Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
1
Scenariusz zajęć dla uczniów klasy III (I etap edukacyjny)
Temat A to ci dopiero! Czy wiesz, że kilkadziesiąt lat temu w Polsce dzieci w twoim wieku walczyły o wolną Polskę?
Cele Uczeń:
1. Słucha wypowiedzi (odezwa do powstańca) i zapamiętuje podstawowe informacje. (1.1a)
2. Wyszukuje potrzebne informacje w albumach i na stronach internetowych. (1.1c, 8.3a)
3. Pisze list. (1.3a)
4. Śpiewa piosenki ze słuchu. (3.1a)
5. Poznaje historię powstania warszawskiego. (5.7)
6. Utrwala sprawność rachunkową w zakresie dzielenia. (7.5)
Wykaz nabywanych umiejętności
1. Umiejętność robienia prostych opatrunków.
2. Umiejętność adresowania listu i wyszukiwania adresu na mapie.
Metody 1. Podające (opowiadanie, wyjaśnianie).
2. Poszukujące (dyskusja, gry i zabawy dydaktyczne).
3. Impresyjna (odczucia wywołane przez kontakt ze sztuką).
4. Problemowa (samodzielne dochodzenie do wiedzy).
Formy 1. Praca z całą grupą.
2. Praca indywidualna.
Środki dydaktyczne 1. Ekran interaktywny pt. „Odezwa do małego powstańca”.
2. Ekran interaktywny pt. „Droga powstańca – gra”.
3. Ćwiczenie interaktywne pt. „Zaopatrzenie powstańców”.
4. Karta pracy pt. „GaDeRyPoLuKi”.
5. Karta pracy pt. „List do domu”.
6. Karta pracy pt. „Legitymacja Małego Powstańca”.
7. Materiały opatrunkowe.
8. Piosenki powstańcze na płycie.
9. Albumy, książki o powstaniu.
Proponowany czas zajęć
180 min.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
2 Opis sposobu realizacji
Zajęcia do przeprowadzenia w okolicy obchodów kolejnej rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, np. na początku września lub pod koniec roku szkolnego.
1. Nauczyciel wita dzieci słowami:
„Witajcie, otrzymałem/otrzymałam ważną wiadomość.
Myślę, że też musicie jej wysłuchać.”
2. Ekran interaktywny pt. „Odezwa do małego powstańca”.
Nauczyciel prezentuje nagranie:
Polacy! Wzywam was wszystkich, młodszych i starszych!
Walka o wyzwolenie stolicy już się rozpoczęła.
W dniu wczorajszym, pierwszego sierpnia 1944 roku, o godzinie 17.00, wybuchło nasze zbrojne powstanie przeciwko okupantowi. Odziały Armii Krajowej opanowały sporą część stolicy (…). Każdy w Warszawie musi teraz wykazać się ofiarnością, dyscypliną moralną i odwagą.
Każdy z was może wesprzeć walczących, dodając im otuchy i sił. Ci, którzy jeszcze nie zdążyli dołączyć do swoich plutonów proszeni są o udanie się na ulicę Jasną w celu przyłączenia się do walczących i otrzymania stosownych rozkazów i zadań.
Komendant Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej płk.
Antoni Chruściel „Monter”
3. Nauczyciel inicjuje rozmowę nt. wydarzeń związanych z powstaniem warszawskim. Dzieci przedstawiają krótko informacje historyczne na ten temat lub szukają
ich w przyniesionych przez siebie i nauczyciela albumach oraz książkach.
4. Ekran interaktywny pt. „Droga powstańca – gra”.
Nauczyciel wyświetla na ekranie mapkę – grę z rozkazami przypisanymi do kolejnych punktów okupowanego miasta.
Dzieci przechodzą punkty, aby wykonać zadania i otrzymać tytuł małego powstańca.
Indywidualizacja nauczania uwzględniająca specjalne potrzeby edukacyjne
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
3 Wspólne rozwiązywanie ćwiczenia interaktywnego pt. „Zaopatrzenie powstańców”.
Audio:
Witajcie, żołnierze! Otrzymaliśmy znaczne zapasy prowiantu. Trzeba je podzielić sprawiedliwie pomiędzy walczące jednostki. Udajcie się do miejsca
przechowywania ksiąg rachunkowych i wykonajcie obliczenia. Gdy skończycie, koniecznie donieście je jak najszybciej na ulice: Zgody i Chmielną.
Jesteśmy w miejscu dowodzenia. To tu zapadają główne decyzje. Musimy podzielić racje żywnościowe pomiędzy wszystkie bataliony:
chleb: 72 : 8 = 9 masło: 20 : 5 = 4 kasza: 49 : 7 = 7 zupa: 56 : 8 = 7 pory: 12 : 3 = 4 ziemniaki: 25 : 5 = 5 buraki: 28 : 4 = 7 cebula: 48 : 6 = 8 brukiew: 24 : 4 = 6 herbata: 18 : 3 = 6
Punkt 2 gry
Zabawa ruchowa. Przeczołgiwanie się pod barykadą ustawioną z krzeseł lub ławeczek.
