Roman OSIKA
Profil, górnego liasu i doggeru okolic Złotowa
WSTĘP
W 1955 r. ro.zpoczęto. badania geologiczne osadów mezozoicmych w re- jonie Złotowa w związku z poszukiwaniem złÓŻ rud żelaza. Podłoże trze-
cio.rzędu nie było znane na tym obszarze, dlatego ,też prace ro.zpoczęto. od normalnego. kartowania. Pierwsze otwo.ry nawierciły osady do.gg.eru. Z ko- lei zbadano. utwory górnego. liasu, a następnie osady neokomu w rejonie Gro.nowa i Sępolna. Ogółem wyko.nano. 22 wiercenia Q głębokości 200+
480 m (fig. 1). W wyniku prac uzyskano. pe1my profil utwnrów do.ggeru i gór;nego. liasu oraz wyjaśnio.no. rudonoŚIlOŚĆ tych osadów. Następnie
zbadano. utwory dolno kredowe między Myśligo.szczą a Sępoiln€m. i w osa- dach neokomu stwierdzono. ohecno.ść rud oolitowo-<llkrucho.wych. Po. spro- filowaniu 'wierceń i pobraniu próbek do. badań chemicznych, m.ikropa- leontolo.gicmych i petrografkznych,lZ rdz~mi wyeksplo/łJto'Wario. faunę.
Oznaczenie fauny doggerskiej zawdzięczam .J. Znosce, malms'kiej zaś -' J. Dembo.wskiej.Badania mil~rofaunistY'czne do.tycząc-e malmu wykonała
W. Bielecka.
Wszystkim,wyI1lienionymskładam podzięko.wanie, a zwłaszcza J. Zno- sce, któremu, ,zawdzięczam wiele cerunych rad udzielonych
przy
opraco-wywaniu stratygrafii doggeru.
GÓRNY LIAS
Parusetmetrowa seria piaskowco.wa śr9(ikowego1i:asu zostafu poznana w wierceriiach: Kraj enka , Skórka, MoitarZeWo i częściowo. w Klukowie.
Trzeba jednak 'podkreślić, że w Mo.tarzewie i Skórce dolne ogniwa mogą, należeć również do do.lnego liasu. W okolicach K[uko.waosady tej serii przechodzą ku górze w utwory Uasu górnego, na które składa się seria esteriowa, wyk.ształcona w postaci łupków z cien'kimi wkładkami piaskow- ców i syderytów ilastych oraz wyżej leżący gruby pakiet piaslkąw ipia- skowców, zawierający szczątki !ZWęglo.nej flory. W otworach założonych
na' północ od Złotowa ,stwierdzono następnie o.sady doggeru (fig. 1 ).
S e r i a e s te r i o w a. Na podstawie wyglądu serię esteriową możną podzielić na część dolną i górną.
'766 RotnWl Osika
Część dolna leży bezpośrednio na piaskowcach środkow.ego liasu. Zło
żona jest z ciemnoszarych, tłustych, prawie beZipias7JCzystych łupków ila ...
stych łub iłowców ze szczątkami zwęglonych roślin. Pośród utworów ila- stych występują czę$te wkładki jasnych, drobnoziarnistych lub pylastych
TucliotA
---
;/" J, --..
/---
\ ./ ' / ' ... \
_~~ocuy h '\ .
Fig. 1. Mapa geologi'Cz:na. podłoża <trzeciorzędu okolic Złotowa
GeologioaJl maJp of the ';l1ertiaa:y: SlUbst:ratum in the vicilIlity af Zlotó~
l - kreda. środkowa. ! górna., 2 - kreda doma, 3 - malm, 4 -:-keloWęJ; 5 _ b8ton;
6 - wezul. Llas górny: 7 - ser1a. p1a.skowoow górnych, 8 ...:.. ser1$ estertowa., 9 - 11a.s
środkowY (serta. pla.skoWCÓW). Kółko pełne - otwory wiertnicze Od 150 do 500 m głę
bokości, kółko puste - otwory wiertnicze Od 500 do 1500 m głęboko6c1. Otwory p~
mysłu naftowego ozna.czono literą N, otwory Za.kładu GeologU Niżu - Z. G. N . l - M1dd1e and Upper Creta~us, 2 - Upper Oreta.ceous, 3 - Malm, 4 - Ca.llov1a.n.
5 - Ba.th~n, 6 - Vesullan, Upper Llas: 7 - Upper Sandstones series, 8 - Estherta.
ser1es, 9 - M1dd1e Llas (sandetone series). BIack clrcles - bore-holes 1rom 150 to 500 m., Wbite clrcles - bore-hoIes 1roII1 500 to 1500 m.,J Bore-hoIes ot .. 011 Industry'? marked. by ,.N". Bore-hoIes carrted out by the Pollsh LowIand Department ot the Pollsh Gso- lOglcal lnstltute ~ marked· by Z. G. N
piaskowców o grubości paru metrów, przy czym ku .górze ·grubość ich stop- i;liowo wzrasta, w ten sposób, że w górnej części piaSkowca przeważają
had łupkami ilastymi,
. Przewieroona seria h,lpkówciemnych wynosi w Klukowie 25 m, Cie-
niiide zaś 32 m. .
. W serii tej.stwierdz<ino 3+'7 płaskurów syderytów iiastych o miąższości
27-~2Om,ląCznej .grubości 27+64cInI przy czym najwięcej wkładek śt\viefdzonó w 'ótworZe Klukowo 1. 'Niektóre 'z tych warstewek korelują się ze sobą w poszczególnych otworach (fig: 3); , . .
sw
klu/rowof Klu/rowo2
F?=l
~' ~2 E;:::::J ~~:(.:-/:j3 I%~:,:;:;}
lJIrala, p~i.m.O ·2~! !IOO 75i!m
. pionowa O 50· 1DO 150m
ZłrJtów2
1~~j6
--~
11.1
6 ~7Stawnica
§ 8
_. 0,0
~=-~~-
L
f:"C7C7CI"
NE·
W;śni2w/ra .$ttim
~IR
Fi-g. 2. Przekrój geologiczny woołulż wierceń K1'Uk()IWo-Wiśn~ewk.a Stal'a Geologicalsection of the bore-holes IGukawo-WiśndewkJa Stara
l - czwartorzęd, 2 - pliocen: 3 - miocen, 4 - oligocen, 5 - eocen, 6 - baton, 7 - wezul górny, 8 - w~ środkoWy, 9 - wezu! dolny, 10 _ ·serta. piaslrowcóW (lias górny), 11 - seria esteriowa (lias górny), 12 - seria plaskowcówzKra- jenki (li a s Ś r o d k o w y)
l - Quaternary, 2 - Pllocene, 3 - M1ocene, 4 - Ollgocene, 5 - Eocen.e, 6 - Bathonlan, 7 - UpperVesu1lan, 8 - Mlddle Vesu1lan, 9 - Lower Vesulian, 10 - sandstones seriE!!! (UpperLlas), 11 - EBtherfa aerles (Upper Lias), 12 - Krajenka sandstone series (M i d d l e L i a s)
:v
~::z I§,
~
8f ....
