POJĘCIE I ŹRÓDŁA
PRAWA UE
Prawo UE
Prawo pierwotn
e
Prawo
wtórne
Źródła prawa
material ne
formalne
Źródła prawa UE
Prawo pierwotne
Umowy międzynarodowe UE
Prawo wtórne
Akty Wspólnej Polityki Zagranicznej i
Bezpieczeństwa
Prawo pierwotne
Ustanowione przez Państwa Członkowskie
Hierarchicznie wyższe od prawa stanowionego przez instytucje UE
Pierwszeństwo przed prawem wtórnym i
krajowym
Prawo pierwotne
Traktaty :
Traktat o Unii Europejskiej
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Akty Rady lub Rady Europejskiej o charakterze konstytucyjnym
Ogólne zasady prawa
Prawo pierwotne
Oparte na wspólnej zgodzie Państw Członkowskich
Może być zmienione przez PC
Podstawa działania UE i jej instytucji
Pierwszeństwo w stosunku do prawa pierwotnego i krajowego
Może określać prawa i obowiązki jednostek
Wyłączne uprawnienie TSUE do
prowadzenia jego wykładni (brak
możliwości kontroli jego legalności)
Akty konstytucyjne Rady lub Rady Europejskiej
Wymagane jest ich przyjęcie przez Państwa Członkowskie
Procedura organiczna
Akty konstytucyjne Rady
Uzupełnianie praw obywateli Unii (art. 25 TFUE)
Bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego (art. 223 ust. 1 TFUE)
Decyzja Rady o „zasobach własnych”
(art. 311 TFUE)
Przystąpienie UE do EKPC
Akty konstytucyjne Rady Europejskiej
Wspólna obrona (art. 42 ust. 2 TUE)
Uproszczona zmiana cz. III TFUE (art. 48
ust. 6 TUE)
Ogólne zasady prawa
Źródła:
Źródła:
Traktaty Traktaty
Prawo wewnętrzne
Państw Członkowskich
Prawo wewnętrzne
Państw Członkowskich
Prawo
Międzynarodowe Prawo
Międzynarodowe
Ogólne zasady prawa
Stanowią prawo pierwotne
Są stosowane do interpretacji i oceny legalności:
Aktów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych UE
Aktów Państw Członkowskich, które wykonują
prawo UE
Umowy międzynarodowe UE
Mają charakter wiążący dla instytucji UE i Państw Członkowskich (art. 216 TFUE)
Mogą być zawierane z państwami trzecimi oraz organizacjami
międzynarodowymi.
Umowy międzynarodowe UE
Mogą być zawierane jeżeli:
Przewidują to traktaty lub
prawnie
wiążące akty UE
Zawarcie jest niezbędne do
osiągnięcia, jednego z
celów, o
których mowa w traktatach
gdy może mieć to na
wspólne zasady lub zmienić ich
zakres (doktryna
ERTA)
Umowy międzynarodowe mogą być zawierane wyłącznie przez UE gdy ich
zawarcie:
Wiąże się z realizacją kompetencji wyłącznych (art. 3 TFUE)
Zostało przewidziane w akcie ustawodawczym UE
Jest niezbędne do umożliwienia wykonywania UE jej wewnętrznych kompetencji
Może wpływać na wspólne zasady lub zmieniać ich zakres
Skutki prawne zawarcia umowy
Zewnętrzne
Wewnętrzne:
Bezpośrednie stosowanie
Możliwość badania przez TSUE:
Przedmiotu i celu
Jasności i precyzyjności norm
Bezwarunkowości norm i jej zupełności
Umowy mieszane
Stronami są zarówno UE i Państwa Członkowskie
Wiąże UE w całość (co do zasady)
Prawo wtórne
Akty
ustawodawcze
Akty
nieustawodawc
ze
Akty
ustawodawcz e
Rozporządzeni a
Dyrektywy
Decyzje
Akty ustawodawcze
Wymagają uzasadnienia
Wymagają ogłoszenia
Wchodzą w życie z dniem w nich
określonym, lub 20 dni po publikacji
Podlegają kontroli co do zasady
pomocniczości
Akty
nieustawodawcz e
Rozporządzeni a
Dyrektywy
Decyzje
24 TUE
26 TUE
Charakter
Akty delegowane
Akty wykonawcze
Akt delegowany
Wydawany przez Komisję na podstawie upoważnienia
O zasięgu ogólnym
Uzupełniający lub zmieniający
Odnosi się do elementów innych niż istotne
Mieści się w zakresie delegacji
Akt delegujący kompetencje
Akt ustawodawczy
Wyraźnie określa warunki przekazanych uprawnień
Delegacja może być odwołana
PE lub Rada mogą wyrazić sprzeciw (jeśli akt
tak stanowi)
Akt wykonawczy
Upoważnienie w wiążącym akcie prawnym
W celu ujednolicenia warunków wykonywania aktu podstawowego
Nie ingeruje w treść aktu pierwotnego
Wydaje go Komisja lub Rada
Podlega kontroli państw człokowakich
Akty nieustawodawcze
Uzasadnienie
Ogłoszenie:
Rozporządzenie
Dyrektywa
Decyzja ogólna
Notyfikacja:
Decyzje konkretne
Rozporządzenie
Ujednolica praw UE
Akt o charakterze generalnym
Nie może być przez państwo
członkowskie zmieniony ani uchylony
Zastępuje prawo krajowe
Stosowany bezpośrednio
Harmonizacja
Zupełna
Zupełna Częściowa Częściowa
Sensu stricto Sensu
stricto Opcjonalna Opcjonalna Alternatywn a
Alternatywn
a Minimalna Minimalna
Dyrektywa
Narzędzie harmonizacji
Wymaga transpozycji
Skierowana do państw członkowskich
Można powołać przeciwko państwu
W okresie transpozycji istnieje obowiązek
powstrzymania się od działań, będących
w sprzeczności z celem dyrektywy
Brak lub wadliwa implementacja
Szczebel UE (Komisja, państwa członkowskie)
Skarga przeciwko państwu członkowskiemu
Szczebel krajowy (jednostka)
Skutek bezpośredni
Skutek pośredni
Odpowiedzialność odszkodowawcza
Decyzja
Akt konkretno-indywidualny
Wiąże w całości adresatów
Może nałożyć obowiązki
Jeżeli jest wydana przeciwko państwu to:
Jednostka się może na nią powołać