Audio:
Musimy przeczołgać się pod barykadą. Wysłuchajcie rozkazów swojego dowódcy.
Dzieci dzielą się na 2 grupy: powstańców i żołnierzy.
Na sygnał „Start!” powstańcy starają się przeczołgać z jednego końca barykady na drugi. W tym czasie żołnierze stoją tyłem na linii odległej od barykady
i wykrzykują: „Budzi się snajper!”, po czym odwracają się i w tym momencie powstańcy muszą schować się za barykadą i znieruchomieć. Jeżeli żołnierz zobaczy któregoś z powstańców, ten musi wstać i odpada z gry.
Po zakończeniu zabawy zliczamy powstańców, którym udało się przejść na drugą stronę. Następnie można zmienić skład zespołów i zagrać jeszcze raz.
tabliczkę mnożenia przed sobą i wspierać się nią przy dokonywaniu obliczeń. Nauczyciel dobiera przykład do możliwości dziecka, które go rozwiązuje na tablicy.
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
4 Punkt 3 gry
Szyfr – karta pracy pt. „GaDeRyPoLuKi”.
Audio:
Witajcie, powstańcy! Niestety, nasz zaopatrzeniowiec został ranny. Zostawcie mi listy zaopatrzeniowe, a sam się nimi zajmę. Wy w tym czasie rozszyfrujcie te rozkazy.
Użyłem szyfru: GADERYPOLUKI.
Powstańcy dochodzą do punktu kontaktowego, ale znajdują tam tylko zaszyfrowany list. Muszą go odczytać, aby móc wyruszyć dalej. Klucz to: GA-DE-RY-PO-LU-KI.
Litery w sylabach klucza są pozamieniane w tekście.
Nauczyciel musi wyjaśnić działanie tego szyfru tak, aby wszystkie dzieci znały zasadę jego użycia
(mogą np. wspólnie wykonać jakieś szyfrowanie i odszyfrowanie na innym, nie dotyczącym zadania przykładzie).
Szyfr GADERYPOLUKI to szyfr podstawieniowy.
Najpierw należy podzielić sylabami (podzielić na pary) klucz szyfru, np. GA-DE-RY-PO-LU-KI. Aby zakodować literę, która znajduje się w kluczu, należy literę kodowaną zastąpić drugą literą z pary (sąsiadującą).
Np. literę Y zakoduje się literą R (i odwrotnie).
Jeśli litera do zakodowania nie występuje w kluczu, np. Z, to przepisuje się ją bez żadnych zmian (tak samo jest ze znakami przystankowymi).
Do odszyfrowania hasło:
„Idźcie na ulicę Świętokrzyską. Musicie wspomóc działanie poczty powstańczej”.
Punkt 4 gry
Pisanie listu do domu.
Audio:
Witajcie, walczący! Możecie tu chwilę odpocząć i napisać list do swoich rodziców, żeby się nie martwili. Harcerska poczta dostarczy je pod wskazane adresy.
Gdy skończycie, dostarczcie niezwykle ważny list pod wskazany adres. I uważajcie na siebie!
Dyktuję adres dostarczenia niezwykle ważnego listu:
Alojzy Ważny Ul. Kredytowa 15
Dzieci z trudnościami otrzymują listę wyrażeń, na których mogą się wzorować, przepisując fragmenty i dodając swoje zdania (karta pracy pt. „List do domu”).
Materiał edukacyjny wytworzony w ramach projektu „Scholaris – portal wiedzy dla nauczycieli"
współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
5 Mali powstańcy muszą napisać list do domu,
aby uspokoić rodziców/opiekunów (technika swobodnych tekstów) oraz zaadresować kopertę. Dostarczenie niezwykle ważnego listu na ul. Kredytową 15.
Punkt 5 gry
Opatrzenie rany łączniczki.
Audio:
Witajcie, powstańcy! Dopiero co przeżyliśmy straszny atak wroga. Musicie nam pomóc w opatrzeniu rannych.
Do dzieła!
Nauczyciel uczy dzieci podstawowych sposobów
opatrywania ran. Dzieci próbują się opatrywać nawzajem.
Podczas nakładania opatrunków nauczyciel śpiewa dzieciom (ewentualnie odtwarza z płyty) piosenki powstańcze. Dzieci śpiewają z nauczycielem. Wybierają piosenkę, która najbardziej im się podoba jako hymn ich powstańczego batalionu.
5. Karta pracy pt. „Legitymacja Małego Powstańca”.
Po wykonaniu wszystkich zadań dzieci otrzymują
„Legitymację Małego Powstańca”.
6. Na zakończenie uczniowie przygotowują w grupach
„Kronikę powstania warszawskiego”, czyli krótkie podsumowanie tego, czego dowiedzieli się o powstaniu.
W razie potrzeby mogą korzystać z albumów, książek i stron internetowych dotyczących tej tematyki.
