Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(1)

OGRZEWNICTWO I CIEPŁOWNICTWO 1

Kod kursu : ISS202038W WYKŁAD

CIEPŁOWNICTWO

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła Zasaday kształtowania i kalkulacji taryf

Studia dzienne II° (magisterskie)

(2)

2011-06-15 Maciej Miniewicz 2

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Podstawowe akty prawne

1. USTAWA z dnia 10 kwietnia 1997 r.

Prawo energetyczne.

(Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 1123 i Nr 170, poz. 1217, z 2007 r.

Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343, Nr 115, poz. 790 i Nr 130, poz. 905, z 2008 r. Nr 180, poz. 1112

i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11)

(3)

2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI

z dnia 9 października 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło -(Dz. U. nr 193 poz.

1423 z dnia 25 października 2006 r.) (edycje 1999, 2000, 2004, 2006)

(4)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf Rozporządzenie określa zasady:

1. Kształtowania i kalkulacji taryf przez

przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące

działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania, przetwarzania, przesyłania i

dystrybucji lub obrotu ciepłem 2. Kalkulacji taryf dla ciepła;

3. Rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło

(5)

Zamówiona moc cieplna - ustalona przez odbiorcę lub podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci ciepłowniczej

największa moc cieplna, jaka w danym obiekcie wystąpi w warunkach obliczeniowych, która zgodnie z określonymi w odrębnych przepisach warunkami technicznymi oraz

wymaganiami technologicznymi dla tego obiektu jest niezbędna do zapewnienia:

a) pokrycia strat ciepła w celu utrzymania normatywnej temperatury i wymiany powietrza w pomieszczeniach, b) utrzymania normatywnej temperatury ciepłej wody w

punktach czerpalnych,

c) prawidłowej pracy innych urządzeń lub instalacji;

(6)

Przyłączeniowa moc cieplna - moc cieplna ustalona

przez przedsiębiorstwo energetyczne dla danej sieci ciepłowniczej na podstawie zamówionej mocy

cieplnej przez odbiorców przyłączonych do tej sieci, po uwzględnieniu strat mocy cieplnej podczas

przesyłania ciepła tą siecią oraz niejednoczesności występowania szczytowego poboru mocy cieplnej u odbiorców

(7)

Taryfa wytwórcy ciepła:

1. Ceny za zamówioną moc cieplną, zł/MW 2. Ceny ciepła, zł/GJ

3. Ceny nośnika ciepła, zł/m³ (zł/tonę)

(8)

Taryfa wytwórcy ciepła i dystrybutora

1. Ceny za zamówioną moc cieplną, zł/MW 2. Ceny ciepła, zł/GJ

3. Ceny nośnika ciepła, zł/m³ (zł/tonę)

4. Stawki opłat abonamentowych, zł/pkt pom

5. Stawki opłat stałych za usługi przesyłowe, zł/MW 6. Stawki opłat zmiennych za usługi przesyłowe, zł/GJ 7. Stawki opłat za przyłączenie do sieci, zł/mb przyłącza.

(9)

Taryfa

przedsiębiorstwa zajmującego się przesyłaniem i dystrybucją ciepła zawiera stawki opłat za

przyłączenie do sieci, kalkulowane w odniesieniu do jednostki długości przyłącza na podstawie jednej

czwartej średniorocznych nakładów inwestycyjnych na budowę przyłączy, określonych w planie rozwoju

(10)

Podział odbiorców na grupy taryfowe

1) rodzaju nośnika ciepła i jego parametrów;

2) źródła ciepła lub zespołu źródeł ciepła zasilających sieć ciepłowniczą

3) sieci ciepłowniczej, którą ciepło jest przesyłane do węzłów cieplnych w postaci określonego nośnika ciepła

4) miejsca dostarczania ciepła

5) zakresu usług przesyłowych świadczonych przez przedsiębiorstwo energetyczne 6) wymagań w zakresie standardów jakościowych obsługi odbiorców, w tym

dotyczących niezawodności i ciągłości dostarczania ciepła

7) wielkości zamówionej mocy cieplnej oraz charakterystyki odbioru ciepła, w tym stopnia wykorzystania mocy cieplnej

(11)

§ 18. Ceny za zamówioną moc cieplną i ceny ciepła oblicza się według wzorów:

Cjm = A x Pc : N

Cjc = (1 - A) x Pc : Q

Cena za moc [zł/MW]

Cena za ciepło [zł/GJ]

Suma sprzedanego ciepła + straty

[GJ]

Suma mocy przyłączeniowej

[MW]

Planowane przychody z wytwarzania ciepła

[zł]

(12)

Żródła ciepła lokalne bez układów pomiarowo- rozliczeniowych:

Cjrl = 1/12 (A1 x Pl : Nol) lub Cjrl = 1/12 (A1 x Pl : Pol)

Cjsl = 1/7 [(1 - A1) x Pl : Nol] lub Cjsl = 1/7 [(1 - A1) x Pl : Pol)]

Pl – planowane przychody [zł] Cjrl;Cjsl [zł/MW ; zł/m²] Nol – suma mocy zamówionej [MW]

Pol – suma powierzchni ogrzewalnej [m²]

(13)

Stawki opłat za usługi przesyłania i dystrybucji ciepła 1) sieci ciepłowniczej - dla grup taryfowych, do

których są zaliczani odbiorcy pobierający ciepło z przyłączy

ksp = B x [Kps : Ns]

kzp = (1 - B) [Kps x Ngp : Ns] : Qgp

Planowane roczne koszty przesyłu ciepła [zł]

Suma zamówionej mocy cieplnej dla danej sieci ciepł. [MW]

Koszty stałe nie zależą od grup taryfowych

Planowana sprzedaż ciepła dla danej Suma zamówionej mocy cieplnej

dla danej grupy taryf.