~
~~
~ g.
~.
~ O
i
...;J.
CI)
--1.
768 Roman Osika
Na uwagę zasługuje wkładka rudy zlepieńcowej występująca w O'two- rze Kluko.wO' 1. Leży O'na okołO' 6 m nad spągiem serii esterio.wej. Składa się z O'teczaków syderytu ilastegO' spojonych sub.stancją ilastO'-syderyiycz-
ną. Rozmycie miało jednak lokalny zasięg, na co wskazuje brak odpowied- nika tej wkładki w pezostałych etwerach.
,Część górna reprezento.wana jest przez iłowce, rzadziej przez łupki lub
mułowce. Osady te mają szarozieleną lub o.liwkO'weszarą barwę, niekiedy 'z crerwenymi lub brunatnymi plamami. W dO'lnej części występują licz- ne wkładki drebnoziarnistych szarych piaskewców 'z odcieniem zielonym.
c miąższeści od kilkunastu centymetrów dą kilku metrów. Miejscami pia- skowce przeważają nad materiałem ilastym. Ku górze wkładki piasko.w- co.we cienieją lub zupełnie 'zanikają, przechodząc w iłO'wce lub mułewce
ilaste. Grubeść serii górnej wynO'si 40+45 m.
W serii tej stwierdzonO' 3+9 wkładek syderytów ilastych o. miąższości
2+22 cm, o. łącznej grubości 17+69 cm. W Kluko.wie dwie warstwy rud
położene w średko.wej części serii esiągająmiąższości ;przemysłO'we inte-
resujące. Odległeść między tymi pokładami wynesi O'kołe 5 m. Górny
pokład ma charakter zlepieńcowy. Występuje en w etwO'rze Kluko.wo 2
(głębokość 251,65 m).
Całko.wita, grubość serii esteriO'wej stwierdzona w wierceniach w cko- licach Złetowa wynosi ekcłO' 70 m. W PO'lsce zajmuJe ena duże O'bszary i zależnie od o.bszaru roa różne nazwy; na Kujawach - seria ciechocińska
(S. Z. Różycki i S. Marek, 1955), w Praszce - łysiecka dolna (J. ZnoskO', 1955). Seria esteriowazestała również stwierdzona estatniO' przez autcra w Młynewie i w Śliwnikach kełO' Kalisza.
S e r i a p i a s k Q W C Q W a., Seria esteriewa !prz;echodzi dO'ść estre ku górze w gruby kO'mpleks piaskowców. Dolna część tych utwo.rów została
nawiercena w Klukowie, górna zaś w etwO'rze ZłO'tów 1 (fig. 2). W ca-
łości serię tę przebite w O'tworze Skórka kołO' Piły.
W KlukO'wie' część' stropowa i :spągewa wykształcena jest w pestaci drebneziarnistych białych lub białoszarych kruchych piaskO'wców ze zwę
gleną flerą; miejscami 'z pasemkami węgli błyszczących. W piaskewcach
występują niekiedy pakiety muło.wców piaszczystych z muskcwitem. Gał
kowita miążsześćpiaskewców ustalona na podstawie przekroju wynosi 200 m. Grubość serii piaskewcowej jest tegO' samegO' l'Zędu w wierceniu Skórka (226,9+420 m?). Ze względu jednak na częściewe :rdZeniowanie tegO' etweru, nie można. porównać wykształcenia O'sadów z odpowiednią serią w Klukowie. Z odcinków rdzeni wynika, że emawiana seria składa się z piaskowców i mułewców, lub z łupków ilastych ?je ~zątkami zwę
glenych roślin(K. Karaszewski, 1956). Na podstawie analogii w wykształ
ceniu i połeżeniu w prO'filu, kompleks piaskowców z Klukcwa odpewiada stratygrafiC2Jriie na Kujawach serii borucickiej (S. Z. Różycki i S. Marek, 1955), w Praszce zaś - piaskowcom łysieckim (J. Znosko, 1955). Pia-' skO'wce' te jak również seria esteriowa została stwierdzona w ostatnich latach w Górach Świętokrzyskich na O'bszarze Niemojewic, podczas prac poszukiwawczych prowadzonych przez autOiI'a w okolicach Ossy i Bia-
łacwwa. '
DOGGER
, Osady dO'ggeru zostały stwierdzene w 5 O'tworach wykO'nanych ;przez
Zakład Złóż Rud Zelaza na O'bszarze ZłetO'wa i w Lędyciku.
Profil górnego liasu doggeru okolic Złotowa
o Otw. Klukowo 2
10 O/w.tiemino
15m
CI> tJ
I::::
~ Ob ~
. -
'"
~ o
!}
"' ...
)..<:
CI> tt:
....
'C l.!)..,
V) CI> " -":(...
CI> tJ I::::
.~ e:
...
Q
.::c
CI>§- "ł
""
'-5km
L
0.:-::":;.:." ::;"]I
~2·~3 ~ ~ ~I ~'łE::]5E.36
Fig. 3. Prome korelacyjne osadów górnego oliaw w okolicach
Złotowa
Correlation sections of U~ Diasic sediments in the vicinity od Złotów
1 - p1118k1, 2 - p1askowce, 3 - mułowce; 4 - łupki Uaste, 5 - syderyt Uasty, 6 - syderyt zlep1eńcowy
1 - sandB, 2 - sandBtones, 3 - sUts, 4 - clayey sbales, 5 - clay s1derlte, 6 - conglomerat1c s1c;1.erltes
769
170
Ponadto dolne ogniwa tych osadów nawiercono w Płocicznie oraz . w Skórce Koło Piły. Utwory doggeru zostały również przebite przez 2 otwory PPN na obszarze Chojnic (Lichnowy i Ciechocin). .~
OgóLnie biorąc dogger złotowski v,vykształcony jest w facji bardzo
'zbliżonej do doggeru łęczyckiego, ~ektóre zaś poziomy mają po prostu
identyczne wykształcenie. ; .
W celu ustalenia stratygrafii, z pcr:-óbek rd:lJeniowych została wybrana tauna, którą o~aczył J. Znosko. Kilka ,egzemplarzy fauny amonitowej ma charakter przewodnI, a zwłaszcza dla wezulu środkowego i keloweju.
