Język polski, poziom edukacyjny III, klasa I
Świat malowany jesiennymi farbami, czyli jesień w poezji i za oknem
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Scenariusz zajęć dla uczniów klasy I (III etap edukacyjny)
Temat Świat malowany jesiennymi farbami, czyli jesień w poezji i za oknem.
Cele Uczeń:
1. Słucha czytanych przez nauczyciela wierszy. (I.1.1.)
2. Wyszukuje w wierszu potrzebne informacje i cytuje odpowiednie fragmenty wiersza. (I.1.2.)
3. Opisuje uczucia, które budzi w nim wiersz o jesieni. (II.1.1.) 4. Wskazuje funkcje użytych w wierszu środków stylistycznych
– zdrobnienia, epitety, metafory, porównania, personifikacje, animizacje, wyrazy dźwiękonaśladowcze. (II.2.4.)
5. Przedstawia propozycję odczytania wiersza o jesieni za pomocą dźwięków. (II.3.1.)
Wykaz nabywanych umiejętności
1. Rozpoznawanie środków poetyckich w wierszu (epitet, porównanie, metafora, onomatopeja, animizacja, personifikacja).
2. Wielozmysłowe poznawanie świata.
Metody 1. Twórcza ekspresja plastyczna.
2. Twórcza ekspresja dźwiękowa.
3. Ćwiczenia zmysłów.
4. Poszukujące (heureza).
Formy 1. Praca w grupach.
2. Praca całą grupą.
3. Praca indywidualna.
Środki dydaktyczne 1. Karta pracy pt. Jesienne malowanie”.
2. Duże arkusze szarego papieru, farby.
3. Karta pracy pt. „Jesienne strofy”.
Ćwiczenie interaktywne pt. „Środki poetyckie”.
4. Wybrany przez nauczyciela tekst wiersza o jesieni, np. J. Tuwim,
„Strofy o późnym lecie”„– do wydruku (normalną i dużą czcionką).
5. Karta pracy pt. „Środki poetyckie w wierszu o jesieni”.
6. Materiały do wykorzystania w ćwiczeniu o zmysłach:
‒ papierowe woreczki;
‒ jabłka, suche liście, śliwki, mokra ziemia, piasek, szyszki, kasztany, łupiny kasztanów, płatki astrów;
‒ miseczki;
‒ sól, cukier, nutella, banan, sok z cytryny.
7. Karta pracy pt. „Złota jesień”.
Język polski, poziom edukacyjny III, klasa I
Świat malowany jesiennymi farbami, czyli jesień w poezji i za oknem
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2 Proponowany czas
zajęć
90 min.
Opis sposobu realizacji
1. Nauczyciel wita się z uczniami.
Wyjaśnia, że dzisiejsze zajęcia będą bardzo kolorowe i proponuje nietypowy sposób przywitania się. Zamiast imienia, każda osoba podaje swój ulubiony kolor,
a zamiast nazwiska – ulubiony owoc, np.: „Nazywam się fioletowa truskawka”. Każdy uczeń przedstawia się w ten sam sposób.
2. Karta pracy pt. Jesienne malowanie”.
Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każdej grupie rozdaje karteczkę z jednym pytaniem:
‒ Z jakimi kolorami kojarzy się wam jesień?
‒ Za co najbardziej lubicie jesień?
‒ Czym pachnie jesień?
‒ Co można znaleźć (spotkać) podczas jesiennego spaceru?
Wręcza uczniom duże arkusze szarego papieru (jeden arkusz na grupę) i prosi ich, aby farbami namalowali odpowiedź na pytania, które dostali.
3. Nauczyciel omawia z uczniami ich prace.
4. Karta pracy pt. „Jesienne strofy”.
Nauczyciel prosi uczniów, aby za pomocą różnych dźwięków (stukanie długopisem, pukanie zeszytem), czy też swojego głosu, zobrazowali poszczególne wersy czytanego przez nauczyciela utworu:
Szuroterapia
Nadeszła jesień szara i bura.
Wiatr dmucha, łamie gałęzie, a deszcz miarowo uderza o szybę.
Pod stopami szeleszczą liście,
ten dźwięk uspokaja, to istna szuroterapia!
Czasem wpadnie się w kałużę, plusk!
Czasem wyjdzie zza chmur słońce i świat zalśni kolorami.
Czerwień, brąz, żółć i zieleń...
Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne
Nauczyciel tak dobiera grupy, aby każdy uczeń miał szansę
na wykonanie zadania z sukcesem.
Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, szczególnie mający kłopoty z percepcją słuchową, trudności ze skupieniem się, czy kłopoty czytaniem, dla lepszego przyswojenia (np. podczas kilkakrotnego czytania w domu) dostają na koniec zajęć wiersz wydrukowany na kartce, zapisany odpowiednio dużą czcionką.