(14)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

• Opłata za przyłączenie do systemu ciepłowniczego – koszty jednostkowe

kp = Kp : Lp

¼ średniorocznych nakładów inwestycyjnych dla danego rodzaju przyłącza

Planowana średnioroczna długość przyłączy danego rodzaju wg planu

rozwoju

(15)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Nakłady inwestycyjne na budowę przyłącza

Sieci ciepłowniczej Zewnętrznych instalacji odbiorczych należących do PE

-Przyłącze do ścian węzła - Przejście przez ścianę -Zainstalowanie urządzeń pomiarowych

-Zainstalowanie regulatora przepływu

-Przyłącze do ścian węzła - Przejście przez ścianę -Zainstalowanie urządzeń do określenia udziału

obiektu w kosztach ciepła

-Zainstalowanie regulatora przepływu

(16)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(17)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(18)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(19)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(20)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(21)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(22)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Rodzaje opłat pobieranych od odbiorców:

1. miesięczna rata opłaty za zamówioną moc cieplną, pobierana w każdym miesiącu, stanowi iloczyn

zamówionej mocy cieplnej oraz 1/12 ceny za zamówioną moc cieplną dla danej grupy taryfowej

2. opłata za ciepło, pobierana za każdy miesiąc, w którym nastąpił pobór ciepła, stanowi iloczyn ilości dostarczonego ciepła, ustalonej na podstawie odczytów wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego zainstalowanego na przyłączu do węzła cieplnego oraz ceny ciepła dla danej grupy

taryfowej

(23)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

3. opłata za nośnik ciepła, pobierana za każdy

miesiąc, w którym nastąpił pobór nośnika ciepła,

stanowi iloczyn ilości nośnika ciepła dostarczonego do napełniania i uzupełnienia ubytków wody w

instalacjach odbiorczych, ustalonej na podstawie odczytów wskazań układu pomiarowo-

rozliczeniowego zainstalowanego w węźle

cieplnym, oraz ceny nośnika ciepła dla danej grupy taryfowej;

(24)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

5. miesięczna rata opłaty stałej za usługi przesyłowe, pobierana w każdym miesiącu, stanowi iloczyn

zamówionej mocy cieplnej oraz 1/12 stawki opłaty stałej za usługi przesyłowe dla danej grupy taryfowej

6. opłata zmienna za usługi przesyłowe, pobierana za każdy miesiąc, w którym nastąpił pobór ciepła, stanowi iloczyn ilości dostarczonego ciepła, ustalonej na podstawie

odczytów wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego zainstalowanego na przyłączu do węzła cieplnego oraz stawki opłaty zmiennej za usługi przesyłowe dla danej grupy taryfowej

(25)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

6. miesięczna rata opłaty za obsługę odbiorców,

pobierana przez przedsiębiorstwo obrotu ciepłem w każdym miesiącu, stanowi iloczyn zamówionej

mocy cieplnej i 1/12 stawki opłaty za obsługę odbiorców dla danej grupy taryfowej

(26)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Uszkodzenie lub nieprawidłowe wskazania układu rozliczeniowo-pomiarowego

Rozliczenie wg zależności:

Qb = [Qow (tw - tb) : (tw - to) + Qcwt] x hb : ho

Ilość ciepła w okresie braku pomiaru

Średnia temp. zew. w okresie braku pomiaru

Liczba godz. bez pomiaru

Zużycie ciepła w okresie miesięcznym na co i went Miesięczne na cw

Średnia miesięczna temp. zew.

(27)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

• Odbiorca może zażądać sprawdzenia układu pomiarowo-rozliczeniowego

(28)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Niedotrzymanie standardów obsługi odbiorców lub warunków umowy.

Jeżeli PE:

1. Zwiększyło obliczeniowe natężenie nośnika ciepła i przekroczyło jego dopuszczalne odchylenie, do

obliczenia wysokości opłat przyjmuje się obliczeniowe natężenie nośnika ciepła

(29)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

2. zmniejszyło obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła i przekroczyło jego dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za

zamówioną moc cieplną przyjmuje się zmniejszone natężenie przepływu

3. podniosło temperaturę dostarczanego nośnika

ciepła i przekroczyło jej dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za ilość

dostarczonego ciepła przyjmuje się temperaturę nośnika ciepła, w wysokości określonej w umowie

(30)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

4. obniżyło temperaturę dostarczanego nośnika ciepła i przekroczyło jej dopuszczalne odchylenie, do

obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła przyjmuje się obniżoną temperaturę nośnika ciepła

(31)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Jeżeli odbiorca:

1. zwiększył obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła i przekroczył jego dopuszczalne

odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła i zamówioną moc cieplną przyjmuje się zwiększone natężenie przepływu nośnika ciepła

(32)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

2. zmniejszył obliczeniowe natężenie przepływu nośnika ciepła i przekroczył jego dopuszczalne odchylenie, do obliczenia wysokości opłat za:

– ilość dostarczonego ciepła - przyjmuje się

zmniejszone natężenie przepływu nośnika ciepła, – zamówioną moc cieplną - przyjmuje się obliczeniowe

natężenie przepływu nośnika ciepła

(33)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

3. podniósł temperaturę zwracanego nośnika ciepła i przekroczył jej dopuszczalne odchylenie, do

obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła przyjmuje się temperaturę nośnika ciepła, która jest zgodna z warunkami umowy

4. obniżył temperaturę zwracanego nośnika ciepła i przekroczył jej dopuszczalne odchylenie, do

obliczenia wysokości opłat za ilość dostarczonego ciepła przyjmuje się obniżoną temperaturę nośnika ciepła

(34)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Obliczeniowe natężenie przepływu wody dla węzła cieplnego stanowi podstawę doboru urządzenia

regulującego natężenie przepływu nośnika ciepła w tym przyłączu

(35)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Standardy obsługi odbiorców

Ograniczenie mocy cieplnej w warunkach obliczeniowych dostarczanej do:

1. Sieci ciepłowniczej do

7%

2. Węzła ciepłowniczego do

10%

Odbiorcy przysługują bonifikaty za

niedotrzymanie standardów obsługi (wg R)

(36)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Pobór ciepła bez zawarcia umowy

- Obciążenie odbiorcy stawkami wg taryfy pomnożonymi razy 5

- Moc zamówioną i ilość ciepła określa się dla obiektów podobnych

- Przy nieznanym okresie nielegalnego poboru ciepła – obciąża się za okres 1 roku.

(37)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Przy zawartej umowie ale przekroczeniu zamówionej mocy cieplnej,

lub uniemożliwienia wstrzymania dostarczania ciepła - pobiera się dwukrotnie wyższą opłatę.

(38)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Rozliczanie opłat za ciepło w budynkach wielorodzinnych zasilanych z sieci ciepłowniczej.

§ 135. 2 W budynkach z instalacją ogrzewczą wodną zasilaną z sieci ciepłowniczej powinny znajdować się urządzenia

służące do rozliczania zużytego ciepła:

1) ciepłomierz (układ pomiarowo-rozliczeniowy) do pomiaru

ilości ciepła dostarczanego do instalacji ogrzewczej budynku, 2) urządzenia umożliwiające indywidualne rozliczanie kosztów

ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku. (Dz.U. nr 75 poz. 690 z 12.04.2002 r.)

(39)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Rozliczanie cw. (Prawo energetyczne art.. 45a) Koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2,

rozlicza się w części dotyczącej:

2) przygotowania ciepłej wody użytkowej

dostarczanej centralnie przez instalację w budynku wielolokalowym, stosując metody wykorzystujące:

a) wskazania wodomierzy ciepłej wody w lokalach, b) liczbę osób zamieszkałych stale w lokalu.

(40)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

§ 121. 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym,

zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej należy stosować urządzenia do pomiaru ilości ciepła lub paliwa zużywanego do przygotowania ciepłej wody.

2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym do pomiaru ilości zimnej i ciepłej wody, dostarczanej do poszczególnych

mieszkań oraz pomieszczeń służących do wspólnego użytku mieszkańców, należy stosować zestawy wodomierzowe,

zgodnie z wymaganiami Polskich Norm, o których mowa w § 115 ust. 1.

(41)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Rozliczanie zużycia ciepła na potrzeby co i cwu w budynkach wybudowanych po 2002 r.

(obowiązywanie RMI )

1. Metodą pomiarowo – obliczeniową przy

zastosowaniu wodomierza na przewodzie wody wodociągowej doprowadzanej do węzła

ciepłowniczego

2. Metodą pomiarową przy zastosowaniu dodatkowego ciepłomierza na węźle c.o.

(42)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Budynki wzniesione przed rokiem 2002

1. Metodą szacunkową opartą na pomiarze zużycia ciepła w okresie letnim na potrzeby c.w. (nieczynne c.o. – wykorzystując ciepłomierz główny)

2. Metodą szacunkową – zakładając udział ciepła na przygotowanie ciepłej wody w całkowitym cieple pobieranym przez budynek.

(43)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Metoda 1. – pomiarowa. Schemat opomiarowania węzła

Ciepłomierz główny

W3

W1 W2

(44)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Zalety metody pomiarowej

1. Duża dokładność pomiaru zużycia ciepła na potrzeby c.o.

i c.w.u.

2. Najtańsza inwestycyjnie lokalizacja dodatkowego ciepłomierza

2

1 LC

LC cyr

cw

Q Q

Q

_

 

Ciepłomierz główny Podlicznik c.o.

(45)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Wady metody pomiarowej:

1. Konieczność zabudowy podlicznika – dodatkowe nakłady inwestycyjne

2. Niekontrolowane zużycie ciepła na cyrkulację

(46)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Metoda 2. Pomiarowo - obliczeniowa

Ciepłomierz główny

Wodomierz

(47)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Metoda obliczeniowo-pomiarowa

GJ ,

t t

V c

Q_cw__cyr  _w  _zw 



_zw ( _cw  _zw)



10^³

Wskazania wodomierza zimnej wody W

Współczynnik uwzględniający cyrkulację cw

Dokładność obliczeń zależy od przyjęcia wartości we wzorze.