W wezulu dolnym i ,górnym; nie' stwierdzono form (przewodnich, przy-
należność mś stratygraficmą tych utworów ustalono przypuS'zc:zalni,e na podstawie porównania ich :li profilem łęczyckim (S. Z. Różycki i S. Marek, 1955; J. Znosko, 1957) ..
W wierceniach w rejonie Złotowa brak jest utworów, iktóre na pod- stawie wykształcenia, można by'mliczyć do aalenu lub bajosu (fig. 3). Jak to zobaczymy niżej, bezpośrednio na piaskowcach zaliczanych do górnego liasu leżą mułowce i łupki :Haste dolnego wezulu z wkładkami żwi
rowców ilastych w części spągowej. Ze względu na to, że wtwory te ni1e
mają datowania, paleontologicznego, najniższe ogn~wa tej serii mogą być
staI"sze od WleZUlu dolnego.' Przeprowad'rone przez J. Kopika badania mi- kropaleontologiczne próbek ze spągowej części ,tej serii nie dały wyniku, ze względu na brak mikrofauny przewodniej. Stwierdzono tylko obecność otworniczlepieńcowych. Nie jest również wyklucz<>ne, że stropowe części
piaskowców podściełających osady doggeru mogą się okazać bajos:em.
Należy podkreślić, że podobne przejście liasu w osady doggeru stwie:- dzono w miejscowości Nadole koło Opoczna w Górach Swiętdkrzyskich
(R. Osika, 1954). Mianowicie na serii piaskowców nadesteriowych leżą
silnie 'zredukowane osady wezulu, zawierając,e w spągowej części zle-
pieńce syderyiowo-piaskowcowe.
WEZUL
Ogólnie biorąc na terenie Złotow.a można ,wydzielić
Vi
obrębie wezulu te same ogniwa stratygraficzne, co na obszarze łęczyC'kim. Całkowita miąZszość wezulu oscylujoe w granicach od 117,S+157,4 m.WEZUL pOLNY
Poziom Strenoceras subfurcatum i Gararttiana garantiana:(?). Nad pia- skowcami nadesteriowynii le.zy warstWa łupków ilastych i mułowc6w
z Wkładkami żwirowców ilastych. ptwory te reprezentują najniżSe
ogniwa wezulu dolnego. Są one wykształcone następująco:
Beą>OŚnednio na piaskowcach górnego liasu . leży cienka warstwa (0,1-:-1,1 m) ciemnOszarych, mocnopisSz1czystychmułowców z "muskowi- tem. Utwory o podobnym wykształ,ceniu w obszarre Łęczycy zalicza J. Znosko do poziomu' Strenoceras subfurcatum. '. ' .' .
Na mułowcach leży ilasty czarnos21ary zlepteniec; złożony ze żwiru kwarcowego, (5-:-S'mm), z otoczaków' piaskowoowy1ch z pyłem kaolinowym i z przerostam.i syderytu ilastego. Grubość warstwy zlepi,eńcowej wynosi od 0,7-:-1,Sni. . .
PrafiI górnego I:i.aJsui d:oggeru okonc Złotowa 771 'Na :depieńcu' leźYwarstwa czal"oo~arychpiaszczystych bezwapnistych
łupków Uas,tych, grubości O,7~2 m, ze spirytyzowaną fauną małżową:
Nast~pnie pojawia się iriowu warstwa 'z.lepieńcowa o grubości
~O+15cm, z nieregularn.;ymi przerostami syderytu, a na ntej z kolei wa,r-
Otw.Nr.2-~
--
,....~w--
""''''''''''''''''Otw.1Ir.t-ZłfNw f)IwJIr~ {hNr.'-SIowtrIf:tt (hJit:l-WIbIańrtISIoro
:.., :iI:
....
,'"'
"
' ...
'
..
'. '
.'. . , -,
...
--
"" N ....
, . .. ~ . . .
:iI:~rO::::w;:=,,_=-, - -
'~barIlhs'
:..-
.~:~,_tllrflYt!"1.
·~s~
~--+=~" :~f
. ~.:
.,
~ ..
-
c_u N~. , ,
s_
llłrvr/fllg.:'/'r
L -_ _ _ _ _
~.
• ' . 'Fig, 4; Brofile korelacyjne juxy brunatnej na obszaJl'Ze Złotowa *
ConrelatiOlllS' secliOOlS ,OIf Dogger .sed>iments ID 1lhe v~cinity ofZłotów
~~. ~~
"
..
"... .,
"
;;j;;}
,,~
>- .
.,
~ '"
~ ~ ,I;
j
l - piaski, 2 - piaskowce, 3 - zlepieńce, 4 - mułowce, 5 - łUpki ilaste, 6 - ' sfero- . syderyty, 7' ~ syderyty, 8 - doloin1ty, 9 - margle, syderytowe, b. p. - brak próbek ' 1 ,.".. sandB, 2 ,- sandBtones;3. - conglomemtes, 4 sUts, 5 - clay-eyslates, 6 - sphaero7 siderites, 7 - siderites, 8 - doloin1tes, 9 - sideritic marls, ,b. p. - ss.mPles lock1ng
:stWa łupków sżarych o, grubości 1,2
m:.
Wreszcie w~twazlepieńCów p<rja'\Viłł się po raz trzeci tylko w otworze Złotów 1, Q8i,ągając gruboŚĆ
* Gra.Dtce najni2lszego doggeru w/g ostatnich analiz uległy PrzesUnięciU. NaJ~sza seria :ilIisth iuPkoWa jest aa.ienem; wyżej zaś le:&ąca seria. baJosem(?) (B. O.).
772 Roman Osika
10 cm. Wyżej, na zlepieńcach występuje 5 mw:arstwałupków ilastych.
Całkowita grubość opisywanego poziomu wynosi 8,9+13,8 m. . ... . d •.• • Tymczasem
na
terenie Łęczycy grubość poziomu· strenoceraSOwego wynosi 28,50 m, garancjanowego zaś 8+12 m, czyli razem okoł9·:~8..m.(J. Znosko, 1957). Z porównani:a dwóch najniżs~h poziomów wezulu dolnego wynika, że miąższość na terenie Złotowa jest prawie cztero- krOotnie mniejsza w stosunku do obszaru Łęczycy.
Oprócz ogólnego_zjawiska cienienia osadów w 'kierunku północnym,
redukcja miąższości związana jest z rozmyciem'osadów, które na obsza- rze Złoctowaw poziomie garancjanowym istl"enoc,erasOowym po,wtarzałOo się.
kilkakrO'tnie.
Na obszarze Kamienia Pomorskiego dolna część wezulu dolnego z pew- nym datowaniem paleontologicznym ma grubość 14+17 m i wykształ
cona jest w pasta-ci łupków ilastych, 2lawierających żwirki kwarcowe, nie- kiedy warstwy żwirowca syderytycznego w spągu (R. Dadlez, 1957).
