K RONIKA POLSKIEGO TOW A RZY STW A G EO LOGICZNEGO
295
KRONIKA POLSKIEGO TOWARZYSTWA GEOLOGICZNEGO ZA ROK 1998
CHRONICLE OF THE POLISH GEOLOGICAL SOCIETY FOR 1998
J ó z e f P oborsk i 1 9 1 2 - 1 9 9 8
Józef W acław Poborski urodził się 6 kw ietnia 1912 r. w Lu- sławicach koło Zakliczyna nad Dunajcem. Szkołę średnią (Pań
stwowe Gimnazjum staroklasyczne) ukończył w roku 1930 w Tar
nowie i w tym samym roku rozpoczął w yższe studia m atem a
tyczne na W ydziale Filozoficznym U niw ersytetu Jagiellońskiego, skąd przeniósł się na W ydział G órniczy A kadem ii Górniczej w Krakowie. W roku 1938 uzyskał dyplom inżyniera górniczego.
Jeszcze przed ukończeniem studiów podjął w roku 1936 pracę w Państwowym Instytucie G eologicznym , prowadząc w sezonach letnich aż do wybuchu w ojny w e w rześniu 1939 roku, roboty gór
nicze i w iercenia w poszukiw aniu rud żelaza i fosforytów na ob
szarze północno-wschodniego obrzeżenia G ór Świętokrzyskich.
Od listopada 1939 r. do końca stycznia 1945 r. pracow ał w Kopalni Soli w Bochni, najpierw na stażu górniczym, potem jako geolog-miem iczy kopalni.
Od uruchom ienia A kadem ii Górniczej po drugiej w ojnie światowej tj. od lutego 1945 r. pracow ał w tej Uczelni, począt
kowo w K atedrze Geologii Stosowanej jako starszy asystent, zaś po obronie pracy doktorskiej pt.: „Złoże solne Bochni na tle geolo
gicznym okolicy” w roku 1950 - jako adiunkt przy prof. Stefanie Czarnockim, a potem przy jeg o następcy prof. Romanie Krajew skim. N awiązując do przedw ojennego Zakładu Halurgii stworzo
nego przez prof. Edwarda W indakiew icza, przyczynił się do reak
tywowania tego zakładu na W ydziale Geologiczno-Poszukiwaw czym AGH. W roku 1952, z inicjatyw y J. Poborskiego powołano od nowa Zakład Złóż Soli, którego kierownikiem był On od jesieni 1952 r., aż do przejścia na em eryturę w e wrześniu 1982 roku. W roku akadem ickim 1948/49 uzyskał stypendium Centralnego U- rzędu Planowania przy M inisterstw ie Przem ysłu i Handlu, dzięki czemu odbył studia uzupełniające na Uniw ersytecie Pittsburgh w Pensylwanii, USA.
Pracując nieprzerw anie w Akademii Górniczo-Hutniczej w roku 1954 otrzym ał nom inację na profesora nadzwyczajnego, a w roku 1972 tytuł naukowy profesora zwyczajnego.
W okresie pow ojennym Jó z e f Poborski nadal podtrzym yw ał swe ścisłe związki z Państw ow ym Instytutem G eologicznym, i jako jego współpracownik w sezonach letnich 1946-1961 prowa
dził badania geologiczne i geofizyczne w regionie kujawskim. Od roku 1962 przypisany adm inistracyjnie do O ddziału Karpackiego tegoż Instytutu, w w iększym stopniu zajm ow ał się zagadnieniami
m iocenu solonośnego na obszarze polskiego Podkarpacia.
Począw szy od lat w ojennych, kiedy pracow ał w kopalni bo
cheńskiej i badał budow ę geologiczną złoża solnego w Bochni, przez kilka lat w spółpracy z prof. K. Skoczylas-C iszew ską zagad
nienia budowy geologicznej złóż solnych tego regionu i ich zw ią
zek z tektoniką regionalną były przedm iotem Jego nieustającego zainteresowania. Do zagadnień tych pow rócił na emeryturze, w spółpracując przez w iele lat z Zakładem Poszukiwań N afty i Gazu w Krakowie, a szczególnie z dr inż. E. Jaworem .
W swej działalności dydaktycznej był opiekunem ponad 100 prac dyplom ow ych inżynierskich i magisterskich oraz prom oto
rem 11 prac doktorskich.
Opublikow ał ponad sto prac, w w iększości w yłącznie Jego autorstwa. S ą to artykuły, opracow ania o charakterze m onogra
ficznym, rozdziały w podręcznikach, rozprawy, kom unikaty itp.