(48)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Uproszczona metoda pomiarowo-obliczeniowa

GJ ,

Q V

Q_cw__cyr  _zw  _cw_śrlata

Średnia ilość ciepła potrzebna do podgrzania 1 m³ wody wodociągowej

(49)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Inne metody pomiarowo-obliczeniowe

Straty ciepła w instalacji ciepłej wody można określić analitycznie. Średnie miesięczne straty ciepła przypadające na instalację c.w.

w pojedynczym lokalu w budynku wielorodzinnym określa się na podstawie tabeli w zależności od ilości pionów w danym lokalu i rodzajów rur.

(50)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Materiał instalacji Straty ciepła przypadające na pojedynczy lokal miesięcznie w [GJ]

Q_I dla wspólnego pionu

Q_II dla odrębnych pionów

rury stalowe ocynkowane

0,22 0,38

rury z polipropylenu 0,075 0,130

rury z pcv z polibutenu

0,115 0,195

(51)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Ilość ciepła na potrzeby podgrzania wody wodociągowej określamy z równania:

) (

_cw _zw

cw

V c t t

Q      

Podgrzanie 1 m³wody w lecie od temp 10 °C do 60 °C wynosi q_cwL=0,210 GJ

w zimie od 5 ° C do 50 °C q_cwZ=0,231 GJ

(52)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Zapotrzebowanie na ciepło na potrzeby ciepłej wody

Ilość ciepła traconego z instalacji ciepłej wody dla budynku określamy z zależności

gdzie n_II - liczba pionów podwójnych w budynku (łazienkowy i kuchenny)

str cw

cwc

Q Q

Q  

I I

II II

str n Q n Q

Q    

(53)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Rozliczanie ilości ciepła na użytkowników poszczególnych lokali.

1. 100% lokali wyposażonych jest w wodomierze ilość ciepłej wody określa wskazanie przepływomierza w węźle ciepłowniczym V_cw

oraz u poszczególnych odbiorców V_{cw i} V_cw=  V_{cw i} + V

(54)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Koszt jednostkowy przygotowania ciepłej wody wynosi k_{cw j}=(k_c Q_cw)/ (V_cw- V) , zł/m³

Koszt obciążający dany lokal wynosi odpowiednio k_i=k_{cw j} V_{cw i} , zł

(55)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Przy braku wodomierzy w lokalach rozliczenie ciepłej wody następuje w oparciu o liczbę osób

korzystających z ciepłej wody w danym lokalu proporcjonalnie do liczby osób w budynku

k_{cw j}=(k_c Q_cw)/SU, zł/os

Koszty ciepłej wody na lokal mieszkalny k_i=k_{cw j} U_{cw i} , zł

(56)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

8. Koszty zakupu ciepła rozlicza się w części dotyczącej:

1) ogrzewania, stosując metody wykorzystujące:

a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych:

- wskazania ciepłomierzy,

- wskazania urządzeń wskaźnikowych nie będących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych,

wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności,

- powierzchnię lub kubaturę tych lokali,

b) dla wspólnych części budynku wielolokalowego użytkowanych przez osoby, powierzchnię lub kubaturę tych części odpowiednio w proporcji do powierzchni lub kubatury zajmowanych lokali;

Prawo

energetyczne art. 45a

(57)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

Rozliczanie opłat za ogrzewanie

1. Rozliczenie indywidualne wg liczników ciepła 2. Rozliczenie wg podzielników kosztów

3. Rozliczenie ryczałtowe

(58)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(59)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(60)

Zasady kształtowania i kalkulacji taryf

(61)

Przykład obliczeniowy

Założenia

Dostawa ciepła do węzła cieplnego w budynku (węzeł indywidualny) Zamówiona moc cieplna na potrzeby co i cwu

P=0,180 MW

Roczne zużycie ciepła wg wskazań licznika ciepła

Q=1080 GJ/a

Zużycie nośnika ciepła

wg wskazań wodomierza w węźle Miejscowość - Wrocław

(62)

Przykład obliczeniowy

Krok 1 – Pobranie aktualnej taryfy dla ciepła

Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A.

Taryfa dla ciepła

Niniejsza taryfa stanowi załącznik do decyzji Prezesa URE

z dnia 3 lipca 2008 r.

nr OWR-4210-21/2008/1276/IX-A/DB Z upoważnienia

Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

(63)

Przykład obliczeniowy

Taryfa dla ciepła zawiera:

SPIS TREŚCI

I. Pojęcia używane w taryfie

II. Zakres działalności gospodarczej związanej z zaopatrzeniem w ciepło

III. Podział odbiorców na grupy taryfowe

IV. Rodzaje oraz wysokość cen i stawek opłat 1. Ceny i stawki opłat za ciepło

2. Stawki opłat za przyłączenie do sieci ciepłowniczej V. Sposób obliczania opłat

VI. Warunki stosowania cen i stawek opłat VII. Wprowadzanie zmian cen i stawek opłat

(64)

Przykład obliczeniowy

• Grupa G3 - odbiorcy, którym ciepło jest

dostarczane w postaci gorącej wody ze źródła ciepła sprzedawcy, za pośrednictwem wodnej sieci

ciepłowniczej sprzedawcy

Krok 2 – wybieramy grupę taryfową

(65)

Przykład obliczeniowy

Krok 3 Taryfa opłat za ciepło dla grupy GW3

(66)

Przykład obliczeniowy

Krok 4 – obliczenie opłaty za moc zamówioną (opłata stała)