Wynika z tego, że poziom garancja:nowy w ZłOotowi,e wykształcony
jest podobnie jak ten sam poziom na obszarze Kamienia Pomorskiego.
Seria przej.ściowa - POiZiom Garantiana garantiana(?). i poziom Sub- garantiana tetragona(?). Na serii łUlpkowo-zlepieńcowej 'leży warstwa pia- szczysta (fig. 4), która jest analogicznie wykształcona jak ódpowiednia seria na tel"enie Łęczycy. Składa się ona z drobnoziarnistych kruchów' piaskowców z.. przemazami iłu, niekiedy oZ wkładkami 'Piaskowców mułow-
. cowych lub chlory;tQ,wych, zawieoojących znis2lCzoną faunę małżową, licz-o ny pył kaolinowy oraz pasemka węgla. Utwory te zostały stwierdz~me
w otworach Złotów 1, Stawnica, Wiśniewka Stara. Ponadto serię pia-
szczystą stwierdzono w Płociczn1e koło Piły na głę'bokoścj 204,57+213,75 m Ooraz w Skórce 197,5+205 m, nie można jednak w sposób pewny identy-
fikować tych utworów z odpowiednimi osadami na terenie Złotowa. Gru-
bość ,serii pr2lejściowej wynosi 8,5-9,2 m.
Na obszarze Łęczycy miąższość serii przejściowej wynosi 30+40 m,_
na obsza-rzezaś Kamienia Pomorskiego 11+16 m.
Poziom Subgarantiana tetragona. Poziom ten rozpoczyna się warstwą zlepieńcową grubości 2 m. Składa się OIIla z tocz.eńców mu'łowcoWych ze
żwirem kwarcowym lub ze żwirowców z przerostami syderytu. Występują
tu szczątki spiryty2lOwanego drewna oraz muszlOowce
ilaste
lub mu~owce'syderytowe. W górnej części występuje syderyt zawierający otoczaki piaskowców, z licznymi oolitami, w samym zaś stropie leży nieSltahi.'war- stwa syderytu oolitowego Q grubości 0,2 m. .
Wyżej występują łupki ilaste z pasemkami piaszczystymi lub mułowce
często piaszczyste bezw:apruste ze szczątkami Ispirytyw-wanej lub zwę
glonej flory. W Inułowćach nier.zadko występują konkrecje marglisfu..,sy ..
derytowe oraz cienkie wkładki margiLsyderytowych. W otworz,e Wi-
śniewka Stara 1,w środkowej części tej serii stwierdzono wkładkę mu-
łowców Q grubości " około· 2 m, żawierającą' kawałki spirytyzowanego
, drewna, otoczaki syderytu ilastego, pseudooolity i :liczną faunę małżową.
Z fauny amonitowej stwierowDo Ammonitesf. indeterminata (otwór Zło-
tów 1) oraz Subgarantiana sp., Garantiana sp" Ortogarantiana sp., $ub- garantiana Sp.,Pó'rkinsoniasp.·
ex gr.
parkinsoni subarietis.', . C,ałk.Owita grubość wezulu dolnego na oibszaTZ€ ZłJotow.a:· waha" się' w granicach.33,3+41,2 i średnio 'wyoosi 37
m.
W Lędyoz!ku tx>ło,żonymna,NV[.Profit górnego liasu i dog~u oko1i.c Złotowa 773
00 Złotowa w odległości 17 km zbadano tyłlro górną część wezillu dolnego.
N a podstawie położenia zlepieńców (fig. 4) oraz znacznego zredukowania
<osadów wezu:lu środkowego w stosunku do Złotowa można sądzić, że
i utwory wezulu dolnego w Lędyczku będą znacroie cieńSze niż w Zło
"towie.
WEZUL ŚRODKOWY
Poziom Parkinsonia s:ubarietis(?)
+
Subgarantiana tetragona. Po- ziom ten rozpoczyna się stałą warstwą margli syderytowych lub sy- derytów marglistych użylonych !kalcytem, o miąższości 10+80 cm. Po- nadto w otWorze· Wiśniewka Stara 1; bezpośr:ednio nad warstwą maTgli,leży dWUdziestocentymetrowa warstwa zlepieńca ilas'to-syderytowego ze
.żwirem, z cienką wal'stwą musżlowca ilastego w spągu. Wyżej występują
czarnoszare słabo wapniste- łupki tla-ste, rzadziej mułowce z konkrecjami i wkładkami czarny;ch lub żółtych wapieni, albo syderytów lub wreszcie :margli syderytowych. Wkładki te występują głównie w stropowej części
poziomu. Oprócz tego łupki zawi,erają kilkucentymetrowe przerosty kal- .cytu włóknistego. Pośród fauny znaleziono dotychczas:
SubgaTantiana tetragona, Parkinsonia . sp. ex; gr. parkinsoni, Parkin- .sonia subarietis.
. Miąższość poziomu opisywanego waha się w granicach 15-20 m, przy
czym
w Lędyczku nie można pewnie wydzi~lić tej serii. Biorąc za pod-.stawę waTstWy margli syderytowych, które w Złotowie określają strop i spąg tej serii, można przyjąć, że w Lędyczku miąższość poziomu Par- kinsonia subarietis wynosiłaby około 2 m (?). Na obszarze łęczyckim gru-
bOść tych utworów w.ahasię od 16+30 m.
Poiiom Parkinsonia parkinsoni. Podobnie jak poprzedni, po.tiom Par- kinsonia parkinsoni zaczyna się cienką (15-25 cm) w:arstwą wapieni lub margUsyderytowych z obfitą fauną małżową i amonitową. Na warSItewce tej leży.z kolei 'gruba seria czarnosząrych, najczęściej prawie bezpiaszczy- stych łupków ilastych, zawierających detrytus fauny, faunę, szczątki spi- rytyzowanej flory, cienkie wkładki kalcytu włóknistego oraz konkrecje 'margliste, nie~iedy w formie idealnej kuli. Miejscami łu!pliwość .zanika i .. łupki przechodzą w iłowce, niekiedy o wyrCl.źnym pionowym ciosie.
W górnej części pojawiają się cienkie początkowo nieliczne smużki pia- szczyste, które. dalej ku górzepr~echodzą w przekładańce charaktery-
~czne dla wyż,szego poziomu Parkinsonia schloenbachi.
Granicę między tymi po·ziomami wyznacza wkładk.a iłowców z obfitą fauną małży. W poziomie Parkinsonia parkinsoni występują azęste nie-
stałe wkładki syderytów marglistych lub margli syderytowych, albo też
wapieni o grubości 5-:-50 cm. Wkładki te zawierają faunę małżową i amo-
nitową· .
