Stefan Moysa
"Kritik der politischen Theologie",
Manfred Baumotte, Hans-Walter
Schütte, Falk Wagner, Horst Renz,
München 1973 : [recenzja]
Collectanea Theologica 44/4, 199
R E C E N Z J E
199
pięeia m iędzy łaską Bożą a ludzką wolnością. Jako taka jest zależna od sytuacji i nią uwarunkowana, ale zarazem znajduje się ponad nią, jest situ a -
lionsenthoben. Co w ięcej jest ona czynnikiem , który rów nież warunkuje sy
tuację i kształtuje egzystencję ludzką człowieka.
Takich pozytywnych i trw ałych osiągnięć w dziedzinie teologii, prak tyki pastoralnej i socjologii jest w książce bardzo w iele i pod tym w łaśnie kątem w idzenia należy oceniać celowość podejm owania ankiet w dziedzinie socjologii religii. K siążka zaś na pew no ożyw i problem atykę teologiczną, w ytyczy now e szlaki, a dla socjologów będzie pomocą, by m ogli bardziej konkretnie ukierunkować sw oje badania, co nie zaw sze jest łatw ym do roz w iązania problemem.
Ks. S tefan M oysa SJ, W arszaw a
Manfred BAUMOTTE, Hans-W alter SCHÜTTE, Falk WAGNER, Horst RENZ,
K r itik der politischen Theologie, München 1973, Chr. Kaiser Verlag, s. 62.
Teologia polityczna, której głów nym przedstaw icielem wśród katolików jest J. B. M e t z , nie przestaje w yw oływ ać żyw ych oddźwięków i dyskusji, co jest najlepszym dowodem, że trafia ona w jakiś n erw w spółczesnej rze czyw istości 1. Tym razem kilku autorów protestanckich wypow iada się na terriaty mniej lub bardziej z nią związane.
Jako pierwszy B a u m o t t e stara się wykazać, że teologia polityczna jest pytaniem o teologiczną strukturę rzeczyw istości politycznej. U siłuje ona zo baczyć rzeczyw istość historyczną w św ietle objawienia i wyrazić ją w po jęciach teologicznych.
Z kolei S c h ü t t e zajm uje się form ułą, która w teologii politycznej ode grała dużą rolę, a m ianowicie: „Królestwo Chrystusa”* N ie sięgając zupełnie do źródeł biblijnych, z którym i ta form uła jest ściśle związana, twierdzi on, że powstała ona w w alce Kościoła z system am i politycznym i, aby total nym roszczeniom państw a przeciwstaw iać totalne roszczenia teologów i chrześcijaństwa.
Jeszcze ostrzej, choć pośrednio, krytykuje teologię Polityczną W a g n e r , który zupełnie niedw uznacznie przeprowadza paralelę m iędzy teologią po lityczną a hitlerowską teorią natodowego socjalizmu. W tej ostatniej widzi rów nież specjalny typ teologii politycznej.
Najbardziej rzeczow y jest ostatni przyczynek, napisany przez R e n z a , w którym w skazuje on na konieczne napięcia m iędzy teorią a praktyką, w jakich znajduje się teologia polityczna. N ie wiadomo na przykład, czy teologia polityczna jest teologiczną wiedzą o rzeczyw istościach ziem skich czy też zbiorem teologicznych w skazów ek dla życia politycznego.
Krytyka teologii politycznej w literaturze w spółczesnej w skazująca na braki tej koncepcji pozostaje w dalszym ciągu potrzebna. N iem niej M e t z w skazyw ał już w swoich pism ach na nieporozum ienia, jakie tkwią w n ie których krytykach. W ydaje się, że przyczynki składające się na tę książkę nie dość uwzględniają to, co już zostało powiedziane i dlatego krytyka sta je się m iejscam i niesprawiedliwa- Trudno zaś, aby tego rodzaju krytyka przyczyniła się do posunięcia naprzód problem atyki postawionej przez teolo gię polityczną.
K s. S tefan M oysa SJ, W arszaw a
1 Por. np. J. B. M e t z , Zur Theologie der W elt, Mainz 1968 (ree. C ollec tanea Theologica 39,1969, z. 2, 164—165); D iskussion zur „politischen Theolo
gie”, wyd. H. P e u k e r t , M ainz-M ünchen 1969 (rec. Collectanea T heologi