536,43

31 Cjs

P

Os    0 , 18  

Os^r=5676,56 zł/rok

Moc zamówiona w MW

Stawka opłaty stałej

Opłata roczna

Opłata miesięczna = 1/12 Opłaty rocznej Osm=473,05 zł/m-c

(67)

Przykład obliczeniowy

Opłata za ciepło Stała

Moc zamówiona P [MW] 0,18

Cena jednostkowa za zamówoną moc Cjs [zł/MW/a] 31536,43 roczna Opłata stała za moc zamówioną Os [zł/rok] 5676,56

Rata miesieczna za zamówioną moc cieplną ROs [zł/mc] 473,05

Obliczenie opłaty stałej za ciepło wg Taryfy dla ciepła

(68)

Przykład obliczeniowy

Krok 4 – opłata zmienna za ciepło

Zużycie ciepła w miesiącach wg odczytów z licznika ciepła

0,00 50,00 100,00 150,00 200,00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Miesiące

Zużycie ciepła

co [GJ]

cw [GJ]

Całkowite

(69)

Przykład obliczeniowy

Stawka opłaty zmiennej za ciepło Cjz=22,18 zł/GJ

Opłata za ciepło Oz [zł]

Zmienna

Cena jednostkowa ciepła Cjz [zł/GJ] 22,18

Miesiąc Styczeń Luty Marzec

CO [GJ] 178,02 153,45 140,62

CW [GJ] 9 9 9

Ogółem 187,02 162,45 149,62

Opłata za ciepło Oz [zł] 4148,10 3603,14 3318,57 Wskazania ciepłomierza

(70)

Przykład obliczeniowy

• Krok 5 – obliczenie stawek opłaty za przesył nośnika ciepła

– Opłata stała za przesył

– Opłata zmienna za przesył

Stawka opłaty zmiennej za przesył Cjpz=4,14 zł/GJ

(71)

Przykład obliczeniowy

Opłaty za przesył nośnika ciepła - stała

Opłaty przesyłowe Stała

Stawka opłaty stałej za usługi przesyłowe Cjps [zł/MW] 8241,32 roczna Opłata stała za usługi przesyłowe Osp [zł/rok] 1483,44

Rata miesięczna za usługi przesyłowe Rops [zł/mc] 123,62

(72)

Przykład obliczeniowy

Zmienna

Stawka opłaty zmiennej za usługi przesyłowe Cjpz [zł/GJ] 4,14

CO [GJ] 178,02 153,45 140,62

CW [GJ] 9 9 9

Ogółem 187,02 162,45 149,62

Opłata zmienna za przesył Opz [zł] 774,26 672,54 619,43

Opłata zmienna za przesył

(73)

Przykład obliczeniowy

Opłata za nośnik ciepła

Cena nośnika ciepła Cnc [zł/m3] 7,71

Wskazania wodomierza w wężle 1 2 0,8

Opłata za nośnik ciepła 7,71 15,42 6,17

Wskazania wodomierza w węźle wody uzupełniającej [m³]

Stawka za 1m³ wody sieciowej

Opłata za pobraną wodę sieciową do uzupełniania zładu c.o.

(74)

Przykład obliczeniowy

Zestawienie całkowitych miesięcznych opłat za ciepło i usługi przesyłowe

Całkowita opłata za ciepło i przesył

Opłata stała za ciepło 473,05 473,05 473,05

Opłata stała za przesył 123,62 123,62 123,62

Opłata zmienna za ciepło 4148,10 3603,14 3318,57

Opłata zmienna za przesył 774,26 672,54 619,43

Razem 5519,03 4872,35 4534,66

Wskaźnik A= Os/(Oz+Os) 0,11 0,12 0,13

Wartość średnia 0,35

(75)

Przykład obliczeniowy

Wskaźnik A= Os/(Oz+Os)

0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Miesiące

Wskaźnik A

Wartość średnioroczna 0,35

Wykres zmian udziału opłat stałych w całkowitych

(76)

Przykład obliczeniowy

Cena średnia ciepła [zł/GJ]

0,00 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Miesiące

Cena ciepła [zł/GJ]

Średnioroczna cena ciepła 50,04 zł Kształtowanie się cen ciepła w okresie całorocznym

(77)

Przykład obliczeniowy

Udział opłat - miesiąc styczeń

9% 2%

75%

14%

Opłata stała za ciepło Opłata stała za przesył Opłata zmienna za ciepło Opłata zmienna za przesył

Styczeń

(78)

Przykład obliczeniowy

Udział opłat - miesiąc lipiec

57%

15%

24%

4% Opłata stała za ciepło

Opłata stała za przesył Opłata zmienna za ciepło Opłata zmienna za przesył

Lipiec

(79)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła Piśmiennictwo

1. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U.

z dnia 10 stycznia 2007 r.)

2. DYREKTYWA 2004/22/WE Parlamentu Europej- skiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych, Dz.U. WE nr L135 z dn.

30 kwietnia 2004 r. Measuring Instruments Directive MID

(80)

Maciej Miniewicz 80

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

3. PN EN 1434 Ciepłomierze. Części 1-6 4. Katalogi producentów

2011-06-15

(81)

Maciej Miniewicz 81

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) zasadnicze wymagania dla przyrządów

pomiarowych podlegających ocenie zgodności;

2) procedury oceny zgodności;

3) sposób oznakowania przyrządów pomiarowych;

4) wzór znaku CE.