Można tu również wymienić znalezione dotychczas następujące formy:
Parkinsonia sp. ex gr. parkinsoni S o w. (4 okazy) Parkinsonia cf. parkinsoni S o w.- cf subarietis W et z Parkinsonia cf. parkinsoni S o w.
Parkinsonia sp. (6 okazów)
,. ,Paikinsonia subarietis Wet z. (3 okazy)
774
Parkinsonia cf. schloenbachi S c hl i P P e . Amonites f. ind.et ..
AstaTte voltr.i H oe n.
AstaTte munsteri K.. et D.
Nucula menkei R o e m. (2 okazy) Astarte depressa M ii n s t.
Posidonomya alpina G r a s (liczne) Pecten sp.
Dentalium sp.
' , I ,',
Przytoczona' fauna określa w dość pewny spq;ób przynale,Żnoś'ć opi- sanych utworów do· poziomu Parkinsonia parkinsoni. Miąższość tego po- ziomu na obszarze Złoto,wa wynosi 42,2+:45,7 m. Dla porównaruamożna podać, że w obszarzE! Łęczycy grubość tego poziomu w,aha się w grani- cach 60+:72 m.
Poziom·Parkinson.ia schloenbachi (?). Najwyższy poziom wezulu środ,:"
kowego na obszar~e Złotowa jest wyks21tałconypodobnie "jak na obszarze'
Łęczycy i na tej podstawie zaliczam go do poziomu Parkjnsonia schloen- bachi. Poziom ten zbudowany jest 'z naprzemianległych warstewek ila- stych i 'Piaskowcowych o grubości 1+:10 cm, tworzących "prz,ekładańce".
Ilościowy stosunek wkładek piaszczystych do ilastych w górnej części jest jak 1 ; 1. Ku dołowi zmniesZĄ się stopniowo procentowy. udział wkła,dek
piaszczystych oraz pojawia się nłeliczna fauna, która
w
górnej części tegopoziomu nie występuje. Wkładki ilaste .są w zasadzie bezwapriiste, pia- skowcowe natowast często reagują z HCl. Miejscami pojawiają się cienkie
wkładki mułowców fukoidowych, warstewki dolomityczno-wapiEmne oraz.
konkrecje syderytowe. ·,MiąŻS2'.OŚć ~ziomu Parkinsonia schloenbachi.
w okolicach Złotowa waha się VI grańicach 21,3-29,5, na t'erenie zaś Łę-
czycy wynosi 40-61 m, najczęśCiej 40~52 m. ' . '.
Całkowita .' grubośc wezulu środkowego w. okolicach Złotowa oscyluje w granicach 78,5+:95,1 in i, średnio wynosi 86,8 m.' W Lędyczku' nato.:.
miast grubość weZuluśrodkowego j€stmniejsza i wynosi 65,5 ni, .
WEZUL GÓRNY
. Poziom Parkinsdnia ferruginea (?). OSady repreżentujące ten poziom
stanowią' twarde piaskowce dolomityczn<l-'wapienne. Górne ich partie od-
znaczają się dobrą łupliwością .. Wzdłuż płaszczyzn uwarstwienia wystę:.;
pują zwykle liczny muskowit i' pył węglowy; W całej warstwie wystę:.;
puje fauna' małżowa. NIektóre warstewki, a zwłaszcza położone w części dolńej . przypOminają muszlowce dolomityczne.
Analogiczne . piaskowce· dolom(tyczne stwierdrił J.' Znosk6 w Głę
boczkukóło Szubiila. Na podstawie znalezionej fauny przewodniej zali;':
czył je do poziomu Parkinsonia ferruginea (J. Znosko, 1957). W Złotowie
obok piaskowców dolomitycznych występują w tym poziomie wkładki mu-
łowców piaszCzystych lub warstwy jasnych, drobnoziarnistych, kruchych piaskowców. Grubość tego poziomu waha się od 4,3+5,2
m. .
Poziom Parkinsonia compressa. Na· warstwie pi:askowca <iolomitycz- nego występują łupki ilasto-piaszczyste, cienkowarstwowane, z drobną fauną, z wkładkami miękkich, drobnoziarItistych piaskowców. lub mułow-
Ptrofil górneg{) l'ia$lu j doggeru 'Okolic Złotowa
cÓ'W pias,z~zys:tych. V"twQr,ytesą zas~d,niczo bezwapniste,.-pa:r;1;iamis,łabo wapniśte. ' zawierają drobną. faunę i szczątki zwęglonej lub, spiryŁyzowa
nej flory. W stropie tych utworów występuje.zl,epięniec sydęrytowo~
rnuBzIQwoowy. Warstewkę tę przyjmuję za spąg osadów batonu. Grubo~ć po~omu Parkinsonia compressa wynosi 4;1+8,5 m. Callrowitamiążsżość
wezulugórneg() waha się od 8.4 do 13,7 m i średniO' ,wynosi 11 m.
BATON
Utwory batonu zOstały przebite w całości w otwQrze Lędyczek 2. Naj- niższe ogniwa tegopiętra'nawieroonorównież w Stawnicy i w Wiśniówce Starej. Całkowita miąższość batonu wynosi ca 118,5 m. '
, . ' . . . . . . .
BATON DOLNY
PoziQmPerisphinctes tenuiplicatus.Jak wspomniano wyzeJ, granica
między wezulem a batonem zaznaczona jest w~ładką 'zlepieńca Q zmien;;,
nymwykształceniu.Z wyjątkiem wiercenia StaWrrlca st\1Vierdzon:Q ją
we
wszystkich pozostałych otworach. -- "
W'otworz~ Złotów:2 wkładka ta Q g.rubOści 3,1 m wykształcOna
jest w:
postaci łupków ilastych, zawierających bardzo obfitą -faunę małżową,natomiast -w wierceniuWiśni'ewka Stara-występuje w formie twardego
dolomitowęgo piaskowca -zbardzolicztiąfauną. Ponadto w dolnej części
tej warstewki występuje mułowiec
z
detrytusem fauny z'otoczakamipia- skQwców. W Qtworze Lędyczek2 występuje zlepieniec :złOżony z toczeńcówsyderytu marglistego, z licZną fauną (Serpula, Dentalia, Ostrea,Nu;;
cula) , Q grubości 15 cm. Na Qbsza,rze Łęczycy utwory-o podobnym wy..;.
kształceniu, lecz' żawierające skałotocze, J. Znosko określa jako oSobną serię' "skałotoczową" . - - -
Na zlepieńcu leży -seria cienkQwarstwowanych, ciemnoszarych łupków
ilasto-pias,z(!zystychz wkładkanii kruchychpia.skowc6w; Utwory te są
bezwapniste, rn:iejscam.i słabowapniste.Za~ierają szczątki zwęglonych łub spirytyżowanych roślin oraz drobną faunę, np.: Pśeudomonotis of:orn'ati M li n s t., Corbula agatha d' O rb.;" Cerithium m'lLricatum, '8 ow;; -' 186-
ciprina sp. ' ' " -.
