ś w ię te g o ”. (M at. 28,19).

w ciąg u p rz y g o to w y w a n ia do C h rz tu św. O dm aw ianie ty ch m o d litw p rz e z rodzicó w c h rz e s t­

n y ch p rz y p o m in a te n zw yczaj.

E g zorcyzm y. S z e re g m o ­ dlitw , k tó re k a p ła n w ym aw ia n a d d zieckiem , zw anych e g zo r- cyzm am i, n a k a z u ją złem u d u ­ chow i, a b y u s tą p ił i u czy n ił m iejsce Je zu so w i C h ry stu so w i.

W p ierw sz y c h w ie k a ch K o ścio ­ ła w ym aw iano je co d zien n ie w W ielkim P o ście n a d k a te ­ ch u m en am i.

Nam aszczenia czyni k a p ła n w fo rm ie k rz y ż a św .: 1) Olejem katechum enów n a p ie rsia c h

K r ó tk ie objaśnienie obrzędów. d z ie c k a i m iędzy ło p a tk a m i Ojcze nasz i W ierzę w Boga w sk a z u ją c p rz e z to, że p rz y s z ły

•Ojca — uczono k a te c h u m e n ó w c h r z e ś c i j a n i n p o w in ien by ć