§ 2. Przepisy rozporządzenia stosuje się do

następujących rodzajów przyrządów pomiarowych i ich podzespołów:

2011-06-15

(82)

Maciej Miniewicz 82

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

4) ciepłomierzy, przetworników przepływu, par czujników temperatury i przeliczników,

Ciepłomierz - przyrząd pomiarowy przeznaczony do pomiaru ciepła, oddawanego przez ciecz będącą ciekłym nośnikiem ciepła w obiegu wymiany ciepła, wykonany jako przyrząd zespolony albo przyrząd składany złożony z następujących podzespołów:

przetwornika przepływu, pary czujników temperatury i przelicznika, albo jako kombinacja tych dwóch

rodzajów konstrukcji;

2011-06-15

(83)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

Instalacja pomiarowa - przyrząd pomiarowy

przeznaczony do ciągłego i dynamicznego pomiaru ilości (objętości lub masy) cieczy innych niż woda, składający się z licznika oraz innych urządzeń

niezbędnych do zapewnienia poprawnego pomiaru lub ułatwiających przeprowadzanie czynności

pomiarowych;

(84)

Maciej Miniewicz 84

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

Zasadnicze wymagania dla przyrządów pomiarowych

§ 6. 1. Przyrządy pomiarowe powinny być zaprojektowane oraz wytwarzane w taki sposób, aby zapewniały wysoki poziom:

1) ochrony metrologicznej i strony (dostawca odbiorca) pomiaru miały zaufanie do otrzymywanych wyników;

2) jakości, przy uwzględnieniu techniki pomiarowej i bezpieczeństwa danych pomiarowych.

2. Rozwiązania przyjęte w konstrukcji przyrządu pomiarowego w celu spełnienia zasadniczych wymagań powinny uwzględniać

przewidywany zakres zastosowań przyrządu i dającą się przewidzieć możliwość jego niewłaściwego użycia.

2011-06-15

(85)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

§ 7. 1. Błąd pomiaru wykonanego przyrządem pomiarowym w warunkach znamionowych użytkowania, przy

niewystępowaniu zaburzeń, nie powinien przekraczać

błędów granicznych dopuszczalnych (MPE) określonych w załącznikach nr 1-10 do rozporządzenia.

2. Błąd graniczny dopuszczalny (MPE) przyrządu pomiarowego wyraża się jako dwustronną (dodatnią i ujemną) wartość

odchylenia od wartości poprawnej pomiaru, o ile w

załącznikach nr 1-10 do rozporządzenia nie określono inaczej.

(86)

Maciej Miniewicz 86

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

ZASADNICZE WYMAGANIA DLA CIEPŁOMIERZY (zał. 4)

1. Zasadnicze wymagania dla przyrządów

pomiarowych określone w rozporządzeniu wraz z zasadniczymi wymaganiami określonymi w

niniejszym załączniku stosuje się do ciepłomierzy i ich podzespołów przeznaczonych do

stosowania w gospodarstwach domowych,

usługach i handlu oraz w przemyśle drobnym.

2011-06-15

(87)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

1.1. Użyte w załączniku określenia i symbole oznaczają:

1) przelicznik - podzespół ciepłomierza odbierający sygnały pary

czujników temperatury i przetwornika przepływu, przetwarzający je

oraz obliczający i wskazujący wartość liczbową ciepła przekazanego w obiegu wymiany ciepła;

2) parę czujników temperatury - podzespół ciepłomierza wytwarzający sygnały wyjściowe będące funkcją temperatury nośnika ciepła na wejściu i na wyjściu obiegu wymiany ciepła;

3) przetwornik przepływu - podzespół ciepłomierza wytwarzający sygnał wyjściowy będący funkcją objętości, masy, strumienia objętości lub strumienia masy nośnika ciepła, mierzonych na wejściu albo na wyjściu obiegu wymiany ciepła;

(88)

Maciej Miniewicz 88

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

4) θ - temperatura ciekłego nośnika ciepła;

5) θin - wartość temperatury θ na wejściu obiegu wymiany ciepła;

6) θout - wartość temperatury θ na wyjściu obiegu wymiany ciepła;

7) Δθ - różnicę temperatury θin - θout, Δθ ³ θ;

8) θmax - górna granica θ, przy której ciepłomierz działa poprawnie, bez przekroczenia błędów granicznych dopuszczalnych (MPE);

9) θmin - dolna granica θ, przy której ciepłomierz działa poprawnie, bez przekroczenia błędów granicznych dopuszczalnych (MPE);

10) Δθ^max - górna granica Δθ, przy której ciepłomierz działa poprawnie, bez przekroczenia błędów granicznych dopuszczalnych (MPE);

11) Δθmin - dolna granica Δθ, przy której ciepłomierz działa poprawnie, bez przekroczenia błędów granicznych dopuszczalnych (MPE);

2011-06-15

(89)

Maciej Miniewicz 89

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

q - strumień objętości lub strumień masy ciekłego nośnika ciepła;

q^s - największa wartość q dopuszczalna w krótkich okresach, przy której ciepłomierz działa poprawnie;

q^p - największa wartość q dopuszczalna podczas działania ciągłego, przy której ciepłomierz działa poprawnie;

qⁱ - najmniejsza wartość q dopuszczalna dla ciepłomierza, przy której działa on poprawnie;

P - moc cieplną wymiany ciepła;

P^s - największa wartość mocy cieplnej dopuszczalna dla ciepłomierza, przy której działa on poprawnie.