W niektórych otwQrach W stropowej Części tej serii występują łupki
ilaste słabo piaszczyste. Być może, że odpowiadają one serii mułowców
dolnych na obszarze Łęczycy (J; ,Znosko; 1957). Ze względu jednak na
małą ilQŚĆ dbserwacji nie ma podstawy do ich wyróżnienia .
. 'GrubOść opisywanegopoZioinuwaha się ()~22726 m, w otworze zaś Lędyczek 2 ma zaledwie 16 m. 'Grubóść poziomu Perisphinctes tenui- plicat'lLs na obszarze Łęczycy, jak podaje-J'.Zrtósko, waha się od 15-=-17 m.'
:·1 :
BATON' ŚRODKOWY ·. , :
'Poziom Morrisiceras mo'rrisi (?). _ . N.ą. -_serii. 'łupkowQ-oo'Piasz.czystej l~ży kOInpleks piaskowców.Wotw'ofze Lędyczek 2 seria ta rozpoczyna się waJ;'stwągruboziarnist)1(!hkruchych, piaskowców, zawierających pyłltao
linowy" ,piryt, zwęglone dręwno-oraz :prrerosty .syderytyczne. Grubość' tej
warstwy wynosi 0,4 m. ' , ,~:_
776 Roman OBliJk,a
W Lędyczku na warstwie tej, w rejonie zaś Złotowa na serii łupkowo.
piaskowcowej (poziomu Perisphinctes tenuiplicatus) leży seria piaszcżysta.
Składa się ona z drobnoziarnistych, rzadziej średnioziarnistych, ilastych,
miękkich piaskowców, zawierających prZ€mazy lub cienkie wkładki ilaste, oraz kilkucentymetrowe płaskury syderytów ilastych. W górnej części ~ jawiają się wkładki mułowców piaszczystych, rzadziej łupków ilastych. '
Seria ta jest w zasadzie bezwapnista oraz uboga w faunę. Przynależ
ność tych utworów do poziomu morisicerasowego ustalono na podstawie porównania litologii z obszarem łęczyckim.
Grubość tego poziomu w otworze Wiśniewka wynosi 25 m, w otworZ€
zaś Lędyczek 2 24,5 m. Na obszarze łęczyckim miąższość poziomu Morri;.
siceras morrisi wynosi 24-:-36 m.
Poziom Cadomites a.ff. deslongchampsi (?). Opis tego poziomu, jak i wyższych ogniw batonu oparW tylko na profilu wiercenia Lędyczek 2.
Najniższe ogniwo opisywanego poziomu stanowi warstwa średnio-i grubo- ziarnistego piaskowca z niewielką domieszką drobnego żwirku, z prze- rostami łupków ilastych z obf1tą fauną. W spągu tej warstwy występują
liczne konkrecje syderytowe, w stropie zaś leży 10 cm warstewka syde- rytu ilastego. Całkowita grubość tej wastwy wynoSi 1,1 m. Powyżej niej
Występują kruche, średnioziarniste piaskowce z obfitą fauną małżową,
z okruchami spirytyzowanego drewna oraz z 5 cm warstewką syderytu w środkowej części. Grubość tej warstwy wynosi 4 cm.
Z wyższej serii brak jest próbek rdzeniowych (około 12,8 m). W płucz
ce stwierdzono średnioziarniste piaski.
Wyższy odcinek składa się z czarnoszarych łupków ilastych (3,4 m) ze smużkami gruboziarnistych piaskowców, zawierających sporadyczne ziarna kwarcu. Oprócz tego w łupkach występują cienkie wkładki zlepów muszlowych, poprzerastanych syderytem i gruboziarnistym piaskiem. N ad
łupkami występują piaskowce (2,7 m) drobnoziarniste, kruche z przema- zami i,lastymi, w stropowej zaś części leżą mułowce (1,3 m) czarnoszare z dwiema wkładkami syderytów marglistych po 5 cm.
W poziomie tym znaleziono dotychczas następującą faunę: Pseudo- melania vittata (P h i i i p s), Ostrea sp., Astarte voltzi H o e n., Ostrea sp., Dentalium sp., Nucula calliope d' O r b.
W Lędyczku grubość opisywanego poziomu wynosi 25,3 m, w Łęczycy zaś zawiera się przewainie w granicach 20-:-30 m.
BATON GaRNY
W Lędyczkuosady tego ,piętra swym wykształceniem ~bliżone są wię
cej do obszaru częstochowskiego niż do łęczyckiego. Całkowita miąższość
osadów batonu wynosi około 108 m.
Poziom Paroecotraustes heterocostatus (?). Bezpośrednio na osadach poziomu kadomitesowego leży 10 cm warstwa zlepieńca, składająca się
z fauny, nielicznych ziarn. kwarcu oraz toczeńców iłu marglistego z bia-
łymi oolitami. Wyżej występują ciemnos'zare, rzadziej popielate, margli- ste lub piaszczyste mułowce. W dolnej części mułowce zawierają nader liczne białe oolity oraz cienką warstwę mułowca ze żwirkiem kwarcowym.
Pod· tą warstwą, jak i powyżej niej, stwierdzoIID kilkucentymetrowt>
wkładki marglistych oolitowych syderytów.
Profii górnego Uaw i dog~ru okolic Złooowa 777 . Fauna jest tu nieUczna, z wyjątkiem zlepieńca występującego w spągu;
dotychczas wydobyto następujące formy: .
Pseudomonotis cf. decussata M e t r., Nucula variabilis S o w., Nucula calliope d'O rb., Nucula sp.) CeTithium sp. (cf. compositum L y c.), Iso-
cyprina buvtonensis L y c. .
Grubość opisywanego poziomu wynosi 13,4 m. Na obszarze łęczyckim miąższość tego poziomu według J. Znoski utrzymuje się w granicach 10-:-14 m.
Poziom PaToccostTaustes paTadoxus (?). W spągu tego poziomu wystę
puje mułowiec marglisto-syderytowy
z
fauną, przechodzący ku górze w syderyt ilasty. Grubość tej warstwy wynosi. 32 cm.; Wyżej Występują mułowce ilaste czarnoszare i popielatoszare, wapni, 1st e, z fauną małżową, miejscami fukoidowe, partiami ze szczątkami spi!