Ponadto uczestniczył jako kierownik lub członek zespołów w dziesiątkach ekspertyz i opracow ań naukow o-badaw czych. W swej działalności naukow o-badawczej ściśle w spółpracow ał z przem ysłem solnym i przem ysłem surow ców chemicznych.
Poza kierowaniem Zakładem Złóż Soli (przem ianow anym z czasem na Zakład Złóż Soli i Surow ców Chem icznych) prof. Józef Poborski pełnił szereg funkcji, np. prodziekana W ydziału G eolo
giczno-Poszukiw aw czego AGH w latach 1954-1956 oraz przew o
dniczącego Komisji do spraw Budowy M uzeum G eologicznego na W ydziale Geologiczno-Poszukiwaw czym .
Był członkiem: Komisji N auk G eologicznych O ddziału PAN w Krakowie, Rady M uzeum Żup K rakowskich w W ieliczce i w ielu innych. Jako w ieloletni członek Polskiego Towarzystw a Geologicznego należał do grupy osób w spierających finansowo PTG poprzez w płacanie dobrowolnie podw yższonych składek, także po przejściu na emeryturę.
Osobnym rozdziałem w Jego życiorysie były służbow e w y
jazdy zagraniczne. W yjeżdżał na m iędzynarodow e sym pozja i konferencje, gdzie przedstaw iał w yniki sw oich prac. Podejm ował też za granicą pracę jako sam odzielny ekspert lub kierow nik zes
połu w dziedzinie geologii górniczej lub jako profesor w ykładow ca. Przebyw ał m.in. w: N iem czech, Czechach, Słowacji, Jugo
sławii, Etiopii, Chile, Brazylii, Egipcie, Iraku, N orwegii, W ene
zueli, Kanadzie, USA.
Polskiej geologii salinarnej przysw oił szereg światowych osiągnięć, popularyzując prace takich zagranicznych badaczy, jak:
G. Richter-Bem burg, H. Borchert, L. L. Sloss, R. Kuhn, M.
W aljaszko i inni.
U zyskał szereg odznaczeń państw ow ych i resortow ych, m.in.:
- Nagrodę Państw ow ą drugiego stopnia za udział w odkryciu złoża soli potasowych polihalitow ych w Zatoce Puckiej (1968),
- K rzyż K om andorski Orderu O drodzenia Polski (1982), - Stopień Generalnego D yrektora G órniczego trzeciego stop
nia (1981),
- Złotą odznakę “Za pracę społeczną dla M iasta K rakow a”
(1976),
- Odznakę “Zasłużony Działacz K ultury”(1977), - Oznakę “Za zasługi dla woj. tarnow skiego” (1985), - O dznakę “Za zasługi dla ochrony środow iska i gospodarki wodnej” (1987).
Był człow iekiem utalentow anym , obdarzonym zdolnościam i muzycznym i i plastycznym i. Jako m iłośnik muzyki kameralnej, gryw ał w zespole na altówce i skrzypcach. W ybitne zdolności ry
sunkowe w ykorzystyw ał w codziennej pracy geologa, przedsta
296
K RO N IK A POLSK IEGO TOW A RZY STW A GEO LOG ICZN EGOwiając piękne wyniki kartow ania podziem nego oraz mapy i prze
kroje geologiczne. N ajbliższą była mu technika malowania tem perami, później chętniej używ ał akwareli.
Józef Poborski był w ytraw nym turystą, który od najm łod
szych lat przem ierzał Tatry i K arpaty. U lubionym miejscem Jego w ycieczek w ciągu roku akadem ickiego były okolice K ra
kowa, które znał doskonale i w ielokrotnie przewędrował. N a w y
cieczki te zawsze zabierał ze sobą rodzinę. G dziekolw iek był “w terenie” , zawsze czuł się geologiem i przyrodnikiem , zawsze z ple
cakiem, m łotkiem geologicznym , kompasem i notatnikiem.
Profesor Jó zef Poborski zm arł 21 sierpnia 1998 r. i 1 września 1998 r. został pochowany na krakowskim cm entarzu w Batowi- cach.
Aleksander Garlicki
Spis w yb ran ych p u b lik acji prof. dr. inż. Józefa P oborskiego
1952 Złoże solne Bochni na tle geologicznym okolicy. Biul.
Państw. Inst. Geol., 78: 160 pp.
1956 Sole potasow o-m agnezow e w złożach Inow rocławia i W apna. Acta Geol. Pol., 6 : 337-370 (wspólnie z K. Pro- chazką i A. Walą)
1957 O w stępnych badaniach struktury solnej pod Łęczycą.
Biul. Inst.Geol., 105: 161-186.