2011-06-15

(90)

Maciej Miniewicz 90

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

Skala przepływów dla przepływomierza

q

_i

q

_p

q

_s

mi n

ma x

max_do

p

Nie poprawna praca przepływomierza

Przepływy krótkotrwałe gwarantujące poprawną pracę

 10

i p

q q

2011-06-15

(91)

Maciej Miniewicz 91

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

2. Producent określa warunki znamionowe użytkowania ciepłomierzy, w szczególności wartości:

1) temperatury cieczy - θ^max, θ^min;

2) różnicy temperatury - Δθ^max, Δθ^min - przy czym Δθ^max/Δθ^min >=10; Δθ^min = 3 K, 5 K albo 10 K;

3) ciśnienia cieczy będącego największym nadciśnieniem wewnętrznym, przy którym ciepłomierz może działać w sposób ciągły przy górnej granicy temperatury;

4) strumienie objętości lub strumienie masy cieczy - q^s, q^p, qⁱ, - przy czym q^p/qⁱ >= 10;

5) moc cieplną P^s.

2011-06-15

(92)

Maciej Miniewicz 92

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

3. Ciepłomierze dzielą się na 3 klasy dokładności oznaczane jako: 1, 2 i 3.

4. Błędy graniczne dopuszczalne względne (MPE) ciepłomierza zespolonego, wyrażone w procentach wartości poprawnej, w zależności od klasy

dokładności, oblicza się według wzoru:

E = E^f + E^t + E^c

- gdzie błędy E^f, E^t, E^c określa się zgodnie z pkt 8.2- 8.4.

2011-06-15

(93)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

• Stosowane są następujące klasy metrologiczne dla wszystkich ciepłomierzy:

Klasa 1: E^f = (1 +0.01 q^p/q) <=3,5%

Klasa 2: Ef = (2 +0.02 qp/q) <=5%

Klasa 3: Ef = (3 +0.05 qp/q) <=5%

Klasa 1 nie jest powszechnie stosowana w węzłach ciepłowniczych w większości krajów UE.

(94)

Maciej Miniewicz 94

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

Wg dyrektywy MID:

Klasa 3 powinna być stosowana w budynkach mieszkalnych

Klasa 2 – w budynkach użyteczności publicznej, obiektach handlowych i przemysłu lekkiego

2011-06-15

(95)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

5. Ciepłomierz powinien być odporny na wpływ statycznego pola magnetycznego i pola

elektromagnetycznego o częstotliwości sieci.

(96)

Maciej Miniewicz 96

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

7. Niezależnie od oznaczeń, danych i informacji, o których mowa w § 32 ust. 1 i 4 rozporządzenia, na ciepłomierzu powinny być umieszczone informacje dotyczące:

1) klasy dokładności;

2) granic strumienia objętości lub strumienia masy;

3) granic temperatury;

4) granic różnicy temperatury;

5) miejsca montażu przetwornika przepływu - zasilanie albo powrót;

6) oznaczenia kierunku przepływu.

2011-06-15

(97)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

8.2. Błąd graniczny dopuszczalny względny (MPE)

przetwornika przepływu odnoszący się do relacji między wartością wskazaną a wartością poprawną zależności między sygnałem wyjściowym przetwornika przepływu a masą lub objętością w zależności od klasy dokładności wynosi dla:

1) klasy 1: E^f = (1 + 0,01 q^p/q) %, ale nie więcej niż 5 %;

2) klasy 2: E^f = (2 + 0,02 q^p/q) %, ale nie więcej niż 5 %;

3) klasy 3: E^f = (3 + 0,05 q^p/q) %, ale nie więcej niż 5 %.

(98)

Maciej Miniewicz 98

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

8.3. Błąd graniczny dopuszczalny względny (MPE) pary czujników temperatury odnoszący się do relacji między wartością wskazaną a wartością poprawną zależności między sygnałem wyjściowym pary

czujników temperatury a różnicą temperatury wynosi:

E^t = (0,5 + 3 · Δθ^min/Δθ) %

2011-06-15

(99)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

8.4. Błąd graniczny dopuszczalny względny (MPE) przelicznika odnoszący się do relacji między

wartością wskazaną a wartością poprawną ciepła wynosi:

E^c = (0,5 + Δθ^min/Δθ) %

(100)

Maciej Miniewicz 100

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

§ 21. 1. Wodomierze, ciepłomierze, gazomierze i liczniki energii

elektrycznej powinny być wyposażone w urządzenia wskazujące, dostępne dla konsumenta bez konieczności użycia dodatkowych narzędzi, których wskazanie jest podstawą do ustalenia wysokości opłaty, niezależnie od tego, czy wynik pomiaru wykonany za ich pomocą może być odczytany zdalnie czy też nie.

2. Urządzenia wskazujące przyrządów pomiarowych, o których mowa w ust. 1, pokazujące całkowitą ilość dostarczonej wody, ciepła, gazu albo energii elektrycznej lub wartości, z których taka ilość może być

wyznaczona, stanowiącą w całości lub częściowo podstawę do obliczania wysokości opłat, powinny być skonstruowane w sposób uniemożliwiający skasowanie ich wskazań podczas użytkowania tych urządzeń.