'rytyzowanej fauny. Grubość tego poziomu wynosi 25,5 m. Na obszarze
jłęczyckim poziom ten wykształcony jest w facji piaszczystej i grubość jego
:wynosi 20-:-28. m. Profil litologiczny tego poziomu więcej podobny jest do
;wykształcenia' częstochowskiego niż łęczyckiego.
: Poziom ClydoniceTas discus(?). Poziom ten~ jak i niżej leżący,wydzie-.
llono na podstawie wykształcenia i położenia w profilu. Mianowicie w osa'"
idach występujących powyżej tego poziomu stwierdzono przewodnią faunę ikelowejską. Ponadto osady poziomu klydonicerasowego są odmiennego wy ..
:kształcenia w porównaniu z utworami poziomu podściełającego .. Mułowce
:poziomu klydenicerasowego są bardziej piaszczyste i silniej wapniste (margliste) w porównaniu z poziomem rtiżej leżącym. ...
W stropie tego poziomu występują mułowce z wkładką zlepów musZ- lowyeh oraz wkładki wapienia dolomitycznego. Grubość opisywanego po-
iziomu wynosi 5,3 m. .
KELOWEJ
Osady należące do keloweju składają się 'ze zwięzłych ~apniStych lub marglistych piaskowców. Zawierają one dość liczną faunę, na podstawie ,której można. wydzielić kelowej dolny o grubości' 3,2 m, z następującą 'fauną: Perisphinctes patina N e u m., PeTisphinctes funatus O p p., ·Ento-
.Hum demiss'Um Phill.. . ' " .
W górnej części o grubości 2,8 ID stwierdzono: CosmocerM ornatum
! S ell (3 okazy), PeTisphincte.s subtilis Ne u m., Macrocephalites sp., Go- niomya angulifeTa S o w., M y a sp. Miąższości poszczególnych poziomów doggeru podano w tabeli l.
MALM
, Na terenie Złotowa nie otrzymano pełnego profilu malmu, niemnie]
jednak uzyskano informacje co do wykształcenia niektórych ogniw tej fomacji. Tak np. w wierceniu Lędyczek 2 stwierdzono oksford, otwory zaś
Buczek Mały i Dąbro'Ya nawierciły kimeryd. Ponadto otwór Lędyczek. 1
wiercił w bononie, otwory MyśligosZ'Cz zaś i Gronowo po przebiciu .kredy dolnej napotkały purbek. Niżej podano krótką charakterystykę
:tych wy~tąpien. _ •. .
KwartaJ.n1k Geologiczny - 10
. r,· :Roman Osdka". ! ' . . ' I! . " f I
i"
. OKSFORD·· .; :',
.. , '.', :1' .... '·
': '. :_'.~ ' .. ~ '."1 '-" '-,1
:' UtWoty o.ksfordti ogrUboś~i 64,5 ' nawierconopO'd , trzeciorzędem
w'otWotzeLędyczek 2. Na warstwie kelowejuwystępują 'IIlUłow:ce ilaste;
m.iejscam,i piaszczyste z cięnkimi wkładkami rriatgli o' g"tubośd36;5 m~
~a:wiediją one musko'wit i fal,lnę.Znaleziony okaz P,erisphinctescf.mi- crobiprex So W., oznaczony przez J. Znoskę, wskazuje'na przynależność
tych utworów do oksfordu. .. ' ,. r : . Najniższa część . ." . " tych osadów o miąższości' : ' 2,:3
m
' ...
Tabela .~
Zestawienie miątszQ/!iCi poziomów doggeru na obszarze 'Złotowa _ ,
I l
..Piętro ' Poziom Miąższość wrn.- .,
Kelowej
I
~ "'l
6;0 .., .l3aton górny ClydoniceTas discus 5.3 "
Parpecotraustes paradoX'Us (?) 2S,S 44,2 ~
ParoecotTaustes heteTocostatu8 13,4
Baton~odkowy Cadomites aff. deslongćhampsi (?) 25,3'
SO,3 MOTrisiceras morrisi' , . ~5.0, ; , Baton dolny
•
.' Perisphinctes tenuipZicatus' '. . 22,0+
26,0 '"
Wezul górny Parkinsonia compressa : 4;1+ę.S ... :
8,4+13,7 PaTkinsonia ferrugi~ea 4,3 + S,2
PaTkinsonia schloenbachi . 21. ~ + 2ił,S
Wezul środkowy ,
Pcirkinsonia pclrkinsoni . , . .2,2+SS;7. 78,5+10Sj2
, ,
"
Parkinsonia subarietis (+ Subga':'
15,Ó,+20,O ..
.. Tantiana tetTagó1l.a) . .. ,
, ,
, . .. .'
Wezul dolny Subgarantiana .tetTagona , ' 13,5
!
~S,S .. GaTap,tiana. gaTantiana + S~bgaTan"- , ",8,5 +"9,2
.. tiana tetTCLflona .... '
~(j.9-+:38;5
, .
! .'
StTenoceras subfuTcat'I,Lm + Ga- 8,9+13,8
Tantiana gaTCi.ntiana
$~łada się z łupków marglistych, a zatem jest analogicznie wYkształcona
lak odpowiednia warstwa w okolicach Kcyni, którą'J. De;mbowska na podstawie znalezionej fauny przewodniejzaliczado:dywezu. ~' .', . . '. Na podstawie analogicznego wYkształcenia: z obsza:remKcyni 'równiez
wyżej leżące rnułowcemarglisteo grubości 33,6 mw wierceniuL$iyczek. 2
można zaliczyć do argQwu.. . . .. ' . '.,: " , ': ." ..
'
. W wierceniu Lędyczelt2' powyżej serii mułowćowejwY,stępują waprii~
ate drobno- i średnioziarniste piaskowce o grubości 27 m.W'dolhej-'części
\. " "
Profil g6rnego .naw i dog~ okolic Złotowa
są one ilaSte irttiją barWę szarą, w środkowej występują rilusKowitowe
białoszare piaskowce, w górze zaś leży jednometrowa warstwa silnie wa,:", pnistych, zielonych chloryt<iwych piaskowców. Osady te mogą' reprezen"
. tOwać . argow i częścioworaurak (?).' "
KIM:ERYD
Osady należące do kimerydu' stwierdzono w otworze B~czek' Mały na
głębokości 227,15-290,61 m. Utwory te składają się z ciemnoszaryc;h"rza- dziej popielatoszarych marglistych iłowców lub mułowców. Zawierają one nieliczny muskowit oraz do·Ść liczny detrytus fauny i faunę. Dotychczas znaleziono tu następującą faunę, kt6rą oznaczyła J. Dembowska:. Cardio-
ceras sp.; (3 okazy), Aulacostephanusof. pseudomuta~ilis Le r~, A~pido
ceras sp., Aulacostephanus? (szczątki), Cardioceras cf. K a p f f (O P p.),
{2 okazy). . ' .