1957 W ykształcenie czapy gipsowej i rozwój zjaw isk kraso
wych na w ysadzie solnym w Inowrocławiu. Archiwum Górnictwa, 2, z. 4: 225-248.
1958 N aturalne warunki rozbudow y kopalni soli w Bochni.
Kwart. Hist. Kult. Mat., seria D, z. 1: 209-217.
1959 Skały solne na tle ogólnej klasyfikacji skał. Zesz. Nauk.
AGH Kraków, Geologia, 3: 75-80.
1960 Cechsztyńskie zagłębie solne Europy środkowej na zie
m iach Polski. Pr. Inst. Geol., 30, cz. 2: 355-376.
1960 Złoże solne w Kłodaw ie w zarysie geologiczno-górni
czym. Pr. Inst. Geol., 30, cz. 2: 467-512 (wspólnie z Z.
W ernerem, J. O rską i J. Bąkowskim).
1961 G łówne kierunki poszukiw ań soli potasowo-magnezo- wych w Polsce. Przegl. G eol, 11: 570-573.
1963 O m iocenie w strefie nasunięcia karpackiego w okolicy W ieliczki i Bochni. Rocz. Pol. Tow. Geol., 33 (3): 3 3 9 - 348 (wspólnie z K. Skoczylas-Ciszewską).
1964 Stosunki facjalne w zagłębiu cechsztyńskim w Polsce.
Kwart. Geol., 8, z. 1: 111-121.
1965 H istoryczny rozwój poglądów na budowę geologiczną
złoża solnego W ieliczki. Studia i mat. do dziejów żup solnych w Polsce, M ŻK W ieliczka; 1: 37-54.
1966 Perspektyw y poszukiwań i eksploatacji soli potasow ych w Polsce. Zesz. Nauk. AGH Kraków, 139: 377-381.
1969 N ow y obraz stosunków litofacjalnych w zagłębiu cech- sztyńskim w Polsce. Kwart. Geol., 13 (z. 1): 93-99.
1969 Tectogenesis o f the M iocene Evaporite D eposits at the M argin o f the Carpathians east o f Cracow. [In:] Proc. 23rd Int. Geol. C ongress, Prague, 3: 281-286 (w spólnie z K.
Skoczylas-Ciszewską).
1970 The U pper Perm ian Zechstein in the Eastern Province o f Central Europe.[ In:] J. L. Rau and L. F. D ellwig, eds., Proc.Third Sym posium on Salt. N orthern Ohio Geol. Soci
ety Inc., Cleveland, 1: 267-270.
1970 Renesans poszukiwań naftow ych na strukturach solnych regionu kujawskiego. Przegl. Geol., 7: 315-320 (wspólnie z S. M arkiem).
1974 On the Tectogenesis o f Some Diapiric Salt Structures in Central Poland, U pper Perm ian. [In:] A. H.Coogan and L.
Hauber, eds., Proc. Fourth Int. Sym posium on Salt. N orth
ern Ohio Geol. Society Inc., Cleveland, 1: 267-270.
1975 O halogenicznych zjaw iskach krasow ych w perm ie gór
nym na w yniesieniu Łeby. Przegl. G eol, 7: 325-328.
1976 O w ystępow aniu biopierw iastków w złożach soli. Wszech
świat, 6 : 141-143 (wspólnie z W. Charyszem).
1976 Z metodyki badań nad północnym obrzeżeniem mezo- zoicznym G ór Św iętokrzyskich. B iul Inst. Geol., 295: 13- 25.
1980 D iscontinuity in U pper Perm ian (Zechstein) succession o f Evaporites in Eastern Pomerania, Poland. [In:] A. H.
Coogan and L. Hauber, eds., Proc. Fifth Int. Symposium on Salt, N orthern Ohio Geol. Society Inc., Cleveland, 1:
153-157.
1982 W prowadzenie geologiczne do zagadnienia zagrożeń geo- dynam icznych w kopalni soli w W ieliczce. Studia i mat.
do dziejów żup solnych w Polsce. MZK W ieliczka, 11:
17-28.
1985 G eological Prediction o f the M ining Feasibility w ithin the Salt Domes o f U pper Perm ian Zechstein, Central Poland.
[In:] B. Ch. Schreiber and H. L. H am er, eds., Proc. Sixth Int. Symposium on Salt, Salt Institute, Alexandria,Vir
ginia, 1: 303-311 (w spólnie z K. Slizowskim).
1989 Z tektoniki Podkarpacia w okolicach Krakowa. Przegl.
Geol., 6 : 308-312 (wspólnie z E. Jaworem ).