2011-06-15

(101)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

§ 26. 1. Poszczególne rodzaje przyrządów pomiarowych

poddaje się, zgodnie z wyborem producenta, następującym procedurom oceny zgodności określonym w załączniku nr 11 do rozporządzenia ciepłomierze, przetworniki przepływu,

pary czujników temperatury i przeliczniki:

a) badaniu typu - moduł B - połączonemu z zapewnieniem jakości produkcji - moduł D,

b) badaniu typu - moduł B - połączonemu z weryfikacją wyrobu - moduł F albo

c) pełnemu zapewnieniu jakości z badaniem projektu - moduł H1;

(102)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

Procedury oceny zgodności

§ 24. 1. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel przed wprowadzeniem do obrotu przyrządu

pomiarowego i, o ile ma to zastosowanie, jego podzespołu powinien poddać ten przyrząd lub

podzespół odpowiedniej procedurze oceny zgodności, o której mowa w załączniku nr 11 do rozporządzenia.

2. Ocena zgodności może być przeprowadzona oddzielnie dla przyrządu pomiarowego i dla jego podzespołu.

2011-06-15

(103)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

§ 25. Ocena zgodności przyrządu pomiarowego i, o ile ma to zastosowanie, jego podzespołu z

zasadniczymi wymaganiami może być

przeprowadzana z zastosowaniem następujących procedur określonych w załączniku nr 11 do

rozporządzenia:

1) wewnętrznej kontroli produkcji - moduł A;

2) wewnętrznej kontroli produkcji z badaniem wyrobu przez jednostkę notyfikowaną - moduł A1;

3) zapewnienia jakości produkcji - moduł D1;

2011-06-15

(104)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

4) zapewnienia jakości wyrobu - moduł E1;

5) weryfikacji wyrobu - moduł F1;

6) weryfikacji jednostkowej - moduł G;

7) pełnego zapewnienia jakości - moduł H;

8) pełnego zapewnienia jakości z badaniem projektu - moduł H1;

9) badania typu - moduł B - oraz:

2011-06-15

(105)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

a) zgodności z typem na podstawie wewnętrznej kontroli produkcji - moduł C,

b) zgodności z typem na podstawie wewnętrznej

kontroli produkcji i badania wyrobu przez jednostkę notyfikowaną - moduł C1,

c) zapewnienia jakości produkcji - moduł D,

d) zapewnienia jakości kontroli i badania wyrobu - moduł E albo

e) weryfikacji wyrobu - moduł F.

(106)

Tak było

Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych.

Przyrządy pomiarowe podlegały w Polsce kontroli metrologicznej w formie:

– Zatwierdzenia typu – decyzja Prezesa GUM dopuszczająca przyrządy pomiarowe danego typu do legalizacji lub użytkowania w kraju

– Legalizacji – dopuszczenie określonych przyrządów pomiarowych

stosowanych w obrocie publicznym do wyznaczania ilości albo jakości rzeczy w celu uzyskania prawidłowej podstawy do rozliczeń.

2011-06-15

(107)

Zatwierdzeniu typu oraz legalizacji podlegały:

1. Wodomierze

2. Ciepłomierze do wody

3. Przeliczniki wskazujące do ciepłomierzy do wody

4. Pary czujników temperatury do ciepłomierzy do wody.

(108)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI1) z dnia 7 stycznia 2008 r.

w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych2)

(Dz. U. nr 5 poz. 29 z dnia 14 stycznia 2008 r.)

2011-06-15

(109)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) tryb zgłaszania przyrządów pomiarowych do prawnej kontroli metrologicznej;

2) szczegółowy sposób przeprowadzania prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych;

3) dowody legalizacji wydawane dla określonych rodzajów przyrządów pomiarowych;

4) okresy ważności legalizacji określonych rodzajów przyrządów pomiarowych oraz terminy, w których przyrządy pomiarowe

wprowadzone do obrotu lub użytkowania po dokonaniu oceny zgodności powinny być zgłaszane do legalizacji ponownej;

5) wzory decyzji zatwierdzenia typu i świadectw legalizacji;

6) wzory znaków zatwierdzenia typu, cech legalizacji i cech zabezpieczających.

(110)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

§ 28. 1. Wniosek o dokonanie legalizacji ponownej powinien zawierać:

1) dane identyfikujące wnioskodawcę:

a) imię i nazwisko lub nazwę oraz jego adres, b) numer identyfikacji podatkowej;

2) dane identyfikujące zgłaszany przyrząd pomiarowy, w szczególności:

a) nazwę lub znak fabryczny przyrządu pomiarowego, b) numer fabryczny przyrządu pomiarowego,

c) liczbę sztuk zgłaszanych przyrządów pomiarowych, jeżeli jest większa niż jeden;

3) datę i podpis wnioskodawcy.

2011-06-15

(111)

Pomiar i rozliczanie zużycia ciepła

2. Jeżeli dowodem legalizacji przyrządu pomiarowego jest świadectwo legalizacji, do wniosku o dokonanie legalizacji ponownej powinno być dołączone świadectwo legalizacji pierwotnej lub poprzedniej legalizacji ponownej albo ich

kopia, a w przypadku przyrządu pomiarowego zgłaszanego do legalizacji ponownej po raz pierwszy po dokonaniu oceny zgodności - kopia deklaracji zgodności, o której mowa w art.

5 pkt 10 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087, z późn.

zm.4)).