Na podstawie charakteru fauny i analogii w wykształceniu z obszarem Kcyni opisane utwory można uznać za należące dokimerydug6rnego. R6w-
nież W. Bielicka na podstawie zbadania mikrofauny z głębokości 227,15+
. 232,8 m serię tę uważa za najwyższy kimeryd (pogranicze z banoriem).
Stwierdzono tu: Ammobaculites agglutinans d' O rb., Haplophragmoides volgensis M i a t., Pseudoglandulina tenuis (Bo r n.). Od głębokości 232,8 do 278,5 m występują formy g6rnokimęrydzkie .. Ponadto utwory kim e- rydu nawiercono w otworze Dąbrowa l na głębokości 232,2+278,0 In .. Są to ciemnoszare, czasem z odcieniem zielonym, margle i mułowce margliste
'
0 pokroju łupkowym, w dolnej części mocno piasżczyste. Partiąmimargle zastąpione są przez wapień marglisty. Osady zawierają liczną faup.ę i de-
trytus fauny. . . ' . ' .
Prżeprowadzone badania mikropaleontologiczne przez W .. ·Bielecką wy-
kazały, że osady te należą do kimerydu, przy czym na głębokości 232,2+
262,0 m reprezentują kimerydgórny: . Marginulina costata (Ba t s c h~),
Marginulina striatocostata (Re u s s.), Vaginulina kujaviensis (B i el. et p o ż.), Ammobactt.lites braunsteini (C u s;h .. et Ap p 1.), niżej zaś leżące
osady należą do dolnego kimerydu. . . .
BONON
i Utwory .Jxmonu nawiercono wotw;orze Lędyczek l na, głębokości
'213,0+257,9 m. W dolnej części profilu występują wapienie oolitowe piasz-
czyste, porowate (241,1+257,9). Wyżej leżą margle lub mułowcepiasz,czy-
'ste glaukonitowe. . .
Górna część profilu na głębokości 213+225,7 ni ze względu na wystę
·powanie fauny Provirgatites sp. reprezentuje bqnon środkowy. Niższa część z wapieniami oolitowymi wykazuje duże podobieństwo z profilem Kcyni i na tej podstawie nalezy ją zaliczyć do bononu dolnego.
. Podobne wapienie piaszczyste nawiercono w otworze Bługowo na głę
bokOŚCi' 228+234 mj przypuszczalnie reprezentują one również b9non 4olny.
PURBEK
Górne o.gniwa purbeku nawiercono. w otworach Gronowo l i GrOnowo 2 oraz w otworze Myśligoszcz. W pierwszym pod neokomem' nawierc()no wapienie musz1owcowe 'Zwkładkaini margli popielatoszarych i oliwkowo-
Roman Os&ka
!~zarych Z drobną fauną (317,3+327,0 m). Na podstawie badań mikropaleon-
tologicznych W. Bielecka ustaliła przynależność tych utworów do pur:;.
.beku. Stwierdzono tu typowe dla purbeku gatunki małżoraczków, jak: KU- cana alata M a r t., Cypridea ireversa M a r t., Ilyocypris jurassica M art.
Analogiczne utwory stwierdzono pod neokomem w otworze Gronowo 2
(głębokość 343,8+355,0). ,
W dolnej części margle poprzerastane są gipsem, 00 również jest cha-
rakterystyczną cechą przymileżności tych osadów do purbeku. . .. ptwory purbeku nawiercono również pod neokomem w otworze My:-
'śligoszcz na głębOkości 420,8+434,6 m. Są to mułowce i iły margliste szaro-
:-zi.elone z wkładkami wapieni muszlowcowych. ,
.' Badania mikrofaunistyczne wykazały obecność małżoraczków, ze wzglę;.
'du jednak na brak form przewodnich, nie można w sposób pewny okre-
: ślić ich przynależności do purbeku. Biorąc jednak pod, uwagę wykształ~
cenie litologiczne i analogiczne położenie, serię tę należy zapewne uznać
Jza należącą do purbeku. " . ' . , .
. Profile kredy i trzecwrzęduz rejonu Złotowa będą omówione
w
jed--rtym z następnych numerów Kwartalnika. . .
.uWAGI O TEKTONICE OBSZARU ZŁOTOWA
'Tektonicznie obszar Złotowa wchodzi w skład antykljnorium kujawsko:..
: -pomorskiego. Na linii Piła-Złotów-Chojnicezaznaczają się trzy po:-
dłużne wyniesienia - Piły, Krajenki i Chojnic oraz, depreSje - Skórld i Debrzna (fig. 1). Struktury te 'zostały wstępnie omówionę przez St. Ty:"
skiego (1957). . .
, . Siodło Piły zbadano za pomocą wierceń Stobno i Piła. Obydwa otwory
'~eszły pod trzeciorzędem w serię piaszczystą środkowego liasu. Z osa-
'dów tych nastąpił silny samowypływ wody, co wskazuje równieżIla obec,..
DOŚĆ strefy dyslokacyjnej na tym obszarze. ,
. SYnklina Skórki została stwierdzona wierceniami Płociczno i Skórka.
· Otwory te pod trzeCiorzędem nawierciły piaskowce i mułowce dolnego we;.
zulu. I
Siodło Krajenki wyznaczają otwory Krajenka, Prądy, JalStrowie, Je-
,~orna i Motarzewo. We wszystkich otworach nawiercono POd trzeciorzę
'delIi piaskowce środkowego lub dolnego liasu', niektóre zaś z nich (Prądy)
· weszły' głębiej w retyk i trias.
Synklina Debrzna stanowi strukturę o dość skompiikowanej budowie.
Mniej więcej wzdłuż linii Gronowo-Kamień Krajeński przebiega podłużna
· strefa dyslokacyjna, zrzucająca. północną część obszaru. Strefa ta zaznacza
się wyraźnie między otworami Orzełek i Pamiętowo, w których pod trzecio-
'rzęderti na.wiercono najwyższy mastrycht (według badań mikropaleontolo- gicznych E. Witwickiej) a wierceniem Dąbrowa, gdzie stwierdzono kime- ryd górny. W otworze zaś Orzełek 2 nawiercono neokom. W otworach tych warstwy ułożone są pod kątem 6-10°, przy czym odległość między otwo- rem Orzełek i Dąbrowa wynosi 4,5 km, a zatem obecność uskoków podłuż
nych jest niewątpliwa. Strefa dyslokacyjna przebiega prawdopodobnie da- lej między otworami Mosiny i Myśligoszcz, odda.lonymi od siebie około
3 km. W pierwszym nawiercono emszer, w drugim neokom (według badań
mikropaleontologicznych E. Witwickiej i J. Sztejn). '