Język polski, poziom edukacyjny III, klasa I
Świat malowany jesiennymi farbami, czyli jesień w poezji i za oknem
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3 Tak! To nasza polska złota jesień.
[Autor: Adrianna Afeltowicz]
W razie potrzeby nauczyciel wyświetla tekst wiersza na tablicy interaktywnej.
5. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
‒ Jacy artyści mogą zobrazować jesienny nastrój?
‒ Jaki rodzaj sztuki najbardziej wam odpowiada i dlaczego?
‒ Za pomocą czego poeta może uzupełnić obraz jesieni w swoim wierszu?
‒ Jakie znacie środki poetyckie?
6. Ćwiczenie interaktywne pt. „Środki poetyckie”.
Nauczyciel wyświetla ćwiczenie interaktywne, w którym należy dopasować nazwę środka poetyckiego
do odpowiedniego przykładu.
Omawia z uczniami wykonanie zadania.
7. Nauczyciel czyta na głos wybrany przez siebie wiersz o jesieni dostosowany do poziomu uczniów,
np. J. Tuwim „Strofy o późnym lecie”.
8. Nauczyciel ponownie dzieli klasę na grupy i rozdaje uczniom wydrukowany tekst wcześniej przeczytanego wiersza.
9. Karta pracy pt. „Środki poetyckie w wierszu o jesieni”.
Nauczyciel rozdaje każdej grupie tabelkę do uzupełnienia.
10. Nauczyciel omawia z uczniami środki poetyckie użyte w wierszu i zadaje im pytania:
‒ Jaki jest temat wiersza?
‒ Jak zbudowany jest wiersz?
‒ Jaką rolę pełnią środki poetyckie w wierszu?
‒ Na co wpływają poszczególne środki poetyckie?
‒ Jakie odczucia wywołał w was ten wiersz?
‒ Co to są zmysły i jakie wyróżniamy zmysły u człowieka?
11. Nauczyciel organizuje ćwiczenia polegające na doświadczaniu każdego zmysłu.
a) Zmysł węchu – nauczyciel ma przygotowane
Uczniowie z trudnościami w czytaniu dostają przygotowany przez nauczyciela tekst wiersza wydrukowany większą czcionką.
Uczniowie, którzy mają problemy z czytaniem, dostają tabelkę wydrukowaną dużą czcionką.
Język polski, poziom edukacyjny III, klasa I
Świat malowany jesiennymi farbami, czyli jesień w poezji i za oknem
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
4 w papierowych woreczkach produkty
o charakterystycznym zapachu (jabłko, liście, śliwki, ziemię itp.). Uczniowie zamykają oczy, wąchają daną rzecz i opisują, co czują, co to za przedmiot, jaki jest jego zapach.
b) Zmysł wzroku – uczniowie siadają w kółku,
nauczyciel prosi dwie osoby do środka, które siadają do siebie plecami. Następnie mają wymienić
najwięcej charakterystycznych rzeczy z ubioru i wyglądu swojej koleżanki/swojego kolegi.
c) Zmysł słuchu – jeden uczeń wychodzi na środek klasy i odwraca się do kolegów plecami, inny uczeń wskazany przez nauczyciela puka długopisem w ławkę, bądź mówi „a kuku”. Zadanie ucznia stojącego na środku klasy jest odgadnięcie, skąd wydobywał się dany dźwięk.
d) Zmysł dotyku – nauczyciel ma w papierowych woreczkach różne materiały (piasek, suche liście, mokrą ziemię, szyszki, kasztany, łupiny kasztanów, płatki astrów). Uczniowie z zamkniętymi oczami wkładają dłoń do danego woreczka i mówią, co czują, jaki jest w dotyku ten przedmiot.
e) Zmysł smaku – nauczyciel ma przygotowane w miseczkach produkty do smakowania (sól, cukier, nutella, banan, sok z cytryny itp.). Zadanie polega na tym samym, jak w przypadku zmysłu dotyku.
12. Karta pracy pt. „Natura odbierana zmysłami”.
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy i prosi ich, aby wskazali w wierszach (w tekście „Szuroterapia”
i w wybranym przez nauczyciela utworze o jesieni) fragmenty, które wpływają na poszczególne zmysły odbiorcy. Uczniowie uzupełniają tabelkę.
Nauczyciel omawia wyniki ich pracy.
13. Karta pracy pt. „Złota jesień”.
Jeśli wystarczy czasu, uczniowie mogą wykonać dodatkowe zadanie, polegające na ułożeniu jak największej liczby słów z liter, które występują w połączeniu wyrazów „ZŁOTA JESIEŃ”.
14. Podsumowanie i zakończenie zajęć.
Zadanie może być elementem pracy domowej dla uczniów z trudnościami w pisaniu.
